STRUKTUR 1D

Elemen Struktur dimana dimensi

penampangnya relatif jauh lebih
kecil dibandingkan dengan dimensi
panjangnya

04/12/20 I. KATILI 1
 ISTILAH UMUM
 Beban : Semua gaya yang menimbulkan tegangan dan regangan dalam
suatu struktur.
 Gaya nodal struktur: Resultan atau hasil penggabungan beban nodal,
beban nodal ekivalen, atau reaksi perletakan.
 Gaya nodal elemen (fn) : Gaya yang muncul pada nodal elemen dengan
peran untuk menjaga keseimbangan elemen bila elemen dilepas dari
struktur sebagai free body .
 Peralihan nodal : Terjadinya perpindahan derajat kebebasan nodal (un) pada elemen
struktur yang dapat berupa rotasi atau translasi dalam arah horizontal maupun vertikal
akibat pembebanan.
 Nodal Struktur : Titik pertemuan elemn-elemen yang merupakan acuan dalam merangkai
elemen-elemen pembentuk struktur.
 Nodal elemen : Titik-titik pada elemen di mana gaya nodal elemen dan derajat kebebasan
elemen didefinisikan untuk kemudian dibentuk suatu persamaan kekakuan elemen.
 Elemen struktur : Komponen-komponen pembentuk struktur yang dibatasi oleh minimal 2
buah nodal.
04/12/20 I. KATILI 2
  Struktur 1 D : Struktur yang terbentuk dari suatu rangkaian oleh elemen 1 D, yaitu elemen
rangka, balok, dan portal.
 Analisa Struktur : penentuan respon dan perilaku suatu struktur yang terbebani sebuah
atau beberapa beban
 Kondisi batas :
1. KB Kinematik/Peralihan : Suatu kondisi batas yang berhubungan dengan kondisi
kompatibilitas dan kondisi peralihan yang telah ditentukan.
2. KB Natural/Fisik : Suatu kondisi mekanik, yaitu untuk memenuhi kondisi
keseimbangan dan
kondisi gaya, termasuk kondisi momen yang telah ditentukan, sehingga memenuhi
kondisi
batas struktur secara keseluruhan.
 Koordinat global : Sistem koordinat yang mewakili nodal-nodal pada struktur secara
keseluruhan.
 Koordinat lokal : Sistem koordinat yang mewakili nodal-nodal setiap elemen .
ditinjau.
04/12/20 I. KATILI 3
 RANGKA BIDANG
STRUKTUR RANGKA BIDANG ADALAH GABUNGAN DARI
ELEMEN RANGKA BIDANG YANG DAPAT BERARTIKULASI
PADA KEDUA UJUNGNYA DAN HANYA MENTRANSMISIKAN
GAYA-GAYA TRANSLASI PADA NODAL-NODAL GABUNGAN

04/12/20 I. KATILI 4
 Rangka
EA,L
fx1, u1 1 2 fx2, u2
x

fx1 ; fx2 : Gaya nodal elemen dalam arah sumbu lokal

u1 ; u2 : Peralihan nodal dalam arah sumbu lokal

SEBUAH ELEMEN RANGKA MEMILIKI DUA DERAJAT KEBEBASAN PADA

MASING-MASING NODAL, YAITU MASING-MASING PERALIHAN u1 DAN u2
Perlu untuk menghubungkan dua persamaan dalam bentuk
matrix untuk menghubungkan gaya fx1 dan fx2 dengan
peralihan u1 dan u2
04/12/20 I. KATILI 5
 Rangka bidang yang paling sederhana terdiri dari tiga
elemen yang membentuk segitiga. Rangka segitiga
semacam ini stabil.
simpul
Rangka yang stabil bila :
elemen
n  2 j 3
n adalah jumlah elemen
j adalah jumlah simpul sendi
Asumsi :
• Tidak menerima menyalurkan gaya momen ( lentur dan torsi )
Semua beban bekerja langsung pada simpul dan pada setiap
elemen rangka hanya bekerja dalam normal N pada arah aksial
terhadap sumbu.
04/12/20 I. KATILI 6
 Fungsi peralihan untuk elemen:

a1 
u ( x)  a1  a2 x  1 x     P   an 
a2 
a1 dan a2 adalah dua konstanta umum yang
dapat ditentukan dari kondisi dua titik nodal
x0 u ( x)  u (0)  u1  1 0   an 
xL u ( x)  u ( L)  u2  1 L   an 
u1  1 0   a1 
dalam bentuk matrix :       
u2  1 L   a2 
04/12/20 I. KATILI 7
 Fungsi peralihan :

u1 
u ( x)   Nui ui  N u1 N u2     N u1 ( x)ui  N u2 ( x)u2
i 1,2
u2 

Dimana N adalah fungsi bentuk :

x
N u1 ( x )  1-
L
x
N u2 ( x ) 
L
04/12/20 I. KATILI 8
 Deformasi aksial pada rangka:

u
 Ba  un 
1 1
ex   Ba  N u1 , x N u2 , x  
x L L

Gaya dalam yang bekerja secara aksial pada

sumbu batang :

N   xA  EA N u1 , x u1  N u2 , xu2  EA  Ba   un 

N N
fx1 fx2
1 dx 2
04/12/20 I. KATILI 9
 Metode Prinsip Kerja Virtuil

Wa   Wae  (u * F ) sf  0
e

Wae : Kerja virtuil, kontribusi dari setiap elemen rangka

(u* F ) sf : Kerja virtuil eksternal akibat gaya  F  (beban luar dan reaksi perletakan

Bentuk diskrit Wae :


Wae  un *   k   un    f n    f n  ek   f   
 f n  ek : Gaya nodal ekivalen pada nodal 1 dan nodal 2 bila bekerja
beban terdistribusi f x
 f n  : Gaya nodal elemen
 f  :04/12/20
Gaya nodal elemen akibat perubahan
I. KATILItemperatur 10
 [k] adalah Matriks kekakuan elemen rangka :
L
kij  EA  N i , x N j , x dx
0

dengan nilai i = 1 sampai 2 dan j = 1 sampai 2

EA  1  1
L
 k   EA   B B dx  
0
L   1 1 

04/12/20 I. KATILI 11
 Asumsi awal beban luar langsung bekerja pada
nodal dan dengan demikian
 f n  ek   0
Perubahan temperatur tidak ditinjau
 f   ek   0

04/12/20 I. KATILI 12
 Persamaan energi elemen
1
      un  k   un   u n  f n 
e
a
e
int
e
ext
2
dengan menerapkan teori Castigliano:


e
a

 int
e
  ext
e
 0
 un  un
maka diperoleh:
EA 1 -1 
 f n    k   un  dengan  k  
L  1 1
04/12/20 I. KATILI 13
 Persamaan elemen dalam bentuk matriks :

 f n    k  un 

 f x1   k11 k12   u1 
    
 f x 2  k 21 k 22  u 2 

SIFAT MATRIKS KEKAKUAN ELEMEN ADALAH SINGULAR

BERARTI BAHWA ELEMEN TERSEBUT , TANPA ADANYA
PERLETAKAN, ADALAH FREEBODY YANG TIDAK STABIL

04/12/20 I. KATILI 14
 Persamaan Kekakuan Elemen Final :

 
f x1 EA  1 1 u1
f x2
 
L  1 1  u2
CATATAN :
EA/L adalah kekakuan aksial dari elemen.
{un} dinamakan derajat kebebasan elemen dalam
sistem koordinat lokal.
{fn} dinamakan gaya nodal elemen dalam sistim
koordinat lokal.
04/12/20 I. KATILI 15
 Rangka
fY2 ,V2
fx2 ,u2
2 fX2 ,U2

EA,L
Y
y x
fX1 ,U1 1

X
fx1,u1
fY1,V1

04/12/20 I. KATILI 16
 Transformasi Rangka
U 1 
u1  C S 0 0 V
 1

      
u2 lokal 0 0 C S  U 2 

V2  global
C  cos  ; S  sin 
Atau secara simbolik:
simbolik
u 
n lokal
  T   un  global  fn    T   fn  global
lokal

Dimana [T] adalah Matriks Transformasi

04/12/20 I. KATILI 17
 Dengan Metoda Energi maka:  e   eint   eext

1
 T   k  lokal  T   u  global
T
 e
int  un global n
2
T
U1  C 0 U 1 
V  S 0  EA  1 1 C S 0 0  V1 
1 1  
 e
    
0 C  L  1 1  0 
int
2 U 2  0 C S  U 2 
V2    V2 
0 S
1
 int
e
 un global
 k  global  un  global Dimana :  k  global   T 
T
 k  lokal  T 
2

04/12/20 I. KATILI 18
  eext  un global
 T  T
 fn lokal  un global
 fn global

Maka persaman kekakuan dengan teori Castigliano :

 e / U1   
0  f x1   C 2
CS C 2 CS  U1 
 e  0     2  
 / V1  f CS  S  V1 
2
   y1  EA  CS S
 e        2   
 / U 2  0   f x 2  L  C CS C2 CS U 2 

 e / V  0  fy2   CS  S 2 CS S 2  V2 
 2   
Atau secara simbolik dapat ditulis sebagai :

 fn  global
  k  global  un  global
04/12/20 I. KATILI 19
 Persamaan Kekakuan Elemen
 f X1   C 2 CS C 2 CS  U1 
  
f 2  
 Y1  EA  CS S 2
CS  S   1 
V
     
 f X2  L  C CS C
2 2
CS U 2 
f  

 CS  S 2
CS S  V2 
2
 Y2 
EA  To To   C 2 CS 
 k  global    dimana:  To    2 
L  To To  CS S 

04/12/20 I. KATILI 20
 Persamaan Gaya Dalam
U 1 
V 
EA  1 
N C S C S  
L U 2 

V2 

Jika N negatif, berarti gaya aksial tekan

Jika N positif, berarti gaya aksial tarik
04/12/20 I. KATILI 21
 PENGGABUNGAN

W  U *    K   U    F    0

KONDISI BATAS YANG CUKUP UNTUK

MENGHINDARI SINGULARITAS MATRIKS [K]

04/12/20 I. KATILI 22
 Model Struktur Rangka 11

E = 2x106 kN/m2

Rx1
Ry1 Ry2
04/12/20 I. KATILI 23
 Penyelesaian Soal
Tabel cosinus, sinus, panjang dan luas penampang tiap
elemen :
A L C 2 EA/L CSEA/L S 2 EA/L CEA/L SEA/L
Elemen f C S
(m 2 ) (m) (103) (103) (103) (103) (103)
1-2 0 1.000 0.000 0.02 20 2.000 0.000 0.000 2.000 0.000
1-3 38.66 0.781 0.625 0.02 12.8 1.905 1.524 1.220 2.440 1.952
1-4 56.31 0.555 0.832 0.03 18.02 1.024 1.537 2.305 1.847 2.770
2-3 141.34 -0.781 0.625 0.02 12.8 1.905 -1.524 1.220 -2.440 1.952
2-4 123.69 -0.555 0.832 0.03 18.02 1.024 -1.537 2.305 -1.847 2.770
3-4 90 0.000 1.000 0.015 7 0.000 0.000 4.286 0.000 4.286

04/12/20 I. KATILI 24
 Persamaan Kekakuan Elemen :

 fX1   0.4 0  0.4 0 U1 

f 
 Y1 

4 kN  0 0 0 0  V1 
Elemen 1-2 :    10  
 fX 2 m  0.4 0 0.4 0 U 2 
 f Y 2   
 0 0 0 0 V2 

 fX1  0.381 0.305  0.381  0.305 U1 

f 
 Y1 

4 kN  0.305 0.244  0.305  0.244  V1 
Elemen 1-3 :    10
f    
 
 3 X m 0 . 381 0 .305 0 .381 0 . 305 U 3 
 f Y 3    
  0. 305  0. 244 0. 305 0. 244  V3 

 fX1   0.236 0.330  0.236  0.330 U1 

f 
 Y1 

4 kN  0.330 0.462  0.330  0.462  V1 
Elemen 1-4 :    10  
 fX 4 m  0.236  0.330 0.236 0.330  U 4 
 fY 4   
 0.330  0.462 0.330 0.462  V4 
04/12/20 I. KATILI 25
  fX 3 0 0 0 0  U 3 
f 
 Y3 

4 kN 0 1 0  1  V3 
Elemen 3-4 :    10
m 0 0
 
0 0  U 4 
 fX 4
 fY 4   
0  1 0 1  V4 

 fX 4  0.236  0.330  0.236 0.330  U 4 

f   0.330  0.462 V4 
 Y4  4 kN   0.330 0.462
Elemen 4-2 :    10
f    
 
  X 2 m 0 .236 0.330 0 .236 0 .330 U 2 
 fY 2    
 0.330  0 .462  0 .330 0. 462  V2 

 fX 3  0.381  0.305  0.381 0.305  U 3 

f   0.305  0.244  V3 
 Y3  4 kN   0.305 0.244
Elemen 3-2 :    10
f    
 
 2 X m 0 . 381 0.305 0. 381 0 . 305 U 2 
 fY 2    
 0.305  0 .244  0 .305 0. 244  V2  26
04/12/20 I. KATILI
 Persamaan Kekakuan Struktur diperoleh dari
gabungan persamaan kekakuan elemen :

 FX 1  RX 1   1.017 0.635  0.4 0  0.381  0.305  0.236  0.33  U1  0

F R 
 Y1 Y1 
 0.635
 0.706 0 0  0.305  0.244  0.33  0.462 V1  0 
 FX 2  0    0.4 0 1.017  0.635  0.381 0.305  0.236 0.33   U 2 
    
 FY 2  RY 2  4 kN  0 0  0.635 0.706 0.305 0.244 0.33  0.462 V2  0 
   10   0.381  
 FX 3  0  m  0.305  0.381 0.305 0.762 0 0 0  U 3 
 
 FY 3  0   0.305  0.244 0.305 0.244 0 1.488 0  1   V3 
   0.236  
F
 X4  300   0.33  0.236 0.33 0 0 0.471 0  U 4 
 
 F 0  1.924   V4 
 Y4    0.33  0.462 0.33  0.462 0 1 0

Kondisi batas : U1 = V1 = V2 = 0

04/12/20 I. KATILI 27
 Solusi persamaan untuk d.k. tidak nol :

 0   1.017  0.381 0.305  0.236 0.33  U 2 

 0    0.381 0.762 0 0 0  U 
  kN    3 
 0   10
4
 0.305 0 1.488 0  1   V3 
300 m   
  0 .236 0 0 0. 471 0  U 4 
 
 0   0.33 0 1 0 1.924  V4 

Relasi invers memberikan nilai peralihan bebas sbb:

U 2   0.359 
U   0.180 
 3   
1
 V3    0.17710 m
U   0.816 
 4  
V4   0.154

04/12/20 I. KATILI 28
 Gaya Dalam Elemen dapat dihitung sebagai berikut :

kN 0.359 1
N1 2  4000 1 0 10 m  143.762kN
m  0 
kN  0.180  1
N13  6250 0.781 0.625  10 m  18.641kN
m   0 .177 
kN  0.816  1
N14  6970 0.581 0.814  10 m  243.760kN
m   0 . 154 
 0.180 
 0.177 
kN   1
N 3 4  10000 0 1 0 1  10 m  23.289kN
m  0. 816 
 0.154
 0.816 
kN  
N 42  6970  0.581 0.814 0.581  0.154101 m  272.380kN
m  0.359 
 
 0.180 
kN  
N 3 2  6250  0.781 0.625 0.781  0.177101 m  18.641kN
m  0.359 
 
04/12/20 I. KATILI 29
 Hasil Perhitungan Manual
Peralihan :
U 2   0.359 

U 3 
   0.180 
1
 V3    0.177 10 m
U 4   0.816 

 V4 
   0.154 


Gaya Dalam :
N1 2  143.762 kN N 3 4  23.289 kN

N13  18.641 kN N 4 2  272.380 kN

N1 4  243.760 kN N 3 2  18.641 kN

04/12/20 I. KATILI 30
 Hasil Perhitungan Program
UI-FEAP
Peralihan :
node 1 displ 2 displ
1 0.000000E+00 0.000000E+00
2 3.594044E-02 0.000000E+00
3 1.797022E-02 -1.768613E-02
4 8.162743E-02 -1.535719E-02

Gaya Dalam :
============================================
| Element | node i | node j | Axial Forces |
+---------+--------+--------+--------------+
| 1 | 1 | 2 | 143.762 |
| 2 | 1 | 3 | 18.641 |
| 3 | 1 | 4 | 243.760 |
| 4 | 2 | 3 | 18.641 |
| 5 | 2 | 4 | -272.380 |
| 6 | 3 | 4 | 23.289 |
============================================
04/12/20 I. KATILI 31
 Langkah penyelesaian problem
Rangka Batang dengan SAP 2000

Langkah pengerjaan dengan

menggunakan SAP 2000, adalah:
mendefinisikan material yang menjadi
bahan struktur rangka batang tersebut.
Mendefinisikan penampang dari elemen
pada rangka batang

04/12/20 I. KATILI 32
Menggambar bentuk rangka batang yang akan dianalisa
menentukan perletakkan yang diinginkan
memberikan gaya-gaya luar yang bekerja di rangka batang
tersebut
Setelah semua hal di atas telah dilakukan, maka yang harus
dilakukan selanjutnya adalah mengubah set option pada
rangka batang. Ini dilakukan supaya komputer menganalisa
rangka batang tersebut berupa rangka batang bidang.
Lalu yang dilakukan berikutnya adalah menerapkan jenis
material dan penampang yang telah ditentu-kan ke rangka
batang yang dimaksud.
04/12/20 I. KATILI 33
 Apabila analisa benar maka akan muncul
tulisan analysis complete,
tetapi bila salah akan muncul tulisan warning
dan analysis incomplete.

04/12/20 I. KATILI 34
 PROBLEM RANGKA

KELOMPOK III

04/12/20 I. KATILI 35
 LANGKAH PENGERJAAN
PERHATIKAN, BAHWA STRUKTUR ADALAH SIMETRIS, MAKA
DAPAT DISEDERHANAKAN MENJADI 2 BAGIAN

04/12/20 I. KATILI 36
 BUAT TABEL COS DAN SIN YANG
MENYATAKAN ARAH DARI TIAP ELEMEN

04/12/20 I. KATILI 37
 NYATAKAN KONDISI BATAS DARI
STRUKTUR

ADA 3 d.k SAMA DENGAN NOL

U1 = V1 = U3 = 0
ADA 3 d.k. TIDAK SAMA DENGAN NOL
U2 ; V2 ; V3

04/12/20 I. KATILI 38
 BUAT MATRIKS KEKAKUAN TIAP
ELEMEN

Elemen 1-3

 f X1   CS   447, 21

 fY 1  EA   S 
2
 894, 43 V
f  V 
 CS  3  447, 21  3
f X3 L  S2 
 Y3     894, 43 

04/12/20 I. KATILI 39
04/12/20 I. KATILI 40
 BUAT MATRIKS KEKAKUAN
STRUKTUR

04/12/20 I. KATILI 41
 DARI MATRIKS KEKAKUAN
STRUKTUR , MAKA DIPEROLEH :

04/12/20 I. KATILI 42
 REAKSI PERLETAKAN YANG
DIPEROLEH :

04/12/20 I. KATILI 43
 REAKSI PERLETAKAN

04/12/20 I. KATILI 44
 MENCARI GAYA DALAM

04/12/20 I. KATILI 45
 DIAGRAM GAYA DALAM

04/12/20 I. KATILI 46
 P 2P P

1 EA EA 5
3
Y
EA EA EA EA 2m

2 X 4

2m 2m 2m 2m

DIKETAHUI : 1. KONDISI BATAS : U2=V2=U4=V4=0 ; U1=-V1=-U5=-V5

2. KONDISI SIMETRIS : U3 = 0
DITANYA : 1. DERAJAT KEBEBASAN TIDAK NOL
2. GAYA DALAM dan REAKSI PERLETAKKAN

04/12/20 I. KATILI 47
 * Karena struktur simetris, maka permodelannya dapat kita bagi dua untuk mempermudah
perhitungan
P
P FY3, V3
FY1, V1
EA

1 FX1, U1 3

2m EA EA
Y
2
X

2m 2m

 2 2 2
ELEMEN  C S C S CS L(m) A(m )
1-2 -45 0.707 -0.707 0.5 0.5 -0.5 2.828 A
2-3 45 0.707 0.707 0.5 0.5 0.5 2.828 A
3-1 180 -1 0 1 0 0 4 A

04/12/20 I. KATILI 48
 P P
Y (KONDISI BATAS u1 # v1 # 0)
EA
X MATRIKS YANG
3 DIAMBIL
1
-45
o

 f X1   C2 CS C 2 CS  U1 
2m EA EA f   2  
 Y1  EA  CS S 2
CS  S V
  
 1
  
2
f
 2 X L  C 2
CS C 2
CS  U 2 
 fY2   2 
 CS  S
2
CS S   V2 
2m 2m

 2 2 2
ELEMEN  C S C S CS L(m) A(m )
1-2 -45 0.707 -0.707 0.5 0.5 -0.5 2.828 A

 f X1  EA  C122 C12 S12  U1  EA  0,5 0,5 U1   0,177 0,177  U1 
   2        EA    
f
 Y1  L12 C12 S12 V
S12   1  2,828  0,5 0,5 V
 1   0,177 0,177   V1 

04/12/20 I. KATILI 49
 P P
(KONDISI BATAS v3 # 0)

EA
MATRIKS YANG
DIAMBIL
1 3

 f X2   C2 CS C 2 CS  U 2 
2m EA EA f    
 Y2  EA  CS S 2 CS  S 2   V2 
Y      
f
 X3  L  C 2
CS C 2
CS U3 
2 45o  fY3   2 
    V3 
2
X  CS S CS S

2m 2m

 2 2 2
ELEMEN  C S C S CS L(m) A(m )
2-3 45 0.707 0.707 0.5 0.5 0.5 2.828 A

EA 2 EA
fY3  S23 V3  0,5 V3  EA 0,177 V3
L23 2,828

04/12/20 I. KATILI 50
 180
o
P P
Y (KONDISI BATAS v3 # u1 # v1 # 0)

EA
X MATRIKS YANG
DIAMBIL
1 3
 f X3   C2 CS C 2 CS  U 3 
2m EA EA f   2  
 Y3  EA  CS S 2
CS  S V
  
 3
  
2
f
 1 X L C 2
 CS C 2
CS  U1 
 fY1   2 
 CS  S
2
CS S   V1 

2m 2m

 2 2 2
ELEMEN  C S C S CS L(m) A(m )
3-1 180 -1 0 1 0 0 4 A

 fY3   S312 C31S31 S312  V3  0 0 0 V3   0 0 0 V3 

  EA     EA 0 1 0  U   EA 0 0, 25 0 U 
 f X1    C31S31 C312 C31S 31  U 1     1   1
  L31   S 2 2   4   

V 
f  C S S   V  
 0 0 0 
  V  
 0 0 0 
  1
 Y1  31 31 31 31 1 1

04/12/20 I. KATILI 51
P P
FY1, V1 FY3, V3

FX1, U1 EA  FX1  0,177  0, 25 0,177  0 0  U1 

1 3    0,177  0 0,177  0  V 
F
 Y1   EA  0  1
   0 0 0,177  0  V3 
EA EA  FY3 
2 V1  U1
1
FX1  R1 sin   R1 sin 45  2 R1
2
P 1
FY1  R1 cos   P  R1 cos 45  P  2 R1  P
2
R1 FY3   P
FY1
45o  1 
FX1 U1  2 2 R1 
   0, 427 0,177 0   U1 
1    
1  2 R1  P   EA  0,177 0,177 0   U1 
2   0 0 0,177   V3 
 P 
V1  
 
Kolom pertama dengan minus Kolom kedua dijumlah menjadi ….

04/12/20 45o I. KATILI 52

 1 
 2 2 R1 
  0, 427  ((0,177)) 0 
1   U 
 2 R1  P   EA  0,177  ( (0,177)) 0   1 
2 V
  0  ((0)) 0,177   3 
 P 
 
  Selanjutnya baris pertama dikurangi baris kedua
 1  Baris pertama menjadi ….
 2 2 R1  Baris 1 dikurangi baris 2
   0,604 0  Baris kedua
1    U1 
 2 R1  P   EA  0354 0  
2 V
   0 0,177   3 
 P 
 
 
1 1 
 2 R1  ( 2 R1  P)  0,604  (0,354) 0  0  U1 
2 2   EA   V 
   0 0,177  3 
P
1
P  0,958 0  U1  U1   0,958 0   1  P  1,044  P
   EA  0  
 V  V   0   1 EA   5,649 EA

 P  0,177  3   3  0,177     
P
V1  U1  1, 044
EA
P
V3  5, 649
EA

04/12/20 I. KATILI 53
 P P
Y (KONDISI BATAS u2 = v2 = 0)
EA
X MATRIKS YANG
DIAMBIL
1 3
-45o
 f X1   C2 CS C 2 CS  U1 
2m EA EA f    
 Y1  EA  CS S 2 CS  S 2   V1 
     
f
 X2  L  C 2
 CS C 2
CS U2 
2 
 fY2  2 
    V2 
2
 CS S CS S

2m 2m

 2 2 2
ELEMEN  C S C S CS L(m) A(m )
1-2 -45 0.707 -0.707 0.5 0.5 -0.5 2.828 A

 f X 2  EA  C 2 CS  U1  EA 0,5 0,5 U1   0,177 0,177  U1 

    2    0,5 0,5  V   EA  0,177 0,177   V 
f
 Y2  L  CS  S V
 1 2,828   1    1 
04/12/20 I. KATILI 54
 P P
fy3, v3 (KONDISI BATAS u2 = v2 = u3 = 0)
fY1, V1
EA
MATRIKS YANG
fX1, U1 DIAMBIL
1 3

 f X2   C2 CS C 2 CS  U 2 
2m EA EA f    
 Y2  EA  CS S 2 CS  S 2   V2 
Y
     
f
 3 L  C 2
CS C 2
CS U3 
2 45o X
 
X  fY3   CS  S
2
CS S 2   V3 

2m 2m  f X 2  EA  CS  EA  0,177 
   2 3
V    V3
 fY2  L   S  L  0,177 

 2 2 2
ELEMEN  C S C S CS L(m) A(m )
2-3 45 0.707 0.707 0.5 0.5 0.5 2.828 A

04/12/20 I. KATILI 55
 P

 P  FY1 R1
 FX 2  RX 2  U  1, 044
 0,177 0,177   1
EA 
   EA  0,177 0,177    45o
F
 Y2  R 
Y2    V  1, 044  P FX1 U1
 1 EA 
1
 RX 2  0, 630 
  P
R
 Y2   1,369 
V1
Untuk mendapatkan R1 ambil salah satu persamaan pada
kasus perletakkan miring yang sebelumnya
45o
 1 
 2 2 R1 
   0, 427 0,177 0  U1  U1 
 0, 427 0,177 0  V1 
 1     1 EA
 2 R1  P   EA  0,177 0,177 0   V1  2
2 R1 
L
2  V 
 0 0 0,177  V3   3
 P 
   1, 044 
 0, 427 0,177 0  1, 044   0,316 P
  2 EA P
R1 
2 2 5, 649  EA
 

04/12/20 I. KATILI 56
P P
 2 2 2
ELEMEN  C S C S CS L(m) A(m )
1-2 -45 0.707 -0.707 0.5 0.5 -0.5 2.828 A
1 EA 2-3 45 0.707 0.707 0.5 0.5 0.5 2.828 A
3-1 180 -1 0 1 0 0 4 A

EA EA

2
EA U  EA  1,044  P
N1 2  C S  1   0,707 0.707    0,522 P
L12 V
 1 2 2  1,044 P  EA

EA EA  P 
N 23  S V3   0,707  5.649   1,412 P
L23 2 2  EA 

V3  5,649 
EA   EA   P
N 31   S C S U1   0 1 0  1,044   0,369 P
L31 V  4  1,044  EA
 1  
04/12/20 I. KATILI 57
 P P

V3 = -5,649P/EA
V1 =-1,044P/EA
1 U1 = 1,044P/EA

R 3
1 =
0, N3-1 = -0,369P
31

P
12
N
6P

,4
-1
=
1-

-0

=
2

,5

3
2-
22

N
P
2 Rx2 = 0,630P

Ry2 = 1,369P

04/12/20 I. KATILI 58