KONSEP ASAS JIRIM

JIRIM

Sebatian Unsur

Molekul Ion Atom Molekul

(Atom berbeza) (Atom sama)

H
O O O O
 KONSEP ASAS JIRIM

Jirim mempunyai jisim dan

memenuhi ruang
Jirim diperbuat daripada
zarah-zarah yang halus dan
seni

Jirim wujud dalam pepejal,

cecair dan gas
 Perubahan Keadaan Jirim

Pengendapan

Pendidihan/
Peleburan Penyejatan

Pembekuan Kondensasi

Pemejalwapan
Petunjuk :
Tenaga haba diserap

Tenaga haba dibebas

 Susunan dan pergerakan zarah

PEPEJAL CECAIR GAS

Susunan Zarah Rapat dan teratur Kurang teratur Sangat jauh
Daya Tarikan Sangat Kuat Lemah Sangat lemah
Pergerakan Bergetar pada Bergerak rawak Bergerak rawak dan
Zarah kedudukan tetap dan perlahan sangat laju
Tenaga Rendah Tingggi Sangat tinggi
Kinetik
 Perubahan Haba

Pepejal Cecair

Zarah-zarah bergerak dengan laju apabila suhu meningkat serta haba diserap dan
ikatannya semakin putus
Pepejal bertukar cecair = Peleburan
Suhu di mana pepejal bertukar cecair = Takat lebur
Zarah-zarah bergerak sangat perlahan apabila suhu menurun dan haba dibebaskan
Cecair bertukar pepejal = Pembekuan
Suhu di mana cecair bertukar pepejal = Takat beku
 Menentukan Takat Lebur dan Takat Beku Naftalena, C10H8

Prosedur :
1. Penuhkan satu per tiga tabung didih dengan C10H8.
2. Letakkan termometer ke dalam tabung didih.
3. Isikan air separuh bikar ke dalam bikar.
4. Masukkan tabung didih ke dalam bikar dan
apitkan tabung didih pada kaki retort.
5. Panaskan air dan kacau perlahan dengan termometer.
6. Apabila suhu C10H8 mencapai 60.00C, mulakan jam
Pemanasan Naftalena randik dan catat suhu pada selang masa 30 saat
sehingga suhu mencapai 90.00C.
7. Keluarkan tabung didih, keringkan dan masukkan
ke dalam kelalang kon.
8. Kacau perlahan secara berrterusan.
9. Catat suhu dan keadaan jirim naftalena pada selang
masa 30 saat sehingga suhu menurun ke 60.00C.
10.Rekod pemerhatian.

Penyejukkan Naftalena
 X= Takat lebur AB : Pepejal. Tenaga Kinetik
Y = Takat didih meningkat dengan suhu.
Suhu (0C) BC : Pepejal dan cecair. Haba diserap
untuk memutuskan ikatan antara
zarah-zarah.

CD Cecair. Tenaga Kinetik

F meningkat dengan suhu.
DE : Cecair dan gas. Haba diserap

s
Ga
untuk mengatasi daya tarikan antara
Y Cecair + Gas
D E zarah-zarah.
ir
ca

EF : Gas. Suhu meningkat.

Ce

X Pepejal + Cecair
B C Semasa Pemanasan
jal

Pergerakan zarah-zarah bertambah

pe
Pe

A Tenaga kinetik semakin tinggi

Daya tarikan semakin lemah

Masa (s) Jarak antara zarah semakin jauh

Graf Pemanasan Naftalena

 Z = Takat beku PQ : Gas. Suhu menurun. Tenaga
Y = Takat didih kinetik lemah.
Suhu (0C) QR : Kondensasi – Gas dan cecair.
Haba yang dibebaskan ke
persekitaran diimbangi oleh haba
yang terbebas apabila zarah-zarah
P menarik antara satu sama lain
membentuk pepejal.
G
as

RS : Cecair. Suhu menurun dan

Y Gas + Cecair tenaga kinetik semakin lemah.
Q R
ST :Cecair dan pepejal.
Ce
ca

TU : Pepejal. Suhu menurun dan

Cecair + Pepejal
ir

Z tenaga kinetik sangat lemah.

S T
Semasa penyejukkan
Pe
pe

Pergerakan zarah semakin berkurang

jal

U Tenaga kinetik semakin rendah

Daya tarikan semakin kuat
Masa (s)
Jarak antara zarah semakin dekat
Graf Penyejukkan Naftalena
 Graf Penyejukkan lampau

Suhu / OC
Proses
penyejukkan
berlaku secara
mendadak

Masa / s
 PEKEMBANGAN MODEL ATOM
Zarah Subatom
Atom mengandungi 3 zarah subatom : Proton, Elektron dan Neutron ( PEN ).

Zarah subatom Simbol Cas relatif Jisim relatif

Proton p +1 1
1 = 0.0005
Elektron e -1
1840
Neutron n 0 1

Nukleus bercas positif kerana ada proton.

Atom neutral mengandungi bilangan proton = bilangan elektron.

 PEKEMBANGAN MODEL STRUKTUR ATOM

Sfera
Elektron bercas
bercas positif
negatif

Zarah seni dipanggil ATOM. Atom ada sfera bercas positif dan
Kecil, tidak boleh dicipta atau elektron bercas negatif
dimusnahkan.
 PEKEMBANGAN MODEL STRUKTUR ATOM

Nukleus +
Elektron Elektron Proton
Nukleus
ada
proton

Petala

Nukleus ada proton yang bercas Elektron bergerak mengelilingi nukleus

positif. dalam petala.
 PEKEMBANGAN MODEL STRUKTUR ATOM

Proton (+) Nukleus +

Elektron (-) Proton

Nukleus

Petala
Neutron (o)

Nukleus mengandungi neutron yang neutral.

Semua nukleus ada neutron dan proton kecuali

atom hidrogen.
STRUKTUR ATOM
STRUKTUR ATOM
STRUKTUR ATOM
 STRUKTUR ATOM

Bilangan ………….. = Bilangan ………….

Ialah bilangan proton dalam nukleus sesuatu atom
Jumlah bilangan PROTON dan bilangan NEUTRON dalam nukleus suatu atom.

Nombor nukleon atom ini ialah …………..

 Perwakilan Piawai bagi Atom

Nombor nukleon
A
Nombor proton Z
X Simbol unsur

Contoh

Nombor nukleon 12

Nombor proton 6
C Simbol unsur

Nombor Proton = 6
Nombor Nukleon = 12
Bilangan proton = 6
Bilangan neutron =6
Bilangan elektron = 6
 SIMBOL UNSUR

Unsur Simbol Unsur Simbol

Hidrogen H Magnesium Mg

Helium He Aluminium Al

Litium Li Silikon Si
Berillium Be Fosforus P

Boron B Sulfur S

Karbon C Klorin Cl

Nitrogen N Argon Ar

Oksigen O Kalium K
Florin F Kalsium Ca

Neon Ne Zink Zn

Natrium Na Bromin Br
Rajah Struktur Atom dan Susunan Elektron
Susunan Elektron

Bagi unsur
yang
mengandungi
nombor
proton 1 - 20

Bilangan Maksimum
Petala elektron
Pertama 2
Kedua 8
Ketiga 8
Keempat 8
 Unsur Nombor Proton Bilangan elektron Susunan Elektron

Hidrogen 1

Helium 2

Litium 3
Berillium 4
Magnesium 12

Karbon 6
Nitrogen 7

Argon 18

Kalsium 20

Neon 10

Kalium 19
Ialah Elektron yang Bilangan elektron valens
berada pada petala = bilangan elektron yang
paling luar berada pada petala
paling luar
 Unsur Nombor Proton Susunan Elektron Elektron Valens

Sulfur 16

Silikon 14

Aluminium 13
Klorin 17
Magnesium 12

Karbon 6
Nitrogen 7

Argon 18

Kalsium 20

Neon 10

Kalium 19
 Rajah Struktur Atom dan Susunan Elektron

Rajah Susunan Atom Rajah Susunan Elektron

27
13p
14n
13
Al Al

Susunan Elektron
2.8.3
Bilangan elektron
valens
 ISOTOP DAN PENGGUNAANNYA

Maksud Atom-atom unsur

Atom-atom unsur yang
yang sama
sama dengan
dengan mempunyai
mempunyai
Isotop bilangan proton
bilangan proton sama
sama tetapi
tetapi bilangan
bilangan neutron
neutron berbeza
berbeza

Contoh 12 14

6 C 6 C

6p 6p
6n 8n

2.4 2.4
 Jisim Atom Relatif bagi Isotop

Maksud
Peratusan isotop
Peratusan isotop yang
yang wujud
wujud dalam
dalam sesuatu
sesuatu sampel
sampel
kelimpahan
semulajadi unsur.
semulajadi unsur.
semulajadi

Formula untuk mengira Jisim atom relatif daripada kelimpahan semulajadi

Jisim atom relatif = ∑ ( % isotop x jisim isotop )

100
 Contoh
Klorin terdiri daripada dua isotop, 35Cl dan 37Cl
17 17

Kelimpahan semulajadi klorin-35 ialah 75% dan klorin-37

ialah 25%. Hitung jisim atom relatif klorin.

Penyelesaian

Jisim atom relatif klorin = (% isotop Cl-35 x jisim Cl-35) + (% isotop Cl-37 x jisim Cl-37)
100
dan klorin-37 ialah 25%. Hitung jisim atom relatif klorin.
= ( 75 x 35 ) + ( 25 x 37 )
100
= 35.5
 Contoh Isotop
Unsur Isotop
Hidrogen-1 Hidrogen-2 Hidrogen-3
1
1 H 2
1 H 3
1 H
Hidrogen
1 proton 1 proton 1 proton
1 elektron 1 elektron 1 elektron
0 neutron 1 neutron 2 neutron
Oksigen-16 Oksigen-17 Oksigen-18
16
O
8
17
8 O 18
O
8
Oksigen
8 proton 8 proton 8 proton
8 elektron 8 elektron 8 elektron
8 neutron 9 neutron 10 neutron
Karbon-12 Karbon-13 Karbon-14
12
C
6
13
6 C 14
C
6
Karbon
6 proton 6 proton 6 proton
6 elektron 6 elektron 6 elektron
6 neutron 7 neutron 8 neutron
 Penggunaan Isotop

Bidang Kegunaan Isotop

Sinar gamma dari Kobalt-60 membunuh sel kanser

Perubatan Alat perubatan disteril dengan sinar gamma

Iodin-131 merawat penyakit kelenjar tiroid

Arkeologi Radioisotop karbon-14 menganggar usia bahan artifak

Pertanian Fosforus-32 digunakan untuk mengkaji metabolisme

tumbuhan

Industri Natrium-24 mengesan kebocoran paip di bawah tanah

 Latihan

60

a. Berdasarkan graf pemanasan naftalena yang diperoleh, titik yang manakah

mewakili takat lebur bagi suatu unsur?

b. Apakah keadaan fizikal pada titik AB dan CD?

AB :
CD :

c. Terangkan mengapa tiada perubahan pada titik BC.

d. Terangkan tenaga kinetik zarah-zarah dan daya tarikan pada bahagian AB.
 Latihan

Rajah menunjukkan model atom yang dicadangkan oleh Neils Bohr.

a. Namakan P dan Q.

b. Apakah zarah subatom yang ada dalam nukleus?

c. Nyatakan zarah subatom yang paling ringan.

d. Terangkan tenaga kinetik zarah-zarah dan daya tarikan pada bahagian AB.
 Latihan

a. Apakah yang dimaksudkan dengan isotop?

b. Antara atom-atom dalam jadual di atas, yang manakah pasangan isotop?

c. Berapakah nombor nukleon atom Y?

d. Tulis susunan elektron bagi atom V.

e. Berapakah elektron valens atom X?

TAMAT