Anda di halaman 1dari 13

Nulis Geguritan

Karya Sastra?
Kesusastraan  dari kata sastra
(sanskerta ;sas berarti ajar, tra
berarti alat).
Kesusastraan (Purwadi 2007)
bermakna:
1. Alat u/mengajarkan ilmu
2. Buah karya yang disusun dg bahasa
yang baik
Bentuk?
• Kesusastraan lesan
• Kesusastraan tulis

Sastra Tulis:
1) Gancaran (prosa)
2) Geguritan (puisi)
Puisi Jawa (geguritan)
Kaendahan Basa puisi Jawa :
1. Wilet
2. Wirama
3. Purwakanti/dhong dhinging suara
a. Purwakanti guru swara
- Aja dumeh menang, banjur sewenang-
wenang
- Ana awan ana pangan
- Ana dina ana upa
- Rindhik asu digitik
- Sapa ubet ngliwet
- ............lsp
b. Purwakanti guru sastra
- bobot, bibit, bebet.
- Laras, lurus, leres, liris bakal laris
- Sapa tekun golek teken bakal tekan
- ........lsp
c. Purwakanti lumaksita
- Asung bekti, bektine kawula marang
Gusti
- Nandang lara, larane wong lara lapa
- Mangan ati, atine kang kelara lara.
Jinising Puisi Jawa?
1. Kakawin  kawi;syair
ciri:
- Sapada dumadi 4 larik
- Cacahing wanda sami
2. Kidung  wonten awit jaman
Majapahit.
Ciri:
- Cacahing pada sami
- Cacahing wanda ajeg/sami
3. Tembang
(Macapat, T.Tengahan, T. Gedhe)
4. Parikan
5. Wangsalan
6. Geguritan *
PARIKAN
Susunan kata dan kalimat dg penyesuaian bunyi pada
tiap kata, baris. Parikan ada hub. dg pantun dlm
bahasa Indonesia.
Cth :
1. Arum manis gula Jawa
Aja nangis ayo lunga
2. Isa nggambang ora bisa nyuling
Isa nyawang ora bisa nyandhing
3. Jambu apa jeruk?
Aku melu apa entuk?
4. Manuk tuhu mencok pager
Gelem sianu mesthi pinter
5. Suwe ora jamu
Jamu pisan godhong cipir
Suwe ora ketemu
Ketemu pisan gawe pikir
6. Jangan kacang jangan kara
Kaduk uyah kurang gula
Welingku marang para mudha
Aja wedi ing rekasa
7. Lunga ngarit neng kulon kali
Sangua senik wadhahi sega
Dadi murid kudu ngulina
Tumindak becik laku utama
Simpulan?
WANGSALAN
Susunan kata kait berkait secara semu,
hampir mirip cangkriman (tebakan)
Cth :
1. Balung klapa, ethok-ethok ora ngerti.
2. Atis hawa, sampun lali pecel Nganjuk
3. Jangan gori, judheg sirahku mikir nasib
4. Balung geni tak entenane menawa teka
5. Kukus gantung, daksawang dheweke
pancen ayu tenan
6. Carang wreksa, wreksa wilis tanpa
patra. Ora gampang wong urip ing
alam donya.
(carang wreksa:pang ; wreksa wilis
tanpa patra: wit kayu urip)
7. Kolik priya, wanara Anjani putra.
Tuhu eman wong anom wedi kangelan.
(kolik priya: tuhu ; Anjani putra:
anoman)
Jenis Wangsalan
a. Wangsalan pacelathon
b. Wangsalan edi peni
c. Wangsalan tembang

Anda mungkin juga menyukai