Petua Cramer

Konsep petua cramer boleh dikembangkan kepada sistem yang lebih besar dengan cara pengiraan penentu dan songsangan matriks 2 x 2 dan 3 x 3 tetapi banyak kerja-kerja yang perlu ditingkatkan dengan peningkatan saiz matriks. Sebagai contoh, pertimbangkan kerja-kerja yang perlu dilakukan didalam menyelesaikan sistem berikut:

1 1 0 2

3 5 4 1 7 3 6 4 5 1 0 2

x1 x 2 x 3 x 4

1 1 24 15

menggunakan kaedah songsangan matriks. Didalam kes ini koeffisien matriks mempunyai pasangan 4 x 4 dan oleh itu mempunyai 16 unsur. Berpadanan dengan unsur ini adalah ko faktor. Ini didefinisikan oleh penentu 3 x 3 yang diperolehi dengan menghapuskan baris dan lajur yang mengandungi unsur, dengan menetapkan tanda '+' atau '-' menurut corak yang berikut

+ +

+ +

+ + +

Penentu adalah ditemui dengan mengembangkan dimana-mana satu baris atau lajur dan songsangan adalah ditemui dengan menetapkan kofaktor sebagaimana sebelumnya. walau bagaimanapun, dengan mempunyai 16 kofaktor yang hendak dikira, ia merupakan kerja yang merumitkan. Lebih memburukkan, kerapkali berlaku didalam bidang ekonomi hanya beberapa angkubah xi sahaja yang diperlukan nilainya. Sebagai contoh, katakan kita hanya memerlukan nilai x3 sahaja, sementara x2 dan x4 tidak diperlukan.

Didalam bahagian ini, kita akan membincangkan kaedah pilihan yang membolehkan kita mencari nilai satu angkubah pada sesuatu masa. Kaedah baru ini memerlukan masa yang kurang jika hanya memilih angkubah yang diperlukan sahaja. ia dikenali sebagai Petua Cramer dan menggunakan penentu matriks sahaja. Petua Cremer untuk

menyelesaikan sebarang sistem n x n, AX = B, menyatakan bahawa angkubah i, xi boleh ditemui dari

d [Ai] xi = -----d [A]

dimana Ai ialah matriks n x n ditemui dengan menggantikan lajur i matriks A dengan bahagian sebelah kanan vektor B. Untuk memahami konsep ini, pertimbangkan sistem 3 x 3 yang berikut: Contoh : -4x + 2y - 9z = 2 3x + 4y + z = 5 x - 3y + 2z = 8

atau didalam bentuk matriks

4 2 9 x 2 3 4 1 y = 5 2 1 3 z 8
dan katakan kita hendak mencari nilai angkubah kedua, x. Menurut petua Cramer ia diperolehi dari:

x1 = dimana

d [A1] -----d [A]

d [A]

4 2 9 3 4 = 1 1 3 2

= -4 (11) - 2 (5) - 9 (-13) = - 44 - 10 + 117 = 63 dan

2 2 9 5 4 d [Ax] = 1 8 3 2
Perhatikan bahawa x adalah diberikan oleh dua komponen. satu daripadanya ialah koefisien dari matriks asal, A. Satu komponen lagi dari matriks A digantikan dengan vektor bahagian sebelah kanan persamaan

2 5 8
Didalam kes ini penentu boleh diperolehi dengan mudah
d [Ax] = 2 (11) - 2 (2) - 9(47) = 22 - 4 - 423 = 441

kerana itu, dengan peraturan Cramer

d [Ax] x = -----d [A]

= 441/63 =7 Begitu juga dengan menggantikan, bergilir-gilir, pemasukan dalamlajur kedua dan ketiga bagi A dengan pemalar yang bersempadanan 2, 5 dan 8, kita ada

4 2 3 5 d [Ay] = 1 8
dan

9 1 2

4 2 3 4 d [Az] = 1 3
Sekarang
d [Ay] y = -----d [A]

2 5 8

d [Ay] = -4(2) - 2(5) - 9(19) = - 8 - 10 - 171 = -189

y = -189/63 =-3 dan

d [Az] z = -----d [A] d [Az] = -4(47) - 2(19) + 2(-13) = - 188 - 38 - 26 = - 252 d [Az] = - 252/63 = -4

dan set penyelesaian itu ialah {(7, -3, -4)}