SEKOLAH RENDAH 2013

Apa itu KBAT dalam Matematik ?

Kemahiran berfikir aras tinggi (KBAT) ialah keupayaan untuk mengaplikasikan pengetahuan, kemahiran dan nilai dalam membuat penaakulan dan refleksi bagi menyelesaikan masalah, membuat keputusan, berinovasi dan berupaya mencipta sesuatu
Definisi KPM

Kemahiran Berfikir Aras Tinggi pada kebiasaannya dirujuk kepada EMPAT aras teratas dalam taksonomi Bloom; iaitu mengaplikasi, menganalisa, menilai dan mencipta

Mengapa perlu KBAT dalam Matematik ?

MENGAPA KBAT PENTING

Menghasilkan modal insan yang cerdas, kreatif dan inovatif bagi memenuhi cabaran abad ke-21 agar negara mampu bersaing di persada dunia.
If we want students to develop the capacity to think, reason, and problem solve then we need to start with high-level, cognitively complex tasks. Stein & Lane 1996

PERBANDINGAN KEMAHIRAN BERFIKIR ARAS TINGGI (KBAT) DENGAN KEMAHIRAN BERFIKIR ARAS RENDAH (KBAR)

Kemahiran Berfikir Aras Rendah (KBAR)

Penggunaan pemikiran secara terhad, di mana pelajar hanya disogokkan dengan jawapan-jawapan yang menyebabkan pelajar malas untuk berfikir.

Kemahiran Berfikir Aras Tinggi (KBAT)

Berfikir melibatkan pengelolaan operasi mental tertentu yang berlaku dalam minda atau sistem kognitif seseorang yang bertujuan untuk menyelesaikan masalah. (Meyer 1977)

(Som & Mohd Dahlan)

KEMAHIRAN BERFIKIR ARAS TINGGI (KBAT)

Termasuk pemikiran kritikal, pemikiran kreatif, pemikiran logikal, pemikiran reflektif dan meta-kognitif. KBAT dicetuskan melalui masalah bukan rutin, masalah yang tidak jelas atau dilema.

PELAKSANAAN KBAT MENUNTUT

Guru perlu merancang soalan, tugasan dan aktiviti yang menuntut murid berfikir, berlatih berfikir secara berterusan dan menilai pemikiran mereka dan pemikiran individu lain.

SOALAN YANG MEMERLUKAN KEMAHIRAN BERFIKIR ARAS TINGGI Soalan yang memerlukan kemahiran berfikir aras tinggi perlu bagi membolehkan murid untuk mengaplikasi, menganalisis, mensintesis dan menilai suatu maklumat daripada sekadar menyatakan semula fakta.

Soalan Bukan Rutin yang memerlukan tahap kognitif yang tinggi dapat membentuk KBAT dalam kalangan murid.

RUTIN
Problems can be solved using methods familiar to students by replicating previously learned methods in a step-by-step fashion. Routine problem solving stresses the use of sets of known or prescribed procedures (algorithms) to solve problems

BUKAN RUTIN
Problems that require mathematical analysis and reasoning; many non-routine problems can be solved in more than one way, and may have more than one solution.

CONTOH SOALAN TIMSS

Which circle has approximately the same fraction of its area shaded as the rectangle above?

CONTOH SOALAN TIMSS John and Cathy were told to divide a number by 100. By mistake John multiplied the number by 100 and obtained an answer of 450. Cathy correctly divided the number by 100. What was her answer? A) 0.0045 B) 0.045 C) 0.45 D) 4.5

TIMSS 2003 8th-Grade Mathematics Concepts and Mathematics Items

CONTOH SOALAN PISA

Menukarkan Masalah Rutin kepada Masalah Bukan Rutin

MASALAH RUTIN KEPADA BUKAN RUTIN

Maria membeli sekotak susu dengan harga RM1.55 dan sebungkus biskut dengan harga RM1.70. Berapakah jumlah wang yang dibayar oleh Maria? Maria membeli sekotak susu dengan harga RM1.55 dan sebungkus biskut dengan harga RM1.70. Dia memberikan RM4.00 kepada jurujual. Berapakah bilangan syiling yang diterima oleh Maria sekiranya jurujual itu memberikannya beberapa syiling 5 sen, 10 sen dan 20 sen? Terangkan jawapan anda?

KBAR

KBAT

1. Cari perimeter segi empat tepat yang mempunyai panjang 8 meter dan lebar 17 meter. 2. Cari panjang sebuah segi empat tepat yang mempunyai luas 48 meter persegi dan lebar 6 meter.

KBAR

KBAT

Mamat ingin membina pagar bagi reban ayam yang berbentuk segi empat. Dia mempunyai 20 meter wayar pagar. 1. Apakah luas segi empat yang boleh beliau hasilkan? 2. Bentuk manakah yang terbaik?

Bundarkan 726 kepada ratus yang terdekat?

KBAR

KBAT

Apakah nombor yang boleh dibundarkan kepada 700?

BUKAN RUTIN
Memerlukan tahap pemikiran pada aras tinggi. Meningkatkan kemahiran menaakul. Jawapan dan prosedur yang perlu digunakan tidak serta merta jelas. Menggalakkan lebih daripada satu cara penyelesaian dan strategi. Terdapat lebih daripada satu jawapan. Lebih mencabar. Berupaya membentuk murid yang kreatif dan inovatif Penyelesaian memerlukan lebih daripada membuat keputusan dan memilih operasi matematik. Memerlukan masa yang sesuai untuk diselesaikan. Menggalakkan perbincangan dalam kumpulan dalan mendapatkan penyelesaian.

RUTIN
Tidak memerlukan murid untuk menggunakan kemahiran berfikir pada aras tinggi. Operasi yang perlu digunakan adalah jelas.

PERBINCANGAN DALAM KUMPULAN KECIL: Mengembangkan Soalan Rutin(KBAR) Kepada Bukan Rutin(KBAT)

1. Bentukkan kumpulan 2 orang. 2. Tukarkan soalan rutin yang diberi kepada soalan bukan rutin.

Kembangkan soalan berikut agar menjadi soalan bukan rutin. 1) (210 30) 5 =

2) Cari perimeter bagi rajah dibawah.

3 cm

8 cm

CADANGAN JAWAPAN
1) Pak Ali mempunyai wang sebanyak RM210. Dia memberikan wang tersebut kepada Chong dan Raju. Raju menerima RM30 kurang daripada Chong. Berapakah jumlah wang yang diterima oleh Chong? Jelaskan bagaimana anda mendapat jawapan?

2) Johan ingin menggunakan seutas dawai yang panjangnya 24 cm untuk membentuk satu rangka segi empat dengan luas yang maksimum. Apakah panjang dan lebar bentuk segi empat itu?

STRATEGI DALAM PENYELESAIAN MASALAH

Kenapa perlu pelbagai strategi dalam penyelesaian masalah?

1. Murid berbeza dari segi kebolehan, pencapaian, kecenderungan dan minat. 2. Memenuhi keperluan kumpulan lemah, sederhana dan cerdas. 3. Menjadikan pembelajaran Matematik itu lebih menarik. 4. Setiap bilik darjah mempunyai halangan dan rintangan yang tersendiri seperti keadaan fizikal, kemudahan bilik darjah, nilai, latar belakang sekolah dan murid.

5. Masalah yang dikemukakan berbeza-beza.

6. Melahirkan murid yang mempunyai HOTs/KBAT (Kemahiran Berfikir Aras Tinggi)

Pelbagai Strategi Penyelesaian Masalah

1. Cuba jaya.

2. Membina senarai/jadual/carta yg sesuai. 3. Mengenal pasti kebarangkalian

4. Menggunakan algebra. 5. Mengenal pasti pola. 6. Melukis gambar rajah. 7. Menyelesaikan masalah kecil terlebih dahulu. 8. Guna Model. 9. Bekerja dari bawah/belakang/menggunakan maklumat terakhir terlebih dahulu.

Pelbagai Strategi Penyelesaian Masalah

10. Guna formula 11. Guna analogi/ perbandingan 12. Lakonan/ ujikaji 13. Mempermudahkan masalah 14. Menaakul secara mantik 15. Membuat anggaran 16. Pengabadian nombor 17. Mental aritmetik

(Cuba jaya / Mengenal pasti kemungkinan / Melukis gambarajah / Guna rumus)

Contoh:

Johan ingin menggunakan seutas dawai yang panjangnya 24 cm untuk membentuk satu rangka segiempat dengan luas yang maksimum. Apakah panjang dan lebar bentuk segi empat itu?

jawapan

8 Contoh: 4 6 6 6 5 7 11 1 11 8 7 5 3 4

10

2 10
9

3 9

6
6 6 =36

Strategi : (Guna Kaedah Unitari / Guna rumus/ Guna algebra dan Melukis gambarajah) Ali telah membeli sebuah basikal dan kemudian menjualnya kepada John dengan harga RM 240. Dia telah mendapat keuntungan sebanyak 20% selepas menjual basikal itu. Berapakah harga kos basikal tersebut?

jawapan
i)
Guna Kaedah Unitari

Untung = 20% Harga Jual = RM 240 (100% +20%) Harga Kos = (100%) Oleh itu, 120% 1% = RM 240 =?

Cari nilai 1% terlebih dahulu. RM 240 120 = RM 2 Oleh itu, 1% Harga Kos = RM 2 = RM 2 100 = RM 200

ii)

Guna rumus

Peratus Asal X Nilai bagi peratus yg diberi Peratus Diberi RM 240 = RM 200

iii) Guna algebra

120 y = RM 240 100 y = RM 2400 120 = RM 200

iv)

Guna gambarajah

i)

Guna gambarajah

20% 20% 20% 20% 20% 20%

RM 40 RM 40 RM 40 RM 40 RM 40 RM 40

100 % = RM 40 x 5 Maka, Harga kos basikal = RM 200

(Mempermudahkan masalah / Menyelesaikan masalah kecil terlebih dahulu / Guna analogi / Guna rumus )
Rajah menunjukkan sebuah segi empat tepat dan sebuah segi tiga.

Kira luas, dalam cm, bagi kawasan berlorek.

i)

Mempermudahkan masalah

Bahagikan gambarajah berlorek kepada dua bahagian Iaitu segiempat tepat dan satu segitiga.

Kemudian, cari luas segi empat tepat iaitu 4 cm x 3 cm = 12 cm. Seterusnya kira luas segi tiga iaitu 4 cm 3 cm = 6 cm. Maka, luas kawasan berlorek ialah 12 cm + 6 cm = 18 cm.

ii)

Menyelesaikan masalah kecil terlebih dahulu Kaedah 1 :

Bahagikan gambarajah berlorek kepada empat bahagian yang berbentuk segi tiga.

Kemudian, cari luas bagi satu segi tiga iaitu 4cm 3cm = 6 cm. Seterusnya, cari luas bagi tiga segi tiga itu iaitu 6 cm 3 cm = 18 cm.

Menyelesaikan masalah kecil terlebih dahulu Kaedah 2 :

Cari luas keseluruhan segi empat tepat iaitu 8 cm 3 cm = 24 cm. Kemudian, cari pula luas segi tiga yang tidak berlorek iaitu 4 cm 3 cm = 6 cm. Seterusnya, cari beza antara luas segi empat tepat dengan segi tiga iaitu 24 cm 6 cm = 18 cm.

iii) Analogi Jumlahkan dua sisi bertentangan iaitu 8 cm + 4 cm = 12 cm. Kemudian,12 cm 2 = 6 cm, untuk membentuk sebuah segi empat yang baru.

Maka, luas kawasan berlorek ialah 6 cm x 3 cm = 18 cm.

iv) Guna Rumus Mengira luas kawasan berlorek dengan menggunakan rumus luas trapezium iaitu : (a + b) h

Maka, luas kawasan berlorek :

= (8 + 4) 3

=
=

12 3
= 18 cm

SOALAN LATIHAN

TIADA LIMIT

3l
Bekas A

5l
Bekas B Bekas C

Berapa kali bekas A dan B boleh kita gunakan supaya jumlah isipadu air dalam bekas C mengandungi 4l

jawapan
Antaranya:

1.( 2 x 5 l ) ( 3x 2 l ) = 4 l 2.( 3 x 3 l ) ( 1 x 5 l ) = 4 l 3.( 4 x 3 l ) ( 5 l ) ( 3 l ) = 4 l

SOALAN LATIHAN

Bagaimanakah cara membahagikan segi empat di atas kepada empat bahagian yang sama saiz. Ada berapakah cara yang anda jumpa???

jawapan (KBAR)

jawapan ( KBAT )

Terima kasih