KOTA TAMPAN

RAJAH 1:Tapak Prasejarah Paleolitik Kota Tampan.1

Kota Tampan terletak kira-kira 8 KM dari Bukit Ja a. Paleoalam tapak ini !erada di "i"i Tasik Kuno #enderoh dan !erada pada iklim Asia Ten""ara $an" le!ih sejuk daripada sekaran" Pada tahun 1%&8' telah ditemui !ukti $an" !erkaitan den"an ke!uda$aan Paleolitik di Kota Tampan' Perak. H.( #ollin"s' merupakan pen"kaji pertama $an" meletakkan tapak ini dalam peta Paleolitik dunia. Menurut per!andin"an $an" di!uat oleh H.( #ollin' !erdasarkan tin""alan $an" dijumpai di )un"ai Perak' !eliau men"emukakan hipotesis !aha a sekuran"-kuran"n$a ka asan Kota Tampan telah didiami manusia semenjak *aman pen""lasieran kedua la"i $an" men"amalkan !uda$a Tampaniah. Tin""alan $an" dijumpai !erupa peralatan daripada !atu $an"
1

(iperoleh dari Mu*ium Arkeolo"i +en""on"

men$erupai siri alat pem!uatan $an" sama seperti di ,ndia' A$uthia' Burma' dan Ja a.-)eterusn$a' pada tahun 1%./' A.0 )ie1ekin" telah menjalankan kajian $an" $an" le!ih mendalam la"i. Kedua-dua pen"kaji ini telah meletakkan Kota Tampan se!a"ai tapak Paleolitik Pleistosen Perten"ahan. Kajian seterusn$a telah dijalankan oleh 2uraina Majid pada tahun 1%8% selaku pen"kaji keti"a.& (i tapak ini' terdapat akti1iti pe!el $an" dijalankan sekitar 3/444 BP. Antara alat !atu $an" dijumpai dikenali se!a"ai !atu pelandas $an" direpih di !aha"ian dasar serta !aha"ian kiri dan kanan a"ar ia le!ih sta!il. )elain itu' terdapat !atu teras dan !atu pemukul $an" diper!uat daripada !ahan asas iaitu Kuar*a dan Kuar*it. / Asem!laj Kota Tampan adalah terdiri daripada arti5ak pe!el dan arti5ak repihan. Berdasarkan tipolo"i $an" di!ina oleh 2uraina Majid' !eliau men"klasi5ikasikan arti5ak pe!el kepada !atu pelandas' !atu teras' !atu pemukul dan alat pe!el. Arti5ak repehan dapat diasin"kan kepada - iaitu repehan dan sisa kerja. (isini' dapat dita5sirkan !aha a manusia pada *aman Paleolitik memilih !ahan $an" sesuai untuk di"unakan !a"i men"hasilkan mata tepi $an" tajam iaitu !atu Kuar*it direpeh dan mun"kin ada perapian mata tepi pada kadar $an" minimum. Hal ini kerana ter!ukti apa!ila dijumpai !e!erapa ketulan !atu $an" direpih sekali atau dua kali kemudian ditin""alkan tanpa di"unakan untuk mem!uat alat !atu kerana !atu terse!ut terlalu keras sehin""a sukar untuk di!entuk. Berdasarkan jumpaan itu' menunjukkan !aha a manusia pada *aman Paleolitik men""unakan peralatan !atu- !atu $an" kasar !uatann$a dan kelikir $an" tajam di
-

A. A*i* (eraman. -44&. Mas$arakat dan Ke!uda$aan Mala$sia. Kuala +umpur: (e an Bahasa dan Pustaka. hlm. -8. & 2uraina Majid. -44&. Arkeologi in Malaysia. Pulau Pinan": Pusat Pen$elidikan Arkeolo"i Mala$sia' 6ni1ersiti )ains Mala$sia. hlm. 1.3.
/

Ibid. hlm. 74.

se!elahn$a tanpa se!aran" peme"an". Jumpaan-jumpaan itu dapat mem!erikan "am!aran !aha a ke"iatan ekonomi manusia pada *aman ini !er"antun" hidup pada akti1iti pem!uruan !inatan" untuk dijadikan sum!er makanan. )ememan"n$a' tapak prasejarah Kota Tampan ini memainkan peranan $an" pentin" dalam mem!erikan maklumat tentan" industri litik *aman prasejarah di Asia Ten""ara.

Bukit Jawa,Lenggong, Perak

Bukit Ja a terletak !e!erapa kilometer sahaja ke utara

pekan +en""on"

!erdekatan den"an Kampun" 0elok. Berdasarkan rajah di atas didapati !aha a Bukit Ja a adalah salah satu tapak prasejarah $an" palin" tua iaitu -44'444 hin""a 144'444 BP

$an" dijumpai setakat ini. Pada asaln$a' Bukit Ja a !er!entuk seperti se!uah pulau dalam tasik tetapi pada hari ini ia kelihatan seperti !ukit rendah $an" dikekelilin"i lem!ah.. (ari aspek teknolo"i pem!uatan' manusia pada *aman ini men"amalkan teknolo"i litik iaitu men""unakan kaedah 8u!a-8u!a $an" a"ak kuran" sistematik kerana mereka telah mem!uan" sejumlah !esar !atu-!atu di ka asan ini setelah men"etahui jenis !atu terse!ut tidak sesuai untuk di"unakan.

2uraina Majid. -44&. Akeolo"i di Mala$sia. Hal. 171