1

Fungsi Komposisi dan fungsi Invers

1.

Jika f ( x) = x 2 + 1 dan g ( x) = 2 x 1 maka tentukan ( fog )( x) !

Jawab :

( fog )( x) = f ( g ( x)) = f (2 x 1) = (2 x 1) 2 + 1 = 4 x 2 4 x + 2

2. Jika f ( x) =
Jawab :

1
x
dan ( fog )( x) =
maka tentukan g(x) !
2x 1
3x 2

( fog )( x) = f ( g ( x ))
x
1
3x 2
1
=
2 g ( x) 1 =
g ( x) = 2
3 x 2 2 g ( x) 1
x
x

3. Jika f ( x) =

1
dan f 1 (c) = 4 maka tentukan c !
x+ 2

Jawab :

f 1 (c) = 4 c = f ( 4) =

1
1
=
4+ 2
2

4. Jika f ( x) = 53 x maka tentukan f 1 (5 5 ) !

Jawab :
3

Misal f 1 (5 5 ) = c 5 5 = f (c) 5 2 = 53c c =

5. Diketahui f ( x) = x + 2 untuk x > 0 dan g ( x) =

15
untuk x > 0. Tentukan x jika
x

f 1og 1 ( x) = 1
Jawab :

f 1og 1 ( x) = 1 g 1 ( x) = f (1) = 1 + 2 = 3
15
x = g (3) =
= 5
3

6. Jika f ( x) =

x + 3 maka tentukan f 1 ( x)

Jawab :

y=

7.

x + 3 x = ( y 3) 2 f 1 ( x) = ( x 3) 2

Tentukan fungsi invers dari f ( x) =

3x + 4
2x 1

1
2

Jawab :

ax + b
f 1 ( x) =
cx + d
3x + 4
f ( x) =
f 1 ( x) =
2x 1
f ( x) =

8.

Jika f ( x) = 2 x 3 dan g ( x) =
Jawab :

( fog )( x) = f (

9.

dx + b
cx a
x+ 4
2x 3

1
maka tentukan ( fog ) 1 ( x)
3x + 1

1
2
9x 1
x+ 1
)=
3=
( fog ) 1 ( x) =
3x + 1
3x + 1
3x + 1
3x + 9

Tentukan daerah asal (Df) dan daerah hasil dari fungsi y =

Jawab :

x 1

Syarat x 1 0 x 1
Df : { x x 1, x R}

Rf : { y y 0, y R}

10.

2 x 1, untuk 0 < x < 1

maka tentukan f (2). f ( 4) + f ( 12 ). f (3)
2
x
+
1
,
untuk
x
yang
lain

Jika f ( x) =
Jawab :

f (2). f ( 4) + f ( 12 ). f (3) = (2 2 + 1).(( 4) 2 + 1) + (2. 12 1).(32 + 1) = 85

11.

Diketahui f ( x) = 5 x + 1 dan g ( x) = 2(3 2 x) . Tentukan ( f g )( x)

Jawab :

( f g )( x ) = (5 x + 1) (6 4 x) = 9 x 5

12. Jika f ( x) = x + 3

maka tentukan f ( x 2 ) + f 2 ( x) 2 f ( x)

Jawab :

f ( x 2 ) + f 2 ( x ) 2 f ( x) = x 2 + 3 + ( x + 3) 2 2( x + 3) = 4 x + 6

13.

2
Jika f ( x) = x + 4 dan g ( y ) =

2
maka tentukan ( gof )(t )
y

Jawab :

( gof )(t ) = g ( f (t )) = g (t 2 + 4) =

2
t2 + 4

14.

Jika f ( x) = 2 x 2 + 5 x dan g ( x) =

1
maka tentukan ( fog )(2)
x

Jawab :

( fog )(2) = f ( g (2)) = f ( 12 ) = 2( 12 ) 2 + 5( 12 ) = 3

15.

Diketahui f ( x) = 2 x + 5 dan g ( x) =
Jawab :

( fog )(a ) = 5 f (

16.

x 1
. Jika ( fog )(a) = 5 maka tentukan a !
x+ 4

a 1
a 1
) = 5 2(
)= 5 a= 1
a+ 4
a+ 4

Diketahui f ( x) = 2 x 2 + 3x 5 dan g ( x) = 3x 2 . Agar ( gof )(a) = 11 maka tentukan a

Jawab :

( gof )(a ) = 11 3(2a 2 + 3a 5) 2 = 11 (2a 1)(a + 2) = 0

a=

17.

1
2

atau a = 2

Jika f ( x) = 2 x, g ( x) = x + 1 dan h( x) = x 3 maka tentukan (hogof )( x)

Jawab :

(hogof )( x ) = h( g ( 2 x)) = h(2 x + 1) = (2 x + 1)3 = 8 x 3 + 12 x 2 + 6 x + 1

18.

Jika f ( x) = 3x dan g ( x) = 3x maka tentukan 2 log(( gof )( x))

Jawab :
3

19.

log(( gof )( x))= 3 log 33 x = 3 x 3 log 3 = 3 x = f ( x)

Jika f ( x) = 4 x + 2 dan ( fog )( x) = 12 x 2 maka tentukan g(x)

Jawab :

( fog )( x) = f ( g ( x ))
12 x 2 = 4 g ( x ) + 2 g ( x ) = 3x 1

20. Jika f ( x) =
Jawab :

x + 1 dan ( fog )( x) = 2 x 1 maka tentukan g(x)

( fog )( x) = f ( g ( x ))
2 x 1=

g ( x) + 1 g ( x) + 1 = 4 x 4 g ( x ) = 4 x 5

21.

Jika f ( x) =
Jawab :

22.

x 2 + 1 dan ( fog )( x) =

1
x 2 4 x + 5 maka tentukan g ( x 3)
x 2

( fog )( x) = f ( g ( x ))
1
1
x 2 4 x + 5 = ( g ( x)) 2 + 1 ( g ( x ))2 + 1 = 2
+1
x 2
x 4x + 4
1
1
1
g ( x) =
g ( x 3) =
=
x 2
x 3 2 x 5

Jika g ( x) = x + 1 dan ( fog )( x) = x 2 + 3x + 1 maka tentukan f(x)

Jawab :

( fog )( x) = f ( g ( x))
x 2 + 3 x + 1 = f ( x + 1) f ( x + 1) = ( x + 1) 2 + ( x + 1) 1
f ( x) = x 2 + x 1

23.

Jika f ( x) = 2 x 3 dan ( gof )( x) = 2 x + 1 maka tentukan g(x)

Jawab :

24.

( gof )( x) = g ( f ( x ))
g (2 x 3) = 2 x + 1 = 2 x 3 + 4 g ( x) = x + 4

Jika g ( x) = x + 3 dan ( fog )( x) = x 2 + 11x + 20 maka tentukan f ( x + 1)

Jawab :

( fog )( x) = f ( g ( x ))
f ( x + 3) = x 2 + 11x + 20 = ( x + 3) 2 + 5( x + 3) 4
f ( x + 1) = ( x + 1) 2 + 5( x + 1) 4 = x 2 + 7 x + 2

25. Jika ( gof )( x) = 4 x 2 + 4 x dan g ( x) = x 2 1

Jawab :

( gof )( x) = g ( f ( x ))
4 x 2 + 4 x = ( f ( x)) 2 1 f ( x) =
f ( x 2) =

26.

maka tentukan f ( x 2)

4x2 + 4x + 1

4( x 2) 2 + 4( x 2) + 1 =

2 x 3) 2 = 2 x 3

1
5

Jika f ( x) = (1 x3 ) + 2 maka tentukan f 1 ( x)

Jawab :
1

y = (1 x 3 ) 5 + 2 x = (1 ( y 2)5 ) 3 f 1 ( x ) = (1 ( x 2)5 ) 3

27.

Tentukan invers dari y =

Jawab :

y=

28.

x+ 5
x+ 5
y 1 =
x 1
x 1

Tentukan f 1 ( x) dari f ( x) =
Jawab :

f 1 ( x) =

29.

x+ 5
x 1

Jika f ( x) =

3x + 5
2x 3

3x + 5
2x 3

x
maka tentukan f 1 ( x)
x 1

Jawab :

f 1 ( x) =

30.

Jika f ( x) =

2x + 1
maka tentukan f 1 ( x 2)
x 3

Jawab :

f ( x) =

31.

Jika f ( x + 2) =
Jawab :

x
x 1

2x + 1
3x + 1
3( x 2) + 1 3 x 5
f 1 ( x) =
f 1 ( x 2) =
=
x 3
x 2
x 2 2
x 4
x+ 3
maka tentukan f 1 ( x)
x 1

x+ 3 x+ 2+ 1
=
x 1 x+ 2 3
x+ 1
3x + 1
f ( x) =
f 1 ( x) =
x 3
x 1
f ( x + 2) =

32.

Jika ( fog )( x) = 4 x 2 + 8 x 3 dan g ( x) = 2 x + 4 maka tentukan f 1 ( x)

Jawab :

( fog )( x) = 4 x 2 + 8 x 3
f (2 x + 4) = (2 x + 4) 2 4(2 x + 4) 3
f ( x) = x 2 4 x 3
y = x2 4 x 3 x = 2 +

y + 7 f 1 ( x) = 2 +

x+ 7

33.

Diketahui f ( x) = 2 x dan g ( x) = 3 5 x . Tentukan ( gof ) 1 ( x)

Jawab :

34.

( gof )( x) = g (2 x) = 3 5(2 x) = 3 10 x
3 y
3 x
y = 3 10 x x =
( gof ) 1 ( x ) =
10
10

Jika f ( x) = 12 x 1 dan g ( x) = 2 x + 4 maka tentukan ( gof ) 1 (10)

Jawab :

( gof )( x) = g ( 12 x 1) = 2( 12 x 1) + 4 = x + 2
y = x+ 2 x = y 2
( gof ) 1 ( x ) = x 2 ( gof ) 1 (10) = 10 2 = 8

35.

Jika f 1 ( x) =

x 1
3 x
dan g 1 ( x) =
maka tentukan ( fog ) 1 (6)
5
2

Jawab :

( fog ) 1 (6) = ( g 1of 1 )(6) = g 1 (

36.

Jika f ( x) = x + 2 dan g ( x) =

6 1
3 1
) = g 1 (1) =
=1
5
2

15
maka tentukan x jika ( f 1og 1 )( x) = 1
x

Jawab :

(f

og 1 )( x) = 1 g 1 ( x) = f (1) = 1 + 2 = 3 x = g (3) =

15
3

= 5