BAB 8: (8.

1)
B1D9E1
NAMA

:____________________________________KELAS:___________

NO. KAD PENGENALAN:________________________ TARIKH:__________

TOPIK 8

: PENJANAAN TENAGA ELEKTRIK

Objektif 8.1

: Memahami penjanaan tenaga elektrik

B1D9E1

:Menamakan pelbagai jenis generator dan sumber tenaga alternatif

1. Namakan jenis-jenis generator berdasarkan gambar di bawah.

2. Senaraikan sumber-sumber tenaga alternatif

Tenaga suria

Tenaga ombak

Biojisim
SUMBER TENAGA
ALTERNATIF

Tenaga
geotermal

Tenaga angin

BAB 8: (8.2)
B2D15E1
TOPIK 8

: PENJANAAN TENAGA ELEKTRIK

OBJEKTIF 8.2

: memahami transformer

B2D15E1

: MELABEL BAHAGIAN-BAHAGIAN TRANSFORMER

Rajah menunjukkan satu transformer. Kenalpasti dan labelkan bahagian-bahagian transformer

tersebut.

*bekalan arus ulang alik

primer
*teras besi lembut
sekunder

*gegelung
*gegelung

BAB 8: (8.1)
B3D23E1
TOPIK 8

: PENJANAAN TENAGA ELEKTRIK

OBJEKTIF 8.1

: Memahami penjanaan tenaga elektrik

B3D23E1

: MEMBANDINGKAN PENJANAAN TENAGA ELEKTRIK OLEH

PELBAGAI JENIS STESEN JANA KUASA
STESENTENAGA
JANA KUASA
PENJANAAN
ELEKTRIK

Penjana elektrik
Termal

Bahan api
digunakan
untuk
memanaskan
air dan
menukarkannya
kepada stim

Hidro

Air mengalir
dari empangan

Diesel

Nuklear

Campuran
udara dan gas
terbakar dan
mengembang

Pembelahan
nuklear
menghasilkan
tenaga nuklear
dan seterusnya
tenaga haba

Turbin gas

Campuran
udara dan gas
terbakar dan
mengembang

BAB 8: (8.1)
B3D23E2
TOPIK 8

: PENJANAAN TENAGA ELEKTRIK

SUB TOPIK

: 8.1 TRANSFORMER

B3D23E2

: MEMBANDINGKAN ANTARA TRANSFORMER INJAK NAIK

DENGAN TRANSFORMER INJAK TURUN

1. Rajah di bawah menunjukkan dua jenis transformer, P dan Q

Transformer P

Transformer Q

(a) Namakan transformer

P:_____________________

Q:____________________

2. Banding diantara kedua-dua transformer tersebut.

Transformer injak naik

Gegelung sekunder mempunyai bilangan

lilitan dawai yang lebih banyak

Voltan output tinggi
Gegelung primer mempunyai bilangan

lilitan dawai yang kurang

Voltan input rendah

Transformer injak turun

Gegelung sekunder mempunyai bilangan

lilitan dawai yang kurang

Voltan output tinggi
Gegelung primer mempunyai bilangan

lilitan dawai yang kurang

Voltan input rendah
BAB 8: (8.3)
B3D23E3

TOPIK 8
SUB TOPIK

: PENJANAAN TENAGA ELEKTRIK

: 8.3 SISTEM PENGHANTARAN DAN PENGAGIHAN
ELEKTRIK

KOD EVIDENS

: B3D23E3

MENERANGKAN BAGAIMANA TENAGA ELEKTRIK DIHANTAR DAN

DIAGIHKAN DARI STESEN JANA KUASA KEPADA PENGGUNA

Berdasarkan gambarajah di atas terangkan bagaimana tenaga elektrik dihantar kepada

pengguna.
Stesen janakuasa menghasilkan arus ulang alik dengan voltan setinggi 11 kV (11000 V).
Voltan ini dinaikkan oleh transformer injak naik di stesen transformer kepada 132 kV
(132000V) . Voltan yang tinggi disalurkan ke Rangkaian Grid Nasional melalui lapangan
suis. Lapangan suis ditempatkan dibeberapa tempat di sepanjang kabel penghantaran.
Lapangan suis mempunyai pemutus litar yang akan memutuskan litar secara automatik
sekiranya berlaku litar pintas. Rangkaian Grid Nasional membawa tenaga elektrik ke
pencawang masuk utama. Di pencawang masuk utama , voltan diturunkan oleh transformer
injak turun kepada 33 kV (33000V) . Voltan yang tinggi ini dibekalkan kepada industri berat
seperti kilang pembinaan kenderaan.
Bekalan elektrik kemudian dihantar ke pencawang bahagian . voltan diturunkan lagi oleh
transformer injak turun kepada 11 kV (11000V) . Voltan ini dibekalkan kepada industry
ringan seperti kilang elektronik.

Voltan diturunkan agi oleh pencawang bahagian kepada 415 V dan 240 V. Voltan 415 V di
bekalkan kebandar manakala voltan 240 V dibekalkan ke kawasan perumahan.

BAB 8: (8.3)
B3D24E1
TOPIK 8

: PENJANAAN TENAGA ELEKTRIK

SUB TOPIK

: 8.3 SISTEM PENGHANTARAN DAN PENGAGIHAN

ELEKTRIK

B3D24E1

:MENERANGKAN FUNGSI BAHAGIAN-BAHAGIAN SISTEM

PENDAWAIAN ELEKTRIK DAN PENDAWAIAN PLUG 3-PIN

1. Terangkan fungsi bahagian-bahagian sistem pendawaian elektrik.

KOMPONEN SISTEM

FUNGSI

PENDAWAIAN
ELEKTRIK
Fius sesalur

Mengawal jumlah arus yang mengalir ke dalam litar di rumah.

Fius melebur dan memutuskan pengaliran arus jika arus jika
arus berlebihan mengalir melalui litar
Mengawal bekalan arus ke semua bahagian litar di rumah
Membenarkan bekalan arus diputuskan untuk sementara

Suis sesalur

untuk tujuan tertentu seperti membaiki dawai elektrik yang

Meter tenaga/elektrik
Pemutus litar

rosak
Menyukat kuantiti elektrik yang digunakan di rumah
Memutuskan bekalan arus di rumah apabila arus berlebihan

Litar lampu
Litar kuasa

mengalir melaluinya
Membekalkan arus elektrik ke semua lampu di rumah
Membekalkan arus elektrik ke semua soket

2. Terangkan fungsi pendawaian plug 3-pin.

Dawai bumi
Dawai hidup
Dawai Neutral

Mengalirkan arus elektrik berlebihan ke bumi

Mengalirkan arus elektrik dari pencawang ke rumah
Mengalirkan arus elektrik dari rumah kembali ke pencawang
BAB 8: (8.7)
B3D25E1

TOPIK 8

: PENJANAAN TENAGA ELEKTRIK

SUB TOPIK

: 8.7 PENGGUNAAN DAN KOS TENAGA ELEKTRIK

B3D25E1

: MENYELESAIKAN MASALAH DALAM KOS PENGGUNAAN

ELEKTRIK
Rajah menunjukkan satu bil elektrik untuk sebulan. Gunakan data yang diambil dari bil untuk
mengira jumlah kos penggunaan tenaga elektrik selama sebulan.
Kadar Tarif

Unit Penggunaan Tenaga

Kos Penggunaan Tenaga

Elektrik (kWj)

Elektrik (RM)

0.218

146

31.83

BAB 8: (8.9)
B4D14E1
TOPIK 8

: PENJANAAN TENAGA ELEKTRIK

SUB TOPIK

: 8.9 NILAI FIUS YANG SESUAI UNTUK PERKAKAS

ELEKTRIK

B4D14E1

:MENENTUKAN NILAI FIUS YANG SESUAI BAGI PERALATAN

ELEKTRIK YANG BERBEZA MELALUI AKTIVITI

1. Hitungkan arus yang mengalir bagi setiap alat dengan menggunakan formula berikut.
Arus =
kuasa
.
Voltan

Kemudian, tentukan nilai fius yang sesuai untuk setiap alat.

ALAT

KUASA

VOLTAN
(V)

ARUS =

KUASA

VOLTAN

KADAR FIUS
YANG SESUAI

Penyaman Udara

2000

240

2000/ 240 = 8.33

10 A

Komputer

100

240

100 / 240 = 0.42

1A

peribadi
Peti Sejuk

500

240

500 / 240 = 2.08

3A

Pembakar Roti

1000

240

1000/240 = 4.17

5A

2. Isikan tempat-tempat kosong

(a) Fius ialah peranti

keselamatan

mengalir melalui litar dan

. Ia mencegah arus

merosakkan

daripada

alat.

(b) Nilai fius bagi sesuatu alat ditentukan oleh nilai

Nilai fius sepatutnya

berlebihan

arus

yang mengalir melaluinya.

lebih besar sedikit daripada arus yang mengalir melalui alat.

3. Satu fius 5A yang digunakan dalam litar lampu melebur apabila kilat menyambar rumah.
(a) Bolehkah fius ini digantikan dengan fius 3 A supaya lebih selamat?
Tidak
.
(b) Berikan sebab untuk jawapan anda di (a).
Nilainya terlalu rendah untuk lampu tersebut berfungsi
4. (a) Alat manakah yang paling mungkin dipasang fius 13 A? Dalam cerek elektrik atau
radio?

Cerek elektrik

(b) Berikan sebab untuk jawapan anda di (a).

Cerek elektrik memerlukan jumlah arus yang tinggi untuk berfungsi. Oleh itu, nilai
fius yang tinggi diperlukan

BAB 8: (8.4)
B4D14E2
TOPIK 8

: PENJANAAN TENAGA ELEKTRIK

SUB TOPIK

: 8.6 LANGKAH-LANGKAH KESELAMATAN DALAM

PENGGUNAAN TENAGA ELEKTRIK

B4D14E2

: MEMERHATI KEJADIAN LITAR PINTAS MELALUI AKTIVITI

INSTRUMEN
Aim

: Mengkaji kejadian litar pintas

Bahan

: Dawai Kuprum Tebal

Radas

: Sel kering, pemegang sel, fius (1A), mentol, suis dan dawai penyambung

Prosedur

:1. Sediakan litar seperti yang ditunjukkan dalam rajah

2. Hidupkan suis litar. Perhatikan fius dan mentol. Catatkan pemerhatian anda.
3. Matikan suis litar. Sambungkan dawai kuprum tebal merentasi titik A dan B.
4. Hidupkan suis litar. Perhatikan fius dan mentol. Catatkan pemerhatian anda.

Pemerhatian :
Tindakan
Sebelum menyambungkan

Fius
Tiada perubahan

Mentol
menyala

dawai kuprum tebal

Selepas menyambungkan

Wayar fius melebur

Tidak menyala

dawai kuprum tebal

Perbincangan :
1 (a) Apakah rintangan elektrik untuk dawai kuprum tebal itu?
Dawai kuprum tebal mempunyai rintangan yang rendah

(b) Terangkan jawapan anda di (a).

Kuprum ialah
Rintangan ini

konduktor

elektrik yang baik dan mempunyai rintangan yang

dikurangkan

rendah.

lagi kerana dawai tebal digunakan dan bukannya dawai

nipis.
2. (a) Namakan kejadian apabila dawai kuprum tebal disambungkan merentasi titik A dan B.
Litar pintas

(b) Mengapakah arus elektrik mengalir melalui dawai kuprum tebal yang disambungkan
kepada litar.
Kadar rintangan yang rendah berbanding mentol lampu dan wayar penyambung yang nipis.
3. Mengapakah dawai fius melebur?
Terlalu banyak arus mengalir melalui litar. Ini menyebabkan suhu meningkat dan dawai fius
melebur

Kesimpulan:

Litar pintas berlaku apabila arus mengalir melalui lintasan yang lebih pendek

TOPIK 8

dengan rintangan yang lebih rendah . Fius melebur apabila arus berlebihan
BAB 8: ( )
mengalir melalui litar
.
B6D7E1
: PENJANAAN TENAGA ELEKTRIK

SUB TOPIK

: 8.6

B6D7E1

:MEREKA CIPTA PERALATAN MENGGUNAKAN TENAGA ALTERNATIF

SOALAN

: Anda dikehendaki merekacipta peralatan menggunakan tenaga alternatif

seperti tenaga solar, tenaga angin, tenaga hidroelektrik dan sebagainya
Anda boleh merujuk internet, buku rujukan dan sebagainya dalam usaha
merekacipta peralatan anda.
BAB 8: (8.4)
B6D8E1

TOPIK 8

: PENJANAAN TENAGA ELEKTRIK

SUB TOPIK

: 8.6 LANGKAH-LANGKAH KESELAMATAN DALAM

PENGGUNAAN TENAGA ELEKTRIK

B6D8E1

: Memberi ceramah mengenai:

Langkah keselamatan yang perlu diambil apabila menggunakan elektrik

Memerihalkan langkah yang perlu diambil apabila berlakunya kemalangan

yang melibatkan elektrik

Mewajarkan keperluan adanya langkah-langkah keselamatan dan ciri-ciri
keselamatan di rumah bagi mengelakkan kemalangan elektrik

Atau
Memberi ceramah mengenai:

Aktiviti yang menyebabkan pembaziran elektrik

Memerihalkan cara memulihara eektrik
Mewajarkan keperluan memulihara elektrik
Meramalkan masalah yang akan dihadapi oleh negara jika berlakunya
kekurangan elektrik