Dasar Ko Terkini PPD Machang 2017

ISI KANDUNGAN MUKA SURAT
PRAKATA 1
PRAKATA 2
PRAKATA 3
PANEL PENGGUBAL 4
PANEL PEMURNIAN 5
BAB I DASAR PELAKSANAAN KOKURIKULUM
DASAR 1 6
DASAR 2 6
DASAR 3 7
DASAR 4 7
DASAR 5 7
DASAR SOKONGAN 8
BAB II KONSEP, MATLAMAT, STRATEGI DAN PELAKSANAAN KOKURIKULUM

2.1 KONSEP 10
2.2 MATLAMAT 10
2.3 STRATEGI 11
2.4 PELAKSANAAN
2.4.1 Definisi 11
2.4.2 Status 12
2.4.3 Jenis-jenis Aktiviti 13
2.4.4 Peruntukan Masa 14
2.4.5 Tugas dan Tanggungjawab Guru 15
2.5 KEBERKESANAN AKTIVITI 15
2.6 FUNGSI AKTIVITI KOKURIKULUM
2.6.1 Pengukuhan dan Pengayaan 17
2.6.2 Khidmat Masyarakat 19
2.6.3 Hobi dan Rekreasi 20
2.6.4 kerjaya 20
2.6.5 Perkembangan Individu 21
i
BAB III PENGURUSAN KOKURIKULUM DI SEKOLAH
3.1 ORGANISASI 22
3.2 SKEMA PELAKSANAAN KOKURIKULUM SEKOLAH 24
3.3 PROSES KERJA PELAKSANAAN DASAR KOKURIKULUM SEKOLAH 26
3.4 CARTA ALIR PELAKSANAAN KUKURIKULUM SEKOLAH 27
3.5 PENGURUSAN KEWANGAN
3.5.1 Bantuan Kokurikulum Sekolah (BKK)
3.5.1.1 Latar Belakang 28
3.5.1.2 Maksud Belanja 28
3.5.1.3 Kelayakan Murid dan Kadar 29
3.5.2 Bantuan Sukan Sekolah (BSS)
3.5.2.1 Latar Belakang 29
3.5.2.2 Maksud Belanja 30
3.5.2.3 Kelayakan Murid dan Kadar 30
3.54.3 Bayaran Bantuan Tambahan Persekolahan (BBTP) (Kokurikulum) 31
3.5.4 Bayaran Bantuan Tambahan Persekolahan (BBTP) (Sukan Tahunan) 31
3.6 PENGURUSAN FAIL 32
BAB IV PENTAKSIRAN AKTIVITI JASMANI, SUKAN DAN KOKURIKULUM

4.1 PENGENALAN 34
4.2 KOMPONEN PENTAKSIRAN 34
4.3 PROSEDUR PELAKSANAAN PERINGKAT SEKOLAH
4.3.1 Pelan Tindakan Pelaksanaan PAJSK Peringkat Sekolah 35
4.3.2 Jadual Pengoperasian PAJSK Peringkat Sekolah 36
4.3.3 Carta Alir Perekodan PAJSK Peringkat Sekolah
4.3.3.1 Pengisian dan Perekodan Aktiviti Kokurikulum, Sukan dan 37
Ekstra Kurikulum dalam Aplikasi PAJSK
4.3.3.2 Pengisian dan Perekodan SEGAK dan BMI dalam Alikasi 38
PAJSK
ii
BAB V DASAR 1 MURID 1 SUKAN (1M1S)
5.0 PENGENALAN 39
5.1 RASIONAL 39
5.2 MATLAMAT 40
5.3 KONSEP 40
5.4 OBJEKTIF 40
5.5 PRINSIP PELAKSANAAN 41
5.6 PENDEKATAN PELAKSANAAN 43
5.7 PENILAIAN 43
5.8 PERSEDIAAN AWAL TAHUN 43
5.9 PENUTUP 43
BAB VI PANDUAN KESELAMATAN MENJALANKAN AKTIVITI KOKURIKULUM DI

SEKOLAH
6.0 PENGENALAN 44
6.1 RASIONAL 44
6.2 OBJEKTIF 44
6.3 PERANAN MURID 44
6.4 PERANAN JURULATIH 44
6.5 PERANAN IBU BAPA 45
6.6 POLISI 45
6.6.1 Polisi Keselamatan Kegiatan Kokurikulum, Sukan/Permainan dan Unit
Beruniform
6.6.1.1 Tatacara Am 45
6.6.1.2 Tatacara Murid 45
6.6.1.3 Tatacara Pengurusan/Jurulatih/Guru 46
6.6.2 Penyelengaraan Stor
6.6.2.3 Tatacara pengurusan/Jurulatih/Guru 47
6.6.3 Peralatan Sukan
iii
6.6.4 Kawasan Sukan/Permainan/Tempat Latihan
6.6.5 Kawasan Larangan
6.6.6 Cuaca/Musim
6.6.7 Laporan Kemalangan atau Kecederaan
6.6.8 Laporan Aktiviti
6.7 KEGIATAN LUAR

6.7.1 Pendahauluan 52
6.7.2 Rasional 52
6.7.3 Objektif 52
6.7.4 Peranan Murid 52
6.7.5 Peranan Guru Penasihat/Jurulatih/Guru Pengiring 52
6.7.6 Peranan Ibu Bapa 53
6.7.7 Tatacara Murid
6.7.7.1 Lawatan Sambil Belajar 53
6.7.7.2 Lokasi Perkhemahan di Kawasan Hutan 53
6.7.7.3 Lokasi Perkhemahan di Kawasan Berair 54
6.7.8 Tatacara Guru 54
iv
6.8 TATACARA TINDAKAN APABILA BERLAKU KEMALANGAN
6.8.1 Dalam Kawasan Sekolah 55
6.8.2 Luar KAwasan Sekolah 55
BAB VII PENILAIAN DAN PEMANTAUAN

7.0 PENDAHULUAN 56
7.1 RASIONAL 56
7.2 OBJEKTIF 56
7.3 GARIS PANDUAN PENILAIAN KOKURIKULUM 57
BAB VIII PENUTUP 58
LAMPIRAN A SENARAI SURAT PEKELILING IKTISAS 59

LAMPIRAN B CONTOH BORANG PENILAIAN PROGRAM 63
LAMPIRAN C BORANG RUMUSAN AKTIVITI UNIT BERUNIFORM 64
LAMPIRAN D BORANG RUMUSAN AKTIVITI KELAB DAN PERSATUAN 65
LAMPIRAN E BORANG RUMUSAN AKTIVITI KELAB PERMAINAN 66
LAMPIRAN F BORANG RUMUSAN AKTIVITI EKSTRA KURIKULUM 67
LAMPIRAN G BORANG RUMUSAN SEGAK DAN BMI 68
v
S etitis Tinta Sebaris Kata
Ketua Pegawai Pendidikan Daerah Machang
Pejabat Pendidikan Daerah Machang
Assalamualaikum Warahmatullahi Wabarakatuh
Salam Kelantan Negeri Cik Siti Wan Kembang,
Titipan penghargaan terhadap Allah S.W.T tuhan sekalian alam atas rahmat yang sudi dicurahkan kepada
hamba-Nya yang kerdil ini.Berserah kepada-Nya atas segala takdir yang dikehendakkan kepada seluruh isi
alam. Selawat dan salam ke atas junjungan besar Nabi Muhammad S.A.W dan para sahabat serta para tabiin.
Pertamanya ingin saya titipkan ucapan penghargaan kepada semua Guru Penolong Kanan Kokurikulum
Sekolah-Sekolah Daerah Machang atas peranan dan tanggungjawab yang dijalankan selama ini. Usaha gigih
dan kecemerlangan kalian telah banyak menyumbang ke arah kemenjadian murid dan kecemerlangan sekolah.
Penghargaan ini juga ditujukan kepada semua Pengetua dan Guru Besar atas sokongan dan kerjasama yang
diberikan dalam memartabatkan perkhidmatan disiplin di sekolah masing-masing, sekaligus merealisasikan
moto jabatan Tiada Hasil Kecuali Kecemerlangan.
Kokurikulum merupakan pendekatan yang amat penting dalam merealisasikan Falsafah Pendidikan
Kebangsaan ke arah melahirkan generasi pelajar yang seimbang dan berakhlak mulia. Ini kerana Kokurikulum
merupakan aspek yang amat penting dalam mengawal dan membentuk jati diri murid. Sehubungan itu, aktiviti
kokurikulum perlulah sentiasa direkayasaan dan ditingkatkan demi membentuk modal insan murid yang positif,
seterusnya mencapai keberkesanan kualiti pendidikan negara yang cemerlang, gemilang dan terbilang.
Jutaan tahniah diucapkan kepada Unit Kokurikulum kerana berjaya menerbitkan Panduan Pengurusan
Kokurikulum selaras dengan usaha membitarakan perkhidmatan disiplin sekolah. Usaha murni ini selaras
dengan aspirasi Kementerian Pendidikan Malaysia melalui Pelan Pembangunan Pendidikan Malaysia dalam
mempersiapkan generasi pelajar untuk menghadapi keperluan abad ke 21.
Sekian, terima kasih.
(ARAZMI BIN SEMAN)

KPPD MACHANG
1
S eungkap Bicara
Timbalan Ketua Pegawai Pendidikan Daerah Machang,

Assalamualaikum Warahmatullahi Wabarakatuh dan Salam 1 Malaysia.

Kokurikulum merupakan satu elemen yang sangat penting dalam mencapai visi dan misi sekolah seterusnya
melahirkan pelajar cemerlang dari segi jasmani, emosi, rohani, intelek dan sosial yang dihasratkan dalam
Falsafah Pendidikan Negara. Pelajar yang aktif akan menjamin kejayaan dalam dunia pendidikan negara masa
kini.
Memang tidak dinafikan bahawa warga pendidik sentiasa berhadapan dengan Generasi Y yang amat
mencabar. Kegiatan Kokurikulum perlulah disesuaikan dengan jiwa generasi Y itu sendiri. Sehubungan dengan
itu, warga pendidikan perlulah mendidik generasi Y pada hari ini dengan gaya pendidikan semasa yang lebih
kreatif, inovatif dan segar.
Dalam mengharungi senario ini, maka pihak sekolah terutamanya PK Kokurikulum perlulah memperkasakan
pengetahuan dan ilmu dalam bidang masing-masing. Sesungguhnya, ilmu dan pengetahuan itu ibarat cahaya
yang menerangi tugas dalam menguruskan hal ehwal yang berkaitan dengan murid.
Dalam kesempatan ini, saya ingin mengucapkan syabas kepada semua pihak yang telah berusaha dengan
gigih untuk menghasilkan buku panduan ini. Sesungguhnya, pengisian yang dipaparkan akan membuka minda
semua pihak tentang prosedur yang betul dalam menjalankan perkhidmatan disiplin di sekolah.
Saya amat optismis dan berharap agar Dasar Pengurusan Kokurikulum ini dapat memberi manfaat dan
impak yang positif kepada pihak sekolah bukan sahaja dalam menangani masalah pelajar secara berkesan,
malahan melahirkan pelajar yang berbakat dalam bidang kokurikulum dan sukan seterusnya modal insan yang
seimbang dari segi jasmani, emosi, rohani dan intelek..
(NORDIN BIN AHMAD)

Timbalan KPPD Machang
2
S etinggi Harapan
Penolong PPD Pengurusan Pembangunan Kemanusiaan,

Alhamdulillah saya merafakkan sepenuh kesyukuran ke hadrat ilahi kerana dengan limpah kurnia-Nya Dasar
Kokurikulum Pejabat Pendidikan Daerah Machang dapat disempurnakan dengan jayanya.
Saya menjulang sepenuh penghargaan dan tahniah kepada PK Kokurikulum seluruh sekolah di Daerah
Machang atas tugas dan peranan yang dimainkan selama ini dalam menyumbang ke arah kesejahteraan dan
kecemerlangan sekolah. Terima kasih kepada pengetua dan guru besar atas sokongan dan kerjasama yang
diberikan bagi memartabatkan kokurikulum di sekolah masing-masing.
Objektif Dasar Kokurikulum ini adalah:-
Memberi panduan dan rujukan kepada semua Penolong Kanan Kokurikulum dalam memahami
bidang tugas masing-masing.
Menyeragamkan sistem pengurusan dan aktiviti di semua sekolah.
Meningkatkan kualiti pengurusan kokurikulum di semua sekolah.
Saya berharap agar Dasar Penurusan Kokurikulum ini dapat mewujudkan sistem pengurusan sekolah yang
lebih mantap, efektif dan sistematik dalam merencanakan kecemerlangan sekolah, sekaligus melahirkan pelajar
yang berguna kepada agama, bangsa dan negara.
(JOHAN BIN MOHD JAHAN)

Ketua Unit
Unit Pengurusan Pembangunan Kemanusiaan
PPD Machang
3
PANEL PENGGUBAL DASAR KOKURIKULUM
PEJABAT PENDIDIKAN DAERAH MACHANG
Pengerusi : Tn Hj Arazmi Bin Seman - Ketua Pegawai Pendidikan Daerah Machang

Timb.Pengerusi : En.Nordin Bin Ahmad -Timbalan Ketua Pegawai Pendidikan Daerah Machang
Setiausaha : En Johan Bin Mohd Jahan - Pen.PPD Pengurusan Pembangunan Kemanusiaan
Ahli Jawatankuasa :
1. Zulkefli Bin Mat - PK KO SMK Pangkal Meleret
2. Mat Zain Bin Abdul Rahman - PK KO SMK Abdul Samad
3. Sabariah Binti Hasan - PK KO SMK Temangan
4. Aminuddin Bin Mohd Isa - PK KO SMK Hamzah (1)
5. Nik Ahmad Kamil - PK KO SMK Hamzah (2)
6. Azman Bin Ahmad - PK KO SMK Seri Intan
7. Ahmad Bazli Yusoff - PK KO SMK Bandar Machang
8. Noryani Binti Mamat - PK KO SMK Machang
9. Zaffaridin Mohd Rafiai - PK KO SMKA Wataniah
10. Mohd Ali Samadi - PK KO SM Sains Machang
11. Mohd Suki Che Mood - PK KO SK Ayer Merah
12. Nik Ibrizi Ibrahim - PK KO SK Bandar
13. Siti Wahida Binti Taib - PK KO SK Belukar
14. Tengku Baharudin Bin Tengku Ismail - PK KO SK Bukit Tiu
15. Shamsuddin Hassan - PK KO Dewan Besar
16. Zulkapli Sulaiman - PK KO SK Hamzah (1)
17. Salmiah Binti M. Nawi - PK KO SK Hamzah (2)
18. Siti Rahmah Mohd Nor - PK KO SK Jambu Lawar
19. Abdul Aziz Mohamed - PK KO SK Kg Pek
20. Mohd Fadzil B. Mustaffa - PK KO Sk Kg Kerilla
21. Mohd Khairil Anuwar Bin Mohd Noor - PK KO SK Kelaweh
22. Mohd Khairul Anuar Bin Mohd Zin - PK KO SK Labok
23. Mohd Fouzi Bin Mat Arsham - PK KO SK Machang (1)
24. Azizi Bin Yusoff - PK KO SK Machang (2)
25. Rosidah Hamid - PK KO SK Mata Ayer
26. Rafeim Bin Ya - PK KO SK Pak Roman
27. Faradiza Bin Md Parik - PK KO SK Paloh Rawa
28. Rusli Che Lah - PK KO SK Pangkal Gong
29. Nokman Mat Hassan - PK KO SK Pangkal Mak Wan
30. Rubiana Muhammad - PK KO SK Pangkal Meleret
31. Mazlan Mat Arsham - PK KO SK Pangkal Nering
32. Fauzi Bin Ismail - PK KO SK Pulai Chondong
33. Zulkifli Bin Abdul Rahman - PK KO SK Sungai Bagan
34. Wan Mohd Sabri Bin Wan Sulaiman - PK KO SK Temangan
35. Mohd Nordin Ismail - PK KO SK Tok Bok
36. Zahari Bin Mat Zin - PK KO SK Pangkal Jenereh
37. Koh Lai Tsia - PK KO SRJKC Pei Hwa
38. Yap Kam Yuen - PK KO SRJKC Poey Sit
39. Tor Phi Yo - PK KO SRJKC Chung Hwa
Jurutaip:
1. Tuan Zuzahirudin Bin Tuan Zulkifli - Pelatih Praktikal Universiti Putra Malaysia
2. Siti Fatimah bt Ahmad - Pelatih
4
JAWATANKUASA PEMURNIAN DASAR KOKURIKULUM
PEJABAT PENDIDIKAN DAERAH MACHANG
Pengerusi : Tn Hj Arazmi Bin Seman - Ketua Pegawai Pendidikan Daerah Machang

Timb.Pengerusi : En.Nordin Bin Ahmad - Timbalan Ketua Pegawai Pendidikan Daerah Machang
Setiausaha : En Johan Bin Mohd Jahan - Pen.PPD Pengurusan Pembangunan Kemanusiaan
Ahli Jawatankuasa :
1 En. Abdul Wahab bin Mohamad Pen. PPD Kokurikulum
2 En. Khalil bin Ibrahim Penyelia Sukan PPDM
3 Tn. Hj. Aminuddin bin Mohd Isa PK KO SM Hamzah
4 En. Shamsuddin bin Hassan PK KO SK Dewan Besar
5. En. Mohd Khairil Anuwar bin Mohd Noor PK KO SK Kelaweh
6 Pn. Hayati bt Husin PK KO SMK Machang
7 Pn. Slamiah bt Mat Nawi PK KO SK Hamzah 2
5
BAB I
DASAR KOKURIKULUM
KEGIATAN KOKURIKULUM ADALAH SEBAHAGIAN DARIPADA KURIKULUM KEBANGSAAN
DASAR 1
Kurikulum Kebangsaan ialah suatu program pendidikan yang termasuk kurikulum dan kegiatan
kokurikulum yang merangkumi semua pengetahuan, kemahiran, norma, nilai, unsur kebudayaan dan
kepercayaan untuk membantu perkembangan seseorang murid dengan sepenuhnya dari segi
jasmani, rohani, mental dan emosi serta untuk menanam dan mempertingkatkan nilai moral yang
diingini dan untuk menyampaikan pengetahuan.
(Subperaturan 3(1) Peraturan-Peraturan Pendidikan (Kurikulum Kebangsaan) 1997 yang diterbitkan

sebagai PU(A) 531/97.
Implikasinya:
Kegiatan Kokurikulum adalah WAJIB dilaksanakan di semua sekolah. (Seksyen 18 Akta
Pendidikan 1996) Akta 550
Keengganan melaksanakannya boleh dikenakan penalti. (Seksyen 135, Akta Pendidikan
1996) Penalti Am
DASAR 2
Penyertaan murid dalam kegiatan kokurikulum di sekolah adalah wajib.

Matlamat gerak kerja kokurikulum yang dikehendaki ialah penyertaan setiap orang pelajar. Setiap
pelajar hendaklah mengambil bahagian sekurang-kurangnya dalam salah satu gerak kerja pakaian
seragam, satu kegiatan persatuan atau kelab dan satu kegiatan sukan atau permainan.
{Perkara 5.1 Surat Pekeliling ikhtisas Bil 1/1985 KP(BS)8591/Jld. II(29)}
Implikasinya:
Penyertaan, Kehadiran dan Pencapaian murid dalam kokurikulum hendaklah direkod dan diberi
penilaian.
({Hal ini ditegaskan dalam Perkara 8.2.1 Surat Pekeliling Ikhtisas dan Perkara 2.1 Surat
Pekeliling Ikhtisas).
Ketidakhadiran murid dalam kegiatan kokurikulum yang murid itu telah mendaftarkan diri untuk
menyertainya adalah suatu kesalahan, yang menyebabkan murid tersebut boleh dikenakan
tindakan disiplin jika disabitkan bersalah seperti tindakan ke atas kesalahan ponteng sekolah
atau ponteng kelas.
{Hal ini hendaklah dimaktubkan dalam Buku Undang-Undang dan Peraturan Sekolah dan
perlu diketahui oleh murid-murid dan ibu bapa mereka}
6
DASAR 3
Penyertaan semua guru sebagai penjawat atau pengkhidmat awam dalam mengurus, menyelia dan
mengelola kegiatan kokurikulum di sekolah adalah wajib. Penyertaan semua guru adalah
dikehendaki bagi memastikan keberkesanan pelaksanaan gerak kerja kokurikulum disekolah.
(Perkara 5.2 dalam Surat Pekeliling Ikhtisas Bil. 1/1985).
Implikasinya:
Setiap guru di sekolah hendaklah, secara bertulis, diberi tugas dan tanggungjawab yang spesifik,
terperinci dan kuantitatif dalam bidang kokurikulum di sekolah, seperti yang dilakukan dalam
bidang kurikulum.
Keengganan guru melaksanakan tugas dan tanggungjawab yang telah diperuntukkan adalah
suatu kesalahan dari segi keperluan perkhidmatan atau kepatuhan dan kebertanggungjawaban
penjawat awam ataupun moral dan wibawa keguruan yang boleh dikenakan tindakan disiplin
mengikut Perintah-perintah Am Pegawai Awam (Kelakuan dan tatatertib).
DASAR 4
Kegiatan kokurikulum yang dilaksanakan di sekolah hendaklah merupakan apa-apa kegiatan yang
dirancang lanjutan daripada proses pengajaran dan pembelajaran (P&P) dalam bilik darjah yang
memberikan murid-murid peluang untuk menambah, mengukuh dan mengamalkan pengetahuan,
kemahiran dan nilai-nilai yang dipelajari di dalam bilik darjah.
{Peraturan 2 dalam Peraturan-Peraturan Pendidikan (Kurikulum Kebangsaan) 1997}
Implikasinya:
Setiap kegiatan kokurikulum yang dilaksanakan hendaklah dirancang dengan maksud
mempunyai matlamat, objektif, kaedah pelaksanaan dan kurikulum kegiatan serta skema
penilaian yang pragmatis dan progresif.
Setiap kegiatan kokurikulum yang dilaksanakan hendaklah mengandungi elemen-elemen
pengetahuan, pengalaman dan kemahiran baru serta nilai-nilai murni yang membantu
membangunkan intelek, jasmani, emosi dan rohani murid secara seimbang.
DASAR 5
Pelaksanaan kegiatan kokurikulum di sekolah hendaklah berasaskan prinsip penyertaan beramai-

ramai tanpa ada unsur-unsur diskriminasi atau paksaan tetapi menfokus kepada peningkatan
perpaduan dan integrasi di kalangan murid-murid.
(Surat Pekeliling Ikhtisas Bil. 17/2000 bertarikh 16 November 2000).
Implikasinya:
Kegiatan kokurikulum yang dilaksanakan di sekolah hendaklah bersifat merentas disiplin,
bersepadu dan tidak bersifat eksklusif. Penyertaan adalah terbuka kepada semua pelajar.
7
DASAR SOKONGAN
i. Untuk gerak kerja kokurikulum ini hendaklah menggalakkan pelajar-pelajarnya

mengambil bahagian dalam membuat kerja-kerja amal untuk masyarakat setempat;
bergotong-royong memperbaiki kawasan sekolah, gerak kerja yang menekankan
perpaduan kaum, ketatanegaraan, moral dan sebagainya yang sesuai bagi pendidikan
menyeluruh dan pembentukan keperibadian.
{Perkara 5.3 Surat Pekeliling Ikhtisas Bil. 1/1985, KP(BS)8591/Jld.((929)}.
ii. Kegiatan kokurikulum di sekolah boleh dilaksanakan dengan penglibatan dan

penyertaan anggota masyarakat setempat.
{Rujuk Subperkara 4.2.1 dan Subperkara 5.2 dalam Surat Pekeliling Ikhtisas Bil. 4/1985
KP. 8591-11(32) bertajuk Sekolah Sebagai Institusi Masyarakat}.
iii. Kementerian Pendidikan amat menggalakkan murid-murid bergiat dalam kegiatan

Pasukan Pakaian Seragam yang terdapat di sekolah-sekolah. Selaras dengan
dasar tersebut, guru-guru dan murid-murid juga dibenarkan menyertai aktiviti
seperti perkhemahan, perbarisan dan kursus yang dianjurkan dari semasa ke semasa
oleh agensi-agensi kerajaan atau oleh pertubuhan bukan kerajaan yang berdaftar.
iv. Kementerian Pendidikan membenarkan pihak sekolah menganjurkan program lawatan

pendidikan murid semasa waktu persekolahan secara terancang. Kementerian juga
menggalakkan penglibatan ibu bapa yang berminat untuk menyertai lawatan-lawatan
tersebut.
(Surat Pekeliling Ikhtisas Bil. 12/2000).
v. Sesuai dengan matlamat Falsafah Pendidikan Negara, Kementerian Pendidikan ingin

menegaskan bahawa murid-murid di sekolah perlu diberi ruang untuk mengembangkan
potensi mereka secara menyeluruh dan bersepadu agar mereka menjadi insan yang
seimbang dari segi intelek, rohani, emosi dan jasmani.
vi. Guru-guru dan pelajar-pelajar atau orang perseorangan (atas penyertaan, penglibatan
dan pencapaian masing-masing dalam bidang kokurikulum di sekolah). Penghargaan
tidak hanya terbatas kepada kejayaan/ kemenangan semata-mata, tetapi hendaklah
juga diberi kepada pelajar-pelajar yang mempunyai sifat disiplin yang baik.
vii. Sekolah mewujudkan peluang kepada murid-murid mengembangkan bakat dan potensi
diri masing-masing mengembangkan bakat dan potensi diri masing-masing dalam
bidang-bidang kokurikulum yang mereka minati ke peringkat yang lebih tinggi sehingga
peringkat Antarabangsa. Murid-murid juga sebaik-baiknya diberi peluang
memperagakan bakat dan kecemerlangan masing-masing kepada masyarakat awam.
8
PENUTUP
Dasar-Dasar Utama dan Dasar-Dasar Sokongan serta Pelaksanaan Kokurikulum Di Sekolah

perlulah direalisasikan dalam kerangka Dasar Pendidikan Kebangsaan yang berteraskan
Falsafah Pendidikan Kebangsaan. Lebih banyak penunjuk yang kuantitatif perlu dirumuskan
untuk menghasilkan suatu penanda aras bagi menentukan prestasi pelaksanaan
kokurikulum yang lebih objektif dan komprehensif.
9
BAB II
KONSEP, MATLAMAT, STRATEGI DAN PELAKSANAAN
2. 1 KONSEP
2.1 Aktiviti kokurikulum adalah sebahagian daripada kurikulum sekolah, dan setiap
murid harus melibatkan diri. Aktiviti ini boleh dijalankan di dalam dan di luar bilik
darjah, mengikut kesesuaian sesuatu aktiviti. Dengan andaian bahawa murid-murid
tidak mendapat pengalaman tertentu di bilik darjah, maka aktiviti kokurikulum dapat
menyediakan pelbagai pengetahuan dan pengalaman untuk perkembangan mental,
minat, bakat, jasmani, rohani dan pembentukan nilai-nilai estetika serta sosial yang
positif.
2.2 Sebagai satu bidang pendidikan, penglibatan semua murid dan anggota
masyarakat adalah perlu, berasaskan kepada anggapan bahawa:
2.2.1 Semua murid harus mempunyai keseimbangan antara perkembangan

mental (akademik) dengan perkembangan sahsiah yang bersepadu
(sosial, jasmani dan rohani);
2.2.2 Semua murid mempunyai minat dan bakat yang boleh dikembangkan;
2.2.3 Semua murid boleh dididik, dan boleh pula mendidik diri sendiri dan rakan
sebaya;
2.2.4 Sekolah bertanggungjawab melahirkan murid-murid untuk keperluan
masyarakat dan negara;
2.2.5 Masyarakat turut bertanggungjawab memainkan peranan mendidik murid-
murid.
2. 2 MATLAMAT
Matlamat utama aktiviti kokurikulum adalah untuk merealisasikan Falsafah Pendidikan

Negara. Antara matlamat yang hendak dicapai ialah seperti berikut:
2.2.1 Menyemai kesedaran murid-murid terhadap agama dan kepercayaan kepada

Tuhan;
2.2.2 Menyeimbangkan antara perkembangan mental dengan perkembangan rohani,

jasmani dan emosi murid-murid;
2.2.3 Mengukuhkan perhubungan dan pergaulan di kalangan murid dalam sekolah dan di
antara sekolah;
2.2.4 Membina dan meningkatkan minat dan bakat murid-murid dalam aktiviti yang
diceburi;
2.2.5 Membina dan meningkatkan disiplin murid;
2.2.6 Mewujudkan budaya sekolah yang menarik dan menggembirakan;
10
2.2.7 Membina dan meningkatkan kerjasama dan sumbangan hubungan dua hala antara
sekolah dan masyarakat;
2.2.8 Mewujudkan sekolah berwatak.
2.3 STRATEGI
Untuk mencapai matlamat tersebut, berikut adalah beberapa strategi

pelaksanaannya:
2.3.1 Memberi wajaran yang sesuai kepada aktiviti kokurikulum supaya kurikulum dan
kokurikulum boleh saling melengkapi dalam proses pendidikan di sekolah;
2.3.2 Menambahkan bilangan pasukan pakaian seragam, persatuan/kelab, kelab sukan

dan permainan serta mempelbagaikan aktiviti tersebut, dengan tujuan memberi
peluang kepada semua murid melibatkan diri dengan aktif secara individu atau
kumpulan;
2.3.3 Melibatkan murid daripada semua kaum dalam semua aktiviti kokurikulum, yang
sesuai, untuk tujuan pemupukan perpaduan;
2.3.4 Melibatkan murid dan pihak sekolah dalam aktiviti khidmat masyarakat;
2.3.5 Melibatkan Jawatankuasa Bimbingan Pelajar Sekolah(JBPS), Persatua Ibu Bapa

Guru-Guru (PIBG), guru-guru dan murid-murid dalam perancangan dan
pelaksanaan aktiviti kokurikulum;
2.3.6 Merancang dengan teliti aktiviti kokurikulum bagi mencapai matlamat yang
dikehendaki;
2.3.7 Merekod dan menilai kemajuan aktiviti kokurikulum yang dijalankan;
2.3.8 Menganjur dan mengelola pertandingan yang melibatkan semua murid;
2.3.9 Menyelia dan menilai aktiviti secara sistematik dan berterusan;
2.3.10 Memberi penghargaan dan pengiktirafan kepada semua pihak, dari semasa
kesemasa.
2.4 PELAKSANAAN
2.4.1 Definisi
Warta Kerajaan bertarikh , 28 hb Disember 1967, No. 5652 (Peraturan Kursus

Pengajian) Sekolah 1956, mendefinisikan kokurikulum sebagai kegiatan
kumpulan, manakala Warta Kerajaan bertarikh 31hb Disember 1997 , Jil 41,
No.26, Tambahan No.94, Perundangan A.P.U (A) 531, Akta Pendidikan 1996,
11
Peraturan-Peraturan ( Kokurikulum Kebangsaan ) mendefinisikan kokurikulum
sepertu berikut:
kegiatan kokurikulum ertinya apa-apa kegiatan yang dirancang lanjutan

daripada proses pengajaran dan pembelajaran dalam bilik darjah yang
memberikan murid peluang untuk menambah, mengukuh dan mengamalkan
pengetahuan, kemahiran dan nilai yang dipelajari di bilik darjah.
2.4.2 Status
2.4.2.1 Sebagai sebahagian daripada Kurikulum Kebangsaan, maka pelaksanaan

kokurikulum di sekolah adalah wajib. {Rujuk Seksyen 18, Akta
Pendidikan 1996 (Akta 550)}
2.4.2.2 Kegagalan atau keengganan melaksanakan kegiatan kokurikulum di

sekolah adalah suatu kesalahan dan apabila disabitkan boleh didenda
tidak melebihi lima ribu ringgit atau dipenjarakan selama tempoh tidak
melebihi tiga bulan atau kedua-duanya {Rujuk Subseksyen 135(1) Akta
Pendidikan 1996 (Akta 550)} dan jika kesalahan itu dilakukan secara
berterusan, maka apabila disabitkan sedemikian, seseorang itu dikenakan
hukuman denda harian yang tidak melebihi lima ratus ringgit sebagai
tambahan kepada apa-apa penalti lain yang boleh dikenakan kepadanya
di bawah Akta ini berkenaan dengan kesalahan itu, bagi setiap hari
kesalahan itu terus dilakukan.
{Rujuk Subseksyen 135(2) Akta 550}.
2.4.2.3 Matlamat gerak kerja kokurikulum yang dikehendaki ialah penyertaan oleh
setiap orang pelajar yang belajar di sekolah kerajaan atau bantuan
kerajaan. Setiap pelajar hendaklah mengambil bahagian sekurang-
kurangnya dalam salah satu gerak kerja pakaian seragam (badan
beruniform), satu kegiatan persatuan atau kelab, dan satu kegiatan sukan
atau permainan. Seberapa yang boleh, peningkatan penyertaan pelajar-
pelajar dalam kegiatan pakaian seragam hendaklah diusahakan. {Rujuk
Subperkara 5.1 dalam Surat Pekeliling Ikhtisas Bil. 1/1985
KP(BS)8591/Jld. 11(29) bertarikh 2hb. Januari 1985}.
2.4.2.4 Penyertaan semua guru adalah dikehendaki bagi mempastikan

keberkesanan pelaksanaan gerak kerja kokurikulum di sekolah.{Rujuk
Subperkara 5.2 dalam Surat Pekeliling Ikhtisas Bil. 1/1985
KP(BS)8591/Jld. 11(29) bertarikh 2hb. Januari 1985}.
2.4.2.5 Sekolah-sekolah, khususnya yang kurang kemudahan untuk menjalankan

gerak kerja kokurikulum ini hendaklah menggalakkan pelajar-pelajarnya
mengambil bahagian dalam membuat kerja-kerja amal untuk masyarakat
setempat; bergotong royong memperbaiki kawasan sekolah; dan dalam
pelbagai gerak kerja yang menekankan perpaduan kaum, ketatanegaraan,
12
moral dan sebagainya yang sesuai bagi pendidikan menyeluruh dan
pembentukan keperibadian.{Rujuk Subperkara 5.3 dalam Surat
Pekeliling Ikhtisas Bil. 1/1985 KP(BS)8591/Jld. 11(29) bertarikh 2hb.
Januari 1985}.
2.4.2.6 Pelaksanaan kegiatan kokurikulum di sekolah hendaklah berasaskan

prinsip penyertaan beramai-ramai tanpa ada unsur-unsur diskriminasi atau
paksaan dan yang bercanggah dengan Dasar Pendidikan Kebangsaan
dan Perlembagaan Negara. Rujuk Surat Pekeliling Ikhtisas Bil. 16/2000,
KP(BS)8591/Jld. XVI(16) bertarikh 13 Nov. 2000.
2.4.2.7 Penyertaan pelajar dalam aktiviti kokurikulum adalah wajib. Sehubungan

itu kehadiran pelajar dalam aktiviti kokurikulum mestilah direkodkan.Rujuk
Surat Pekeliling Ikhtisas Bilangan 1/1986, KP(BS)8591/Jld. 11/(41)
bertarikh 15 Januari 1986.
2.4.2.8 Kegiatan kokurikulum di sekolah boleh dilaksanakan dengan

menggunakan penglibatan dan kepakaran anggota-anggota masyarakat
setempat. Rujuk Subperkara 5.2.3 dalam Surat Pekeliling Ikhtisas
Bilangan 4/1985, KP. 8591-11(32) bertarikh 2hb Februari 1985.
2.4.3 Jenis-Jenis Aktiviti
Berdasarkan Warta Kerajaan bertarikh 21hb. Mei 1998, Jilid 42.No 11 Tambahan
No.41 Perundangan P.U (A) 196, pihak sekolah boleh menubuhkan persatuan
sekolah daripada kategori yang berikut:
2.4.3.1 Mata pelajaran yang diajar di sekolah sebagaimana yang dinyatakan

dalam Peraturan-Peraturan Pendidikan (Kurikulum Kebangsaan) 1997;
2.4.3.2 Hobi dan rekreasi;
2.4.3.3 Sukan dan permainan;
2.4.3.4 Badan beruniform; atau
2.4.3.5 Apa-apa persatuan lain yang diluluskan oleh pendaftar.
13
2.4.4 Peruntukan masa
Warta Kerajaan bertarikh 28 Disember 1967, Jilid 11, Bil. 27, No. 5652 telah
membuat ketetapan pembahagian masa untuk Kokurikulum seperti yang berikut.:
2.4.4.1 Sekolah menengah
Tingkatan Aliran Peruntukan Masa (Minit)
Peralihan 180
1 hingga 3 Sastera 180
Sains 140
Teknik 100
4 dan 5 Pertanian 140
Perdagangan 180
SRT 180
6 180
2.4.4.2 Sekolah Rendah
Tahun Peruntukan Masa (Minit)
3 dan 4 60
5 dan 6 120
( Nota: Peruntukan masa minumum seminggu)
14
2.4.5 Tugas dan tanggungjawab guru
Dalam Akta Pendidikan 1996 ( Akta 550 ), Bahagian 2, jelas dinyatakan kuasa yang
diberikan kepada Pendaftar, Penolong Pendaftar, menjalankan semua kuasa dan
fungsi yang diberikan kepada Ketua Pendaftar tertakluk kepada apa-apa sekatan
yang dikenakan oleh Ketua Pendaftar.
2.4.5.1 Ketua Pendaftar Sekolah dan Guru:
a. Maka hendaklah ada seorang Ketua Pendaftar Sekolah dan Guru

yang hendaklah dilantik oleh Menteri;
b. Menteri boleh melantik seorang Timbalan Ketua Pendaftar

Sekolah dan Guru;
c. Menteri hendaklah melantik seorang Pendaftar Sekolah dan Guru

bagi setiap Negeri, dan boleh melantik apa-apa bilangan
Penolong Pendaftar Sekolah dan Penolong Pendaftar Guru yang
difikirkan perlu bagi maksud akta ini;
d. Timbalan Ketua Pendaftar, Pendaftar, dan Penolong Pendaftar

hendaklah di bawah arahan dan kawalan Ketua Pendaftar;
e. Ketua Pendaftar hendaklah mempunyai kuasa dan menjalankan

fungsi-fungsi yang diberikan kepadanya oleh Akta ini, dan
sewaktu ketiadaannya kuasa dan fungsi-fungsi sedemikian
bolehlah dipunyai atau dijalankan oleh Timbalan Ketua Pendaftar;
f. Pendaftar atau Penolong Pendaftar boleh menjalankan semua

kuasa dan fungsi yang diberikan kepada Ketua Pendaftar oleh
atau di bawah Akta ini, tertakluk kepada apa-apa sekatan yang
boleh dikenakan oleh Ketua Pendaftar .
2.4.5.2 Guru Besar/Pengetua sebagai Penolong Pendaftar mempunyai kuasa

untuk melantik guru sebagai guru penasihat bagi menjalankan tugas-
tugas dalam aktiviti kokurikulum berdasarkan peruntukan yang sedia ada.
Rujuk dalam Akta Pendidikan 1996 ( Akta 550 ), Bahagian 2.
2.5 KEBERKESANAN AKTIVITI
2.5.1 Sebagai kegiatan kependidikan, kegiatan kokurikulum berfungsi untuk membantu

dan membolehkan pelajar-pelajar:-
(a) mengamalkan dan mengukuhkan ilmu pengetahuan yang diperolehi di bilik

darjah;
(b) mengaplikasikan ilmu pengetahuan dan kemahiran yang diperolehi melalui
pembelajaran formal di bilik darjah;
15
(c) mengalami sendiri situasi dan proses yang menjana ilmu pengetahuan,
pengalaman dan kemahiran yang telah dan akan dipelajari dalam bilik
darjah;
(d) melatih diri berdikari dan memupuk sikap yakin kepada diri sendiri;
(e) berinteraksi secara langsung dengan alam sekitar untuk mengukuhi
keinsafan tentang hakikat kewujudan dan menyemarakkan perasaan
penuh kesyukuran serta menyedari kebertanggungjawaban diri sendiri ke
atas kelestarian dan kesejahteraan alam semula jadi;
(f) mengembangkan bakat, minat dan potensi diri sendiri dalam bidang-
bidang yang diceburi
(g) mengalami sendiri hakikat pentingnya diri sendiri dan individu lain
mempunyai nilai-nilai murni kemanusiaan dan keinsanan yang luhur;
(h) mengalami sendiri hakikat pentingnya perpaduan, kerjasama,
permuafakatan dan semangat sepasukan;
(i) menguji dan mempertingkatkan ciri-ciri kepemimpinan, ketabahan dan
kecekalan menghadapi masalah dan cabaran;
(j) memanfaatkan peluang yang ada dan meneroka peluang-peluang baru
untuk memajukan diri sendiri dan rakan-rakan;
(k) memperoleh pengetahuan, pengalaman, dan kemahiran baru yang tidak
mungkin diperolehi di bilik darjah;
(l) meningkatkan kreativiti, inovasi dan kekaryawanan dalam bidang-bidang
yang diminati;
(m) memperluaskan persepsi dan pandangan hidup.
(n) berinteraksi dengan rakan-rakan, dan anggota masyarakat untuk
mewujudkan suasana yang harmoni, ceria, aman dan sejahtera serta
saling bekerjasama;
(o) mengisi masa lapang dengan kerja-kerja yang berfaedah di samping
membina kesihatan dan kesejahteraan diri;
(p) memberi sumbangan tenaga, idea, buah fikiran yang bernas, khidmat dan
kepakaran kepada yang memerlukan;
(q) menyuburkan sifat-sifat penyayang (caring), bertimbang rasa
(understanding), toleransi (tolerance), menerima dengan senang hati
(acceptance), positivisme (positivism), berbudi bahasa dan bersopan
santun (politeness), kepemimpinan (leadership), empati (empathy), dan
tegas (assertive).
(r) memperkembangkan lagi kesejahteraan dan ketangkasan jasmani,
ketenangan dan kematangan emosi, keluhuran rohani, dan
kecemerlangan dan ketrampilan intelek.
2.5.2 Unsur-unsur kependidikan yang perlu dijelmakan dalam kegiatan kokurikulum

termasuklah yang berikut:-
(a) Kepercayaan kepada Tuhan.

(b) Kesetiaan kepada Raja dan Negara.
(c) Keluhuran Perlembagaan.
(d) Kedaulatan Undang-Undang.
(e) Kesopanan dan kesusilaan.
(f) Pendidikan Seumur Hidup.
(g) Keilmuan dan Kepengetahuan.
(h) Kemanusiaan yang murni.
16
(i) Disiplin dan Kebertanggungjawaban.
(j) Protokol dan Etiket.
(k) Kemahiran berfikir.
(l) Ketahanan fizikal dan semangat.
(m) Kreativiti dan inovasi.
(n) Kerjaya dan Keusahawanan.
(o) Kepemimpinan.
(p) Kepengerusan dan kepentadbiran.
(q) Etika dan amanah.
(r) Komitmen, iltizam dan dedikasi.
(s) Kesetiaan dan ketaatan.
(t) Kesukarelawanan.
(u) Kewarganegaraan dan kemasyarakatan.
(v) Rekreasi dan riadah.
(w) Penyelidikan dan pembangunan.
(x) Kebudayaan dan kesenian.
(y) Komunikasi dan Pergaulan.
(z) Perpaduan dan integrasi nasional.
(aa) Penilaian dan pengiktirafan.
(bb) Peningkatan kebolehan, kemahiran dan kepakaran.
(cc) Penghargaan
2.6 FUNGSI AKTIVITI KOKURIKULUM
Aktiviti kokurikulum mempunyai fungsi-fungsi yang tertentu. Antaranya ialah:
2.6.1 Pengukuhan dan Pengayaan
Pengetahuan yang diperoleh daripada mata pelajaran akademik dapat

diperkukuhkan dan diamalkan melalui aktiviti kokurikulum. Aktiviti ini juga dapat
memberi peluang kepada murid-murid memahami konsep latihan dalam bidang
tertentu dengan menggunakan pengetahuan tersebut dalam konteks yang lebih
bermakna dan realistik. Di samping itu, cara begini juga dapat memberi
pengalaman yang mungkin tidak terdapat di dalam bilik darjah.
Segala aktiviti kokurikulum hendaklah dirancang terlebih dahulu supaya selaras dan
saling melengkapi dengan apa yang diajar di bilik darjah. Ini boleh membantu
murid-murid meningkatkan lagi prestasi mereka dalam pelajaran.
Berikut adalah beberapa contoh aktiviti kokurikulum yang berfungsi bagi

pengukuhan dan pengayaan:
2.7.1.1 Aktiviti Badan Beruniform:
Pertolongan Cemas:
Aktiviti ini dapat memberi peluang kepada murid mencuba pengetahuan/

pengalaman tentang cara-cara memberi rawatan kecemasan serta
menggunakan pengetahuan yang dipelajari dalam mata pelajaran sains.
17
Perkhemahan:
Aktiviti ini antara lain dapat memberi peluang kepada murid menggunakan
pengetahuan membaca peta (geografi), di samping dapat memberi
pengetahuan dan pengalaman kepada murid tentang cara hidup berdikari,
semangat kembara, berani dan berikhtiar.
Kawat Kaki:
Aktiviti ini dapat mengujudkan disiplin dalam pasukan, semangat

berkerjasama, menurut perintah serta melatih kepimpinan.
2.6.1.2 Aktiviti Persatuan / Kelab:
Berikut adalah beberapa contoh aktiviti kokurikulum yang berfungsi bagi

pengukuhan dan pengayaan:
Kuiz:
Aktiviti ini antara lain dapat memberi peluang kepada murid-murid

menambah pengetahuan dalam mata pelajaran yang berkaitan.
Bahas dan Pidato:
Aktiviti ini antara lain memberi peluang kepada murid-murid menggunakan

kemahiran bahasa dalam memberi dan mematahkan hujah dengan
menggunakan fakta.
Projek Membuat Kincir Air:
Aktiviti ini antara lain dapat memberi peluang kepada murid-murid

menggunakan pengetahuan mereka dalam matematik, fizik dan geografi,
di samping dapat meningkatkan daya kreativiti dan kemahiran hidup.
2.7.1.3 Aktiviti Sukan / Permainan:
Olahraga:
Aktiviti ini dapat memberi pengetahuan kepada murid-murid tentang ilmu

anatomi, iaitu berkenaan sistem otot dan pembinaan otot yang kuat. Ini
bukan sahaja dapat memperkukuhkan pelajaran mengenai biologi tetapi
murid juga akan dapat memahami konsep latihan dalam sukan dan
menggunakan pengetahuan yang ada dalam latihan itu.
Bola Sepak:
Aktiviti ini dapat menimbulkan semangat berpasukan, persefahaman,

bekerjasama, ketabahan, ketangkasan, berdisiplin, ketahanan diri dan
ketepatan membuat keputusan. Ia memberi peluang kepada murid-murid
18
memperkukuhkan dan memperkayakan pendidikan jasmani, nilai agama
dan moral, sivik dan lain-lain.
2.6.2 Khidmat Masyarakat
Murid, guru dan kakitangan sekolah boleh memberi khidmat kepada masyarakat
dan begitulah sebaliknya. Tujuannya adalah untuk memupuk hubungan dua hala
antara sekolah dan masyarakat serta menyemai semangat berkhidmat,
bekerjasama dan saling membantu antara sama lain.
2.6.2.1 Sumbangan Sekolah Kepada Masyarakat:

Sekolah dapat menggunakan aktiviti kokurikulum sebagai satu sumber
bagi murid-murid mempraktikkan dan mengukuhkan segala pengetahuan
yang diperoleh kepada masyarakat. Contohnya, melalui aktiviti Persatuan
Bulan Sabit Merah, murid dapat pendedahan serba sedikit ilmu kesihatan
dan cara-cara rawatan asas kepada masyarakat setempat. Di samping
itu, banyak lagi aktiviti khidmat masyarakat yang dapat menimbulkan
suasana hubungan dua hala seperti bergotong-royong, membersihkan
masjid/surau, kawasan perumahan/bandar, mengadakan minggu kerja,
ceramah, bimbingan dan latihan tertentu.
2.6.2.2 Sumbangan Masyarakat Kepada Sekolah
Masyarakat boleh memberi sumbangan dengan cara membantu sekolah

dalam bentuk material , tenaga, usaha , buah fikiran dan kepakaran.
Antaranya ialah :
a. Mengutip derma dan mendapatkan kemudahan-kemudahan

tertentu bagi melengkapkan peralatan kokurikulum sekolah
seperti peralatan sukan, pakaian, komputer dan lain-lain;
b. Memberi ceramah, tunjuk ajar tentang perkara-perkara seperti

dalam bidang kerjaya, bimbingan dan latihan dalam kemahiran
tertentu, seperti menganyam, membuat tembikar, menjahit,
menekat, silat, mengukir, membuat alat-alat permainan tradisi
dan sebagainya;
c. Memberi bantuan kepada murid;
d. Mengadakan projek anak angkat;
e. Mengadakan rumah terbuka pada hari-hari perayaan khusus

untuk murid-murid daripada pelbagai kaum;
f. Membantu sekolah dalam pengelolaan sukan, bergotong-royong,

membersih dan mengindahkan sekolah.
19
2.6.3 Hobi dan Rekreasi
Dengan melibatkan diri dalam aktiviti kokurikulum, murid dapat memperoleh
pengetahuan dan kemahiran, di samping dapat mengisi masa lapang mereka dengan
berfaedah serta membina kesihatan fizikal dan mental.
Aktiviti ini juga dapat memberi keseronokan kepada murid. Antara contoh aktiviti ialah
membaca, bersukan, menternak, berkebun, menanam bunga, menghias/menggubah,
menyanyi, bermain alat-alat muzik, menulis sajak/ cerpen/syair/rencana, melukis
kartun, mengumpul setem/daun-daun kayu/ keratan akhbar, membuat model,
mengukir, memancing
2.6.4 Kerjaya
Aktiviti kokurikulum dapat memberi asas kerjaya kepada murid. Ia juga dapat
membantu dan melengkapi pengajaran dan pembelajaran serta dapat menimbulkan
kesedaran dan penyediaan pemilihan kerjaya murid. Pengetahuan dan kemahiran ini
sangat berguna apabila mereka memasuki dunia pekerjaan kelak. Aktiviti ini boleh
dijalankan secara kumpulan atau individu dan tidak hanya terbatas kepada kemudahan
dan peralatan atau kepakaran yang ada di sekolah itu sahaja. Sekolah yang
mempunyai masalah ini bolehlah berusaha mendapatkannya daripada sekolah lain
atau masyarakat setempat
2.6.4.1 Contoh aktiviti yang berkaitan dengan mata pelajaran
Kemahiran Hidup : Seni bina, pertukangan, membaiki radio dan

TV dan lain-lain
Sains Pertanian : Berkebun, menternak, dan lain-lain
Ekonimi Rumah Tangga : Gubahan, jahitan, memasak, perhiasan dan

lain-lain
Seni Lukis : Seni lukis, tenunan, kraftangan, seni ukir,

anyaman, membuat gasing, wau, tembikar,
papan congkak, sangkar burung, tudung saji
dan lain-lain
Aktiviti seperti ini juga dapat meningkatkan daya kreatif dan pengetahuan
murid terhadap aktiviti yang dijalankan oleh institusi luar sekolah dalam
bidang-bidang tertentu, di samping dapat menarik minat mereka terhadap
aktiviti kokurikulum. Dalam hal ini, pihak sekolah haruslah sentiasa
berusaha mengadakan aktiviti yang baru dan lebih menarik.
2.6.4.2 Contoh aktiviti yang berkaitan dengan pandangan dan pengetahuan

Bidang Kerjaya:
Ceramah, pameran, kajian atau lawatan tentang jenis dan pekerjaan yang
terdapat dalam perkhidmatan separa kerajaan, swasta dan perseorangan.
Ini termasuklah bidang pekerjaan seperti pasukan polis, tentera ,bomba,
20
pentadbiran, perusahaan, perniagaan, dan lain-lain perkhidmatan sosial
dan profesional.
2.6.5 Perkembangan Individu
Semua aktiviti kokurikulum dapat memberi peluang kepada murid melatih

diri sendiri untuk kesihatan diri, berdisiplin, memupuk minat dan bakat
serta membina semangat untuk menghayati nilai perpaduan dan
kewarganegaraan.
2.6.5.1 Kesihatan
Aktiviti kokurikulum dapat digunakan untuk melatih murid

membiasakan jagaan kebersihan diri, antaranya melalui aktiviti
berikut:
i. Pasukan Pakaian Seragam yang mementingkan

pakaian dan perawakan yang kemas dan teratur;
ii. Pertolongan cemas yang mementingkan kebersihan

dan langkah-langkah keselamatan untuk mengelakkan
kemalangan:
iii. Latihan sukan yang mementingkan kesihatan:
iv. Kerja-kerja amal dan ibadah.
2.6.5.2 Peningkatan Disiplin
Aktiviti kokurikulum dapat meningkatkan dan

memperkukuhkan disiplin murid ke arah pembinaan sahsiah yang
bersepadu.
21
BAB III
PENGURUSAN KOKURIKULUM DI SEKOLAH
3.1 ORGANISASI
3.1.1 Dalam pengurusan kokurikulum di sekolah, Pengetua/Guru Besar sebagai Penolong

Pendaftar. Pendaftar hendaklah menubuhkan Organisasi Pengurusan Kokurikulum
Sekolah bagi membantu beliau memantau, menilai, memperbaiki kecemerlangan aktiviti
kokurikulum sekolah.
3.1.2 Beberapa perkara yang perlu diambilkira semasa membentuk organisasi bagi
memastikan ianya dapat memberikan faedah yang maksimum kepada pelajar dan
sekolah.
3.1.2.1 Fungsi dan tanggungjawab setiap ahli

3.1.2.2 Kekerapan mengadakan mesyuarat.
3.1.2.3 Pembentukan jawatankuasa kecil.
3.1.2.4 Pelaporan berkala.
3.1.2.5 Dokumentasi.
Perlu diingatkan keperluan kepada ahli jawatankuasa atau organisasi adalah

bergantung kepada keperluan sekolah yang mungkin berbeza dari keramaian murid,
sesi persekolahan, keperluan kepada sesuatu jawatankuasa tambahan.
Contoh Jawatankuasa Pengurusan Kokurikulum Sekolah boleh dilihat seperti berikut :
22
JAWATANKUASA PENGURUSAN KOKURIKULUM SEKOLAH
PENGETUA/GURU BESAR
PENGERUSI
PEN. KANAN KOKURIKULUM

TIMBALAN PENGERUSI
SETIAUSAHA SETIAUSAHA
SUKAN KOKURIKULUM
NAIB NAIB
SETIAUSAHA SETIAUSAHA
SUKAN KOKURIKULUM
GURU GURU PENYELARAS PENYELARAS PENYELARAS

RUMAH PASUKAN BADAN KELAB & SUKAN &
SUKAN SEKOLAH BERUNIFORM PERSATUAN PERMAINAN
GURU GURU GURU GURU GURU

PENASIHAT PENASIHAT PENASIHAT PENASIHAT PENASIHAT
PENYELARAS
KO-AKADEMIK
PENYELARAS PENYELARAS
KO-AKADEMIK SAINS
BAHASA TEKNOLOGI
GURU GURU
*Ikut kesesuaian dan pertimbangan pengurusan PENASIHAT PENASIHAT
kokurikulum sekolah
23
3.2 SKEMA PELAKSANAAN KOKURIKULUM SEKOLAH
3.2.1 Menubuhkan Jawatankuasa Pengurusan dan Penyelarasan Kokurikulum Sekolah

3.2.2 Menubuhkan Jawatan kuasa Bimbingan Pelajar Sekolah. (Rujuk Surat Pekeliling
Ikhtisas Bil.1/1985 bertarikh 2hb JANUARI 1985)
3.2.3 Merumuskan dan menetapkan visi dan misi kegiatan kokurikulum sekolah dan
menghebahkannya kepada guru dan pelajar. (Visi dan misi sekolah ditetapkan dalam
mesyuarat bersama di antara Jawatan kuasa Pengurusan dan Penyelarasan
Kokurikulum dengan Jawatan kuasa Bimbingan Pelajar Sekolah)
3.2.4 Mengkaji dan mengenalpasti kekuatan dan kelemahan dalam pelaksanaan pada
tahun-tahun sebelumnya dan merumuskan dasar, pendekatan dan kaedah baru
pelaksanaan.
3.2.5 Memberi taklimat kepada guru-guru tentang dasar, pendekatan dan kaedah baru
pelaksanaan yang telah dirumuskan
3.2.6 Menyediakan keperluan asas pentadbiran ( termasuk fail, dokumen-dokumen rujukan
berkaitan prosedur, undang-undang atau peraturan dan tatacara pelaksanaan ;
kurikulum kegiatan , borang penilaian dan sijil-sijil.
3.2.7 Menyedia atau memperolehi keperluan prasarana dan kemudahan kemudahan asas.
3.2.8 Mengenalpasti keupayaan sekolah dari aspek pelaksanaan , seperti sumber tenaga
dan kepakaran, kesesuaian persekitaran, sumber bantuan dan kewangan , dan
kecendorongan pelajar.
3.2.9 Memperolehi dan mengemaskini inventori, bekalan pejabat dan harta modal bidang
kokurikulum.
3.2.10 Menyediakan perancangan dan takwim kegiatan kokurikulum sekolah
3.2.11 Menubuhkan kelab/persatuan/badan beruniform dan melantik guru-guru penasihat .(
Rujuk Peraturan-peraturan Pendidikan (Persatuan Sekolah ) 1998 seperti dalam
Warta Kerajaan 11 21hb. Mei 1998 Jil.42/no 11: PU (A) 196}
3.2.12 Menyediakan kurikulum kegiatan setiap persatuan/kelab
3.2.13 Melaksanakan kursus-kursus pengurusan kepada guru-guru
3.2.14 Menyelaraskan kegiatan dan aktiviti persatuan/ kelab / badan beruniform berdasarkan
objektif , matlamat setiap persatuan/kelab/badan beruniform berkenaan , rangka
perancangan kokurikulum sekolah,dan jadual aktiviti kokurikulum peringkat daerah dan
negeri.
3.2.15 Memantau dan menyelia pelaksanaan kegiatan kokurikulum
24
3.2.16 Menyediakan , mengumpul dan menyemak dokumen dokumentasi pelaksanaan oleh
setiap persatuan/kelab, badan beruniform dan persatuan/kelab sukan dan permainan
3.2.17 Melaksanakan PAJSK untuk setiap pelajar.
3.2.18 Merancang dan melaksakana kursus kejurulatihan
3.2.19 Meneroka dan mewujudkan peluang-peluang penyertaan dan penglibatan pelajar
dalam kegiatan klokurikulum di peringkat daerah , negeri, kebangsaan dan antara
bangsa.
25
3.3 PROSES KERJA PELAKSANAAN DASAR KOKURIKULUM SEKOLAH
Pegawai Yang Seksi Undang-undang /

Bil Proses Kerja
Meluluskan / Dirujuk Peraturan
1
Memastikan konsep kokurikulum Pengetua Warta Kerajaan Perundangan
difahami oleh warga sekolah. PK Kokurikulum P.U.(A) 196:
5652 J. 11/Bil.27 (Tambahan
2 Memastikan kedudukan kokurikulum Pengetua
No. 2)
dalam pendidikan dapat difahami oleh PK Kokurikulum
warga sekolah. Jilid 42/No.11 (Tambahan No.
41),
3 Menyediakan dasar yang jelas Pengetua
mengenai kandungan kokurikulum di
PK Kokurikulum P.U.(A) 531/97.
sekolah.
Subperaturan 3(1)
Subperaturan 3(3)
4 Menetapkan status kokurikulum Pengetua
sebagai sesuatu yang diwajibkan ke
PK Kokurikulum Akta Pendidikan 1996 (Akta
atas pelajar.
550)
Seksyen 18,
5 Menentukan peruntukkan masa yang Pengetua
Subseksyen 135(1)
mencukupi untuk pelaksanaan aktiviti
PK Kokurikulum Subseksyen 135(2)
kokurikulum.
6 Menyediakan garis panduan tugas Pengetua Surat Pekeliling Ikhtisas

guru dalam kokurikulum. Bilangan. 1/1985
PK Kokurikulum
Bilangan 4/1985 Bilangan
7 Memastikan keberkesanan Pengetua
1/1986
pelaksanaan kegiatan kokurikulum di
PK Kokurikulum Bilangan 7/1988 Bilangan
sekolah.
4/1995
8 Memberi kesedaran kepentingan Pengetua Bilangan 16/2000
kokurikulum dalam sistem pendidikan Bilangan 18/2000
PK Kokurikulum
26
3.4 CARTA ALIRAN PELAKSANAAN DASAR KOKURIKULUM
MULA
Pastikan konsep kokurikulum difahami oleh warga

sekolah
Pastikan kedudukan kokurikulum dalam pendidikan dapat

difahami oleh warga sekolah
Sediakan dasar yang jelas mengenai kandungan kokurikulum di

sekolah
Tetapkan status kokurikulum sebagai sesuatu yang diwajibkan ke

atas pelajar
Tentukan peruntukkan masa yang mencukupi untuk aktiviti

kokurikulum
Sediakan garis panduan tugas guru dalam kokurikulum
Pastikan keberkesanan pelaksanaan kegiatan kokurikulum dicapai
Beri kesedaran kepentingan kokurikulum dalam sistem pendidikan
TAMAT
27
3.5 PENGURUSAN KEWANGAN
3.5.1 Bantuan Kokurikulum Sekolah (BKK)
3.5.1.1 Latar Belakang
Bantuan Kokurikulum Sekolah (BKK) merupakan peruntukan

kewanganTahunan sekolah yang disediakan bagi menampung keperluan
perbelanjaan kegiatan kokurikulum murid.
Sehingga tahun 2010, kadar BKK bagi sekolah rendah secara puratanya
ialah RM10.00 seorang murid setahun dan bagi sekolah menengah
RM12.00 seorang murid setahun.
Mulai tahun 2011, KPM telah melaksanakan Dasar 1 Murid 1 Sukan.

Selaras dengan itu, peruntukan bagi aktiviti sukan dan permainan telah
diasingkan daripada BKK dan Bantuan Sukan Sekolah (BSS) diwujudkan.
Sehubungan itu, peruntukan sebanyak RM2.00 seorang murid daripada
peruntukan BKK bagi aktiviti Sukan dan Permainan diambil dan
dimasukkan di bawah BSS.
3.5.1.2 Maksud Belanja
3.5.1.2.1 Perbelanjaan yang dibenarkan menggunakan peruntukan BKK

adalah
meliputi aktiviti:
Pasukan Badan Beruniform (PBB);
Kelab dan Persatuan (tidak termasuk kelab Sukan dan
Permainan); dan
Aktiviti sokongan pembentukan, pemupukan dan
pembangunan sahsiah murid seperti perkhemahan, seminar,
kolokium dan kursus kepimpinan (tidak termasuk aktiviti
bimbingan dan kaunseling serta kecemerlangan akademik).
3.5.1.2.2 Perbelanjaan yang dibenarkan berkaitan dengan pelaksanan

aktiviti
di para 2.1 adalah seperti berikut:
pengendalian dan pengurusan pasukan badan beruniform,
kelab dan persatuan;
urusan makan minum, penginapan, sewaan dan
pengangkutan murid serta guru pengiring;
perolehan/penyediaan bahan cetak dan bahan habis guna;
pembelian dan penyelenggaraan peralatan kokurikulum
sekolah;
pemberian wang saku kepada murid dalam kadar yang
munasabah (bagi tujuan perbelanjaan makan minum semasa
perjalanan pergi dan balik ke tempat aktiviti);
pembayaran yuran pendaftaran/penyertaan; dan
pembelian hadiah aktiviti
28
3.5.1.3 Kelayakan Murid dan Kadar
Tuntutan BKK layak dituntut bagi murid yang bersekolah di

Sekolah Kerajaan dan Sekolah Bantuan Kerajaan sahaja.
Kadar BKK yang layak dituntut oleh sekolah untuk tempoh satu
tahun adalah seperti berikut:
Kategori Sekolah Kadar Setahun
Enrolmen (murid)
1 50 51 100 101 150 151 dan ke atas
Rendah
RM400 RM800 RM1,200
RM8 seorang
sebuah sebuah sebuah
murid
sekolah sekolah sekolah
Menengah RM10 seorang murid
Rendah (Pendidikan Khas) RM5,000 sebuah sekolah
Menengah (Pendidikan Khas) RM10,000 sebuah sekolah
3.5.2 Bantuan Sukan Sekolah (BSS)
3.5.2.1 Latar Belakang
Pelaksanaan Dasar 1Murid 1Sukan diperkenalkan oleh Kerajaan dalam Rancangan

Malaysia Ke-10. Melalui dasar ini, Bantuan Sukan Sekolah (BSS) telah diwujudkan
mulai tahun 2011 bagi membiayai aktiviti sukan dan permainan murid.
Selaras dengan itu, peruntukan bagi aktiviti sukan dan permainan telah diasingkan
daripada Bantuan Kokurikulum Sekolah (BKK) dan BSS diwujudkan. Sehubungan itu,
peruntukan sebanyak RM2.00 seorang murid daripada peruntukan BKK bagi aktiviti
sukan dan permainan diambil dan dimasukkan di bawah BSS.
Selain itu, Kerajaan turut menambah peruntukan sebanyak RM2.00 (Rendah) dan
RM4.00 (Menengah) seorang murid bagi memperkukuhkan pelaksanaan Dasar 1Murid
1Sukan.
29
3.5.2.2 Maksud Belanja
3.5.2.2.1 Perbelanjaan yang dibenarkan menggunakan peruntukan BSS adalah meliputi

aktiviti:
Kejohanan sukan tahunan sekolah;

Aktiviti pra kejohanan seperti sukan tara dan merentas desa;
Karnival permainan antara rumah, kelas, tingkatan dan sebagainya; dan
Program-program sukan lain sepanjang tahun.
3.5.2.2.2 Perbelanjaan yang dibenarkan berkaitan dengan pelaksanan aktiviti di para

adalah seperti berikut:
pengendalian dan pengurusan kelab-kelab sukan dan permainan;

kursus pendedahan sukan dan permainan kepada murid;
urusan makan minum, penginapan, sewaan dan pengangkutan murid serta
guru pengiring;
penyediaan bahan cetak dan bahan habis guna;
pembelian dan penyelenggaraan peralatan sukan sekolah;
pemberian wang saku kepada murid dalam kadar yang munasabah (makan
minum semasa perjalanan pergi dan balik ke tempat aktiviti);
pembayaran yuran pendaftaran/penyertaan; dan
pembelian hadiah aktiviti.
3.5.2.3 Kelayakan Murid dan Kadar
Tuntutan BSS layak dituntut bagi murid yang bersekolah di Sekolah Kerajaan dan
Sekolah Bantuan Kerajaan sahaja.
Kadar BSS yang layak dituntut oleh sekolah untuk murid adalah seperti berikut:
Kategori Sekolah Kadar Setahun
Enrolmen Murid (orang)

151 dan ke
1 50 51 100 101 150
atas
Rendah
RM200 RM400 RM600 RM4
sebuah sebuah sebuah seorang
sekolah sekolah sekolah murid
Menengah RM6 seorang murid setahun
Rendah (Pendidikan Khas) RM2,500 sebuah sekolah setahun
Menengah (Pendidikan Khas) RM5,000 sebuah sekolah setahun
30
3.5.3 Bayaran Bantuan Tambahan Persekolahan (BBTP) (Kokurikulum)
3.5.3.1 Perbelanjaan yang meliputi aktiviti:
3.5.3.1. Pasukan badan beruniform (PBB),
3.4.3.1.1 Kelab dan persatuan (tidak termasuk kelab sukan dan permainan)
3.4.3.1.2 Aktiviti sokongan pembentukan, pemupukan dan pembangunan sahsiah
murid seperti perkhemahan, seminar, kolokium dan kursus kepimpinan
(tidak termasuk aktiviti bimbingan dan kaunseling serta kecemerlangan
akademik).
3.4.3.2 Perbelanjaan yang dibenarkan berkaitan pelaksanaan aktiviti di atas adalah

seperti berikut:
3.4.3.2.1 Urusan makan minum, penginapan, sewaan dan pengangkutan murid serta
guru pengiring;
3.4.3.2.2 Perolehan/penyediaan bahan cetak dan bahan habis guna;
3.4.3.2.3 Pembelian dan penyelenggaraan peralatan kokurikulum sekolah;
3.4.3.2.4 Pemberian wang saku kepada murid dalam kadar yang munasabah (bagi
tujuan makan minum semasa perjalanan pergi dan balik ke tempat aktiviti);
3.4.3.2.5 Pembayaran yuran pendaftaran/penyertaan; dan pembelian hadiah aktiviti.
3.5.4. Bayaran Bantuan Tambahan Persekolahan (BBTP) (Sukan Tahunan)

3.5.3.2 Perbelanjaan bagi menampung pengelolaan sukan tahunan sekolah seperti:
3.5.3.3 Urusan makan minum, sewaan dan pengangkutan
3.5.3.4 Pembelian cenderahati, pingat dan piala; dan
3.5.3.5 Bayaran kepada pengadil luar. Sekiranya peruntukan masih berbaki setelah
sukan tahunan sekolah dilaksanakan, baki tersebut dibenarkan dibelanjakan
untuk aktiviti sukan yang lain.
31
3.6 PENGURUSAN FAIL
CONTOH FAIL KOKURIKULUM SEKOLAH PPD MACHANG

PPDM 800 : PENGURUSAN PEMBANGUNAN KEMANUSIAAN PPD MACHANG
PPDM 800-1 : PENGURUSAN KOKURIKULUM ( Fail PK Kokurikulum)

800-1/1 FAIL INDUK DAN SURAT KOKURIKULUM
800-1/2 MAJLIS KOKURIKULUM
800-1/3 MAJLIS SUKAN
800-1/4 TAKWIM AKTIVITI TAHUNAN DAN KPI
800-1/5 PEKELILING KOKURIKULUM DAN SUKAN
800-1/6 LAPORAN TAHUNAN KOKURIKULUM
PPDM 800-2 : PERSATUAN IKHTISAS

800-2/1 FAIL INDUK PERSATUAN IKHTISAS
800-2/2 KELAB DR MUDA
CON : 800-2/2/1 SURAT
800-2/2/2 MESYUARAT
800-2/2/3 AKTIVITI/ PROGRAM
800-2/2/4 LAPORAN
800-2/3 KELAB CATERING
800-2/4 KELAB HAL EHWAL PENGGUNA
800-2/5 KELAB RUKUN NEGARA
800-2/6 KELAB KESELAMATAN JALAN RAYA
800-2/7 KOPERASI
800-2/8 PERSATUAN BAHASA MELAYU
800-2/9 PERSATUAN BAHASA INGGERIS
800-2/10 PERSATUAN MATEMATIK
SENARAI FAIL BOLEH DITAMBAH MENGIKUT KEPERLUAN SEKOLAH
PPDM 800-3 : PERTUBUHAN BERUNIFORM

800-3/1 FAIL INDUK PERTUBUHAN BERUNIFORM
800-3/2 KADET REMAJA SEKOLAH
CON : 800-3/2/1 SURAT
800-3/2/2 MESYUARAT
800-3/2/4 LAPORAN
800-3/3 TUNAS PANDU PUTERI
800-3/4 PENGAKAP
800-3/5 PERSATUAN BULAN SABIT MERAH
800-3/6 PUTERI ISLAM/ TUNAS PUTERI
800-3/7 KADET BOMBA
800-3/8 KADET POLIS
800-3/9 KADET BERSATU MALAYSIA (PKBM DARAT)
800-3/10 KADET BERSATU MALAYSIA (PKBM LAUT)
800-3/11 PASUKAN PERTAHANAN AWAM (KAPA)
800-3/12 PASUKAN BRIGED BAKTI
800-3/13 PASUKAN TUNAS KADET REMAJA SEKOLAH
800-3/14 PASUKAN TAE KWAN DO
32
800-3/15 PASUKAN SILAT
800-3/16 KADET PENJARA KOREKSIONAL
800-3/17 ST. JOHN
PPDM 800-4 : KEBUDAYAAN DAN KO- AKADEMIK

800-4/1 FAIL INDUK KEBUDAYAAN DAN KO- AKADEMIK
800-4/2 KO- AKADEMIK KESENIAN DAN KEBUDAYAAN
CON : 800-4/2/1 SURAT
800-4/2/2 MESYUARAT
800-4/2/4 LAPORAN
800-4/3 KO- AKADEMIK BAHASA MELAYU
800-4/4 KO- AKADEMIK BAHASA INGGERIS
800-4/5 KO- AKADEMIK SAINS DAN MATEMATIK
PPDM 800-5 : SUKAN

800-5/1 FAIL INDUK SUKAN PERMAINAN
800-5/2 LAPORAN TAHUNAN SUKAN
800-5/3 TEKNIK MSSD MACHANG
800-5/4 MSSK CAWANGAN MACHANG
800-5/5 OLAHRAGA
CON : 800-5/5/1 SURAT
800-5/5/2 MESYUARAT
800-5/5/4 LAPORAN
800-5/6 BOLA SEPAK
800-5/7 BOLA JARING
800-5/8 BOLA BALING
800-5/9 BOLA TAMPAR
800-5/10 HOKI
800-5/11 SEPAK TAKRAW
800-5/12 RAGBI
800-5/13 BADMINTON
800-5 /14 PING PONG
800-5/15 CATUR
800-5/16 LAIN-LAIN PERMAINAN
800-5/17 AKTIVITI LUAR
800-5/18 MSKPPD MACHANG
800-5/19 SUKAN ASRAMA
800-5/20 SUKAN TAHUNAN
800-5/21 LATIHAN PUSAT
800-5/22 LAWATAN
800-5/23 KURSUS
33
BAB IV
PENTAKSIRAN AKTIVITI JASMANI SUKAN DAN KOKURIKULUM (PAJSK)
4.1 PENGENALAN
PAJSK adalah sebagai panduan untuk menilai aktiviti fizikal dan kesihatan serta
mengukur penyertaan, penglibatan dan pencapaian murid dalam pelbagai aktiviti
sukan, kokurikulum dan ekstrakurikulum.
PAJSK memerlukan murid melibatkan diri dalam aktiviti bukan akademik sama ada di
dalam atau di luar bilik darjah mengikut keupayaan murid. PAJSK dibangunkan untuk
melengkapi sistem pentaksiran pendidikan di Malaysia supaya lebih holistik dan
bersepadu. Ia juga sejajar dengan konsep Satu Murid Satu Sukan (1M1S),
pembangunan modal insan dan perkembangan potensi murid dari segi jasmani,
emosi, rohani dan intelek (JERI) seperti yang dihasratkan dalam Falsafah Pendidikan
Kebangsaan.
4.2 KOMPONEN PENTAKSIRAN
PAJSK merangkumi lima komponen; SEGAK, BMI, sukan, kokurikulum dan

ekstrakurikulum seperti dalam di bawah:
34
4.3 PROSEDUR PELAKSANAAN PERINGKAT SEKOLAH
4.3.1 Pelan Tindakan Pelaksanaan PAJSK
BIL PERKARA
Jan Feb Mac Apr Mei Jun Jul Ogo Sep Okt Nov Dis catatan
1 Penyelarasan JK
PAJSK peringkat /
sekolah
2 Memastikan data
murid terkini / / / / / / / / / / / /
APDM
3 Mesyuarat JK
PAJSK peringkat / / /
sekolah
4 Merancang dan
menyelaras pelan / / / / / / / / / / / /
tindakan
5 Taklimat kepada / / /
semua guru
6 Menyelaras
aktiviti PAJSK / / / / / / / / / / / /
dan SEGAK
7 Mengedar Rekod /
PAJSK
8 Pengisian rekod / / / / / / / / / / / /
9 Pelaksanaan dan
perekodan / / / / / / / /
SEGAK
10 Mengedar
pelaporan / / / /
SEGAK kepada
ibu bapa
12 key-in data
PAJSK dan / /
SEGAK online
13 Mengedar
pelaporan kpd /
murid
35
4.3.2 Jadual Pengoperasian PAJSK di Sekolah
Bil Perkara Tempoh Tindakan

1 Membincangkan PBS (PAJSK) semasa Januari - November JK PBS dan JK
Mesyuarat Audit Akademik PAJSK
2 Pendaftaran Murid dalam Sistem Pengurusan Januari-Februari JK SPS-APDM
Sekolah
3 Tempoh Pelaksanaan PAJSK Mengikut Jadual yang SEMUA GURU
ditetapkan
* SEGAK dan BMI penggal 1 Januari-Mac Semua Guru PJ
SM dan SR Tahap
2
* SEGAK dan BMI penggal 2 Jun-Ogos Semua Guru PJ
SM dan SR Tahap
2
*Kokurikukum dan Ekstrakurikulum Sepanjang Tahun Semua Guru
4 Penjaminan Kualiti: Pementoran , Pemantauan Sepanjang Tahun Pentadbir sekolah
Penyelarasan dan Pengesanan mengikut keperluan
5 Pelaporan Murid Mengikut keperluan SEMUA GURU
36
4.3.3 Carta Alir Perekodan PAJSK Peringkat Sekolah
4.3.3.1 Pengisian dan Perekodan Aktiviti Kokurikulum, Sukan dan Ekstra

Kurikulum dalam Aplikasi PAJSK
Murid membawa rekod kehadiran aktiviti
Guru Penasihat tandatangan pengesahan

kehaidran
Ketua Guru Penasihat mengumpul borang di

akhir program/aktiviti
- Menyerah kepada guru kelas
Guru Kelas/ Guru Penasihat key-in dalam

aplikasi PAJSK
Guru Kelas mencetak pelaporan
Guru Kelas mengedarkan pelaporan kepada

murid dan ibu bapa
Pemantauan oleh PK Kokurikulum
37
4.3.3.2 Pengisian dan Perekodan SEGAK dan BMI dalam Aplikasi
PAJSK
Guru Pendidikan Jasmani menjalankan Ujian SEGAK dan Pelaporan

BMI serta melengkapkan borang rekod
Guru Pendidikan Jasmani key-in dalam aplikasi PAJSK
Guru Kelas mencetak Pelaporan

Guru Kelas mencetak Pelaporan
Guru Kelas mengedarkan pelaporan kepada murid dan ibu bapa
Pemantauan oleh PK Pentadbiran
38
BAB V
DASAR 1 MURID 1 SUKAN
5.0 PENGENALAN
Dasar Satu Murid Satu Sukan (1M1S) mewajibkan setiap murid menyertai sekurang-
kurangnya satu aktiviti sukan di sekolah. Dasar ini menyokong pelaksanaan Falsafah
Pendidikan Kebangsaan yang memberi tumpuan ke arah melahirkan insan yang seimbang
dari segi intelek, rohani, emosi dan jasmani. Dasar ini selaras dengan Dasar Sukan Negara
yang memberi penekanan kepada Sukan Untuk Semua dan Sukan Untuk
Kecemerlangan. Dasar ini memberi perhatian yang utama kepada murid yang kurang aktif
supaya mereka melibatkan diri dalam aktiviti sukan.
Pada masa yang sama, bakat murid yang berpotensi akan digilap dan dibangunkan melalui
Sukan Prestasi Tinggi Sekolah (SPTS). Bidang sukan sangat penting dalam
mengoptimumkan keupayaan fizikal murid selaras dengan ungkapan Minda Yang Cerdas
Terletak Pada Tubuh Yang Sihat. Dalam konteks ini, bidang sukan memainkan peranan
yang penting bagi melahirkan modal insan yang sihat, cergas dan produktif agar dapat
memberi sumbangan kepada kesejahteraan sosial serta pembangunan ekonomi negara.
Justeru, pelbagai aktiviti sukan diperkenalkan bagi menarik minat murid-murid agar
mengamalkan gaya hidup sihat dan aktif. Kementerian Pelajaran Malaysia (KPM)
melaksanakan Dasar 1M1S agar setiap murid menikmati manfaat bersukan dengan harapan
dapat membentuk generasi yang membudayakan sukan seiring dengan keperluan
akademik.
5.1 RASIONAL
Dasar 1M1S mendokong Dasar Sukan Untuk Semua, di mana dasar ini menitikberatkan
penglibatan semua murid dalam pelbagai aktiviti dan peringkat sukan. Dasar ini dibentuk
atas rasional segala kegiatan sukan adalah sebahagian daripada transformasi pendidikan
yang diusahakan oleh Kementerian Pelajaran Malaysia (KPM). Sukan seharusnya mendapat
pengiktirafan, sokongan dan galakan yang sama sebagaimana juga yang diberikan kepada
aspek-aspek yang lain seperti mata pelajaran akademik dan kegiatan kokurikulum supaya
dapat melahirkan murid yang seimbang dari segi kesejahteraan minda dan jasmani.
Dasar ini juga menyumbang kepada penggalakan pertandingan yang sihat, semangat
muhibah, kesefahaman, toleransi dan meningkatkan nilai moral dan fizikal yang memberi
satu landasan yang betul dalam mengintegrasikan pelbagai kumpulan etnik kepada satu
bangsa yang bersatu padu serta memupuk semangat cintakan negara. Dasar 1M1S dapat
memberi peluang secara menyeluruh kepada semua murid melibatkan diri dalam sukan
secara lebih terurus dan terancang serta mengimbangkan fokus atau penekanan dalam
melahirkan modal insan secara holistik ke arah pembinaan masyarakat Malaysia yang
berdaya saing tinggi.
39
5.2 MATLAMAT
Dalam jangka masa panjang, dasar ini berhasrat membangunkan modal insan melalui
penyertaan yang menyeluruh dari kalangan murid dalam kegiatan sukan sepanjang tahun
serta memupuk budaya bersukan di kalangan murid sekolah agar menjadi ahli masyarakat
yang mengamalkan gaya hidup sihat, cergas dan berdaya saing tinggi.
5.3 KONSEP
Dasar 1M1S adalah program pembangunan sukan di sekolah yang mewajibkan setiap murid
dari Tahap 2 di sekolah rendah hingga Tingkatan 6 di sekolah menengah mengikuti
sekurang-kurangnya satu aktiviti sukan yang dikendalikan secara terancang dan sistematik.
Dasar 1M1S adalah berteraskan kepada prinsip-prinsip asas perkembangan fizikal murid-
murid. Justeru itu, Dasar 1M1S adalah diwujudkan untuk merealisasikan Falsafah
Pendidikan Kebangsaan agar:
i. Memberi akses kepada semua murid untuk mendapatkan faedah dari penglibatan
dalam sukan khususnya kepada murid yang kurang atau tidak aktif.
ii. Membangunkan sukan sekolah ke arah meningkatkan kadar penyertaan murid dalam
sekurang-kurangnya satu jenis sukan di sekolah.
iii. Memberi peluang kepada semua murid yang berbakat dan berpotensi untuk digilap ke
tahap yang lebih tinggi.
5.4 OBJEKTIF
Dasar 1M 1S menggariskan objektif jangka panjang dan jangka pendek seperti berikut:
1. Meningkatkan kecergasan jasmani.

2. Membentuk sahsiah, jati diri, disiplin dan nilai murni.
3. Memupuk perpaduan di antara kaum.
4. Membentuk budaya sukan di kalangan murid.
5. Memenuhi naluri semulajadi murid agar aktif dari segi fizikal.
6. Memberi keseimbangan antara keperluan akademik dengan keperluan fizikal.
7. Mewujudkan landasan ke arah kecemerlangan sukan.
5.5 PRINSIP PELAKSANAAN
Pelaksanaan Dasar 1M 1S hendaklah mengambil kira prinsip pelaksanaan berikut:
i. Setiap murid termasuk murid berkeperluan khas yang tidak mengalami masalah
kesihatan hendaklah wajib mengambil bahagian dalam sekurang-kurangnya satu jenis
sukan. Dasar 1M 1S adalah diwajibkan untuk murid Tahun 4 hingga Tahun 6 di sekolah
rendah serta Tingkatan Peralihan, Tingkatan 1 hingga Tingkatan 6 di sekolah
menengah. Walau bagaimanapun murid Pra Sekolah hingga Tahun 3 digalakkan
menyertai program ini berdasarkan kemampuan sekolah.
40
ii. Murid boleh menyertai lebih dari satu sukan mengikut kemampuan dan sukan yang
ditawarkan oleh sekolah atau yang dijalankan oleh pihak lain dengan pengetahuan dan
persetujuan pihak sekolah.
iii. Asas kepada 1M 1S adalah pelaksanaan mata pelajaran Pendidikan Jasmani dan
Kesihatan yang berkualiti di sekolah. Segala sumber untuk mata pelajaran Pendidikan
Jasmani hendaklah diguna sama bagi program 1M 1S.
iv. Aspek yang diutamakan adalah penyertaan aktif oleh semua murid dalam aktiviti sukan.
v. Penyertaan dalam sukan adalah asas kepada perkembangan intelek, rohani, jasmani
dan emosi murid.
vi. Ibu bapa dan agensi luar / rakan sukan adalah digalakkan untuk menyumbang kepada
pembangunan sukan sekolah.
vii. Setiap sekolah yang sudah pun mempunyai prasarana, kemudahan dan peralatan
sukan hendaklah mengoptimumkan penggunaannya bagi meningkatkan lagi penyertaan
aktif setiap murid.
viii. Pihak sekolah hendaklah sentiasa mengutamakan keselamatan murid semasa

menjalankan aktiviti sukan di sekolah dan di luar sekolah. Segala prosedur dan langkah-
langkah keselamatan hendaklah dipatuhi bagi mengelakkan sebarang kemalangan.
5.6 PENDEKATAN PELAKSANAAN
Bagi memenuhi prinsip-prinsip pelaksanaan 1M 1S, setiap sekolah mempunyai pendekatan

dalam melaksanakan program sukan mengikut acuan dan kemampuan sedia ada.
Dengan itu, pelaksanaan 1M 1S adalah berdasarkan kepada pendekatan berikut :
i. Aktiviti sukan bermaksud melibatkan diri dan mengambil bahagian secara aktif dalam
latihan sukan dan permainan di bawah pengurusan sekolah. Sukan yang ditawarkan di
bawah 1M 1S hendaklah berunsurkan aktiviti yang melibatkan pergerakan fizikal.
ii. Aktiviti sukan di sekolah diadakan sepanjang tahun berdasarkan kepada aktiviti rumah
sukan dan kelab sukan.
iii. Kejohanan tahunan olahraga sekolah yang didahului oleh kejohanan merentas desa dan
sukan tara menjadi aktiviti teras sukan di sekolah.
iv. Mengambil bahagian dalam pertandingan antara tingkatan, kelas, rumah,

dorm asrama, kelab sukan sekolah, dan MSSD/ MSSN/ MSSM serta peringkat
antarabangsa adalah merupakan aktiviti 1M1S.
v. Di antara sukan dan permainan yang boleh dilaksanakan oleh pihak

sekolah adalah seperti berikut:-
Olahraga
41
Merentas Desa
Big Walk
Marathon
Bola Sepak
Hoki
Bola Jaring
Bola Keranjang
Ragbi
Squash
Sepak Takraw
Badminton
Bola Tampar
Tenis
Ping Pong
Kriket
Softball
Baseball
Golf
Boling Padang
Tenpin Boling
Petanque
Memanah
Menembak
Renang
Polo Air
Diving
Gimnastik Artistik
Gimrama
Equestrian
Polo(kuda)
Senamrobik
Lumba Basikal
Ragbi Sentuh
Kriket kancil
Futsal
Tinju
Wushu
Taekwondo
Karate
Silat
Modified Games
Sukan lain yang sesuai
42
5.7 PENILAIAN
Penilaian murid adalah berdasarkan kepada sistem penilaian sedia ada yang berasaskan:
kehadiran
jawatan serta sumbangan
penglibatan
pencapaian
5.8 PERSEDIAAN AWAL TAHUN SEKOLAH
Sekolah hendaklah:-
i. Mengadakan mesyuarat perancangan 1M1S sebelum penggal pertama persekolahan.
ii. Menyediakan takwim tahunan dan penjadualan mingguan aktiviti sukan sekolah untuk
sepanjang tahun.
iii. Mengagihkan tugas guru mengikut sukan yang ditawarkan di sekolah.
iv. Mendaftar dan mengagihkan setiap murid mengikut rumah sukan dan kelab sukan.
v. Mewujudkan mekanisme pemantauan pelaksanaan 1M1S.
5.9 PENUTUP
Dasar 1 Murid 1 Sukan mewajibkan setiap murid menyertai sekurang-kurangnya satu aktiviti
sukan di sekolah. Dasar ini menyokong pelaksanaan Falsafah Pendidikan Kebangsaan yang
berhasrat untuk melahirkan insan yang seimbang dari segi intelek, rohani, emosi dan
jasmani. Dengan dasar ini, setiap murid akan melibatkan diri secara aktif dengan menyertai
aktiviti sukan sekolah sepanjang tahun. Dasar ini selaras dengan Dasar Sukan Negara untuk
membudayakan sukan dalam kalangan masyarakat dan hendaklah dimulakan di peringkat
sekolah melalui dua strategi iaitu Sukan untuk Semua dan Sukan untuk Kecemerlangan.
Aktiviti sukan di bawah Sukan untuk Semua adalah sangat penting dalam membina
kesihatan, sahsiah dan kesejahteraan semua murid. Bagi Sukan untuk Kecemerlangan,
prestasi murid yang berbakat dan berpotensi hendaklah terus dibangunkan di bawah
Program Kecemerlangan Bakat Muda, Sukan Prestasi Tinggi Sekolah serta sukan lain yang
mampu ditawarkan oleh pihak sekolah. Oleh hal yang demikian, penyertaan setiap murid
dalam sukan adalah amat penting sebagai satu landasan mendokong aspirasi 1 Malaysia
yang sihat, cergas, dinamik dan bersatu padu.
43
BAB VI
PANDUAN KESELAMATAN MENJALANKAN AKTIVITI KOKURIKULUM
6.0 PENGENALAN
Aktiviti ko-kurikulum merupakan sebarang aktiviti yang dijalankan di luar kelas yang tidak melibatkan
waktu pembelajaran.
6.1 RASIONAL
Pihak Sekolah bertanggungjawab menyediakan iklim sekolah yang selamat semasa aktiviti
kokurikulum dijalankan.
Warga sekolah terdedah dengan isu-isu keselamatan fizikal dan semasa penggunaan peralatan
sukan.
Menyedari keperluan pengawasan yang rapi sepanjang aktiviti dijalankan.
6.2 OBJEKTIF
Memastikan kegiatan ini bergerak selaras dengan matlamat yang telah ditetapkan oleh
Kementerian Pelajaran Malaysia.
Mengelakkan berlakunya kemalangan semasa kokurikulum dijalankan.
Mendisiplin diri dalam melaksanakan aktiviti kokurikulum.
Memastikan pengurusan peralatan dan diri pelajar mengikut tatacara yang disediakan.
6.3 PERANAN MURID
Melapor taraf kesihatan diri kepada guru

Mengikut arahan guru / jurulatih sepanjang aktiviti dijalankan.
Melaporkan dengan segera sebarang masalah yang timbul sepanjang aktiviti dijalankan.
Mengikut aktiviti yang dijalankan dengan mengutamakan aspek keselamatan.
6.4 PERANAN JURULATIH / GURU
Memberikan kesedaran dan kefahaman kepada pelajar tentang pentingnya keselamatan diri
semasa menjalankan aktiviti kokurikulum melalui:
a. Poster
b. Perhimpunan Mingguan
c. Ceramah
d. Bengkel
e. Pengajaran dan Pembelajaran dalam klelas
f. Edaran
Menerima aduan pelajar dan mengambil tindakan susulan.

Merekod semua aduan bagi sebarang insiden atau mereka yang disyaki mempunyai niat jahat.
Memaklum kepada ibubapa dan pihak berkenaan.
Memanfaatkan sepenuhnya Jawatankuasa Permaufakatan, Jawatankuasa Keselamatan dan
PIBG dalam merancang langkah keselamatan murid semasa menjalankan aktiviti ko-kurikulum.
44
Mengadakan peraturan yang jelas tentang keselamatan murid dalam aktiviti ko-kurikulum.
6.5 PERANAN IBU BAPA DAN PENJAGA.
Mengambil tahu aktiviti ko-kurikulum yang diikuti oleh anak/jagaan masing-masing.

Meneliti dan mengisi borang yang disediakan oleh pihak sekolah yang berkaitan dengan aktiviti
yang dijalankan.
Menandatangani borang pengesahan kebenaran untuk menjalankan aktiviti.
Menyediakan bahan keperluan anak / jagaan sepanjang aktiviti dijalankan.
Mengenalpasti jurulatih / guru yang menguruskan aktiviti dan menyimpan nombor telefon jurulatih
/ guru berkenaan dan pihak sekolah.
6.6 POLISI
Memastikan warga sekolah adalah tertakluk kepada Peraturan Polisi Keselamatan Kegiatan
Kokurikulum.
Pegawai yang bertugas semasa aktiviti kokurikulum dijalankan adalah bertanggungjawab untuk
memastikan bahawa semua polisi, peraturan dan langkah-langkah keselamatan diikuti
sepenuhnya.
Segala kemalangan yang berlaku harus disusuli dengan tindakan segera mengikut peraturan
yang telah ditetapkan.
Sekiranya berlaku sebarang kemalangan, laporan mesti dibuat kepada pegawai atau sekolah.
Semua pelajar akan dilindungi melalui Skim Takaful Kemalangan Diri Berkelompok ( rujukan:
Surat Pekeliling Ikhtisas Bil: 3/1995 ).
Polisi keselamatan kegiatan kokurikulum adalah diketahui oleh semua warga sekolah melalui
usaha penyebaran maklumat dan taklimat rasmi.
Semua warga sekolah adalah tertakluk kepada polisi ini.
6.6.1 POLISI KESELAMATAN KEGIATAN KOKURIKULUM SEKOLAH
6.6.1.1 SUKAN / PERMAINAN /KELAB / UNIT BERUNIFORM.

( Rujuk Surat Pekeliling Iktisas Bil: 5/2016 )
Semua warga sekolah yang menjalankan kegiatan sukan, permainan,

kelab dan unit beruniform haruslah bertanggungjawab ke atas:
6.6.1.1.1 Tatacara Am.

Keselamatan diri sama ada kegiatan tersebut dijalankan di dalam
atau diluar kawasan sekolah.
Keselamatan alatan kelengkapan dan kemudahan.
Keselamatan fizikal.
Keselamatan emosi.
Keselamatan sosial.
6.6.1.1.2 Tatacara Murid.
Memastikan keselamatan diri terjamin.

Mendapat kebenaran bertulis daripada ibubapa.
Sentiasa mematuhi arahan jurulatih atau guru penasihat.
45
Mendapat kebenaran jurulatih / guru penasihat sebelum
menggunakan alatan.
Menjalankan aktiviti di tempat yang ditetapkan.
Menjalankan aktiviti dengan teratur dan sistematik.
Memakai alat perlindungan diri untuk aktiviti bebahaya.
Pelajar yang telah dipilih mewakili sekolah/ bahagian/ negeri /
negara mesti membuat pemeriksaan kesihatan ( Medical
Examination ).
Memberitahu guru tentang sejarah kesihatan mereka ( Medical
History ).
Memberitahu / melaporkan kepada guru sekiranya mengetahui
perilaku rakan-rakan yang tidak sihat, contohnya:
penyalahgunaan dadah, pil khayal dan lain-lain.
6.6.1.1.3 Tatacara Pengurusan / Jurulatih/ Guru.
Memberi taklimat keselamatan kepada pelajar.

Mengetahui dan mempunyai pelan keselamatan.
Memastikan pelajar mematuhi peraturan dan arahan.
Membuat pengawasan yang rapi sebelum, semasa dan sesudah
digunakan.
Menjalankan aktiviti di tempat yang ditetapkan.
Memberhentikan serta merta aktiviti di tempat lapang jika didapati
cuaca buruk akan berlaku.
Memastikan pelajar menyertai Skim Takaful Kemalangan Diri
Berkelompok. Memastikan hanya jurulatih yang berkelayakan /
bertauliah contohnya dari Majlis Sukan Negeri serta mengetahui
latar belakang mereka.
Menyediakan peti pertolongan cemas.
Menyediakan pegawai yang bertauliah dalam rawatan
kecemasan mengiringi pelajar yang mewakili sekolah.
Mempunyai rekod sejarah kesihatan dan maklumat peribadi
pelajar yang lengkap.
Membuat siasatan rapi terhadap laporan yang telah dibuat oleh
pelajar dan mengambil tindakan dengan segera.
Memberi kaunseling kepada pelajar yang bermasalah contohnya
masalah emosi, pencapaian sukan dan akademik yang menurun
dan lain-lain. ( Jika perlu hantar kepada kaunselor bertauliah ).
Membuat pemeriksaan kesihatan yang lengkap (Medical
Examination) untuk pelajar yang mewakili sekolah sahaja ).
Menjaga kebajikan pelajar, contohnya, menyediakan makanan
dan minuman, memberi wang saku, menyediakan kenderaan dan
lain-lain.
Memberitahu ibubapa/ penjaga tentang pemilihan pelajar dalam
aktiviti-aktiviti tertentu, tarikh, masa dan tempat latihan.
Memastikan Borang Akuan Lepas Tanggungan dan Borang
Kebenaran Ibubapa / Penjaga Untuk Rawatan Pembedahan diisi
46
dengan lengkap untuk memudahkan guru menghubungi ibubapa
/ penjaga semasa kecemasan.
Menyediakan Fail Peribadi pelajar-pelajar yang dipilih mewakili
sekolah, bahagian, negeri dan negara.
Memastikan pemandu bertauliah dan kenderaan yang digunakan
untuk menghantar pelajar pergi dan balik semasa mengikuti
aktiviti dalam keadaan baik dan selamat.
Harus mempunyai insurans kemalangan diri.
Menyediakan prosedur khas untuk agensi/badan latihan luar
yang menggunakan khidmat pelajar, contohnya, mewakili dalam
sukan / permainan.
6.6.1.1.4 Tatacara Ibubapa / Penjaga.
Menandatangani Surat Kebenaran Ibubapa/ Penjaga.

Memastikan anak berada dalam keadaan sihat.
Memakulumkan kepada pihak sekolah tentang taraf kesihatan
anak jagaan masing-masing.
Memastikan ada surat pengesahan doktor jika anak tidak sesuai
untuk menyertai aktiviti.
Menyediakan pakaian yang sesuai untuk anak-anak menyertai
aktiviti-aktiviti.
Mengetahui masa bermula dan berakhirnya sesuatu aktiviti.
Memastikan peralatan yang mencukupi untuk anak-anak jagaan
menjalankan aktiviti.
Mengambil tahu tempat dimana aktiviti dijalankan.
Mendapat maklumat guru yang menguruskan aktiviti supaya
mudah dihubungi.
6.6.2 Penyelengaraan Stor Sukan

( Rujuk Surat Pekeliling Ikhitsas Bil. 9/2000 )
Semua warga sekolah yang menggunakan peralatan sukan bertanggungjawab ke

atas:
6.6.2.1 Tatacara Am.

Peralatan sukan yang dianggap merbahaya.
Memastikan semua latihan sukan yang menggunakan peralatan
yang membahaya diadakan pada hari atau masa yang berasingan.
Peralatan berbahaya hendaklah disimpan, dijaga dan diawasi
penggunaannya dengan rapi sepanjang masa.
Alat-alat sukan mestilah diletakkan pada tempat khas yang mudah
diambil oleh Ahli Jawatankuasa Penyelenggaraan Stor Sukan yang
bertugas sahaja.
Merekodkan semua alat yang dikeluarkan dari stor sukan dalam
buku keluar masuk peralatan sukan.
Mengembalikan semua alat sukan yang telah digunakan pada
masa yang ditetapkan.
47
Memastikan semua peralatan sukan yang digunakan dalam
keadaan yang selamat.
Membuat laporan kepada pihak pentadbir tentang peralatan sukan
yang digunakan yang sudah rosak, hilang atau perlu diperbaiki.
6.6.2.2 Tatacara Murid

Pelajar dilarang masuk ke dalam stor sukan tanpa kebenaran guru
6.6.2.3 Tatacara Pengurusan / Jurulatih / Guru.

Merekod semua alat sukan yang digunakan.
Mengeluar, menyimpan dan memeriksa alatan yang digunakan.
Mengawasi dengan rapi penggunaan alatan terutama yang
berbahaya.
Memastikan alatan sukan yang digunakan dalam keadaan baik.
Membuat laporan tentang peralatan rosak, hilang atau perlu
diperbaiki.
Memastikan hanya jurulatih/ guru penasihat yang bertauliah
mengendalikan peralatan sukan
6.6.3 Peralatan Sukan.
( Rujuk Surat Perkeliling Ikhtisas Bil: 9/2000 )

Pihak Pentadbir, Jurulatih dan Guru Penasihat bertanggungjawab ke atas :

Peralatan sukan.
Peralatan sukan mestilah selamat dan sesuai digunakan.
Peralatan sukan mesti mempunyai kelulusan piawai dan
pengikhtirafan daripada undang-undang persatuan sukan.
Peralatan yang sudah tidak selamat digunakan hendaklah
dilupuskan mengikut prosedur yang ditetapkan.
6.6.3.2 Tatacara Murid.
Melaporkan kepada guru jika terdapat sebarang kerosakan pada

peralatan yang digunakan.
Sentiasa berwaspada menggunakan peralatan.
Memastikan peralatan sukan selamat dan sesuai digunakan.

Memastikan peralatan sukan mempunyai kelulusan piawai dan
pengikhtirafan daripada undang-undang persatuan sukan.
Peralatan yang sudah tidak selamat digunakan harus dilupuskan
mengikut prosedur yang telah ditetapkan.
Mengambil tindakan segera atas laporan kerosakan peralatan.
48
6.6.4 Kawasan Sukan / Permainan / Tempat Latihan
( Rujuk Surat Perkeliling Ikhtisas Bil: 9/2000 )
Pihak Pentadbir, Jurulatih dan Guru Penasihat bertanggungjawab ke atas :

Kawasan latihan, permainan atau sukan dalam keadaan baik dan
terurus.

Mematuhi peraturan dan arahan guru.
Dilarang pergi atau berada di tempat latihan tanpa pengawasan rapi
daripada guru.
Memastikan keselamatan diri dan alatan terjamin.
Menjaga kebersihan.
Melaporkan kepada guru sebarang kerosakan yang berlaku.
Hanya pelajar yang terlibat dalam aktiviti berada di kawasan latihan.

Memastikan tempat latihan dan alatan yang terdapat di situ dalam
keadaan baik, terurus dan selamat.
Tidak membenarkan pelajar pergi atau berada di tempat latihan tanpa
pengawasan rapi daripada guru.
Mengambil tindakan segera terhadap laporan kerosakan yang
berlaku.
Memastikan pelajar sentiasa mematuhi peraturan dan arahan.
Memastikan pelajar yang terlibat dalam aktiviti sahaja yang berada di
tempat latihan
6.6.5 Kawasan Larangan

( Rujuk Surat Pekeliling Bil. 9/2000 )
Pihak pentadbir, jurulatih dan guru penasihat bertanggungjawab ke atas:
6.6.5.1 Tatacara Am
Kawasan larangan dan berbahaya seperti gimasium, angkat berat,,
padang hoki/bola sepak, gelanggang bola tampar/ sepak takraw,
lapangan latihan memanah, kawasan balapan dan stor sukan.

Dilarang berada di kawasan larangan tanpa pengawasan rapi
daripada guru.
Memastikan keselamatan dan peralatan yang terdapat di situ adalah
terjamin.
Mematuhi peraturan dan arahan guru.
49
Menjaga kebersihan.
Membuat laporan tentang kerosakan atau kecederaan yang berlaku
kepada pihak pengurusan / guru.
Hanya pelajar yang terlibat dalam aktiviti sahaja yang berada di
kawasan larangan dengan pengawasan rapi guru.
6.6.5.3 Tatacara Pengurusan / Jurulatih /Guru.

Memastikan tiada pelajar berada di kawasan larangan tanpa
pengawasan rapi daripada guru.
Memastikan pelajar mematuhi peraturan dan arahan.
Memastikan kawasan dalam keadaan baik, terurus dan selamat
digunakan.
Memastikan peralatan yang terdapat disitu dalam keadaan selamat.
Mengambil tindakan segera atas segala laporan yang disampaikan
oleh pelajar dan merekodkannya.
Menyediakan seorang pegawai yang bertauliah dalam pertolongan
cemas sepanjang aktiviti yang dijalankan di kawasan tersebut.
Menyediakan bilik rawatan yang sentiasa terbuka sepanjang aktiviti
yang dijalankan di kawasan tersebut.
Menyediakan bilik rawatan yang sentiasa terbuka sepanjang aktiviti /
latihan dijalankan.
6.6.6 Cuaca / Musim

( Rujuk Surat Pekeliling Ikhtisas Bil.9/2000 )
Semua warga sekolah bertanggungjawab ke atas
6.6.6.1 Tatacara Am
Tidak menjalankan aktiviti di tempat lapang semasa cuaca buruk
seperti hujan, kilat dan petir.
Memberhentikan aktiviti apabila terdapat tanda-tanda cuaca buruk
akan berlaku.

Tidak berada di tempat lapang atau kawasan yang terdedah kepada
bahaya semasa cuaca buruk.
Berhenti serta merta setelah mendapat arahan daripada guru supaya
berbuat demikian.
Mematuhi arahan dan peraturan
50
6.6.7 Laporan Kemalangan Atau Kecederaan.
( Rujuk Suat Pekeliling Bil. 9/2000 )
Jurulatih dan guru penasihat bertangunggjawab ke atas :

Melaporkan sebarang kemalangan atau kecederaan yang berlaku
kepada pihak pengurusan / guru.
Membuat siasatan ke atas kemalangan dan kecederaan yang berlaku.
Merekod semua jenis kemalangan dan kecederaan yang berlaku.

Melaporkan semua jenis kemalangan atau kecederaan yang berlaku
semasa menyertai aktiviti kepada pihak pengurusan / guru.
Pelajar mesti memberitahu sejarah kesihatan mereka.
Melaporkan aktiviti tidak sihat yang dilakukan oleh rakan-rakan
mereka. Contohnya, penyalahgunaan dadah dan lain-lain.
6.6.7.3 Tatacara Pengurusan/Jurulatih/Guru

Mengambil tindakan segera ke atas laporan yang dibuat oleh pelajar.
Membuat siasatan ke atas kemalangan atau kecederaan yang
berlaku.
Merekod semua jenis kemalangan dan kecederaan yang berlaku.
6.6.8 Laporan Aktiviti ( Penilaian dan Pemantauan )

( Surat Pekeliling Ikhtisas Bil. 9/2000 )
6.6.8.1 Tatacara Am
Jumlah dan guru penasihat bertanggungjawab membuat penilaian
dan laporan bertulis kepada pihak sekolah bagi setiap aktiviti yang
dijalankan atau disertai pelajar.
Jawatankuasa Keselamatan Ko-kurikulum membuat penilaian dan
pemantauan keatas semua aktiviti ko-kurikulum sepanjang tahun.

Membuat laporan bertulis ( jika perlu ).
6.6.8.3 Tatacara Pengurusan/Jurulatih/Guru

Menyemak laporan bertulis oleh pelajar.
Membuat laporan bertulis setiap aktiviti yang dijalankan atau disertai
sama ada di dalam atau di luar sekolah.
51
6.7 KEGIATAN LUAR.
6.7.1 Pendahuluan
Kegiatan luar ialah aktiviti yang dijalankan di luar daripada kawasan
sekolah dan/atau melibatkan agensi luar untuk mengadakan lawatan
atau perkhemahan.
6.7.2 Rasional
Kegiatan luar adalah perlu dijalankan oleh pihak sekolah untuk
mendedahkan ilmu pengetahuan yang tidak dapat diperolehi di dalam
bilik darjah kepada murid.
Mengubah sausana pembelajaran supaya murid lebih berminat untuk
terus belajar.
6.7.3 Objektif
Mengadakan lawatan yang berfaedah untuk murid.
Mengikut tatacara keselamatan yang disediakan apabila menjalankan
aktiviti luar.
Mengelakkan berlakunya kemalangan apabila menjalankan aktiviti
luar dengan mengambil kira aspek keselamatan
6.7.4 Peranan Murid

Murid mendapatkan kebenaran ibubapa.
Memberitahu taraf kesihatan kepada guru/pihak pengurusan.
Membawa peralatan yang diperlukan dengan lengkap.
Mendengar dengan teliti arahan guru dan mengikut peraturan yang
disediakan oleh guru.
Sentiasa berada dalam kumpulan yang ditetapkan
6.7.5 Peranan Guru Penasihat/Jurulatih/Guru Pengiring
Memberi kesedaran dan kefahaman tentang pentingnya keselamatan

diri semasa menjalankan aktiviti luar melalui:
o Poster
o Perhimpunan Mingguan
o Ceramah
o Bengkel
o Pengajaran dan Pembelajaran dalam kelas.
Tayangan Video.
Ceramah.
Edaran.
Menerima aduan pelajar dan mengambil tindakan susulan.
Merekod semua aduan bagi sebarang insiden atau mereka yang
disyaki mempunyai niat jahat.
Memaklum kepada ibu bapa dan pihak berkenaan.
Menganalisis setiap kejadian.
52
Memanfaatkan sepenuhnya Jawatankuasa Permaufakatan,
Jawatankuasa Keselamatan dan PIBG dalam merancang langkah
keselamatan murid semasa menjalankan aktiviti luar sekolah.
Mengadakan peraturan yang jelas tentang keselamatan murid dalam
aktiviti luar.
6.7.6 Peranan Ibu Bapa
Mengambil tahu aktiviti luar yang diikuti oleh anak jagaan masing-
masing.
Meneliti dan mengisi borang-borang yang disediakan oleh pihak
sekolah yang berkaitan dengan aktiviti yang dijalankan.
Menandatangani borang pengesahan kebenaran untuk menjalankan
aktiviti.
Menyediakan bahan keperluan anak jagaan sepanjang aktiviti
dijalankan.
Mengenalpasti guru-guru yang menguruskan aktiviti dan menyimpan
nombor telefon guru berkenaan/pihak sekolah.
6.7.7 Tatacara Murid
6.7.7.1 Lawatan Sambil Belajar
Pelajar melengkapkan borang kebenaran ibu bapa/penjaga yang

disediakan dan serahkan kepada guru penasihat.
Pakai pakaian dan peralatan yang sesuai. Pastikan ada pengenalan
sekolah dan diri masing-masing ( pakai sentiasa ) pas lawatan
sekolah.
Bawa peti kecemasan yang lengkap.
Catat kedatangan pergi dan balik dan naik/turun daripada kenderaan
yang digunakan dengan mengutamakan keselamatan.
Setelah tiba di tempat yang ditujui, ikut arahan guru/pemandu
pelancong/ peraturan di tempat lawatan.
Lakukan aktiviti dalam kumpulan.
Sekiranya terpisah daripada kumpulan, jangan panik. Tunggu di satu
tempat dan minta bantuan sehingga bantuan sampai.
6.7.7.2 Lokasi Perkhemahan di Dalam Hutan.
Lengkapkan Borang Kebenaran Ibu bapa dan serahkan kepada guru

penasihat.
Berkumpul dalam kumpulan dan tunggu arahan guru.
Pakai pakaian yang sesuai- baju lengan panjang dan kasut sukan.
Dirikan khemah di kawasan yang sesuai dan bukan di laluan air atau
bawah pokok berdahan reput/di lereng bukit yang boleh berlaku tanah
runtuh/berhampiran tebing sungai/tempat curam/tanah lembut/di
kawasan lembah dan lain-lain tempat yang berbahaya.
53
Taburkan serbuk belerang/garam di sekeliling khemah untuk
mengelakkan binatang merayap yang berbisa seperti ular dan
serangga.
Bersihkan kawasan sekeliling khemah.
Jangan tebang dan merosakkan sebarang tumbuhan kerana ia
mungkin beracun.
Ketua kumpulan jalankan aktiviti dalam kumpulan.
Hentikan aktiviti sekiranya terdapat tanda-tanda cuaca buruk berlaku.
Sekiranya diganggu oleh haiwan liar, jangan panik. Jerit minta
pertolongan dan lari untuk menyelamatkan diri.
Sekiranya terkena getah beracun, gatal-gatal, gigitan binatang
berbisa, gigitan serangga atau luka, dapatkan pertolongan
kecemasan segera ( Lampiran 4 ).
Laporkan kepada guru.
Sekiranya sakit berterusan, keluar daripada kawasan perkhemahan
dan daptakan rawatan di klinik/hospital berdekatan.
Bawa peralatan lengkap dan peti kecemasan.
6.7.7.3 Lokasi Perkhemahan di Kawasan Berair
Kawasan berair seperti sungai, laut, lombong, tasik, loji penapisan air, empangan,
bakau dan lain-lain.
Berkumpul dalam kumpulan dan tunggu arahan guru.

Dilarang membuat aktiviti di air tanpa kehadiran guru/pegawai
bertugas / penyelamat kelemasan.
Mesti gunakan jaket keselamatan bagi semua aktiviti di air.
Dapatkan kebenaran guru untuk sebarang aktiviti.
Jika terdapat sebarang bentuk kecemasan seperti lemas, menjeritlah
meminta tolong.
Jangan cuba memberi pertolongan cemas kecuali jika anda
mempunyai kelayakan menyelamat di air.
Laporkan segera kepada guru/pegawai bertugas/penyelamat
kecemasan.
6.7.8 Tatacara Guru
Mestilah mempunyai Sijil Pertolongan Cemas atau Sijil Kelayakan

dalam sesuatu aktiviti yang dijalankan.
Jika guru tidak mempunyai Sijil Kelayakan yang diperlukan, tenaga
pengajar atau kakitangan lain yang terlibat dalam aktiviti yang
dijalankan mesti mempunyai Sijil Kelayakan yang diperlukan.
Memohon kebenaran daripada pihak berkuasa tempatan, seperti polis
(bergantung kepada jenis aktiviti yang dijalankan).
Menyediakan surat makluman kepada ibu bapa/penjaga.
Mengedarkan borang kebenaran ibu bapa dan kumpulkan semula
sebelum aktiviti dijalankan.
Menyediakan peraturan yang lengkap sepanjang aktiviti dijalankan.
54
Pengawasan dan penyeliaan yang rapi.
Mengkaji dan meninjau tempat aktiviti yang dijalankan.
Mengatur program yang sesuai.
6.7.9 Tatacara Ibu Bapa/Penjaga
Menandatangani surat kebenaran ibubapa/penjaga.

Memastikan anak berada dalam keadaan sihat.
Memaklum kepada pihak sekolah tentang taraf kesihatan anak jagaan
masing-masing.
Memastikan ada surat pengesahan doktor jika anak tidak sesuai
untuk menyertai sebarang aktiviti.
Menyediakan pakaian yang sesuai untuk anak menyertai sebarang
aktiviti.
Mengetahui masa bermula dan berakhir sesuatu aktiviti.
Memastikan peralatan mencukupi untuk anak jagaan menjalankan
aktiviti. Mengambil tahu tempat aktiviti dijalankan.
Mendapatkan maklumat guru yang menguruskan aktiviti supaya
mudah dihubungi.
6.8 TATACARA TINDAKAN APABILA BERLAKU KEMALANGAN
6.8.1 Di Dalam Kawasan Sekolah
Apabila berlaku kemalangan, terus laporkan kepada guru-guru yang

bertugas. Buat laporan bertulis.
Dapatkan rawatan kecemasan mengikut keadaan kemalangan.
Sekiranya serius, pihak sekolah akan menghantar pelajar berkenaan
ke hospital dan laporkan kejadian tersebut kepada ibubapa
murid/pesakit.
Sekiranya melibatkan kes polis, guru bertugas membantu buat aduan
di Balai Polis.
Guru segera dapatkan laporan bertulis daripada pihak hospital dan
polis untuk tujuan tuntutan insurans.
Serahkan kedua-dua laporan kepada pihak pentadbir untuk urusan
memohon tuntutan insurans selanjutnya.
6.8.2 Di Luar Kawasan Sekolah
Dapatkan rawatan kecemasan mengikut keadaan kemalangan.

Sekiranya serius, minta bantuan daripada orang yang berhampiran
untuk menghantar ke hospital.
Dapatkan maklumat ibu bapa, laporkan kemalangan kepada ibu bapa
dan pihak pentadbiran / pejabat sekolah untuk tindakan membuat
laporan seterusnya kepada polis.
Dapatkan laporan hospital dan pihak polis untuk diserahkan kepada
pentadbiran sekolah bagi urusan tuntutan insurans.
55
BAB VII
PENILAIAN DAN PEMANTAUAN
7.0 PENDAHULUAN
Kegiatan kokurikulum sekolah yang merangkumi aktiviti Pasukan Badan Beruniform, kelab dan
persatuan serta sukan merupakan aktiviti luar bilik darjah. Kegiatan ini adalah sebahagian daripada
proses pengajaran dan pembelajaran di sekolah. Kepentingan aktiviti ini juga setara dengan
kepentingan aktiviti di dalam bilik darjah kerana peranannya sebagai penyumbang dan pelengkap
kepada keberkesanan pengajaran dan pembelajaran.
Pada masa ini sekolah menawarkan pelbagai jenis kegiatan pasukan badan beruniform,
kelab/persatuan dan sukan. Setiap pelajar diwajibkan menganggotai sekurang-kurangnya satu
daripada setiap jenis aktivfiti tersebut.
Berdasarkan kepada tinjauan ke sekolah-sekolah yang dilakukan oleh Bahagian Sekolah, pihak
sekolah ada membuat penilaian terhadap kegiatan kokurikulum yang diceburi oleh murid-murid.
Namun penilaian yang dibuat oleh setiap sekolah adalah berbeza-beza. Perbezaan ini wujud kerana
penilaian yang dibuat adalah berdasarkan persepsi dan keperluan sesebuah sekolah.
Dalam mesyuarat Pengurusan Pendidikan Bil. 9. 1997, wakil Bahagian Pengajian Tinggi
mencadangkan agar kegiatan kokurikulum di sekolah dinilai berdasarkan format atau kaedah yang
tetap dan diiktiraf agar keesahan dan kesahihannya tidak dipertikaikan apabila markah kokurikulum
dijadikan sebagai sebahagian dari markah penilaian kemasukkan murid ke institusi-institusi pengajian
tinggi tempatan.
7.1 RASIONAL
Penilaian kegiatan kokurikum murid yang dibuat oleh sekolah adalah berbeza antara satu sama lain.
Keadaan ini menjelaskan wujudnya unsur-unsur ketidak samarataan dalam pemberian markah
kepada murid. Kemungkinan ada murid memperolehi markah yang berbeza walaupun pencapaian
dalam kegiatan kokurikulum adalah sama. Melalui penggunaan borang penilaian yang standard
unsur-unsur ketidakadilan dalam pemberian markah boleh dihindari.
Penilaian kegiatan kokurikulum boleh merangsang murid-murid untuk bergiat lebih aktif dalam
kegiatan kokurikulum. Semua murid mempunyai peluang yang sama untuk memperolehi markah
kerana penilaian yang dibuat adalah setara. Bagi murid yang bercita-cita melanjutkan pelajaran ke
institusi pengajian tinggi penglibatan yang cemerlang dalam aktiviti kokurikulum boleh dijadikan
sandaran untuk mencapai cita-cita mereka.
7.2 OBJEKTIF
7.2.1 Menyediakan satu kaedah penilaian aktiviti kokurikulum yang boleh diterima pakai
oleh semua sekolah.
7.2.2 Membantu Jabatan Pengurusan IPT dalam membuat penilaian kemasukan pelajar-
pelajar ke institusi-institusi pengajian tinggi.
56
7.2.3 Menggalak dan meningkatkan penglibatan yang menyeluruh di kalangan murid
dalam aktiviti kokurikulum.
7.3 GARIS PANDUAN SEMASA MELAKSANAKAN PENILAIAN KOKURIKULUM SEKOLAH
7.3.1 Pengurusan sekolah hendaklah mempunyai pengurusan/kemudahan berikut: :

7.3.1.1 Perancangan yang jelas
7.3.1.2 Tempat Penyimpanan Buku Rekod Kehadiran dan Penilaian.
7.3.1.3 Buku Panduan Penilaian Kokurikulum.
7.3.1.4 Rancangan mingguan & tahunan kokurikulum.
7.3.1.5 Buku panduan pelaksanaan aktiviti yang dikeluar oleh KPM dan agensi luar.
7.3.2 Gambar murid dilekatkan pada Buku Rekod Kehadiran dan Buku Rekod Penilaian.
7.3.3 Semua murid mesti mempunyai Buku Rekod Kehadiran Kokurikulum dan Buku
Rekod Penilaian Kokurikulum
7.3.4 Bekerjasama dengan setiausaha peperiksaan sekolah untuk merekod dan
menyerahkan data pencapaian murid.
7.3.5 Mengadakan taklimat kepada setiausaha peperiksaan, guru penasihat/pemimpin
dan guru kelas.
7.3.6 Mewujudkan Jawatankuasa Penilaian peringkat sekolah.
7.3.7 Memastikan semua murid mendapat peluang menyertai aktiviti Badan Beruniform,
Persatuan-Kelab dan Sukan.
7.3.8 Melantik guru yang berkemahiran sebagai guru penasihat/pemimpin.
7.3.9 Memberi peluang kepada guru yang berkemampuan dalam sesuatu bidang menjadi
guru penasihat dalam bidang tersebut.
7.3.10 Menyediakan prasarana dan sumber kewangan yang mencukupi.
7.3.11 PPD atau JPN melakukan pemantauan secara berkala.
57
BAB VIII
PENUTUP
Kokurikulum adalah kegiatan berkumpulan di mana kegiatan yang dirancang lanjutan daripada
proses pengajaran dan pembelajaran dalam bilik darjah yang memberi peluang untuk menambah,
mengukuh dan mengamalkan pengetahuan, kemahiran dan nilai yang dipelajari di bilik darjah. Ia
adalah wadah pembinaan jasmani, emosi dan rohani selaras dengan matlamat Falsafah Pendidikan
Kebangsaan yang bertujuan membentuk generasi yang seimbang. Justeru, merujuk surat Pekeliling
Ikhtisas Bilangan 1/1985 bertarikh 2 Januari 1985, setiap murid sama ada dari sekolah kerajaan atau
bukan kerajaan diwajibkan mengambil sekurang-kurangnya satu aktiviti Pasukan Badan Beruniform,
satu aktiviti persatuan atau kelab dan satu aktiviti sukan atau permainan.
Matlamat utama pelaksanaan kokurikulum dalam pendidikan adalah untuk membantu

merealisasikan Falsafah Pendidikan Kebangsaan dalam menyemai kesedaran kepada agama dan
kepercayaan kepada tuhan; menyeimbangkan perkembangan rohani, jasmani, intelek dan emosi;
mengukuhkan perhubungan dan pergaulan dalam kalangan murid; membina dan meningkatkan minat
dan bakat; membina dan meningkatkan disiplin; mewujudkan budaya sekolah yang sihat; membina
dan meningkatkan kerjasama; dan mewujudkan sekolah berwatak.
Kokurikulum memainkan peranan penting dalam pendidikan. Antaranya ialah kepentingan

dalam pemupukan sahsiah dan pembentukan perpaduan. Penyertaan murid sebagai generasi muda
dan rakyat di negara ini dalam kokurikulum dapat menyemai perasaan muhibah, perpaduan, integrasi
nasional dan menyemai nilai-nilai murni secara tidak langsung dan langsung semasa menyertai
aktiviti-aktiviti tersebut. Ini adalah selaras dengan teras kedua dalam Pelan Induk Pembangunan
Pendidikan (PIPP) iaitu Membangunkan Modal Insan. Modal insan yang berkualiti merupakan aset
utama negara bagi menentukan masa depan negara dan bangsa. Ia juga penting dalam
pembentukan konsep Satu Malaysia yang mengutamakan perpaduan di kalangan rakyat Malaysia
yang berbilang kaum.
Dasar-dasar utama dan dasar sokongan pelaksanaan kokurikulum di sekolah perlulah

direalisasikan dalam kerangka Dasar Pendidikan Kebangsaan yang berteraskan Falsafah Pendidikan
Kebangsaan. Pematuhan terhadap dasar-dasar yang telah ditetapkan ini dapat memastikan
pengurusan kokurikuum di sekolah yang gemilang dan terbilang, sekaligus melahirkan modal insan
yang berpotensi dan seimbang.
58
LAMPIRAN A
SENARAI SURAT PEKELILING IKTISAS BERKAITAN KOKURIKULUM
BIL Subjek
Surat Pekeliling Iktisas KPM Bil. 5 Tahun 2016 - Panduan Keselamatan Semasa Pengajaran Pendidikan
Jasmani dan Kesihatan Serta Kegiatan Kokurikulum dan Sukan Di Dalam dan Luar Kawasan Sekolah
1
Diterbitkan oleh:Bahagian Pengurusan Sekolah Harian
Surat Pekeliling Ikhtisas Bilangan 2 Tahun 2011 Penubuhan Persatuan Agama Bukan Islam Di Sekolah-
Sekolah Kerajaan Dan Sekolah Bantuan Kerajaan
2
Surat Pekeliling Ikhtisas Bil.10/2009 Pelaksanaan Program Pendidikan Keselamatan Jalan Raya (PKJR) dalam
Bahasa Malaysia di Sekolah Rendah
3
4 Surat Pekeliling Ikhtisas Bil.8/1994 Perlaksanaan Kokurikulum Tahun 5 dan Tahun 6 KBSR
Surat Pekeliling Ikhtisas Bil.6/2008 Panduan Pengurusan dan Pelaksanaan Program Bumi Hijau Sekolah
5 Diterbitkan oleh:Bahagian Pengurusan Sekolah Harian
6 SURAT PEKELILING IKHTISAS BIL.4/2008 STANDARD KECERGASAN FIZIKAL KEBANGSAAN UNTUK MURID
SEKOLAH MALAYSIA (SEGAK)
7 Surat Pekeliling Ikhtisas Bil.7/2006 Panduan Perbelanjaan Peruntukan Kokurikulum Sekolah

8 Surat Pekeliling Ikhtisas Bil.8/2007 Garis Panduan Pemakaian Pakaian Kokurikulum di Hari Persekolahan dan
Perhimpunan Bulanan Kokurikulum
9 Surat Pekeliling Ikhtisas Bil.2/2007 Peruntukan Waktu Bagi Kegiatan Kokurikulum di Sekolah-sekolah Rendah dan
Menengah
10 Surat Pekeliling Ikhtisas Bil.5/2006 Penubuhan Kelab Pencegahan Jenayah di Semua Sekolah Rendah dan
Menengah Kerajaan dan Bantuan Kerajaan
59
BIL Subjek
11 Surat Pekeliling Ikhtisas Bil.3/2006 Pelaksanaan Skim Biasiswa Sukan (SBS) Kementerian Pelajaran Malaysia
12 Surat Pekeliling Ikhtisas Bil. 12/2001 Gerakan Membaca Di Sekolah-Sekolah Melalui Persatuan Perpustakaan
Sekolah Peringkat Negeri
13 Surat Pekeliling Ikhtisas Bil.20/2000 Panduan Penubuhan Persatuan Agama Bukan Islam Di Sekolah-sekolah
14 Surat Pekeliling Ikhtisas Bil.18/2000 Penggalakan Aktiviti Fotografi Di Kalangan Murid Sekolah
15 Surat Pekeliling Ikhtisas Bil.17/2000 Penubuhan Kelab Rukun Negara Di Sekolah-sekolah

16 Surat Pekeliling Ikhtisas Bil.13/2000 Pendaftaran Kegiatan Seni Bela Diri Di Sekolah-Sekolah
17 Surat Pekeliling Ikhtisas Bil.9/2000 Panduan Keselamatan Diri Pelajar Semasa Pengajaran Pendidikan Jasmani dan
Kesihatan serta Kegiatan Kokurikulum dan Sukan Di Dalam dan Di Luar Kawasan Sekolah
18 Surat Pekeliling Ikhtisas Bil.8/2000 Panduan Penubuhan dan Pengurusan Kelab Komputer/Teknologi Maklumat
Sekolah
19 Surat Pekeliling Ikhtisas Bil. 7/1999 Penubuhan Kelab Jenayah Sekolah di Sekolah Menengah
20 Surat Pekeliling Ikhtisas Bil. 1/1999 Garis Panduan Pengendalian Aktiviti Sokongan Bahasa Inggeris Di Sekolah
21 Surat Pekeliling Ikhtisas Bil. 24/1998 Penglibatan Guru Dan Murid Dalam Aktiviti Pasukan Pakaian Seragam Anjuran
Agensi Kerajaan Dan Pertubuhan Bukan Kerajaan
22 Surat Pekeliling Ikhtisas Bil. 2/1997 Pengiktirafan Persatuan Seni Bela Diri Sebagai Persatuan Pakaian Seragam
Sekolah
60
BIL Subjek
23 Surat Pekeliling Ikhtisas Bil. 4/1995 PELAKSANAAN KADET REMAJA SEKOLAH (KRS)
24 Surat Pekeliling Ikhtisas Bil. 1/1995 Keselamatan Diri Pelajar Semasa Pengajaran Pendidikan Jasmani dan
Kesihatan Serta Kegiatan Kokurikulum dan Sukan Di Dalam dan Di Luar Kawasan Sekolah
25 Surat Pekeliling Ikhtisas Bil. 4/1992 Panduan Penubuhan dan Pengurusan Persatuan Silat Sekolah
26 Surat Pekeliling Ikhtisas Bil.1/1989 Penyertaan Pelajar Dalam Kegiatan Sukan di Sekolah
27 Surat Pekeliling Ikhtisas Bil.10/1988 Senaman Beramai-rama

28 Surat Pekeliling Ikhtisas Bil.7/1988 Penyertaan Pelajar Dalam Pertandingan Atau Kejohanan Sukan Anjuran
Persatuaan Atau Badan Induk Sukan
29 Surat Pekeliling Ikhtisas Bil.1/1988 Panduan Penubuhan dan Pengurusan Kelab Perekacipta Sekolah
30 Surat Pekeliling Ikhtisas Bil.3/1986 Penyelarasan Pelaksanaan Kurikulum

31 Surat Pekeliling Ikhtisas Bil.2/1986 Rekod Kedatangan dan Laporan Gerak Kerja Ko-Kurikulum Pelajar
32 Surat Pekeliling Ikhtisas Bil.2/1986 Rekod Kedatangan dan Laporan Gerak Kerja Ko-kurikulum Pelajar
33 Surat Pekeliling Ikhtisas Bil.3/1984 Garis Panduan Mengenai Aktiviti-aktiviti Kebudayaaan di Sekolah-sekolah
34 Surat Pekeliling Ikhtisas Bil.7/1978 Projek Papan Kenyataan Persatuan Pelajaran Malaysia
35 Surat Pekeliling Ikhtisas Bil.8/1977 Pengelolaan Walkaton Di Sekolah-Sekolah
61
BIL Subjek
36 Surat Pekeliling Ikhtisas Bil.9/1976 Pelaksanaan Bimbingan Agama Bagi Murid-Murid Beragama Islam
37 Surat Pekeliling Ikhtisas Bil.8/1971 Permainan Catur di Sekolah-sekolah Menengah

38 Surat Pekeliling Ikhtisas Bil.1/1971 Perkhidmatan Masyarakat dan Muhibah di Sekolah-sekolah

62
LAMPIRAN B
CONTOH BORANG PENILAIAN
INSTRUMEN PENILAIAN PROGRAM
SEKOLAH MENENGAH KEBANGSAAN HAMZAH, 18500 MACHANG
NAMA PROGRAM : __________________________________________________________
TARIKH : __________________________________________________________
TEMPAT : __________________________________________________________
Arahan :
Sila tanda ( / ) pada ruangan skala yang disediakan berdasarkan skala berikut:
0 Tidak berkenaan
1 Sangat tidak setuju
2 Tidak setuju
3 Kurang setuju
4 Setuju
5 Sangat setuju
SKALA
DISKRIPSI BIL ITEM
0 1 2 3 4 5
Urus setia 1 Pendaftaran peserta disediakan
dan 2 Pengurusan teratur
Pengurusan 3 Urus setia sentiasa membantu
4
5 Kesesuaian tempat
Lokasi / 6 Kesesuaian masa
masa / 7 Makanan bersih dan mencukupi
persegaran 8 Kualiti makanan yang baik
9
10
11 Program ini mampu meningkatkan prestasi saya
12 Program ini mampu meningkatkan keyajinan diri saya
Kesesuaian 13 Tempoh masa program yang mencukupi
program 14 Saya bersedia menjalankan tugas yang diamanahkan
15 Berguna
Bahan / 16 Mencukupi
peralatan 17 Mudah difahami
CADANGAN / ULASAN
_________________________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________________________
63
BORANG PENTAKSIRAN UNIT BERUNIFORM LAMPIRAN C
(BORANG HENDAKLAH DIISI OLEH KETUA GURU PENASIHAT)
Kegiatan:____________________
Bidang: UNIT BERUNIFORM
NAMA MURID KELAS
Pengerusi Naib Pengerusi Pen. Setiausaha
Presiden Timb. Presiden Pen. Bendahari
Ketua Pasukan Timb. Ketua Pasukan AJK
Ketua Rumah Timb. Ketua Rumah Ahli Aktif
Setiausaha Ahli
Bendahari
JAWATAN PASUKAN BADAN BERUNIFORM Seni Mempertahankan Diri sahaja

Pengerusi / Presiden
Timbalan Pengerusi / Naib Pengerusi:
Setiausaha / Bendahari
Penolong Setiausaha / Penolong Bendahari:
Ahli Jawatankuasa: Cula 3 dan Tali Pinggang Biru 1
Ahli Aktif: Class 3, Cula 2 dan Tali pinggang Hijau 1 dan 2
Tali pinggang kuning 1 dan 2
Ahli Biasa
Peringkat Penglibatan 1 Penglibatan 2 Penglibatan 3
Antarabangsa
Kebangsaan
PERINGKAT Negeri
Daerah / Zon
Sekolah
PERINGKAT PENCAPAIAN
Johan Naib Johan Ketiga Keempat Kelima Penyertaan
TAHAP Antarabangsa
PENCAPAIAN Kebangsaan
Negeri
Daerah / Zon
Sekolah
Menunjukkan Kepimpinan Menunjukkan Minat Nota
Menguruskan Aktiviti Menunjukkan Kesungguhan Penilai boleh
Membantu Guru / Rakan Mengikut Arahan menandakan
Menyediakan Peralatan Mencuba melebihi 4 elemen
KOMITMEN Membersih Kawasan Memberi Kerjasama di dalam penskoran
Menepati Waktu Mana-Mana Nilai Murni Yang Komitmen
Boleh Diperhatikan
Teknikal Pengurusan Sokongan
Melibatkan kemahiran khusus Segala jenis bantuan dari segi Membantu dari segi menjayakan
referi/pengadil, jurulatih pasukan, mengurus dan mentadbir kelab aktiviti kelab sukan dan aktiviti
KHIDMAT konduktor pancaragam, jurulatih sukan, urusetia, Mengendalikan sukan sekolah seperti mengambil
kadet dan lain-lain yang berkaitan aktiviti sukan dan kokurikulum bahagian dalam perbarisan atau
SUMBANGAN persembahan, kumpulan
dengan aspek teknikal. sekolah, mengurus pasukan dan
menyediakan laporan. sorak/penyokong, menghias
khemah rumah sukan dan yang
berkaitan.
1 4 7 10
2 5 8 11 Jumlah Sebenar Kehadiran ..
KEHADIRAN 3 6 9 12 Jumlah Sepatut Hadir ..
7 14 21
64
BORANG PENTAKSIRAN KELAB DAN PERSATUAN LAMPIRAN D
Kegiatan:____________________
Bidang: KELAB DAN PERSATUAN
NAMA MURID KELAS
Setiausaha Ahli
Bendahari

Ahli Biasa
Antarabangsa
Kebangsaan
PERINGKAT Negeri
Daerah / Zon
Sekolah
TAHAP Antarabangsa
Negeri
Daerah / Zon
Sekolah
Boleh Diperhatikan
berkaitan.
1 4 7 10
7 14 21
65
BORANG PENTAKSIRAN KELAB PERMAINAN LAMPIRAN E
Kegiatan:____________________
Bidang: KELAB PERMAINAN
NAMA MURID KELAS
Setiausaha Ahli
Bendahari

Ahli Biasa
Antarabangsa
Kebangsaan
PERINGKAT Negeri
Daerah / Zon
Sekolah
TAHAP Antarabangsa
Negeri
Daerah / Zon
Sekolah
Boleh Diperhatikan
berkaitan.
1 4 7 10
7 14 21
66
BORANG RUMUSAN AKTIVITI EKSTRA KURIKULUM
NAMA MURID KELAS

Ketua Murid Sekolah Bendahari/ Setiausaha/ Ketua Biro Asrama/
PRS/ Penerima Sijil dan lencana SLAD/
Timbalan/Penolong Ketua Murid
PROSTAR/ Pengawas Koperasi
PERKHIDMATAN Pengawas/Ketua Asrama/ Ketua PRS/
Pengerusi Badan-badan Perkhidmatan AJK Biro/ Ketua Bilik/ Ketua Dom/ Ketua
Sekolah Kelas/ Ketua Tingkatan/ Penerima Sijil
SLAD/ PROSTAR
Pen.Ketua Asrama/Pengawas Pusat
Sumber /Ahli Lembaga Pengarah Penolong Ketua Kelas/ Penolong Ketua Bilik
Koperasi Sekolah
PERKARA PENCAPAIAN
Penerima Emas Perak Gangsa
Anugerah Remaja Perdana (ARP)

Pingat Hang Tuah/Tunas Jaya Kebangsaan
Anugerah Pengakap Raja/Pandu Puteri Raja
ANUGERAH KHAS
PERKARA PERINGKAT
Penyertaan Kebangsaan Negeri Daerah/Zon Sekolah
Anugerah Khas Sukan
Lain-lain Anugerah/Penghargaan Khas yang setara
Penyertaan kokurikulum dalam dan luar negara

atas pembiayaaan sendiri
Aktiviti Kelab Riadah/ Hobi Aktiviti Persembahan Kebudayaan

Aktiviti Pertubuhan Sukarela Aktiviti Persatuan
Aktiviti Rumah Kebajikan/ Ibadat Aktiviti Pasukan Sukarela
KHIDMAT Aktiviti Kemasyarakatan
SUMBANGAN
SKALA BILANGAN PENYERTAAN(KALI)

1 hingga 5 6 hingga 8 9 hingga 10
PERKARA PENCAPAIAN
NILAM Emas Perak Gangsa
PROGRAM NILAM NILAM / Sekolah

NILAM / Zon / Daerah / Bahagian
NILAM / Negeri
NILAM / Kebangsaan
67
BORANG REKOD SEGAK DAN BMI
(BORANG HENDAKLAH DIISI OLEH GURU MATA PELAJARAN PENDIDIKAN
JASMANI)
NAMA MURID KELAS

PENGGAL 1 PENGGAL 2
PERKARA
BERAT BADAN (kg) BERAT BADAN (kg)

BODY MASS
INDEX TINGGI (cm) TINGGI (cm)
(BMI)
Tarikh: Tarikh:
UJIAN NAIK TURUN UJIAN NAIK TURUN

BANGKU BANGKU
Tarikh: Tarikh:
UJIAN TEKAN TUBI/SUAIAN UJIAN TEKAN TUBI/SUAIAN
Tarikh: Tarikh:
SEGAK
UJIAN RINGKUK TUBI UJIAN RINGKUK TUBI
SEPARA SEPARA
Tarikh: Tarikh:
UJIAN JANGKAUAN UJIAN JANGKAUAN

MELUNJUR MELUNJUR
Tarikh: Tarikh:
68

Dasar Ko Terkini PPD Machang 2017

Diunggah oleh

Informasi Dokumen

Judul Asli

Hak Cipta

Format Tersedia

Bagikan dokumen Ini

Bagikan atau Tanam Dokumen

Opsi Berbagi

Apakah menurut Anda dokumen ini bermanfaat?

Apakah konten ini tidak pantas?

Hak Cipta:

Format Tersedia

Dasar Ko Terkini PPD Machang 2017

Diunggah oleh

Hak Cipta:

Format Tersedia

ISI KANDUNGAN MUKA SURAT

BAB II KONSEP, MATLAMAT, STRATEGI DAN PELAKSANAAN KOKURIKULUM

BAB IV PENTAKSIRAN AKTIVITI JASMANI, SUKAN DAN KOKURIKULUM

BAB VI PANDUAN KESELAMATAN MENJALANKAN AKTIVITI KOKURIKULUM DI

6.7 KEGIATAN LUAR

BAB VII PENILAIAN DAN PEMANTAUAN

BAB VIII PENUTUP 58

LAMPIRAN A SENARAI SURAT PEKELILING IKTISAS 59

Assalamualaikum Warahmatullahi Wabarakatuh

Salam Kelantan Negeri Cik Siti Wan Kembang,

Sekian, terima kasih.

(ARAZMI BIN SEMAN)

Timbalan Ketua Pegawai Pendidikan Daerah Machang,

Assalamualaikum Warahmatullahi Wabarakatuh dan Salam 1 Malaysia.

Sekian, terima kasih.

(NORDIN BIN AHMAD)

Penolong PPD Pengurusan Pembangunan Kemanusiaan,

Menyeragamkan sistem pengurusan dan aktiviti di semua sekolah.

Meningkatkan kualiti pengurusan kokurikulum di semua sekolah.

Sekian, terima kasih.

(JOHAN BIN MOHD JAHAN)

Pengerusi : Tn Hj Arazmi Bin Seman - Ketua Pegawai Pendidikan Daerah Machang

Pengerusi : Tn Hj Arazmi Bin Seman - Ketua Pegawai Pendidikan Daerah Machang

1 En. Abdul Wahab bin Mohamad Pen. PPD Kokurikulum

2 En. Khalil bin Ibrahim Penyelia Sukan PPDM

3 Tn. Hj. Aminuddin bin Mohd Isa PK KO SM Hamzah

4 En. Shamsuddin bin Hassan PK KO SK Dewan Besar

5. En. Mohd Khairil Anuwar bin Mohd Noor PK KO SK Kelaweh

6 Pn. Hayati bt Husin PK KO SMK Machang

7 Pn. Slamiah bt Mat Nawi PK KO SK Hamzah 2

KEGIATAN KOKURIKULUM ADALAH SEBAHAGIAN DARIPADA KURIKULUM KEBANGSAAN

(Subperaturan 3(1) Peraturan-Peraturan Pendidikan (Kurikulum Kebangsaan) 1997 yang diterbitkan

Penyertaan murid dalam kegiatan kokurikulum di sekolah adalah wajib.

{Perkara 5.1 Surat Pekeliling ikhtisas Bil 1/1985 KP(BS)8591/Jld. II(29)}

(Perkara 5.2 dalam Surat Pekeliling Ikhtisas Bil. 1/1985).

{Peraturan 2 dalam Peraturan-Peraturan Pendidikan (Kurikulum Kebangsaan) 1997}

Pelaksanaan kegiatan kokurikulum di sekolah hendaklah berasaskan prinsip penyertaan beramai-

(Surat Pekeliling Ikhtisas Bil. 17/2000 bertarikh 16 November 2000).

i. Untuk gerak kerja kokurikulum ini hendaklah menggalakkan pelajar-pelajarnya

{Perkara 5.3 Surat Pekeliling Ikhtisas Bil. 1/1985, KP(BS)8591/Jld.((929)}.

ii. Kegiatan kokurikulum di sekolah boleh dilaksanakan dengan penglibatan dan

iii. Kementerian Pendidikan amat menggalakkan murid-murid bergiat dalam kegiatan

iv. Kementerian Pendidikan membenarkan pihak sekolah menganjurkan program lawatan

(Surat Pekeliling Ikhtisas Bil. 12/2000).

v. Sesuai dengan matlamat Falsafah Pendidikan Negara, Kementerian Pendidikan ingin

Dasar-Dasar Utama dan Dasar-Dasar Sokongan serta Pelaksanaan Kokurikulum Di Sekolah

KONSEP, MATLAMAT, STRATEGI DAN PELAKSANAAN

2.2.1 Semua murid harus mempunyai keseimbangan antara perkembangan

Matlamat utama aktiviti kokurikulum adalah untuk merealisasikan Falsafah Pendidikan

2.2.1 Menyemai kesedaran murid-murid terhadap agama dan kepercayaan kepada

2.2.2 Menyeimbangkan antara perkembangan mental dengan perkembangan rohani,

2.2.5 Membina dan meningkatkan disiplin murid;

2.2.6 Mewujudkan budaya sekolah yang menarik dan menggembirakan;

2.2.8 Mewujudkan sekolah berwatak.

Untuk mencapai matlamat tersebut, berikut adalah beberapa strategi

2.3.2 Menambahkan bilangan pasukan pakaian seragam, persatuan/kelab, kelab sukan

2.3.5 Melibatkan Jawatankuasa Bimbingan Pelajar Sekolah(JBPS), Persatua Ibu Bapa

2.3.7 Merekod dan menilai kemajuan aktiviti kokurikulum yang dijalankan;

2.3.8 Menganjur dan mengelola pertandingan yang melibatkan semua murid;

2.3.9 Menyelia dan menilai aktiviti secara sistematik dan berterusan;

Warta Kerajaan bertarikh , 28 hb Disember 1967, No. 5652 (Peraturan Kursus

kegiatan kokurikulum ertinya apa-apa kegiatan yang dirancang lanjutan

2.4.2.1 Sebagai sebahagian daripada Kurikulum Kebangsaan, maka pelaksanaan