MODUL NOTA SEJARAH TAMADUN DUNIA

TAMADUN MESOPOTAMIA TAMADUN MESIR PURBA. TAMADUN INDUS TAMADUN HWANG HO

(A) Tamadun paling awal. Di tebing sungai Nil Tamadun terawal di Muncul di Sg. Hwang
DIMANAKAH Mesopotamia dalam dari utara Mesir ke India terletak di Sg. Ho yang subur (utara
bahasa Greek Laut Mediterranean . Lembah Indus (barat China dari tanah
bermakna tanah di Sg Nil berpunca dari laut India). tinggi di barat hingga
antara dua sungai. sg Nil Biru dari Sungai ini berpunca ke Teluk Bo Hai di
Terletak di sungai Ethiopia dan sg Nil dari pergunungan timur)
Tigris dan Euphrates putih dari Uganda . Himalaya mengalir Bersifat setempat
yang mengalir dari Tanah Sg Nil amat menuju ke laut Arab . kerana keadaannya
pergunungan Turki ke subur untuk pertanian Tamadun ini juga di bergunung ganang
lembah Iraq hingga ke dan petempatan . kenali sebagai tamadun dan padang pasir.
Teluk Parsi. Harappa .
Dikelilingi Ia di kelilingi Bandaran
pergunungan Zagros Makran , Pergunungan
di timur laut, dataran Baluchisan , Punjab
tinggi Arab di barat dan Rajasthan ( timur ),
daya dan teluk Paarsi serta Kathiawar dan
di selatan. Gujerat ( tengara )
B) BILAKAH Bermula daripada Bermula daripada .Muncul 2500 S.M. dan Bermula pada zaman
BERLAKU zaman Neolitik. zaman Neolitik . merosot 1800 S.M. paleolitik (jumpaan
Kemudian muncul Kemudiannya di Kemorosotannya Peking Men).
kerajaan Sumeria, sekitar delta dan disebabkan serangan Kemudian zaman
Akkad, Ur, Babylon, bahagian pertengahan orang Aryan , banjir , Neolitik bertani dan
Kassities, Mesir wujud pula kemarau dan gempa menternak.
Assyria,Chaldea dan tamadun awal . bumi . Seterusnya Dinasti
Parsi. Tamadun terbahagi Hsia (dinasti
Selepas kerajaan empat zaman iaitu pertama/belum
Parsi maka runtuhlah zaman awal , zaman dipastikan).
kerajaan orang pertengahan , Selepas itu Dinasti
Mesopotamia. empayar , dan Shang dan diganti
keruntuhan . pula oleh Dinasti
Zaman kejatuhan Chao kerana
Mesir diperintah oleh kezaliman
orang asing seperti pemerintahan.
orang Libya , Assyria ,
Parsi , Yunani dan
Rom.
(C) PROSES Terbahagi dua iaitu Lembah Nil mulanya Bermula di barat laut Kesuburan Hwang
PEMBENTUK utara dan selatan didiami oleh manusia India yang didiami oleh Ho menyebabkan
AN Bandar Baghdad. zaman Gangsa . orang nomad yang
 Tamadun bermula di
selatan iaitu Sumer.
Ia dimulakan oleh
masyarakat Neolitik.
Kemudian orang
Sumeria Berhijrah ke
situ membina
petempatan, bertani
dan membina
pengairan, sehingga
berlaku lebihan
makanan dan
pertambahan
pendudukan.
Daripada kampung
akhirnya menjadi
Bandar seperti Kish,
Ur dan Mari yang
terletak di sepanjang
sungai dan terusan
D) CIRI- CIRI 1. Negara Kota : 1. Pusat pentadbiran Firaun
: :Terbahagi kepada dua
Mempunyai kawasan
utama iaitu pusat
kota, tembok kota, luar
kota dan pelabuhan.
Kubu pertahanan
lengkap dengan
pelbagai pintu
gerbang.
Dalam kota ada
istana, rumah
kediaman, rumah
ibadat, pasar dan jalan
yang lurus dan lebar.
Pusat kota ialah
rumah ibadat.
Pengangkutan
seperti kapal, pedati
dan keldai.
Hubungan luar 2. Organisasi Masyarakat.
melalui jalann laut,
Alat logam membantu memburu dan
mereka membina parit mengumpul makanan.
dan pengairan . Kemudian wajud
Ia membantu petempatan kekal
menyuburkan tanah kerana sumber air dan
pertanian dan tanah yang subur di
pertempatan . Lembah Indus.
Beberapa kampung Seterusnya hasil
kemudian membentuk pertanian dan
Bandar dan penduduk bertambah
seterusnya daerah . menyebabkan
Akhirnya daerah perkembangan Bandar
daerah dicantumkan seperti Mohenjo Daro
dengan salah sebuah dan Harappa, serta
Bandar seperti pelabuhan Lothal dan
Memphis dan Thebes Sutkagen Dor.
membentuk pusat
pentadbiran Tamadun
Mesir .
1. Bandar terancang
bahagian iaitu:
Firaun Menes 2.
menyatukan semua 3. Bahagian utama
daerah di bawah satu mempunyai pusat
pusat pentadbiran di pentadbiran dan
bandar Thinis . keagamaan, bangunan
pentadbiran, tempat
Kemudian berpindah mandi awam, dan
ke Bandar Memphis , tempat menyimbah
Thebes , Heliopolis , kawasan pertanian .
Fayoum dan Abydos . 4. Bahagian kedua
Di pusat Bandar kawasan perumahan.
terdapat kediaman
Firaun , pusat
Kemajuan Bandar ini
pentadbiran ,
dibantu oleh kemajuan
pelabuhan , dan ilmu geometri dan
keagamaan .
pembinaan. Ia juga
hasil sumbangan
tamadun Mesopotamia
dan Mesir Purba.
nomad menetap di
sini.
Tapak Banpo
berdekatan Badar
Sian adalah
petempatan awal
penduduk Hwang Ho.
Mereka bertani,
menternak dan
berburu.
Kemudiannya muncul
bandar seperti
Anyang di Sg. Huan.
Ketika disnati Shang
berlaku perluasan
wilayah dan
penyebaran budaya
di Lembah Hwang
Ho.
Ketika Dinasti Chao-
meluas ke selatan
Sg. Yangtze.
1. Negara Kota :
Perkembangan
pertanian membawa
kepada kemunculan
Bandar seperti
negara kota Anyang
di Sg. Huan.
Di sini terdapat
istana, kuil dan pusat
pentadbiran.
Raja, pembesar dan
golongan agama
tinggal di Bandar ini.
Bandar Anyang
lengkap dengan
tembok penghalang
musuh dan dikelilingi
perkampungan
petani.
2. Organisasi sosial :
 Bandar dan negara
kota.
2. Organisasi sosial :
Terbahagi dua iaitu
pemerintah dan rakyat
. Bandar ini lengkap
Pemerintah terdiri dari
raja , ketua pendeta ,
ketua tentera , dan
bangsawan .
Rakyat terbahagi dua
iaitu rakyat bebas (
seperti petani , artisan
, pedagang ) dan
hamba (tawanan
perang ) .
3. Sistem pemerintahan :
Berbentuk Teokrasi
raja dianggap tuhan
,wakil tuhan dan 3. Sistem Pemerintahan :
pemilik negara kota .
Walau bagaimanapun
mereka tidak
menyembah raja ,
kecuali raja Raja
Naramsin di Akkad
yang menganggap
dirinya terlalu agung
bergelar Raja Empat
Penjuru Alam .
Raja menjadi ketua
pentadbir , ketua
tentera , ketua
pendeta .
Raja juga menjadi
ketua agama dan
beliau melantik
keluarganya
memegang jawatan di
Zigurat .
Firaun (atas sekali )
raja berkuasa mutlak ,
dianggap sesuci ,
diwarisi turun
temurun . Antara
gelaran Firaun Tuhan
Horus , Raja Matahari
, (dipercayai anak
tuhan matahari iaitu
Amon Re ) . Ia juga
ketua pendeta, pemilik
tanah, ketua hakim
dan ketua pahlawan .
Selepas Firaun
bangsawan, rahib, 2. Organisasi sosial :
tuan tanah dan
jurutulis .
Kemudian rakyat
bebas petani,
pedagang, artisan .
Hamba (bawah
sekali).
Diterajui oleh Firaun
yang di bantu oleh
bangsawan bagi
menjalankan
pentadbiran, menjaga
keamanan , mengagih
dan mengurus hasil
makanan .
Bangsawan ialah
pembesar seperti
pegawai, penasihat
dan gabenor wilayah
yang ditakluki.
Kemudian Rahib yang
mengawal hal
keagamaan.
Urusan pentadbiran
3. Pengkhususan pekerjaan :
juga dibantu oleh
jurutulis (orang awam
yang dilantik untuk
Bandar di sini
Lapisan atas raja
berasaskan blok blok
segi empat yang (teraju) dan
dipisahkan antara blok pembesar
oleh jalan raya lurus Lapisan bawah
petani (luar Bandar
yang bersambung
disekelilingi kota),
antara satu sama lain
dan artisan (mahir
teknologi gangsa
dengan sistem
seperti membuat
kumbahan.
senjata, perisai dan
Bandar ini dihubungkan
hiasan).
dengan sungai sebagai
jalan perhubungan. Lapisan paling bawah
hamba.
3.Pengkhususan pekerjaan
:
Terbahagi dua
golongan, atasan dan
Pembesar
bawahan.
mempunyai tentera
Golongan atasan ialah
kereta kuda dan
pendeta, pedagang.
berjalan kaki.
Pendeta berkuasa
Petani memenuhi
berkaitan hal
keperluan golongan
keagamaan
atasan.
menyebabkan
golongan bawahan taat Golongan artisan
mencipta tembaga
kepadanya.
(bekas minuman dan
Pendeta dianggap
makanan), senjata
pemerintah kerana
dan tembikar.
tiada bukti wujudnya
raja di sini. Hamba sebagai
tentera paksaan dan
Golongan bawahan
buruh upacara
ialah petani dan buruh.
korban dan
Petani menyerahkan
penyembahan.
sebahagian hasil
kepada pihak berkuasa.
Buruh menjalankan 4) Sistem pemerintahan
Dinasti Shang :
kerja buruh seperti
menjaga kebersihan Pengganti raja ialah saudara
Bandar, membina lelaki lebih muda atau anak
tembok dan terusan. lelaki raja.
Raja berkuasa di pusat
pentadbiran.
 Zigurat ialah pusat
ibadat , perdagangan
,dan menyimpan
khazanah negara .
Raja turut dalam soal
tanah , cukai,
pertanian ,dan
perniagaan .
Raja dibantu oleh
bangsawan yang ada
ikatan keluarga .
4. Pengkhususan kerja :
4.Pengkhususan Kerja :
Ia berlaku kerana
wujudnya lebihan
pertanian .
Maka ada petani
bertukar kerja menjadi
perniaga , pedagang .
Mereka berniaga
hingga ke Lembah
Indus .
Perdagangan penting
kerana kurangnya
hasil bahan mentah .
Maka logam , kayu
kayan , emas ,dari luar
kerajaan ditukarkan
dengan hasil pertanian
mereka .
Terdapat juga 5.Konsep Politeisme Dalam
pengusaha tekstil , Agama
tembikar dan tukang
rumah kesan
pertambahan
penduduk .
Ada juga rakyat yang
menjadi tentera
mempertahankan
negara kota daripada
musuh .
5. Sistem Tulisan :
menulis rekod
kerajaan).
Wanita pernah
menjadi firaun iaitu
Firaun Hatshepsut
yang berjaya
memajukan pertanian
dan terusan.
Pemerintahan firaun
meliputi Nubia,
Palestin, Lubnan,
hingga ke Syria.
Contohnya menenun,
membuat tembikar,
melombong emas di
Nubia.
Eksport Mesir
seperti tekstil, kertas. 4. Amalan agama :
Kegiatan perdagangan
maju kerana banyak
kapal dari Laut
Mediterranean dan
Laut Merah berlabuh
di pelabuhan Thebes,
Memphis.
Tuhan orang Mesir
dikaitkan dengan alam
seperti Re (Tuhan
Matahari), Ra-Atum
(Tuhan Langit).
5. Sistem tulisan :
Mereka percaya hidup
selepas mati mayat
disimpan rapi, lengkap
dengan alat dan
keperluan hidup. Alat
kebesaran dan
Raja mendapat mandat
Kegiatan ekonomi daripada tuhan dan tidak
mereka ialah
perlu pengesahan politik.
perdagangan,
pertanian,pertukangan , Raja dibantu oleh golongan
dan pembuatan . bangsawan dan pegawai
Perdangangan luar kerajaan.
sehingga ke
Mesopotamia, buktinya Bagi wilayah diluar pusat
pentadbiran, raja dibantu oleh
cap mohor masyarakat
golongan bangsawan yang
Indus ada di
mentadbir wilayah. Maka
Mesopotamia.
bangsawan berhak
Hasil dagang seperti
memungut cukai, mengurus
emas, gading, manik
pertahanan dan undang
dan pertanian.
undang.
Petani menanam barli
dan kacang. Sistem ini diasimilasikan oleh
Artisan menghasilkan Dinasti Chao.
barang logam dan
tembikar. 5. Sistem pemerintahan
Dinasti Chao :
Membahagikan
pemilikan tanah
Patung proto Siva
kepada wilayah
(seseorang yang duduk
wilayah.
bersila dan ada tiga
tanduk di kepala) Setiap wilayah
dilantik pembesar
melambangkan dewa
tempatan.
Brahma, Siva dan
Vishnu. Patung ini Pembesar ini berikrar
taat setia kepada raja
berkaitan dengan
dan diberi hadiah
agama Hindu.
kereta kuda, senjata
Mereka juga percaya
gangsa, hamba dan
Tuhan ibu
binatang.
sebagaimana
masyarakat Mereka juga
melindungi raja dan
Mesopotamia, Syria,
menyediakan tentera
Palestin.
ketika perang.
Pembesar ini juga
menjadi ketua
agama.
Sistem tulisan mereka
berbentuk piktograf
6. Keagamaan :
tetapi ia masih misteri

Ia bermula dalam
bentuk gambar .
Kemudian berbentuk
simbol yang ditulis di
6. Sistem Tulisan
atas tanah liat kerana
tiada kertas .
Tulisan ini berbentuk
pepaku dikenali
sebagai cuneiform .
keperluan yang
disertakan mengikut
status mayat.
Tulisan mereka
dikenali sebagai
hiegroglif.
Tulisan ini hasil
kombinasi gambar dan
simbol yang
berdasarkan bunyi.
Tulisan digunakan
untuk mencatat rekod
pertanian, kutipan
cukai dan untuk tujuan
keagamaan.
dan belum dapat
ditafsirkan. Mereka
mengamalkan
kepercayaan
animisme, politeisme.
Maka mereka
menyembah roh
nenek moyang, tuhan
syurga, tuhan bumi,
sungai, bukit dan
gunung.
Upacara agama
menggunakan muzik,
tarian dan upacara
korban yang diketuai
oleh bomoh.
Mereka juga percaya
tulang oracle yang
boleh meramal
sesuatu keadaan.
Bomoh akan
meletakkan tulang ini
di atas unggun api
hingga timbul
rekahan yang boleh
ditafsir olehnya.

7. Sistem Tulisan :

Rekahan tulang
oracle telah memberi
idea tulisan di negeri
China yang
berbentuk ideogram
(tulisan simbol)
Pada mulanya tulisan
ini berbentuk gambar
seperti bulan,
matahari dan sungai.
Kemudian berubah
seperti tulisan hari ini.

E) 1. Kod Undang undang 1. Seni bina 1. Perancangan Bandar : 1. Pemerintahan Monarki :

SUMBANGA Hammurabi :
N
 Ia digubaloleh Rja
Hammurabi
pemerintah Babylon .
Ia berteraskan hak
rakyat terhadap
keadilan .
Hukuman mestilah
setimpal dengan
kesalahan tetapi
berbeza mengikut
susun lapis 2. Kertas :
masyarakat .
Ia dipahat pada
tembok dan tiang
besar .
Ia menjadi dasar
perundangan tamadun
Mesopotamia .
Undang undang ini
mengelakkan masalah
pelbagai kaum dan
susun lapis
masyarakat dan
3. Tulisan :
membawa perpaduan
2. Hasil Tulisan :
Melahirkan jurutulis
yang merekodkan
urusan pentadbiran
dan perniagaan
4. Pendidikan ;
lengkap dengan resit ,
nota dan surat kredit
Lahirnya epik
Gilgamesh hasil
sastera mengenai
falsafah dan cara
hidup orang
Mesopotamia .
3. Ilmu pengetahuan :
Ilmu astronomi
pencerapan
Seni bina piramid hasil
ilham Imhotep (saintis,
ahli fizik, arketik,
perubatan, pengarang,
dan penasihat firaun ).
Imhotep membina
bangunan
menggunakan batu-
bata.
Mereka mencipta
kertas daripada pokok
papyrus.
Kertas digunakan 2. Sifat keterbukaan :
untuk menyimpan
khazanah bangsa
(penulisan)
menggantikan
kepingan batu bata.
Tulisan hiegrolif
terpahat pada
makanan dan batu.
Tulisannya amat
halus, cantik dan seni.
Untuk kanak- kanak
keluarga atasan dan
diberikan sejak umur
rendah.
Dikendalikan oleh
rumah ibadat dan
ditadbir oleh kerajaan.
Tujuan pendidikan
melahirkan pegawai
kerajaan khasnya
jurutulis terlatih.
Kepakaran mereka Sistem ini berterusan
ialah menentukan hingga Dinasti Ching.
letakan bandar. Beberapa perubahan
Merancang Bandar berlaku seperti
memerlukan kemahiran konsep maharaja.
ilmu geometri, Maharaja dikaitkan
kesenian, matematik dengan anak syurga
dan pembinaan. dan mandat syurga.
Mereka mempunyai
bahan binaan bermutu, 2. Kemajuan pertanian :
di mana batu bata
daripada tanah liat
Terusan dibina untuk
dibakar pada suhu
mengairi tanaman
tinggi.
dan mengelak banjir,
ia dimajukan oleh
Shih Huang Ti.
Teknologi membajak,
Sikap terbuka cangkul dan sabit
menyebabkan mereka dicipta.
berhubung dengan Petani telah mula
masyarakat menggunakan batas
Mesopotamia dan tanaman.
Mesir Purba. Kemudian alat
Hubungan ini pertanian kayu
membawa kepada bertukar kepada besi.
pertukaran teknologi
yang disesuaikan 3. Kemajuan tulisan :
dengan keadaan
tempatan.
Tulisan meluas dlam
bidang penulisan dan
pencetakan.
Tulisan digunakan di
sekolah China dan
berkembang ke
Korea dan Jepun
4. Kepercayaan :
Kepercayaan
pemujaan roh nenek
moyang kekal
sehingga kini
mengikut kesesuaian
masa seperti korban
 pergerakan bulan 5. Ilmu perubatan :
,bintang ,matahari
telah
memperkembangkan
ilmu matematik seperti
tambah , tolak , darab
,dan bahagi .
Ilmu Astronomi
membantu mereka
menggunakan jalan
laut.
Kalendar mereka
berasaskan system
solar (12 bulan satu
tahun ).
Ilmu perubatan
mementingkan 6. Ilmu Matematik :
kesihatan tentera
menggunakan ubatan
herba . Ramuan
perubatan
dikatalogkan dan
disampelkan
penggunaannya dan
cara mengubatinya
telah dicatatkan .
4. Pengangkutan :
Roda menghasilkan
kereta kuda untuk
perang dan ketika
aman pula ia
digunakan sebagai
kincir air untuk
pertanian dan
mengawal banjir .
Kapal layar dan
kenderaan roda
menghubungkan
mereka dengan
wilayah di India dan
Laut Mediterranean
Pengamal perubatan
diberi status tinggi dan
berkhidmat untuk
firaun dan
masyarakat.
Mereka memumiakan
mayat kerana ia
berkait dengan
kepercayaan orang
Mesir.
Mereka mahir dalam
bidang fizik, kimia dan 5. Sistem kelendar :
perubatan.
Kalendar Shang ada
Ilmu geometri,
matematik dan sains
melahirkan pengurus
pertanian, bekalan air
dari Sg. Nil, bangunan
dan pyramid.
Mereka menggunakan
ilmu ini untuk
mengawal banjir .
Pengetahuan
matematik dan sains 6. Falsafah perang Sun Tzu
berjaya menukar :
padang pasir menjadi
kawasan pertanian
hasil kemajuan
pengairan .
Ilmu matematik dan
astronomi turut
membantu orang
Mesir mencipta
kalendar 365 hari dan
12 bulan setahun .
manusia diganti
dengan makanan,
duit kertas dan
barang perhiasan.
Konsep Yin Yang
(kuasa pasif dan
aktif) serta Feng Hsui
(keharmonian
manusia dan alam
sekitar) juga masih
diamalkan hingga
kini.
30 hari sebulan dan
360 hari setahun.
Raja menetukan
musim menanam dan
menuai mengikut
kalendar.
Kalender penting
untuk menentukan
tarikh perkahwinan,
memburu dan
pengkebumian.
Karya The Art of War
membicarakan hal
perang bagi
menangani musuh.
Ia telah diaplikasikan
dalam urusan
perniagaan.
 5. Seni bina :

Mereka membuat batu

bata dari tanah liat .
Mereka mencipta arca
seperti patung raja
Gudes .
Arca dan tiang batu
ada pada bangunan
Zigurat .

6. Empayar pertama dunia :

Raja Sargon membina

kerajaan Akkad
(empayar pertama
dunia )yang
menyatukan wilayah
wilayah kerajaan
Sumeria .
Beliau juga
membentuk
masyarakat berestika .

7. Perpustakaan diraja :

Dibina oleh
Ashurbanipal di
Bandar Nineveh

CATATAN