Data Perencanaan
a. Bentang kuda-kuda = 8.6 m
b. Jarak antar kuda-kuda = 3.75 m
c. Jarak Gording = 1.186 m
d. Kemiringan atap = 25
e. Berat penutup atap seng = 50 kg/m²
f. Tekanan angin = 40 kg/m²
g. Kode Mutu Kayu = E18
h. Jenis alat sambung = PAKU
i. Dimensi gording : b = 0.1 m h = 0.12 m
= 0.444693
Gb = 0.44469 - 0.0591 Gb
1.0591 Gb = 0.44469
Gb = 0.41986
Menghitung kerapatan r r/
((1000(1+𝑚/100)))
Gm =
r/
((1000(1+25/100))
0.424 = )
r = 600.0 kg/m3
B. Pembebanan Gording
1. Beban mati:
a. Berat gording = bxhxp = 7.2 kg/m
b. Berat atap = Jarak antar gording x berat penutup atap
= 1.186 x 50
= 59.3 kg/m
q = 7.2 + 59.3
= 66.5 kg/m
2. Beban hidup:
a. Di tengah-tengah gording P = 100 kg
3. Beban angin:
Tekanan angin = 40 kg/m²
Koefisien angin tekan = 0.02α - 0.4
= 0.02 x 25 - 0.4
= 0.1
ω tekan = koef. angin tekan x tekanan tiup angin x jarak antar gording
= 0.1 x 40 x 1.186
= 4.7440 kg/m
Py = P.sin α
= 100 x sin ( 25 )
= 42.2618262 kg/m
D. Kontrol Gording
1. Kontrol Momen
Kode Mutu Kayu E18
Fb = 17 Mpa
E = 18000 Mpa
Emin = 9000 Mpa
Faktor Koreksi
CM = 0.85 CFu = 1 Kf = 2.54
Ct = 1 Ci = 0.8 Æb = 0.85
CF = 1 Cr = 1.15 l = 0.8
Tahanan Lentur
Fb' = Fb x CM x CT x CF x CFu x Ci x Cr
= 17 x 0.85 x 1 x 1 x 1.00 x 0.80 x 1.15
= 13.53 Mpa = 135.29 kg/cm 2
Modulus Penampang
Sx = 1/6bd2 = 1/6x10x122 = 240 cm3
Sx = 1/6b2d = 1/6x102X12= 200 cm3
269.7483 + 122.6749 £ 1
963.4495410289 802.8746175241
0.2799817897 + 0.1527945372 £ 1
0.4327763269 £ 1 OK!!
2. Kontrol Tahanan Geser
Fv = 2 Mpa Ct = 1 Æv = 0.75
CM = 0.85 Ci = 1.15
Fv' = Fv x CM x Ct x Ci
= 2.5x0.85x1x1.15
= 1.994 MPa = 19.941 kg/cm2
3. Kontrol Lendutan
Lendutan Izin =L/300
= 13 mm = 1.3 cm
Momen Inersia
Ix = 1/12 b h3 Iy = 1/12 b3 h
= 1/12 10 123 = 1/12 83 10
= 1440 =5/384 𝑞_𝑥/� = 1000
𝐿^4/𝐼_𝑦 + 1/48�_𝑥/�
�^3/�_�
Lendutan akibatbeban tetap (beban mati + bebanhidup)
=5/384 0.145/21000
Dx = Dx beban 〖mati + Dx〗beban
4500 hidup
^4/4267000 + 1/48 0.866/21000
〖 4500 〗 ^3/4267000
= 8.627 =5/384
mm 𝑞_𝑦/�
= 0.9 𝐿^4/𝐼_𝑥
cm + 1/48�_𝑦/�
�^3/�_𝑥
=5/384 0.08/21000 〖 4500 〗 ^4/6667000
Dy = Dy beban +
mati + Dy0.5/21000
1/48 beban hidup 〖 4500 〗 ^3/6667000
√(D𝑥^2+D�
^2 )
√( 〖 8.64 〗 ^
2+ 〖 3.19 〗
^2 )
√(D𝑥^2+D�
^2 )
√( 〖 8.64 〗 ^
= 2.794 mm
2+ 〖 3.19 〗
= 0.3 cm ^2 )
D =
=
= 9.068 mm = 0.907 cm < 1.3 cm OK!!
0.167
x ( 3.75 )
x ( 3.75 )
Lintang
Arah y (kg.m)
36.8867
36.8999
48.5219
48.5219
36.8999
23.7128
23.7128
48.5219
TABEL PANJANG BATANG RANGKA DARI PROGRAM AUTOCAD
S1=S9
Beban Mati
a. Beban atap = 1/2 x batang (A1) x jarak kuda-kuda x berat atap
= 1/2 x 1.186 x 3.75 x 50
= 111.2 kg
b. Beban gording = berat profil gording x jarak kuda-kuda
= 7.2 x 3.75
= 27.0 kg
c. Beban kuda-kuda = 1/2 x panjang (A1+B1) x berat profil
= 1/2 x (1.19+1.19) x 50
= 8 kg
d. Beban bracing = 10% x beban kuda-kuda
= 0.816 kg
e. Beban plat sambung = 25% x beban kuda-kuda
= - kg
f. Berat plafond = 1/2 x batang (C1) x jarak antar kuda-kuda x berat plafond
= - kg
g. Total = 147 kg
Beban Hidup
P = 100 kg pada tiap simpul bagian atas
Beban Angin
w tekan = 4.744 kg/m (S1)
Ke = 1 Tumpuan Sendi-Sendi
Pu = 7886.98 kg
L1 = 1.1860 m = 1186 mm
L2 = 0.5930 m = 593 mm
Kode Mutu = E18
E = 18000 MPa
Emin = 9000 Mpa
Fc = 15.3 MPa (SNI 2013)
d1 = 120 mm
d2 = 100 mm
Rasio Kelangsingan
Le1 = 1186 = 9.883 Le2 = 593 = 5.93
d1 120 d2 100
diambil Le = 9.883
d
Periksa kelangsingan penampang Le = 9.883 < 50 OK!!
d
Faktor Koreksi
CM = 0.8 Kf = 2.4 Ci = 0.8
Ct = 1 Æb = 0.9
CF = 1 l = 0.7
Fc*= Fc x CM x CT x CF x Kf x Æb x l
= 15.3 x 0.8 x 1 x 1 x 2.4 x 0.9 x 0.7
= 18.51 Mpa = 185 kg/cm 2
Menghitung nilai CP
𝐹𝑐𝑒=0.822𝑥�𝑚𝑖𝑛/ =0.822𝑥10500/
〖 (𝐿𝑒⁄�) 〗 ^2 〖 9.1 〗 ^2
= 75.7369 Mpa = 757.369 kg/cm2
�_�=(1+(𝐹��/(𝐹�^′ )))/2�-
√([(1+(���/(��^′ )))/2�]^2−((𝐹��/ C = 0.8 untuk kayu gregajian (SNI 2013)
(𝐹�^′ )))/2�)
= 2.04 -
√(4.15 - 2.56
= 0.775 )
Fc' = Fc x CM x CT x CF x Kf x Æb x l x Cp
= 15.3 x 0.8 x 1 x 1 x 2.4 x 0.9 x 0.7 x 0.775
= 14.35 Mpa = 144 kg/cm2
P' = Fc' x Ag
= 14.35 x 12000
= 172210 N = ### kg
KONTROL
Pu < P'
7886.98 < 17220.96 (kg) OK!!
BATANG BAWAH (TARIK)
Tu = 7741.11 kg
E = 18000 Mpa
Ft = 15.3 Mpa (SNI 2013)
d1 = 100 mm
d2 = 120 mm
Ft' = Ft x CM x CT x CF x Ci x Kf x Æb x l
= 15.3 x 1 x 1 x 1 x 0.8 x 2.7 x 0.8 x 0.7
= 18.51 Mpa
T' = Ft' x An
= 18.51 x 9600
= 177666 N
= 17766.6 kg
KONTROL
Tu < T'
7741.11 < 17766.6 (kg) OK!!
BATANG DIAGONAL (TEKAN)
Ke = 1 Tumpuan Sendi-Sendi
Pu = 3484.54 kg
L1 = 1.08 m = 1080 mm
L2 = 0.54 m = 540 mm
Kode Mutu = E18
E = 18000 MPa
Emin = 9000 Mpa
Fc = 15.3 MPa (SNI 2013)
d1 = 100 mm
d2 = 80 mm
Rasio Kelangsingan
Le1 = 1080 = 10.8 Le2 = 540 = 6.75
d1 100 d2 80
diambil Le = 10.8
d
Periksa kelangsingan penampang Le = 10.8 < 50 OK!!
d
Faktor Koreksi
CM = 0.85 Kf = 2.4
Ct = 1 Æb = 0.85
CF = 1 l = 0.7
Fc*= Fc x CM x CT x CF x Kf x Æb x l
= 15.3 x 0.8 x 1 x 1 x 2.4 x 0.9 x 0.7
= 18.51 Mpa = 185 kg/cm 2
Menghitung nilai CP
𝐹𝑐𝑒=0.822𝑥�𝑚𝑖𝑛/ =0.822𝑥10500/
〖 (𝐿𝑒⁄�) 〗 ^2 〖 25 〗 ^2
= 63.4259 Mpa = 634.259 kg/cm2
�_�=(1+(𝐹��/(𝐹�^′ )))/2�-
√([(1+(���/(��^′ )))/2�]^2−((𝐹��/ C = 0.8 untuk kayu gregajian (SNI 2013)
(𝐹�^′ )))/2�)
√(
)
= 1.77 -
√(3.14 - 2.14
= 0.774 )
Fc' = Fc x CM x CT x CF x Kf x Æb x l x Cp
= 15.3 x 0.8 x 1 x 1 x 2.4 x 0.9 x 0.7 x 0.775
= 14.35 Mpa = 144 kg/cm2
P' = Fc' x Ag
= 14.35 x 8000
= 114806 N = ### kg
KONTROL
Pu < P'
3484.54 < 11480.64 (kg) OK!!
BATANG VERTIKAL (TARIK)
Tu = 6207.67 kg
E = 18000 Mpa
Ft = 15.3 Mpa (SNI 2013)
d1 = 100 mm
d2 = 80 mm
Ft' = Ft x CM x CT x CF x Ci x Kf x Æb x l
= 15.3 x 0.85 x 1 x 1 x 0.8 x 2.54 x 0.85 x 0.7
= 15.72 Mpa
T' = Ft' x An
= 15.72 x 6400
= 100631 N
= 10063.08 kg
KONTROL
Tu < T'
6207.67 < 10063.08 (kg) OK!!
��⊥ = 24 Mpa
Fem// = 42 Mpa
1008
Fes� = = 24.314 Mpa
40.734 + 0.724
Jenis kayu rencana Akasia :
BJ Kayu : 0.58
𝜃� : 100 Fes� : 24.314 Mpa
𝜃m : 0 Fem// : 42.000 Mpa
Re : Fem/Fes = 1.727
tm : 100 mm
ts : 50 mm
Metode Kelelehan untuk bidang geser ganda pada sambungan ada 4, yaitu :
1). Metode Kelelehan Im
Z = (𝟎.𝟖𝟑.𝑫.𝒕𝒎.𝑭𝒆𝒎)/𝑲�
𝑲� = 𝟏+(�/𝟑𝟔𝟎) = 1.278
Z = 34647.809 N
2). Metode Kelelehan Is
(𝟏.𝟔𝟔.𝑫.𝒕𝒔.𝑭𝒆𝒔)/𝑲�
Z =
𝟏+(�/𝟑𝟔𝟎)
𝑲� = = 1.278
Z = 20057.957 N
3). Metode Kelelehan IIIs
Z = (𝟐.𝟎𝟖.𝑲_𝟒.𝑫.𝒕𝒔.𝑭𝒆𝒎)/((𝟐+𝑹𝒆)𝑲�)
𝑲_𝟒 =
𝑲_𝟒 = (−𝟏)+√((𝟐(𝟏+𝑹𝒆))/𝑹𝒆+(𝑭𝒚𝒃(𝟐+𝑹𝒆)𝑫^𝟐)/(𝟑.𝑭𝒆𝒎. 〖��〗 ^𝟐 ))
�_4 = 1.052
𝟏+(�/𝟑𝟔𝟎)
𝑲� = = 1.278
Z = 12254.8 N
4). Metode Kelelehan IV
Z = ((𝟐.𝟎𝟖.𝑫^𝟐)/𝑲_� )√((𝟐.𝑭𝒆𝒎.𝑭𝒚𝒃)/(𝟑(𝟏+𝑹𝒆)))
𝑲� = 𝟏+(�/𝟑𝟔𝟎) = 1.278
Z = 19764.73 N
Mode Kelelehan Tahanan Lateral (Z) N
Im 34647.809
Is 20057.957
IIIs 12254.789
IV 19764.726
Dipilih nilai (Z) terkecil, yaitu Z = 12254.789 N
Faktor Koreksi
Cm = 1
Ct = 1
Cg = 1
Cd = 1
�_∆ = 1
Ceg = 1
Cdi = 1
Ctn = 1
KF = 3.32
𝜙� = 0.65
� = 0.8
Tahanan Lateral Acuan Terkoreksi (Z')
Z' = Z x Cm x Ct x Cg x Cd x C∆ x Ceg x Cdi x Ctn x KF x �� x �
Z' = 21156.668 N
Tahanan Lateral Ijin Satu Baut (Zu)
Zu ≤ Z'
Zu ≤ 21156.668
Menghitung Jumlah Kebutuhan Baut (nf)
Pu = 7886.98 kg = 78869.8 N
nf = Pu/Zu
nf = 3.728 baut
Sehingga, baut yang digunakan nf = 4 baut
Ketentuan Penempatan Alat Sambung
Spasi dalam satu baris = 4D = 50.800 mm = 55
Jarak antar baris = 1.5D = 19.050 mm = 40
Jarak ujung = 7D = 88.900 mm = 90
Jarak tepi tidak dibebani = 1.5D = 19.050 mm = 40
𝟐 ))
mm
mm
mm
mm