MEKANIKAL PEMESINAN INDUSTRI (MPI) KOLEJ VOKASIONAL KPM

KOLEJ VOKASIONAL SUNGAI BULOH

KEMENTERIAN PENDIDIKAN MALAYSIA
KM 22 JALAN KUALA SELANGOR,47000
SUNGAI BULOH, SELANGOR

KERTAS
1. PENERANGAN
KERTAS KERJA

KOD DAN NAMA PROGRAM / MPI/ PEMESINAN INDUSTRI

PROGRAM CODE AND NAME 2.

TAHUN/ SEMESTER 2/4

NO.DAN TAJUK MODUL / MODULE MPI 403 - MACHINE MAINTENANCE

NO. AND TITLE

MODUL PEMBELAJARAN/ MPI/ KP/ 03 INTERPRET MACHINE AND EQUIPMENT

LEARNING MODULE MAINTENANCE MANUAL

KOMPETENSI/ COMPETENCY MPI 403.02 TROUBLE SHOOT BREAKDOWN/

EVALUATE MAINTENANCE WORK

OBJEKTIF MODUL / MODULE PERFORMANCE STANDARD: (Action, Condition

OBJECTIVES and Criteria)
Evaluate Maintenance Work Using Machine And
Equipment List, Machine Equipment Manual,
Maintenance Check List, Spare Parts Inventory
List, Maintenance Log Book, Storage Cabinet,
Hand Tools Inventory List, Machine And
Equipment Maintenance Manual And
Production Plan So That Machinery And
Equipment Identified, Machine And Equipment
Maintenance Manual Interpreted, Maintenance
Schedule/Checklist Requirement Checked And
Maintenance Schedule/Checklist Updated In
Accordance With Maintenance Schedule
Requirement

MPI 403/ KP/02/ 03 IMKVSB 2014©JTM/ ILP MUKASURAT 1

 MEKANIKAL PEMESINAN INDUSTRI (MPI) KOLEJ VOKASIONAL KPM

1. INTERPRET MACHINE AND EQUIPMENT MAINTENANCE MANUAL

Kenal Pasti Mesin Dan Peralatan Untuk Tujuan Penyelenggaraan.
i. Untuk melakukan proses penyelenggaraan yang lebih berkesan setiap
data, jadual dan juga buku manual (manual book) berkenaan mesin atau
peralatan tersebut diperlukan untuk dijadikan sebagai bahan rujukan.
ii. Data dan maklumat penyelengaraan
iii. Proses mendapatkan data bagi tujuan penyelenggaraan amat penting
sebelum penyelenggaraan di buat. Ini bagi memastikan terdapat
perancangan yang sesuai terhadap penyelenggaraan yang akan
dilakukan sama ada penyelenggaraan berjadual atau tidak berjadual.
iv. Untuk tujuan ini beberapa data diperlukan untuk membolehkan sesuatu
kerja penyelenggaran terhadap sesuatu mesin atau peralatan itu
dilakukan:
v. Jangka hayat sesuatu alat yang dikeluarkan oleh pengilang.
vi. Rekod kerosakan harian yang dicatatkan dalam bentuk jadual.
vii. Rekod preventive maintenance.

1.1. Jangka hayat sesuatu alat yang dikeluarkan oleh pengilang

Kebiasannya hayat alat atau mesin bergantung kepada jenis bahan yang
dikeluarkan. Cara mana ianya digunakan dan dikendalikan juga mempengaruhi
lama atau pendeknya hayat alat tersebut. Jika ianya digunakan dengan betul
hayat alat akan mengikut kadar yang telah ditetapkan oleh pengeluar.Pihak
pengeluar komponen akan mengeluarkan hayat alat atau komponen mengikut
kadar jam,hari atau pun tahun.

1.2. Spesifikasi Pengeluar (Manual Machine Book)

Merupakan dokumen yang penting yang diserta bersama mesin daripada
pengeluar kepada pengguna.Pada kebiasaannya, setiap manual akan dapat
membantu dalam beberapa perkara seperti:-
i. Kaedah untuk memasang (set up) mesin yang diterima.
ii. Fungsi bahagian.bahagian dan suis-suis yang terdapat pada mesin.
iii. Langkah.langkah bagi menjalankan operasi mesin tersebut.
iv. Langkah.langkah yang terlibat dalam proses troubleshoot mesin.
v. Kaedah untuk menggantikan atau membaikpulih
komponen.komponen tertentu dalam mesin.
vi. Maklumat.maklumat keselamatan (Safety Information) berkaitan
mesin tersebut.

MPI 403/ KP/02/ 03 IMKVSB 2014©JTM/ ILP MUKASURAT 2

 MEKANIKAL PEMESINAN INDUSTRI (MPI) KOLEJ VOKASIONAL KPM

2. PELBAGAI MAKLUMAT TEKNIKAL DAN MAKLUMAT KESELURUHAN

BERKAITAN MESIN TERSEBUT.
Kaedah untuk memasang (set up) mesin yang diterima Di dalam bahagian ini,
terdapat arahan bagi mengeluarkan mesin daripada keadaan packing kepada
keadaan sedia untuk digunakan. Kaedah untuk pemasangan (set up) juga dinyatakan
bagi memudahkan pengendali mesin memulakan operasi pemesinan.

MPI 403/ KP/02/ 03 IMKVSB 2014©JTM/ ILP MUKASURAT 3

 MEKANIKAL PEMESINAN INDUSTRI (MPI) KOLEJ VOKASIONAL KPM

Rajah 1.1 : Contoh buku manual bagi pemasangan mesin kisar

3. FUNGSI BAHAGIAN-BAHAGIAN DAN SUIS-SUIS YANG TERDAPAT PADA MESIN

Di dalam bahagian ini terdapat Rajah secara keseluruhan bagi mesin tersebut.
Di dalam Rajah tersebut dinyatakan nama bagi setiap bahagian yang ditanda. Pada
kebiasaannya pihak pengeluar juga akan menyatakan fungsi bagi setiap bahagian
atau komponen tersebut.

MPI 403/ KP/02/ 03 IMKVSB 2014©JTM/ ILP MUKASURAT 4

 MEKANIKAL PEMESINAN INDUSTRI (MPI) KOLEJ VOKASIONAL KPM

Rajah 1.2 : Contoh buku manual fungsi bahagian.bahagian

dan suis pada mesin Injection Moulding.

MPI 403/ KP/02/ 03 IMKVSB 2014©JTM/ ILP MUKASURAT 5

 MEKANIKAL PEMESINAN INDUSTRI (MPI) KOLEJ VOKASIONAL KPM

4. LANGKAH-LANGKAH BAGI MENJALANKAN OPERASI MESIN TERSEBUT

Setelah dikenalpasti bahagian.bahagian dan komponen yang membentuk mesin
tersebut, maka bahagian seterusnya akan menerangkan bagaimana mesin tersebut
berfungsi dan beroperasi. Di dalam bahagian ini, pihak pengeluar akan menumpukan
lebih perhatian kepada operasi yang dapat dijalankan oleh mesin tersebut dan
langkah.langkah bagi mengendalikan mesin secara efisyen dan selamat.

Rajah 1.3 : Contoh buku manual bagi langkah-langkah menjalankan operasi mesin

MPI 403/ KP/02/ 03 IMKVSB 2014©JTM/ ILP MUKASURAT 6

 MEKANIKAL PEMESINAN INDUSTRI (MPI) KOLEJ VOKASIONAL KPM

5. LANGKAH-LANGKAH YANG TERLIBAT DALAM PROSES ‘TROUBLESHOOT’

MESIN
Di dalam bahagian ini, dinyatakan beberapa jenis kerosakan kecil yang biasa
berlaku pada mesin tersebut seperti mesin gagal untuk dihidupkan, mesin terhenti
secara tiba-tiba (stuck), komponen gagal berfungsi, ‘leakage’ dan sebagainya . Jenis-
jenis kerosakan ini biasanya telah dianalisa terlebih dahulu oleh pihak pengeluar
mesin tersebut. Selain itu, manual spesifikasi ini juga menyatakan langkah-langkah
yang perlu dilakukan sekiranya kerosakan yang dinyatakan itu berlaku. Bahagian ini
juga lebih dikenali sebagai ‘quick reference’ dan ia akan dapat memudahkan
pengendali mesin tersebut sekiranya berlaku sebarang masalah.

Rajah 1.4 : Contoh buku manual langkah.langkah dalam troubleshooting

bagi mesin EDM Wire Cut

MPI 403/ KP/02/ 03 IMKVSB 2014©JTM/ ILP MUKASURAT 7

 MEKANIKAL PEMESINAN INDUSTRI (MPI) KOLEJ VOKASIONAL KPM

Rajah 1.5 : Contoh buku manual langkah-langkah dalam

troubleshooting bagi mesin Injection Moulding

MPI 403/ KP/02/ 03 IMKVSB 2014©JTM/ ILP MUKASURAT 8

 MEKANIKAL PEMESINAN INDUSTRI (MPI) KOLEJ VOKASIONAL KPM

6. KAEDAH UNTUK MENGGANTIKAN ATAU MEMBAIK PULIH KOMPONEN.

KOMPONEN TERTENTU DALAM MESIN
Bahagian ini merupakan lanjutan daripada bahagian di atas ‘troubleshoot’, tetapi
ia lebih menekankan kerosakan-kerosakan yang agak serius tetapi masih boleh
disenggarakan oleh pengandali mesin tersebut. Bagi kerosakan yang lebih kritikal,
pengendali mesin hendaklah merujuk kepada pihak pengeluar kerana sebarang
kesilapan dalam menyenggarakan mesin tersebut akan membawa kepada kerosakan
yang lebih besar.

Rajah 1.6 : Contoh buku manual kaedah menyelenggara dan

menukar komponen bagi mesin kisar

MPI 403/ KP/02/ 03 IMKVSB 2014©JTM/ ILP MUKASURAT 9

 MEKANIKAL PEMESINAN INDUSTRI (MPI) KOLEJ VOKASIONAL KPM

Rajah 1.7 : Contoh buku manual kaedah menyelenggara dan

menukar komponen bagi mesin kisar

MPI 403/ KP/02/ 03 IMKVSB 2014©JTM/ ILP MUKASURAT 10

 MEKANIKAL PEMESINAN INDUSTRI (MPI) KOLEJ VOKASIONAL KPM

7. MAKLUMAT-MAKLUMAT KESELAMATAN (SAFETY INFORMATION) BERKAITAN

MESIN TERSEBUT
Bahagian ini merupakan bahagian yang penting untuk diambil perhatian sebelum
memulakan operasi menggunakan mesin yang diterima. Ini adalah kerana bahagian
ini menekankan peraturan-peraturan yang perlu dipatuhi semasa hendak memulakan
mesin dan semasa mesin dalam operasi. Selain peraturan penggunaan mesin,
terdapat amaran-amaran keselamatan yang dinyatakan.

Rajah 1.8 : Contoh buku manual mengenai maklumat.maklumat keselamatan

bagi mesin Injection Moulding

MPI 403/ KP/02/ 03 IMKVSB 2014©JTM/ ILP MUKASURAT 11

 MEKANIKAL PEMESINAN INDUSTRI (MPI) KOLEJ VOKASIONAL KPM

8. PELBAGAI MAKLUMAT TEKNIKAL DAN MAKLUMAT KESELURUHAN

BERKAITAN MESIN TERSEBUT
Bahagian ini merupakan penerangan secara keseluruhan bagi mesin tersebut di
mana maklumatmaklumat penting dinyatakan seperti tempoh jaminan bagi mesin,
jenis.jenis kerosakan yang diberi jaminan, dan maklumat mengenai pihak pengeluar.

MPI 403/ KP/02/ 03 IMKVSB 2014©JTM/ ILP MUKASURAT 12

 MEKANIKAL PEMESINAN INDUSTRI (MPI) KOLEJ VOKASIONAL KPM

Rajah 1.9 : Spesifikasi teknikal bagi mesin

Rajah 1.10 : Maklumat seperti lukisan bentangan bagi mesin

MPI 403/ KP/02/ 03 IMKVSB 2014©JTM/ ILP MUKASURAT 13

 MEKANIKAL PEMESINAN INDUSTRI (MPI) KOLEJ VOKASIONAL KPM

Rajah 1.11 : Maklumat lain seperti jenis pelincir yang patut digunakan
bagi tujuan penyelenggaraan

MPI 403/ KP/02/ 03 IMKVSB 2014©JTM/ ILP MUKASURAT 14

 MEKANIKAL PEMESINAN INDUSTRI (MPI) KOLEJ VOKASIONAL KPM

Rajah 1.12 : Maklumat tambahan bagi penggunaan pelincir yang sesuai

MPI 403/ KP/02/ 03 IMKVSB 2014©JTM/ ILP MUKASURAT 15

 MEKANIKAL PEMESINAN INDUSTRI (MPI) KOLEJ VOKASIONAL KPM

LATIHAN

1. Nyatakan 7 bahagian yang terdapat di dalam buku manual spesifikasi (seperti yang
dinyatakan di dalam kertas penerangan ini).
2. Sekiranya pengendali mesin memerlukan panduan segera untuk menyenggara
kerosakan kecil yang biasanya berlaku pada sesuatu mesin, bahagian yang perlu
dirujuk ialah
3. Mengapakah maklumat keselamatan disertakan di dalam buku manual spesifikasi
yang dibekalkan oleh pengeluar?
4. Nyatakan 3 data yang diperlukan untuk membolehkan sesuatu kerja penyelenggaran
sesuatu mesin atau peralatan itu dilakukan.
5. Sejauh manakah pentingnya kita perlu merujuk manual book dalam proses
penyelenggaraan?

RUJUKAN :
1 Buku manual (Larik, Kisar, Canai)
2 Buku teknologi mesin
3 Buku teknologi kejuruteraan

MPI 403/ KP/02/ 03 IMKVSB 2014©JTM/ ILP MUKASURAT 16