PRAKTIKUM 1: HUKUM ARCHIMEDES

Tujuan
Menyelidiki pengaruh gaya ke atas terhadap berat benda.

Alat dan Bahan

No. Nama Alat/Bahan Jumlah
1. Neraca Pegas 1 buah
2. Beban 3 buah
3. Tabung berpancuran / Gelas bening 1 buah

Langkah-langkah Percobaan
1. Gantungkan sebuah beban pada neraca pegas dan catat berat beban di udara (𝑤𝑢 ).
2. Masukkan air ke dalam tabung berpancuran / gelas bening (jangan sampai tumpah).
3. Masukkan 1 buah beban yang sudah digantung pada neraca pegas kedalam air sampai beban
tercelup semua (neraca pegas tidak tercelup kedalam air).
4. Catat berat beban di air (𝑤𝑎 ) yang terbaca pada neraca pegas.
5. Ulangi langkah 1 – 4 untuk 2 buah beban dan 3 buah beban.

Hasil Pengamatan
Isilah tabel sesuai dengan hasil pengamatan !
Berat beban di udara Berat beban di air Gaya Angkat
No. Jumlah Beban
(𝑤𝑢 ) (𝑤𝑎 ) (𝐹𝑎 = 𝑤𝑢 − 𝑤𝑎 )
1 1 beban ... N ... N ... N
2 2 beban ... N ... N ... N
3 3 beban ... N ... N ... N

Kesimpulan

.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
 PRAKTIKUM 2: TENGGELAM, MELAYANG DAN TERAPUNG

Tujuan
Menyelidiki penyebab benda dalam kehidupan sehari-hari akan mengapung / melayang / tenggelam
jika dimasukkan kedalam zat cair.

Alat dan Bahan

No. Nama Alat/Bahan Jumlah
1. Paku 1 buah
2. Gabus 1 buah
3. Telur 1 butir
4. Garam 1 bungkus
5. Sendok 1 buah
6. Gelas bening 1 buah
7. Air secukupnya

Langkah-langkah Percobaan
1. Masukkan air ke dalam gelas bening.
2. Masukkan paku ke dalam air, amati posisi paku (mengapung / melayang / tenggelam).
3. Masukkan gabus ke dalam air, amati posisi gabus (mengapung / melayang / tenggelam).
4. Tusukkan paku ke dalam gabus, masukkan ke dalam air, amati posisinya (mengapung / melayang
/ tenggelam).
5. Masukkan telur ke dalam air, amati posisi telur (mengapung / melayang / tenggelam).
6. Tambahkan garam sedikit demi sedikit pada air, amati posisi telur (mengapung / melayang /
tenggelam).

Hasil Pengamatan
Isilah tabel dengan memberi tanda ceklis (√) sesuai dengan hasil pengamatan !
No. Benda Mengapung Melayang Tenggelam
1. Paku
2. Gabus
Paku ditancap
3.
pada gabus
4. Telur
Telur di dalam air
5.
garam

Kesimpulan

.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
 PRAKTIKUM 3: TEKANAN PADA UDARA

Tujuan
Membuktikan tekanan pada udara.

Alat dan Bahan

No. Nama Alat/Bahan Jumlah
1. Gelas bening 1 buah
2. Air Secukupnya
3. Kertas HVS Secukupnya
4. Ember 1 buah

Langkah-langkah Percobaan
1. Masukkan air ke dalam gelas bening, letakkan ember dibawah gelas agar air yang tumpah
tertampung didalam ember.
2. Tutuplah gelas yang berisi air dengan selembar kertas.
3. Tahan kertas HVS dengan telapak tangan.
4. Balikkan gelas dengan cepat (usahakan jangan sampai tumpah).
5. Lepaskan tangan secara perlahan.
6. Amati apa yang terjadi.

Tugas Diskusi
Ketika gelas yang berisi air dibalik, ternyata kertas HVS dapat menahan air di dalam gelas. Jelaskan
mengapa hal ini dapat terjadi !

.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................

Kesimpulan

.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
 KELOMPOK 1
Ketua :
Anggota :
1.
2.
3.
4.
5.
Tanggal Praktikum:

KELOMPOK 2
Ketua :
Anggota :
1.
2.
3.
4.
5.
Tanggal Praktikum:

KELOMPOK 3
Ketua :
Anggota :
1.
2.
3.
4.
5.
Tanggal Praktikum: