P4 P6
6.000 P3 P7
P2 P8
P1 1.5000 P9
24°
0
27°
5.000
0
0
0 0 0 0
1.25 11.000 1.25
1.250
6.00
0
6.00
0
QI Q2
6.00
0
6.00
0
6.000
0
6.000
0 0 0 0 0 0 0 0 0 0
0 0 0 0 0 0 0 0 0 1.25
0
0 0 0 0
1.50 1.50 1.50 1.50 1.50 1.50 1.50 1.50
1.25 12.000 1.25
2. Perencanaan Gording
● Direncanakan Menggunakan Atap Seng = 10.00 kg/m²
● Berat Gording Ditaksir [12 = 13.40 kg/m
● Menggunakan Balok = Baja WF 300 x 300
● Menggunakan Kolom = Baja WF 300 x 300
● Tegangan Leleh baja (Fy) = 2400.00 Kg/m²
● Jumlah Medan (n) = 6 Medan
● Tinggi kolom = 6.00 m
● Koevisien Reduksi Beban Hidup = 0.50 Kg/m³
● panjang q1 = 2.00 m
● panjang q2 = 1.50 m
● Beban Hidup Atap (Q1) = Baban Hidup Atap (Q1) + Baban Air Hujan (Q1)
= 300.000 + 300.000
= 600.000 Kg
● Beban Hidup Atap (Q2) = Baban Hidup Atap (Q2) + Baban Air Hujan (Q2)
= 225.000 + 225.000
= 450.000 Kg
Sumber : SNI 03-1729-2002 /Perencanaan Struktur Baja dengan Metode LRFD (Halaman 11)
● Total Beban Mati Pada (Q1) = 1.200 x Beban Mati Pada (Q1)
= 1.200 x 66.000
= 79.200 Kg
● Total Beban Mati Pada (Q2) = 1.200 x Beban Mati Pada (Q2)
= 1.200 x 51.000
= 61.200 Kg
● Total Beban Hidup Pada (Q1) = 1.600 x Beban Hidup Atap (Q1)
= 1.600 x 600.000
= 960.000 Kg
● Total Beban Hidup Pada (Q2) = 1.600 x Beban Hidup Atap (Q2)
= 1.600 x 450.000
= 720.000 Kg
● Total Beban Atap Pada Q1 = Beban Mati Pada (Q1) + Beban Hidup Atap (Q1)
= 79.200 + 960.000
= 1039.200 Kg
● Total Beban Atap Pada Q2 = Beban Mati Pada (Q2) + Beban Hidup Atap (Q2)
= 61.200 + 720.000
= 781.200 Kg
● Dengan Jumlah Medan (n) = 6 maka di dapat nilai momen :
M1 = 0.078
M2 = 0.105
M3 = 0.033 diambil = 0.105
M4 = 0.079
M5 = 0.046
357.000 Kg/m
0 0
0 Baja [10 0
3.00
1
Mx/Mu = x 357.000 x 3.00 ²
8
= 401.625 Kg.m
= 0.401625 Ton.m
● Kontrol
Mu ≤ Ø Mn SNI 03 – 1729 – 2002 (Halaman 35 Dari 184)
≥ Mu
Mn
Ø
401.625
≥
0.90
≥ 446.250 Kg/m
≥ 0.446 Ton.m
Pemeriksaan Terhadap Tekuk lokal
170 170
Flens λp = = = 3.470
Flens λp = = = 3.470
fy 2400.000
370 370
λr = = = 7.553
fy 2400.000
b 50.000
λf = = = 2.941
2 . tf 2x 8.500
1680 1680
Web λp = = = 34.293
fy 2400.000
2550 2550
λr = = = 52.052
fy 2400.000
h 100.000
λf = = = 16.667
tw 6.000
Kontrol
λf= 2.941 < λf= 3.470 Penampang Kompak
h 64.000
λw = = = 10.667
tw 6.000
Kontrol
λw= 10.667 < λp= 34.293 Penampang Kompak
Modulus Plastis
Zx = b . tf . ( h - tf ) + 1/4 . tw . ( h - 2tf )²
= 50 x 8.5 x 100 - 8.5 + 0.25 x 6.00 x 100 - 2. 9
= 49221.000 mm²
Mp = Zx x fy
= 49221.000 x 2400.000
= 118130400.000
= 11.813 Ton.m
Mr = ( fy - fr ) x Sx = ( fy - fr ) . Ix /(h/2)
206.000 x 10⁴
= 2400.00 - 70.00 x
100.000 : 2.00
= 95996000.000
= 9.600 Ton.m
λr - λ λ - λp
Mn = x Mp x x Mr
λr - λp λr - λp
7.553 - 2.941 2.941 - 3.470
= x 11.813 + x 9.600
7.553 - 3.470 7.553 - 3.470
= 12.100 Ton.m
● Kontrol
Mn= ( 12.09982) Ton.m > Mu/Ǿ= ( 0.44625) Ton.m
● Kontrol Tegangan
● Kontrol Lendutan
1
fijin = x L
400
1
= x 600.00
400
= 1.500 Cm
K x Q x L³
fmax =
I
K = 3.22 (Tabel Potma)
K x Q x L³
fmax =
Ix
3.22 x 0.357 x 6.00
=
206.00
= 1.205 Cm
fmax = fmax²
= 1.205
= 1.0978811 cm
Kontrol
fmax = 1.0978811 cm < fijin = 1.500 cm
Maka digunakan Gording dengan Profil [10 Dengan berat = 10.60 Kg/m
3. Pembebanan Atap
● Berat Gording
- Berat Gording Untuk (Q1) = Panjang Gording x Berat Gording/m
= 0.50 x 6.00 + 0.5 x 0.00 x W
= 3.00 x 10.60
= 31.800 Kg
- Berat Gording Untuk (Q2) = Panjang Gording x Berat Gording/m
= 0.50 x 6.00 + 0.5 x 0.00 x W
= 3.00 x 10.60
= 31.800 Kg
- Berat Penutup Atap Untuk (Q2) = Total Beban Atap Pada (Q2) + Berat Gording (Q2)
= 781.200 + 31.800
= 813 Kg
P1 P2 P3 P4 P5 P6 P7 P8 P9
0
6.000
0 0 0 0 0 0 0 0 0
RA =
0 3916.500
0 Kg
0 0 0 0 RB = 0 3916.500
0 Kg 0
0
0 0 1.50 1.50 1.50 1.50 1.50 1.50 1.50 1.50 0 0
1.25 11.000 1.25
0 0
11.00
qu = P1 + P2 + P3 + P4 + P5 + P6 + P7
= P8 + P9
= 1071.000 + 813.000 + 813.000 + 813.000 + 813.000 + 813.000 + 813.000
813.000 + 1071.000
= 7833.00 Kg
= 7.833 Ton
Zx = b . tf ( d - tf ) + 1/4 . tw . ( d - 2 tf )2
h = d - 2 ( r0 + tf )
1680 1680
Web λp = = = 34.293
fy 2400.000
2550 2550
λr = = = 52.052
fy 2400.000
d 300.000
λf = = = 30.000
tw 10.000
Kontrol
λf= 10.000 < λf= 3.470 Penampang Tidak kompak
h = d - 2 x r0 + tf
= 300.00 - 2 x 18.000 + 15.000
= 234.000 mm
h 234.000
λw = = = 23.400
tw 10.000
Kontrol
λw= 23.400 < λp= 34.293 Penampang Kompak
Modulus Plastis
Zx = b . tf . ( d - tf ) + 1/4 . tw . ( d - 2tf )²
= 300 x 15 x 300 - 15 + 0.25 x 10 x 300 - 2. 15
= 1464750.000 mm²
Mp = Zx x fy
= 1464750.000 x 2400.000
= 3515400000.000
= 351.540 Ton.m
Mr = ( fy - fr ) x Sx = ( fy - fr ) . Ix /(d/2)
20400.000 x 10⁴
= 2400.00 - 70.00 x
300.000 : 2.00
= 3168800000.000
= 316.880 Ton.m
λr - λ λ - λp
Mn = x Mp x x Mr
λr - λp λr - λp
7.553 - 10.000 10.000 - 3.470
= x 351.540 + x 316.880
7.553 - 3.470 7.553 - 3.470
= 296.102 Ton.m
Kontrol
Mp= ( 351.540) Ton.m > Mu/Ǿ= ( 133.5) Ton.m
Web h 234
= = 23.400
tw 10
665 665
= = 42.926
fy 240.00
h
= 23.400 < λr = 42.926
tw
1.43
0.25 < λcx > 1.2 ωx =
1.6 - 0.67 λcx
1.43
ωx = = 1.1335
2 - ( 0.67 x 0.505 )
fy 240
Nn = Ag x fcr = Ag . = 11980 . = 253.67 ton
ωx 1.1335
Nu 4
= = 0.02 ton < 1
Øc. Nn 0.85 x 253.666
C D
Baja WF 300 x 300
5.000
Baja WF 300 x 300 Baja WF 300 x 300
0
A B
0 0 0 0 0 0 0 0 0
0RA = 3916.500
0 0Kg 0 0 0 RB = 0 3916.500
0 Kg 0
0
1.50 1.50 1.50 1.50 1.50 1.50 1.50 1.50 0
0 0 0
1.25 11.000 1.25
94.000 Kg/m
C
0 0 0 0 0 0 0 0 D 0
0 0 0 0 Baja WF 300 x 300
0 0 0 0 0
0 1.50 1.50 1.50 1.50 1.50 1.50 1.50 1.50 0
11.00
Kombinasi Pembebanan
● Berat Beban (P1) = 1.071 ton
● Berat Beban (P2) = 0.813 ton
● Berat Beban (P3) = 0.813 ton
● Berat Beban (P4) = 0.813 ton
● Berat Beban (P5) = 0.813 ton
● Berat Beban (P6) = 0.813 ton
● Berat Beban (P7) = 0.813 ton
● Berat Beban (P8) = 0.813 ton
● Berat Beban (P9) = 1.071 ton
Angka Kekakuan Batang
● Ix = 20400.000 Cm⁴ = 0.000204 m⁴
● Iy = 6750.000 Cm⁴ = 0.000068 m⁴
2 2 2
P1 a b P2 a b P3 a b
MºCD = - - -
L 2
L 2
L 2
2 2 2
P4 a b P5 a b P6 a b
- - -
L 2
L 2
L 2
2 2 2
P7 a b P8 a b P9 a b
- - -
L 2
L 2
L 2
2
1
- x q x L
12
2 2 2
1.07 0.00 11.00 0.81 1.50 9.50 0.81 3.00 8.00
= - - -
11.00 ² 11.00 ² 11.00 ²
2 2 2
0.81 4.50 6.50 0.81 6.00 5.00 0.81 7.50 3.50
- - -
11.00 ² 11.00 ² 11.00 ²
2 2 2
0.81 9.00 2.00 0.81 10.50 0.50 1.07 12.00 -1.00
- - -
11.00 ² 11.00 ² 11.00 ²
1
- x 0.094 x 11.00 ²
12
= - 0 - 0.9095857 - 1.2900496 - 1.277451 - 1.0078512 - 0.617309
- 0.2418843 - 0.0176374 - 0.1062149 - 0.947833
= - 5.3617686 Ton.m
2 2 2
P1 a b P2 a b P3 a b
MºDC = + + +
L 2
L 2
L 2
2 2 2
P4 a b P5 a b P6 a b
+ + +
L 2
L 2
L 2
2 2
P7 a b P8 a b P9 a b
+ + +
L 2
L 2
L 2
2
1
+ x q x L
12
2 2 2
1.07 0.00 11.00 0.81 1.50 9.50 0.81 3.00 8.00
= + + +
11.00 ² 11.00 ² 11.00 ²
2 2 2
0.81 4.50 6.50 0.81 6.00 5.00 0.81 7.50 3.50
+ + +
11.00 ² 11.00 ² 11.00 ²
2 2 2
0.81 9.00 2.00 0.81 10.50 0.50 1.07 12.00 -1.00
+ + +
11.00 ² 11.00 ² 11.00 ²
1
+ x 0.094 x 11.00 ²
12
= + 0 + 0.1436188 + 0.4837686 + 0.884389 + 1.2094215 + 1.322805
+ 1.08847934 + 0.3703853 + -1.2745785 + 0.947833
= + 5.50286777 Ton.m
Perhitungan Momen Primer Batang A - C
94.000 Kg/m
0 A C 0
0 Baja WF 300 x 300 0
5.00
94.000 Kg/m
D
0 B 0
0 0
Baja WF 300 x 300
5.00
Angka Kekakuan Batang
● Ix = 20400.000 Cm⁴ = 0.000204 m⁴
● Iy = 6750.000 Cm⁴ = 0.000068 m⁴
1
MºDB = - x 0.0940 x 5.00 ²
8
= - 0.2938 Ton.m
C D
0 0
0 0
RA = 3916.500 Kg RB = 3916.500 Kg
11.000
0 94.000 Kg/m 0
A C
0 0
Baja WF 300 x 300
5.00
RA RC
1
RA = RC = x q x L
2
1
= x 94.000 x 5.000
2
= 235.000 Kg
= 0.235 Ton
0 94.000 Kg/m 0
0 D B 0
Baja WF 300 x 300
5.00
5.00
RD RB
1
RD = RB = x q x L
2
1
= x 94.000 x 5.000
2
= 235.000 Kg
= 0.235 Ton
0 0 0 0 0 0 0 0 0
0 0 0 0 94.000 Kg/m
0 0 0 0 0
0C D 0
0
Baja WF 300 x 300
0
1.50 1.50 1.50 1.50 1.50 1.50 1.50 1.50
11.00
RC RD
1
RA = RB = x q x L + P1 + P2 + P3
2
P4 + P5 + P6 + P7 + P8
P9
1
= x 94.00 X 11.000 + 1071.000 + 813.000 + 813.000
2
1071.000
= 4433.500 Kg
= 4.434 Ton
0 0 0 0 0 0 0 0 0
0 0 0 0 94.000 Kg/m
0 0 0 0 0
0C D 0
0 0
1.50 1.50 1.50 1.50 1.50 1.50 1.50 1.50
11.00
RC RD
4.43350 4.43350
0.38185 -0.38185
-0.38857 0.38857
RC RD
4.42678 4.44022
0.47
RA RB
4.42678 4.44022
C D
Reaksi Pada Join C dan D
Data Balok
H= 1.075 Ton ● tf/t2 = 15.000 mm
● tw/t1 = 10.000 mm
● b = 300.000 mm
● d = 300.000 mm
M= 4.200 ton.m ● fy = 2400.000 Mpa
● r0 = 18.000 mm
● fr = 70.000 Mpa
● Ix = 20400.000 Cm⁴
● Iy = 6750.000 Cm⁴
V= 4.427 Ton ● Berat = 94.00 Kg/m
Data Kolom
● fy = 240 Mpa ● ro = 18 mm
● fu = 370 Mpa ● h = d - 2 ( tf + ro )
● Nu = 3.9165 ton = 234 mm
● d/h = 300 mm ● r/ix = 131.0 mm
● b = 300 mm ● ry/iy = 75.1 mm
● tw/t1 = 10 mm ● A = 11980 mm²
● tf/t2 = 15 mm ● L = 6000 mm
● Berat = 94.00 Kg/m
● Ix = 20400.000 Cm⁴
● Iy = 6750.000 Cm⁴
Sin 300
tan θ = = = 1
300 ts Cos 300
θ = Arc tan 1
θ = 45 º
300 ts = 300² + 300²
= 424.264069 mm
Sin θ = 0.70710678
Cos θ = 0.70710678
Komponen Horizontal yang di dukung oleh badan profil (Web) Sebagai Geser
Fy 2400
= = = 1600 Kg/cm²
1.5 1.5
Fw = x tw x dc
= 0.6 x 1600 x 1 x 30
= 28800 Kg
Syarat bs/ts ≤ 17
Di coba Penegar= 2 Cm x 7 Cm
As' = 2 x 2.00 x 7.00
= 28 cm²
As' > As
28 > -13.1
Kontrol
bs 2.00 x 7.00
= 7 < 17
ts 2.0 =
Kontrol Tegangan
F
=
tw. Dc + 2,5. As'. Sin θ. Cos²θ
14001.159
=
1 x 30 + 2.5 x 28 x 0.7071 x 0.707 ²
= 255.7348 Kg/cm²
<
255.735 < 960.00
s <
677.821 < 1600.00
Perhitungan Baut
Diketahui :
● Digunakan Baut Ø1/2" → fy = 2400.000 Kg/cm²
fy 2400.000
● = = = 1600.000 Kg/cm²
1.500 1.500
● tp = 1.600 x = 1.600 x 1600.000 = 2560.000 Kg/cm²
● = 0.600 x = 0.600 x 1600.000 = 960.000 Kg/cm²
● Ø baut = 1/2 '' = 1.270 cm
● Ø lubang untuk baut = 1.270 + 0.100 = 1.370 cm
N Geser = 2 x 1/4. x π d² x 0.000
= 2 x 0.250 x 3.140 1.370 ² x 960.000
= 2828.864 Kg
N Tumpu = d x 0.800 x tp
= 1.370 x 0.800 x 2560.000
= 2805.760 Kg
Dari hasil perhitungan N Geser dan N tumpu diambil yang terkecil yitu :
N Tumpu = 2805.760 Kg
● Jumlah Baut
S1 4426.781
n1 = = = 1.578 ≈ 3.0 Buah Baut
N Tumpu 2805.760
Luas Ø Lubang Baut = 2 x 1/4. x π d² x n
= 2 x 0.250 x 3.140 1.370 ² x 3
= 8.840 Kg
● Kontrol :
S1 4426.781 2
τ = = = 500.756 Kg/cm
A Ø Lbg Baut 8.840
2 2
= 500.756 Kg/cm < = 960.000 Kg/cm
4.4268 ton
h = 54
Kontrol Teganagan
1
W = x b x h²
6
1
= x 30.000 x 54.00 ²
6
= 14580.00 Cm³
F = b x h
= 30.00 x 54.00
= 1620.00 cm²
P M
σ = ±
F W
4426.781 1075.070
= ±
1620.000 14580.000
= 2.733 ± 0.074
σmax = 2.733 + 0.074
= 2.806 Kg/cm²
σmin = 2.733 - 0.074
= 2.659 Kg/cm²
x σmin
=
50 - x σmax
σmax x = σmin 50 - x
2.806 x = 2.659 50 - x
2.806 x = 132.942 - 2.659 x
5.465 x = 132.942
132.942
x =
5.465
x = 24.325 Cm
0 0 0
d
a b
0 0
T
54 cm
σ1
a1 : a2 = σ1 : σ2 = a1 = x L
σ1 + σ2
2.806
= x 54
2.806 + 2.659
= 27.729 cm
σ2
a2 = x L
σ1 + σ2
2.659
= x 54
= x 54
2.806 + 2.659
= 26.271 cm
Penampang angkur
τ 2153.664
F Perlu = = = 1.346 cm²
σ 1600.000
Kontrol Paku :
F > F Perlu
5.808 cm² > 1.346 cm²
Jumlah Angkur
F Perlu 1.346
n = = = 0.232 Buah
F 5.808
≈ 2 Buah
Jadi Dipakai jangkar 2 Ø 7/8"
Luas 2 Buah Angkur = 2.000 x 2.720
= 5.440 cm²
Kontrol :
F 2 Buah Angkur > F Perlu
5.440 cm² > 1.346 cm²
30 cm
0
0 0
54 cm
0 0
60
0 0
30
0 30 cm
0 150 cm
0 0
54 cm
60
0 0
0 0
0 0 150 cm 0
48 54 cm 48
16.2 + 225.0
Berat plat pondasi = x 0.2 + 0.20 x 1.5 x 1.5 x 2400
2
= 58968.000 Kg
Vt 64253.581
σ = = = 28557.147 Kg/cm²
A 1.5 x 1.5
Momen arah x
Mu 5921.610 4
Mn = = = 7402.013 kg.m 7402.013 x 10
Ø 0.8
h = 540 mm
tebal selimut beton ( 40 mm
dx = h - s - 0.5 x Ø
= 540 - 40 - 0.5 x 10
= 495.000 mm
As min = 0.002 x b x h
= 0.002 x 1500 x 540
= 1620.00 mm²
0.85x fc' x β1 600
As t = x x b x dx
fy 600 + fy
0.85 x 25 x 0.8 600
= x x 1500 x 495
320 600 + 320
= 25725.20 mm²
As max = 0.75 x As t
= 0.75 x 25725.204
= 19293.90 mm²
Dipakai Ø = 16 mm
0.25x π x D² x b
Jarak tulangan (as) =
Asperlu
0.25 x 3.14 x 16 ² x 1500
=
469.534
= 642.00 mm ~ 200 mm
0.25 x π
x D² x b
As plat =
As
= 0.25 x 3.14 x 16 ² x 1500
200
= 1507.20 mm² > As perlu = 469.53 mm²
Kesimpulan
As + = Ø16-200
As - = Ø10-200
Momen Arah y
My = σ x B x 0.600 x 0.5 x 0.600
= 28557.147 x 1.5 x 0.600 x 0.5 x 0.600
= 7710.430 kg.m
y
Mu dy = h - s - Øx - 0.5 Ø
Mn =
Ø = 300 - 20 - 10 - 0.5 10
= 9252.516 = 265.000 mm
0.8
= 11565.64 kg.m
As min = 0.002 x b x h
= 0.002 x 1500 x 300
= 900.00 mm²
As t 0.85 x fc x β1 600
= x x b x dy
fy 600 + fy
0.85 x 25 x 0.8 600
= x x 1500 x 265
320 600 + 320
= 13772.08 mm²
As max = 0.75 x As t
= 0.75 x 13772.079
= 10329.06 mm²
Dipakai Ø = 16 mm
0.25
x π x D² x b
Jarak tulangan (as) =
Asperlu
0.25 x 3.14 x 16 ² x 1500
=
1401.055
= 215.15 mm ~ 200 mm
0.25 x x D²
π x b
As plat =
As
= 0.25 x 3.14 x 16 ² x 1500
200
= 1507.20 mm² > As perlu = 1401.06 mm²
Kesimpulan
As + = Ø16-200
As - = Ø10-200
1.5000
5.000
0
0
0
1.25
0
6.00
0
6.00
0
6.00
0
6.00
0
6.00
0
0
6.00
0
00
1.25
0
0
1.50
0.00
0.00
300.000 Kg
225.000 Kg
300.000 Kg
225.000 Kg
mbebanan
Penampang Kompak
OK
OK
Ok
0
6.000
0
0
P7 +
813.000 +
Penampang Tidak kompak
Penampang Kompak
15 2
OK
d
ktur Baja dengan Metode LRFD (Halaman 57)
OK
OK
OK
OK
Cross
5.000
0
0
ng C - D
ng A - C
ng D - B
C
D
5.000
0
0
ng C - D
P3 +
P8 +
813.000 +
813.000 +
4.43350
-0.38185
0.38857
4.44022
0.470
4.44022
D
Data Balok
2400.000 Mpa
20400.000 Cm⁴
6750.000 Cm⁴
Kg/m
om
g oleh badan profil (Web) Sebagai Geser
rlukan
OK
OK
OK
OK
OK
1.075 Ton
pada Plat kaki
OK
OK
0
30 cm
0
ebagai Berikut :
2400
74020125.302
495 ²
OK
115656445.785
265 ²
OK