CgCtAishah@SEMSALD2018

SOSIOBUDAYA MASYARAKAT KERAJAAN MELAYU

1. BAHASA &
B 2. PERSURATAN
TULISAN
P
S2

B Sosiobudaya
U (cara hidup &
A pemikiran)
T Msyrkt Alam Melayu
A
K
R
O
N 4. STRUKTUR
3. SENI BINA
SOSIAL
I
M
  BAHASA UTAMA:
• Bahasa Sanskrit
• Buktinya, penemuan batu bersurat Funan bertarikh abad
kedua
A) FUNAN  ASAL TULISAN:
• Berasaskan tulisan orang Hu ygmenggunakan tulisan org India
 KALENDER:
• Kalender Saka berasal dari India
 BAHASA PERTUTURAN:
• Bahasa Melayu Champa & bahasa Sanskrit
• Buktinya, penemuan batu bersurat dalam kedua-dua bahasa
 TULISAN:
• Menggunakan tulisan Palava,buktinya penemuan inskripsi
bertarikh abad ke 6
BAHASA B) CHAMPA • Menggunakan tulisan Champa Kuno bukti penemuan batu
& bersurat tertua berbahasa Melayu Champa bertarikh abad ke4
TULISAN  BAHASA UTAMA:
• Bahasa Melayu Champa menjadi bhs utama apabila agama
Islam tersebar di Champapd abad ke 8.Bahasa Melayu Champa
berkembang bersamadengan perkembangan tulisan Jawi

 BAHASA UTAMA:
• Bahasa Melayu sbg bahasa utama dlm urusan pentadbiran &
harian.
• Bahasa ini mendapat pegaruh drpd bahasa Sanskrit
C) SRIVIJAYA • Buktinya penemuan batu-batu bersurat sprt Kedukaan
Bukit,Kota Kapur,Telaga Batu,dan Talang Tuwo di Sumatera
bertarikh abad ke 7
• Batu bersurat ini ditulis dalam bahasa Melayu dengan
pengaruh bahasa Sanskrit menggunakan tulisan Palava
  BAHASA DIGUNAKAN:
• Bahasa Sanskrit & KHMER
• Buktinya, penemuan inskripsi pada dinding candi
D) ANGKOR  TULISAN:
• Terdapat 2 jenis tulisan yang dijumpai pd dinding candi iaitu
Palava dan tulisan Khmer

 BAHASA UTAMA:
• Bahasa Jawa Kuno
 TULISAN:
• Tulian Kawi
•

BAHASA E) MAJAPAHIT •
Bukti penemuan inskripsi & persuratan bertarikh abad ke 14
Selepas Islam tersebar, menggunakan huruf-huruf Arab dalam
& tulisan.
TULISAN • Huruf arab yang digunakan untukmenulis bahasa Jawa
dikenali sebagai tulisan Pegon

 BAHASA YG DIGUNAKAN:
• Bahasa Sanskrit.
 TULISAN:
F) KEDAH TUA
• Tulian Palava
• Bukti penemuan batu bersurat di Sungai Mas dan Cherok Tok
Kun yang bertarikh abad ke 5
 3.1 BAHASA & TULISAN

PERANAN
BAHASA & TULISAN

ALAT MENYIMPAN REKOD SUMBER

KOMUNIKASI PEMERINTAHAN, RUJUKAN AHLI
UTAMA PERUNDANGAN, SEJARAWAN
PERDAGANGAN DAN
KEAGAMAAN
a) Perkembangan kerajaan
Alam Melayu disebabkan
oleh perkembangan sistem
tulisan. Bincangkan
(3m)
 3.2 PERSURATAN

Tema utama
Sebelum sistem
tradisi lisan
tulisan Alam Tradisi lisan lahir
bertemakan asal-
Melayu terkenal berdasarkan
usul, binatang,
dengan “ tradisi alam sekeliling
nasihat, seloka,
lisan”
teladan & adat

Bukti kegiatan
Apabila lahir persuratan awal
Persuratan bukti
sistem tulisan, kerajaan Alam
keintelektualan
persuratan Melayu ditemukan
masyarakat Alam
berkembang dalam bentuk batu
Melayu
dalam masyarakat bersurat
 KEGIATAN PERSURATAN

FU N A N CHAMPA SRIVIJAYA

i) BUKTI : i) BUKTI : i) BUKTI :

• Penemuan batu • Penemuan batu bersurat • Penemuan

bersurat terawal di tertua di Kauthara
Alam Melayu yg bertarikh 192M
• Di Champa ditemukan
bertarikh abad ke 2
sebanyak 206 buah batu
bersurat
• Penemuan manuskrip
bukti persuratan
Champa sejak abad ke • Batu bersurat ini
13
• Contoh karya sastera
yang masyur ialah
Akayet Inra Patra dan
Akayet Deva Mano
beberapabatu
bersurat seperti
Karang Brahi dan
Palas Pasemah
bertarikh abad ke 7
(686 M)
memerihalkan
pengukuhan kerajaan
terutamanya tentang
kepentingan taat
setia kepada raja.
 KEGIATAN PERSURATAN

A N GK O R MAJAPAHIT SRIVIJAYA

i) BUKTI : i) BUKTI : i) BUKTI :

• Penemuan batu • Penemuan batu • Penemuan

bersurat Sdok Kok Thom bersurat Trowulan beberapabatu
dibarat laut Kemboja bertarikh 1358M. bersurat seperti
• Batu bersurat ini • Ia ditulis dalam Karang Brahi dan
mengisahkan tentang bahasa Jawa Kuno Palas Pasemah
pemerintahan bertulisan kawi bertarikh abad ke 7
Jayavarman II • Penemuan dalam (686 M)
• Inskripsi yang terpahat bentuk manuskrip • Batu bersurat ini
pada dinding-dinding • Contoh karya sejarah memerihalkan
candi pula yang masyhur ialah pengukuhan kerajaan
menggambarkan aspek Nagarakertagama terutamanya tentang
keagamaan & dikarang oleh kepentingan taat
pemerintahan Prapanca pd tahun setia kepada raja.
1365M
 PENGARUH PERSURATAN ALAM MELAYU

EPIK & SASTERA INDIA SASTERA ISLAM

 Contoh epik & sastera India yg  Bentuk sastera Islam yg mempengaruhi

mempengaruhi persuratan Alam persuratan Alam Melayu:
Melayu : • Syair
• Gurindam
• Ramayana
• Cerita rakyat
• Mahabhrata
• Nazam
• Purana
 Kisah kehidupan nabi-nabi seperti Nabi
• Jataka
Sulaiman & Nabi Muhammad ditulis dalam
bahasa Melayu contohnya :
Karya-karya ini disadurkan ke • Hikayat Nabi Bercukur
dalam bahasa tempatan di Alam • Hikayat Nabi Wafat
Melayu • Hikayat Bulan Terbelah
• Hikayat Nabi Yusof
 Contoh karya Epik pula banyak
mengisahkan perjuangan pahlawan Islam
contohnya:
• Hikayat Amir Hamzah
• Hikayat Iskandar Zulkarnain
• Hikayat Muhammad Ali Hanifah
 Tokoh Islam seperti Nabi dan pahlawan
Islam telah menjadi elemen yg
mempengaruhi persuratan Melayu
a) Agama dan kepercayaan
mempengaruhi persuratan
kerajaan Alam Melayu.
Buktikan.
(3m)
 3.3 SENI BINA

MAKSUD SENI BINA

Seni bina merupakan suatu seni mereka

bentuk sesebuah binaan yang
mempunyai fungsi-fungsi tertentu
contohnya seni bina candi, perkapalan
dan sistem pengairan
 3.3 Senibina Kerajaan Alam Melayu

3. Candi: 1. Perkapalan :
• Dibina sebagai rumah • Mampu membina
ibadat , pus at kapal besar yg
pendidikan & boleh memuatkan
pertemuan 700 org & 1000 tan
masyarakat kargo muatan
• Contoh Candi Go Ca y • Terkenal dgn seni
T hi d i O c E o bina perahu
KERAJAAN
FUNAN panjang yg boleh
membawa 100
penumpang

2. Sist em pengairan:
• Dibina untuk mengawal
limpahan air
• Juga berfungsi untuk
mengalirkan air masin keluar
dari tanahpertanian
 3.3 Senibina Kerajaan Alam Melayu

2. Antara candi yg
masyhur ialah:
 Kompleks candi
di Lembah Mi Son 1. Seni bina masyarakat
 Champa ialah candi
Kom pleks KERAJAAN
di Lemb ah cand
Dongi
CHAMPA
Duong
 Kompleks candi
di Lembah Po
Nagar
 3.3 Senibina Kerajaan Alam Melayu

2. Perkapalan:
• Ibu kota Srivijaya
1 . Ca n d i :
menjadi pusat
• Antara candi yg
binaan kapal
masyhur ialah:
• Bukti:
 Candi Muara Takus,

Rek odmencatatkan
China kerajaan KERAJAAN Sumatera
SRIVIJAYA  Candi Muara Jambi,
Palembang sebagai
Sumatera
pusat binaan kapal-
kapal Melayu (Kun-
Lun- Po) yg besar
 Kapal ini boleh
belayar hingga ke
Tonkin dan
Tenggara China
 3.3 Senibina Kerajaan Alam Melayu

1. Sistem Pengairan:
3. Candi:
• Membina Baray
• Antara candi yg
 Ukuran 2 X 8 km
masyhur ialah:
 Kapasiti isipadu air
 Angkor Wat

30 juta m 3
AngkorThom
• Fungsi Baray:
• Angkor Wat :  Salurkan airke
 dibina oleh Raja KERAJAAN sawah padi di
ANGKOR sekitarnya
Suryawarman II
 Keluasan 208 he ktar
 Menara di tengah-
tengah candi
setinggi 65m 2. Perkapalan:
• Membina kapal
untuk kegunaan
perdagangan dan
peperangan
 3.3 Senibina Kerajaan Alam Melayu

2. Bin aan lain:

• Membina pintu
gerbang
• Contohnya: 1 . Ca n d i :
 Gapura Wringin • Dibina semasa era
Lawang iaitu kegemilangannya
pintu gerbang KERAJAAN
•

laluan raja MAJAPAHIT An tayhu

ra ca ndah:
i yg
mas r ial
 Gapura Bajang
 Candi Tikus, Ja wa
Ratu iaitu pintu
Tengah
masuk ke dalam
sebuah  Candi
banggunan suci Cetho,JawaTimur
di Jawa Timur
 3.3 Senibina Kerajaan Alam Melayu

4. Seni bina lain:

• Arca Hindu
1 . Ca n d i :
• ArcaBuddha
• Kedua-dua arca ini • Dibina bagi
dijumpai di lok asi agama Hindu &
candi-candi tersebut Buddha di
Lembah Bujang
KERAJAAN
KEDAH TUA

3. Antara candi Hindu yg 2. Antara candi Buddha yg

masyhur ialah: masyhur ialah:
• Candi di Bukit B atu Pahat • Candi di Bukit Chor as
• Candi di Bendang Dalam • Candi di Bukit Pendiat
• Kedua-dua candi • Candi di Bukit Meri am
mendapat pengaruh seni
bina dari Kerajaan
Cola,India
 3.3 Senibina Kerajaan Alam Melayu

2. Binaan lain: 1. Bi naan l ai n:

• Patung Buddha • Patung Buddha
lain juga dijumpai diperbuat daripada
KERAJAAN
di
daSungai
n PangkSiput
alan GANGGA gangsa
NAGARA • Setinggi 18m di Tanjung
• Sini bina ini Rambutan
mempunyai
pengaruh • Bukti seni bina hebat
daripada masyarakat Gangga
kerajaan Gupta, Nagara
India.
a) Disiplin ilmu apakah yang
dikuasai oleh masyarakat

A
mle
arm
ekM
aemlaaym
u psu
ehminegmgb
aina
seni bina yang hebat?
(3m)
 3.4 STRUKTUR SOSIAL

STRUKTUR
SOSIAL

KELAS ATASAN KELAS BAWAHAN

 Golongan  Golongan diperintah
pemerintah  Memberikan taat
 Menjaga & setia kpd
melindungi rakyat pemerintah
Golongan Diraja
GOLONGAN
PEMERINTAH

Bangsawan

Rakyat Merdeka
GOLONGAN
DIPERINTAH
Hamba
a) Jelaskan kepentingan
struktur sosial dalam

kerajaan Alam Melayu (3m)

?
1. Kerajaan Angkor merupakan antara kerajaan Alam Melayu
yang masyhur dan menjadi tumpuan perdagang-pedagang luar.
Masyarakat ini juga mempunyai sosiobudaya yang tersendiri.

a) Apakah bahasa yang digunakan oleh masyarakat Angkor?

……………………………………………………………………(1m)

b) Apa kah bukti masyarakat Angkor menggunakan tulisan

Palava?

……………………………………………………………………(1m)

c) Nyatakan 2 as pek yang d igambarkan dalam inskripsi pada

dinding Angkor wat? .

……………………………………………………………………(2m)
d) Jelaskan kepentingan Baray bagi kerajaan Angkor?

……………………………………………………………………………………
(1m)

e) Sia pakah pemerintah yang memb ina Angkor Wat?

……………………………………………………………………………………
(1m)

f) Pada Pendapat anda, apakah kepentingan struktur sosial kepada

kerajaan Angkor?

……………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………..
(3 m)