B

BA
1
Pengenalan kepada Biologi dan Peraturan Makmal
Introduction to Biology and Laboratory Rules

PETA Konsep

.
hd
Pengenalan kepada Biologi dan Peraturan Makmal
Introduction to Biology and Laboratory Rules

Pengenalan kepada Biologi
Introduction to Biology
.B
dn
Keselamatan dan peralatan Penyiasatan saintifik dalam
dalam makmal Biologi Biologi
Safety and Rule in Biology Labs Scientific investigation in Biology

iS
Maksud Biologi Peralatan dan Langkah-langkah
Meaning of Biology
perlindungan diri
ng dalam kaedah
serta fungsinya penyiasatan saintifik
Personal Steps in scientific
Bidang Biologi protective investigation methods
equipment and
la
Fields of Biology
functions

Kemahiran Proses
Pe

Kerjaya dalam sains

Pembuangan Science process skills
Biologi
Careers related to sisa makmal
Biology Disposal of
n

laboratory waste Berkomunikasi dalam Biologi

Communicating in Biology
ita

Sumbangan
Amalan-amalan
Biologi dalam Jadual / Table
keselamatan
rb

kehidupan
dalam makmal
Contribution of
Safety measures
Biology in life Graf / Graph
in laboratory
ne

Carta bar / Bar chart

Pe

Histogram / Histograms

Lukisan Biologi / Biological drawing

Satah badan, keratan dan arah

Body planes, sections and
directional

1
   Biologi  Tingkatan 4  Bab 1 Pengenalan kepada Biologi dan Peraturan Makmal

Bidang Biologi dan Kerjaya

1.1
BAB

The Fields and Careers in Biology

Apakah Biologi
What is Biology?
1
1

Biologi / Biology

.
Berasal daripada Bios Logos

hd
Bahasa Yunani
Derived from Greek Kehidupan / Life Kajian / Study
words

.B
Maksud / Meaning

dn
Biologi adalah sains kehidupan . Biologi melibatkan kajian tentang organisma
organisma hidup, dan hubungan antara organisma dengan persekitaran semula jadi.
Biology is the science of life . It involves the study of living organisms , and their

iS
interactions with one another and the natural environment.

Bidang Kajian Biologi

ng
The Fields of Study in Biology
la
1
Anotomi / Anatomy
Botani / Botany
Pe

Biokimia / Biochemistry
Mikrobiologi / Microbiology
Fisiologi / Physiology
Taksonomi / Taxonomy
Morfologi / Morphology
Zoologi / Zoology
n

Sitologi / Cytology
Struktur
ita

Benda hidup dan fungsi

Bioteknologi Living things Structures and functions
Biotechnology Genetik / Genetics
rb

Bidang kajian
Nano bioteknologi biologi Perubahan dan Embriologi / Embriology
Biologi gunaan Fields of Biology perkembangan
ne

Nano Biotechnology Applied biology study Changes and Evolusi / Evolution

development
Bioinformatik Benda hidup
Pe

Bioinformatics dan persekitaran

Living things and the
Bioperubatan environment

Biomedicine
Ekologi / Ecology

Biogeografi / Biogeography

2
 Biologi  Tingkatan 4  Bab 1 Pengenalan kepada Biologi dan Peraturan Makmal 

Kerjaya Berkaitan Bidang Biologi

Careers Related to Biology

BAB
Lengkapkan peta bulatan di bawah dengan kerjaya yang berkaitan dengan Biologi. 1
Complete the table below with the careers related to biology.
1
haiwan hortikultur forensik pemakanan
Veterinarian Horticulturist Forensic Dietician

marin Guru zoologi botani

.
Marine teacher Zoologist Botanist

hd
Jururawat bioteknologi Pensyarah mikrobiologi
Nurse Biotechnologist lecturer Microbiologist

.B
pertanian farmasi hidupan liar perubatan
Agricultural Pharmacist Wildlife Medical

dn
Saintis

iS
Penyelidikan pertanian forensik
Agricultural Forensic scientist
research
Ahli farmasi / Pharmacist
Ahli botani / Botanist
ng
Pakar pemakanan / Dietician
la
Ahli hortikultur / Horticulturist
Jururawat / Nurse
Pe

Kehidupan Bidang
tumbuhan perubatan
The Medical
mikrobiologi Plant Life
n

Ahli Field
Doktor haiwan
Microbiologist
ita

Kerjaya berkaitan Veterinarian

bidang biologi
Penyelidikan Careers related to Sains haiwan
Research Biology Pakar zoologi
rb

Ahli bioteknologi Animal Science

Zoologist
Biotechnologist
ne

Pendidikan Ahli biologi marin

Education Marine
perubatan biologist
Penyelidik
Pe

Medical researcher
Pakar hidupan liar
Guru biologi
Wildlife biologist
Biology teacher

Pensyarah biologi
Biology lecturer

3
   Biologi  Tingkatan 4  Bab 1 Pengenalan kepada Biologi dan Peraturan Makmal

Keselamatan dan Peraturan dalam Makmal Biologi

1.2
BAB

Safety and Rules in Biology Laboratory

Peralatan Perlindungan Diri dan Fungsi

Self Protective Equipment and Functions
1
1 2
1.
(a) Topeng muka / Surgical mask
(d) Kaca mata keselamatan
Melindungi muka . Safety googles
face

.
Protects . mata
Melindungi .

hd
Protects eyes .
(b) Sarung tangan / Glove

.B
Melindungi tangan .
(e) Baju makmal
Protects hands and wrists. Laboratory coat

dn
Melindungi baju dan kulit .
(c) Kasut Makmal / Shoes
Protects clothes and skin .
Melindungi kulit .

iS
Protects the skin . ng
2. 1 2
la
Pe

(a) Kabinet Keselamatan Biologi (b) Cecair pencuci mata / Eye wash
n

Biology safety cabinet (c) Stesen pancuran kecemasan

Untuk membilas dan mencuci Emergency sprinkler station
ita

Melindungi persekitaran daripada mata dari percikan bahan kimia.

patogen . Untuk membilas dan mencuci bahagian
Flushing and washing chemicals that
Protects the surrounding environment eyes .
kepala dan anggota badan
might splash into an individual's
rb

from pathogens . yang terkena tumpahan bahan

kimia .
ne

To wash an individual's head and

body that has come into contact with
hazardous chemicals .
Pe

(d) Kebuk wasap / Fume chamber (e) Kabinet aliran lamina

Memberi perlindungan kepada asap Lamina flow cabinet

toksik, wap dan debu . Menyediakan kawasan kerja

Provides personnel protection against toxic yang steril .
fumes , vapours and dust Provides a sterile work area.
.

4
 Biologi  Tingkatan 4  Bab 1 Pengenalan kepada Biologi dan Peraturan Makmal 

Mengenal Pasti Bahan yang boleh dibuang ke dalam sinki

Justify Substances that can be disposed into the sink

BAB
1. Kategori bahan yang boleh dibuang ke dalam sinki adalah seperti: 2
The categories of substances that can be disposed into the sink are as follows:
(a) Bahan kimia yang mempunyai nilai pH antara 5 dan 9 . 1
Substances that have pH values between 5 and 9 .
(b) Cecair atau larutan dengan kepekatan rendah dan tidak berbahaya .
Liquids or solutions with low concentration and harmless .

.
hd
2. Bahan yang tidak boleh dibuang ke dalam sinki adalah seperti berikut:
Substances that cannot be diposed into the sink are:

(a) Sisa pepejal (b) Bahan yang mempunyai nilai pH organik

.B
(bahan kimia, kaca, (c) Pelarut
getah) yang kurang daripada 5 dan Organic
solvents
Solid wastes (chemical substances, lebih daripada 9
glass, rubber) Substances that have pH values below

dn
pH 5 and above pH 9 .

iS
ng
la
(d) Bahan kimia (asid, gris, minyak, (e) Bahan toksik (f) Logam berat
cat minyak, hidrogen peroksida). Toxic metals
Pe

substances Heavy
Chemical substances (Acids, grease,
oil, oil paint, hydrogen peroxide)
n
ita
rb
ne

(g) Bahan sisa organik (h) Bahan buangan (i) Bahan meruap (j) Bahan reaktif
(mikroorganisma, radioaktif Volatile substances Reactive substances
Pe

bangkai) Radioactive wastes

Organic wastes
(microorganisms, carcasses)

5
   Biologi  Tingkatan 4  Bab 1 Pengenalan kepada Biologi dan Peraturan Makmal

Berkomunikasi dalam Biologi

1.3
BAB

Communicating in Biology

Jadual
Tables 1
1
Jadual dibina berdasarkan data eksperimen. Tajuk-tajuk dalam jadual sekurang-kurangnya terdiri daripada
pemboleh ubah dimanipulasikan dan pemboleh ubah bergerak balas berserta unit yang sesuai.
Tables are constructed based on experimental data. Titles in a table must consist of manipulated variable and responding variable
with correct units.

.
Jadual 1: Kadar transpirasi pada suhu berlainan

hd
(a) Tajuk lajur di sebelah kiri : Table 1: Rate of transpiration at different temperature
Pemboleh ubah dimanipulasikan Suhu (oC) Kadar transpirasi (s) (b) Tajuk lajur di sebelah
Title on the left column Temperature(oC) Rate of Transpiration (s) kanan:

.B
Manipulated variable Pemboleh ubah
15 16.3
bergerak balas
20 19.8
Title on the right column:

dn
(c) Unit untuk kuantiti hendaklah 25 25.4 Responding
variable
ditulis di tajuk lajur dan bukan
30 30.1
bersebelahan nilai berangka.

Contoh: Suhu /oC atau Suhu (oC)
The units for the quantities shown
should always be in the column
heading and not alongside the
numerical value.
Example: Temperature /oC atau
Temperature (oC)
Pe
iS
35 34.9
(d) • Nilai berangka dalam bentuk perpuluhan dan bukan pecahan (16.3 bukan 161 3 )
Numerical values written in decimal form, not fraction (eg. 16.3 bukan 161 3 )
ng
• Guna tempat perpuluhan yang sama untuk semua nilai di lajur yang sama
(sama ada satu tempat perpuluhan atau dua tempat perpuluhan).
Used the same number of decimal places for all values in a particular column (either
la
one decimal place or two decimal places)

Graf
Graph

(a) Kaedah melukis graf garis / Methods of drawing line graph 1

n

1 Tajuk graf / The title of graph

ita

“Graf [ pemboleh ubah bergerak balas ] melawan [ pemboleh ubah dimanipulasikan ]”

‘Graph of [ responding variable ](RV) against [ Manipulated variable ](MV)’
rb

4 titik
ne

3 Paksi-Y / Y-axis Tanda dengan jelas

Points should be clearly plotted:
• Pemboleh ubah bergerak balas
✗ dan / or •
Responding variable
Pe

RV / unit

5 Titik disambung menjadi lengkungan

licin .
Points are joined by a smooth curve.

2 Paksi-X / X-axis
6 Skala pada paksi harus seragam .
MV / unit • Pemboleh ubah dimanipulasikan
Scale on the axes must be uniform . Manipulated
variable

6
 Biologi  Tingkatan 4  Bab 1 Pengenalan kepada Biologi dan Peraturan Makmal 

Contoh / Example
kadar penyejatan suhu .

BAB
Tajuk graf: Graf melawan
Title of graph: The graph of rate of evaporation against temperature .

Kadar penyejatan (s)

Suhu (oC) Kadar penyejatan (s)

Rate of evaporation (s)

Temperature(oC) Rate of evaporation (s)

15 16.3

.
hd
20 19.8
25 25.4
30 30.1

.B
35 34.9
Suhu (°C)
Temperature (°C)

dn
(b) Graf bar / Bar graphs

iS
Tajuk graf: Graf kepekatan Vitamin C melawan jenis jus buah yang berlainan. 1
Title of graph: The graph of the concentration of Vitamin C against different type of fruit juices. ng 3 Lebar setiap bar dan jarak di antara
Concentration of vitamin C / mg cm–3
Kepekatan Vitamin C / mg cm–3

2 Paksi-Y / Y-axis setiap bar mestilah sama .

la
• Pemboleh ubah The bars should be of the same width
bergerak balas and equally spaced.
Pe

Responding variable
1 Paksi-X / X-axis
• Pemboleh ubah dimanipulasikan
n

Manipulated variable
ita

Jenis jus buah

Types of fruit juice
rb

(c) Histogram / Histograms

ne

3 Menunjukkan taburan
kekerapan data.
Pe

2 Paksi-Y / Y-axis Shows the frequency

distribution of a variable
Bilangan

• Pemboleh ubah
Numbers

bergerak balas
Responding variable

1 Paksi-X / X-axis
• Pemboleh ubah
dimanipulasikan
Panjang daun / cm Manipulated
Leaf length / cm variable

7
   Biologi  Tingkatan 4  Bab 1 Pengenalan kepada Biologi dan Peraturan Makmal

Lukisan biologi
Biological drawing
BAB

1. Ciri-ciri lukisan: 2
Characteristics of biological drawing:
1 (a) Besar, tepat dengan menggunakan pensil yang tajam.
Large and accurate using a sharp pencil.

(b) Tidak berlorek secara artistik .

Not shaded artistically .

.
jelas

hd
(c) Garis yang dilukis perlu dan tidak terputus-putus.
Lines drawn must be clear and not broken.

(d) Berlabel (garis label lulus dan tidak bersilang)

.B
With labels ( straight label lines without crossing)

(e) Ber tajuk

dn
With titles .

2. Lukisan Pelan dan Lukisan Terperinci:

iS
1
Plan drawings and detailed drawings:

Tajuk: Lukisan pelan keratan melintang batang Helianthus pada kuasa rendah.
ng
Title: Plan drawing of a transverse section of Helianthus stem at low power.

(b) Lukisan pelan: Lukisan garisan

la
(a) Lukisan terperinci: Lukisan yang
menunjukkan sel-sel dalam struktur. yang menunjukkan garis bentuk
Pe

Detailed drawing: Drawing that showing struktur, tidak melukis sel.

cells in structure Plan drawing: Lines drawing that
showing structure lines only, do not
show cells.
n

Keratan rentas batang

ita

bunga matahari
(Helianthus annuus L.), di
slaid tersedia.
rb

Cross-section of stem
of sunflower (Helianthus
ne

annuus L.), on a prepared

slide.
Pe

3. Faktor pembesaran lukisan mesti dinyatakan. / Magnification factor in drawing must be stated. 2
Contoh / Example:
Panjang lukisan dalam cm / Length of drawing in cm 3.0
= = 3 x (3 kali / time)
Panjang spesimen dalam cm / Length of specimen in cm 1.0

Jadi faktor pembesaran untuk lukisan tersebut ialah 3x.
So the magnification factor for drawing is 3x.

8
 Biologi  Tingkatan 4  Bab 1 Pengenalan kepada Biologi dan Peraturan Makmal 

Satah Badan, Keratan dan Istilah Arah dalam Organisma

Body planes, sections and directional terms in organisms

BAB
(a) Satah badan / Body planes 1

(i) Satah melintang Dorsal 1

Horizontal plane
SP (ii) Satah segital
HP
Sagittal plane

Posterior

.
hd
FP

Anterior (iii) Satah frontal

.B
Frontal plane

dn
Ventral

(b) Keratan / Sections

iS
ng
(ii) Keratan rentas /
melintang
la
(i) Keratan membujur Cross
/ transverse
Longitudinal
Pe

section section

(c) Arah / Directional terms

n

1 Superior Kanan Kiri

Right Left
ita

3 4
rb

Posterior / Dorsal Anterior / Ventral

5
ne

Lateral
Pe

2 Inferior

9
   Biologi  Tingkatan 4  Bab 1 Pengenalan kepada Biologi dan Peraturan Makmal

Penyiasatan Saintifik dalam Biologi

1.4
BAB

Scientific Investigation in Biology

2

Penyiasatan Saintifik dalam Biologi

1 Scientific investigation in Biology

Kemahiran saintifik Kaedah saintifik Sikap saintifik dan nilai murni

Scientific skills Scientific method Scientific attitudes & noble values

.
hd
Kemahiran proses sains
Science process skills

.B
Kemahiran manipulatif
Manipulative skills

dn
iS
1 2 3
Mengenal pasti masalah Membuat hipotesis Merancang penyiasatan
problem
ng
Identifying a Making a hypothesis Planning the investigation
la
4 5
Mengenal pasti dan mengawal pemboleh ubah Menjalankan eksperimen
Pe

Identify and controlling Variables Conducting the experiment

6 7
n

Mengumpul dan merekod data Menganalisis dan mentafsir data

ita

Collecting and recording data Analysing and interpreting data

rb

8 9
ne

Membuat kesimpulan Menulis laporan

Making conclusions Writing a report
Pe

10