NOTA SAINS TAHUN 6 DISEDIAKAN OLEH :

SYED MOHD SOLEHIN BIN WAN SARIP

UNIT 1 : KEMAHIRAN SAINTIFIK SK PUSA, BETONG, SARAWAK
KEMAHIRAN SAINTIFIK 1. Apakah langkah yang menggunakan deria seperti bau , rasa, penglihatan, sentuh dan pendengaran?
= memerhati

KEMAHIRAN PROSES SAINS KEMAHIRAN MANIPULATIF 2. Apakah langkah yang mengasingkan dan mengelaskan sesuatu objek atau fenomena supaya berada dalam
ciri yang sama?
1. MEMBERSIH PERALATAN = mengelas
ASAS BERSEPADU SAINS DAN BAHAN SAINS
DENGAN BETUL DAN 3. Menggunakan alat pengukur dan menyatakam dalam bentuk nombor contoh seperti jisim, isipadu dan masa?
SELAMAT = Mengukur dan menggunakan nombor
2. MENGENDALIKAN SPESIMEN
1. MEMERHATI 1. MEMBUAT
DENGAN BETUL DAN SELAMAT 4. Proses yang membuat jangkaan awal peristiwa atau membuat catatan awal.
2. MENGELAS HIPOTESIS
3. MENGGUNAKAN DAN = Meramal
3. MENGUKUR DAN 2. MENGGUNAKAN
MENGENDALIKAN PERALATAN
MENGGUNAKAN PERHUBUNGAN
DAN BAHAN DENGAN BETUL
NOMBOR RUANG DAN MASA 5. Membuat kesimpulan awal yang mana ia benar atau salah dan jawapan akan diketahui pada penghujung
4. MELAKARKAN SPESIMEN,
4. MEMBUAT 3. MENDEFINISI langkah eksperimen.
PERALATAN DAN BAHAN
INFERENS SECARA OPERASI
SAINS DENGAN BETUL = Membuat inferens
5. MERAMAL 4. MENGAWAL
5. MENYIMPAN PERALATAN DAN
6. BERKOMUNIKASI PEMBOLEH UBAH
BAHAN SAINS DENGAN BETUL 6. Digunakan untuk perihal perubahan parameter dengan masa seperti lokasi, arah, bentuk, saiz, isipadu dan
7. MENTAFSIR DATA 5. MENGEKSPERIMEN
DAN SELAMAT jisim.
= Menggunakan perhubungan ruang dan masa

KEMAHIRAN PROSES SAINS - MENGEKSPERIMEN 7. Kemahiran proses sains merupakan proses menguji sesuatu penyiasatan yang bertujuan untuk menguji
hipotesis, mengumpul data dan mentafsir data.
= mengeksperimen
Bagi menguji sesuatu penyiasatan atau melakukan eksperimen langkah dibawah akan digunakan.
1. Mengenal pasti masalah 8. Pernyataan umum tentang pemboleh ubah atau yang mengaitkan pemboleh ubah dimanipulasikan dan
2. Membuat hipotesis pemboleh ubah bergerak balas.
3. Merancang eksperimen = Membuat hipotesis ( biasanya ditulis dengan – Semakin ------ semakin)
4. Melakukan eksperimen
5. Mengumpulkan data 9. Terdapat 3 iaitu pemboleh ubah bergerak balas (apa yang diperhati), pemboleh ubah dimanipulasikan ( apa
6. Menganalisis data yang diubah) dan pemboleh ubah dimalarkan (apa yang tetap) yang mana kesemua ini faktor yang
7. Mentafsirkan data mempengaruhi hasil dapatan penyiasatan atau eksperimen.
8. Membuat Kesimpulan = Mengawal pemboleh ubah
9. Membuat Pelaporan
10. Menyatakan perkara yang diperhatikan dan dilakukan sewaktu menjalankan penyiasatan.
= mendefinisi secara operasi

11. Memberikan keterangan yang betul dan rasional sesuatu objek atau peristiwa
= Mentafsir data

12. Melaporkan maklumat dan disampaikan melalui percakapan, jadual, graf, rajah, jadual, lukisan dan model
= Berkomunikasi
 NOTA SAINS TAHUN 6 DISEDIAKAN OLEH :
SYED MOHD SOLEHIN BIN WAN SARIP
UNIT 2 : PERATURAN BILIK SAINS SK PUSA, BETONG, SARAWAK

PERATURAN BILIK SAINS

PERKARA YANG PERLU DIPATUHI PERKARA YANG DILARANG

1. Masuk ke dalam bilik sains setelah mendapat 1. Dilarang bergurau dan berlari di dalam
kebenaran guru bilik sains
2. Beratur terlebih dahulu sebelum masuk dan ketika
2. Tidak dibenarkan makan dan minum di
keluar dari bilik sains
3. Cermin tingkap hendaklah dibuka dan kipas hendaklah dalam bilik sains
dipasang 3. Dilarang menyentuh, merasa, menghidu
4. Aktiviti hendaklah dijalankan mengikut arahan guru atau memasukkan sebarang
5. Nyalakan penunu Bunsen dengan cara yang betul
6. Rambut hendaklah diikat dengan rapi ketika
bahan ke dalam mulut tanpa kebenaran guru
mengendalikan 4. Dilarang membawa keluar sebarang
eksperimen peralatan sains tanpa kebenaran guru
7. Bahan buangan cecair hendaklah dibuang ke dalam
sinki dengan air paip yang mengalir
8. Padamkan bahan yang terbakar atau berbara sebelum
membuangnya ke dalam bakul sampah
9. Buang bahan buangan seperti pepejal ke dalam bakul
sampah
10.Laporkan kemalangan, kecederaan atau kerosakan
kepada guru
11.Gunakan peti pertolongan cemas dengan bantuan
guru
12.Susun semula kerusi dan kemaskan bilik sains
sebelum keluar
 NOTA SAINS TAHUN 6 DISEDIAKAN OLEH :
SYED MOHD SOLEHIN BIN WAN SARIP
UNIT 3 : MIKROORGANISMA SK PUSA, BETONG, SARAWAK

- Mikro bermaksud sangat halus atau seni dan tidak dapat dilihat dengan mata kasar. PROSES HIDUP MIKROORGANISMA
- Organisma pula bermaksud hidupan atau benda hidup
- Mikroorganisma bermaksud hidupan seni yang tidak dapat dilihat dengan mata
kasar. BERNAFAS BERGERAK BERTUMBUH

Bakteria adalah mikroorganisma yang

B • Mikroorganisma • Mikroorganisma
sangat kecil
Wujud dalam pelbagai bentuk, saiz dan A bernafas untuk hidup • Mikroorganisma menjalani proses
F

Jenis-jenis Mikroorganisma
KULAT PENICILLIUM
(boleh dilihat dengan
warna
Terdapat dalam pelbagai persekitaran K • Membebaskan bergerak dengan bertumbuh
(boleh dilihat dengan
mata kasar)
menggunakan U karbon dioksida cara berbeza Contohnya kulapuk
mikroskop)
T
N semasa bernafas pada roti
E
G
R
I
YIS MUKOR
I KESAN BURUK MIKROORGANISMA
(boleh dilihat dengan
menggunakan
(boleh dilihat dengan
menggunakan PELBAGAI BENTUK BAKTERIA A
mikroskop) mikroskop)

Protozoa hidup di habitat berair seperti

kolam, tasik dan sungai
P Virus adalah mikroorganisma yang
paling kecil
Contoh protozoa ialah amoeba dan R Virus hanya dapat dilihat di bawah
paramecium mikroskop elektron V
O Contoh virus ialah HIV dan influenza
I
T SERTA COVID-19
R KERACUNAN MEROSAKKAN
O MAKANAN / PEREPUTAN GIGI KONJUNKTIVITIS
U MAKANAN
Z PENYAKIT
S
O BERJANGKIT
AMOEBA PARAMECIUM A HIV INFLUENZA COVID-19

5
KEGUNAAN MIKROORGANISMA
Alga ialah mikroorganisma yang
FAIZAL FUNGI
PERGI Pembuatan makanan
mempunyai sifat tumbuhan iaitu dapat
PROTOZOA
membuat makanan sendiri melalui
Penghasilan antibiotik dan vaksin
proses fotosintesis
Contoh alga ialah fitoplankton dan A AMBIL ALGA Penguraian bahan organik
spirogyra
L BEG BAKTERIA
G VIVIAN VIRUS
A

FITOPLANKTON SPIROGYRA
 NOTA SAINS TAHUN 6 DISEDIAKAN OLEH :
SYED MOHD SOLEHIN BIN WAN SARIP
UNIT 4 : INTERAKSI ANTARA HIDUPAN SK PUSA, BETONG, SARAWAK

1. Interaksi ialah perhubungan aktif antara hidupan yang saling T

1. Interaksi antara tumbuhan berlaku dalam bentuk persaingan.
H bergantung antara satu sama lain.
INTERAKSI 2. Tumbuhan bersaing untuk mendapatkan keperluan asas bagi U
M
2. Haiwan berinteraksi antara satu sama lain bagi memenuhi
A keperluan asas untuk terus hidup.
membolehkannya terus hidup

I B
W PERSAINGAN FAKTOR U
AIR, CAHAYA MATAHARI, RUANG & NUTRIEN
A PERSAINGAN INTRASPESIES PERSAINGAN INTERSPESIES PERSAINGAN H
N (SPESIES SAMA JENIS) (SPESIES BERLAINAN JENIS) A
SIMBIOSIS
N
HAIWAN
MAKANAN, AIR, TEMPAT
MAKANAN, AIR & KAWASAN
TINGGAL & PASANGAN
Interaksi yang berlaku di antara haiwan yang berbeza di suatu habitat yang mungkin memberi manfaat
antara satu sama lain yang sama jenis

SELALUNYA DISEBABKAN OLEH KEPERLUAN ASAS YANG TERHAD, TUMBUHAN

MENGUASAI HABITAT ATAU TEMPAT TINGGAL DAN MEREBUT PASANGAN • Interaksi antara tumbuhan yang berbeza di suatu habitat dikenali sebagai simbiosis.
• Biasanya pokok-pokok kecil akan menumpang di atas pokok yang lebih besar dan tinggi
untuk mendapatkan air dan cahaya matahari

HAIWAN TUMBUHAN
HIDUP BERKUMPULAN HIDUP BERSENDIRIAN

SIMBIOSIS SIMBIOSIS
Kerbau, semut, gajah, kuda belang, Ular, harimau, helang, tapir, tupai,
lebah labah-labah KOMENSALISME Interaksi yang memberi manfaat kepada satu KOMENSALISME Pokok yang menumpang mendapat
pihak manakala satu pihak lagi tidak mendapat faedah, tetapi tidak mendatangkan
KELEBIHAN apa-apa manfaat atau kerugian kepadanya bahaya kepada pokok yang
BEKERJASAMA ditumpangnya
- Mengatasi masalah sumber PARASITISME Interaksi yang memberi manfaat kepada sebelah
- Membina tempat tinggal
makanan yang terhad pihak sahaja dan merugikan pihak yang lain
- Mendapatkan makanan PARASITISME Pokok yang menumpang mendapatkan
- Mengelak persaingan MUTUALISME Interaksi yang memberi manfaat kepada kedua- sumber nutrient daripada pokok yang
- Menjaga keselamatan ditumpangnya. Lama kelamaan pokok
mendapatkan pasangan dua haiwan.
- Mengawal kawasan ditumpangnya akan mati
KEKURANGAN

- Terdedah kepada ancaman

- Mudah dijangkiti wabak penyakit
kepupusan
- Haiwan yang lemah dalam
- Sukar mencari pasangan
kumpulan selalunya tewas
- Sukar pertahankan diri PARASITISME KOMENSALISME MUTUALISME PARASITISME KOMENSALISME
KUCING DAN KUTU IKAN YU DAN IKAN REMORA BURUNG JALAK DAN KERBAU POKOK DUIT-DUIT BUNGA ORKID HUTAN
 NOTA SAINS TAHUN 6 DISEDIAKAN OLEH :
SYED MOHD SOLEHIN BIN WAN SARIP
UNIT 5 : PEMELIHARAAN DAN PEMULIHARAAN SK PUSA, BETONG, SARAWAK

KEPUPUSAN HAIWAN DAN TUMBUHAN Aktiviti yang mengancam Haiwan dan Tumbuhan
Bencana alam Banjir, gempa bumi, ribut
1. Kepupusan haiwan atau tumbuhan bermaksud lenyapnya atau tiada lagi sesuatu haiwan atau tumbuhan di bumi.
2. Kewujudan haiwan yang telah pupus hanya dapat diketahui melalui penemuan fosil, sejarah dan penyelidikan. Pembalakan Pembalakan haram Pembalakan
yang berleluasa
HAIWAN YANG TELAH PUPUS HAIWAN DAN TUMBUHAN YANG DIANCAM KEPUPUSAN Pemburuan Diburu untuk mendapatkan daging,
kulit, tanduk, gading dan bulu
1. Hidupan yang diancam kepupusan ialah hidupan yang semakin
MAMOT Penerokaan kawasan Hutan diteroka untuk pembangunan
berkurang bilangannya dan hampir pupus
2. Pada masa kini, semakin banyak haiwan dan tumbuhan yang diancam hutan dan perumahan
Habitat musnah dan banyak hidupan
kepupusan
yang mati
HAIWAN TUMBUHAN Pencemaran Pembuangan bahan yang tidak
HARIMAU terancang Tumpahan minyak
GAJAH RAFLESSIA
BERTARING
LENGKUNG BADAK SUMBU PERIUK KERA
TAPIR POKOK CENGAL
PEMELIHARAAN PEMULIHARAAN
Pemuliharaan pula bermaksud
SINGA LAUT PANDA POKOK MERANTI Pemeliharaan bermaksud
mengembalikan haiwan dan
JEPUN mengekalkan keadaan asal
PENYU POKOK KERUING tumbuhan kepada keadaan asal
haiwan dan tumbuhan supaya
supaya boleh dinikmati oleh
DUGONG TONGKAT ALI tidak musnah
generasi akan datang
Usaha Pemeliharaan Haiwan dan Tumbuhan Langkah Pemuliharaan Haiwan dan Tumbuhan
BURUNG DODO
• Mendidik masyarakat tentang melindungi haiwan dan tumbuhan yang diancam • Mewujudkan pusat pemuliharaan ( rehabilitasi ) haiwan
kepupusan • Menanam semula pokok selepas aktiviti pembalakan
• Menganjurkan kempen menentang aktiviti pembakalan dan pemburuan haram
• Mengelakkan daripada membeli produk yang diperbuat daripada bahagian badan
haiwan
QUAGGA • Mewartakan kawasan hutan tertentu sebagai hutan simpan
• Mewartakan sepsis haiwan dan tumbuhan yang diancam kepupusan sebagai sepsis
yang dilindungi
• Menebang pokok terpilih sahaja
• Menguatkuasakan undang-undang dan peraturan berkenaan perlindungan hidupan
• Menggazetkan kawasan laut tertentu sebagai taman laut
• Mewartakan sesetengah kawasan paya bakau sebagai tapak Ramzar
 NOTA SAINS TAHUN 6 DISEDIAKAN OLEH :
SYED MOHD SOLEHIN BIN WAN SARIP
UNIT 6 : DAYA SK PUSA, BETONG, SARAWAK

1. Daya ialah tarikan atau tolakan yang bertindak ke atas objek. KESAN DAYA
2. Daya tarikan ialah daya yang menggerakan objek mendekati kita.
3. Daya tolakan ialah daya yang bergerak menjauhi kita 1. Daya tidak dapat dilihat, tetapi kita
4. Terdapat juga aktiviti yang melibatkan daya tarikan dan tolakan dapat merasai kesannya MENGGERAKKAN DAYA MENGUBAH
2. Kita juga dapat melihat kesan daya OBJEK YANG PEGUN BENTUK OBJEK
AKTIVITI DAYA TARIKAN AKTIVITI DAYA TOLAKAN

MENEKAN NOMBOR
MEMAKAI STOKING TELEFON

MENGUBAH ARAH MEMBERHENTIKAN MENAMBAH ATAU MENGURANGKAN

MENARIK ANAK PANAH MENOLAK TROLI PERGERAKAN OBJEK OBJEK KELAJUAN OBJEK YANG BERGERAK

DAYA DAN KESANNYA

MENARIK LAYANG-
LAYANG BERMAIN KASUT RODA 1. Geseran ialah daya yang
menentang arah pergerakan objek. FAKTOR YANG MEMPENGARUHI DAYA GESERAN
2. Berlaku apabila dua permukaan
objek bersentuhan
AKTIVITI DAYA TARIKAN DAN TOLAKAN
BAGAIMANA? JENIS PERMUKAAN JISIM OBJEK
MENAMBAHKAH DAYA GESERAN MENGURANGKAN DAYA GESERAN Permukaan licin menghasilkan Objek yang ringan menghasilkan
MENGGERGAJI daya geseran yang kurang daya geseran yang kurang
- Menggunakan tapak dan permukaan - Menggunakan minyak pelincir Permukaan kasar menghasilkan Objek yang berat menghasilkan
bercorak - Menggunakan minyak gris daya geseran yang banyak daya geseran yang lebih kuat
- Menggunakan tapak dan permukaan - Menggunakan penggolek dan alas bebola
MEMANGKAS KEBAIKAN KEBURUKAN
kasar - Menggunakan lilin
POKOK
- Menggunakan pelapik anti gelincir - Menggunakan tepung asid borik • Menghasilkan haba
• Menghasilkan bunyi yang
- Menggunakan serbuk kapur • Memegang objek
tidak diingini
magnesium karbonat • Menajamkan peralatan
• Menyukarkan pergerakan
MENGEPAM • Membolehkan objek kekal
• Mengakibatkan permukaan
TAYAR pegun
tapak kasut dan tayar
KEBAIKAN DAN KEBURUKAN DAYA GESERAN • Memperlahankan objek
menjadi haus
bergerak sehingga berhenti
 NOTA SAINS TAHUN 6 DISEDIAKAN OLEH :
SYED MOHD SOLEHIN BIN WAN SARIP
UNIT 7 : KELAJUAN SK PUSA, BETONG, SARAWAK

1. Kelajuan ialah ukuran cepat atau lambat sesuatu objek bergerak dari satu tempat ke tempat yang lain.
2. Setiap objek yang bergerak mempunyai kelajuan. HUBUNGAN ANTARA
3. Objek yang berbeza bergerak pada kelajuan yang berbeza. KELAJUAN DENGAN JARAK
4. Objek yang laju bergerak lebih cepat.
5. Objek yang perlahan bergerak lebih lambat
6. Objek yang laju akan bergerak lebih jauh pada tempoh masa yang sama.
1. Kelajuan mempunyai kaitan dengan jarak
yang dilalui dan tempoh masa yang
UNIT KELAJUAN diambil oleh suatu objek bergerak.
2. Objek yang bergerak lebih laju akan
bergerak lebih jauh dalam masa yang
UNIT KELAJUAN tertentu.
3. Objek yang bergerak lebih laju mengambil
a. Sentimeter per saat (cm/s) masa yang lebih singkat untuk bergerak
b. Meter per saat (m/s) dalam jarak yang tertentu.
c. Kilometer per jam (km/j)
10 mm = 1 cm 60 saat = 1 minit FAKTOR JARAK FAKTOR MASA
100 cm = 1 m 60 minit = 1 jam
1000 m = 1 km 24 jam = 1 hari
Bergerak lebih jauh Mengambil masa
dalam suatu yang lebih
tempoh masa yang singkat untuk
sama bergerak dalam
RUMUS KELAJUAN suatu jarak yang
sama

JARAK
KELAJUAN = MASA
 NOTA SAINS TAHUN 6 DISEDIAKAN OLEH :
SYED MOHD SOLEHIN BIN WAN SARIP
UNIT 8 : PENGAWETAN MAKANAN SK PUSA, BETONG, SARAWAK

1. Tujuan mengawet makanan ialah untuk menghalang atau melambatkan proses PENDIDIHAN PENJERUKKAN
hidup mikroorganisma. • Proses merendam makanan dalam larutan gula, cuka
• Proses memanaskan makanan pada suhu yang
2. Melambatkan makanan daripada rosak dan garam.
tinggi.
• Keasidan dan kepekatan larutan gula yang tinggi
• Contoh makanan yang diawet dengan cara ini ialah
menghalang pertumbuhan mikroorganisma pada
rendang dan serunding.
MAKANAN ROSAK? MENGAPA??? makanan.
• Contoh makanan yang diawet dengan kaedah
PEMBUNGKUSAN VAKUM penjerukan ialah buah-buahan dan sayur-sayuran.
1. Makanan menjadi rosak disebabkan tindakan mikroorganisma
2. Bakteria dan fungi mudah tumbuh di atas makanan yang lembap dan • Proses mengawet makanan dengan cara PEMASINAN
memasukkan makanan ke dalam beg atau botol • Proses pengawetan makanan dengan menggunakan
terdedah pada udara. kedap udara. Semua udara dikeluarkan daripada garam.
bekas tersebut. • Garam digunakan untuk menyingkirkan kelembapan
BAGAIMANA CIRI-CIRI MAKANAN ROSAK? • Mikroorganisma tidak dapat membiak kerana tiada dan mencegah pertumbuhan mikroorganisma.
udara di dalam bekas. • Contoh makanan yang boleh diawet dengan kaedah
1. BERKULAT • Contoh makanan yang boleh diawet dengan kaedah ini ialah ikan, telur dan sayur-sayuran.
2. BERUBAH TEKSTUR pembungkusan vakum ialah daging, sosej dan
cendawan PENYALAIAN
3. BAU YANG TIDAK MENYENANGKAN
(BAU BUSUK) PELILINAN • Kaedah mengeringkan makanan dengan cara
mengasapnya dalam tempoh yang lama.
4. BERUBAH WARNA • Proses megawet buah-buahan dan sayur-sayuran • Contoh makanan yang diawet dengan cara ini ialah
5. RASA YANG TIDAK SEDAP dengan menyalutnya dengan lilin cair. ikan, daging dan pisang
• Contoh buah dan sayuran yang boleh diawet dengan
kaedah ini ialah epal, oren dan tomato. PENGETINAN DAN PEMBOTOLAN
TIBA-TIBA RASA SAYANG PULA DENGAN MAKANAN ITU. TETAPI • Dapat mencegah mikroorganisma membiak pada • Proses mengawet dengan cara memasak makanan
KUANTITI YANG BANYAK DAN APA HARUS SAYA BUAT SUPAYA KEKAL kaki buah pada suhu yang tinggi untuk membunuh
TAHAN LAMA? PEMPASTEURAN mikroorganisma dan kemudian menyimpannya di
dalam botol atau tin yang kedap udara.
GUNA KAEDAH PENGAWETAN SEPERTI DI SEBELAH • Proses mengawet makan dengan cara memanaskan • Contoh makanan yang diawet dengan kaedah ini
makanan sehingga suhu tertentu untuk beberapa ialah daging, buah-buahan dan sayur-sayuran.
ketika diikuti dengan pendinginan dengan segera. PENGERINGAN
•
KEPENTINGAN TEKNOLOGI PENGAWETAN
Pemanasan pada suhu tertentu akan membunuh
mkroorganisma tanpa merosakkan rasa dan nilai • Kaedah menyingkir air daripada makanan
nutrisi makanan. • Makanan dikeringkan dengan cara menjemurnya di
Mengelakkan pembaziran makanan Proses Pengawetan menjadikan bawah cahaya Matahari atau memanaskannya
• Contoh : Susu Segar, Yogurt
makanan dapat disimpan lebih lama. didalam ketuhar.
Membolehkan buah-buahan bermusim
Memudahkan bekalan makanan PENDINGINAN DAN PENYEJUKBEKUAN • Contohnya : ikan, udang, sotong dan buah-buahan
dinikmati sepanjang tahun
dihantar ke kawasan yang mengalami • Proses penyejukbekuan, makanan disimpan pada takat beku ( 0 C ) dan ke bawah .
Makanan dapat disimpan lebih lama
bencana seperti banjir dan gempa • Contoh makanan yang diawet dengan cara ini ialah ayam, daging, udang dan sotong.
dan dinikmati sepanjang masa •
bumi Pendinginan merupakan kaedah menyimpan makanan pada suhu yang rendah iaitu kurang daripada 18o C.
Makanan mudah disimpan dan • Contoh makanan yang diawet dengan cara ini ialah buahan-buahan, sayur-sayuran dan susu.
dipasarkan ke tempat lain
 NOTA SAINS TAHUN 6 DISEDIAKAN OLEH :
SYED MOHD SOLEHIN BIN WAN SARIP
UNIT 9 : BAHAN BUANGAN SK PUSA, BETONG, SARAWAK

Bahan buangan ialah bahan yang tidak diperlukan PENGURUSAN BAHAN BUANGAN TERANCANG
dan tidak mahu disimpan.
PIHAK BERKUASA TEMPATAN BAHAN BUANGAN DIHANTAR KE
PUSAT PENGUMPULAN SAMPAH
TERBIODEGRADASIKAN ATAU TIDAK TERBIODEGRADASIKAN?
TERBIODEGRADASIKAN DIBAKAR DALAM
Bahan buangan yang boleh mereput. INCINERATOR DAN
Bahan buangan ini direputkan oleh mikroorganisma dan kembali menjadi nutrien di DILUPUSKAN BAHAN BUANGAN DIASING
dalam tanah. Contoh : sisa makanan, kertas, bahan kumuh dan tinja MENGIKUT JENIS
DIKITAR SEMULA
TIDAK TERBIODEGRADASIKAN
Bahan buangan yang tidak boleh direputkan oleh mikroorganisma.
Boleh menyebabkan terjadinya bencana alam seperti banjir kilat akibat longkang AMALAN PENGURUSAN BAHAN BUANGAN
tersumbat. Contoh : Kaca, logam, plastik dan sisa toksik.
APAKAH JENIS-JENIS BAHAN BUANGAN? Dibungkus dan Diasingkan Menyediakan bekas Menghasilkan baja
JENIS-JENIS BAHAN BUANGAN diikat kemas mengikut jenis khas untuk mengisi kompos
sebelum dibuang bahan kimia dan menggunakan sisa
Plastik : bahan sintetik, pembungkus Logam : besi buruk, tin aluminium, tin susu minyak makanan
makanan, botol dan bekas plastik
Kaca : botol kaca, akuarium, cermin, Kertas : surat khabar lama, majalah, kotak AMALAN 3R
peralatan kaca
Bahan Kumuh dan Tinja: bahan buangan Sisa Toksik: bahan buangan seperti cecair R-REDUCE (KURANGKAN) R-REUSE (GUNA SEMULA) R-RECYCLE (KITAR SEMULA)
dari badan manusia dan haiwan kimia, sisa pertanian, bahan buangan
industr • Mengguna semula tin dan • Surat khabar, buku dan
Membawa beg kitar semula
botol terpakai. • Menggunakan majalah dikitar menjadi tisu. •
Sisa Makanan : sisa-sisa makanan yang apabila keluar membeli barang
surat khabar untuk alas dan Botol plastik dikitar menjadi
dibuang di kedai
membalut. objek yang baharu.

KESAN BURUK TIDAK MENGURUSKAN BAHAN BUANGAN DENGAN BETUL

1. PEMBAZIRAN SUMBER 2. PENYEBARAN WABAK PENYAKIT 3. PENCEMARAN AIR 4. PEMBAZIRAN TENAGA 5. BANJIR KILAT 6. MENJEJASKAN HIDUPAN AKUATIK
 NOTA SAINS TAHUN 6 DISEDIAKAN OLEH :
SYED MOHD SOLEHIN BIN WAN SARIP
UNIT 10 : GERHANA SK PUSA, BETONG, SARAWAK
1. Gerhana ialah suatu peristiwa apabila bulan atau matahari kelihatan hilang dari pandangan sama ada keseluruhan ataupun sebagainya.
2. Kedudukan Matahari, Bumi dan Bulan pada satu garis lurus (sebaris) menyebabkan fenomena gerhana berlaku.
3. Matahari merupakan sumber cahaya dalam sistem suria. Cahaya matahari bergerak dalam garis lurus dan tidak dapat menembusi objek legap seperti bumi
4. Sifat cahaya yang menyebabkan berlakunya gerhana ialah:
✓ Cahaya bergerak lurus
✓ Cahaya tidak dapat menembusi objek legap

GERHANA BULAN GERHANA MATAHARI

Gerhana bulan berlaku apabila Bumi berada di antara matahari dan Bulan pada
kedudukan sebaris.
HAIWAN
Gerhana matahari berlaku apabila Bulan berada di antara Matahari dan Bumi pada kedudukan sebaris.

✓ Bulan menghalang cahaya matahari daripada sampai ke bumi.

✓ Bumi menghalang cahaya matahari daripada sampai ke Bulan. ✓ Bayang-bayang Bulan melindungi permukaan bumi.
✓ Bayang-bayang bumi akan melindungi permukaan Bulan.
TUMBUHAN
✓ Ketika gerhana matahari penuh, Matahari kelihatan sebagai bulatan gelap yang dikelilingi gegelang cerah
yang dinamakan korona.
CIRI-CIRI GERHANA BULAN
CIRI-CIRI GERHANA MATAHARI
1.
2.
HANYA BERLAKU PADA WAKTU MALAM
HANYA BERLAKU PADA FASA BULAN PERTAMA 1.
HAIWAN
HANYA BERLAKU PADA WAKTU SIANG BEBERAPA MINIT SAHAJA.
TUMBUHAN
3. BERLAKU APABILA BUMI BERADA ANTARA MATAHARI DAN BULAN 2. PERMUKAAN BUMI YANG TERLINDUNG MENJADI GELAP
3. BERLAKU APABILA BULAN BERADA DI ANTARA MATAHARI DAN BUMI

GERHANA
BULAN
SEPARA GERHANA
MATAHARI SEPARA

GERHANA
BULAN
PENUH GERHANA
MATAHARI PENUH

GERHANA
BULAN
SEPARA GERHANA
MATAHARI SEPARA
 NOTA SAINS TAHUN 6 DISEDIAKAN OLEH :
SYED MOHD SOLEHIN BIN WAN SARIP
UNIT 11 : BURUJ SK PUSA, BETONG, SARAWAK

1. Buruj ialah Gugusan bintang yang kelihatan membentuk suatu corak di langit.
2. Terdapat 88 buruj yang ditetapkan secara rasmi oleh Kesatuan Astronomi Antarabangsa (IUA)
3. Terdapat 4 buruj yang perlu diketahui dan mudah dilihat
4. Kegunaan buruj adalah sebagai petunjuk arah kepada pengembara dan pedagang dalam sesuatu perjalanan atau pelayaran serta sebagai petunjuk musim
kepada petani di kawasan 4 musim sebagai petunjuk musim menanam dan musim menuai
5. Kedudukan Malaysia terletak di garisan Khatulistiwa membolehkan kita melihat buruj-buruj di hemisfera utara dan hemisfera selatan.

BURUJ BELANTIK BURUJ PARI

• Ialah salah satu buruj yang paling menonjol di
• Buruj yang paling kecil dan Muncul di
langit
Hemisfera Selatan pada waktu malam
• Berbentuk seorang pemburu memakai tali
• Terdiri daripada 4 bintang berbentuk seperti
pinggang yang tergantung sebilah pedang
layang-layang
• Muncul pada waktu malam di antara hemisfera
• Menunjukkan arah SELATAN
UTARA dan SELATAN

BURUJ SCORPIO BURUJ BIDUK

• Berbentuk kala jengking

• Berbentuk sudip
• Muncul pada Jun- Ogos
• Muncul pada bulan April- Jun
• Muncul di langit pada waktu malam di
• Menunjukkan arah UTARA
hamisfera UTARA dan SELATAN
 NOTA SAINS TAHUN 6 DISEDIAKAN OLEH :
SYED MOHD SOLEHIN BIN WAN SARIP
UNIT 12 : MESIN RINGKAS SK PUSA, BETONG, SARAWAK

Mesin Ringkas ialah alat yang membolehkan kita melakukan kerja dengan mudah dan cepat

JENIS MESIN RINGKAS

SATAH CONDONG TUAS TAKAL RODA DAN GANDAR BAJI GEAR SKRU

SATAH CONDONG TUAS

1. Satah condong terdiri daripada satu permukaan yangdisendengkan dengan
1. Tuas ialah mesin ringkas yang terdiri daripada satu rod yang bergerak pada
kedua-dua hujungnya diletakkan pada ketinggian yang berbeza.
satu titik tetap yang dinamakan fulkrum.
2. Satah condong digunakan untuk memudahkan kita bergerak atau
2. Tuas mempunyai 3 bahagian iaitu beban, daya dan fulkrum.
menggerakkan beban dari satu aras ke aras yang lebih tinggi
TUAS KELAS PERTAMA

Pada tuas kelas pertama fulkrum berada di tengah – tengah. Beban

berada pada satu hujung dan daya di hujung yang satu lagi.

TUAS KELAS KEDUA

JALAN ATAU JAMBATAN
TANGGA
YANG BERTINGKAT
Tuas kelas kedua ialah apabila fulkrum berada pada satu hujung,
daya menentang, beban berada di tengah – tengah, dan daya
PAPAN YANG berada pada hujung yang satu lagi.
DISENDENGKAN
TUAS KELAS KETIGA

Tuas kelas ketiga ialah apabila fulkrum berada pada satu hujung,
TUAS KELAS PERTAMA TUAS KELAS KEDUA TUAS KELAS
daya berada di tengah – tengah dan daya menentang, beban
KETIGA
berada pada hujung yang satu lagi.

CONTOH : CONTOH : CONTOH :

JONGKANG-JONGKET, PEMBUKA TUDUNG PENYEPIT AIS, PENYAPU,
GUNTING, PLAYAR BOTOL, KERETA SORONG KAIL PANCING
 NOTA SAINS TAHUN 6 DISEDIAKAN OLEH :
SYED MOHD SOLEHIN BIN WAN SARIP
UNIT 12 : MESIN RINGKAS SK PUSA, BETONG, SARAWAK

Mesin Ringkas ialah alat yang membolehkan kita melakukan kerja dengan mudah dan cepat

JENIS MESIN RINGKAS

SATAH CONDONG TUAS TAKAL RODA DAN GANDAR BAJI GEAR SKRU

TAKAL BAJI
1. Takal terdiri daripada sebuah roda beralur yang boleh
1. Baji terdiri daripada satu atau dua satah condong yang
bergerak bebas.
membentuk hujung yang tajam.
2. Seutas tali atau rantai dilalukan pada alur itu.
2. Baji digunakan untuk memotong atau memisah objek.
3. Takal digunakan untuk mengangkat, menurunkan atau
menarik beban
CONTOH : CANGKUL, PAKU, PENYENDAL PINTU

CONTOH :
GEAR
MENARIK BENDERA, LIF 1. Gear terdiri daripada roda atau silinder bergigi.
2. Apabila dua gear bersentuhan, pergerakan satu gear
akan memutarkan satu lagi gear supaya bergerak.
RODA DAN GANDAR
CONTOH : JAM TANGAN, KERETA MAINAN, PITA PEMBETULAN
1. Roda dan Gandar terdiri daripada roda yang dipasang pada
satu rod yang dinamakan gandar. SKRU
2. Roda dan gandar yang digunakan untuk menggerakkan atau
memutarkan objek 1. Skru terdiri daripada satah condong yang berlingkar
yang dinamakan bebenang.
2. Skru digunakan untuk menyatukan dan mengetatkan
CONTOH : dua kepingan objek yang bergabung.
PILI
SEPANA
PEMUTAR CONTOH : SKRU PADA PENUTUP BOTOL, SKRU PADA MENTOL
SKRU
 NOTA SAINS TAHUN 6 DISEDIAKAN OLEH :
SYED MOHD SOLEHIN BIN WAN SARIP
UNIT 12 : MESIN RINGKAS SK PUSA, BETONG, SARAWAK

MESIN KOMPLEKS

Mesin kompleks ialah gabungan dua atau lebih mesin ringkas yang berfungsi bersama membentuk mesin bergabung atau mesin kompleks