Anda di halaman 1dari 103

GEGURITAN

SUCITA
J I L I D I

1
2
PUPUHSINOM : I

1. Jenekringmèrusarira,kastitiHyangMahaSuci,
mapuspapadmahredaya, magantaswaraningsepi,
magandayatisningbudi,malèpanasilahayu,
mawija mèngetprakasa, kukusingsadripu dagdi,
dupanipun,madipa hidepè galang.

2. SabdaParisudapuja,gemetingajnyanawisik,
tegepingsaupacara,dwaningIda keastiti,
asunglugrahapinerih,mugyamanggihmargalantur,
sidasadyapanjang yusa, ringpapabudiakalis,
mangdèn luput, ringsaktiningbawacakra.

3. Antuklengutkaputmelah,pakardinsangkawinguni,
tuhubangkitnudutmanah, ngawelinglungmangresepi,
mawinanmetutanèling,ringtambetkaludandusun,
girangpangkahmuruknyurat, sinomkanggènmanembangin,
mapinyambung, sukèrtin sang kawi raja.

4. Mamitanggungpengampura,antukbeslagasmangawi,
satwangawurtanpabukta, sokdasarpamrihèbecik,
nyaratangrahayungumi,muditamakapakukuh,
kadi tingkahing kasatyan, adwa tuhu tan kètangin,
soknè tuju, wasana hayupunika.

5. Makapanembèningsatwa,wèntenwanwangulangunin,
ramyadahatningsubiksa, tepetingsilasayukti,
manutinggamasastrawit,sahimangrembugangtutur,
teleb nangun triyadnya, bratatapa lan samadi,
teka guluk, adungngawè kretayuga.

6. Undagipandèlantukang,astakosalakosali,
akèhtanwèntenpakirang,ngadeg memargamalinggih,
mapalahayunyukanin,turuningmamagidauh,
nginganin salwiring karya, sasolahan lan gonggending,
tan kaitung, luwir ringIndra buwana.

1
7. Wawangunandahatkatah,gedung-gedongpenyengkerasri,
margabresihdahat jimbar,alun-alunngelangunin,
paryangangopurarawit,maukirmapatraluwung,
mapindamalalampahan, tamanhalusmangèdanen,
mukakasub,wanwaWèkreta wastannya.

8. Luwihkalaabang wètan,swarangentanè jangih,


anutrmaring slokastawa,kalaning parasulinggih,
mangargangarcanaWidi,amrihkajayansangprabu,
makadi landuhingjagad,luputingcora bayadi,
laragempung, baliktampekin kasadyan.

9. Sakatahingwongirika,wèntenkajawatkapilih,
kaanggènbabungahsatwa,Sang Sucitakawastanin,
mulaturunanutami,tosningmasadyarahayu,
punikamangkin carita, madruwè sawitra becik,
samiluut, SangSubudiparab Ida.

10. Padasalingkasampura,samicèngehngetushati,
kadiRamaWibisana,tankasah rahinawengi,
weruhringtatwasatanding,rupasilasamiadung,
bilihbudisatwa tunggalmapalih dados kakalih,
lèdungtedun, mangjadma ngawè, weruhtuladan.

11. Manujubulanpurnama,mabawosIdaSang Kalih,


tan lyansanekabawosang, sariranwèdanèluwih,
WyakaranaJyotisadiMimamsakalpanamilu,
sadalami mabawosan, tepèn dauh suniya mirib,
menengpatuh kadimamona brata.

12. Tanasuwèrarisngucap,SangSucitasadaharis,
SangSubudibelintityang,niki sampunbangetwengi,
bawosèngiringpunggelin,nèlyananggènmanyambung,
wènten nètunasangtityang,yogya timbangngiringbeli,
yan kapatut, kadurus pacangmargyang.

2
13. Sakingkawitkuningayang,duktityangmarekanrihin,
ringIdaEmpuSatwika, murukainkandandumadi,
tingkahutpetistiti,tekaningpralinanipunngalantur,
ring moksa tatwa, cepeng tigangwarsawyakti,
laminipun,Dang Gururaris ngandika.

14. BagussayangSangSucita,undukinanakèdini,
mahurukinsarwatatwa, nyalaninmagurubakti,
tututtannahannulakin,kasidansalwiringtuduh,
wanengènètigangwarsa,subatutugntonèjani,
yogyamantuk,jumahbuwinrasa- rasayang.

15. Kèwalapatingetbapa,sadurungnanakmapamit,
kadimelidmanyekenang,rèh mulapejalanindik,
guruyantinggalinmurid,manggehsangsayaringkayun,
takutyanmasalintingkah,kadimèndayanelèbin,
dadirusuh,bahantongada ngangonang.

16. Sangkandamangutangyatņa,undaganhidepèlingling,
dadroponmanyujuh sukla, apantuhulintang sulit,
apangda daditungkalik, nyudyamreta wisya tepuk,
bisa ngukurkemampuhan,yantansidakrasènghati,
damamurung,apangda dadipangenan.

17. Sajroningitri-kaya,tepetangdamanyampahin,
dituSangHyangTri–Purusa, linggayangsembahbaktinin,
hidepangmaragajati,tunasinhideprahayu,
anggon sarinAtmaraksa,sakalayangdinaratri,
apangsuluk,hidepètwarabingbang

18. Kètobahanmaningkahang,itri-kayanèluwih,
nèmartikayawakmanah,kaya solahkategesin,
wakkartininmunyi,
manahèmategeskayunntotatelujwa kandayang,
kapatutanyamarginin,
edacawuh,rèhentodèwasakala

3
19. Janipalihmidartayang,apangpanampinèngatih,
nèapalihbuwinbadihang,kaya daditelungbagi,
tandadimamati-mati, miwahtwaradadirusuh,
ringluhtan kurenangelah,barangtongkwasapadidi,
damamandung,bisayang ngunadikayang.

20. Indikmanyuwangkurenan,liyungabaundukrimbit,
rèhsangetngawèsengkala, yèn iwangbahan nindakin,
munah turunanpadidi, kadat utamanè pangguh,
mingkin anèmadan gamya, nè ngawè letuhing gumi,
sang prabu, yogya ida manyisipang.

21. Nyuwangtuminnyamanbapa,yadinnyamanmememalih,
rabinnyaman memebapa,somahtugelanemalih,
mingkinnyamasanggamain,makadi manyuawangmantu,
miwahrabinpanabeyan,mingkinnyamahsatomalih,
iwang langkung, ento anemadangamya.

22. Yanlebihtekensanunggal,ngarangkatanistrisawengi,
masihagung pamedannya, Ida SangPrabu misisip,
ngamadwangnyamatankengin, nyuwangmisan twara luwung,
ngambilmingtiga ya iwang, saling jwangmisan tan tis,
panes agung, kadisaling juwangnyama.

23. Anakngabasakitnglahlah,sakitilaminakadi,
saluwirsakitrahat,nepacang kewehnambanin,
neketonyandangkelidin,apangdengembahangracun,
turunanedadirusak,kawitanepacangsedih,
ngadusungsut,padanemu kasangsaran

24. Yadinringkurnangelah, sumingkinnyandangapikin,


dangamukadroponan, masanggamamasihpilih,
purnamatilemkelidin,tanggalpangelongping kutus,
prawanimasihtanwenang,sedekcamahminakadi,
damatemu,ngawe santanagring ila.

4
25. LontarCumbanasasana,pepesangntongawacenin,
apangsekenapangtatas, ringtingkahingngambilrabi,
mangdatanpatipurugin,rehagunghalane panggih,
kewehmalihmangawitang,ngumbahpelihenyumunin,
nyesel pangguh, melahyatnainmatingkah

26. EntobabagyankayapalingganHyangBrahmaluwih,
sabdanemapalihempat, mamunyibanggrasimpasin,
misunalinyokkelidinminakadida mamisuh,
ditu HyangWisnumaraga,manahdaditelungbagi,
sa-mangugu,salwirgawepacang mabwah

27. Dwalobanetinggalang,tlutanmrihhalanprani,
entobabagyanmanahane ngranjingdarmabudi,
SangHyangIswaraluwih,sujatimaragaditu,
saksatkaton kagamelan, ditu manyaksyangdiri,
mawakukur, anggon mamidenin raga.

28. Yaningdurungparisuda,kayawakmanahemalih,
dandenbanyamanegenang, pacangmamangguhnealih,
sangkanditujwayatnain,kanggowangulyantuyuh,
lyunangngawepangancan,mangdentanlabuhnguliling,
edatakut,ngutangtuyuh ngawe melah.

29. Muwuhingetecedangang,edebengongngekohhati,
gibras-gibrasangpang cedang,rajahtamahepanglilih,
yaningngundapeulurin,elahisadripu tumbuh,
galakmakejangmihalang,tongmaangmanyujuhsuci,
galakngamuk, tulus benya kapicundang.

30. Nangingyaningetekuwat,nyalangkadidamarngendih,
uliditugampang medalkalebetejatiluwih,
sangkanntoanggonmatitis,nujutingkaherahayu,
wuwuhinbuwinentikang,trikayanemangdenbresih,
nanakbagus,kene bahan maingkahang.

5
31. Nesakalalanniskala,atepangmandenmamesik,
rehjatipalinggan tunggal, HyangWisesangaraganin,
damalasangdihati,
tingkahenibakangundukkayane patutjalanang,
kaniskala mangden pasti,
mudraiku, tikasingparekringHyang.

32. Yaningmanutmargabyasa,kucupingtanganekalih,
munggwingselanginglalata, masihmanggo tanda bakti,
antengmanyuratgalitik, sarwa tuture rahayu,
ngarisakin pamujaan, sakalwir punikasami,
soroh mawug, pabaktyan ringniskala.

33. Kayogyaneringsakala,bisanematatalinggih,
mamepesmatatanganan,sebeng lan samitamanis,
tanmarimanuduthati,dacaluhmatingkahngagu,
apangmangden twarabina, tingkahe mangardibecik,
apangpatuh,sokrupantingkahe bina.

34. Ketosolahedikaya,ringsabdajaniitungin,
baktiantengmangastawa,ringIda Hyangmawehhurip,
lengkarapangtwarapelih,miwahantengmacatutur,
saha ngrambangdarmatatwa,miwahne mangardibecik,
entomawug,silansabda kaniskala.

35. Ane tibakasakala, papeson munyine manis,


getar halus ngawe sukatong tahennatoninhati,
basesorsinggihuningindengawagmangulahpesu,
mingkinringsangmautama,ngalapkasorentogisi,
mangdenmanut,ring purwa basita krama.

36. Bisanengandayangsabda,ngunadikayangsorsinggih,
duwegmangulatlengkara, lemuhhalussekengampil,
pantespatutnuduthati,sahamawasanaayu,
tabuh luwungpangus getar, yan sida bahan nyalanin,
sinah ngunggul, dyastu ragane andapang

6
37. Yantabuhgangsulturrentang,sintedmanyakitinkuping,
dulurmawasanahala, tanngetangsorlawansinggih,
yadinkenkenbanmanagih,awakeapangbaduwur,
miwahmangdenkaajumang,sinahkakalahungkurin,
tabuhngagu,nampatanake ngajumang.

38. Munyinesangetngawinang,dadinistadadiluwih,
kapujimiwahkaceda,keman miwahkaencemin,
rawosmasihmangawinin,sangkansangprajnyanpuniku,
sang tatasringgunansabda,mangrawostanmariapik,
manismuluk,nudutmanahsang mirengang.

39. Yannkadukbyasaagal,mageheksahinakutin,
gangsultanpaharimbawa,tan wurungmanglahlahin,
kadangnyamapyanaksamai,tanmarasaniru jendul,
kuping barengannebelang,sayantwaraningehmunyi,
nagihngelur,yaningnguduhang pyanak.

40. Kenehesahiincepang,sagumimamanggihbecik,
olashatinegedenang,anakring iragatuwi,
tekaningisarwaprani,mangdennyarumasapatuh,
sukayangyananak suka, angenang yan anaksedih,
manden tuhu, awake rumasa tunggal.

41. Bibitsayangepamula,apangkantisidamentik,
kenehemanulunganak,bani manesangdihati,
ngalihneanggonnulungin,mangdakasidanrahayu,
tantakut manadibela, matindih mangardibecik,
ika tuhudarmaningsangbudisatwa.

42. Entotingkahkasakala,purukinsahiastiti,
munggwinganekaniskala,baktine ringSangHyangWidhi,
keneheapangmangilis,teherbaktitanpatanggu,
jiwaraganeaturang,anggoncarumanandangin,
halahayu,paicanHyang Murbengjagat.

7
43. Yadinbuwatingindrya,indryaneringwongistri,
yansubasangkaningsatya, hidepe jatineptepin,
masihrumasakalilih,melahyasubepiturut,
apang de enggalan nilap, apinindryanengendih,
mehmamuwun, sariranedadirusak.

44. Deningtwarasabarang,ngalahangindryasakti,
niruidasangbiksuka,yangantasakingsamadi,
sangkanmelahangnulekin,pastikasajroningkayun,
yanjati kuwattumusang,manyukla brahmacari,
yantan mampuh, tan iwangmangalap rabya.

45. Apanjatitwaradadwa,bataranekasungkemin,
yansangwikugrehasta, madadukuhanringrabi,
ngiyasinrambutegesit,waluyamangkilinpantun,
pangastawaneringdewa,pangrumrumeharummanis,
swambanipun,cacingake nunjungbirwa.

46. Susune mamulan kembar, nyangkih puleh liwat bangkit,


punika pinaka sekar, lepana pupure miyik,
maganda minyak minyak malati, bawun sinjange mangrebuk,
kalane bahu kungkabang, saksat dupa lintang miyik,
liyat balut, manatit waluya damar.

47. Aduhane kaping mpatan, luwir swaran genta jangih,


mawisik klecontanlidah, kalanemasepseplati,
smaranedukemijil,saksatajnyananeputus,
manunggal maringniskaa, tanpaawaktan pabumi,
mawaksuwung, tan kahanan suka duhka.

48. Aketobahanmantesang,apangdasalahpanampi,
apangliyururungannya, manunggalringSangHyangLicin,
sangkanbapamamanjangin,bahannanak subaluhur,
ngawitangpanteskajawat,antukHyangWirudapati,
pacang kadu, ringsang hayu jegjeg nyalang.

8
49. Kewalamasihpinehang,edatwaramanutindik,
turunanneapangmelah, patutepalingabedik,
dwangdasatibannebecik,tuwuhemaramatemu,
kewaladamangimayang,satondenmangalaprabi,
sampunpuput,tahuteken sarwa karya.

50. Damangutangkawenangan,nyalaninsalwirindik,
apanyaniwangpamarga,tan wurunghalanepanggih,
mangawinangsakithati,makawanandamamurug,
catur wargane elingang, ento yogya anggon titi,
sinah lantur,reh nuwutmarga utama.

51. NemaadanCaturWarga,tegesnyamangdauningin,
darmaartakamamoksa, pidartanyasiki-siki,
darmasilaneluwih,tahuringpatutinghidup,
tanmangimpasin pamongan, ngamonggama sastra aji,
sapatuduh, gurulan ratu da tulak.

52. Entonemanjingringdarma,artanemategespipis,
yaningkadarmanebakat,sida bahanmanyalanin,
ulihditungalihpipis,apangtwarapatipurug,
yanpipisesuba bakat, lawutangkamane alih,
sinahluhung, kamamateges kurenan.

53. Disubanengelahkurenan,edabessangetngulurin,
demenengaduindrya,da engsapkenawakmulih,
mulihkajagatesuci,sucitanpalatahlutuh,
heningbresih galangpadang, entomoksakeadanin,
tegepsampun, ne maadan caturwarga.

54. Disidanepatuhbahan,sukaduhkanemanampi,
jatikalistansangsaya,bahan sekenkauningin,
manahe mawak ngapusin,ento jatibresihmulus,
entoane madanmoksa,ulihidup elah panggih,
barengnutug, kayangseda mangguhbebas.

9
55. Amontotityangnguningang,pawarahsanggurunguni,
bilihbelisampunwikan, ringaptintityangnemangkin,
SangSubudiglisnyawurin,patutebelitanpurun,
nyinahangnedurungsinah,janisakingmagabahin,
bahancaluh,baningugu munyin rasa.

56. Mirib adikenaupas,panahHyangSmaralancip,


alise nanggalapisan,ntomameda kranesakit,
lansusunepuleh nyangkih,kadigilikembarhalus,
ento maneteh idewa, kudyangnyidayang matangi,
lud kelebu, tangkeb ombak muka bungah.

57. Tanganmerosmadyalengkyang,kaludcokorputihgading,
ibungangadunglan pudak,katempurtanpurunmolih,
entonepenmwahngalilit,nekaditaksakaagung,
kudangbahanmangelesang,lanpipiputihngulapin,
petenglibut,twarangenah pajagatan.

58. Dagingbelimanyinahang,adikayunmarabi,
SangSucitagelis nimbal, tan simpang panarkanbeli,
apansaksatWrehaspati,rumagasarinkaweruh,
ndikapaniwang swatah, inggih sapunika beli,
ne katuju,sokdurungwententagonan.

59. Kewalabawumamanah,nganutinalakirabi,
pangkahmindagrehasta,nanging tambetetangigis,
nikalungsurtityangmangkin,yansampunbelimamatut,
durus pacangkamargyang, aturemenekenghati,
nulinyawur, sangSubudisada kencah.

60. Apantwaralarangan,kapatutbansastraaji,
numadanmelanindarma,sokadi twarangimpasin,
kadituduhsanghanyaaji,Sastratmakaaranipun,
dumadak mangda kasidan, ditu mawarangangbudi,
pangsatuwuk,masarga tongtahen belas.

10
61. Liyuanakmasawitra,padanuwutkenehpadidi,
twaramanutkecapsastra, ngawinangmatungkassering,
dadimawasanaganjih,gampangsugatdadimusuh,
awananbelitantungkas,rehngadunginlingingaji,
inggihdurus,maryangkayun idewa.

62. Nahamontoperagatang,dumadakIdaHyangWidhi,
gelismanywecanin karma,nepantesnyandangmatanding,
rupahayubudiluwih,prajnyanturnangge kasdun,
tatasmaringkawenangan,tepetnganggensatyalaki,
mangdenadung,kadiSacilawan Indra.

63. Buwatematirtayatra,belisubamangitungin,
matitisdinanemelah,buwinabulan nejani,
yantanwentenmangalangin,jalanpayuluwasditu,
kadungnujusasih melah, alase sinah ngrenanin,
sampun adung, SangSucita pamitbudal.

64. BenjangsemengSangSucita,lungakatukadngararis,
nyadyamanyuryasewana, tursampunkalaksannain,
wusanerarismatangi,pacangmapakayunmantuk,
kaget cingaksekarkatah,anyudsarengkencerikbecik,
gelissawup,kagetwententaruni nyagjag.

65. Adegnyepektanpacacad,hayuanomliwatbangkit,
encolpemarginenyagjag, bawutampek janggelmamargi,
antukwonglanangkaaksi,SangSucitagelismatur,
duhdewasangkadibulan,boyamadutekamanis,
twaraduhungtekamangresin manah.

66. Sakadiringpanyumpenan,bahantembenemamanggih,
rupahayukadigambar, alislancipmanatonin,
daeuhintaranelilih,aastongbanimamarung,
miwahisekar cempaka, jerihringadengimanik,
kayangbakung, takutringjrijinimirah.

11
67. Itebucemengtanpatma,ngetonlambenebesmanis,
inyuhgadingkelapabulan, kantituhtulahnandingin,
susunimirahenyangkih,kalingkeentikangadung,
bes congahyanpurungnamgah,madyaniratuneramping,
repmanungkul, kaulangunne samyan.

68. Jenengimirahkecalan,sangkansendusadagipih,
yanwantahledangmawosang, ndawegjatityangndikain,
manawitityangmamanggih,sinahkaturringsanghayu,
neistrirarismanimbal,masawurrempuhamanis,
duhsangbagus,pamurtining Hyang Smara.

69. Wyaktibaskalintangmelah,papupulanharummanis,
pantesratunkulangunan, turunmanodyaningumi,
maragaHyangSmarapatis,mijilsakingsgaramadu,
palingmidermasusupan,nyerepangIDewiRatih,
sangkanpuput,bagusnyalang tan paceda.

70. Gelistityangnguningayang,awinangipihmariki,
kawittityangngrerehsekar, sakingpituduhiaji,
manggeringpamujanwyakti,polihedurungjacukup,
sangkanmalihmangulahang,kagetangsokakaaksi,
mangerembun,magenahring pinggir tukad.

71. Antukmeledesangkankayatnannetipis,
batugannjihenjektityangturlabuh,ring bayatanwenteneling,
ngalibegbatunekancit,tangkajuttityangturlabuh,
sekar kenceriklepas, kasep tityangmanyagjagin,
antuksuluk, sangkan marikinudtudang.

72. Iwawukantanengtityangidewa netrang mangambil.


yadyastu manyewegara, pamanggihetanpasaksi,
sakingwaluyamamerih,nunasledangsangabagus,
icenin jatityangngudal,anggonjwasawitramiskin,
mangdasampun,iajimenggahring tityang.

12
73. Wirehuningmangawinang,paselangkayuniaji,
antukbudalpatalanjang,lungane nganggenkencerik,
SangSucitamanyawurin,inggihratusangahayu,
sampunang malihmanjangang,boyanugitityanglalis,
sinahkatur,munggwingdrewen imasmirah.

74. SangSucitamanyekenang,mapitakensambilkenying,
cingakmanisngimpek manah,ratuayuliwatbangkit,
munggwingpisaratimanik,tityangsampuntatas weruh,
ringparabdurungpawikan,yantanwentenbeskapingit,
ndawegratu, ndikayangsampunangngubda.

75. Nikasaksatupah,tuyuhnudukkambencerik,
pacangsungsungjroningmanah, kapetininantukaling,
kabaktininsyangratri,sanghayugelismasawur,
tanpisan tityangmingitang,NiKarunitityangkandanin,
antukiguru,nemaparabdukuh Prajnya.

76. Dyah Parmitaibuntityang,nanginglacurboyakari,


wenten sampunpetangwarsa, umantukringjagadsepi,
rawuhlayonnorakari,gesengmatemahankukus,
puwunang geniadnyana, sakil wulupuhunmijil,
sangkanlacur, ida seda tanpa sawa.

77. Menabwentenpakayunan,kapondoktityangnyimpangin,
tannyandangbli sangsaya,rehtityangmadrebeaji,
tepetringbratasamadi,asihringsahanan hidup,
durungnahanpangguhduka,wentenadintityang siki,
trunabagus, wastanipunI Sugata.

78. Nangingipuntambetpisan,tanwentenuningbrangti,
watekngawesebetmanah, tanpisanipunnahanin,
bantasuningmanyukanin,gretehbanyolmaringtamyu,
demenmengawenanggirang,tiwasring papineh usil,
kaduk halus,rikuh maningkahangmrekak.

13
79. Inggihpuputsampunika,sadurungblingrawuhin,
sayagatityangngantosang,ature mangimpekhati,
mababoyancingaklindih,mapasupatibankenyung,
gemporrasa sangmirengang,masriyep kadimangipi,
rasa magalet,maringbale pawarangan.

80. Sangkankadikapupungan,sawuretanmalapanin,
matitityangratumirah, anyudangcingakemanis,
lwirblabarmadugendis,nyunyurbawosebessuluk,
kudyangtityangmalipatan,nemangkintityangjegngiring,
dairatu,kaimud manampitityang.

81. DukuhPradnyanmatwantityang,Isugataipahjati,
sampunaniratunolak,ne mangkintityangnyimpangin,
masadyanunasimanik,rehrabintityangiratu,
angkepansakingniskala,tityangSmaraadiRatih,
sihsalulut,tanpisandados pasahang.

82. Apanjatijutakarma,dewa tandados ngalangin,


kalingkebutamanusa,nggih ngiringmamargimangkin,
tityangngungkurinimanik,mangdenpemargine lantur,
yantityangpadaihinan,brengkatcecehtolah-tolih,
mehkatanjung, katungkulnoleh imirah.

83. DyahKaruniosekmirengang,wawurumasaringhati,
elingringbawoseiwang, polosetanmanutindik,
sangkanyasenengkatampi,rehcaluhnyimpanganlucu,
sangkanmaturtaterangan,belisangmustikanluwih,
pinehdumun,ngudyangtan nganggo wiweka.

84. Kecapajine elingang, napisalwirnekaperih,


sampunangpuputngaraga, locitamargyangihin,
mangdenpikolihebecik,sakingyatnangalihluwung,
droponkayunetinggalang,rehgampanghalanepanggih,
bilihlacur,anealih twara bakat.

14
85. Apansajronangpamlapan,kapattannemalinngih,
munggwingpatutte punika,saksatarcalintangluwih,
palingganHyangMahaWidi,manyukanin sangmanyungsung,
mangawinangsidakarya,sangkanpunikesungkemin,
yaning tuhu, belimisadyayang melah.

86. Tankidiksatwanyinahang,dropone mamanggih weci,


kayatnanengawe suka, nikauger-ugerpasti,
tandadosuwahuwuhin,yanpurugmamangguhkewuh,
punikablipinehang,yantutugtityangnemangkin,
lintanglucu,solahetanmanut krama.

87. Dyastuiajitanmenggah,panglemekhaluskicenin,
sinahmanadosselselaneling ringindikesisip,
kaditingkahistrijalir,ngumbarangalihwongkakung,
yan belituhupasweca,ring tityang ituna budi,
mantuk dumun,wusananmangken wilangang.

88. SangSucitakayunepunah,racunkendarmannibenin,
tumulirarisngandika,duh RatuHyangSaraswati,
tuhumaragasastrawit,sangankapranyanemulus,
pantesturunanutama,wacananebesngulapin,
suryasiyu,rasanyangtityang ringmanah.

89. Kudyangnyidayangmamapas,sapisantityangmangiring,
kewantenratuampura, aturtityangjadmapaling,
geninindryangebusin,sangkanpalingpatijlamut,
adohsakingkapatutan,durusangtityangpisisip,
pangdacaluh,imanampenin imirah.

90. Samalihratuelingang,yadintanpuputnemangkin,
soktityangngawitmabaja, sarattityangringimanik,
sampunangtanngalinggihin,pinunastityangepungkur,
wirehboyawentenliyan,kantenringjagatesami,
sokiratu,tingglasgumantung ringmanah

15
91. Bilihtityangmasehgama,pacangmagamaimanik,
rahinawengingarcana,ring tungtunghatikastiti,
kastawabanpuhginanti,mawisiksulingelengut,
NiKaruni raris nimbal, sampunangjabes mamuji,
mantukdumun, tityangugipamitbudal.

92. Yadincecehkaandegang,NiKaruningesermamargi,
SangSucitabengong ngatonang,lwirtogogmasemujengis,
marasasuwungdihati,jiwanekadi manutug,
NiKarunirarisical,umputanpandanngilidin,
lamisampun,kawasugi tan kacingak

16
PUPUHPANGKUR :II

1. SadalamiSangSucita,bawueling,
manutuptupmangekasedih,srupatanederes metu,
twarakenainampetan,dadimedal,
bawosemangajapsuwung,duhnguda iratulagas,
mangutangtityangiriki.

2. Ringmendungsawanganngtityang,irengrambute,
masihtongenyaksabanding, selemaksineturbalut,
itunjungbiruyakalah,gilikembar,
bessipoknandingin susu, empolpenyalinlanpudak,
ngayuh ringcokor imanik.

3. Dijasetudtudangtityang,mangdapanggih,
kahayohiratumangkin,sundaritan ngawelipur,
apan adohyangsawangang,ringwacanan,
iratune rempuhhalus,lemet laywaningangsoka,
tongmampuh nandingin pipi.

4. Aasisekarrijasa,baneusil,
ganggumamanahmarungin,lambenebarakturhalus,
pantesngembahangsaksara,yaibintang,
rahinakalhmatarung,ringcacingak imasimirah,
pakedepnatonin hati.

5. Ikembangtratelanpadma,tuwinmakanti,
ringisasihprawani,yancongakpurun mamarung,
ringprarainimasimirah,sinahtulah,
sekarekatempur,ibulancompeng dadinnya,
iratu ngunggulpadidi.

6. Sangkantongadangawinang,lipurmanah,
mangdenpurnaringimanik,sagara halaslangunung,
kayangbungahingnagara,nyorongkalah,
marunginhayuniratu, repluwir kadasa guna,
aduh arah kudyangjani.

17
7. Sangkawikasubprajnyan,sinahajerih,
nyanggupangngawiimanik,pastikejekon kaweroh,
kaludpangupamakirang,yadinpeseng,
tribuwananegebur,kasornu betenditanah.

8. BilihSangHyangNirajnyana,mangutprti,
nyadyatedunmanglugrahin,tityangne antengmayumbung,
kautamanSangHyangSukma,sangkanpragat,
jegege ngerubuh kayun, kudangdegagnyitendrya,
becikngayuh ringimanik.

9. Kewangtenratumasmirah,nggihdalali,
ringtityangneteherbakti,yadyansaking adohmatur,
elingeanggenmirengang,dahtnista,
sangtanmalestresnamulus, amonto panyawangtityang,
inggih icenin mapamit.

10. Tumulimamargibudal,belislecig,
kasabehantoyanaksi,raganerumasapuyung,
apanjiwanemakantah,ringsangdyah,
Karunijegegmangirut,sangkan tindakanne ngawag,
maticapatan dimargi.

11. Sarawuhemaringumah,jegmlinggih,
mamonangaregeptangis,degengkadi togognguntul,
luwirmengranasika,masangmudra,
lwirmrayogayamgsang hayu, liyeping ajnyana suksma,
paroking Smara Ratih.

12. Mengetlawanbudirasa,banengilis,
nunggalmaringNiKaruni,sangkan ipyanengelantur,
sakingjagrakaswapena,twarabelas,
makaronanringsang hayu, rasaring nandanawana,
masangurasmining hati.

18
13. Tigangdinabratanemaksa,tanpasangu,
sokSmararasakabukti,manginum tresnasalulut,
maulambanlenglengunang,kantilayu,
mehHyangSiwa Smara nurun, lugra ringsang ngineng brata,
tan pegat ngastitibakti.

14. SangSubudimangkincarita,krasenghati,
sarganebaya nibenin,awinan gelis karuruh,
kumahnyamisadyanglawad,ngatujuwang,
SangSucitabengong kapangguh,
SangSubudi matamggara, SangSucita noleh nyapatin.

15. Sasampunewuskasapa,SangSubudi,
geliskaturan malinggih,ringmambenge bresihhalus,
sapuputingsopacara,mangandika,
SangSubudingambilngusud,beli iseng kranateka,
nelokin iadimai.

16. Kewalakadimakesyab,banngetonin,
warnanadikecudkuning,miribadimaan langu,
pisanpolihmabrata,turmagadang,
macakadalonngalantur,nahjwaadi tuturang,
mangden bligelisuning.

17. Inggihblijiwantityang,Sangaluwih,
makaratunolasasih,antuketanpisanajum,
nyimpenkapradnyanankatah,sukangandap,
twarapunyahbankaweruh,teka pangus ban nyolahang,
mapiblinentenuning.

18. Nadyanblisampunwikan,nangingmalih,
tityangmahaturpihuning,ganjihe mangawelabuh,
nyawuhtityangkaampehang,bahanbanget,
angin tayungannelemuh,cewatkasander ban lihat,
bahkatujahalislancip.

19
19. Jantosngahngahmaringdada,mangajero,
sakitemedahkahati,sambyar maliyahkasumsum,
gringngrusakjitendrya,sakitrahat,
tandaditempur jejamu, baya yantan sang milara,
swca nulungmanambanin.

20. Cutettityangnguningayang,dukmasiram,
sangkalakambitwongistri, jegegnyanatoninjantung,
bahanbangetngurekmanah,kocapmadan,
Dyah karunikasuhur, putriSang Dukuhprajnya,
milara tityang puniki.

21. Maringabasankanginan,palemahan,
alasSukawanmalinggih,tumusangledang blibagus,
maicaintityangmarga,sanengantar,
nengawinangmanggihhayu,
sida sadya mangeniyang, Ni Karunisangkaasti.

20
PupuhDruma: III

1. SangSubudisampunmastikarihinan,
nulinyawismangrenain,adiSangSucita,
ndikapanbelimanggayang,nemulekaati-ati,
bahansawitra,kendelyankidihin kanti.

2. Sujatinnyanejatimadansawitra,
tannyangkangetohanghurip,ngawe mitraarta,
sakewehbayaningmitra,lagasbarengmanandangin,
sukadukha, pada bedakmanulungin.

3. Tondenpanakboyenyamadongsawitre,
anakengelentannoleh,kalanning irage,
katibanandukhabaya,mingkinSangdadyanhati,
tantulungan, mangulah suka padidi.

4. Ketomasihyaningengsapkentresnanmitra,
mitranisturakadanin,kalingke yankakasihan,
mrihpatiningmitrannya,mitradrohakakadanin,
langkung sasar, ulihidup kayangmati.

5. Yaningsakingmanahnulungjatilagas,
bandagingtingkahlanhurip,tan caramadagang,
mangajininpitresnannya,tanamrihpuruppamuji,
nto makejang, swamitrakaadanin.

6. Aneketomaawakjnyanautama,
angganHyangDatiswari,dewaningadewa,
kepitanHyangWerocana,Budapaksanemamingit,
ibubapa,nyamasawitra nto jati.

7. Ento tuwahnyandangsungsung,sahisembah,
petenglemahntobaktinin, solahanggennyembah,
tangenepbaktibanmantra,yadinsoknyangkupang jriji,
ngulahgampang, jalan sahi pahurukin.

21
8. Ketotuwahtingkahingdharmasawitra,
jalannejanikawitin,unduke nyaratang,
NiKarunisanglwirbulan,entorembugapangpasti,
damaimpas, teken ane madanyukti.

9. Sampunpuputmadunganrarismamarga,
rahinabeciknujonin,dauhkatepetang,
menenginbagamuhurta,pamarginesadagati,
glisingcarita,ringSukawansampun prapti.

10. Wusmadabdabkampuhsampunkatedunang,
sangkalihrarisngranjing,maring pasanggrahan,
ngalapkasorringsangtapa,sangtapagelisnyagjagin,
turmanyapa, ring greh kacatur mirib.

11. Bagussayangmakawawugalihprapta,
rarisangdewamalinggih,nanging aksamayang,
genahkasarsokembonan,rehpondokwongtuwamiskin,
mayus ludan,romon tancara nagari.

12. Wusmanyapangenjwangcanangnanjenang,
NiKarunimedalnyapatin,cingak mintang kembar,
mapamithuwusmanyapa,ringbatanangsanamalinggah,
ISucita, sakitngeres mengawitin.

13. TanasuweISugatasagetprapta,
nibakangcacingakmanis,smitanekencah,
manggutansambilmangandap,menengrasawusnyapatin,
bahanpragat,tangkepe tasakmanengin.

14. Sangatapamalihmangandikaban-ban,
duhsayangbagussangkalih,nyenpareb idewa,
miwahwitesakengdija,nyenparabsangibuaji,
pacangnguda,pisarat ibagus mai.

22
15. Yaningwantahdadosidewanyinahang,
meledbapamangdenuning,yaning papingitan,
tanmalihbapanyujutang,anelyananggennyambungin,
gelisnimbal, SangSubudi manyawurin.

16. Duhsangtapasangsaksatsuryasakala,
nyundurjagadtanmamilih,pangkung mundukalas,
mawehsukaningbuwana,dyasthuntityangnistajati,
ndatanbeda, antuksangtapa nywecanin.

17. Sinahkaturkadipakarsansangtapa,
rehtanwentenjakapingit,munggwingdesan tityang,
ringWekretatanlyang,bapantityangwussulinggih,
nemaparab,Resi Sidantapinuji.

18. SangDarmika parabida ibuntityang,


tityang mwasta sangSubudi, puniki Sucita,
wastanipunsargantityang,putranRsiMetrikastuti,
munggwingbyang, ResiDantikaparabin.

19. MatebmaturSangSubudimangujiwat,
SangSucitasengehnampenin,nulimatur sembah,
duhratusangpangempwan,dwaningtityangpedektangkil,
wentensarat, mamitanngsampura rihin.

20. Wusrumasaringdewekkalintangnista,
tanpendahluwir,sasawi,bespangkah mamanah,
manuncappucakingarga,dohipunibuntanpawit,
pacangsida, pangkah nagih nyujuhlangit.

21. TityangbingungkenapanahHyangSmara,
tegehendeptanketangin,nanging sangatapa,
mulameragaamreta, juru jampimangetisin,
sinahlugra, ngicenin saluwir kapti.

23
22. RehiratusaksatBatariSurabya,
nyuswinsalwirmahurip,apansidajnyana,
ring balyanaswinodewa,gumantijurutambanin,
manyukayang,sangluwirsang nandanggering.

23. Wirehmulesipatingsangmahatapa,
patpatsolahekagisi,angenringsang lara,
manulungtwarajangkayan,purunmanesangnatingin,
sangalara,tan surud ring baya pati.

24. Wahusukayaningsangtulungwuswaras,
kotamanpunikasami,tekektan ngingsiran,
malinggaringsangatapa,sengehtannahaninpaling,
mangalihang, ngadungintambansangsakit.

25. Sinah toyakapaica ringsangbedak,


paturonyan ringwongharip,nangingyansang muda,
kaprajnyanankalugraha,tambayanringwongagering,
nangingtityang,lara smara nibenin.

26. Sampunsinahringsangtapagenahingtamba,
tanemengadohmengalih,daging aturtityang,
ngalungsurputrinsangtapa,makasadanangastiti,
katurunan,budi satwa kangpinerih.

27. Mugiledangmanadosputrautma,
makamustikaninghati,kajanaanuragan,
maka payubaningjagat,lwirwaniranyampingmargi,
manyukayang,sangmembonguru mamargi.

28. Bilihsidamangardikawitanlukat,
lepassakinggenahweci,sakingkertinputra,
ne sida manutsasana, nganutin sila sayukti,
ngawe suka, kadangbraya kula wargi.

24
29. Sapunikapidaginganaturtityang,
artusinahngawikanin,sapangaceptityang,
sawetningduradarsana,durasrawanatangingsir,
durajnyan,ringsangtapa mungguh sami.

30. Sanemangkinsoktityangngatosnugraha,
tanwentenmalihmanjangin,sawetning sangtapa,
sinahwuskarasemgtuwas,sakitsangtansidakapti,
lwihkeyantarunasmara nibenin.

31. Sangatapamangandikahalusban-ban,
Sucitananaksangwagmi,bapatwara panjang,
yannyaktekajagjuwang,adinceningNiKaruni,
nahkewala, paradarane impasin.

32. Swadarmanenyandangagemtekekang,
tingkahingmangametrabi,yaning sangksatrya,
wenang-sakingkaprawiran,pamarginengalaprabi,
sang brahmana, saking adungpinihluwih.

33. Masihadapakelingbapaamatra,
mulayansmarangeninin,plapanehilang,
disubanyatnaneninggalpatutekerengmagedi,
dadiiwang,mimpasnealih tan keni.

34. Gampangkrodadewekemrasakuwasa,
dewaWiditantakutin,lasmurug larangan,
sastragamarompakonya,tantakutmamangguhweci,
SangHyang Yama,makita nglawanmatig-tig.

35. Wirehlangahbajangetongosinyatna,
tuwuhesangetngabanin,ludmakanti indrya,
sangkanbapamakelingang,mugiceningkuwatnyaganin,
ndihan indrya,apang da nilapmuwunin.

25
36. Sangkanapangtangarmangamongindrya,
rehyapatislalipi,mupasmranen pisan,
yankirangyatnamanyaga,nyimbuhmehbayaawinin,
ketodewa,nah kema iadilemesin.

37. Kadisukan ikayupadang panesan,


molih sabehkapatngawit,waye sapunika,
ledangsangkalihmanunas,wacananidasangResi,
rarisnyumbah,NiKaruni katampekin.

38. Caritayangpapadunesamiterehan,
ISucitalanKaruni,pakembarwusngalebang,
ayame samisaungan, matajibawoselindih,
tur mabulang, bahan cacingake natit.

39. NgawitngebugSangSucitangarihinang,
tajinematitishati,duhratumasmirah,
tamyujatityangbancingak,nengasorangmanggisagumi,
turkenyemang, lambene takutin gendis.

40. Mingkinmirahelasantengekelesang,
kenikantensusnenyangkih,sinahsang HyangIndra,
sangmakadewanetingal,Idalangkungsukatrepti,
mamuktyang, bilih ngewales ban bangkit.

41. Kalingkeyangganggurambutebuyarang,
yadyastutityangkalilit,pastisatengah lintang,
malantitiyangkalukat,ngasorangliskamaligi,
nengritisang,banyuawang toya suci.

26
PupuhDangdang :IV

1. Aduhratumasmirahsangluwirratih,nyundargalang,
etiskadiamreta, panglukatantarunasedih,
boyasakingtityangnyumbung,bantembetityang
manggih,jegegsekadiimirah,pantesdadipacarcaksu,
jantoswenten kasangsayang,manahtityang,
selangringdewekmangipi,yanbangunmehmirah ical.

2. Yanupami wyakti tityang mangipi,meh imirah,


Rabin Hyang Iswara, maraga Hyang Giri putri,
Nenyandang kasembah suwun, iratu mula kapuji,
Apan dewaning adewa,makeminyaking tutur,
Sarining yoga brata, nggih dumadak,
Iratu ledang nampenin, menganggen saksatbupada.

3. Boyaugiiratusangsekarwangi,pacangnulak,
tityangisadpada,nemider nyerepangmiyik,
buduhbadudanewukud,besmangawesalahindik,
sakadi witningpinang,ndikapangmanulakgadung,
nesukanglilitnyaratang,ngawe bungah,
ngaturangbangkitlan merik,sigug yan ngantos bun petak.

4. Dagingmangkintityangmaturmangawitin,ringimirah,
kedehmapinunas, dumadakledangnampenin,
mangdennyaimirahpuput,ngodagangtityangpuniki,
anggonjurumanupdupang,nyisininsambilmangelut,
dyastukalaimirah, kahongkeban,
tityangsengeh mangalihin, nyutsutin karingatmuka.

5. Tityangsukayanmirahpungkurnyarenin,kalamenggah,
rehsampunngapalang, pangrumrumpamurnanhati,
sampunmabuktipingsiyu,mangleburibukbrangti,
kudang-kudangkakrangan,kawirajasanekasub,
kaketussampunkarambang,satus pada,
cara swargaturah iriki, mangkep sampun kapastika.

27
6. Kalauyangtansidameremdigelis,karigampang,
dipabinanngebah,tityang sanggupmagadangin,
sambilangnyosohangranmbut,kadukmanglawut manyiksik,
ngirasnyangkrimangimirah,mupahkapahngurutsusu,
ngicalanglaadlamadodak,turmantesang,
ncenanesandangusudin,ratujeg menengmanggayang.

7. Tityangtanggungmayasinmangdenbecik,tanpacacad,
polospapatutan, nangingsangetnuduthati,
asingngetondotmaniru,tityangkasubulingalit,
mulajurupayaskoptah,prakanggedipuriagung,
sakingduwegmamntesang, tan mendowang,
nguwahnguwuhmalih kidik, puput dadostan pacacad.

8. Inggihjaampakanglambenemanis,newaluya,
korinHyangIswara,nemaraga bawosinggih,
nemuwatartipasanggup,medalangtuntunbankenying,
rehsampun samisayaga,CaturLokapalanunggu,
HyangIndradimatantityang,Hyang Kuwera,
ringkarna alalmanganti,ringirungSang HyangBaruna.

9. SangHyang Yamaringcangkem,tityangmanganti,
pacangnyanggra,kusung kahiringang,
ringutekkaturangkastawabanguritkidung,
kasepinban giranghati,madamarbanmirah,
rarisnimbal,DyahKarunimanyawurin,
gagebuge tangarpisan.

10. Bawosblikalintang-lintangmamuji,
lwirmerasa,napakBudaloka,keburang wacanabangkit,
tegehngoletekalangkung,mangawenangresdihati,
rehtityang kalintangnista,bocokkaludlintangjugul,
tanwruhingtatwakanda,kapetengan,
nanging ka tan salittampi, reh tityangkapihutangan.

28
11. Sanepidanduktityangtulunginbli,
manudukangkencerikpunika,durung
pisan tityanglali,nangingkebesngencotlangkung,
yandewektityangkaambil,banget pisanjohsahimbang,
picanblilintangagung,dewektityanglangkungnista,
bes ngatimang, ngawekapoksangnulungin,
ngudyangse capunge lawar.

12. Mangkintityangmapidawegringbli,
maturngawag,manguningangwreta,antuk
manudukringmargi,yanrabisanekatuju,labanistakawastanin,
yening kasugyansaratang,madyamalabakasengguh,
nangingyanmerihsawitra, mautama,
nikalaba pinihluwih,sangkan ngiringmasawitra.

13. Ngudangbuduhngutangswargangalihweci,sangettawah,
milihnejalekan, nemelahtwaracumponin,
bangetngaweanakbingung,pinehjabelikawitin,
minabkarikirangwaras,kirangnimbanglangkungnapsu,
petenginlawat indrya, dong besbasja,
Hyang Smara kasubpacadi, tanmilih nyangkala anak.

14. Minabseringblingajengangkopi,durenulam,
sangkanbangetgalak, indryaningusak-asik,
lwiryaksasaktingamuk,beciktubabankeladi,
punike seringrayunang,mangdenindryaneenduk,
madyaneseringleblebang, mangdenjenang,
kayuneraris tambanin, bahansarwatatwakanda.

15. Tanpagunesugiheringidemit,masihnirdon,
antengeanggurang,tanmuputang karyakidik,
nirdonugiblibagus,belikasubprajnyanwagmi,
yantanmanyaya indrya,awininkawitinbangun,
ngudyanglabuhbwinkakebang,dadisuka,
mamanjakringsatrujahil,indrya musuh ring kaliliran.

29
PupuhSinom : V

1. Ndawegtityangmapinunas,ngalemesinblimangkin,
labautamasaratang, masawitranesungkemin,
yantityangngiringmarabi,runtikepacang mapatung,
wirehangkaranemedal,paturusalingangkenin,
slirpalsu,reh ngangkenin twaragelah.

2. Olihpengangkenemedal,kenehengodagtangigis,
sakingkayunemangodag, raganemrasabupati,
bahanrumasangagungin,padatansukakauduh,
sami nagihmamerentah,yantungkasindadijengis,
mehmananjung,palingkidik dadijaljal.

3. Dadisangetmapangenan,perentahekatempalin,
ulunhatimagejulan,tumben katelerngagunin,
basahatanulingnguni,bwatngelahpanjaktutut,
dadigringsalahacepan,sukapademyantanajerih,
sangetkalut,puputsedih kakeniyang.

4. Ngalihsukanmakurenan,patuhsan ringmanyagjagin,
lawatkakelik mangindang, nika tutug ngalihetis,
engsapteken peluhpidit,etis ganjah bakat ruruh,
awinanbelipinehang,tityangmatursakingjati,
pinehdumun,dadi wisya sengguhamreta.

5. Sangkanngiringmasawitra,sarengmurukngalihjati,
mangdakadiKresna Arjuna,salingjagametohpati,
akehlabanekapanggih,sakingpasawitranmetu,
lebihsukakirangduhka,langkunguntungkirangrugi,
belibagussampunangja ngambiltityang.

6. Nejatijegegdijagat, manisetis manyukanin,


tuhulanus tanpaceda, tan kahanantuwapati,
sayanlamisayanbecik,sayanwayahsayanluwung,
reh jatiistriutama,sangsuklabrahmacari,
istriahayu,sayanlingsir mamajangang.

30
7. Punikebecik rangkatang,aluhtwarangalemesin,
sokyanjatibli arsa, ngudyangsetityanglemesin,
jadmagelistuwapati,pangaputansarwaletuh,
kisanisinjajronsaksat,basang-basangpasuranting,
lanpaparu,atilimpane ditengah.

8. Rehblitakepindrya,sangkankejokanpangaksi,
tancingakaneringtengah, sokringjabankulitkaaksi,
kulitbawangengilidin,yankupakbarakkadulu,
madagingwat pacarangcang, garagas makaputgetih,
twara buwung,dadi banyeh ya samyan.

9. Jitendryalansawitra,yanangkepsumingkinbecik,
tanwentenkirangkagunan, waluyaLembuNandini,
bisangicenasingkapti,sangkananggenrurungtuwut,
margakencengtanmacanggah,ngojogkarasaneluwih,
edaganggu,belipacang ngambiltityang.

10. SangSucitagelisnimbal,nikapatutrawosadi,
nangingkirangunadika,anggah ungguhmandenuning,
tanwurungisingamati,yanpaksauwehinambung,
ilembutanwurungpejah,yanpaksamangsaicenin,
ngudyangbuduh, ibadudaicensekar.

11. SangBiksunemulewenang,manyuklabrahmacari,
tityangrehmule kendryan,awinanngalihimanik,
nekatujuwantahtunggil,bedabekala kapundut,
swadarmaneelingang,paradarmanekelidin,
pangdaslingsut, tingkahe melanin darma.

12. Anemadanswadarma,amonganragapadidi,
anemadanparadarma, amonganwonglyanwykti,
amonganiprajurit,mayudamangardiluwung,
sangprabumagehangjagat,swadarmananakeistri,
pinihluwung,yan nyidayang patibrata.

31
13. Punikamirahpinehang,rehmanikmaragaistri,
patibratapalingmelah,nggen larapanngalihsuci,
tityangmangiring imanik,anggensrana gurukakung,
mandensidamakaronan,saparantunggalpamukti,
adihayu,linggihin pinunastityang.

14. Tityangsangguptwaratempal,sapakayunanmangiring,
dyastumanyahjahkota, ninjowawangunanrawit,
yawatkasagarangraris,malayarmangalihnawu,
ngawasangbungahsagara,kliyahangtoyanebecik,
ringdassurup,HyangSurya Kalintangendah.

15. Sambilngawasgulembarak, nyalangmaworbirukuning,


maputihmadadugadang, lwircayannawadewati,
papindangulemebecik,kadigambarngendaherut,
lwir wayangmalalampahan,sanghyangpawanandalangin,
dahatlengut,sanget nguwuhin kasukan.

16. Yanwanehmaringsagara,kagununghalasmangraris,
sambilangmatirtayatra, tehermuktisarwasari,
tukaddanunetinjoin,sarwawulanguntanketung,
muwuh swaranpaksiumyang,halustambunginsundari,
uduhratu,kenkensukane pangguhang.

17. Yanadilesumamrga,tityangmangembanimanik,
twarasandangsumangsaya, tityangmulajurusunggi,
megatNiKaruninyawis,naginggagebukeenduk,
arah tityangtan ngiringang, tityangtwaraja bani,
nimbalngebug,ISucita mangucutang.

18. Ngudatakutimasmirah,rehtityangnandanmangabih,
nesektwaramabelasan, mangrumrumsambilmamuji,
mangawasmadyaneramping,stelringtayunge lemuh,
tindakdabdab mangelohang, lwir camara tempuh angin,
tanggung nawu yan tityangsampun ngiringang.

32
19. Pungkuryantekaningsamaya,imirahsedangrihinin,
tansahtityang mangiringang,ngetutpamarganimanik,
wirehbayanetankidik,tityang ngabehmandenlantur,
yantityangpademrihinan,tannyujurkaswargagelis,
karinunggu, ringwatwagalagilngantosang.

20. Dikalanmirahprapta,mandenwentennandanngabih,
apanmargasripit pisan,batuganjihasingnjekin,
kaludpangadangtankidik,garudabwaya asu,
agengkaruraturgalak,ringsampunsamiklintangin,
ditungucur, manujusmaraloka.

21. Ngelinginpurine suba, bahansuwekatinggalin,


ringtamantalagadwaja,ugigelisah cingakin,
gedongsekarenemarik,matumpangmasusun-susun,
bilihkakwane samah, masangjaringngurambatin,
nyawan liyu, tambulilingan nganggwang kita.

22. Wentenugimanahtityang,ngiringmandatanmarabi,
nangingHyangSmarabijal, nyelirnyelangdewekbeli,
wirehIdaDewiRatih,malinggaringadihayu,
yan tempalinbilihtulah,becikanjamargiiring,
mangdensampun,kenipamastun batara.

23. Ah belijegngendah pelag, bes ngawe dalihan paling,


sampunangja bengkungtulak, masawitrapinihbecik,
tekangudabuduhadi,twaraadakandaluwung,
katak mangasihangnaga,pitikngasihingkakelik,
uduhratu,nyensangguppacang nanggungang.

24. Duhadijiwatmantityang,wusanjaadingulgulin,
iratubesbangetngendah, tityangmuleanakkenyih,
nggihjwamirahlinggihing,pinunasisedih ngunggun,
bilihmatitityangmirah,yantangelisangtambanin,
ngudyang ratu, bangetmenyandenin tityang.

33
25. Ngudase iadiengsap, tekenperagayanRatih,
ndawegjaeling-elingang, tityang mula guru laki,
HyangSmarangaraganin,dados mirahgelisbingung,
laliring unduke kuna, mider pingsering dumadi,
pada nurun, samimilihsaseliran.

26. Dukimirahemaraga,ringIdaBatariSri,
ringWisnutityangmaraga,dukn dumadidewiSaci,
ringIndratityangngutpeti,dukringdamayantimungguh,
tityangdadosPrabuNala,mangkindadiDyahKaruni,
jegmapangguh,ring tityang bagus Sucita.

27. Pipinemecemblengbarak,tandantityangngarasnguni,
punapimalihkobetang, sangkankadatngalinggihin,
menawiimanikbrangti,antukewawukapangguh,
kaseptityang manudtudang, iratu sanghayu luwih,
mangden huwus, durusang tityanguwelang.

28. Kewanten wusannguwelang,pamadainbanngasihin,


siraminban mukabungah, tirtainsamitamanis,
kalpikainliringmanis,kidunganbahanpasanggup,
mangda sapisanan lukat,malan tityangsatus keti,
ratuhayu, nggih juwa sampunangkadat.

29. DyahKarunikenipiyah,mamedahnusukkehati,
ngeresmamuluhkosodang, aturegelespiragi,
inggih-sangSucitabli,besgemesngantekpapusuh,
icenin jatempotityng,anelyanbawosangrihin,
besmaupuk,tityangmulapagul pisan.

30. Indayangtityangnunasang,mungpungtityangmamanggihin,
satwanungkak kirangsinah,ndawegjatityangdikain,
punapisenengawinin,ringsampunengelah liyu,
manggehmasihmangulahang,ngalihsatunggoninghurip,
sangetlacur,dadi jurualih nyabran.

34
31. Malihnetunasangtityang,napimadansarinsugih,
punapikesujatinnya, kantinesapanjangmargi,
kalihkantiningsangmati,napimwastajatinsatru,
sakitnapipalingrahat,puniketityang ndikain,
pacangsungsung,satbeliiringang tityang.

32. Tityangsukamangantosang,dysatutanwentenjamangkin,
sokbeliledang nyanggupang,SangSucitamanyawurin,
antukebessampunlami,pungkurtityang pacangnyawur,
wawuukuhSangSucita,mapamitsangetprapti,
sangabagus,ne maparab ISugata.

35
PupuhGinada : VI

1. BelibagusSangSucita,
tityangISugatatangkil,ngaturinbelingajengang,
wireh sampunwengilangkung, bawosengiringsapihang,
mangdapolih,nyangigtaji mangawitang.

2. Binpidanmanggihwentenang,
kaklecanmalihkawitin,nangingtityang mangahapang,
ayamtityangdyastuburuh,wirehipiyannerusak,
ampehangin, campakan tityangical.

3. Nangingkesampunangduhka,
tityangdemenguyubeli,ISucitararisnimbal,
aduh adisangabagus,jaibeliiwangpisan,
ngarihin, belimaturringiraka.

4. Wantahadismpunsinah,
tanwentenpacangndukain,wirehtasakinkadarman,
twara santulinban unduk,nangingkenemadaniwang,
manggehpelih,dyastu ja tan kapiduhkan.

5. Pamuputnunasampura,
rehdurungnunasringadi,kedusankayunegalang,
ngawinangbelitansantul,kaluindryamingungang,
kranabeli,lalimatur mapinunas.

6. ISugatamaturnimbal,
sampunangbelimanjangin,wirehsampunsamigalang,
kayunnemanampikayun,pacangnapirawosragrag,
netanparti,yandasaretwara suka.

7. Malihtityangmanguningang,
manahtityangesujati,bedaktityangmaduweipah,
newikanturdarmasadu,agenantityangmalajah,
mangdensering,tityangngiring mangonjakan.

36
8. BilihIdaajintityang,
ugitanlyankaapti,wantahmantuneutama,
wruhing sastragamaiku,tepetingsilagunawan,t
warangingsir,manggehbaktiring Hyang Titah.

9. Samitelebe ringsastra,
miwahpenampene tunggil,panujune ugitunggal,
punikepanegulankukuh,tingkahemaipahmatwa,
apnantunggil,jiwane nyelir sarire.

10. Nikangawinangtanbelas,
jiwanesahimanunggil,kadipacampuhakasa,
tandadi pegatsatuwuk, yadin sarirane belas,
tilehnyiki, wirehpangrasane tunggal.

11. Wantahkaweruhetunggal,
ngawetwangrasatunggil,rasanetunggil ngawinang,
sariraneseringmapunduh,yaningkaweruhetungkas,
sinahsulit, pacang ngatepangsarire.

12. Masihmuwuhmanekekang,
yanantengsalingunyain,mingkintangehteken goda,
tahuringkesaktenunduk,sanekuwat mamalasang,
ntokabasmi,bahan tatase ringtatwa.

13. Sayankuwatmanekekang,
maipahmamatwawyakti,tuwinmanyamabraya,
masawitramajiibu,yanbaresmawehampure,
ringsangpelih,mingkintwara ngawe iwang.

14. Arahtityangngocohpisan,
sagarabakattasikin,janjanngucaptidongmelah,
dyastubawosepatut,swecabelingampurayang,
tityangalit,mulakirang unadika.

37
15. ISucitamalihnimbal,
rawosadilintangluwih,muwattigangkautaman,
dasar lantaran panuju,punika patutsamian,
tur nukanin, bangetbelinyuksemayang.

16. Jatiwantaharangpisan,
sangnyidayangkadiadi,patutmuladadidasar,
panujunetuwirahayu,kalihnekanggenlantaran,
ugibecik,amretasanjiwani saksat.

17. Katahanakkadroponan,
ajumngangkenngardibecik,nangingsatak ngingsakayam,
boncos nulungpitikpuwun, tur madasar manahpunyah,
dong meludih, ne ketotannyandang tulad.

18. Sangkansangetbelingajumang,
sakadibawosiadi,rawosedahatutama,
adi mangguhpalahayu,belisukamadingehang,
miribadi,paragayanSang Hyang Dharma.

19. SangSugatasebetnimbal,
wantahsolahingsangluwih,nepradnyanebekingnaya,
tanpalingngalihpangajum,tetehpangusngawesuka,
sangmiragi,nyusupngawe waregmanah.

20. Jiwantityangrasaruwat,
manuncapswarganeluwih,kesahsakingwecidesa,
lukatbawosbelibagus,ngritissattirtautama,
nangingjati,tityangtambet ludin nista.

21. Inggihjwabelipuputang,
ngiringmarayunanmangkin,sodanealal ngantosang,
dotrayunangbelibagus,wirehsinahpacanglukat,
dadosjadmi, yan sang utama ngajengang.

38
22. Tamyunesamingajengang,
SangSugatatansahngiring,mangantanmamonabrata,
itepsambilngrawosditu,bawosemarupeendah,
padawagmi,mapotelebmapo ica.

23. SangSugatamanyorongang,
kakulubandawunanti,sahakenyir manguningang,
nikiantiwastanipun,yannikiseringajengang,
kocapbecik, doyankeman ban batara.

24. Yaningpiduhrayunang,
matahwyadinratengin,punikekocapngawinang,
mangentikangkayunluwung,sadudarmakapiwlasan,
heamalin,ngawinang teleb ring tatwa.

25. Yanrayunantanpauyah,
punikekalangkungbecik,ngawinangpagehring manah,
ngawejenangikacarum,yangalitikmanakonang,
tankidikin, rayunane ngawe melah.

26. MakadiIdaSangwikan,
tekagampangngalihluwih,dawun-dawunan ngawinang,
bangetnulung ngardiluwung, reh uning milihajengan,
turin apik, tan sabarang karayunan.

27. Yankarengngajengankakara,
kocaptanngawinangbecik,bangetngawe butakmanah,
ngejohangcedangingkayun,mangentikangbuditamah,
kirang becik, becik kidikang ngajengang.

28. SangSubudirarisnimbal,belibangetmamisinggih,
sajatuwahajeng-ajengan, bangetngawehalahayu,
makranaraganewaras,kranasakit,rayunantuwah ngawenang.

29. Yanracunbakatajengang,
awaketanwuungmati,yaningamretaajengang,
segerwarasbakatpupu,yandeekekarusakan,
barengsakit,kenehetwara buwungang.

39
30. Dadaharananemelah,ngawekenakragapasti,
raganewarasngawenang, kayunemanadilanduh,
sakingkalanduhanmanah,buwinmabalik,
ngawetwang ragawaras.

31. Awinanidasangpradnyan,
marayunansangetapik,nginganin yogya tan yogya,
nyensanggupngajengangracun,mangdentannyakitinmanah,
bes nyejehin, yenada baninyanggupang.

32. Jatinnyanemadanmanah,
ganjihansangetringangin,kalingtempuh dadaharan,
kudyangmangentegangkayun,bantas sanding sebeng rusak,
suba sedih,magejulanmangogah awak.

33. Entokrananyandangyatna,
pepanganannepilihin,tondennyandang mangandelang,
ngelahkekuatankayun,nagihingerangdimanah,
pangda pelih,degage kadenwisesa.

34. Yanbanyaapipasaja,
ngudyangtakutnunjelcetik,nangingyanbukangedebong,
dajapangkahngasenteguh,degagnantanginkelewang,
tulusiding,pegat kesampwaksapisan.

3 5 . Apakbisangabaawak,
ngadungangringsalwirindik,kenkenbahan matindakan,
ambulapasandangsuhun,tekeddijamalugarap,
ntoingenin, apang sukat asedengan.

36. Sedengbecikwusngajengang,
sangtapasampunmanganti,maring bale petamyuan,
sangkalihmanangkilsampun,ISugatatwarabelas,
ugingiring,pedek ringsangpangempwan.

40
PUPUHSINOM :VII

1. Wusanmapaicacanang,menengajahanjegapi,
tumuliIdasangtapa,mangandika banbanharis,
duhdewasangbaguskalih,adakesadyanibagus,
subakeitunjung enyak, pamula ditlagan cening,
mangden anut,ngawe sukan manah bapa.

2. Kewalamanahang bapa, johyaitaru rigis,


manulak patibanhujan,nenulung mangaweetis,
miwahipaksibelibis,ndikapannyebetangdanu,
yansubainyawan nulak, madune kalintang manis,
kala ditu, mirip dewakakadoang.

3. SangSucitamatursembah,duhratusangtapaluwih,
jatipaswecansangtapa, kedasmulusnirmalaning,
luwirSangHyangIndrapatis,duknulungsarwa tumuwuh,
tansantulnyambehanghujan,danatanmadagingperih,
tityang nyuwun,saha bangetnyuksmayang.

4. Kadipangacepsangtapa,dumadakkasidangelis,
makadiputrinsangtapa, sangsaksatpurnamasasih,
minabsampunmanadarin,bilihgelisnyundar metu,
ledangmapaicagalang,ringtityangitadahasih,
nemanunggu,imput petenge kasmaran.

5. Durungmasanmangawinang,sanggupesangkantanmijil,
nangingpalilayang tityang,dwaningtanwentenjabecik,
mamupuwangsekarwangi,durung kebahlawutketus,
tityangnuladtambulilingan,sanduwegmangingenin,
ngisepsantun, sasampunsekarekembang.

6. Dyastujuwaicantaka,sedihngatgatsabehngritis,
kalaninglahrumasa, pamuputwantahmaganti,
panekankartikasasih,ringmasansabeheturun,
sapunikapidagingnya,satanggentityangngawitin,
mapawuruk,mekek panuncap indrya.

41
7. SangSubudisebetnimbal,wirehsampunkewangsitin,
inggihratusangatapa, sangwebuhajnyanaluwih,
saksatSukra Wreshaspati, ajnyananetan patanggu,
jimbarluwirsagarawera,tumusangswecanemangkin,
ring ipunggung, ne cupekluwir suwukan.

8. Suryaajnyanasangtapa,lungsurtityangsanemangkin,
mangden mamanggihingalang,tityangkaselekringmargi,
sangsayabingungmetengin, lobakopanemangapus,
kitikanmanahngodagang,kakosabanirihati,
sangkan libut, tanmakanten pajagatan.

9. Sapunapiantuktityang,matingkahjeroninghurip,
tityangpacangluwaskija, napianggentityangmargi,
sapunapyangngentasin,napinenyangkalalawut,
siratityangnemamarga,durusangtityangndikain,
tityangnunggu,sabuh wacanan sangtapa.

10. Sangtapamasawurbanban,uduhbagussangSubudi,
wyaktidahat mautama, pitakendewapuniki,
ulihpitakenmaciri,ibaguskatahkaweruh,
subasakitmangitungang,nyelehinsarining aji,
bilih sampun,makelap cingakinanak.

11. Bapasakingpapolosan,sukamatimbangringcening,
nuturangpamangguh bapa,anggenngadabinnealih,
wirehjatilintangsingid,suksmamengkeb satuwuk,
ngengkebensangmomomanah,barimedalmakaputilid,
ngawe takut,mawak krodamangawasa.

12. Sangkansangkatunanmanah,brangtisangetsalahtampi,
nyebetangsang menyayangang,kadenmusuhepituwi,
bahanematingkahnuding,semu marengusmamisuh,
matbat tur parikosa, twara tawang anakluwih,
nyandang sungsung, patutsembahajak onya.

42
13. Sujatinnyaadanyamar,nyilibtongtangehanggumi,
entoanemanguripang, sarwaneadedigumi,
nangingkewehmamedasen,wirehsepisuwungsamun,
tanparawattanpamatra,sulitsaksatmamedasen,
leskangkung,kadiagni jroning sela.

14. Banesukilmemawosang,dyastusangbujangeluwih,
kewehpacang mangenahang,apanmulemragailid,
tansidaojahbanmunyi,tanbakat rikrikbankayu,
sangkan dadicacimpedan,nagihsengehsang manampi,
apan suwung,nanging misiteka tawah.

15. Dukmanahetanmamanah,ringbudinetanmabudi,
ringtawangetan manawang,dituidajeneklinggih,
dituidarumagajati,sangkanaranganak tahu,
wirehidatanparupa,kudyangmedasinbanaksi,
twaratepuk,yantan purun ngutangrasa.

16. Entonepatutsaratang,nyandangtujusarengsami,
entodewekepasaja,ento rurungpalingluwih,
entoanggonmangentasin,nangingyanbanyanu bingung,
ntomasihnenyangkala,ntomrasatannyandangaleh,
bakat tandruh, bangangsar manyungglaprasa.

17. Ajahankadinyayangang,laksanamiribngemesin,
itunikadingasihang,nyanan carangamusuhin,
twaranyakenehmakanti,twarasekenmanadimusuh,
keto panalihsangmuda,bahankejokanpangaksi,
nekadulu,wantahkulitlapis samah.

18. Kadigadebonglanbawang,munggwinguntengnyatankaksi,
turnyelap twarapedasang,banpuyungkadentanmisi,
wirehtawangtwarapipis,twara yehtwarasangu,
miwahtanwentenbusana,sangkanlyunantwaraisrik,
bane puyung, kaden pragatmawaktelah.

43
19. Nangingyanbaningliwatang,palyatebuwinabedik,
medasinpuyungpunika, gunannyatwarakidik,
cunguheempetagigis,rasanyatwaraluwung,
song kupingeyansampetan,bongoltwaraningehmunyi,
ngenahditu,puyunge gede gunannya.

20. Kakolonganyansampetan,ajahanangkyanelisik,
ketobahanmamastika,isin suwungeutami,
buwintalektekpedasin,ambaraneyantansuwung,
jagate makejang rusak, ring basa janiselehin,
tulekmalu,saking pakadangangbasa.

21. Suwungkedastelahhilang,puyungbolongmendepbresih,
matisuwudmiwah galang, mated degengpragt hening,
bunter tusing moksasepi, entokadang basa bagus,
makejang pawakannora, norane buwiningetin,
dukumungguh,ring undukmalih pedasang.

22. Waregeyantantelah,dewekemanadipaling,
sedukeyantwarahilang,masih tanwurungansedih,
gedegeyantwaralisik,tanwangdairagengamuk,
makitaneyantanhilang,iragakabaratbirit,
kantikipud,batisengayahin kita.

23. Yaningsuwudmawakkasar,pancendryatannyakitin,
wisayannyatan nyangsara,yanmawakkitatusing,
nekitayangtannagihin,yanbisa manganggonsuwud,
bantasbisangunadika,suba sanget elahpanggih,
yasang suwud,sujatining kautaman.

24. Imbane diharepmelahang, irengang mangdennya galir,


sahi ya rasa-rasayang, bitbitdikayunegulis,
apangsajakantingarti,tursampemerasalawut,
kagunannemadantelah,misiapaentopedasin,
rehipuyung,misisaluwiring ada.

44
25. Ilangsukhadadiduhka,???????
ilangduhkadadisuka,ilangesukamaisi,
sukaduhka ilangangmalih,tanwurungmanadiladuh,
ilangelanduhisinnya,ntobapa ngimbain cening,
apangtuhu, cening ngertiisinilang.

26. Yankabawosbaninanak,kotamannemadanlisik,
dituceningmamuwatang, subangelahpanujupasti,
nangingkenkenbanmedasin,kijaambahapang tepuk,
melahjaniadeng-adengang,kranaIdaSangHyangLicin,
sangettakut, ringtambetkatunanmanah.

27. Sang Subudimatur sembah, duhratusangtapaluwih,


saksatSiwa nganugraha,wacananemautami,
luwiranginmangangobin,tambetesat mendungtakut,
mawinanmakesyargalang,manahtityangparamangkin,
inggihratumalihinlugrahin tityang.

45
PUPUHGINANTI:VIII

1. Miribsubaliyutahu,kadinemungguhringaji,
jatinsangsarapunika,wetu sakingtingkah pelih,
pelih saking ketambetan,tambet dadidasar sedih.

2. Tambetengawinanglacur,bulakbalikmanumadi,
bingkihmalahibinduhka, dekahngubersukan hati,
ngalihhidupmatibakat,ngalihbajangtuwa panggih.

3. Tambettanlyanpuniku,dadikranansami-sami,
kranajengedkadijantra, sukaduhkamalinderpanggih,
janisedihnyanangirang,suwudgirangsedih malih.

4. Yanbanyanutunggunhidup,liyutenggenangdihati,
nangingyaningsuba tuwa,kisutcengkudkaludsakit,
angkihanmamegat-megat,apanetegenang malih.

5. Pamuputnyamatibungkus,kakencanetelahledis,
twaraadabuwin kandayang,kabeletpayunegakin,
tumbenjemetnyakmanyerah,narostwara makelatin.

6. Acepannekudyanghiyu,megohnangguseketketi,
makejangtondenkasidan, puput nyaerah ngabe gering,
geringinsalah acepan,bek maisisakit hati.

7. Jumunindumaditudtud,nudtudangedotemuni,
demenemaawakbangkaan, anggonngalihnedemenin,
nangingpragatdadinungkak,matienggalan nyagjagin.

8. Pingseketjantospuingsiyu,bulakbalikmanumadi,
ngubunginpakitan manah, kaden iya bisa trepti,
suba satak nagih domas, subasiyu nagih aketi.

9. Pamuputtantahencukup,nandang,kuwangsahi-sahi,
kadipasihnyolo tukad, lwir agnimaksalengis,
sahiembuhsahikuwang,tan antukngenemin.

46
10. Tanpawatastanpatanggu,kitanesahinagihin,
yaningtanwentenkasidan, sinahdadisakithati,
ibuksedihmanyangsara, masih tambetmanasarin.

11. Subatingglastwarakamur,tambetepukuhingsedih,
sangkanbuwatang alihang, tambanipunesujati,
tanlyan kawikanan, nto tambannya jatipasti.

12. Anemadanwikaniku,bisanemangawegalir,
ngadayangmuwahngilangang, salwir ne adadihati,
halahayusuka duhka, ngunadika apang uning.

47
PUPUHSINOM : IX

1. Kawikananmamunahang,pangeringtambetesami,
sakancanlaraningjagat, yadinmalangebekgumi,
kawikanannglebursami,wirehwikanepuniku,
panglukatanpabresihan,miwahpangentasejati,
ikutuhu,sariranSang Hyangwisesa.

2. Janijumuninmakanda,nabdabangragaapikin,
tannyandangjegpragatang, rehliyunantondenpanggih,
limbakangtudtudangmalih,anejatimadan cukup,
pangkedbisanebeskatah,yananakmabudicupit,
cagwahpurun, mastyang na karisamar.

3. Mrasa cukupmrasabisa,mrasa nawang cara pasti,


mrasa saktimiwah kuwat, mrasabagusturinsugih,
mrasatanadanglangkungin,turmrasadewek pangaruh,
entosangetngawenangpunyah, sipokkenehengungkulin,
meh mananjung, yan ada banimamapas.

4. Kadukcaluhtannyakngandap,demenngaweanakajrih,
nawungabilbilang timpal,bedakmangdenyakapuji,
sedukmanagihkasorin,edotmangdennya kagugu,
jeleiriyanningehang,wretayanadangalangkungin,
dadilimuh, dihatinemalulunan.

5. Punikedakinerahat,ngawegeringsangngamongin,
manadikeweh nyangsara,nutugngatutkayangmati,
nangingyantangehsangkeni,ajin tekendadikewuh,
sahatlawutkagedyang,masranabanngandapsahi,
suwud ngungkul, ditutuwah dakine hilang.

6. Yanpuruktankatangehang, deweke maisigering,


geringe buke ituniyan, pastitansidamamargi,
nujukatongoseluwih,wirehyanambalrurung,
luwir gunungbatupilah,ngangselmargineseripit,
kijalaku,tulusngatogor bekbekan.

48
7. Daenggalngiwangmatutang,saluwirundukepanggih,
rehguminesuba wayah,tuturemaduktankidik,
liyusangkatunanbudi,barengngejotang pitutur,
ngadokangrasadidihan,tanngadunginlingingaji,
twarangitung, wasanan sangmadingehang.

8. Entokranabagussayang,gabahenyandangimpasin,
rehyankaduksuba iwang,tankidikkewehtandangin,
takutmiwahlekpanggih,sakithatisanget imput,
runtagsahamepangenan,sangkanyanmuputngindik,
timbangmalu, da muputang pedidihan.

9. Sangkanmurukmalokika,tuturkunanepedasin,
nemungguhring sastragama, pakardinsang kawi nguni,
miwah bawosanak lingsir, neprajnyanturdarmasadu,
kalihtanlobaangkara,tanmomoringanakistri,
dituluwung, tongosmanimbang kakencan.

10. Rehentomawaklokika,nenyandanggugusungkemin,
iragabuwin manimbang,apangmarasadihati,
mangdangilisturinadil,kenipabahane luwung,
edacaramilubawang,sokbisangrambangdibibih,
mangdentuhu, ngartitur ngrasa dimanah.

11. Keto malu ban makanda, icep anggon dasarbudi,


ento anggonmangawasang, sakancan tuture luwih,
miwahsalwir anepanggih,apangdabingungang pangus,
da enggalmenehpelihang,rehsuksmanemadanjati,
liyulacur,pahidbeneh sasunglapan.

12. Neadatuturutama,warahSiwaBudhanguni,
nemanggeagemHyangTitah, karmatanliyankadanin,
krimikanmanahesami,sapolahbawosemetu,
saluwirkritipanawak,entokarmakaadanin,
ulihditu,ceningnampisuka duhka.

49
13. Entotuwahpunyahtingkah,tanwurungmabuwahpasti,
entomasihne mangalap,manyayangangmangemesin,
entomasihaneuning,swarganraka ulihditu,
apalwiranetemokang,ulikarmamijilsami,
twaratepuk,yantan karmane ngadayang.

14. Abesiktongadaginjal,nepanggihlannemanggihin,
makejangkarma ngadakang,sangkankarmanekadalih,
mawaktitahdahatsakti,manitah salwirtumuwuh,
ntowatesSangHyangSuksma,manyayangangmangamesin,
tepet nurut, kilukan karmanmanusia.

15. MunggwingIdaHyangSuksma,langgengdegdegsahi-sahi,
satatatwaraja onyah,kewalangawinanghurip,
asingtingkahangdadihurip,nganutin karmapuniku,
twaranagihtwaranulak,misararingsangmakardi,
nyerah lemuh, sangkan marupakadilan.

16. Yaningpelihbanmatingkah,pelihemanadihurip,
yeningpatutekardyang, patutemanadihurip,
yansedihangdadisedih,yansukayangdadinawu,
yeningtingkahemadukan,madukundukekepanggih,
jegmiturut,ringagung alitingtingkah.

17. Janibisayangmatingkah,jelemelahepedasin,
sakancantingkahehala,keweh kadadennyapasti,
sekancantingkahebecik,manadisukatanwurung,
tan daditagihlantulak,twara nyidayangngengkebin,
sahingatut, kadyageni lawan teja.

18. Sangetsulityantantatas,tekendewekenejati,
anebisaamawakkatah,tur bisamawakabesik,
muwahtanpaawakuning,entonyandangtetesinmalu,
penawangeapangpedas,kenkenkranadadiabesik,
dadiliyu,miwahdadi twara ada.

50
19. ManutwarahSangHyangSiwa,ringIdaHyangUmadewi,
miwahringSang HyangKumara,kinucapguminesami,
tekaningdagingnyasami,nganutin penampenkayun,
yening tampingemusuhang,jagatedadingatrunin,
sahi nurut, bukatwaratahenginjal.

20. Yeningdikayunesayang,guminenyayangangmasih,
malihyanrasayang katah,jagatekatahnurutin,
yaningrasayangabesik,barengjagatetanliyu,
yanbakatrasayangtunggal,jagatebarengabesik,
tampisuwung,milu suwungya ijagat.

21. Adaimbaanggonngawas,yankenehemisiruntik,
asingpehekngedegin basang,luhujelananlankursi,
barengnumpangngaweruntik,asingkaton mwahkarungu,
makejangngentukinmanah,ngawewehinkewehbrangti,
muwuhimput,makitaonya manuhtah.

22. Yanmanahekadukselang,jagatejegmanyelangangin,
mrasangapusmrasa nujah,mrasanubangencakngintip,
mrasanyandangnetehnglilig,manut agungalitkayun,
yeningkadukwawadonan,makejangnyakmarupaistri,
rasa susu, nyuhngadingeyadin iyat.

23. Entotandaningijagat,nurutmanahtuhujati,
malahangnanakngirengang, apangsajakantikeni,
yanadakayunnungkasin,kadinesinahiwawu,
buwin balikinitungang,apangmaan,sawurpadidi,
yantanpangguh,takonagdajag maboya.

24. Adakenehadejagat,jagatsakingmanahmijil,
cingaksakingAjiSangkya, pratiwisakingapahmijil,
apahsakingtejamentik,tejasakingbayumetu,
bayuendagsakingakasa,akasamanahngawinin,
manahpukuh,sangkan manahe kawasa.

51
25. Yandimanahmrasaada,jagateadanurutin,
yaningmanahtwaraada,jagate miluyatusing,
nangingadaunduksulit,kakwatankajokanlawut,
apaanggon mangadayang,apaanggonngawetusing,
twaramampuh,makranau8nduke sunsang.

26. Guminengadakangmanah,sangetyadaditungkalik,
gumunenyiwanin manah,kranajiwanetankidik,
jiwababotohpamating,jiwabanijiwatakut,
entomakejangmamrentah,bantanpanggihnesujati,
kantituyuh,prentah jiwa kotilaksa.

27. Amontomalubanbapa,nuturangpanampenhati,
pamuputbapangaksama,mirib caramangajahin,
jatinyabantasngortain,kadinepangguhdikayun,
ceningjani malih nimbang, ne pelihlawut kutangin,
ane patut, dadisimpen tanlarangan.

28. Duhratusangpangempwan,wacanekadilangit,
bresihnetankaguleman, patuttankaworanpelih,
kedastanmaketeldaki,nerusmamedahringkayun,
manahtityangmilugalang,lahlahinbawosesuci,
mugitumus,iratusweca ringtityang.

29. Kaduksamikapasukan,pangrabdantatwaneluwih,
nglanturbabawosekatah, sahanantatwaneluwih,
sangngiringlawankahiring,samiprajnyanebektutur,
mawinantimbaltinimbal,bawoseateppiragi,
nyaksapahut,lwirwrhaspatilan Indra.

52
PUPUHGINADE :X

1. Kagetsampunabangwetan,
ngandika IdaSangResi,amontomalupragatang,
buwinpidanjalansambung,bapamrasakirangan,
ngajakcening,mabawos magagonjakan.

2. Ceningapangmasihmaan,
sirepajahanejani,adinceningISugata,
mangden ngiringmeremditu, bapa masih kurunegak,
jahan malih, subangantinbapangarga.

3. Gelisingcaritakocap,
padamakolemdigelis,ajahansampunsemengan,
sang meremsamimawungu,glismasiramngastawa,
SangHyangRawi,puputing saupacara.

4. Puputemanangkilmuwah,
ringIdaSangMahaRsi,misadyangpacangmamindah,
makadiringsangahayu,sampuntangkilringsangtapa,
maturpamit,tankirang ngawenangsuka.

5. Padandararisngandika,
bapatwaramarasaiying,katinggalbahanidewa,
kantunrumaketringkayun,nangingdyastusapunika,
janingawit,muruk nahan sakit belas.

6. Dumadaklanturmamarga,
turenggalbwintekemai,nahkemacening morahan,
tekeniyadisanghayu,apangdantodadicara,
critagelis,ringsang hayupamit budal.

7. Tanpanjangkacaritayang,
sangninggallankatinggalin,padasaratmuwat unang,
kayunnengalawankayun,mehmalilitjroningrasa,
twarakaksi,sok linuh ngendas diraga.

53
8. Padaduwegnanemrasa,nangingringaksimaciri,kadiagniringtabu
nan, andusnya katen makudus, dyastu kayunne ngedetang,
nging dibibih, kalispangrawoselagas.

9. Pamuputatepditengah,
payumablasandisisi,kadipegatkatikjarak,
getahnyaenumangatut,gelisingcaritakocap,
wusmapamitringISugiatatan lupa.

10. RarismaturISugata,
dumadakpatinggalbeli,kadipakesahBatara,
matinggalan teduhlanduh, munggimangda sapuunika,
sangninggalin, kenisane kaacepang.

11. Sasampunbelimatinggal,
tityangpacangmacatulis,tulisanejroningmanah,
manahimboksanghayu,nerawitmisikarangan,
solahbeli,seringpacangngulgul tityang.

12. Sadurungbelimamarga,
paicaintityanggurit,nemapupuhSmarandana,
dyastu pitungpadacukup,nenyatwayangcakrawaka,
kalasedih,tinggalinmanuk dewata.

13. Nggihbelimargidurusang,
ampuratityangngulgulin,sanghayukantikemengan,
bulakbaliknabdabsemu,pongahkimudemadukan,
kantikabilbil,jantoskasep manyaruwang.

14. SangSucitakenyemnimbal,
nahjanibelininggalin,kewalaadiSugata,
pretenin sekare harum, mangdennya digelis mekar,
medalsari,ne miyikmaburmimpungan.

15. Ringrawuhitambulilingan,
malihapisanmariki,mangdennapetpanyambrama,
sekarkembangmasariharum,mangdawentenisappada,
ngeburangsaringatut lawa.

54
PUPUHPANGKUR :XI

1. Sangkalihmapamitbudal,sadaasru,
ajahanadohdigelismargaalitkilak-kiluk,
lemuhluwiringgekanmadya,sanelengkyang,
kagettukadyekapangguh,gelis sampun kalintangan,
sampun rawuh maringpinggir.

2. Rawuheringpinggirtukad,wentenbatu,
agenglumbangbeciknyulig,wungkulin bainginagung,
mabangsingyamailehan,dahatsamah,
punyannyaagungaluhur, dituidamararyan,
sambilnyingaktoya hening.

3. SangSubudimangandika,adibagus,
indayangjuwacingakin,katang-katangene atub,
nemebunmalepahsamah,dawunipun,
podoktwarangelahmuncuk, maniru dawunsubita,
sekarnya putihlan tangi.

4. Masihngaesukanmanah,yankadulu,
ngiranginkurudimargi,elingbeliane malu,
adaanakmanuturang,dawunipun,
anggontambebesehluwung,muligmisibawangadas,
nanging ne mabunga putih.

5. Malihyanlablabdawunnya,lawutinum,
sakitngrasakatelasin,ringbotor miripmabarung,
paturumsnsdibalyan,masihnulung,
sakitbesehumbin ipun, uliglawutolesang,
bawangadas campur masih.

6. Kocapibotorpunika,dawunipun,
nematahyadenratengin,seringang ngajenganglawut,
munahangngrasaturunan,tekaaluh,
tambamudahguna luwung, twara tuyuh ngalih balyan,
nanging yeningkauningin.

55
7. Ukuhngalanturngandika,jegmacebur,
wentenbojogagengputih,sakingbingine ngrembun,
tadahdohturmanyagjag,lawutmatur,
mabasamanusacaluh,ampura tityangdewa,
matur ringibagus kalih.

8. Wentenkabuwatantityang,nunastulung,
ringidewasanemangkin,sakitmanah tityanglangkung,
antukwentenpianakttiyang, mwaniaukud,
icalipunjuwang pandung, yaksa saktingapak-ngapak,
ringjagad mangrusuhin.

9. Seringipunmamalingjadma,sahangrampas,
nangingboyawentenuning,rehipun nganggekaweruh,
ajimayamawisesa,dahatteguh,
ringsarwasanjataluput,keweh anake nglawan,
dyastu nyidayangngetonin.

10. Nangingdyastusapunika,tekagampang,
patinipuntityanguning,toyatamresan iku,
sakingtarubodimedal,wuskabakta,
yanpacretsapisanlampus,nangingtan jatma sabarang,
ne dados pacangnampesin.

11. Jadmaneyogyamademang,yaksaiku,
anaksadudarmabudi,tepetngamong silahayu,
mabratatapatanpegat,twarasurud,
baktiringIdaHyangTuduh, teleb maring japayoga,
asih ring sahananmurip.

12. Idewamanahangtityang,tuhusadu,
sampunngamongdarmabudi,idewa nyandangmanglebur,
sangyaksanedahatcorah,keninanggu,
ambekipune tan luwung,wusan ngrandahin jagat,
ngrampastur mamalingjadmi.

56
13. Dikrangkengmajarowaja,dahatkukuh,
ditupianaktutyangngesil,seringngambe bapaibu,
nyaritmangenyagangbasang,yanakudang-tahun,
sampunditungengsub, jawatkubuh kewehin pangan,
tan bebasnengawe sakit.

14. Sakitpetresnanibapa,lawanibu,
isengpianakmangangkepin,mangapyuk mangawesungsut,
napianggentityangtambe,boyaluntur,
yantansangabagus nulung, sangatduryasaningbapa,
ne tan nulungpyanaksedih.

15. Dastityangngemasinpejah,sarengsomah,
mangimpasinsakithati,ngingeling tityang ringipun,
kari huripkasangsaran, muwuh sedih,
yan kuningintityanglampus, punika awinantityang,
tan tulus nyeburin agni.

16. Puputnandangsakitjengah,sahisedih,
nyelselangpakertinguni,sambilnulame HyangTuduh,
dumadakgelisngampure,manywecanin,
tityangibusetnelacur,ne mangken kagetidewa,
panggihin tityangiriki.

17. Dyastuntityangbojognista,langkunglacur,
ngwalesswecaboyauning, dumadakjasangabagus,
ledangmanyambunginyasa,nulungtityang,
nesakit nyedihangsunu, bilih punya karman idewa,
pacangngewales diuri.

18. KocapyasansangDarmika,kadiratu,
sedihyaningtwarapolih,nulungin sang nandang lacur,
nekewehsekadittiyang, nggihlanturang,
kadarman iratubagus, nggentityang pawewen yasa,
nemawak sila utami.

57
19. Mangdaidewapawikan,munggwingtityang,
mawastaSangArtati,tistisning Anilasunu,
nekasubsaktiturdarma,jurujaga,
wateksangmasolahhayu, munahansahanangcorah,
keman ban sang Rama nguni.

20. RingbukitKadalipuspa,umahtityang,
ringrejengprasasripit,wentenguwadahat pengung,
masintenmirahtanketung,ring tityang,
masintenmirahtanketung,ring tityangnora maguna,
wirehngutamyang manggis.

21. Ditutityangnandangjengah;sarengsomah,
sedihpyanakningalin,kegebagban bosetliyu,
barengpadamapangenan,rehgustinnya,
icaliraksasamandung, memenya sedih maguyang,
reh kecalanguntenghati.

22. Munggwingbukitpunika,sadoadoh,
nikatepengkantenkangin,arangwenten jadmarawuh,
apanbukitmadurgama,rejengpangkung,
parasidingrungka langkung,macan barwangekatah,
gajahwaraklanlalipi.

23. Ringsambingbukitpunika,tadahsoran,
sadawentennangunkerti,padaprajnyan sidisadu,
kalihsamiwibuhsisya,turirika,
katahbulakanneluwung,sandingsarwa sekarkatah,
kdapan taru becik-becik.

24. Sumekentityangirika,mamuktyang,
picanIdaSangHyangWidi,manawisang baguspungkur,
wentenpakayunmarika,nglila-lila,
matirtayatrangalawut,sambat guhya naman tityang,
sinahtityang mamendakin.

58
25. Ibusetrarisnampekang,makisi-kisi,
nampekinkarnansangkalih,wusanemakecos nungkruk,
tadahdohanmagenah,ngamalihin,
nyambungaturmangalantur,nggih dewa malih pirengang,
aturtityange puniki.

26. Munggwinggenahiraksasa,boyaadoh,
kaaksisakingiriki,maringmunduke puniku,
ringnyampihnyawentenguwa,nyandingtukad,
irikaipunmanunggu,genah idingnrepengpisan,
rungkamadurgama pingit.

2 7 . Malihtityangmisekenang,yanidewa,
samputmuwat toya puniki, sinah ipun twara mampuh,
tan sida maksa idewa, kalih yaning siratang,
ring tanah luwung, sang yaksa tan sida ngliwat,
selat adepa nguliling.

28. Yaningbuwatngamademang,karitisin,
dewekipunmangdakeni,sampunang sayangringipun,
yaksalobangrusakjagat,wantahsiki,
yansampunnulungna liyu, sane kenikakewehan,
manggeh patutkawastanin.

29. SangSubudimangandika,duhArtati,
kasobiramamiragi,bahangetarteteh pangus,
muwatpidartautama,pantescai,
turunanwanaraagung,neabeking kaprajnyan,
sangetja ira mamuji.

30. Nangingsambilmemangenang,bahancai,
kantidekus sanget sedih, tinggal pyanak juwang pandung,
bareng ira manyakitang, dyastu pejah,
tan takut pacang mapagut, mayuda nandingin yaksa,
mingkin ada patulung cai.

59
31. Nangingdotiramanawang,apakrana,
sangkancaimanguningin,kapatyanyaksa iku,
iwanaramaturnimbal,sakingkawit,
tityangnguningayangipun,mangdennya ibagus tatas,
ringindikipune nguni.

32. Wyaktikadipangandikan,sangprajnyan,
pagehenyalaninbakti,baninandang bedakseduk,
munahangpangrasanlidah,mwahngalawan,
pangodagpasta puniku, ulyan kuwatmekek manah,
tanwurung polih kasaktian.

33. Tityangbangetmangajumang,punsangyaksa,
dahatpagehsaninguni,tan papangantanpanginum,
ngangenbratanirahara,turmayoga,
tepettan pangitung tuyuh, baktiring IdaHyangBrahma,
sangkan Idamanuronin.

34. Idasanewehnugraha,dwaningipun,
sidamawisesasakti,sasampunsaktine kinum,
tekapunyahngapak-apak,lobangkara,
mamahakmamegal mamandung,mamati-matisahasa,
kruramanyejehin gumi.

35. Kanggenmanyambungincacat,pyanaktityang,
kagetkakosakapaling,nyeritipun tulung-tulung,
rehtityangmrasakuciwa,makawinan,
kabeletmanadisungsut,ibik malingsah maguyang,
hatine lwir iris-iris.

36. Sawyaktitanwentengampang,ngamongteduh,
makadingamongkasaktin,yantan mabihdarmasadu,
gelisajumngapak-apak,kadigidih,
deweknyanagihmapadu, sangmomokeweh nahanang,
lekahan luwaban sakti.

60
37. Saktinmayoninangkara,lekadloba,
lawankopanematindih,elahpelihe mawetu,
pelihegampang nekayang, tuwuhbawak,
ngabakamatine lawut, atmane dadisangsara,
kenken bahan ngupas pelih.

38. Gelistityangnguningayang, dwaningtityang,


jantos seken tatas uning,munggwing,
kapatyanipun,sawuspyanaktityangical,
nulitityang,mandewasrayalawut, ngastitiIda HyangRudra,
syangratringastitibakti.

39. Wawutityangkutusbulan,ndewasraya,
kagetIdamangrawuhin,lugrakadinewus katur,
dwaningtityangsakinglawas,sahingadang,
maninjoanaknesadu,sane yogya ngama demang,
sang yaksa ne lintangsakti.

40. Miriphalankarmantityang,sampunnanggu,
kagetidewakapanggih,kadi pandukangHyangTuduh,
sawireh sinah idewa,pacangsida,
ngardyang jagate landuh, munah iraksasa murka,
ne tanmarigusak-asik.

41. SangSucitamangandika,duhwanara,
SangArtatiluwihwagmi,miribsubalintang tuhu,
bukaanekapidarta,sakewala,
iratodenjatitahu,sokcainawangpedidyan,
masih nu orta kadanin.

42. SangWanaramaturnimbal,inggihdewa,
sangluwihprayatnengbudi,aturtityang wyaktibagus,
sakadiSangSewagara,tanpasaksi,
nangingnyanansinahpangguh, tulangjadma paselengkat,
buktine manadisaksi.

61
43. Pamuputrarismamarga,marentowan,
ibusetmamargirihin,dyastunIdatan pasangu,
nangingtanrumasalapa,wirehkaduk,
kayuneelingringsatru,jantos lingsir sanghyangsurya,
kantunringtengahingmargi.

44. Pamarginemingirtukad,ngaduluwang,
wusadohlumakugelis,ibusetmangahap ungkur,
tedunmunggahbencengpisan,nincapkayu,
sebetmangacosinambung, kagetnesekyamadandan,
mapo nencengmalahibin.

45. Ibusetngantosmararyan,ngameltaru,
sahaumaturpihuning,inggihratusang abagus,
punikitaruutama,nekapuji,
mwastaliligundiwulung,yannyabrang tumpekajengang,
astaguna pacangmolih.

46. Nangingmangdenmalihpisan,mangajengang,
tanbecikyanmangancadin, nyabransaniscaranuju,
kliwonlawutbuwatang,ditupangan,
muwuh mabrata tan surud,tanwenang ngajeng carikan,
tur tepetring sila yukti.

47. Malihnetankayogyayang,ringumanis,
mangalapliligundi,tanngempak twarangabut,
makaditanngrusakang, liligundi,
keto babratannyabagus, aywalaliajalupa,
yan pacang mangalaksanain.

48. Yanketobahannepetang,tanwurungan,
kocapkanirbananpanggih,tur muwuhpangjangtuwuh,
lararogane maimpas,rehpunika,
papangananbuset Agung, ne maparabsang Anoman,
sangkansaktidarma kapuji.

62
49. Sangkalihmanyuksmayang,saksatmolih,
panugrahandewaluwih,sahatanmari manyumbung,
SangArtatipragusa,malihmatur,
ibusetngaturinnunggu,pacang ngalih woh-wohan,
tan kocap gelisprapti.

50. Bekulapelmiwah hea, kakeniyang,


sampun katur ringsangkalih, wus mukti mamargalawut,
lintangdohpamarginIda,kaludrungka,
idingrejengkilak-kiluk, sang kalih kagetmanyingak,
tulang batokpalintik.

51. TumuliIdangandika,SangSucita,
uduhcaisangArtati,netulangjadmakadulu,
ditengahdipinggirtuakd,miribsuba,
pahakiraksasaiku,ncensetibanguwanya,
indayangja patujuhin.

52. Dewabagussangutama,dagingnika,
tulang-tulangekaaksi,garagascarikanipun,
pecakanyudangbelabar,nujukancab,
munggwinggowannyadohkantun,swatah tiganghyu depa,
genahnya sakingiriki.

53. Becikugiyankawitang,mapakayun,
nikiwentenbatunyulig,irikangiring malungguh,
nyandangdabdabanglocita,mangdenadung,
tingkahemraninsatru, reh punika kewenangan,
prayatna weruhingaji.

54. Munggwinggowaniraksasa,tanmakanten,
wentenmundukmangilidin,wireh tukademabeluk,
dajannyjolmundukpunike,nglikukkangen,
sakingirikikadulu, wentenrangdu tegehnunggal,
duwur gowa tampekkidik.

63
55. Sapunikapihuningnya,sangArtati,
sangtigamarembugraris,gelisingcarita sampun,
molihsarintatimbangan,samiadung,
budisatwakaregephuwus, mamarga dahatprayatna,
ateh angin mangesirsir.

56. Paimpasburonemapas,kidungkancil,
nyampinganengenngimpasin,pangataging karmahayu,
pacangjayaringpayudan,sadagati,
pamargisangtigaiku, manglanturtan halangan,
critasampun tampek mangkin.

57. Ibusetmaturuninge,inggihdewa,
nemangkintityangmapamit,pacang mangunggahintaru,
maninjosambilprayatna,ngintipselah,
yanwentenpamargi nulung, sinahtityangtan manggayang,
tan ajrih ngemasinrihin.

58. Sangkalihkenyemmanggutan,lawutmamarga,
sampunwaspadakaaksi,muwaran gowapuniku,
tampeksakingpinggirtukad,krurapisan,
tulangemamunduk- munduk, ada heletada hanyar,
ambunnya kalintangalib.

59. Ringpinggirgowapunika,ebunkatah,
agengmaslingketmakilit,nyandingkayu agungawub,
kantensangetangresinmanah,ringsanggetap,
nangingsangkalih mawuwuh,kapurusane manyingak,
ban anggen ringsangkabukti.

60. Nyilip sang kalih nampekang, sedengbecik,


kadikilonan ban Widi, iraksasasedeng maturu,
sangkalih sampunjumelag,maringpingir,
gowane ngretesangbanyu, mamegatambekangowa,
puputsampun keseretin.

64
61. Sewosmalihnekabakta,wussayaga,
bungbunglalangmaisi,pacangnggen nyiratinipun,
yantannyakngasorngandap,kagetmakerak,
bojogesanekaubuh, bahan nanangnya dingeha,
umyang maswara manyerit.

62. Sangyaksanulingadahap,entenbangun,
runtagjeroninghati,yanentegang mawuwuhbuwut,
sangkannyamawangsetmedal,nganggarpedang,
somahnnyanu manyingkrung, barengmangajakpyanak,
kantun cerik kajangkutin.

63. Sangyaksajerihmangakak,jrihkulkul,
sarwaburonemiragi,kayangpaksisepi samun,
gajahwarakmengkepgetap,nangingliyan,
sangkalihngatgatmapanduk, ngelah-elah samping gowa,
sang yaksa yatna kasisi.

64. Sampuntampekringpamedal,sawatara,
maedohkalihdepamirib,ringgenahe makritisbanyu,
nadakngetoriraksasa,pedangulung,
mageluryatulung-tulung, somahnya tan maningehang,
sang kalih nyagjagnyelegin.

65. SangSubudimangandikaringsangyaksa,
nesampunkecalansakti,maslat kretesanbanyu,
kadesektanmadohan,ihsangyaksa,
ngudyangkakinyongkok ditu,mirib kakinu matingkah,
ngaregepang mantra sakti.

66. Sangyaksamingkinmakesyab,banngatonang,
sangabagusmakakalih,sapisanan jegmangayuh,
sahanunaskahuripan,banruamasa,
dewekelemettanmampuh, mawinan matur pranata,
duh ratu sangbagus kalih.

65
67. ManawiSang HyangSiwa Budha,manyakala,
katonrawuhsaking sepi, antuktityangcongahnluju,
sangkantulahkantirebah,tanpabayu,
limabatis nadak rumpuh, sapasirase idewa,
ndawegjatityangndikain.

66
PUPUHDURMA:XII

1. SangSubudikenyemturmasawurgetar,
duhkakisangyaksasakti,sangkan cucuneteka,
mainyadyamaingetang,bankakinyakitingumi,
nahdumadak, kakinyidayang nyalinin.

2. Wirehtondenngentegdijatinintingkah,
anemadansilayukti,dening, kadroponan,
awakin momo angkara, sangkan mamahak mamaling,
mangawas, sahasa mamati-mati.

3. Twarapesanngelahangenmiwahsayang,
ngulahangsukapadidi,nahjuwa suudang,
iraksasagelisnimbal,nunaspangampurarihin,
antukpekak,kadi congahmanimpalin.

4. Kadibangetngawetengkejutdimanah,
miribsangettungkalik,netindihinpekak,
melahpekakmanuturang,anemulakasungkemin,
cucunimbang,neiwangpacang kutangin.

5. Kehangkarandadidasarsasungkeman,
dituHyangHuripkaastiti,rehentowisesa,
ngodagangsaluwirada, yan ento padatidongin,
tan wurungan, bangkrutsasar jroninghurip.

6. Wirehhyangangkaratanjaliyan,
nengrikeguminesami,uliditumedal,
kemamasihpemulihnya,kranapatutntobaktinin,
petenglemah,turapang yatna dihati.

7. YaningpagehbaktiringHyangkara,
sinahsidaasingkapti,nangingtan sabarang,
anakepacangnyidayang,nindakinbaktiastiti,
ringhyangkara, apangodanetan gigis.

67
8. KamaArtaKawiryanlanKakasuban,
entowekasingutami,anggon pangabaktyan,
Hyangkaramangdasuka,yanentopadatidongin,
sinah menggah, iraga kapongorsedih.

9. Ntorananepatpatpatutlimbakang,
apangdakatunanbukti,mangdatrepti suka,
Hyangkaramalingga,ringanggasariramukti,
KamaArta,Wirya Kakasuban malih.

10. Mangdengampangmakatangentomakapatpat,
artaneungsipangrihin,ento saksattelaga,
KamaWiryaKakasuban,mawakulamkatakpatis,
sinahteka, tan buwat ya kantialih.

11. NangingsinahArtanentokadatbakat,
yaningtwaradasarin,bahantingkahe patpat,
PursalanParikosa,NastikamuwahKasaktin,
rehpunika,patutagem jroning hurip.

12. Anemadanpurusantojaniartyang,
baninetwaramamilih,baningrampas arta,
anemulatwaragelah,baniringsangmanindihin,
turmihalang,dastu karebuttanjerih.

13. Miwahanemadankaparikosan,
twaraangentwarasedih,tekensang karampas,
tekalagasngampokninjak,ngaplukinbahanngagitik,
nusuk munggal, apantan sayang dihati.

14. SapunikisanemawastanNastika,
tannyakpatigugonin,mingkinanenu samar,
kadikecapingagama,kocappacangnrakapanggih,
yenmanyorah, HyangYama kocap nyakitin.

68
15. SangNastikatannguguswarganraka,
mingkinkarmapalamalih,wireh kapastyang,
entotuturanakmokak,anakbeslebihanjahil,
subabangka, bakat bannyamajehin.

16. Kasaktyanentobuwintegesang,
kuwatditengahdisisi,luputringsenjata,
bayupramananekuwat,sabdalanhidepesidi,
nggihpunike,nemule sungkemin kaki.

17. Entokranakakitwarajangkayan,
mamahakmamegalmamaling,ngalih rajabrana,
makadimuwatangpangan,asinganekacumponin,
tansangsaya, nyambaljadma nyeret getih.

18. Yankasidanntojatininkautaman,
jabajeromanggihluwih,basangwareg lega,
kenehlanpangrasa suka,apane buwinitungin,
dening pragat, suka bungahwaregsahi.

19. Yansanggetaptakutmamahakmamegal,
dulurinhatineganjih,jejh manyahasa,
mamungalnyempalmangalanjak,aduksayanggaganggiging,
kantiduga, magawetuyuh mauntit.

20. Megohapus dewekeakwangswarga,


rambangangragraganlengit, kendel ngamahkocap,
pacangswargayantannyorah,miwahtanmamati-mati,
bes gugwan, awake tulus ngadesit.

21. Banegerapduwagmadalihanngendah,
dalihpelihsangmamaling,baane takutkatara,
kimudadaninedusta,runtagyanngelempagin,
sangngelahang, sakit ketugemabalik.

69
22. Kakitatastekenkawruhanpandita,
mulademenmakentesering,bannebes resepan,
tekentutursamahkocap,asingangkuhangmadanpelih,
sarwa nraka, dikaditwan kocappanggih.

23. Besngliwatpalyatejohsangah,
anepahaktanpedasin,bangbang, manyungklingang,
lihatejelapsawatang,anetongadepedasin,
tulusbangka, bregugwane ngawinin.

24. Neidewamasaketanpawikan,
sangkanpraratunenguni,molihkakasuban,
takutinTri–Bhuwana,dewabutarepajerih,
kalingjadma,makkakebtakut mangili.

25. Masihtumggalmanadimadasaringyajnya,
twahangkarakastiti,mayadnya banyuda,
mapujagregehanjaran,lanswarangajahpadati,
mabajreban suryake ngebekin gumi.

26. Masekarurabantumbakpanahlancakra,
magandabanrahngudadi,sahanan sasocan,
anekelessakingbusana,ketestempuhpedangkeris,
makawija,madupa abuke ngliputin.

27. Agnimurubnyelegmuwunangnagara,
makapadamaransuci,bangkepajulimpang,
macahcahlansalingsempal,ntopinakangbantensuci,
madaksina,banrampasan ratna manik.

28. Apannistasukaneulihkurenan,
madyasakingngipil-ipil,mamaculngulak- ngulak,
sukaneulyanngrampas,ngadokanangkaranbudi,
marikosa,ento wekasin utami.

70
29. Yaningdarmasahisangsayadimanah,
megohganjihmelashati,jejehyeneraka,
bangkenepatakutgoyal,dalihpacangmanggihweci,
yanmadusta,ngugumunyi tan pabukti.

30. Tekakodagawake kemtabulanan,


bantwarangelahtelengis,adaninmabrata,
akwangsukamakasan,nepidansopdaharjani,
daharangjengah,kocapeanggon ngecapin.

31. Kakimasihngelahanggenmiwahsayang,
nangingtansalahpangungsi, sayangtekenawak,
tekedtekenubuhan,pyanaksomahminakadi,
entopyara, reh dadiamongankaki.

32. Entokranasangkankakimangulahang,
ngalihrajabranasahi,anggonmyara awak,
somahpyanakmwahubuhan,bojogkedisminakadi,
rehamongan, nging tan sabarang olasin.

33. Adasisantoanggonsepelan,
makayasaringicening,apangsukabungah,
sukamanahengatonang,muwahanggonbekeldiuri,
kalatuwa,inganantan mampuhngalih.

34. Ngudaonyaanaketulungsakitang,
tongnawangdarmanehurip,awake matyang,
anakelawuthidupang,untenghatinemoyanin,
sangetsungsang, kawaruhe nyangkala diri.

35. Pidagingratukakineringidewa,
nejatisungkeminkaki,ngulahsukasakala,
huripeapangesuka,tanngetangkayangemati,
rehsangpejah,bantasbangka teken nengil.

71
36. Subamatisekentwarangelahrasa,
budimanahtwarakari,ngudabuwin dalihang,
bisangrasasukaduhka,buduhortanegugonin,
nesakala,pangguh lawut nto boyanin.

3 7 . Duhsangkalihsokkakipolihnguningang,
nekasimpanjroninghati,nanging ampurayang,
nawiwentenlepitiwang,pamuputkakinemangkin,
nyadyanunas, sabuh wacanan sang kalih.

38. SangSubudimasawurgetarturbanban,
tanmarisemunemanis,duhkakisang yaksa,
iyangbangetmangajumang,bankakisengehdihati,
tuhuprajnyan, kuwatmangitunginindik.

39. Miribkakisubamanyelehinsatwa,s
astraWedawuskagulis,tursuba mabukta,
kakisampunkretayasa,polihpanugrahanluwih,
sakewale, panampine adalepit.

40. Rehsuksmadagingingsastralanagama,
tangampangpacangmanampi,yan tanpaguruwang,
makadiyantankaswecan,antukIdaSangHyangWidi,
bisa sungsang, kawuhe kakden kangin.

41. Kakingadenangkaranepatutsembah,
ulihditudasarepeleh,wirehiangkara,
mawaktukangpancingprajnyan,mamarenangkasukangumi,
silibpisan, mapancing ban duhkan hati.

42. Asinganaknyaknyanggemkasukanjagat,
ngambahpancingperihati,ring artabuktyang,
dukngalihkewehedahat,subabakatkewehngemit,
miwah ngaba, jejehrusakmiwahlisik.

72
43. Dikekenemalingtekanyengkale,
sangngraksabarengngemasin,yadinduketelah,
ulihsakingkapatutan,mingkinmomongawinanglisik,
nyelselpisan,dadisakit jroninghati.

44. EntokranaIdaSangMahaPandita,
sanguningmadalemgumi,maweh paplajahan,
ngatarayang,iangkara,mawaktukangsungglapririh,
singid pisan, keweh pacang sidauning.

45. Pangrasanengrasayangngelahawak,
ntoangkarakaadanin,ntone ngadakang,
halahayusukaduhka,tuwinmalindersahi-sahi,
tanpatanggwa, ane kawengkubansedih.

73
PUPUHSINOM :XIII

1. Jatinnyamadanangkara,togogtanahmamingungin,
bansekenmarupa jadma,engsaptekentanaherihin,
yadinsokemalakartiying,apanyamud,
ngembus tiyingsokeilang.

2. Ketomasihiangkara,yamawaktwarajati,
sangkannyamrasaada,demene hidupngawinin,
maulattekentakut mati,makittekenlobakudu,
mwangsang raga dwesa, ento maulatan marakit,
kaget pesu, marupa iangkara.

3. Angkaranengawebina,mamdihundukesami,
bisangrasajelemelah,hala hayularapati,
iyaduwegmulak-malik,sebetmamincerangunduk,
sangkanlangah anaknawang, rasane kasep ngrasanin,
kaden tuhu,sane linyok tahunan.

4. Disubaneiangkara,mawaktawangtwarajati,
ditupastisayanngenah,linyok kasukanedini,
patuhtekenpulesngipi,manggihinkasukanluwung,
sujatinnyatidongsaja,gambariangkaranulis,
bakatgugu,bahanbeloge ngawinang.

5. Sadurungetawangsaja,dewekepawakansepi,
patuhkenpulasadanya, iangkaranunyelangkangin,
ntomangawinangpaling,anetidong-tidong rebut,
kantisugatmahiyegan,makejangbuwatkaalih,
subatepuk,emedtur lawut sabatang.

6. Sanunemawakangkara,yaningtelektekpedasin,
hidupecaramabola, ngencotangngubernyagjagin,
subabakatbuwin tanjungin, subaketeskepung lawut,
ketosangngalihkasukan, subabakat kutangmalih,
buwinruruh, balikinesuba kutang.

74
7. Yankakisubanyidayang,makatangartinejati,
kaditutureitunyan,ento jatiningmatangi,
adohsakingpulesngipi,subabangunulihbangun,
campuh tekenrasasukla,gumiturya kaadanin,
suwudibuk, runtagang isuka duhka.

8. Nangingentokerenghilang,tanmakelobakataksi,
yantanabihbahangalang galangebuwinartinin,
dakincorahegedyangin,bahanpepinehepatut,
patutebuwin sampatang, bahan kenehe tan paprih,
uliditu, kakipacangpolih galang.

9. Entoanggonngalihtorya,HyangSuklamangdennampekin,
wadaheapikin pisan,apangtwaramisidaki,
kranasahibresihin,angkaranesahisutsut,
yaningsahanankasukan,mrasatwarangedotin,
entotuhu,cihnaniangkara punah.

10. Nekakibuwinpedasang,dyastunawakemati,
angkaranehidupwaras,uli bangkenemakisid,
ngabaambakcarahurip,ditulawutyamamupu,
buwahtingkanyaipidan,saduknyakarimahurip,
halahayu,manutringtingkanyasuba.

11. Yankewalendryaadokang,tuwahwisayannyauningin,
unduknyatwara tawang,neelahkelawanketil,
nesinahmiwahnehilid,entotusingtawang lawut,
anepacangsidanawang,tanlyanulihpangarti,
uliditu,anehilid pacang sinah.

12. Janiiyangmanuturang,nenandangsukaprihati,
tanlyanntoiangkara, tusingjaawakekaaksi,
yaningawaketingalin,dadiadekdadiusud,
entobatas dadiwadah,pungkuryaningsubamati,
puputlampus,sangangkaratedah ninggal.

75
13. Bangkenetwarangrasa,bukarawoskakituni,
nangingangkaranengrasa, twarabarengiyamati,
ketomasihdukehurip,muleawaketanmilu,
ngarasayangsukaduhka,twahangkaranengrasanin,
nangingsaru,ban rasane ngebekin awak.

14. Ketildadicacimpedan,iangkaradahatsingit,
yamatibusan-busan,kadi hidupsahi-sahi,
iyaanetakutmati,demenhidupyasatuwuk,
yanagih mangodagang, salwiringadadi gumi,
iyanguduh,manusane tanrerenan.

15. Iangkaranekucapang,dadiatmadukemati,
yanandangswarganraka, iangkaranemasihngipi,
iangkarayanmanangil,dadileplepyaaturu,
iyangkara,yanmangendas,kapancendryamalali,
dadibangun,ketokaki ketatwannya.

16. Ketomalubanngitungang,apangdajagmamoyanin,
rehtangenepbahan mata,aneanggonnyelehingumi,
rehtankidikanesingid,samatratuwahne kadulu,
liyunantwaratawang,kalingkatunapangarti,
megohpurun,maboya tan palantaran.

1 7 . Kakiituninyambatang,patpattingkahikagisi,
PurusalanParikosaNastika muwahKasaktin,
ntopacangnyidayangpolih,artaminakadin,
ipunkamawirya kakasuban, pacangnutugsuba pasti,
sangetrikuh, turngeresindingeh hiyang.

18. YaningIdaSangDarmika,abesiktuwahkeungsi,
kasukanetanparasa,ne langgengtanbulak-balik,
rehIdawustatasuning,ringkasukananakeliyu,
sukaneulyanarta,kamawiryakasubmalih,
sukapalsu,kasukanmisi kadukan.

76
19. Nekaentapkanggenmarga,masihyatuwahabesik,
tanlyananemadandarma, rurunghalusdahatetis,
margahidupbisangabih,yansangkalasang manuwut,
yamanulung yamanyaga,ya mahekanganeungsi,
bekelditu, ngawegampang sang mangentap.

20. RehIdaSangnuluhdarma,tanmangaweanaksedih,
tanngardijejhmuwah runtag,tanmarinyukaninhati,
ngawegirangngawebecik,turngawewasane hayu,
ngaweanaktreptisuka,ulihidupkayangmati,
twarasurud,kayunne maulah darma.

21. Idawaluyamamula,kasukanringparajadmi,
entomabuwahutama, manulungsalantangmargi,
lentekenidurbudi,nenandurtingkahtan luwung,
sipoklawutnunassuka,ringWidinengamenggahin,
nikelpangguh, sinahkeweh bakattandang.

22. Sangninggal,sukaningdarma,sukancorahekaungsi,
patuhringanak patengan,mentasdirejengibelig,
ngalihgalangngelidinsasih,kunang-kunang lawutruruh,
nemakedepkapah-kapah,matuncapsaksatpacadi,
ngawe labuh, ketomaluya tanliyan.

23. Katahantukenyinahang,kotamandarmanewyakti,
lawankanistaningcorah, antuksangabagus kalih,
matimbal-timbalnuturinpada teleb-teleb nutur,
sangyaksasampunkalyahan,amretaningtutureluwih,
kadianyud,momon ipune ringmanah.

24. Jantosnadakmapangenan,ringtingkahipunenguni,
antukmangkinsampun tingglas, kantenring jroning hati,
kadarmane tuhuluwih, corahe mawakpangapus,
pedaspastitwarabingbang,jatiyaksanyandangpuji,
bantan bingung, nimbang saluwir kakencan.

77
25. Awinannyakupanglima,nguntulmangabakti,
sahamaturpranata,duhratu sangtuhuluwih,
iratunyandangkapuji,apanprajnyanneputus,
miribHyang Gurunyakala,nyadyatityangsidamanggihWidi,
asungmedalem,tityang kasasar.

26. Bangetrumasaringmanah,iwangsolahtityangnguni,
sakingguru mangawinang,tityangmalajahsanerihin,
ringyaksakalintangsakti, tur sugihtankeniitung,
wastanipunSangTejase,tityangmadanIDurbudi,
antuk cucud, dwaningtityang kaeman.

27. Guruntityangepunika,sekenngurukmituturin,
mangdatityangkukuhkuat, ngetohinangkarabudi,
krodalobairihati,kenitankesahringkayun,
pageh ngimpasinkadarman,rehpunikagodasahi,
ngaweruntuh,kasukanmiwah kayaksan.

28. Cotontityangmanuwutang,tambetenemangawinin,
tityangngidemdandan buta,dohrahayunepanggih,
sastragamakenitungkasin,darmasastrane kapurug,
tanngatangsarwalarangan,pamuputiwangkapanggih,
twara buwung, ngemasin duhkasangsara.

29. Ngelidintuyuhajahan,matimbangangbenehpelih,
pamuputtuyuhtahunan, panggihturlaratandangin,
rehyeningdamang,padidimanakonangiwang patut,
boyawentenngatarayang,nujuiwangnesungkemin,
sinahlacur, waluyamanyetik awak.

30. Buktiipunkaditityang,sadurungiratupanggih,
andelringdewekpragat,tan nyandanguwah-uwuhin,
neiwangpatutkadalih,turnyalanangtwarasantul,
pamuputnamangkinsinah,iwangenekasungkemin,
kudyangnyutsut, tingkahe kadongliwat.

78
31. Wantahjatiilidpisan,rehtankantenantukaksi,
nemawastapalakarma,mingkin wasanannyamalih,
sangtambetsukilnguningin,kalingsangmoyanintutur,
sajawi sangantengmlajah,turmatimbangtringsangwagmi,
buandulu,karmapala mwang wasana.

32. Tityangwawusidangedat,manuladanakmatangi,
kasidanwarahidewa, ngimpekngoyalmanundunin,
nangingkarimrasangipi,ilabintingkahe langkung,
muktisukaningkamurkan,ngarditanngantasmamargi,
karibingung, bangune madagingngundap.

33. Bilihkabingungantityang,saking yonimangawinin,


reh tityangmuleraksasa, mawaklobakopadrenggi,
kewehngutangmanyusutin,kadiibedudaiku,
padem yan ipun manulad,isapadasanesuci,
ngisepsantun,reh mula mamukticamah.

34. Kadiipunimanusa,dyastutangehmaringdiri,
kapingserbanilelapa,kudyang pacangmaninggalin,
tulusngayuhmangayahin,sakaptinibasangseduk,
sapunika waluyannya, dewektityange puniki, nyerah utuh,
meweh ngutangmomomanah.

35. Dwaningmatursinampure,mugiratutulusasih,
ringtityangilobangkara, tityangnglungsurpademmangkin,
mangdentanmewewehmalih,momon tityangekapungkur,
mangdapuputmangkinpegat,sakingswecansangluwih,
satgagutuk, bekelang tityang ringparan.

36. Malihyaniratuledang,wentenpyanaktityangsiki,
saksatmakaunteng manah,lungsurtityangmangdahurip,
turinipunkarialit,durunguning lampahlaku,
derengpatutkancapdanda,raremundungkawastanin,
ndaweg ratu, punika lugrahin tityang.

79
37. Mangdennyatanniskarya,paswecaniratungurip,
nguripipunpyanaktityang, mangdawentenmamretenin,
mamiyaramanyayangin,keniipuntutugtuwuh,
memennyabecikhuripang,punikilugrahinmalih,
sangapunggung, mulakopa mapinunas.

38. RehDewasatSangHyangDarma,jurungampurayangpelih,
tukangadyanin pinunas,pandengelebursipokhati,
undaginerapangsuci,crakingadyanin sakayun,
inggihpunikalanturang,tityangjurumanunasin,
mangdadurus, iratumolihang yasa.

39. Kapungkuryaningkasadyan,ipunkaritutughurip,
bilihsidamanutudang, kadarmaniratuneluwih,
makiranginmurkadrenggi,ngenakinsesamehidup,
sinahmangawenangsuka,ringkayuniratuneluwih,
tityangmilu,molihsuka ring niskala.

40. SangSubudirarisnimbal,wacananenuduthati,
ngudawayahngutangiyang,iju mawuwatangmati,
yananakekadikaki,nugampangnyalininangkuh,
apan madewek utama, boyawatek buron kaki,
kweh kaweruh, apanwatek prasaka.

41. Anemadanprakasa,ngelahmanahcitabudi,
bisanyemakbahanlima, majalansoknganggenbatis,
dewayaksamiwahjadmi,wangsaprakasa puniku,
makajangpadakahanan,atmawisesautami,
sapakayun,yanteleb pastikasidan.

42. Lentekeniwatekgana,sorohyaikebosampi,
watekanemasukupat,makulit tebeltantipis,
wyadiniwatakpesi,anetanpatangansuku,
kadilalipilalintah, irisirispoh jelati,entotuhu,
lacur tan ngelah prajnyan.

80
43. Mingkinkakiwatakyaksa,utamayantekenjadmi,
ngelahhidepliwatkuwat, kasubpagehnangunkerti,
saktiwisesamahekin,kranaraksasakasengguh,
apandadijururaksasangkanIdaSangHyangAri,
idanguduh,iraksasa ngraksa brana.

44. Nangingadaluwirgoda,ngawinangsantuldimargi,
munggwingsangmawak raksasa,ajumeditumayilib,
punyahngawekewehgumi,anggonnyamangalih kasub,
sangkanentokakitinggalang,apikinlawandihati,
mangdensuwud, kakimangundaptahunan.

45. Wirehsubakapragatang,bahanIdaSangHyangWidi,
rurungemacanggah duwa,sangnuluhyogyamilihin,
sahanantingkahebecik,benengkswargan manuju,
saluwirtingkahehala,ngungsikanarakangilis,
subapuput,twara pisan dadiobah.

46. Bwinadanyandangingetang,anggondarsanadihati,
kadiSangNandiswara, mwangSangMahakalaJati,
mragayaksamakakalih,entoimbanyandang tiru,
IdangemitHyangIswara,yatnatanpangetangpati,
jatinipun,nunggal nindih kapatutan.

47. Datanwruhtekenawak,nemulamawakutami,
bisayangmantesangraga, ngadungangtekeninindik,
kalengalihneutami,gedenangambakeditu,
rasayangSangHyangWisesa,mulajatingraganin,
pangdasumbung, bisayang ningkesang awak.

48. Buwiniyangmaingetang,tekenkakianejani,
yansakingadaacepan,ngutang kasipokanhati,
tannyandangmamerihmati,wirehnengrasanuhidup,
wireh ya tan bisa pejah, dyastubanya subamati,
manggeh kantun, mangrasayangne marasa.

81
49. Ngelidinpangrasacorah,mengkebkajeronimati,
patuhtekenanakbedak, malaibkapuncakbukit,
bukitparasbatunginggil,tuhdangkalturngliwat kebus,
johpacangpolihsuka,sangkankawitinpinehin,
ulihidup,patute ngutangin corah.

50. Sawirehadabinannya,hidupekalawanmati,
hidupetongosmakarya, dimatinetongosmukti,
bwahtingkahedukhurip,sangkannyasejroning hidup,
nyuwudangtingkahecorah,matinetanmwatarti,
nyuwudangjaruh, ngingmuktyangwohing tingkah.

51. Miribyaksacengehpisan,clangresepringartimunyi,
cedangtankamer dimanah,duwegmadihbenehpelih,
miribyaksamularirih,sangkannya masawurkenyung,
nyinahanggirangingmanah,inggihdewaBudamurti,
tityang nuhun,tantulak ring sawacane.

52. Wirehsampuntingglaspisan,dagimgpatutenasingid,
wacananiratu mungkah,boyawentensamarmalih,
saksatkagemelkagisi,kotamanwarah iratu,
sangsayantityangetastas,budirurusmangentikin,
dwaningpuput, sapatuduhiring tityang.

82
PUPUHGINADA : XIV

1. Aturiraksasanungkak,
rehsomahnyatekanyerit,magambahannyangkolpyanak,
nyonyonnnyalambihngalantung,agengluwirkukulkembar,
basangbenting, pungsede melontod ngenah.

2. Makambenpolengpandalan,
duhurantudsangatginting,bulunbatiskuningsamah,
kukunmacanmanggekalung,bokgempelmaplilitan,
pasuranting,mwacengkrok gigilangah.

3. Calinglengkonglanyingpisan,
satpedangpemancuthurip,bungutlowerlinggah nyebak,
lwirkorimanjingkekubur,kudangbangkenburonjadma,
mangaranjing, kabasangnya saksatsema.

4. Mangelursakingkadohan,
macan kidangres ajerih,gajah warakemangengap,
irenganglutungmacepug,tangkejutkasepmagisyan,
iraksasi,nyagjagnampekin somahnnya.

5. Makerakmatabuhsugal,
belitidong-tidongmwani,dijasaktineipidan,
dadialuh kaka ngayuh, tekeningmanusa nista,
twaralebih,twahduwangukud nguda.

6. Apanemataturahat,
daditambebukajani,kadimacanagungnyumbah,
teken kancilikutperut,sangettwarangedalemang,
somahsakti,ngudyangtusing makawokan.

7. Lekdadiraksasaluwa,
kasorangwongduwangkatih,kaludngudapecehpesan,
lablabanajembungembuh,dehirejaningrepang,
nyeretgetih,pacangdaharang papusuhan.

83
8. Turiratantakutpejah,
yanmusuhelebihsakti,kemadhidupkapacundang,
yan subamatindihkakung,ketoiraksasangucap,
manampekin,mwaninnyagelis manampat.

9. Uduhnyaisomahkaka,
tungkakangnyaimamunyi,apangdanyambungintulah,
tekenidasangabagus,rehmurtiningHyangWesnawa,
edabani,jalanida sungsungsembah.

10. Yadinnyaimawisesa,
nganggonpangiwanesakti,sinahentotanpaguna,
rehida maraga luput, Ida nganggon ajipegat,
nekakemit, antuk dwadarsa darma.

11. Satondenkakangalawan,
jeglelotanbisangritip,bayuendukturinruntag,
makakebcaradas lampuh,yanlawan sayanlumah,
sayansakit,yansebetang mwah jengahang.

12. Nangingyansayanendukang,
sebetesayantunain,mingkinhidepekasorang,
ilangangkenehengungkul,bayulawutmatuptupan,
kwatmabalik,carasegerbudi jenang.

13. Sanjatatawahmadaya,
entongencelmangenain,puserpengrasanebedah,
saktine tan sidanempur, wanen kakane ipidan,
mesehjaninyaluk getap anyarpisan.

14. Kranakakamaturnyumbah,
sanggupmangaturangdiri,nyaikatekaningpyanak,
ajakbapapacangnyungsung,jakannunasdarmasuka,
tursuwudin,mupusukan kamomowan.

84
15. Rehsukaningkamomowan,
elahmanggihsakithati,nangingsukaningkadarman,
langgengetisdayuhnerus,entokranamelahmatyang,
keneheruntik,welashatine hidupang.

16. Ipidandukceniknakal,
matikabajangdumadi,momomangambekangcorah,
mati manumadilawut, dadituwakagetsadya,
mahan ngawit, mawurukin darma tatwa.

17. Jroninghidupsapisan,
sadyakadarmannepamggih,tankadianakeliyan,
dumadipangseketsatus, mara kone molih darma,
keto nyai,jalansuwud nambeksorah.

18. Wirehdisubane tuwa,


matineterang nyagjagin,disubanebanyapejah,
muktibuwan karma ditu, buwahtingkahene hala,
pastipanggih, ditusangsaratemokang.

19. Krana janisedengmelah,


ditwanebekelealih,buktyang dikaditwan,
anggen nyupat halane ilu,saksatitunian maguyang,
nguyakdaki,janisutsutin kedasang.

20. Buwinadapingetkaka,
iceningsahiajahin,ulicenikyaembanang,
bahantuturerahayu, ajakapang kadukenyak,
matuhutin, kadikecap sastragama.

21. Yankasepbanmangajah,
kaduksigugenuwunin,dakinekadongmanungal,
yan gebek mehbabak belur, bilih tan sida ilangang,
dening sulit, nyutsut dakikasipokan.

85
22. Sangatpelihirarama,
natanngajahpyanakcenik,halankuwangemangajah,
tan wurungpacangkatemu,pamedansipokingpanak,
mangenin,kranatandadi ampahang.

23. Dumadak nyainutugang,


pitresnantekeninglaki,sukabarengnyungsungIda,
mawurukin darma patut,ento ane idih kaka,
maka bukti, sajatindihteken kaka.

24. Ketomunyiniraksasa,
ngalemesmatabuhgigis,sebengendukningkespisan,
lihat halepmuwanguntul,karaksasannyatanparawat,
iraksasi,ngelesormasawur banban.

25. Duhkakajiwatmanira,
rawoskakabesngangenin,mulakakatongosira,
maragatangyasanwadu,anemadan“patibrata”,
satyenglaki,banibarengsukaduhke.

26. Iratwaranyudisuka,
yanngawinangsakitlaki,sidanenyukayangsomah,
ento sadyan ira hidup, wireh ento kaanggon sampan,
ngliwatin bawasagara.

27. Entomasihkaangonumah,
neojogkayangemulih,mulihkajagatniskala,
dituira barengkakung,mupu upah katuyuhan,
dukinghurip, yan tan tandurapaalap.

28. Irasangguptanngawenang,
salwirngewehinlaki,asingpantesmanyukayang,
ira nindakintantakut,ntoanggoniraamongan,
jroninghurip,sambilangngantosangpejah.

86
29. Taheniraningehorta,
yantakutmutangangkerti,tapabratalanyoga,
pangkah nagih suka lawut, ringWidine mapiduka,
katungkalik, nikelkaiceninlara.

30. Kranairatwaratulak,
sapatuduhkakajani,mingkinkemangawemelah,
kagrombonggenidyastu,nesinahnyakitinawak,
twarajerih,makaronanbareng kaka.

31. Nemuwaninyawurnimbal,
dewanpatutebannyai,nahjalanjanipragatang,
nuli ringsangkalihmatur,duhdewahyangpanembahan,
sangutami,dumadaktuluspasweca.

32. Wangdetityangnunaspejah,
kadurusmamitanghurip,tityangmiwahpyanak somah,
puputkaturringiratu,tityangnuansmagurwa,
ngawitmangkin,ledangidewa narima.

33. SangSubudinyawurenggal,
entowekasingutami,nangingiyangmaselselan,
ban tondenmadewekguru, pangidih kakitan sida,
twara misi,eda kakimaselselan.

34. Nejatiguruadannya,
yenidanyingakngusudin,mingkinmawehpanugrahan,
pramangka sidinepangguh, sadripune nadak punah,
hati bresih, reh ida sida ajnyana.

35. Nangingmasihtwaragampang,
nemadansisyasujati,nebaninyarwangraga,
kanggensubaktimaguru,aneketopatutmakatang,
wisikluwih,anemadan panugrahan.

87
36. Nangingbantasmasawitra,
iyangtantakutnyanggupin,salingembansalingjaga,
kadi manyamaneadung, pada saling paingetang,
ne mangardi, krahaywaningsawitra.

37. Iraksasatwaratulak,
neluhtansahmangiring,agnisampunkandihang,
makasaksi pada sanggup, tan pacangdruhakengmitra,
silih asih,tan pacangmamurugdharma.

38. Katahtuturekawedar,
sakingSucitaSubudi,netibaringiraksasa,
serawuhingsomah ipun, sadagingin dharmasastra,
ne utami, sang yaksamawuwuh suka.

39. Sawyaktitanwentenlempas,
kadiwaranpararsi,sakingbabawosekedas,
muwuh kayunsucihalus,tekaningpratingkahawak,
sanebresih,tanwurungmangawesuka.

40. Langunansajanenawang,
sidintelebenyungkemin,saktinwikannengandayang,
ngadokang nemadan patut, pulung mangawenang sida,
asing kapti, teka aluhkaisinan.

41. Kadiida sangkarowa,


sangSucita lan Subudi, wirehtatasne ringsaja,
kawruhe ditu makumpul, sangkan satrune ngasihang,
dadibakti, lututmatemah sawitra.

42. Sapuputingiraksasa,
sanggup masawitrabecik,sanesampunkesaksinan,
antukHyang Agniiku, sang yaksa ngidih aksama,
nekenghati,ringipun ibojogpetak.

88
43. Duhceningwanara petak,
da sangetsebetdihati,sangsadhu anggon tuladan,
menggahesakedapluntur,yadyastusangngamusuhang,
nunashurip,tanwurungida ngaksama.

44. Yadinanakenyebetang,
pepesmamancananyilid,sangetngawenangsangsara,
yan lacur sangkalalawut, yan teka nuans tulungan,
ngaku pelih, masih tan lalismanulak.

45. Bahankayunnemaumbah,
antuksastrayogasahi,sangkanajnyananekedas,
kadi gedahbresihhalus,kranatumbuhkapiwelasan,
gungngawubin,iangkarapuret taoan.

46. Yaningwatekmapowongan,
bukananangmomohati,tulenkulitkomang-komang,
nurutsalakunsangnyaluk,miwahkadipanglamusan,
mapihurip,angkihangbananaklenan.

47. Ketotwahtwarabian,
sangblogmanumadihurip,yanlacurrangsukinhala,
sipok ytingkahnya tan wurung, yan celepin kapatutan,
jegnyukanin,hidupe ban sasilihan.

48. Sangetbinaringsangprajnyan,
nemolihhuripsujati,idatwarakapasukan,
ban jiwamangendaherut,manggehsakingkasucian,
yanmamargi,sangkanpamarginelasya.

49. Idanganggenhuriptunggal,
tannganggonjiwaaketi,dyastulangcahjiwasamah,
ne saksatdanu mapengung, ida belibis waluya,
teka kalis, nyilemtan belusangtoya.

89
50. Rehnanangbingungangmurka,
lwirpetengkejokansundih,pantastindakanne ngawag,
patigabagpatientul,apaanggonmamedasang,
butanhati,tulusnyerahkapacundang.

51. Dagingnanangmanawegang,
ampureuginemangkin,solahmamaneneiwang,
pyanak caibakat pandung, saktin jhate ngawasa,
teka nyelir, tan adanggonmakelatang.

52. Ceningsawitransangdarma,
dumadakgantasngaksami,mugijwananang ngidayang,
manirunyalininangkuh,ngiringidasangkarowa,
barengcening,janingawitmasawitra.

53. Sasubanemamarekan,
bilihsidakalahlahin,rehIdaSiwasakala,
mraga panglukatanbingung,deningbanyamawaknista,
yadinkincit,nugrahajalan sandangang.

54. Edotetekeninglintang,
singkeentolobakadanin,tidongmelahkojarannya,
tan werungmatemahkewuh,bisamunahrasakuwang,
ntosujati,madannyandangkabawosang.

55. Kadicekoklawensekar,
nataksabahengulungin,tuwahambuljajangkannya,
ento melah nyandangtiru, da kadi mameri ngamah,
tan ngingenin, mati mamatupalanya.

56. Ketomunyinnyairaksasa,
sambilnguntulngindihpelih,sahamaningkesangawak,
sedegmunyinnyaneenduk,masihngaweangenmanah,
sangmiragi,ngengsapang sipoknya suba.

90
57. Brangtinnyaibojogpetak,
nenyleglwiragningendih,pangaksamaniraksasa,
madulur pamahbahluwung, lwir blabar agung membah,
manglancahin, agninelingsemajahan.

58. Ibojograrisangucap,
uduhmamantyangmamuji,bancengehnyalinintingkah,
sebetngutangnetanpatut,satwisyedadiameta,
kadisukil,ngetonsuryatengahdalwa.

59. Janisambiliyangmalajah,
nganutinsangdarmabudi,ngengsapangkaplihan timpal,
anggonngumbahdakinkayun,bilihnyidayangninggalng,
doleghati,nengawe sasaringmarga.

60. Ilalipinyandangtulad,
ngutangtilestannglipetin,dumadakiyangmanyidayang,
ngutangsebetmangdennerus,mwahpyanaksubabakat,
numahurip,mokohya magelohan.

61. Lintangsukanedimanah,
banmanikhatinepanggih,patutsangetsuksmayang,
olas mamane puniku, bahan myara nyayangang,
ulingcenik,mamretenin kantibajang.

62. Tiyang rumasaringmanah,


tangampang ngimpasinpelih,yaningtwaramaduluran,
asungswecanSangHyangTuduh,kapoadapangkasama,
picanWidi,ngawetan tulus wiroda.

63. Kobetemadingangmanah,
negetapngesorangdiri,mangdenbanimasawaka,
teken sang sugatring kayun, alah nyeburin sagara,
suka mati, yan pada muwukangmanah.

91
64. Ketopangrasaningmuda,
gampangsunglaprasadiri,aneiyingmrasaabot,
neabot mrasa ampung, takute nglawan manah,
dadibani, tungkas ngajaknyamakadang.

65. Kranatyangngajumpisan,
ringindikmamannejani,tekaelahmasewaka,
ngasor tekentyangilutung,sajamamanluwihpurusa,
sangkanbani,ngalawanmusuhditengah.

66. Aranganakenyidayang,
nglawanmusuhdihati,nesaktisakadimaman,
maciri pacangmanempur, sahananmusuh dijaba,
yan tan Widipasweca bilihtansida.

67. Baningakudewekiwang,
tekenitibanepelih,tantakutngaksamayang,
ringsang iwangnuansampun, ntojatianakpurusa,
tuhusakti,ento madan pratimoksa.

68. Kranaiyangngaksamayang,
yenmamanmarasapelih,satmapatungmelimelah,
banpipisampurankayun,angganingcaramayuda,
padabani,ngembulinngrejekitungkas.

69. Sangkalihmenyeruhsugat,
kantipolihgalihkasih,padamuktinasisuka,
maulam ban kedekkenyung, magelut tegul ban girang,
lwir patemwing, pratiwi lawanakasa.

70. SangSubudilanSucita,
kenyemledangmanyingakin,marasaringkretayuga,
reh katakringnaga adung, pada kayunne ngajumang,
banesapih, pada wicaksana.

92
71. Makadiringiraksasa,
kasobkayunnetangigis,bansaksatagnimangobar,
kaget etisteduhlanduh,rasapolihmangatonang,
sangMukasti,duksomya kabajrajnyana.

72. Iraksasamaturnyumbah,
ringidasangbaguskalih,duhdewasanghyang sinembah,
sangmawehhuripmatumpuk,jiwakalawanajnyana,
kahuripin,agungratuutangtityang,

73. Tambistityangngangkeppejah,
jiwaajnyananemati,rehpadememamwatjahat,
tambetluwirpetengmasusun,idewakagetsweca,
ngicensundih,dadospanguripajnyana.

74. Tityangsahapyanaksomah,
katursapadruwesami,malihwentenjimattityang,
pusakawitsakingdumun,luputingsarwasanjata,
wuskapuji,turuningmamaya- maya.

75. Sakingsaratmangaturang,
mugiidewamanampi,saksatpangwalesamatra,
reh iceniratulangkung,rasapingsaptamangjadma,
durungpasti,tityangpacangsidamayah.

76. Kocap ida sangprajnyan,


mula bebas lagas hati, tan rered mangamong tiwas,
kaling ngraksa sugihtakut, tan nulak ring suka duhka,
apan kalis, awinan tampendurusang.

77. Panjadmanedurungmanah,
sakaditityangpunike,pantespunyahangbrana,
nging idewasinah luput,rehkaprajnyane kuwat,
saktisidi, munah punyah pitungambal.

93
78. SangSubudinyawisnimbal,
taniwangpangrawoskaki,sujatiidasanprajnyan,
ringartakamatansuwud,kagunanyatankatunan,
antukbukti,maringsakala niskala.

79. Sakewalapalilayang,
yadintanmatampijani,iyangwaluyamakingsan,
pungkursinahngidihrawuh, kalaningada gunanya,
nangingjani, bantasngidihawakbudal.

80. Tondeniyangmanerangang,
adaniyangmakakalih,nesangSucitaparabda,
apang kakiseken tahu, sangSubudi adan iyang,
keto kaki, aja laliawya lupa.

81. Dumadakkakisangtinggal,
polihmargadarmajati,panjangyusaluputlara,
ketomasih cailutung,ajakya iceningbudal,
ira mulih,mugipungkur panggihmuwah.

82. Ilutungsedihmanadak,
iraksasnumpangngeling,banraketlututdimanah,
lawut janipegatcaplus, krana magetih dimanah,
membah kaksi, ngetelmanadiyeh mata.

83. Yainpatuhmrasabahat,
sangkatinggallanninggalin,rodranjagatengawinang,
payubelassangmatemu,pamuputpadamangucap,
lanturmargi,sambilmuwatkaisengan.

84. Tancaritatekedjumah,
caritaidasangkalih,SangSubudilanSucita,
katah barayanerawuh, magentimara mangajak,
lwas malali,sambilmatutur-tuturan.

94
85. Yanmaletangkudangdina,
sangkalihmarembugmalih,mangadungangpacang luwas,
matirtayatrakegunung,SangSubudisampunwikan,
ringtankidik, kakobetan sangSucita.

86. Nangingantukanakprajnyan,
kobetejerihmangili,ngayuhmangaturang,
elah, aluhidangilut tutr, daditalilemuh kuwat,
ngedenghati,jegtututsangmulatungkas.

87. Carajukungsawatngepal,
banduwegitukangkemudi,nuluhselahanginkeras,
matitis anekatuju, krana sangkalane mimpas,
suka panggih, duk tiba ringpelabuhan.

88. Nemangkinkapidartayang,
bawosidasangSubudi,netibaringsang Sucita,
dabdab wacanane halus, duh adibagus Sucita,
sangsutindih, tuhu sawitra utama.

89. Awinanbelineteka,
nguyainiyadimai,jabadandankaisengan,
masihadabuwatkarembug,mawosangindike luwas,
ngajakadi, kaalasmatirtayatra.

90. Subabelingarasayang,
kobetpakayunanadi,sakadiimanukangsa,
tembemanggih tlaga luwung, sedengnawumasileman,
ngalalangi, sinah tonglogas matinggal.

91. pagatikcingakenyapnyap,
nancepnusukuntenghati,pakosodkulitenguda,
kesed putih gadinghalus, luwir anta waja kuwat,
negulhati, keweh sajapacangmegat.

95
92. Rehnemaadansamara,
musuhsaktikewehnagkis,silatsulitmameletang,
sebet nuwisngimpekngimpus,ngawelarangresmakesyar,
ngilungidih,jumahankulit pagriyam.

93. Mulamacundagangjagat,
kayangdewamilulilih,kalingkemawakmanusa,
ilu kapacundang hidup, aget reh kicen lek manah,
ban HyangWidi, ada anggonnyangkamanah.

94. Mawuwuhadapawarah,
sangwikumuwuhringaji,nuduhsukaningindrya,
bek maisicetikracun, dadibibitsarwahala,
mawakgering,jahatdadisatruntapa.

95. Belingindayang nuturang,


dumadakadimanampi,tingkahengatedindrya,
neluwir balabarsuluk, ingete malucedangang,
cara ngendih, kantineingetanghilang.

96. Yaningeteanelumah,
kaputngundaplamadharip,anelahatkaingetang,
sagerehan ributbangun, pada nagih dadoyanan,
mangrepotin,deweke imputngencanang.

97. Saksatangikunang-kunang,
sarwaneingetangsami,ingetedukremremkiyap,
sat petengidengturlibut,makranaikunang-kunang,
nyundarkaksi,ngulapinya pakabyar-kabyar.

98. Nangingyaningetecedang,
nyundargalangnyalangbresih,lwirsuryatan kaalingan,
antukmendungngundapnguyuk,kunang-kunanganeingetang,
hudepsami, makelplektejannya punah.

96
99. Sangkaningetenecedang,
anggondasarmaminehin,minahsalwirkakencan,
da sakingmangundapnguyuk,rehingetekaputngramang,
asingkapti,sinahtwarakasidayan.

100. Sawirehingetecedang,
nesajantanmaworharip,entoOMKARAPRANAWA,
ringdalemtwasamungguh,maragasangWenateya,
grudasakti,nengantegangringtujuan.

101. Disubanesidabakat,
ingetenekencengngendih,marajumuningtuptupang,
papineheanggennempur,saluwirkayunnerusak,
sinahlilih,asinganengadukmanah.

102. Ketobanbagusmagelar,
ngalawanindryasakti,muwuhwarahsanghyangsastra,
anggonjimatsakepduhung,apangkukuhsaktikuwat,
twaralilih,nangkiskasaktin indrya.

103. Bawosbelinepunika,
boyasakingmamegatin,anemadanjatukarma,
karmanadi ringsanghayu, sokanggonnyangka indrya,
ne umili,apangda ngelos malabar.

104. Mangdentanngancapngalancah,
nganyudang kasatyanadi,wirehkasatyanpunika,
ratuningkadarmantuhu,suryayanringsarwateja,
Pasupati,yaningwateksarwa dewa.

105. Sahananwatekprasaka,
dewaraksasalanjadmi,yaningkasatyananeical,
punah sangatnistapangguh,tuwinratuyantansatya,
sinahmanggih,surudpmuktyanneical.

97
106. AwinanadiSucita,
edaimaedalali,apangtangarapangyatna,
ngamongkasaktyan puniku, ntoanggon hurip pasaja,
nto belanin,caruninbanjiwa raga.

107. Sangkan beli sada panjang,


mabawos teken adi, wireh kaduk masubaya,
matirtayatra, ne malu, dewasane nandas teka,
mangdenadi, sidanuwonin ubaya.

108. Matedidamawacana,
sawitrenekedesekin,malihidamangandika,
sambilngelut ngusud-ngusud, eda adisalitrasa,
bahanbeli, sangetsipokagunggoda.

109. Tanlamiadikakutang,
dihalasebarengbeli,salahmukumtegulsabda,
kaduk sawuh ane malu, nggih adijalan lalwang,
hidep mati,maktinin dewi kasaktyan.

110. Singnyaadapasweca,
nugrahanhyangsatyadewi,gelissidakakeniyang,
sangdadi mustikan kayun, banine ngated kisengan,
ringKaruni,anggon banten satya yadnya.

111. SangSucitawusrihinan,
minehbawossangSubudi,rumasaseksekringmanah,
wireh samisakti wibuh,tuturenglawansmara,
padasengit,mayudasejroningangga.

112. Luwirpaprangingnaga,
padangaduwisyasakti,malilitmilutmilehan,
ringwaduk malulunlulun, ngejongangraga sarira,
krana paling, nyambatbelilawutrebah.

98
113. Karingetederesmedal,
luwirsabehkenemmili,enyakmiribupasnaga,
nyembar umilimalepuk, matemahan toya wisya,
mangliputin, sangkan SangSucita lupa.

114. SangSubudigipihngemban,
ngarepbabayonsidi,dasabayuwusginelar,
pacatma karegep sampun, kaparahangringsarira,
jahan meling, SangSucita madekesan.

115. Sang Subudingelut nangyang,


nyutsutin mukangupinin, wang jerone kendelnadak,
matednginyukmakpaksimbuh,bueungimputpayulega,
banngetonin, gustine matangikenak.

116. Byangepayumanungkak,
nadingpasegehanalit,putranejagjaginusap,
antuk tangan kiwa ditu,lalikanane ngamelang,
cedokmisi, toya ulungnyiamwastra.

117. Ade len wangjero bajang,


rupanebocokkidik, ulingilu kasmaran,
edotmanyanding sangbagus,mingkinpolihngateptangkah,
sakinglami,ngalihmargitong mabahan.

118. Janiagetmaanselah,
epotnyelagsadagipih,ukuhngelutnyangkolngemban,
mangdennahanpolihhuwus,indryanengandengnlaga,s
akinglami,lacurkasepkarihinan.

119. Lawutgalengcokor bakat,


payu nto sangkolarasin, masih maan asiyupan,
ngecapin lahad sangabagus, nanginng tan ngawe tunayan,
smara hati, lwir agni nilapminyak.

99
120. SangSucitasayangjenang,
kayunnematutupgelis,rakanenindihngandika,
hentegang kayunebagus, Hyang Kundalini regepang,
saking haris, mangdenajnyananne galang.

121. Pranayamanerihinang,
laksanayangsakingharis,sanghangpranabayuharas,
isep sakinglyangingirung,tedunkapuserantegang,
mandennungggil,ringsanghyangbayubyana (Yoga).

122. Lawutpegengpatelahan,
sawusemedalangmalih,sakingalonpangdasambrag,
bayunemedalkairung,subamrasatelahmedal,
balikbuwin,huyupkapuser antegang(Yoga).

123. Bwinpekekcaraibusan,
terusangbulak-balikin,pajalanbayupangdabdab,
cenik halusturinrurus,apangdamamegat-megat,
kantisepi,tanadaswarapirengang. (Yoga)

124. Sadurungmaranayama,
tegakeapangagampil,bawonglanbangkyangjegejang,
eda bengkukeda nguntul, masila masih sekenang,
tangan kalih, leser diluludtakepang(Yoga)

125. Tlapakantanganekiwa,
takepangdiluludkiri,kananediluludkanan,
ketobahan apangluwung,turdegenganpandaonyah,
marangawit,mranayamakadibusan(Yoga).

126. Kenehedabyahpara,
apangnuwutbayungilis,munggahmuwahmanedunang,
duk mekekmakadinipun,manahemiluencepang,
apangsepi,tanadakrimikanmanah (Yoga)

100
127. Sayanlamikamargyang,
bayunepangsayangalit,pipitangapangnyidayang,
kanti twaramunggahtedun,degengbarengringmanah,
dadyabesik,incepluwirtan parasa (Yoga)

128. Ditumaramadegdegan,
ajnyananenerussepi,cedangtwarakawaranan,
Hyang Kundalininemungguh,ringkibulbuwungumunggah,
pacangngungsi, kasiwadwaratan liyan (Yoga-Samdhi)

129. Uwatalitnekahentap,
limpakatuncappangrihin,nerusjantungekapatas,
kamulakanta manglantur, munggah terus malih ngentap,
slagan halis, mametelkasiwadwara.

130. Wusmungguhringsiwadwara,
ringtunjungelintangluwih,sanemalawasahasra,
nyundartejanendihmurub,sadriputrimalapunah,
hulapsami,makeplekpetengingalang(Yoga-Samdhi)

131. SangSucitawusmadabdab,
nurutbawosSangSubudi,gelissampunkasidayang,
nadakkayunejegluwung,cedanggalangmanarawang,
sangkansamipenyakit manahe getap.

132. Wananrarudmatinggal,
pabresatmalahibpaling,nyalupsupringsangkendryan,
ne lumahngalawankayun,ditusekentankisidan,
wirehajrih,ringsangprajnyanbudicedang.

Demikian SelesailahGeguritan Sucita Jilid I

101

Anda mungkin juga menyukai