Pengertian
Pidarta inggih punika pinaka silih tunggil seni ngaraos sane dados sarana ngwedarang
daging pikayunan majeng ring anak tiosan, tatujone mangda sang sane miarsayang
prasida ngresepang miwah nglaksanayang napi sane sampun kawedar
Wangun Pidarta
a. Murda (judul)
Patut wenten murda utawi judul pidarta manut topik utawi tema sane jagi
katlatarang
b. Purwa/pemahbah (pendahuluan)
- Pengastuti
- Matur suksama
- Mengayubagia = puji syukur kepada tuhan
c. Daging pidarta ( manut sargahuat)
1. Unteng karya
2. Tema (utawi topik )
3. Manut tetujon bebaosan
d. Pamuput
Pacutetan = menyimpulkan
Pinunas = meminta untuk menambahkan jika ada kekurangan
Matur suksama = terima kasih
Nunas pengampura = meminta maaf
Parama santhi = salam penutup
1. Wicara, inggih punika ngenenin indik topik utawi tema pidarta sane jagi
kabaktayang , mangdane prasida nudut kayun para pamiarsa
2. Wiraga, inggih punika sdmita miwah laras sang sane maktayang
3. Wirama, inggih punika intonasi suara sane anut ring punggelan lengkara
mangdane prasida kapiragi lengut
4. Wirasa, inggih punika ritatkala maktayang pidarta kacihnayang antuk rasa
angdane daging pidarta sane kabaktayang punika prasida nuke rasa nyujuh tuas
sang sane mirengang
a. Pidarta (pidato)
Babaosan Mabasa bali alus ring acara pakraman sane dagingnyane umum utawi
nenten ngeninin indik ajahan agama.
Upami:
1). Pidarta kelian ring krama banjar (indik ngwangun bale banjar)
2). Pidarta pamilet lomba ring pakraman (indik narkoba
c. Sambrama Wacana
Inggih punika babaosan Mabasa Bali alus sane kawedar pinaka nyanggra
sajeroning acara pakraman utawi pinaka panyanggra tamiu sajeroning upacara
adat utawi agama.
Upami:
1). Payanggra kelian Banjar Dinas ring wanti warsa sekaa teruna.
inggih punika bebaosan Mabasa bali alus sane nguningayang kawenten karya
sane kalaksanayang
Upami:
Minakadi:
1) Dharma tula inggih punika acara sane marupa pabligbagan utawi masaduarep
(diskusi) pantaraning sang sane maktayang baos sareng sang sane nyarengin
taler mirengang baos.
Minakadi:
BAB 4
Pengertian
Drama inggih punika sastra awi awian sane matetujon nartayang kahuripan sane
marupa patungkasan – patungkasan maka lelampahan miwah pabligbagan para
pelaku
Contoh
- Drama gong
- Drama bali modern