1. Fungsi Periodik
Fungsi F(x) dikatakan mempunyai periode P untuk semua x, berlaku :
F(x + P) = F(x) dimana P adalah konstanta positif. Nilai P ˃ 0 yang terkecil
dinamakan periode terkecil atau dinamakan saja periode dari F(x).
Contoh:
1 Fungsi sin x mempunyai periode 2π, 4π, 6π, . . . karena sin (x + 2π), Sin
(x + 4π), sin (x + 6π), . . . yang semuanya sama disebut sin x. Sedangkan
2π adalah periode terkecil atau periode dari Sin x.
2 Periode sin nπ atau cos nπ adalah 2π / n dimana n adalah bilangan bulat
positif.
3 Periode tan x adalah π
4 Sebuah konstanta mempunyai bilangan positif sebagai periodenya
Contoh fungsi periodik , seperti grafik di bawah ini.
x x
x
2 Deret Fourier
Misalkan F(x) didefinisikan di dalam interval (-L, L) dan di luar interval ini
oleh F(x + 2L) = F(x), yakni anggaplah F(x) mempunyai periode 2L,
sehingga deret Fourier atau ekspansi Fourier yang bersesuaian dengan F(x)
adalah:
ao
F(x) = 2 + ∑ ¿¿]
n =1
dinama an dan bn adalah koefisien fourier, hubungannya adalah :
L
1
an = L ∫ F ( x ) cos nπx
L
dx
−L
n = 0, 1, 2, 3, . . .
L
1 nπx
bn = ∫
L −L
F ( x ) sin
L
dx
a. F(x) = {−3−5<
3 0< x< 5
x< 0
Periode 10
F(x)
3
-15 -10 -5 0 5 10
15
-3
F(x)
−2 π -π 0 π 2π 3π
Lihat gambar, bahwa F(x) didefinisikan untuk semua x dan
kontinu di mana-mana
{
0 0 ≤ x< 2
c. F(x) = 1 2≤ x <4 Periode 6
0 4 ≤ x <6
F(x)
-10 -8 -6 -4 -2 0 2 4 6 8 10
L L
kπx kπx
Contoh 2.(2) : Buktikan ∫ sin L
dx=∫ cos
L
dx=0 , k = 1, 2, 3, . . .
−L −L
Bukti :
]
L L
∫ sin kπx
L
dx=
−L
kπ
cos
kπx
L −L
−L
−L
= kπ [ cos kπ – cos (−kπ ) ]
−L
= kπ [ cos kπ −cos kπ ] = 0
]
L L
L kπx
∫ cos kπx
L
dx =¿ ¿
kπ
sin
L
−L −L
L 2L
= kπ
[ sin kπ – sin (−kπ ) ] =
kπ
sin k π = 0
L L
⇔ ∫ sin kπx
L
dx=∫ cos
kπx
L
dx=0
−L −L
{0L,, m≠
L L
mπx nπx n
(a) ∫ cos
L
cos
L
dx=¿ ∫ sin mπx
L
sin
nπx
L
dx=¿
m=n
−L −L
Bukti :
(a) Bilam≠ n , maka :
{ }
L L
(m+n) πx (m−n) πx
∫ cos mπx
L
cos
nπx
L
1
dx= ∫ cos
2−L L
+ cos
L
dx =¿ 0
−L
{ }
L L
( m+ n ) πx ( m−n ) πx
∫ sin mπx
L
sin
nπx
L
1
dx = - ∫ cos
2 −L L
– cos
L
dx=0
−L
Bila m = n, maka :
L L
∫ cos mπx
L
cos
nπx
L
dx=
1
2
∫ ( 1+ cos 2 nπx
L )
dx = L
−L −L
L L
∫ ( 1−cos 2 nπx
L )
1
∫ sin mπx
L
sin
nπx
L
dx=¿
2
dx = L
−L −L
{ }
L L
(m+n)πx ( m−n) πx
∫ sin mπx
L
cos
nπx
L
1
dx =¿ ∫ sin
2 −L L
+sin
L
dx=¿ 0
−L
Bila m = n, maka :
L L
1
∫ sin mπx
L
cos
nπx
L
dx =¿
2 ∫ sin 2nπx
L
dx = 0
−L −L
Contoh 2.(4): Fungsi deret F(x) = A + ∑ (a n cos nπx
L
+ bn sin
L )
nπx
konvergen
n =1
L
1
(b) bn = L ∫ F ( x ) sin nπx
L
dx
−L
a0
(c) A = 2
Jawab:
mπx
(a) Kalikan F(x) dengan cos L dan di integralkan pada (-L, L), diperoleh :
L L
mπx mπx
∫ F ( x ) cos L
dx = A ∫ cos
L
dx +
−L −L
( )
L L
mπx nπx mπx nπx
∑ a n ∫ cos
L
cos
L
dx +b n ∫ cos
L
sin
L
dx
n =1 −L −L
∫ F ( x ) cos nπx
L
dx = an L
−L
L
1
an = L ∫ F ( x ) cos nπx
L
dx , jika n ≠ 0
−L
mπx
(b) Kalikan F(x) dengan s¿ L dan di integralkan pada (-L, L), diperoleh :
L L
∫ F ( x ) sin mπx
L
dx = A ∫ sin
mπx
L
dx +
−L −L
( )
L L
mπx nπx mπx nπx
∑ a n ∫ sin
L
cos
L
dx +bn ∫ sin
L
sin
L
dx
n =1 −L −L
∫ F ( x ) sin nπx
L
dx = bn L
−L
L
1
bn = L ∫ F ( x ) sin nπx
L
dx , jika n ≠ 0
−L
( )
L L L L
nπx nπx
∫ F ( x ) dx = A∫ dx + ∑
n =1
a n ∫ cos
L
dx+ bn ∫ sin
L
dx L
= A x ]−L + 0 =
−L −L −L −L
2AL
L
1
L ∫ F ( x ) dx = 2 A . . . . . (1)
−L
L
1
contoh 2.(4.a) di atas untuk n = 0 didapat a0 = L ∫ F ( x ) dx . . . . .(2)
−L
Tentukan : a. Koefisien Fourier (an dan bn) dan deret Fourier F(x)
b. Buat grafik
Jawab:
(a) Periode (P) = 2L ⇔ 2L = 2 π ⇔ L = π
L
1
an = L ∫ F ( x ) cos nπx
L
dx
−L
π 0 π
1 1 1
n=0 ⇒ a0 = π ∫ F ( x ) dx = π ∫ 1 dx + π ∫ 0 dx
−π −π 0
1 0
= π x ]− π = 1
π 0 π
1 1 1
n ≠0 ⇒ an = π ∫ F ( x ) cos nπx
π
dx =
π ∫ 1 cosnx dx + π ∫ 0 cos nx dx
–π −π 0
0
1 1
∫ cos nx dx
0
= π = nπ sin nx ]−π = 0
−π
L π
1 1
bn = L ∫ F ( x ) sin nπx
L
dx =
π ∫ F ( x ) sin nπx
π
dx
−L –π
0 π
1 1
= π ∫ 1 sin nx dx + π ∫ 0 sin nx dx
–π 0
0
1 −1 −1
= π ∫ sin nx dx 0
= nπ cos nx ¿ ¿− π = nπ (1−cos nπ )
–π
∑ (a n cos nπx L )
a0 nπx
F(x) = + + bn sin
2 n =1 L
1 1 1
= − ∑ ( 1−cos nπ ) sin nx
2 π n =1 n
=
1 1
( 2 2
)
− 2 sin x + sin 3 x + sin 5 x +. . .
2 π 3 5
2 π(
− sin x+ sin 3 x + sin 5 x+ .. . )
1 2 1 1
= 3 5
(c) Grafik :
F(x)
1
-2 π -π 0 π 2π