PENDAHULUAN
Dalam rangka untuk mendapatkan suatu perancangan yang optimum dari suatu
rancangan fasilitas akomodasi maka hal-hal yang harus diperhatikan adalah faktor-
faktor seperti panjang dari suatu dimensi tubuh manusia baik dalam posisi statis
maupun dinamis. Hal lain yang perlu diamati adalah berat, bentuk tubuh dan jarak
untuk pergerkan melingkar dari tangan dan kaki. Oleh karena itu diperlukan studi
anthropometri sebagai upaya untuk mendesain fasilitas akomodasi ataupun produk
yang sesuai dengan dimensi tubuh manusia yang diharapkan mampu meningkatkan
produktifitas kerja serta meningkatkan pelayanan jasa poduksi.
1.2 RUMUSAN MASALAH
1.3 TUJUAN
1. Mengetahui cara pengukuran dimensi tubuh manusia, tangan, kepala dan kaki
untuk kepentingan ergonomi.
2. Membuat tabel antropometri tubuh manusia, tangan, kepala dan kaki.
3. Mengetahui metode pengolahan data anthropometri menggunakan Ms. Exxel,
Mini Tab, dan SPSS.
1.4 MANFAAT
Manfaat dari kegiatan praktikum ini adalah:
1. Praktikan dapat mengukur dimensi tubuh, tangan, kepala, dan kaki manusia
untuk kepentingan ergonomi.
2. Praktikan mampu membuat table anthropometri.
3. Praktikan mampu menentukan korelasi dan kesetaraan diantara segmen tubuh.
4. Praktikan dapat mengetahui sumber variabilitas dimensi tubuh manusia.
1.6 ASUMSI
Dalam pengukuran anthropometri ini diasumsikan bahwa:
1. Peralatan yang digunakan pada praktikum ini dalam keadaan baik dan normal.
2. Data yang diambil dianggap telah memenuhi syarat sehingga dapat digunakan
untuk pengolahan data lebih lanjut.
3. Data pengukuran yang diperoleh adalah benar.
4. Operator yang melakukan pengukuran memiliki ketelitian yang sama.
5. Baik operator maupun obyek yang diukur dalam keadaan fit dan tidak terdapat
kecacatan (normal).
BAB 2
DASAR TEORI
Istilah Anthropometri berasal dari “anthro” yang berarti manusia dan “metri”
yang berarti ukuran. Secara definitif antropometri dapat dinyatakan sebagai studi yang
berkaitan dengan pengukuran dimensi tubuh manusia. Antropometri menurut
Stevenson (1989) dan Nurmianto (1991) adalah satu kumpulan data numerik yang
berhubungan dengan karakteristik fisik tubuh manusia, ukuran, bentuk, dan kekuatan
serta penerapan dari data tersebut untuk penanganan masalah desain. Antropometri
adalah ukuran – ukuran tubuh manusia secara alamiah baik dalam melakukan aktivitas
statis (ukuran sebenarnya) maupun dinamis (disesuaikan dengan pekerjaan)
(Wignjosoebroto, 2003).
Data antropometri akan menentukan bentuk, ukuran dan dimensi yang tepat
yang berkaitan dengan produk yang dirancang dan manusia yang akan
mengoperasikan/menggunakan produk tersebut. Dalam kaitan ini perancang produk
harus mampu mengakomodasi dimensi tubuh dari populasi terbesar yang akan
menggunakan produk hasil rancangannya tersebut. Secara umum sekurang-kurangnya
90%-95% dari populasi yang menjadi target dalam kelompok pemakai produk haruslah
mampu menggunakan dengan selayaknya. Dalam rangka untuk mendapatkan suatu
perancangan yang optimum dari suatu ruang dan fasilitas akomodasi maka hal-hal yang
harus diperhatikan adalah faktor-faktor seperti panjang dari suatu tubuh manusia baik
dalam posisi statis, maupun dinamis, berat dan pusat massa (centre of gravity) dari
suatu segmen/bagian tubuh, bentuk tubuh, jarak untuk pergerakan melingkar (angular
motion) dari tangan, kaki dan sebagainya (Nurmianto, 1998). Anthropometri dapat
dibedakan menjadi:
2.1.1. Antropometri Statis
Antropometri statis berhubungan dengan pengukuran keadaan dan ciri
fisik manusia dalam keadaan diam. Dimensi yang diukur diambil secara linier
dan dilakukan pada permukaan tubuh. Agar hasil pengukuran representative,
maka pengukuran harus dilakukan dengan metode tertentu terhadap berbagai
individu dan tubuh harus dalam keadaan diam.
Penerapan data antropometri dapat dilakukan jika tersedia nilai rata–rata dan
standar deviasi (SD) dari suatu distribusi normal. Sedangkan persentil adalah suatu nilai
yang menyatakan bahwa persentase tertentu dari sekelompok orang yang ukurannya
sama atau lebih rendah dari nilai tersebut (setelah perhitungan persentil). Misalnya 95th
persentil akan menunjukkan 95% populasi akan berada pada atau berada di bawah
ukuran tersebut; sedangkan 5th persentil akan menunjukkan 5% populasi akan berada
pada atau di bawah ukuran itu (Wignjosoebroto, 2003). Pemakaian nilai – nilai
persentil yang umum diaplikasikan dalam perhitungan antropometri dapat dilihat pada
Tabel 2.1 di bawah ini:
Tabel 2.1 Macam Persentil dan Cara Perhitungan dalam Distribusi Normal
Berikut ini tabel data antropometri yang akan digunakan didalam perhitungan:
Tabel 2.2 Antropometri masyarakat Indonesia yang didapat dari interpolasi masyarakat
British dan Hongkong (Pheasant, 1986) terhadap masyarakat indonesia
(Suma’mur, 1989) serta istilah dimensionalnya dari (Nurmianto, 1991a;
Nurmianto, 1991b)
Dimana: Gx: nilai rata-rata (mean), T: nilai standar deviasi (SD), 5%: nilai 5 persentil,
95%: nilai 95 persentil
PRIA WANITA
NO DIMENSI TUBUH
5% X 95% S.D 5% X 95% S.D
Tinggi tubuh posisi berdiri
1. 1.532 1.632 1.732 61 1.464 1.563 1.662 60
tegak
2 Tinggi mata 1.425 1.520 1.615 58 1.350 1.446 1.542 58
7 Tinggi mata pada posisi duduk 694 749 804 33 666 721 776 33
8 Tinggi bahu pada posisi duduk 523 572 621 30 501 550 599 30
9 Tinggi siku pada posisi duduk 181 231 282 31 175 229 283 33
10 Tebal paha 117 140 163 14 115 140 165 15
11 Jarak dari pantat ke lutut 500 545 590 27 488 537 586 30
Jarak dari lipat lutut (popliteal)
12 405 450 495 27 488 537 586 30
ke pantat
13 Tinggi lutut 448 496 544 29 428 427 516 27
14 Tinggi lipat lutut (popliteal) 361 403 445 26 337 382 428 28
15 Lebar bahu (bideltoid) 382 424 466 26 342 385 428 26
16 Lebar panggul 291 330 371 24 298 345 392 29
17 Tebal dada 174 212 250 23 178 228 278 30
18 Tebal perut (abdominal) 174 228 282 33 175 231 287 34
19 Jarak dari siku ke ujung jari 405 439 473 21 374 409 287 34
20 Lebar kepala 140 150 160 6 135 146 157 7
21 Panjang tangan 161 176 191 9 153 168 183 9
22 Lebar tangan 71 79 87 5 64 71 78 4
Jarak bentang dari ujung jari
23 1.520 1.663 1.806 87 1.400 1.523 1.646 75
tangan kanan ke kiri
Tinggi pegangan tangan (grip)
24 pada posisi tangan vertikal ke 1.795 1.923 2.051 78 1.713 1.841 1.969 79
atas & berdiri tegak
Tinggi pegangan tangan (grip)
25 pada posisi tangan vertikal ke 1.065 1.169 1.273 63 945 1.030 1.115 52
atas & duduk
Jarak genggaman tangan (grip)
26 ke punggung pada posisi 649 708 767 37 610 661 712 31
tangan ke depan (horisontal)
(Sumber: Nurmianto, 1991)
Gambar 2.1 Dimensi Tubuh Manusia
(Sumber: Nurmianto, 1991)
Tabel 2.3 Antropometri telapak tangan orang indonesia yang didapat dari interpolasi data
Pheasant (1986) dan Suma’mur (1989) dan Nurmianto (1991). Semua dimensi
dalam satuan mm
PRIA WANITA
No. DIMENSI
5th 50th 95th S.D 5th X 95th S.D
Tabel 2.4 Antropometri kepala orang indonesia yang didapat dari interpolasi data Pheasant
(1986), Suma’mur (1989), dan Nurmianto (1991)
Dimana: Lebar kepala: 9,2% tinggi badan pria dan 9,3% tinggi badan wanita. Semua
dimensi dalam satuan mm
PRIA WANITA
NO DIMENSI
5th 50th 95th S.D 5th 50th 95th S.D
1 Panjang kepala 166 176 186 6 158 168 178 6
2 Lebar kepala 132 140 148 5 121 129 137 5
Diameter maksimum dari
3 217 230 243 8 198 209 221 7
dagu
4 Dagu ke pundak kepala 192 203 215 7 185 196 208 7
5 Telinga ke puncak kepala 70 77 84 4 69 74 79 3
6 Telinga ke belakang kepala 62 67 72 3 59 64 69 3
7 Antara dua telinga 48 51 54 2 45 48 51 2
8 Mata ke puncak kepala 19 21 23 1 16 18 20 1
9 Mata ke belakang kepala 19 21 23 1 15 17 19 1
10 Antara dua pupil mata 18 20 22 1 15 17 19 1
11 Hidung ke puncak kepala 16 18 20 1 13 15 17 1
12 Hidung ke belakang kepala 74 81 88 4 68 73 78 3
13 Mulut ke puncak kepala 88 98 108 6 82 89 96 4
14 Lebar mulut 68 75 82 4 64 59 74 3
(Sumber: Nurmianto, 1991)
Gambar 2.3 Dimensi Kepala Manusia
(Sumber: Nurmianto, 1991)
Tabel 2.5 Antropometri Kaki Orang indonesia yang didapat dari interpolasi data Dempster
(1995), Reynolds (1978), dan Nurmianto (1991)
Dimana : Panjang telapak kaki : 15,2% tinggi badan pria dan 14,7% tinggi badan wanita
PRIA WANITA
NO DIMENSI
5th 50th 95th S.D 5th 50th 95th S.D
Panjang telapak kaki
1 230 248 266 11 212 230 248 11
Panjang telapak lengan kaki
2 165 178 191 8 158 171 184 8
Panjang kaki sampai jari
3 186 201 216 9 178 191 204 8
keliling
4 Lebar kaki 82 89 96 4 81 88 95 4
5 Lebar tangkai kaki 61 66 71 3 49 54 59 3
6 Tinggi mata kaki 61 66 71 3 59 64 69 3
7 Tinggi bagian tengah kaki 68 75 82 4 64 69 74 3
Jarak horisontal tangkai mata
8 49 52 55 2 46 49 52 2
kaki
(Sumber: Nurmianto, 1991)
Dalam mengukur data antropometri ini banyak ditemui perbedaan atau sumber
variabelitas yang dapat mempengaruhi hasil pengukuran yang pada akhirnya akan
digunakan dalam perancangan suatu produk. Beberapa sumber variabelitas yang
merupakan faktor yang mempengaruhi dimensi tubuh manusia yang menyebabkan
adanya perbedaan antara satu populasi dengan populasi lain yaitu (Stevenson,1989:
Nurmianto 1991):
1. Keacakan/random
Dalam butir pertama ini walaupun telah terdapat dalam satu kelompok populasi
yang sudah jelas sama jenis kelamin, suku/bangsa, kelompok usia dan
pekerjaannya, namun masih akan ada perbedaan yang cukup signifikan antara
berbagai macam masyarakat.
2. Jenis kelamin
Dimensi tubuh pria dan wanita. Pria dianggap lebih panjang dimensi segmen
badannya dari pada wanita. Oleh karenanya data antropometri untuk kedua jenis
kelamin ini selalu disajikan terpisah.
3. Suku bangsa (ethnic variabelity)
Variasi diantara beberapa kelompok suku bangsa telah menjadi hal yang tidak
kalah penting terutama dengan semakin meningkatnya jumlah migrasi dari suatu
negara ke negara lain.
4. Usia
Dapat digolongkan ke dalam beberapa kelompok:
Balita
Anak-anak
Remaja
Dewasa
Lanjut usia
5. Pakaian
Terutama untuk daerah dengan empat musim. Misalnya pada waktu musim dingin
manusia akan memakai pakaian yang relatif tebal dan ukuran yang relatif lebih
besar.
6. Faktor kehamilan pada wanita
Faktor ini sudah jelas akan mempunyai pengaruh perbedaan yang berarti
dibandingkan dengan wanita yang tidak hamil, terutama dalam analisis
perancangan produk (APP) dan analisis perancangan kerja (APK).
7. Cacat tubuh secara fisik
Suatu perkembangan yang menggembirakan pada dekade terakhir ini yaitu dengan
diberikannya skala prioritas pada rancang bangun fasilitas akomodasi untuk para
penderita cacat tubuh secara fisik sehingga mereka dapat ikut serta merasakan
kesamaan dalam penggunaan jasa dari hasil ilmu ergonomi di dalam pelayanan
untuk masyarakat. Masalah yang sering timbul misalnya: keterbatasan jarak
jangkauan, dibutuhkan ruang kaki untuk desain meja kantor, dan lain-lain.
8. Jenis pekerjaan
Seperti misalnya: Buruh dermaga atau pelabuhan adalah mempunyai postur tubuh
yang relatif lebih besar dibandingkan dengan karyawan perkantoran pada
umumnya. Apalagi jika dibandingkan dengan jenis pekerjaan militer.
3. Tentukan batas kontrol atas (BKA) dan batas kontrol bawah (BKB) dengan
formula sebagai berikut:
4. Cek apakah nilai rata-rata dari setiap grup yang diperoleh telah berada
didalam batas control.
Keterangan :
SD = standar deviasi
xi = data ke-i
x = mean data
n = jumlah data
BKA = batas kendali atas
BKB = batas kendali bawah
Dengan:
k = tingkat kepercayaan
s = derajat ketelitian
xi = data ke-i
N = jumlah data pengamatan.
N’ = jumlah data teoritis
Data dianggap telah mencukupi jika memenuhi persyaratan N’<N, dengan
kata lain jumlah data secara teotitis lebih kecil daripada jumlah data pengamatan
(Wignjosoebroto, 2003).
Data Minitab dapat berasal dari file atau dimasukkan dari keyboard. File data
dapat berupa file minitab ( mempunyai extention MTV) atau file ASCII (mempunyai
extention DAT). Data dalam minitab dikelompokkan dalam 3 kategori yaitu : konstanta
(K1, K2, K3,…), kolom (C1, C2, C3,….) dan matriks (M1, M2, M3,…)
Klik Start
Pindahkan pointer ke Program kemudian geser ke grup Minitab
Klik icon Minitab
Setelah langkah – langkah diatas dilakukan maka anda akan berhadapan dengan
layar minitab, yaitu layar sesi command, layar worksheet dan baris menu. Tampilan
tersebut dapat anda perhatikan pada gambar berikut:
5. Klik OK
• Klik Start
• Klik Programs
• Klik SPSS for Windows
• Klik SPSS 15.0 for Windows Evaluation Version
Sehingga nampak seperti Gambar 2.8. dibawah ini:
2. Pilih analyze
3. Regression
4. Linear
5. Meregresikan data
6. Pilih nilai yang dimasukkan sebagai faktor independent dan dependent
kemudian klik ok
Berikut ini adalah contoh pembacaan dari tabel yang dihasilkan pada
program SPSS untuk menghitung regresi:
Tabel 2.6. Contoh Regresi Menggunakan SPSS
Coefficientsa
Unstandardized Standardized
Coefficients Coefficients
Model B Std. Error Beta t Sig.
1 (Constant) -14.079 19.090 -.738 .485
U1 .550 .192 .602 2.862 .024
U2 .136 .255 .121 .531 .612
U3 .439 .272 .297 1.614 .151
a. Dependent Variable: D2
Kolom dalam SPSS untuk regresi memang ada beberapa, namun hanya
dua kolom tersebut yang perlu mendapat perhatian, yaitu kolom Unstandardized
Coefficients (B) dan kolom Sig (Signifikan). Cara membaca tabel regresi di atas
adalah:
Mulai
Latar Belakang
Prosedur kerja
Rekap Data
Pengolahan Data:
1. Uji keseragaman
2. Menghitung percentile
3. Uji korelasi
4. Menghitung koefisien determinasi
5. Uji regresi
Selesai
3.2. METODOLOGI PENELITIAN
3.2.1. Peralatan yang digunakan
Peralatan yang digunakan dalam praktikum ini adalah sebagai berikut:
1. Anthropometer
2. Meteran
3. Mistar
4. Jangka sorong
5. Observation sheet
6. Program Excel, Minitab dan SPPS
NRP NAMA BB L/P SUKU D1 D2 D3 D4 D5 D6 D7 D8 D9 D10 D11 D12 D13 D14 D15 D16 D17 D18 D19 D20 D21 D22 D23 D24 D25 D26
6511040054 CITA ILLA R 41 P Jawa 152 141 126 96 69 123 110.9 95 62 9 48 29 45 25 34.5 23 19 19 34 15 16 7 152 186 157.5 56
6511040038 META SISMI S 54 P Jawa 154 138.7 129.2 96 63 122 112 96 59 13 50 29 47 30 38 28 23 25 40 16 18 7 159 196 162 58
6511040049 KSATRIA WEDA U.T. 58 L Jawa 175 165 143 113 68 133 122 100.5 76 12 59 34 53 32 46 39 18 26 46 19 19 8 182 220 180 66
M.ALIYAFI
6511040059 61 L Jawa 170 158.5 138 112 69 129 122 101 75 14 58 33 53 38 44 37 17 24 46 18 17 9 181 215 187 75
FADLILAH
FAISAL ADI
6511040040 68 L Jawa 169.5 169 140 105 74.5 128.5 116 99 72 19 58 38 52 34 48 31 22 29 47 17 18.5 8 177 209 175 78
PRADANA
6511040036 M.HABIB MUSTOFA 63 L Jawa 176 164 148 112 77 136 121 106 71 19 54 42 54 54 50 40 19 21 57 16 20 10 180 230 175 70
6511040057 ABDUL RACHMAN 51 L Jawa 174 162 146 111 73 130 118 102 66 15 53 41 54 55 47 34 12 19 55 12 19 10 180 223 177 74
6511040039 LISA MARTHA L.S 45 P Jawa 156 144 130 99 64 123 101 97 68 13 47 43 47 46 38 37 19 16 44 23 17 9 161 197 161 76
6511040034 RESTU HIKMAH A.M 40 P Jawa 152 138 125 94 46.2 121 109 96 63 13 42 38 42 42 40 35 18 13 40 18 16 8 150 190 156 66
6511040042 UMI KHOIRIYAH R. 41 P Jawa 151.5 140.5 126.5 88.5 58.8 119.9 108.5 98 66.5 12 50 42 48 39 43 40 22 20 41 18 17 7 157 194 162.5 69
6511040047 OSLO JEFRICHO MS 67 L Batak 176 166 149.5 110 74 133 120 106 69 15 45 44 53 54 46 33 23 20 57 17 19 8 176 225 182 79
6511040056 NINDYA RD 55 P Jawa 145.5 137 125 93 59 121.5 111.5 99 71 15 40 42 46 48 42 50 25 22 42 16 15 7 149 187 162 71
6511040061 TEGUH WAHYUDI 70 L Jawa 166 155.5 140 105 67 130.9 117.5 100.5 69 15 50 27 53 42 45 32 21 23 56 16 20 8.5 167 213 174.5 74
6511040037 ELKA LARASSARI 69 P Jawa 155 142 127 99 68 121 112 99 72 15 50 46 49 37 47 42 18 13 47 18 17 9 154 192 159 61
6511040043 AHMAD RIZEKI 62 L Jawa 170 161 141 109 71 136 128 108 78 14 54 45 49 39 47 39 13 13 49 17 17 10 168 215 179 66
6511040060 RATIH KUSUMA N 51 P Jawa 160 148 132 104 73 128 177 111 72 13 50 43 55 39 40 39 12 11 46 17 18 9 161 200 169 62
GALUH SETYA
6511040062 55 L Jawa 165 153 138 108 71 130 118 102 65 12 54 46 47 42 42 33 12 15 45 16 18 10 165 207 165 64
UTAMA
FAHRIZAL
6511040033 65 L Jawa 171.5 160 143 100 71 86 69 55 73 14.5 51 57 58 49 58 34 19 17 44.8 17 18.5 8.6 168 213 206 81
LIBRIANSA L.
ERIKA RIZKY
6511040035 50 P Jawa 155 142 124 95 65 60 60 42 66 15 49 38 52 39 42 36 15.5 12 42 13 18 8.5 158 197.6 162.5 57
CAHAYANITA
6511040053 ARY PRIAMBODO 57 L Jawa 158.8 145.9 129.3 101.1 68.1 79 67 50 67 14 40 52 45 43 44 41 16 14 42.5 18 17.5 8.3 150 202.4 191.3 71
6511040063 AUSSIE TAHTA M 68 P Jawa 164 151.2 137.1 104.2 74.2 77 60 55 69 17 55 41 55 50 45 42 17 14 43 16 18 8.5 160 204 167.3 61
6511040058 HAPPY GHERDA A. C. 48 P Jawa 150 137 124 91 62 117 107 96 66 13 46 39 42 36 47 35 25 19 43 15 15 7 145 187 156 62
M. FEBRIAN
6511040048 55 L Jawa 163 150 135 101 71 128 113 98 75 13.5 49 37 48 37.5 47 32 16 18 55 19 19 9 162 209 167 68
IBRAHIM
RAHARDI
6511040052 60 L Jawa 170 158 142 108 73 124 112 98 72 13 56 41 51 40 48 39 16.5 15.5 53 22 19 8 174.5 211 165 71
WARDHANA
6511040055 A. FAUZI HABIBI 52 L Jawa 165 153 138 106 72 128 116 100 70 12 52 39 50 40 47 31 16 16 49 20 18 8 167 209 173 62
NRP NAMA BB L/P SUKU T1 T2 T3 T4 T5 T6 T7 T8 T9 T10 T11 T12 T13 T14 T15 T16 T17 T18
6511040054 CITA ILLA R. 41 P Jawa 17 10.5 6 6.9 7.4 6.7 5 2 1.4 1.7 1.3 7 9.5 7.2 2.8 3.8 5.5 18.3
6511040038 META SISMI SURYANI 54 P Jawa 17 10 6.5 6.7 6.9 6.4 4.5 2 1.3 1.8 1.3 79 7.1 2.8 4 3.8 5.5 18.3
6511040049 KSATRIA WEDA U. T. 58 L Jawa 18.5 11 6.5 7.4 8 7.7 6.2 2 1.5 1.4 1.6 7.3 7.8 8 1.4 5.6 5 20.5
6511040059 M.ALIYAFI F. 61 L Jawa 20.5 11.5 6.8 8.3 8.7 8 7 1.7 1.6 1.7 1.5 8.5 9.6 7.4 2.7 5 5.6 21
6511040040 FAISAL ADI PRADANA 68 L Jawa 18.5 10.5 7.3 7.4 8.3 7.6 5.2 1.8 1.6 1.5 1.5 7.6 9.8 7.1 2 5.6 4.8 22
6511040036 M.HABIB MUSTOFA 63 L Jawa 19 12 8 8 9 8,5 6,5 2 1,8 1,4 1,3 7,5 9,2 6,6 2,6 3,6 4,8 21
6511040057 ABDUL RAHMAN 51 L Jawa 18 11 6 7,5 8 7,5 6,5 2 1,9 1,6 1,3 8,1 9,5 6,8 2,5 3,2 5,3 21,5
6511040039 LISA MARTHA L.S 45 P Jawa 16 9 5 6,5 7,5 6,5 5 1,5 1,2 1,2 0,9 6,5 7,7 5,5 2 2,5 4,7 18,5
6511040034 RESTU HIKMAH A.M 40 P Jawa 18 9 6 7,5 7,5 7,5 6 1,5 1,2 1,1 0,9 6,7 8,4 6 2,4 2,8 5,2 22
6511040042 UMI KHOIRIYAH R. 41 P Jawa 16 6 5.5 6.5 7.5 7 5.5 1.8 1.7 1.5 1 7 9.5 6.5 2.5 5.5 6 19.5
6511040047 OSLO JEFRICHO M. S. 67 L Batak 19 10.5 7.5 8 8.5 8 7 2 1.8 1.7 1.6 8 10 6.9 2.8 5.4 7 18.7
6511040056 NINDYA R. D. 55 P Jawa 16.5 7.5 5.5 6.5 7.3 6.5 5.2 1.8 2 1.8 1.3 7.5 9.7 6.5 2.9 5.5 6 19
6511040061 TEGUH WAHYUDI 70 L Jawa 19 12 6.5 7.5 8 7.5 6 2 1 2 1.5 8 9.5 6.9 2.5 4.5 7 22
6511040037 ELKA LARASSARI 69 P Jawa 17 11 6 7 7 8 6 1.6 1.5 1.3 1.1 8 10 7 2.3 3.7 3.7 17
6511040060 RATIH KUSUMA N. 51 P Jawa 17 10 6 7 7 8 6 1.6 1.2 1.4 1.4 8 10 7 2.2 3.2 3.2 18
6511040062 GALUH SETIYA UTAMA 55 L Jawa 18 10 7 8 8 9 7 1.8 1.7 1.5 1.5 8 10 8 2.5 3.9 3.9 18
6511040033 FAHRIZAL L L 65 L Jawa 18.5 11.1 6.5 7 7.7 7 8.2 2.3 2 2 2.1 7.8 9.7 9 3 5 3.9 20
6511040035 ERIKA RIZKY C 50 P Jawa 18.0 11 6 7 8 7 5.5 1.4 1.3 1.2 1.3 8.5 10 8.5 2.5 3.5 2.6 20
6511040053 ARY PRIAMBODO 57 L Jawa 17.8 11 6 7 7.5 7 .57 2.1 1.9 2 2 7.5 9.5 8 2.3 4.5 5 19.9
6511040063 AUSSIE TAHTA M 68 P Jawa 19.0 11 6 7 8.5 7 6 1.7 1.5 1.5 1.4 9 11 9 2.7 3.6 4.5 20
6511040058 HAPPY GHERDA A. C. 48 P Jawa 16 9 6 6.5 7 6.5 4.5 1.5 1.5 2 1 6.5 8.5 6 2 3.5 6 18.5
6511040052 RAHARDI WARDHANA 60 L Jawa 19.5 11 8 8 9 8 6 2.5 2 2.5 1.5 9 11 7 3.3 5 6.5 19
6511040048 M. FEBRIAN IBRAHIM 55 L Jawa 22.5 15.5 19.5 9.5 6 5.5 6.5 4
NRP NAMA BB L/P SUKU D1 D2 D3 D4 D5 D6 D7 D8 D9 D10 D11 D12 D13 D14 D15 D16 D17 D18 D19 D20 D21 D22 D23 D24 D25 D26
6511040054 CITA ILLA R 41 P Jawa 152 141 126 96 69 123 110.9 95 62 9 48 29 45 25 34.5 23 19 19 34 15 16 7 152 186 157.5 56
6511040038 META SISMI S 54 P Jawa 154 138.7 129.2 96 63 122 112 96 59 13 50 29 47 30 38 28 23 25 40 16 18 7 159 196 162 58
6511040039 LISA MARTHA L.S 45 P Jawa 156 144 130 99 64 123 101 97 68 13 47 43 47 46 38 37 19 16 44 23 17 9 161 197 161 76
6511040034 RESTU HIKMAH A.M 40 P Jawa 152 138 125 94 46.2 121 109 96 63 13 42 38 42 42 40 35 18 13 40 18 16 8 150 190 156 66
6511040042 UMI KHOIRIYAH R. 41 P Jawa 151.5 140.5 126.5 88.5 58.8 119.9 108.5 98 66.5 12 50 42 48 39 43 40 22 20 41 18 17 7 157 194 162.5 69
6511040056 NINDYA RD 55 P Jawa 145.5 137 125 93 59 121.5 111.5 99 71 15 40 42 46 48 42 50 25 22 42 16 15 7 149 187 162 71
6511040037 ELKA LARASSARI 69 P Jawa 155 142 127 99 68 121 112 99 72 15 50 46 49 37 47 42 18 13 47 18 17 9 154 192 159 61
6511040060 RATIH KUSUMA N 51 P Jawa 160 148 132 104 73 128 177 111 72 13 50 43 55 39 40 39 12 11 46 17 18 9 161 200 169 62
ERIKA RIZKY
6511040035 50 P Jawa 155 142 124 95 65 60 60 42 66 15 49 38 52 39 42 36 15.5 12 42 13 18 8.5 158 197.6 162.5 57
CAHAYANITA
6511040063 AUSSIE TAHTA M 68 P Jawa 164 151.2 137.1 104.2 74.2 77 60 55 69 17 55 41 55 50 45 42 17 14 43 16 18 8.5 160 204 167.3 61
6511040058 HAPPY GHERDA A. C. 48 P Jawa 150 137 124 91 62 117 107 96 66 13 46 39 42 36 47 35 25 19 43 15 15 7 145 187 156 62
NRP NAMA BB L/P SUKU D1 D2 D3 D4 D5 D6 D7 D8 D9 D10 D11 D12 D13 D14 D15 D16 D17 D18 D19 D20 D21 D22 D23 D24 D25 D26
6511040049 KSATRIA WEDA U.T. 58 L Jawa 175 165 143 113 68 133 122 100.5 76 12 59 34 53 32 46 39 18 26 46 19 19 8 182 220 180 66
M.ALIYAFI
6511040059 61 L Jawa 170 158.5 138 112 69 129 122 101 75 14 58 33 53 38 44 37 17 24 46 18 17 9 181 215 187 75
FADLILAH
FAISAL ADI
6511040040 68 L Jawa 169.5 169 140 105 74.5 128.5 116 99 72 19 58 38 52 34 48 31 22 29 47 17 18.5 8 177 209 175 78
PRADANA
6511040036 M.HABIB MUSTOFA 63 L Jawa 176 164 148 112 77 136 121 106 71 19 54 42 54 54 50 40 19 21 57 16 20 10 180 230 175 70
6511040057 ABDUL RACHMAN 51 L Jawa 174 162 146 111 73 130 118 102 66 15 53 41 54 55 47 34 12 19 55 12 19 10 180 223 177 74
6511040047 OSLO JEFRICHO MS 67 L Batak 176 166 149.5 110 74 133 120 106 69 15 45 44 53 54 46 33 23 20 57 17 19 8 176 225 182 79
6511040061 TEGUH WAHYUDI 70 L Jawa 166 155.5 140 105 67 130.9 117.5 100.5 69 15 50 27 53 42 45 32 21 23 56 16 20 8.5 167 213 174.5 74
6511040043 AHMAD RIZEKI 62 L Jawa 170 161 141 109 71 136 128 108 78 14 54 45 49 39 47 39 13 13 49 17 17 10 168 215 179 66
GALUH SETYA
6511040062 55 L Jawa 165 153 138 108 71 130 118 102 65 12 54 46 47 42 42 33 12 15 45 16 18 10 165 207 165 64
UTAMA
FAHRIZAL
6511040033 65 L Jawa 171.5 160 143 100 71 86 69 55 73 14.5 51 57 58 49 58 34 19 17 44.8 17 18.5 8.6 168 213 206 81
LIBRIANSA L.
6511040053 ARY PRIAMBODO 57 L Jawa 158.8 145.9 129.3 101.1 68.1 79 67 50 67 14 40 52 45 43 44 41 16 14 42.5 18 17.5 8.3 150 202.4 191.3 71
M. FEBRIAN
6511040048 55 L Jawa 163 150 135 101 71 128 113 98 75 13.5 49 37 48 37.5 47 32 16 18 55 19 19 9 162 209 167 68
IBRAHIM
RAHARDI
6511040052 60 L Jawa 170 158 142 108 73 124 112 98 72 13 56 41 51 40 48 39 16.5 15.5 53 22 19 8 174.5 211 165 71
WARDHANA
6511040055 A. FAUZI HABIBI 52 L Jawa 165 153 138 106 72 128 116 100 70 12 52 39 50 40 47 31 16 16 49 20 18 8 167 209 173 62
NRP NAMA BB L/P SUKU T1 T2 T3 T4 T5 T6 T7 T8 T9 T10 T11 T12 T13 T14 T15 T16 T17 T18
6511040054 CITA ILLA R 41 P Jawa 17 10.5 6 6.9 7.4 6.7 5 2 1.4 1.7 1.3 7 9.5 7.2 2.8 3.8 5.5 18.3
6511040038 META SISMI 54 P Jawa 17 10 6.5 6.7 6.9 6.4 4.5 2 1.3 1.8 1.3 7.9 7.1 2.8 4 3.8 5.5 18.3
6511040042 UMI KHOIRIYAH R 41 P Jawa 16 6 5.5 6.5 7.5 7 5.5 1.8 1.7 1.5 1 7 9.5 6.5 2.5 5.5 6 19.5
6511040056 NINDYA RD 55 P Jawa 16.5 7.5 5.5 6.5 7.3 6.5 5.2 1.8 2 1.8 1.3 7.5 9.7 6.5 2.9 5.5 6 19
6511040039 LISA MARTHA L.S 45 P Jawa 16 9 5 6.5 7.5 6.5 5 1.5 1.2 1.2 0.9 6.5 7.7 5.5 2 2.5 4.7 18.5
6511040034 RESTU HIKMAH A.M 40 P Jawa 18 9 6 7.5 7.5 7.5 6 1.5 1.2 1.1 0.9 6.7 8.4 6 2.4 2.8 5.2 22
6511040037 ELKA LARASSARI 69 P Jawa 17 11 6 7 7 8 6 1.6 1.3 1.3 1.1 8 10 7 2.3 3.7 3.6 17
6511040060 RATIH KUSUMA N 51 P Jawa 17 10 6 7 7 8 6 1.6 1.2 1.4 1.4 8 10 7 2.2 3.2 2.7 18
6511040035 ERIKA RIZKY C 50 P Jawa 18 11 6 7 8 7 5.5 1.4 1.3 1.2 1.3 8.5 10 8.5 2.5 3.5 2.6 20
6511040063 AUSSIE TAHTA M 68 P Jawa 19 11 6 7 8.5 7 6 1.7 1.5 1.5 1.4 9 11 9 2.7 3.6 4.5 20
6511040058 HAPPY GHERDA A. C. 48 P Jawa 16 9 6 6.5 7 6.5 4.5 1.5 1.5 2 1 6.5 8.5 6 2 3.5 6 18.5
Sumber: Data primer diolah, 2013
Tabel 4.8. Rekap Data Dimensi Tangan Berdasarkan Variabilitas (Pria) sebelum Uji Keseragaman
BB
NRP NAMA L/P SUKU T1 T2 T3 T4 T5 T6 T7 T8 T9 T10 T11 T12 T13 T14 T15 T16 T17 T18
(KG)
6511040047 OSLO JEFRICHO MS 67 L Batak 19 10.5 7.5 8 8.5 8 7 2 1.8 1.7 1.6 8 10 6.9 2.8 5.4 7 18.7
6511040061 TEGUH WAHYUDI 70 L Jawa 19 12 6.5 7.5 8 7.5 6 2 1 2 1.5 8 9.5 6.9 2.5 4.5 7 22
6511040036 M.HABIB MUSTOFA 63 L Jawa 19 12 8 8 9 8.5 6.5 2 1.8 1.4 1.3 7.5 9.2 6.6 2.6 3.6 4.8 21
6511040057 ABDUL RAHMAN 51 L Jawa 18 11 6 7.5 8 7.5 6.5 2 1.9 1.6 1.3 8.1 9.5 6.8 2.5 3.2 5.3 21.5
6511040043 AHMAD RIZEKI 62 L Jawa 18 11 6 7 10 7 7 1.6 1.7 1.5 1.5 8 10 7 2.3 4 3.8 21
6511040062 GALUH SETYA U 55 L Jawa 18 10 7 8 8 9 7 1.8 1.7 1.5 1.5 8 10 8 2.5 3.9 4 18
FAHRIZAL
6511040033 65 L Jawa 18.5 11.1 6.5 7 7.7 7 8.2 2.3 2 2 2.1 7.8 9.7 9 3 5 3.9 20
LIBRIANSA LUKITO
6511040053 ARY PRIAMBODO 57 L Jawa 17.8 11 6 7 7.5 7 5.7 2.1 1.9 2 2 7.5 9.5 8 2.3 4.5 5 19.9
M. FEBRIAN
6511040048 55 L Jawa 18.5 11 6 7 8 7 6 2 2 2 1.5 7.5 8 7 2.5 4 7 21
IBRAHIM
RAHARDI
6511040052 60 L Jawa 19.5 11 8 8 9 8 6 2.5 2 2.5 1.5 9 11 7 3.3 5 6.5 19
WARDHANA
AHMAD FAUZI
6511040055 52 L Jawa 19 11 7 7.8 8 7 6 2.5 1.5 2 1.3 8 11 7 3 4 7 19
HABIBI
6511040049 KSATRIA WEDA 58 L Jawa 18.5 11 6.5 7.4 8 7.7 6.2 2 1.5 1.4 1.6 7.3 7.8 8 1.4 5.6 5 20.5
6511040059 M. ALIYAFI F. 61 L Jawa 20.5 11.5 6.8 8.3 8.7 8 7 1.7 1.6 1.7 1.5 8.5 9.6 7.4 2.7 5 5.6 21
6511040040 FAISAL ADI P. 68 L Jawa 18.5 10.5 7.3 7.4 8.3 7.6 5.2 1.8 1.6 1.5 1.5 7.6 9.8 7.1 2 5.6 4.8 22
Sumber: Data primer diolah, 2013
Tabel 4.9. Rekap Data Dimensi Kepala Berdasarkan Variabilitas (Wanita) sebelum Uji Keseragaman
BB
NRP NAMA L/P SUKU H1 H2 H3 H4 H5 H6 H7 H8 H9 H10 H11 H12 H13 H14
(KG)
6511040054 CITA ILLA R. 41 P Jawa 18.5 15 24.5 19.5 12 10.5 16 8.5 17.5 8 13.5 17.4 15 5
6511040038 META SISMI S. 54 P Jawa 18 16 24 20 13 10 15 10 18 7.5 14 17 16.8 5
6511040042 UMI KHOIRIYAH R 41 P Jawa 17 14 23 19 15 7 17.5 12 16 5.5 15.2 17 18 5
6511040056 NINDYA R. D. 55 P Jawa 19 15 24 21 15 9 17 11.5 18 6 16 19 19 5.5
6511040039 LISA MARTHA L.S. 45 P Jawa 17 14 26 20 15 9 12 11 19 7 14 21 16 7
6511040034 RESTU HIKMAH A.M. 40 P Jawa 17 15 25 23 13 8 15 13 17 7 16 22 18 5
6511040037 ELKA LARASSARI 69 P Jawa 24 21 30 21 17 15 18 11 19 8 14 25 18 5
6511040060 RATIH KUSUMA N. 51 P Jawa 20 16 29 23 17 11 16 10 20 8 14 18 18 5
6511040035 ERIKA RIZKY C. 50 P Jawa 21 17 26 21.3 14 6.7 23 11 17 7 15.5 21 17 5.5
6511040063 AUSSIE TAHTA M. 68 P Jawa 24.8 17 25 23 15 8 26 10 18 8 14 22 18 6
6511040058 HAPPY GHERDA A. C. 48 P Jawa 18 17.5 26 21 13 9 16 14 17 7 15.5 18.5 18.5 5.5
Sumber: Data primer diolah, 2013
Tabel 4.10. Rekap Data Dimensi Kepala Berdasarkan Variabilitas (Pria) sebelum Uji Keseragaman
BB
NRP NAMA L/P SUKU H1 H2 H3 H4 H5 H6 H7 H8 H9 H10 H11 H12 H13 H14
(KG)
6511040047 OSLO JEFFRICHO M.S. 67 L Batak 20 17 27.5 22 14 10 18 11 18 8 14 22 17.5 6
6511040061 TEGUH WAHYUDI 70 L Jawa 20.5 16 24 22.3 14 9 15 12 15 8 14 21 19.3 5.5
6511040036 M. HABIB MUSTOFA 63 L Jawa 19 15 29 24 15 9 15 12 17 7 17 20 21 5
6511040057 ABDUL RAHMAN 51 L Jawa 17 13 25 23 15 8 16 10 17 7 17 20 20 6
6511040043 AHMAD RIZEKI 62 L Jawa 24 19 35 22 16 10 18 10 19 9 17 20 17 6
6511040062 GALUH SETYA UTAMA 55 L Jawa 22 20 35 22 17 11 17 11 19 8 17 22 18 7
6511040033 FAHRIZAL LIBRIANSA L. 65 L Jawa 17 17 25 24 14 10 23 13 19 7 17 22 20 6
6511040053 ARY PRIAMBODO 57 L Jawa 17.5 16.8 28 22 13 9.5 21 12 17 7 15 20 19 5.5
6511040048 M. FEBRIAN IBRAHIM 55 L Jawa 19 19 24.5 23 17 5.5 16 15 19 8 20 18 18 6
6511040052 RAHARDI WARDHANA 60 L Jawa 19 17 27 22 17 6 14 10 17 8 18 20 19 7
6511040055 AHMAD FAUZI HABIBI 52 L Jawa 20 19.5 27.5 23 16 10 19.5 11 13 7 18.5 19.5 20.5 6.5
6511040049 KSATRYA WEDA U. T. 58 L Jawa 19 16 25 20 13 9 16 11 16 8 14.5 21 18 5.8
6511040059 MUHAMMAD ALIYAFI F. 61 L Jawa 18 21 26.5 20 12 9 17 12 16 8 13 21 16.5 5.5
6511040040 FAISAL ADI PRADANA 68 L Jawa 17 18 25 19 12 10 16 11 15 8 13 20.8 17.3 5
Sumber: Data primer diolah, 2013
Tabel 4.11. Rekap Data Dimensi Kaki Berdasarkan Variabilitas (Wanita) sebelum Uji Keseragaman
BB
NRP NAMA L/P SUKU F1 F2 F3 F4 F5 F6 F7 F8
(KG)
6511040047 OSLO JEFRICHO MS 67 L Batak 25.5 19 22 9 6 7 6 3.5
6511040061 TEGUH WAHYUDI 70 L Jawa 24 18 20 9 5 7 6 4
6511040036 M.HABIB MUSTOFA 63 L Jawa 25 16 22 10 6 6 9 7
6511040057 ABDUL RAHMAN 51 L Jawa 23 16 22 10 6 7 8 6
6511040043 AHMAD RIZEKI 62 L Jawa 25 19 21 11 7 5 5 8
6511040062 GALUH SETYA U. 55 L Jawa 24 19 20 10 7 6 5 5
6511040033 FAHRIZAL LIBRIANSA L. 65 L Jawa 23.8 17.5 19.5 8.2 6 8 7.5 5
6511040053 ARY PRIAMBODO 57 L Jawa 24 17 21 9 6.5 7 6.5 5
6511040048 M. FEBRIAN IBRAHIM 55 L Jawa 22.5 15.5 19.5 9.5 6 5.5 6.5 4
6511040052 RAHARDI WARDHANA 60 L Jawa 28 20 21 10 9 8 6 8
6511040055 AHMAD FAUZI HABIBI 52 L Jawa 24 17 20 9 6 6 8 7
6511040049 KSATRIA WEDA U. T. 58 L Jawa 26 18.5 22 8.5 6 6 7.5 4.5
6511040059 M. ALIYAFI F. 61 L Jawa 27 20 23 10 5.5 7 7 4.5
6511040040 FAISAL ADI PRADANA 68 L Jawa 25 17 21 9 6 6 6.5 5
Sumber: Data primer diolah, 2013
4.1.3. Uji Keseragaman Data Tubuh
Uji keseragaman dilakukan pada data tubuh pria, pada uji ini data yang
outlier atau terlalu ekstrim nilainya (baik ekstrim bawah maupun ekstrim atas)
tidak diikutsertakan pada pengujian berikutnya. Data berikut ini adalah data hasil
uji keseragaman pada pria dan wanita setelah dilakukan pengolahan dengan
menggunakan software MINITAB. Adapun langkah-langkah iterasi dalam
pengolahan data uji keseragaman adalah sebagai berikut:
2. Klik menu bar pada Stat, Control Charts, Variables Charts for
Individuals, Individuals.
3. Maka selanjutnya akan muncul kotak dialog seperti dibawah ini. Lalu
pilih (select) variable yang akan diproses, kemudian pilih OK.
4. Ketika sudah di tekan OK, secara otomatis akan muncul data yang
telah diproses seperti gambar berikut ini:
Gambar 4.1 I-Chart D1 iterasi 1 wanita Gambar 4.2 I-Chart D2 iterasi 1 wanita
Gambar 4.3 I-Chart D3 iterasi 1 wanita Gambar 4.4 I-Chart D4 iterasi 1 wanita
Gambar 4.5 I-Chart D5 iterasi 1 wanita Gambar 4.6 I-Chart D6 iterasi 1 wanita
Gambar 4.7 I-Chart D7 iterasi 1 wanita Gambar 4.8 I-Chart D7 iterasi 2 wanita
Gambar 4.9 I-Chart D8 iterasi 1 wanita Gambar 4.10 I-Chart D8 iterasi 2 wanita
Gambar 4.11 I-Chart D9 iterasi 1 wanita Gambar 4.12 I-Chart D10 iterasi 1 wanita
Gambar 4.13 I-Chart D11 iterasi 1 wanita Gambar 4.14 I-Chart D12 iterasi 1 wanita
Gambar 4.15 I-Chart D13 iterasi 1 wanita Gambar 4.16 I-Chart D14 iterasi 1 wanita
Gambar 4.17 I-Chart D15 iterasi 1 wanita Gambar 4.18 I-Chart D16 iterasi 1 wanita
Gambar 4.19 I-Chart D17 iterasi 1 wanita Gambar 4.20 I-Chart D18 iterasi 1 wanita
Gambar 4.21 I-Chart D19 iterasi 1 wanita Gambar 4.22 I-Chart D19 iterasi 2 wanita
Gambar 4.23 I-Chart D20 iterasi 1 wanita Gambar 4.24 I-Chart D21 iterasi 1 wanita
Gambar 4.25 I-Chart D22 iterasi 1 wanita Gambar 4.26 I-Chart D23 iterasi 1 wanita
Gambar 4.27 I-Chart D24 iterasi 1 wanita Gambar 4.28 I-Chart D25 iterasi 1 wanita
Gambar 4.31 I-Chart D3 iterasi 1 pria Gambar 4.32 I-Chart D4 iterasi 1 pria
Gambar 4.33 I-Chart D5 iterasi 1 pria Gambar 4.34 I-Chart D6 iterasi 1 pria
Gambar 4.35 I-Chart D7 iterasi 1 pria Gambar 4.36 I-Chart D8 iterasi 1 pria
Gambar 4.37 I-Chart D9 iterasi 1 pria Gambar 4.38 I-Chart D10 iterasi 1 pria
Gambar 4.39 I-Chart D10 iterasi 2 pria Gambar 4.40 I-Chart D11 iterasi 1 pria
Gambar 4.41 I-Chart D11 iterasi 1 pria Gambar 4.42 I-Chart D12 iterasi 1 pria
Gambar 4.43 I-Chart D13 iterasi 1 pria Gambar 4.44 I-Chart D14 iterasi 1 pria
Gambar 4.45 I-Chart D14 iterasi 1 pria Gambar 4.46 I-Chart D15 iterasi 1 pria
Gambar 4.47 I-Chart D16 iterasi 1 pria Gambar 4.48 I-Chart D17 iterasi 1 pria
Gambar 4.49 I-Chart D17 iterasi 2 pria Gambar 4.50 I-Chart D18 iterasi 1 pria
Gambar 4.51 I-Chart D19 iterasi 1 pria Gambar 4.52 I-Chart D20 iterasi 1 pria
Gambar 4.53 I-Chart D19 iterasi 1 pria Gambar 4.54 I-Chart D20 iterasi 1 pria
Gambar 4.55 I-Chart D22 iterasi 1 pria Gambar 4.56 I-Chart D23 iterasi 1 pria
Gambar 4.57 I-Chart D23 iterasi 2 pria Gambar 4.58 I-Chart D24 iterasi 1 pria
Gambar 4.59 I-Chart D25 iterasi 1 pria Gambar 4.60 I-Chart D26 iterasi 1 pria
Berdasarkan hasil data uji keseragaman iterasi 1 pada tubuh pria
didapatkan hasil yang melebihi batas atas dan batas bawah (ekstrim) yaitu
pada D10, D11, D14, D18, D20, dan D23 sehingga selanjutnya perlu
dilakukan iterasi yang kedua yang telah disajikan pada gambar diatas dan
hasilnya ada satu data yang muncul lagi nilai ekstrimnya yaitu pada D20.
Gambar 4.61 I-Chart T1 iterasi 1 wanita Gambar 4.62 I-Chart T2 iterasi 1 wanita
Gambar 4.61 I-Chart T3 iterasi 1 wanita Gambar 4.62 I-Chart T3 iterasi 1 wanita
Gambar 4.63 I-Chart T4 iterasi 1 wanita Gambar 4.64 I-Chart T4 iterasi 2 wanita
Gambar 4.65 I-Chart T5 iterasi 1 wanita Gambar 4.66 I-Chart T6 iterasi 1 wanita
Gambar 4.67 I-Chart T7 iterasi 1 wanita Gambar 4.68 I-Chart T8 iterasi 1 wanita
Gambar 4.69 I-Chart T9 iterasi 1 wanita Gambar 4.70 I-Chart T9 iterasi 2 wanita
Gambar 4.71 I-Chart T10 iterasi 1 wanita Gambar 4.72 I-Chart T11 iterasi 1 wanita
Gambar 4.73 I-Chart T12 iterasi 1 wanita Gambar 4.74 I-Chart T13 iterasi 1 wanita
Gambar 4.75 I-Chart T14 iterasi 1 wanita Gambar 4.76 I-Chart T15 iterasi 1 wanita
Gambar 4.77 I-Chart T16 iterasi 1 wanita Gambar 4.78 I-Chart T17 iterasi 1 wanita
Gambar 4.82 I-Chart T3 iterasi 1 pria Gambar 4.83 I-Chart T4 iterasi 1 pria
Gambar 4.84 I-Chart T5 iterasi 1 pria Gambar 4.85 I-Chart T6 iterasi 1 pria
Gambar 4.86 I-Chart T7 iterasi 1 pria Gambar 4.87 I-Chart T8 iterasi 1 pria
Gambar 4.88 I-Chart T9 iterasi 1 pria Gambar 4.89 I-Chart T9 iterasi 2 pria
Gambar 4.90 I-Chart T10 iterasi 1 pria Gambar 4.91 I-Chart T11 iterasi 1 pria
Gambar 4.92 I-Chart T11 iterasi 2 pria Gambar 4.93 I-Chart T12 iterasi 1 pria
Gambar 4.94 I-Chart T13 iterasi 1 pria Gambar 4.95 I-Chart T14 iterasi 1 pria
Gambar 4.96 I-Chart T14 iterasi 2 pria Gambar 4.97 I-Chart T15 iterasi 1 pria
Gambar 4.96 I-Chart T16 iterasi 2 pria Gambar 4.97 I-Chart T17 iterasi 1 pria
Gambar 4.99 I-Chart H1 iterasi 1 wanita Gambar 4.100 I-Chart H2 iterasi 1 wanita
Gambar 4.101 I-Chart H3 iterasi 1 wanita Gambar 4.102 I-Chart H4 iterasi 1 wanita
Gambar 4.103 I-Chart H5 iterasi 1 wanita Gambar 4.104 I-Chart H6 iterasi 1 wanita
Gambar 4.105 I-Chart H7 iterasi 1 wanita Gambar 4.106 I-Chart H8 iterasi 1 wanita
Gambar 4.107 I-Chart H9 iterasi 1 wanita Gambar 4.108 I-Chart H10 iterasi 1 wanita
Gambar 4.109 I-Chart H11 iterasi 1 wanita Gambar 4.110 I-Chart H12 iterasi 1 wanita
Gambar 4.111 I-Chart H13 iterasi 1 wanita Gambar 4.112 I-Chart H14 iterasi 1 wanita
Gambar 4.113 I-Chart H14 iterasi 2 wanita
Gambar 4.114 I-Chart H1 iterasi 1 pria Gambar 4.115 I-Chart H2 iterasi 1 pria
Gambar 4.116 I-Chart H3 iterasi 1 pria Gambar 4.117 I-Chart H4 iterasi 1 pria
Gambar 4.118 I-Chart H5 iterasi 1 pria Gambar 4.119 I-Chart H6 iterasi 1 pria
Gambar 4.120 I-Chart H6 iterasi 2 pria Gambar 4.121 I-Chart H7 iterasi 1 pria
Gambar 4.122 I-Chart H8 iterasi 1 pria Gambar 4.123 I-Chart H9 iterasi 1 pria
Gambar 4.124 I-Chart H10 iterasi 1 pria Gambar 4.125 I-Chart H11 iterasi 1 pria
Gambar 4.126 I-Chart H11 iterasi 2 pria Gambar 4.127 I-Chart H12 iterasi 1 pria
Gambar 4.128 I-Chart H12 iterasi 2 pria Gambar 4.129 I-Chart H13 iterasi 1 pria
Gambar 4.131 I-Chart F1 iterasi 1 wanita Gambar 4.132 I-Chart F2 iterasi 1 wanita
Gambar 4.133 I-Chart F2 iterasi 2 wanita Gambar 4.134 I-Chart F3 iterasi 1 wanita
Gambar 4.135 I-Chart F4 iterasi 1 wanita Gambar 4.136 I-Chart F5 iterasi 1 wanita
Gambar 4.137 I-Chart F6 iterasi 1 wanita Gambar 4.138 I-Chart F7 iterasi 1 wanita
Gambar 4.140 I-Chart F1 iterasi 1 pria Gambar 4.141 I-Chart F2 iterasi 1 pria
Gambar 4.142 I-Chart F3 iterasi 1 pria Gambar 4.143 I-Chart F4 iterasi 1 pria
Gambar 4.144 I-Chart F5 iterasi 1 pria Gambar 4.145 I-Chart F5 iterasi 2 pria
Gambar 4.146 I-Chart F6 iterasi 1 pria Gambar 4.147 I-Chart F7 iterasi 1 pria
BB
NRP NAMA L/P SUKU D1 D2 D3 D4 D5 D6 D7 D8 D9 D10 D11 D12 D13 D14 D15 D16 D17 D18 D19 D20 D21 D22 D23 D24 D25 D26
(KG)
6511040054 CITA ILLA R 41 P Jawa 152 141 126 96 69 123 110.9 95 62 9 48 29 45 25 34.5 23 19 19 34 15 16 7 152 186 157.5 56
6511040038 META SISMI S 54 P Jawa 154 138.7 129.2 96 63 122 112 96 59 13 50 29 47 30 38 28 23 25 40 16 18 7 159 196 162 58
6511040039 LISA MARTHA L.S 45 P Jawa 156 144 130 99 64 123 101 97 68 13 47 43 47 46 38 37 19 16 44 23 17 9 161 197 161 76
6511040034 RESTU HIKMAH A.M 40 P Jawa 152 138 125 94 62 121 109 96 63 13 42 38 42 42 40 35 18 13 40 18 16 8 150 190 156 66
6511040042 UMI KHOIRIYAH R 41 P Jawa 151.5 140.5 126.5 88.5 58.8 119.9 108.5 98 66.5 12 50 42 48 39 43 40 22 20 41 18 17 7 157 194 162.5 69
6511040056 NINDYA RD 55 P Jawa 145.5 137 125 93 59 121.5 111.5 99 71 15 40 42 46 48 42 50 25 22 42 16 15 7 149 187 162 71
6511040037 ELKA LARASSARI 69 P Jawa 155 142 127 99 68 121 112 99 72 15 50 46 49 37 47 42 18 13 47 18 17 9 154 192 159 61
6511040060 RATIH KUSUMA N 51 P Jawa 160 148 132 104 73 128 177 111 72 13 50 43 55 39 40 39 12 11 46 17 18 9 161 200 169 62
6511040035 ERIKA RIZKY C 50 P Jawa 155 142 124 95 65 122 110 95 66 15 49 38 52 39 42 36 15.5 12 42 13 18 8.5 158 197.6 162.5 57
6511040063 AUSSIE TAHTA M 68 P Jawa 164 151.2 137.1 104 74.2 127 110 92 69 17 55 41 55 50 45 42 17 14 43 16 18 8.5 160 204 167.3 61
6511040058 HAPPY GHERDA A. C. 48 P Jawa 150 137 124 91 62 117 107 96 66 13 46 39 42 36 47 35 25 19 43 15 15 7 145 187 156 62
Tabel 4.14. Rekap Data Dimensi Tubuh Pria setelah Iterasi 1 dan 2
BB
NRP NAMA L/P SUKU D1 D2 D3 D4 D5 D6 D7 D8 D9 D10 D11 D12 D13 D14 D15 D16 D17 D18 D19 D20 D21 D22 D23 D24 D25 D26
(KG)
6511040036 M.HABIB MUSTOFA 63 L Jawa 176 164 148 112 77 136 121 106 71 19 54 42 54 54 50 40 19 21 57 16 20 10 180 230 175 70
6511040057 ABDUL RACHMAN 51 L Jawa 174 162 146 111 73 130 118 102 66 15 53 41 54 55 47 34 12 19 55 12 19 10 180 223 177 74
6511040047 OSLO JEFRICHO MS 67 L Batak 176 166 149.5 110 74 133 120 106 69 15 45 44 53 54 46 33 23 20 57 17 19 8 176 225 182 79
6511040061 TEGUH WAHYUDI 70 L Jawa 166 155.5 140 105 67 130.9 117.5 100.5 69 15 50 27 53 42 45 32 21 23 56 16 20 8.5 167 212.5 174.5 74
6511040043 AHMAD RIZEKI 62 L Jawa 170 161 141 109 71 136 128 108 78 14 54 45 49 39 47 39 16 13 49 17 17 10 168 215 179 66
6511040062 GALUH SETYA U 55 L Jawa 165 153 138 108 71 130 118 102 65 12 54 46 47 42 42 33 16 15 45 16 18 10 165 207 165 64
6511040033 FAHRIZAL LIBRIANSA 65 L Jawa 171.5 160 143 100 71 125 112 98 73 14.5 51 57 58 49 58 34 19 17 44.8 17 18.5 8.6 168 213 206 81
6511040053 ARY PRIAMBODO 57 L Jawa 158.8 145.9 129.3 101 68.1 123 108 96 67 14 40 52 45 43 43.5 41 16 14 42.5 18 17.5 8.3 150 202.4 191.3 71
6511040048 M. FEBRIAN IBRAHIM 55 L Jawa 163 150 135 101 71 128 113 98 75 13.5 49 37 48 37.5 47 32 16 18 55 19 19 9 162 209 167 68
6511040052 RAHARDI WARDHANA 60 L Jawa 170 158 142 108 73 124 112 98 72 13 56 41 51 40 48 39 16.5 15.5 53 22 19 8 174.5 211 165 71
6511040055 AHMAD FAUZI HABIBI 52 L Jawa 165 153 138 106 72 128 116 100 70 12 52 39 50 40 47 31 16 16 49 20 18 8 167 209 173 62
6511040049 KSATRIA WEDA W.U. 58 L Jawa 175 165 143 113 68 133 122 100.5 76 12 59 34 53 32 46 39 18 26 46 19 19 8 182 220 180 66
6511040059 M.ALIYAFI F. 61 L Jawa 170 158.5 138 112 69 129 122 101 75 14 58 33 53 38 44 37 17 24 46 18 17 9 181 215 187 75
6511040040 FAISAL ADI PRADANA 68 L Jawa 169.5 169 140 105 74.5 128.5 116 99 72 19 58 38 52 34 48 31 22 29 47 17 18.5 8 177 209 175 78
Sumber: Data primer diolah, 2013
Tabel 4.15. Rekap Data Dimensi Tangan Wanita setelah Iterasi 1 dan 2
BB
NRP NAMA L/P SUKU T1 T2 T3 T4 T5 T6 T7 T8 T9 T10 T11 T12 T13 T14 T15 T16 T17 T18
(KG)
6511040054 CITA ILLA R 41 P Jawa 17 10.5 6 6.9 7.4 6.7 5 2 1.4 1.7 1.3 7 9.5 7.2 2.8 3.8 5.5 18.3
6511040038 META SISMI 54 P Jawa 17 10 6.5 6.7 6.9 6.4 4.5 2 1.3 1.8 1.3 7.9 7.1 2.8 4 3.8 5.5 18.3
6511040042 UMI KHOIRIYAH R 41 P Jawa 16 6 5.5 6.5 7.5 7 5.5 1.8 1.7 1.5 1 7 9.5 6.5 2.5 5.5 6 19.5
6511040056 NINDYA RD 55 P Jawa 16.5 7.5 5.5 6.5 7.3 6.5 5.2 1.8 2 1.8 1.3 7.5 9.7 6.5 2.9 5.5 6 19
6511040039 LISA MARTHA L.S 45 P Jawa 16 9 5 6.5 7.5 6.5 5 1.5 1.2 1.2 0.9 6.5 7.7 5.5 2 2.5 4.7 18.5
6511040034 RESTU HIKMAH A.M 40 P Jawa 18 9 6 7.5 7.5 7.5 6 1.5 1.2 1.1 0.9 6.7 8.4 6 2.4 2.8 5.2 22
6511040037 ELKA LARASSARI 69 P Jawa 17 11 6 7 7 8 6 1.6 1.3 1.3 1.1 8 10 7 2.3 3.7 3.6 17
6511040060 RATIH KUSUMA N 51 P Jawa 17 10 6 7 7 8 6 1.6 1.2 1.4 1.4 8 10 7 2.2 3.2 2.7 18
6511040035 ERIKA RIZKY C 50 P Jawa 18 11 6 7 8 7 5.5 1.4 1.3 1.2 1.3 8.5 10 8.5 2.5 3.5 2.6 20
6511040063 AUSSIE TAHTA M 68 P Jawa 19 11 6 7 8.5 7 6 1.7 1.5 1.5 1.4 9 11 9 2.7 3.6 4.5 20
6511040058 HAPPY GHERDA A. C. 48 P Jawa 16 9 6 6.5 7 6.5 4.5 1.5 1.5 2 1 6.5 8.5 6 2 3.5 6 18.5
BB
NRP NAMA L/P SUKU T1 T2 T3 T4 T5 T6 T7 T8 T9 T10 T11 T12 T13 T14 T15 T16 T17 T18
(KG)
6511040047 OSLO JEFRICHO MS 67 L Batak 19 10.5 7.5 8 8.5 8 7 2 1.8 1.7 1.6 8 10 6.9 2.8 5.4 7 18.7
6511040061 TEGUH WAHYUDI 70 L Jawa 19 12 6.5 7.5 8 7.5 6 2 1 2 1.5 8 9.5 6.9 2.5 4.5 7 22
6511040036 M. HABIB MUSTOFA 63 L Jawa 19 12 8 8 9 8.5 6.5 2 1.8 1.4 1.3 7.5 9.2 6.6 2.6 3.6 4.8 21
6511040057 ABDUL RACHMAN 51 L Jawa 18 11 6 7.5 8 7.5 6.5 2 1.9 1.6 1.3 8.1 9.5 6.8 2.5 3.2 5.3 21.5
6511040043 AHMAD RIZEKI 62 L Jawa 18 11 6 7 10 7 7 1.6 1.7 1.5 1.5 8 10 7 2.3 4 3.8 21
6511040062 GALUH SETYA U 55 L Jawa 18 10 7 8 8 9 7 1.8 1.7 1.5 1.5 8 10 8 2.5 3.9 4 18
6511040033 FAHRIZAL L. L. 65 L jawa 18.5 11.1 6.5 7 7.7 7 8.2 2.3 2 2 2.1 7.8 9.7 9 3 5 3.9 20
6511040053 ARY PRIAMBODO 57 L Jawa 17.8 11 6 7 7.5 7 5.7 2.1 1.9 2 2 7.5 9.5 8 2.3 4.5 5 19.9
6511040048 M. FEBRIAN IBRAHIM 55 L Jawa 18.5 11 6 7 8 7 6 2 2 2 1.5 7.5 8 7 2.5 4 7 21
6511040052 RAHARDI WARDHANA 60 L Jawa 19.5 11 8 8 9 8 6 2.5 2 2.5 1.5 9 11 7 3.3 5 6.5 19
6511040055 AHMAD FAUZI HABIBI 52 L Jawa 19 11 7 7.8 8 7 6 2.5 1.5 2 1.3 8 11 7 3 4 7 19
6511040049 KSATRIA WEDA 58 L Jawa 18.5 11 6.5 7.4 8 7.7 6.2 2 1.5 1.4 1.6 7.3 7.8 8 1.4 5.6 5 20.5
6511040059 M.ALIYAFI 61 L Jawa 20.5 11.5 6.8 8.3 8.7 8 7 1.7 1.6 1.7 1.5 8.5 9.6 7.4 2.7 5 5.6 21
6511040040 FAISAL ADI 68 L Jawa 18.5 10.5 7.3 7.4 8.3 7.6 5.2 1.8 1.6 1.5 1.5 7.6 9.8 7.1 2 5.6 4.8 22
Sumber: Data primer diolah, 2013
Tabel 4.17. Rekap Data Dimensi Kepala Wanita setelah Iterasi 1 dan 2
BB
NRP NAMA L/P SUKU H1 H2 H3 H4 H5 H6 H7 H8 H9 H10 H11 H12 H13 H14
(KG)
6511040054 CITA ILLA R 41 P Jawa 18.5 15 24.5 19.5 12 10.5 16 8.5 17.5 8 13.5 17.4 15 5
6511040038 META SISMI 54 P Jawa 18 16 24 20 13 10 15 10 18 7.5 14 17 16.8 5
6511040042 UMI KHOIRIYAH R 41 P jawa 17 14 23 19 15 7 17.5 12 16 5.5 15.2 17 18 5
6511040056 NINDYA RD 55 P Jawa 19 15 24 21 15 9 17 11.5 18 6 16 19 19 5.5
6511040039 LISA MARTHA L.S 45 P jawa 17 14 26 20 15 9 12 11 19 7 14 21 16 7
6511040034 RESTU HIKMAH A.M 40 P jawa 17 15 25 23 13 8 15 13 17 7 16 22 18 5
6511040037 ELKA LARASSARI 69 P Jawa 24 21 30 21 17 15 18 11 19 8 14 25 18 5
6511040060 RATIH KUSUMA N 51 P Jawa 20 16 29 23 17 11 16 10 20 8 14 18 18 5
6511040035 ERIKA RIZKY C 50 P Jawa 21 17 26 21.3 14 6.7 23 11 17 7 15.5 21 17 5.5
6511040063 AUSSIE TAHTA M 68 P Jawa 24.8 17 25 23 15 8 26 10 18 8 14 22 18 6
6511040058 HAPPY GHERDA A. C. 48 P Jawa 18 17.5 26 21 13 9 16 14 17 7 15.5 18.5 18.5 5.5
BB
NRP NAMA L/P SUKU H1 H2 H3 H4 H5 H6 H7 H8 H9 H10 H11 H12 H13 H14
(KG)
6511040047 OSLO JEFRICHO M. S. 67 L batak 20 17 27.5 22 14 10 18 11 18 8 14 22 17.5 6
6511040061 TEGUH WAHYUDI 70 L Jawa 20.5 16 24 22.3 14 9 15 12 15 8 14 21 19.3 5.5
6511040036 M. HABIB MUSTOFA 63 L jawa 19 15 29 24 15 9 15 12 17 7 17 20 21 5
6511040057 ABDUL RACHMAN 51 L jawa 17 13 25 23 15 8 16 10 17 7 17 20 20 6
6511040043 AHMAD RIZEKI 62 L Jawa 24 19 35 22 16 10 18 10 19 9 17 20 17 6
6511040062 GALUH SETYA UTAMA 55 L Jawa 22 20 35 22 17 11 17 11 19 8 17 22 18 7
6511040033 FAHRIZAL LIBRIANSA L. 65 L jawa 17 17 25 24 14 10 23 13 19 7 17 22 20 6
6511040053 ARY PRIAMBODO 57 L Jawa 17.5 16.8 28 22 13 9.5 21 12 17 7 15 20 19 5.5
6511040048 M. FEBRIAN IBRAHIM 55 L Jawa 19 19 24.5 23 17 5.5 16 15 19 8 20 18 18 6
6511040052 RAHARDI WARDHANA 60 L Jawa 19 17 27 22 17 6 14 10 17 8 18 20 19 7
6511040055 AHMAD FAUZI HABIBI 52 L Jawa 20 19.5 27.5 23 16 10 19.5 11 13 7 18.5 19.5 20.5 6.5
6511040049 KSATRYA WEDA U T 58 L Jawa 19 16 25 20 13 9 16 11 16 8 14.5 21 18 5.8
6511040059 MUHAMMAD ALIYAFI F 61 L Jawa 18 21 26.5 20 12 9 17 12 16 8 13 21 16.5 5.5
6511040040 FAISAL ADI PRADANA 68 L Jawa 17 18 25 19 12 10 16 11 15 8 13 20.8 17.3 5
Sumber: Data primer diolah, 2013
Tabel 4.19. Rekap Data Dimensi Kaki Wanita setelah Iterasi 1 dan 2
BB
NRP NAMA L/P SUKU F1 F2 F3 F4 F5 F6 F7 F8
(KG)
6511040054 CITA ILLA R 41 P Jawa 22 16.5 18.5 8 5 7.5 6 6.5
6511040038 META SISMI S 54 P Jawa 24 17 18.5 9 6 7 6 6
6511040042 UMI KHOIRIYAH R 41 P jawa 23 17 19 8 6 8 8 9
6511040056 NINDYA RD 55 P Jawa 22.5 17 19 9 5 6 5 4
6511040039 LISA MARTHA L.S 45 P jawa 21 16 17 8 4 7 5 4
6511040034 RESTU HIKMAH A.M 40 P jawa 22 16 19 9 6 8 6 5
6511040037 ELKA LARASSARI 69 P Jawa 21 16 19 10 7 6 5 7
6511040060 RATIH KUSUMA N 51 P Jawa 21 16 18 9 7 6 5 5
6511040035 ERIKA RIZKY C 50 P Jawa 23 16 20 8.5 6 6.5 6 3
6511040063 AUSSIE TAHTA M 68 P Jawa 24 18 21 10 7 8 8 4
6511040058 HAPPY GHERDA A. C. 48 P Jawa 21 16 18.5 8.5 6.5 5 5 4
BB
NRP NAMA L/P SUKU F1 F2 F3 F4 F5 F6 F7 F8
(KG)
6511040047 OSLO JEFRICHO MS 67 L Batak 25.5 19 22 9 6 7 6 3.5
6511040061 TEGUH WAHYUDI 70 L Jawa 24 18 20 9 5 7 6 4
6511040036 M.HABIB MUSTOFA 63 L Jawa 25 16 22 10 6 6 9 7
6511040057 ABDUL RACHMAN 51 L Jawa 23 16 22 10 6 7 8 6
6511040043 AHMAD RIZEKI 62 L Jawa 25 19 21 11 7 5 5 8
6511040062 GALUH SETYA UTAMA 55 L Jawa 24 19 20 10 7 6 5 5
6511040033 FAHRIZAL LIBRIANSA L. 65 L jawa 23.8 17.5 19.5 8.2 6 8 7.5 5
6511040053 ARY PRIAMBODO 57 L Jawa 24 17 21 9 6.5 7 6.5 5
6511040048 M. FEBRIAN IBRAHIM 55 L Jawa 22.5 15.5 19.5 9.5 6 5.5 6.5 4
6511040052 RAHARDI WARDHANA 60 L Jawa 28 20 21 10 9 8 6 8
6511040055 AHMAD FAUZI HABIBI 52 L Jawa 24 17 20 9 6 6 8 7
6511040049 KSATRIA WEDA 58 L Jawa 26 18.5 22 8.5 6 6 7.5 4.5
6511040059 M.ALIYAFI F. 61 L Jawa 27 20 23 10 5.5 7 7 4.5
6511040040 FAISAL ADI PRADANA 68 L Jawa 25 17 21 9 6 6 6.5 5
Sumber: Data primer diolah, 2013
4.1.5. Menghitung Rata-rata, Standard Deviasi, dan Percentile Dari Hasil Rekap
Variabilitas Setelah Uji Keseragaman
Dari hasil rekap data yang diperoleh pada Tabel 4.13 dan Tabel 4.20
setelah dilakukan uji keseragaman kemudian dicari nilai mean (rata-rata),
standard deviasi, dan perhitungan presentile 1-th, 2.5-th, 5-th, 10-th, 50-th, 90-th,
95-th, 97,5-th, 99-th dengan menggunakan software EXCEL, dengan langkah-
langkah sebagai berikut:
1. Input data yang akan dilah kedalam lembar kerja di Ms. Excel.
2. Menghitung rata-rata: fx average
BB
NRP NAMA L/P SUKU D1 D2 D3 D4 D5 D6 D7 D8 D9 D10 D11 D12 D13 D14 D15 D16 D17 D18 D19 D20 D21 D22 D23 D24 D25 D26
(KG)
54 CITA ILLA R 41 P Jawa 152 141 126 96 69 123 110.9 95 62 9 48 29 45 25 34.5 23 19 19 34 15 16 7 152 186 157.5 56
38 META SISMI S 54 P Jawa 154 138.7 129.2 96 63 122 112 96 59 13 50 29 47 30 38 28 23 25 40 16 18 7 159 196 162 58
39 LISA MARTHA L.S 45 P Jawa 156 144 130 99 64 123 101 97 68 13 47 43 47 46 38 37 19 16 44 23 17 9 161 197 161 76
34 RESTU H. A.M 40 P Jawa 152 138 125 94 62 121 109 96 63 13 42 38 42 42 40 35 18 13 40 18 16 8 150 190 156 66
42 UMI KHOIRIYAH R 41 P Jawa 151.5 140.5 126.5 88.5 58.8 119.9 108.5 98 66.5 12 50 42 48 39 43 40 22 20 41 18 17 7 157 194 162.5 69
56 NINDYA R. D. 55 P Jawa 145.5 137 125 93 59 121.5 111.5 99 71 15 40 42 46 48 42 50 25 22 42 16 15 7 149 187 162 71
37 ELKA LARASSARI 69 P Jawa 155 142 127 99 68 121 112 99 72 15 50 46 49 37 47 42 18 13 47 18 17 9 154 192 159 61
60 RATIH KUSUMA N 51 P Jawa 160 148 132 104 73 128 72 13 50 43 55 39 40 39 12 11 46 17 18 9 161 200 169 62
35 ERIKA RIZKY C 50 P Jawa 155 142 124 95 65 122 110 95 66 15 49 38 52 39 42 36 15.5 12 42 13 18 8.5 158 197.6 162.5 57
63 AUSSIE TAHTA M 68 P Jawa 164 151.2 137.1 104.2 74.2 127 110 92 69 17 55 41 55 50 45 42 17 14 43 16 18 8.5 160 204 167.3 61
58 HAPPY G. A. C. 48 P Jawa 150 137 124 91 62 117 107 96 66 13 46 39 42 36 47 35 25 19 43 15 15 7 145 187 156 62
RATA-RATA 154.1 141.8 127.8 96.3 65.3 122.3 109.2 96.3 66.8 13.5 47.9 39.1 48.0 39.2 41.5 37.0 19.4 16.7 42.0 16.8 16.8 7.9 155.1 193.7 161.3 63.5
ST DEVIASI 5.0 4.5 4.0 4.9 5.2 3.1 3.3 2.1 4.2 2.1 4.1 5.5 4.5 7.4 3.9 7.2 4.0 4.6 3.5 2.6 1.2 0.9 5.4 5.9 4.2 6.3
1 TH 142.4 131.3 118.5 84.9 53.2 115.2 101.5 91.4 57.0 8.6 38.3 26.3 37.6 21.9 32.4 20.3 10.0 6.1 33.9 10.9 14.1 5.8 142.4 180.1 151.6 48.9
2,5TH 144.3 132.9 119.9 86.7 55.1 116.3 102.7 92.2 58.5 9.4 39.8 28.3 39.2 24.7 33.8 22.9 11.5 7.8 35.2 11.8 14.5 6.1 144.4 182.2 153.1 51.2
PERCENTILE
5TH 145.9 134.3 121.2 88.2 56.7 117.3 103.8 92.8 59.8 10.1 41.1 30.0 40.6 27.0 35.1 25.2 12.8 9.2 36.3 12.6 14.9 6.4 146.1 184.1 154.5 53.2
10TH 147.7 136.0 122.7 90.0 58.6 118.4 105.0 93.6 61.4 10.8 42.6 32.0 42.2 29.7 36.5 27.8 14.3 10.9 37.6 13.5 15.3 6.7 148.1 186.2 156.0 55.5
50TH 154.1 141.8 127.8 96.3 65.3 122.3 109.2 96.3 66.8 13.5 47.9 39.1 48.0 39.2 41.5 37.0 19.4 16.7 42.0 16.8 16.8 7.9 155.1 193.7 161.3 63.5
90TH 160.6 147.5 132.9 102.6 71.9 126.2 113.4 99.0 72.2 16.1 53.2 46.2 53.8 48.7 46.5 46.2 24.6 22.6 46.4 20.1 18.3 9.1 162.1 201.2 166.7 71.6
95TH 162.4 149.2 134.4 104.4 73.8 127.3 114.6 99.8 73.7 16.9 54.7 48.2 55.4 51.4 47.9 48.8 26.0 24.2 47.7 21.0 18.7 9.4 164.1 203.3 168.2 73.9
97,5TH 164.0 150.6 135.7 106.0 75.5 128.3 115.6 100.4 75.0 17.5 56.0 49.9 56.8 53.7 49.2 51.1 27.3 25.7 48.8 21.8 19.1 9.7 165.8 205.2 169.5 75.9
99TH 165.8 152.3 137.1 107.8 77.4 129.4 116.9 101.2 76.6 18.3 57.5 51.9 58.4 56.4 50.6 53.7 28.8 27.3 50.1 22.8 19.5 10.0 167.8 207.3 171.1 78.2
Sumber: Data primer diolah, 2013
Tabel 4.22. Rekap Perhitungan Rata-rata, Standard Deviasi, dan Pencentile Dimensi Tangan Wanita
BB
NRP NAMA L/P SUKU T1 T2 T3 T4 T5 T6 T7 T8 T9 T10 T11 T12 T13 T14 T15 T16 T17 T18
(KG)
6511040054 CITA ILLA R 41 P Jawa 17 10.5 6 6.9 7.4 6.7 5 2 1.4 1.7 1.3 7 9.5 7.2 2.8 3.8 5.5 18.3
6511040038 META SISMI 54 P Jawa 17 10 6.5 6.7 6.9 6.4 4.5 2 1.3 1.8 1.3 7.9 7.1 2.8 4 3.8 5.5 18.3
6511040042 UMI KHOIRIYAH R 41 P Jawa 16 6 5.5 6.5 7.5 7 5.5 1.8 1.7 1.5 1 7 9.5 6.5 2.5 5.5 6 19.5
6511040056 NINDYA RD 55 P Jawa 16.5 7.5 5.5 6.5 7.3 6.5 5.2 1.8 1.8 1.3 7.5 9.7 6.5 2.9 5.5 6 19
6511040039 LISA MARTHA L.S 45 P Jawa 16 9 6.5 7.5 6.5 5 1.5 1.2 1.2 0.9 6.5 7.7 5.5 2 2.5 4.7 18.5
6511040034 RESTU HIKMAH A.M 40 P Jawa 18 9 6 7.5 7.5 6 1.5 1.2 1.1 0.9 6.7 8.4 6 2.4 2.8 5.2 22
6511040037 ELKA LARASSARI 69 P Jawa 17 11 6 7 7 8 6 1.6 1.3 1.3 1.1 8 10 7 2.3 3.7 3.6 17
6511040060 RATIH KUSUMA N 51 P Jawa 17 10 6 7 7 8 6 1.6 1.2 1.4 1.4 8 10 7 2.2 3.2 2.7 18
6511040035 ERIKA RIZKY C 50 P Jawa 18 11 6 7 8 7 5.5 1.4 1.3 1.2 1.3 8.5 10 8.5 2.5 3.5 2.6 20
6511040063 AUSSIE TAHTA M 68 P Jawa 19 11 6 7 8.5 7 6 1.7 1.5 1.5 1.4 9 11 9 2.7 3.6 4.5 20
6511040058 HAPPY GHERDA A. C. 48 P Jawa 16 9 6 6.5 7 6.5 4.5 1.5 1.5 2 1 6.5 8.5 6 2 3.5 6 18.5
RATA-RATA 17.05 9.45 5.95 6.76 7.42 7.01 5.38 1.67 1.36 1.50 1.17 7.51 9.22 6.55 2.57 3.76 4.75 19.01
ST DEVIASI 0.96 1.59 0.28 0.24 0.48 0.59 0.59 0.21 0.16 0.29 0.20 0.84 1.16 1.63 0.56 0.95 1.27 1.33
1 TH 14.81 5.76 5.29 6.20 6.29 5.64 4.02 1.20 0.98 0.82 0.72 5.56 6.53 2.77 1.27 1.55 1.79 15.91
2,5TH 15.16 6.34 5.39 6.29 6.47 5.86 4.23 1.27 1.04 0.93 0.79 5.86 6.95 3.36 1.48 1.90 2.26 16.40
5TH 15.47 6.84 5.48 6.36 6.62 6.04 4.42 1.33 1.09 1.02 0.85 6.13 7.32 3.87 1.65 2.20 2.66 16.82
PERCENTILE
10TH 15.82 7.42 5.59 6.45 6.80 6.26 4.63 1.41 1.15 1.12 0.92 6.43 7.74 4.47 1.86 2.55 3.12 17.30
50TH 17.05 9.45 5.95 6.76 7.42 7.01 5.38 1.67 1.36 1.50 1.17 7.51 9.22 6.55 2.57 3.76 4.75 19.01
90TH 18.28 11.49 6.31 7.07 8.04 7.76 6.13 1.94 1.57 1.88 1.42 8.58 10.70 8.63 3.29 4.98 6.39 20.71
95TH 18.63 12.07 6.42 7.16 8.21 7.98 6.35 2.01 1.63 1.98 1.49 8.89 11.12 9.22 3.49 5.33 6.85 21.20
97,5TH 18.93 12.57 6.51 7.23 8.37 8.16 6.53 2.08 1.68 2.07 1.56 9.15 11.49 9.73 3.67 5.63 7.25 21.62
99TH 19.28 13.15 6.61 7.32 8.54 8.37 6.74 2.15 1.74 2.18 1.63 9.46 11.91 10.32 3.87 5.97 7.72 22.10
BB
NRP NAMA L/P SUKU H1 H2 H3 H4 H5 H6 H7 H8 H9 H10 H11 H12 H13 H14
(KG)
6511040054 CITA ILLA R 41 P Jawa 18.5 15 24.5 19.5 12 10.5 16 8.5 17.5 8 13.5 17.4 15 5
6511040038 META SISMI 54 P Jawa 18 16 24 20 13 10 15 10 18 7.5 14 17 16.8 5
6511040042 UMI KHOIRIYAH R 41 P Jawa 17 14 23 19 15 7 17.5 12 16 5.5 15.2 17 18 5
6511040056 NINDYA RD 55 P Jawa 19 15 24 21 15 9 17 11.5 18 6 16 19 19 5.5
6511040039 LISA MARTHA L.S 45 P Jawa 17 14 26 20 15 9 12 11 19 7 14 21 16
6511040034 RESTU HIKMAH A.M 40 P Jawa 17 15 25 23 13 8 15 13 17 7 16 22 18 5
6511040037 ELKA LARASSARI 69 P Jawa 24 21 30 21 17 15 18 11 19 8 14 25 18 5
6511040060 RATIH KUSUMA N 51 P Jawa 20 16 29 23 17 11 16 10 20 8 14 18 18 5
6511040035 ERIKA RIZKY C 50 P Jawa 21 17 26 21.3 14 6.7 23 11 17 7 15.5 21 17 5.5
6511040063 AUSSIE TAHTA M 68 P Jawa 24.8 17 25 23 15 8 26 10 18 8 14 22 18
6511040058 HAPPY GHERDA A. C. 48 P Jawa 18 17.5 26 21 13 9 16 14 17 7 15.5 18.5 18.5 5.5
RATA-RATA 19.48 16.14 25.68 21.07 14.45 9.38 17.41 11.09 17.86 7.18 14.62 19.81 17.48 5.13
ST DEVIASI 2.74 2.00 2.12 1.42 1.63 2.30 3.90 1.53 1.14 0.84 0.95 2.58 1.17 0.23
1 TH 13.10 11.48 20.74 17.76 10.65 4.03 8.33 7.53 15.21 5.22 12.41 13.81 14.76 4.59
2,5TH 14.10 12.21 21.52 18.28 11.25 4.87 9.76 8.09 15.62 5.53 12.76 14.75 15.18 4.67
TH
5 14.97 12.84 22.19 18.73 11.77 5.60 10.99 8.57 15.98 5.79 13.06 15.56 15.55 4.74
PERCENTILE
10TH 15.97 13.57 22.96 19.25 12.36 6.44 12.41 9.13 16.40 6.10 13.41 16.51 15.98 4.83
TH
50 19.48 16.14 25.68 21.07 14.45 9.38 17.41 11.09 17.86 7.18 14.62 19.81 17.48 5.13
TH
90 23.00 18.70 28.40 22.90 16.55 12.33 22.41 13.05 19.33 8.26 15.83 23.11 18.98 5.42
TH
95 24.00 19.43 29.18 23.42 17.14 13.17 23.83 13.61 19.74 8.57 16.18 24.05 19.41 5.51
TH
97,5 24.86 20.06 29.85 23.86 17.66 13.89 25.06 14.09 20.10 8.84 16.48 24.87 19.78 5.58
99TH 25.86 20.79 30.62 24.38 18.26 14.73 26.49 14.65 20.52 9.15 16.83 25.81 20.21 5.66
BB
NRP NAMA L/P SUKU F1 F2 F3 F4 F5 F6 F7 F8
(KG)
6511040054 CITA ILLA R 41 P Jawa 22 16.5 18.5 8 5 7.5 6 6.5
6511040038 META SISMI S 54 P Jawa 24 18.5 9 6 7 6 6
6511040042 UMI KHOIRIYAH R 41 P jawa 23 19 8 6 8 8 9
6511040056 NINDYA RD 55 P Jawa 22.5 19 9 5 6 5 4
6511040039 LISA MARTHA L.S 45 P jawa 21 16 17 8 4 7 5 4
6511040034 RESTU HIKMAH A.M 40 P jawa 22 16 19 9 6 8 6 5
6511040037 ELKA LARASSARI 69 P Jawa 21 16 19 10 7 6 5 7
6511040060 RATIH KUSUMA N 51 P Jawa 21 16 18 9 7 6 5 5
6511040035 ERIKA RIZKY C 50 P Jawa 23 16 20 8.5 6 6.5 6 3
6511040063 AUSSIE TAHTA M 68 P Jawa 24 21 10 7 8 8 4
6511040058 HAPPY GHERDA A. C. 48 P Jawa 21 16 18.5 8.5 6.5 5 5 4
RATA-RATA 22.23 16.07 18.86 8.82 5.95 6.82 5.91 5.23
ST DEVIASI 1.17 0.19 1.03 0.72 0.96 1.01 1.14 1.75
1 TH 19.51 15.63 16.48 7.15 3.72 4.48 3.27 1.15
2,5TH 19.93 15.70 16.85 7.41 4.07 4.84 3.68 1.79
5TH 20.30 15.76 17.17 7.64 4.37 5.16 4.04 2.35
PERCENTILE
BB
NRP NAMA L/P SUKU D1 D2 D3 D4 D5 D6 D7 D8 D9 D10 D11 D12 D13 D14 D15 D16 D17 D18 D19 D20 D21 D22 D23 D24 D25 D26
(KG)
36 M.HABIB MUSTOFA 63 L Jawa 176 164 148 112 77 136 121 106 71 54 42 54 54 50 40 19 21 57 16 20 10 180 230 175 70
57 ABDUL RACHMAN 51 L Jawa 174 162 146 111 73 130 118 102 66 15 53 41 54 47 34 12 19 55 19 10 180 223 177 74
OSLO JEFFRICHO
47 67 L Batak 176 166 149.5 110 74 133 120 106 69 15 45 44 53 54 46 33 23 20 57 17 19 8 176 225 182 79
M. S.
61 TEGUH WAHYUDI 70 L Jawa 166 155.5 140 105 67 130.9 118 100.5 69 15 50 27 53 42 45 32 21 23 56 16 20 8.5 167 213 175 74
43 AHMAD RIZEKI 62 L Jawa 170 161 141 109 71 136 128 108 78 14 54 45 49 39 47 39 16 13 49 17 17 10 168 215 179 66
GALUH SETYA
62 55 L Jawa 165 153 138 108 71 130 118 102 65 12 54 46 47 42 42 33 16 15 45 16 18 10 165 207 165 64
UTAMA
FAHRIZAL
33 65 L Jawa 171.5 160 143 100 71 125 112 98 73 14.5 51 57 58 49 58 34 19 17 44.8 17 18.5 8.6 168 213 206 81
LIBRIANSA L.
53 ARY PRIAMBODO 57 L Jawa 158.8 145.9 129.3 101 68.1 123 108 96 67 14 52 45 43 44 41 16 14 42.5 18 17.5 8.3 202 191 71
M. FEBRIAN
48 55 L Jawa 163 150 135 101 71 128 113 98 75 13.5 49 37 48 37.5 47 32 16 18 55 19 19 9 162 209 167 68
IBRAHIM
RAHARDI
52 60 L Jawa 170 158 142 108 73 124 112 98 72 13 56 41 51 40 48 39 16.5 15.5 53 19 8 174.5 211 165 71
WARDHANA
AHMAD FAUZI
55 52 L Jawa 165 153 138 106 72 128 116 100 70 12 52 39 50 40 47 31 16 16 49 20 18 8 167 209 173 62
HABIBI
KSATRIA WEDA U.
49 58 L Jawa 175 165 143 113 68 133 122 100.5 76 12 59 34 53 32 46 39 18 26 46 19 19 8 182 220 180 66
T.
59 M.ALIYAFI F. 61 L Jawa 170 158.5 138 112 69 129 122 101 75 14 58 33 53 38 44 37 17 24 46 18 17 9 181 215 187 75
FAISAL ADI
40 68 L Jawa 169.5 169 140 105 74.5 128.5 116 99 72 58 38 52 34 48 31 22 47 17 18.5 8 177 209 175 78
PRADANA
RATA-RATA 169.3 158.6 140.8 107.2 71.4 129.6 117.4 101.1 71.3 13.7 53.3 41.1 51.4 41.9 47.0 35.4 17.7 18.6 50.2 17.5 18.5 8.8 172.9 214.4 178.3 71.4
ST DEVIASI 5.2 6.6 5.2 4.4 2.8 4.0 5.2 3.5 3.9 1.2 4.0 7.7 3.4 6.8 3.8 3.6 2.9 4.0 5.1 1.3 0.9 0.9 6.9 7.7 11.0 5.8
1 TH 157.2 143.4 128.6 97.0 64.9 120.3 105.4 93.0 62.2 10.9 44.0 23.3 43.6 26.1 38.3 26.9 10.9 9.2 38.2 14.4 16.3 6.8 156.8 196.5 152.7 57.9
2,5TH 159.1 145.7 130.5 98.6 65.9 121.7 107.3 94.2 63.7 11.4 45.5 26.1 44.8 28.6 39.7 28.2 12.0 10.7 40.1 14.9 16.7 7.1 159.3 199.3 156.8 60.0
5TH 160.8 147.8 132.2 100.0 66.8 123.0 108.9 95.3 64.9 11.7 46.7 28.5 45.9 30.7 40.8 29.4 12.9 11.9 41.7 15.3 17.0 7.4 161.5 201.7 160.2 61.8
PERCENTILE
10TH 162.6 150.2 134.1 101.6 67.8 124.5 110.8 96.6 66.3 12.2 48.2 31.3 47.1 33.2 42.2 30.7 14.0 13.4 43.6 15.8 17.3 7.7 164.0 204.5 164.2 64.0
50TH 169.3 158.6 140.8 107.2 71.4 129.6 117.4 101.1 71.3 13.7 53.3 41.1 51.4 41.9 47.0 35.4 17.7 18.6 50.2 17.5 18.5 8.8 172.9 214.4 178.3 71.4
90TH 175.9 167.0 147.5 112.8 75.0 134.7 124.0 105.5 76.3 15.2 58.4 51.0 55.7 50.6 51.9 40.0 21.4 23.7 56.7 19.2 19.8 9.9 181.8 224.2 192.4 78.8
95TH 177.8 169.4 149.4 114.4 76.0 136.2 125.9 106.8 77.7 15.6 59.9 53.8 57.0 53.1 53.2 41.3 22.5 25.2 58.6 19.7 20.1 10.2 184.3 227.0 196.5 80.9
97,5TH 179.4 171.5 151.0 115.7 76.9 137.5 127.5 107.9 78.9 16.0 61.1 56.2 58.0 55.2 54.4 42.5 23.4 26.5 60.2 20.1 20.4 10.5 186.5 229.4 199.9 82.7
99TH 181.3 173.8 152.9 117.3 77.9 138.9 129.4 109.2 80.3 16.4 62.6 59.0 59.3 57.7 55.8 43.8 24.4 28.0 62.1 20.6 20.7 10.8 189.0 232.2 203.9 84.8
BB
NRP NAMA L/P SUKU T1 T2 T3 T4 T5 T6 T7 T8 T9 T10 T11 T12 T13 T14 T15 T16 T17 T18
(KG)
OSLO
6511040047 67 L Batak 19 10.5 7.5 8 8.5 8 7 2 1.8 1.7 1.6 8 10 6.9 2.8 5.4 7 18.7
JEFFRICHO M. S.
TEGUH
6511040061 70 L Jawa 19 12 6.5 7.5 8 7.5 6 2 2 1.5 8 9.5 6.9 2.5 4.5 7 22
WAHYUDI
M.HABIB
6511040036 63 L Jawa 19 12 8 8 9 8.5 6.5 2 1.8 1.4 1.3 7.5 9.2 6.6 2.6 3.6 4.8 21
MUSTOFA
ABDUL
6511040057 51 L Jawa 18 11 6 7.5 8 7.5 6.5 2 1.9 1.6 1.3 8.1 9.5 6.8 2.5 3.2 5.3 21.5
RACHMAN
6511040043 AHMAD RIZEKI 62 L Jawa 18 11 6 7 10 7 7 1.6 1.7 1.5 1.5 8 10 7 2.3 4 3.8 21
GALUH SETYA
6511040062 55 L Jawa 18 10 7 8 8 9 7 1.8 1.7 1.5 1.5 8 10 8 2.5 3.9 4 18
UTAMA
FAHRIZAL
6511040033 65 L Jawa 18.5 11.1 6.5 7 7.7 7 8.2 2.3 2 2 7.8 9.7 3 5 3.9 20
LIBRIANSA L.
ARY
6511040053 57 L Jawa 17.8 11 6 7 7.5 7 5.7 2.1 1.9 2 7.5 9.5 8 2.3 4.5 5 19.9
PRIAMBODO
M. FEBRIAN
6511040048 55 L Jawa 18.5 11 6 7 8 7 6 2 2 2 1.5 7.5 8 7 2.5 4 7 21
IBRAHIM
RAHARDI
6511040052 60 L Jawa 19.5 11 8 8 9 8 6 2.5 2 2.5 1.5 9 11 7 3.3 5 6.5 19
WARDHANA
AHMAD FAUZI
6511040055 52 L Jawa 19 11 7 7.8 8 7 6 2.5 1.5 2 1.3 8 11 7 3 4 7 19
HABIBI
KSATRIA WEDA
6511040049 58 L Jawa 18.5 11 6.5 7.4 8 7.7 6.2 2 1.5 1.4 1.6 7.3 7.8 8 1.4 5.6 5 20.5
U.T.
6511040059 M.ALIYAFI F. 61 L Jawa 20.5 11.5 6.8 8.3 8.7 8 7 1.7 1.6 1.7 1.5 8.5 9.6 7.4 2.7 5 5.6 21
FAISAL ADI
6511040040 68 L Jawa 18.5 10.5 7.3 7.4 8.3 7.6 5.2 1.8 1.6 1.5 1.5 7.6 9.8 7.1 2 5.6 4.8 22
PRADANA
RATA-RATA 18.70 11.04 6.79 7.56 8.34 7.63 6.45 2.02 1.77 1.77 1.47 7.91 9.61 7.21 2.53 4.52 5.48 20.33
ST DEVIASI 0.72 0.54 0.71 0.46 0.66 0.62 0.75 0.27 0.18 0.32 0.11 0.45 0.90 0.49 0.46 0.76 1.22 1.26
1 TH 17.03 9.80 5.15 6.51 6.81 6.18 4.71 1.40 1.34 1.03 1.22 6.88 7.53 6.08 1.45 2.75 2.65 17.40
2,5TH 17.30 9.99 5.40 6.67 7.05 6.40 4.98 1.50 1.41 1.14 1.26 7.04 7.86 6.26 1.62 3.02 3.10 17.86
PERCENTILE
5TH 17.52 10.16 5.63 6.82 7.26 6.60 5.22 1.58 1.47 1.25 1.29 7.18 8.14 6.41 1.76 3.27 3.48 18.25
10TH 17.78 10.36 5.89 6.98 7.50 6.83 5.49 1.68 1.53 1.36 1.33 7.34 8.47 6.59 1.93 3.54 3.92 18.71
50TH 18.70 11.04 6.79 7.56 8.34 7.63 6.45 2.02 1.77 1.77 1.47 7.91 9.61 7.21 2.53 4.52 5.48 20.33
90TH 19.62 11.73 7.70 8.15 9.18 8.43 7.41 2.36 2.01 2.18 1.60 8.49 10.76 7.83 3.12 5.50 7.04 21.94
95TH 19.88 11.92 7.96 8.31 9.41 8.66 7.68 2.46 2.07 2.30 1.64 8.65 11.09 8.01 3.29 5.78 7.48 22.40
97,5TH 20.10 12.09 8.18 8.46 9.62 8.85 7.92 2.54 2.13 2.40 1.68 8.79 11.37 8.16 3.44 6.02 7.86 22.80
99TH 20.37 12.29 8.44 8.62 9.86 9.08 8.19 2.64 2.20 2.51 1.72 8.95 11.70 8.34 3.61 6.30 8.31 23.26
Sumber: Data primer diolah, 2013
Tabel 4.27. Rekap Perhitungan Rata-rata, Standard Deviasi, dan Pencentile Dimensi Kepala Pria
BB
NRP NAMA L/P SUKU H1 H2 H3 H4 H5 H6 H7 H8 H9 H10 H11 H12 H13 H14
(KG)
6511040047 OSLO JEFFRICHO M. S. 67 L batak 20 17 27.5 22 14 10 18 11 18 8 14 22 17.5 6
6511040061 TEGUH WAHYUDI 70 L Jawa 20.5 16 24 22.3 14 9 15 12 15 8 14 21 19.3 5.5
6511040036 M.HABIB MUSTOFA 63 L Jawa 19 15 29 24 15 9 15 12 17 7 17 20 21 5
6511040057 ABDUL RACHMAN 51 L Jawa 17 13 25 23 15 8 16 10 17 7 17 20 20 6
6511040043 AHMAD RIZEKI 62 L Jawa 24 19 35 22 16 10 18 10 19 9 17 20 17 6
6511040062 GALUH SETYA UTAMA 55 L Jawa 22 20 35 22 17 11 17 11 19 8 17 22 18 7
6511040033 FAHRIZAL LIBRIANSA L. 65 L Jawa 17 17 25 24 14 10 23 13 19 7 17 22 20 6
6511040053 ARY PRIAMBODO 57 L Jawa 17.5 16.8 28 22 13 9.5 21 12 17 7 15 20 19 5.5
6511040048 M. FEBRIAN IBRAHIM 55 L Jawa 19 19 24.5 23 17 16 15 19 8 18 6
6511040052 RAHARDI WARDHANA 60 L Jawa 19 17 27 22 17 6 14 10 17 8 18 20 19 7
6511040055 AHMAD FAUZI HABIBI 52 L Jawa 20 19.5 27.5 23 16 10 19.5 11 13 7 18.5 19.5 20.5 6.5
6511040049 KSATRYA WEDA U. T. 58 L Jawa 19 16 25 20 13 9 16 11 16 8 14.5 21 18 5.8
6511040059 M. ALIYAFI F. 61 L Jawa 18 21 26.5 20 12 9 17 12 16 8 13 21 16.5 5.5
6511040040 FAISAL ADI PRADANA 68 L Jawa 17 18 25 19 12 10 16 11 15 8 13 20.8 17.3 5
RATA-RATA 19.21 17.45 27.43 22.02 14.64 9.27 17.25 11.50 16.93 7.71 15.77 20.72 18.65 5.91
ST DEVIASI 2.02 2.14 3.53 1.47 1.78 1.24 2.49 1.34 1.82 0.61 1.91 0.88 1.39 0.62
1 TH 14.53 12.48 19.21 18.60 10.50 6.40 11.47 8.37 12.70 6.29 11.33 18.68 15.42 4.48
2,5TH 15.26 13.26 20.50 19.14 11.15 6.85 12.38 8.86 13.37 6.52 12.02 19.00 15.93 4.71
5TH 15.90 13.93 21.61 19.60 11.71 7.24 13.16 9.29 13.94 6.71 12.63 19.27 16.37 4.90
PERCENTILE
10TH 16.63 14.71 22.90 20.14 12.36 7.69 14.07 9.78 14.60 6.93 13.32 19.59 16.87 5.13
50TH 19.21 17.45 27.43 22.02 14.64 9.27 17.25 11.50 16.93 7.71 15.77 20.72 18.65 5.91
90TH 21.80 20.19 31.95 23.90 16.92 10.85 20.43 13.22 19.25 8.50 18.21 21.84 20.43 6.70
95TH 22.53 20.97 33.24 24.44 17.57 11.30 21.34 13.71 19.92 8.72 18.91 22.16 20.93 6.93
97,5TH 23.17 21.64 34.36 24.90 18.13 11.69 22.12 14.14 20.49 8.91 19.51 22.43 21.37 7.12
99TH 23.90 22.42 35.65 25.44 18.78 12.14 23.03 14.63 21.15 9.14 20.21 22.76 21.88 7.35
Sumber: Data primer diolah, 2013
Tabel 4.28. Rekap Perhitungan Rata-rata, Standard Deviasi, dan Pencentile Dimensi Kaki Pria
BB
NRP NAMA L/P SUKU F1 F2 F3 F4 F5 F6 F7 F8
(KG)
6511040047 OSLO JEFFRICHO M. S. 67 L Batak 25.5 19 22 9 6 7 6 3.5
6511040061 TEGUH WAHYUDI 70 L Jawa 24 18 20 9 5 7 6 4
6511040036 M.HABIB MUSTOFA 63 L Jawa 25 16 22 10 6 6 9 7
6511040057 ABDUL RACHMAN 51 L Jawa 23 16 22 10 6 7 8 6
6511040043 AHMAD RIZEKI 62 L Jawa 25 19 21 11 7 5 5 8
6511040062 GALUH SETYA UTAMA 55 L Jawa 24 19 20 10 7 6 5 5
6511040033 FAHRIZAL LIBRIANSA L. 65 L Jawa 23.8 17.5 19.5 8.2 6 8 7.5 5
6511040053 ARY PRIAMBODO 57 L Jawa 24 17 21 9 6.5 7 6.5 5
6511040048 M. FEBRIAN IBRAHIM 55 L Jawa 22.5 15.5 19.5 9.5 6 5.5 6.5 4
6511040052 RAHARDI WARDHANA 60 L Jawa 28 20 21 10 8 6 8
6511040055 AHMAD FAUZI HABIBI 52 L Jawa 24 17 20 9 6 6 8 7
6511040049 KSATRIA WEDA U. T. 58 L Jawa 26 18.5 22 8.5 6 6 7.5 4.5
6511040059 M. ALIYAFI F. 61 L Jawa 27 20 23 10 5.5 7 7 4.5
6511040040 FAISAL ADI PRADANA 68 L Jawa 25 17 21 9 6 6 6.5 5
RATA-RATA 24.77 17.82 21.00 9.44 6.08 6.54 6.75 5.46
ST DEVIASI 1.50 1.48 1.09 0.75 0.53 0.89 1.16 1.49
1 TH 21.29 14.39 18.46 7.69 4.84 4.47 4.06 2.01
2,5TH 21.83 14.93 18.86 7.96 5.03 4.80 4.48 2.55
5TH 22.31 15.39 19.20 8.20 5.20 5.08 4.85 3.02
PERCENTILE
Setelah dilakukan fungsi correlation pada software Ms. Excel maka hasil
korelasi akan ditampilkan berdasarkan variabilitas seperti berikut ini:
Tabel 4.29. Rekapitulasi Uji Korelasi Tubuh Wanita
Col1 Col 2 Col 3 Col 4 Col 5 Col 6 Col 7 Col 8 Col 9 Col 10 Col 11 Col 12 Col 13 Col 14 Col 15 Col 16 Col 17 Col 18 Col 19 Col 20 Col 21 Col 22 Col 23 Col 24 Col 25 Col 26
Col 1 1.00 0.93 0.86 0.84 0.85 0.77 0.37 0.09 0.22 0.37 0.81 0.17 0.78 0.22 0.07 -0.03 -0.73 -0.57 0.36 0.12 0.80 0.69 0.74 0.88 0.65 -0.26
Col 2 0.93 1.00 0.87 0.85 0.85 0.86 0.43 0.19 0.44 0.36 0.74 0.31 0.86 0.35 0.05 0.15 -0.73 -0.57 0.36 0.15 0.69 0.68 0.74 0.83 0.77 -0.10
Col 3 0.86 0.87 1.00 0.81 0.72 0.80 0.33 0.10 0.26 0.37 0.68 0.17 0.70 0.37 0.00 0.14 -0.43 -0.22 0.30 0.26 0.62 0.45 0.69 0.80 0.74 0.00
Col 4 0.84 0.85 0.81 1.00 0.90 0.88 0.51 0.29 0.39 0.36 0.52 0.19 0.71 0.24 -0.08 0.07 -0.71 -0.54 0.40 0.17 0.59 0.74 0.61 0.67 0.62 -0.19
Col 5 0.85 0.85 0.72 0.90 1.00 0.80 0.51 0.21 0.29 0.18 0.67 0.05 0.70 -0.01 -0.03 -0.12 -0.75 -0.57 0.20 -0.11 0.54 0.59 0.47 0.56 0.52 -0.48
Col 6 0.77 0.86 0.80 0.88 0.80 1.00 0.62 0.37 0.31 0.21 0.48 0.08 0.79 0.25 -0.31 0.08 -0.74 -0.43 0.16 0.08 0.63 0.55 0.71 0.71 0.81 -0.13
Col 7 0.37 0.43 0.33 0.51 0.51 0.62 1.00 0.90 0.39 -0.05 0.18 0.19 0.53 -0.06 -0.11 0.09 -0.60 -0.39 0.35 -0.08 0.34 0.35 0.33 0.33 0.61 -0.18
Col 8 0.09 0.19 0.10 0.29 0.21 0.37 0.90 1.00 0.51 -0.12 -0.06 0.38 0.33 -0.01 -0.07 0.24 -0.41 -0.28 0.47 0.17 0.15 0.32 0.22 0.13 0.45 0.13
Col 9 0.22 0.44 0.26 0.39 0.29 0.31 0.39 0.51 1.00 0.52 0.05 0.90 0.50 0.60 0.53 0.82 -0.30 -0.49 0.77 0.22 0.01 0.56 0.11 0.23 0.45 0.36
Col 10 0.37 0.36 0.37 0.36 0.18 0.21 -0.05 -0.12 0.52 1.00 0.19 0.55 0.50 0.74 0.66 0.72 -0.12 -0.31 0.66 -0.08 0.29 0.45 0.19 0.52 0.43 0.09
Col 11 0.81 0.74 0.68 0.52 0.67 0.48 0.18 -0.06 0.05 0.19 1.00 0.00 0.71 -0.12 0.16 -0.17 -0.44 -0.23 0.19 -0.09 0.78 0.34 0.68 0.73 0.55 -0.45
Col 12 0.17 0.31 0.17 0.19 0.05 0.08 0.19 0.38 0.90 0.55 0.00 1.00 0.33 0.71 0.64 0.84 -0.22 -0.51 0.84 0.44 0.00 0.58 0.10 0.25 0.29 0.56
Col 13 0.78 0.86 0.70 0.71 0.70 0.79 0.53 0.33 0.50 0.50 0.71 0.33 1.00 0.30 0.14 0.31 -0.68 -0.48 0.45 -0.11 0.80 0.59 0.77 0.85 0.91 -0.22
Col 14 0.22 0.35 0.37 0.24 -0.01 0.25 -0.06 -0.01 0.60 0.74 -0.12 0.71 0.30 1.00 0.40 0.82 -0.08 -0.31 0.53 0.35 0.02 0.41 0.16 0.40 0.39 0.64
Col 15 0.07 0.05 0.00 -0.08 -0.03 -0.31 -0.11 -0.07 0.53 0.66 0.16 0.64 0.14 0.40 1.00 0.62 0.15 -0.23 0.65 -0.15 -0.10 0.15 -0.27 0.08 0.02 0.02
-
Col 16 0.15 0.14 0.07 -0.12 0.08 0.09 0.24 0.82 0.72 -0.17 0.84 0.31 0.82 0.62 1.00 0.05 -0.19 0.67 0.18 -0.11 0.27 -0.02 0.17 0.38 0.54
0.03
-
Col 17 -0.73 -0.43 -0.71 -0.75 -0.74 -0.60 -0.41 -0.30 -0.12 -0.44 -0.22 -0.68 -0.08 0.15 0.05 1.00 0.86 -0.27 -0.04 -0.65 -0.79 -0.60 -0.61 -0.50 0.27
0.73
-
Col 18 -0.57 -0.22 -0.54 -0.57 -0.43 -0.39 -0.28 -0.49 -0.31 -0.23 -0.51 -0.48 -0.31 -0.23 -0.19 0.86 1.00 -0.47 -0.08 -0.35 -0.84 -0.26 -0.42 -0.23 0.10
0.57
Col 19 0.36 0.36 0.30 0.40 0.20 0.16 0.35 0.47 0.77 0.66 0.19 0.84 0.45 0.53 0.65 0.67 -0.27 -0.47 1.00 0.33 0.27 0.68 0.26 0.45 0.40 0.29
Col 20 0.12 0.15 0.26 0.17 -0.11 0.08 -0.08 0.17 0.22 -0.08 -0.09 0.44 -0.11 0.35 -0.15 0.18 -0.04 -0.08 0.33 1.00 0.02 0.40 0.31 0.15 -0.02 0.78
Col 21 0.80 0.69 0.62 0.59 0.54 0.63 0.34 0.15 0.01 0.29 0.78 0.00 0.80 0.02 -0.10 -0.11 -0.65 -0.35 0.27 0.02 1.00 0.54 0.91 0.89 0.70 -0.31
Col 22 0.69 0.68 0.45 0.74 0.59 0.55 0.35 0.32 0.56 0.45 0.34 0.58 0.59 0.41 0.15 0.27 -0.79 -0.84 0.68 0.40 0.54 1.00 0.56 0.62 0.40 0.10
Col 23 0.74 0.74 0.69 0.61 0.47 0.71 0.33 0.22 0.11 0.19 0.68 0.10 0.77 0.16 -0.27 -0.02 -0.60 -0.26 0.26 0.31 0.91 0.56 1.00 0.88 0.75 0.02
Col 24 0.88 0.83 0.80 0.67 0.56 0.71 0.33 0.13 0.23 0.52 0.73 0.25 0.85 0.40 0.08 0.17 -0.61 -0.42 0.45 0.15 0.89 0.62 0.88 1.00 0.81 -0.05
Col 25 0.65 0.77 0.74 0.62 0.52 0.81 0.61 0.45 0.45 0.43 0.55 0.29 0.91 0.39 0.02 0.38 -0.50 -0.23 0.40 -0.02 0.70 0.40 0.75 0.81 1.00 0.00
Col 26 -.26 -0.10 0.00 -0.19 -0.48 -0.13 -0.18 0.13 0.36 0.09 -0.45 0.56 -0.22 0.64 0.02 0.54 0.27 0.10 0.29 0.78 -0.31 0.10 0.02 -0.05 0.00 1.00
Col 1 Col 2 Col 3 Col 4 Col 5 Col 6 Col 7 Col 8 Col 9 Col 10 Col 11 Col 12 Col 13 Col 14 Col 15 Col 16 Col 17 Col 18 Col 19 Col 20 Col 21 Col 22 Col 23 Col 24 Col 25 Col 26
Col 1 1.00 0.98 0.98 0.69 0.76 0.55 0.53 0.66 0.10 0.60 0.41 0.05 0.76 0.76 0.46 0.06 0.29 0.43 0.57 -0.37 0.43 0.25 0.92 0.92 0.11 0.48
Col 2 0.98 1.00 0.97 0.71 0.68 0.63 0.63 0.74 0.16 0.56 0.40 0.01 0.72 0.69 0.40 0.05 0.34 0.40 0.56 -0.37 0.36 0.25 0.89 0.90 0.10 0.45
Col 3 0.98 0.97 1.00 0.70 0.72 0.58 0.54 0.66 0.04 0.56 0.42 -0.07 0.77 0.74 0.39 -0.07 0.36 0.52 0.63 -0.37 0.50 0.20 0.94 0.91 0.03 0.46
Col 4 0.69 0.71 0.70 1.00 0.69 0.69 0.70 0.78 -0.17 0.37 0.48 -0.23 0.16 0.47 -0.24 0.18 -0.04 0.20 0.51 -0.35 0.21 0.45 0.78 0.72 -0.44 -0.15
Col 5 0.76 0.68 0.72 0.69 1.00 0.43 0.34 0.51 0.08 0.48 0.42 0.11 0.37 0.57 0.29 0.19 0.03 0.18 0.46 -0.05 0.31 0.27 0.77 0.76 -0.19 0.02
Col 6 0.55 0.63 0.58 0.69 0.43 1.00 0.94 0.95 0.21 0.52 0.31 -0.31 0.18 0.31 -0.12 0.00 0.25 0.34 0.51 -0.46 0.18 0.59 0.52 0.70 -0.24 -0.14
Col 7 0.53 0.63 0.54 0.70 0.34 0.94 1.00 0.95 0.30 0.29 0.44 -0.24 0.14 0.17 -0.11 0.01 0.11 0.10 0.36 -0.39 -0.05 0.58 0.50 0.57 -0.23 -0.21
Col 8 0.66 0.74 0.66 0.78 0.51 0.95 0.95 1.00 0.20 0.43 0.31 -0.12 0.19 0.37 -0.08 0.10 0.24 0.17 0.41 -0.40 0.02 0.52 0.58 0.71 -0.15 -0.07
Col 9 0.10 0.16 0.04 -0.17 0.08 0.21 0.30 0.20 1.00 0.06 0.25 0.02 0.10 -0.38 0.46 0.18 0.09 -0.21 0.11 0.40 -0.17 0.02 0.01 0.04 0.08 -0.06
Col 10 0.60 0.56 0.56 0.37 0.48 0.52 0.29 0.43 0.06 1.00 -0.01 -0.05 0.51 0.69 0.32 0.38 0.35 0.62 0.52 -0.44 0.60 0.32 0.49 0.79 0.23 0.42
Col 11 0.41 0.40 0.42 0.48 0.42 0.31 0.44 0.31 0.25 -0.01 1.00 -0.23 0.31 -0.08 0.24 -0.05 -0.28 -0.02 0.22 -0.01 0.17 0.46 0.61 0.26 -0.46 -0.32
Col 12 0.05 0.01 -0.07 -0.23 0.11 -0.31 -0.24 -0.12 0.02 -0.05 -0.23 1.00 0.04 0.23 0.41 0.39 -0.10 -0.58 -0.70 0.00 -0.56 0.04 -0.23 -0.12 0.69 0.26
Col 13 0.76 0.72 0.77 0.16 0.37 0.18 0.14 0.19 0.10 0.51 0.31 0.04 1.00 0.64 0.77 -0.20 0.36 0.58 0.38 -0.32 0.56 -0.02 0.69 0.64 0.42 0.70
Col 14 0.76 0.69 0.74 0.47 0.57 0.31 0.17 0.37 -0.38 0.69 -0.08 0.23 0.64 1.00 0.31 0.06 0.22 0.51 0.35 -0.64 0.43 0.21 0.63 0.80 0.37 0.62
Col 15 0.46 0.40 0.39 -0.24 0.29 -0.12 -0.11 -0.08 0.46 0.32 0.24 0.41 0.77 0.31 1.00 0.03 0.17 0.11 -0.02 0.04 0.18 -0.07 0.31 0.29 0.61 0.53
Col 16 0.06 0.05 -0.07 0.18 0.19 0.00 0.01 0.10 0.18 0.38 -0.05 0.39 -0.20 0.06 0.03 1.00 -0.14 -0.37 -0.19 0.13 -0.21 0.18 -0.07 0.08 0.16 -0.02
Col 17 0.29 0.34 0.36 -0.04 0.03 0.25 0.11 0.24 0.09 0.35 -0.28 -0.10 0.36 0.22 0.17 -0.14 1.00 0.52 0.30 0.14 0.41 -0.43 0.11 0.29 0.24 0.50
Col 18 0.43 0.40 0.52 0.20 0.18 0.34 0.10 0.17 -0.21 0.62 -0.02 -0.58 0.58 0.51 0.11 -0.37 0.52 1.00 0.77 -0.38 0.92 -0.04 0.49 0.59 -0.07 0.46
Col 19 0.57 0.56 0.63 0.51 0.46 0.51 0.36 0.41 0.11 0.52 0.22 -0.70 0.38 0.35 -0.02 -0.19 0.30 0.77 1.00 -0.16 0.78 0.04 0.69 0.71 -0.44 0.21
Col 20 -0.37 -0.37 -0.37 -0.35 -0.05 -0.46 -0.39 -0.40 0.40 -0.44 -0.01 0.00 -0.32 -0.64 0.04 0.13 0.14 -0.38 -0.16 1.00 -0.18 -0.66 -0.32 -0.49 -0.20 -0.28
Col 21 0.43 0.36 0.50 0.21 0.31 0.18 -0.05 0.02 -0.17 0.60 0.17 -0.56 0.56 0.43 0.18 -0.21 0.41 0.92 0.78 -0.18 1.00 -0.06 0.55 0.54 -0.22 0.40
Col 22 0.25 0.25 0.20 0.45 0.27 0.59 0.58 0.52 0.02 0.32 0.46 0.04 -0.02 0.21 -0.07 0.18 -0.43 -0.04 0.04 -0.66 -0.06 1.00 0.27 0.34 -0.19 -0.28
Col 23 0.92 0.89 0.94 0.78 0.77 0.52 0.50 0.58 0.01 0.49 0.61 -0.23 0.69 0.63 0.31 -0.07 0.11 0.49 0.69 -0.32 0.55 0.27 1.00 0.87 -0.21 0.26
Col 24 0.92 0.90 0.91 0.72 0.76 0.70 0.57 0.71 0.04 0.79 0.26 -0.12 0.64 0.80 0.29 0.08 0.29 0.59 0.71 -0.49 0.54 0.34 0.87 1.00 0.02 0.38
Col 25 0.11 0.10 0.03 -0.44 -0.19 -0.24 -0.23 -0.15 0.08 0.23 -0.46 0.69 0.42 0.37 0.61 0.16 0.24 -0.07 -0.44 -0.20 -0.22 -0.19 -0.21 0.02 1.00 0.65
Col 26 0.48 0.45 0.46 -0.15 0.02 -0.14 -0.21 -0.07 -0.06 0.42 -0.32 0.26 0.70 0.62 0.53 -0.02 0.50 0.46 0.21 -0.28 0.40 -0.28 0.26 0.38 0.65 1.00
D1 D2 D3 D4 D5 D6 D7 D8 D9 D10 D11 D12 D13 D14 D15 D16 D17 D18 D19 D20 D21 D22 D23 D24 D25 D26
U1 1.00 0.93 0.86 0.84 0.85 0.77 0.37 0.09 0.22 0.37 0.81 0.17 0.78 0.22 0.07 -0.03 -0.73 -0.57 0.36 0.12 0.80 0.69 0.74 0.88 0.65 -0.26
U2 0.86 0.87 1.00 0.81 0.72 0.80 0.33 0.10 0.26 0.37 0.68 0.17 0.70 0.37 0.00 0.14 -0.43 -0.22 0.30 0.26 0.62 0.45 0.69 0.80 0.74 0.00
U3 0.77 0.86 0.80 0.88 0.80 1.00 0.62 0.37 0.31 0.21 0.48 0.08 0.79 0.25 -0.31 0.08 -0.74 -0.43 0.16 0.08 0.63 0.55 0.71 0.71 0.81 -0.13
U4 0.07 0.05 0.00 -0.08 -0.03 -0.31 -0.11 -0.07 0.53 0.66 0.16 0.64 0.14 0.40 1.00 0.62 0.15 -0.23 0.65 -0.15 -0.10 0.15 -0.27 0.08 0.02 0.02
U5 -0.26 -0.10 0.00 -0.19 -0.48 -0.13 -0.18 0.13 0.36 0.09 -0.45 0.56 -0.22 0.64 0.02 0.54 0.27 0.10 0.29 0.78 -0.31 0.10 0.02 -0.05 0.00 1.00
Sumber: Data primer diolah, 2013
Tabel 4.32. Rekapitulasi Uji Korelasi Pada Dimensi Tubuh Utama Pria
D1 D2 D3 D4 D5 D6 D7 D8 D9 D10 D11 D12 D13 D14 D15 D16 D17 D18 D19 D20 D21 D22 D23 D24 D25 D26
U1 1.00 0.98 0.98 0.69 0.76 0.55 0.53 0.66 0.10 0.60 0.41 0.05 0.76 0.76 0.46 0.06 0.29 0.43 0.57 -0.37 0.43 0.25 0.92 0.92 0.11 0.48
U2 0.98 0.97 1.00 0.70 0.72 0.58 0.54 0.66 0.04 0.56 0.42 -0.07 0.77 0.74 0.39 -0.07 0.36 0.52 0.63 -0.37 0.50 0.20 0.94 0.91 0.03 0.46
U3 0.55 0.63 0.58 0.69 0.43 1.00 0.94 0.95 0.21 0.52 0.31 -0.31 0.18 0.31 -0.12 0.00 0.25 0.34 0.51 -0.46 0.18 0.59 0.52 0.70 -0.24 -0.14
U4 0.46 0.40 0.39 -0.24 0.29 -0.12 -0.11 -0.08 0.46 0.32 0.24 0.41 0.77 0.31 1.00 0.03 0.17 0.11 -0.02 0.04 0.18 -0.07 0.31 0.29 0.61 0.53
U5 0.48 0.45 0.46 -0.15 0.02 -0.14 -0.21 -0.07 -0.06 0.42 -0.32 0.26 0.70 0.62 0.53 -0.02 0.50 0.46 0.21 -0.28 0.40 -0.28 0.26 0.38 0.65 1.00
Sumber: Data primer diolah, 2013
Tabel 4.33. Rekapitulasi Koefisiensi Uji Korelasi Pada Dimensi Tubuh Utama Wanita
D1 D2 D3 D4 D5 D6 D7 D8 D9 D10 D11 D12 D13 D14 D15 D16 D17 D18 D19 D20 D21 D22 D23 D24 D25 D26
U1 1.00 0.87 0.74 0.71 0.71 0.59 0.13 0.01 0.05 0.14 0.66 0.03 0.61 0.05 0.00 0.00 0.54 0.33 0.13 0.01 0.63 0.48 0.55 0.78 0.43 0.07
U2 0.74 0.76 1.00 0.66 0.51 0.65 0.11 0.01 0.07 0.14 0.46 0.03 0.48 0.14 0.00 0.02 0.18 0.05 0.09 0.07 0.38 0.20 0.48 0.64 0.55 0.00
U3 0.59 0.73 0.65 0.77 0.64 1.00 0.38 0.14 0.10 0.05 0.23 0.01 0.63 0.06 0.09 0.01 0.54 0.18 0.03 0.01 0.40 0.30 0.51 0.50 0.65 0.02
U4 0.00 0.00 0.00 0.01 0.00 0.09 0.01 0.00 0.28 0.44 0.03 0.40 0.02 0.16 1.00 0.38 0.02 0.05 0.42 0.02 0.01 0.02 0.07 0.01 0.00 0.00
U5 0.07 0.01 0.00 0.03 0.23 0.02 0.03 0.02 0.13 0.01 0.20 0.31 0.05 0.41 0.00 0.29 0.07 0.01 0.08 0.60 0.10 0.01 0.00 0.00 0.00 1.00
Sumber: Data primer diolah, 2013
Tabel 4.34. Rekapitulasi Koefisiensi Uji Korelasi Pada Dimensi Tubuh Utama Pria
D1 D2 D3 D4 D5 D6 D7 D8 D9 D10 D11 D12 D13 D14 D15 D16 D17 D18 D19 D20 D21 D22 D23 D24 D25 D26
U1 1.00 0.97 0.97 0.48 0.58 0.31 0.28 0.43 0.01 0.36 0.17 0.00 0.58 0.58 0.21 0.00 0.08 0.18 0.32 0.14 0.18 0.06 0.85 0.85 0.01 0.23
U2 0.97 0.95 1.00 0.49 0.52 0.33 0.29 0.43 0.00 0.31 0.17 0.01 0.59 0.55 0.15 0.01 0.13 0.27 0.40 0.14 0.25 0.04 0.88 0.83 0.00 0.21
U3 0.31 0.40 0.33 0.48 0.18 1.00 0.88 0.90 0.05 0.27 0.10 0.10 0.03 0.10 0.01 0.00 0.06 0.12 0.27 0.21 0.03 0.35 0.27 0.49 0.06 0.02
U4 0.21 0.16 0.15 0.06 0.09 0.01 0.01 0.01 0.21 0.10 0.06 0.17 0.60 0.09 1.00 0.00 0.03 0.01 0.00 0.00 0.03 0.01 0.10 0.08 0.37 0.28
U5 0.23 0.21 0.21 0.02 0.00 0.02 0.04 0.01 0.00 0.18 0.10 0.07 0.49 0.38 0.28 0.00 0.25 0.21 0.04 0.08 0.16 0.08 0.07 0.15 0.42 1.00
Sumber: Data primer diolah, 2013
4.1.9. Regresi Linear atau Uji Regresi
Setelah mengolah data uji korelasi dan didapatkan koefisiensi determinasi
yang menunjukkan kuat dan lemahnya hubungan, maka selanjutnya melakukan
pengolahan regresi linear.
Regresi linear adalah metode statistika yang digunakan untuk membentuk
model hubungan antara variable terikat (dependen, respon, y) dengan satu atau lebih
variabel bebas (independen, predictor, x). Persamaan regresi linear ini bertujuan
untuk mengetahui hubungan atau korelasi antar data antropometri secara matematis.
Apabila banyaknya variabel bebas hanya ada satu, maka disebut regresi linear
sederhana, sedangkan terdapat lebih dari satu variabel bebas, disebut regresi linear
berganda. Analisis regresi setidak-tidaknya memiliki 3 kegunaan, yaitu untuk tujuan
deskripsi dari fenomena data atau kasus yang sedang diteliti, untuk tujuan control
serta untuk tujuan prediksi. Sedangkan untuk memperoleh regresi linear ini dengan
cara memasukkan data independen (hasil korelasi yang nilainya 0,5) ke dalam
software SPSS dengan langkah penggunaan sebagai berikut:
1. Input data dimensi tubuh pada pria dan wanita yang akan diregresikan.
2. Klik Variable View, kemudian ganti pada kolom “Name” dengan D1-D26
namun menggantikan U1-U5 pada D1, D3, D6, D15, dan D26.
3. Klik Analyze → Regression → Linear
Berikut ini adalah hasil tabel dari data yang dilakukan regresi seperti yang
dilakukan diatas:
4.1.9.1. Wanita
Tabel 4.35 Koefisien Korelasi D2
Coefficientsa
Unstandardized Standardized
Coefficients Coefficients
Model B Std. Error Beta t Sig.
1 (Constant) -14.079 19.090 -.738 .485
U1 .550 .192 .602 2.862 .024
U2 .136 .255 .121 .531 .612
U3 .439 .272 .297 1.614 .151
a. Dependent Variable: D2
Sumber: Data primer diolah dengan SPSS 16, 2013
D2 = 0.550U1 + 0.136U2 + 0.439U3 – 14.079
Coefficientsa
Unstandardized Standardized
Coefficients Coefficients
Model B Std. Error Beta t Sig.
1 (Constant) -77.119 29.938 -2.576 .037
U1 .398 .301 .399 1.320 .228
U2 .045 .401 .036 .111 .915
U3 .870 .427 .540 2.039 .081
a. Dependent Variable: D4
Sumber: Data primer diolah dengan SPSS 16, 2013
D4 = 0.398U1 + 0.045U2 + 0.870U3 – 77.119
Tabel 4.37 Koefisien Korelasi D5
Coefficientsa
Unstandardized Standardized
Coefficients Coefficients
Model B Std. Error Beta t Sig.
1 (Constant) -103.011 36.347 -2.834 .025
U1 .764 .366 .727 2.088 .075
U2 -.365 .486 -.282 -.750 .477
U3 .795 .518 .468 1.533 .169
a. Dependent Variable: D5
Sumber: Data primer diolah dengan SPSS 16, 2013
D5 = 0.764U1 – 0.365U2 + 0.795U3 – 103.011
Coefficientsa
Unstandardized Standardized
Coefficients Coefficients
Model B Std. Error Beta t Sig.
1 (Constant) -56.805 25.042 -2.268 .049
U1 .680 .162 .813 4.184 .002
a. Dependent Variable: D11
Sumber: Data primer diolah dengan SPSS 16, 2013
D11 = 0.680U1 – 56.805
Tabel 4.39 Koefisien Korelasi D13
Coefficientsa
Unstandardized Standardized
Coefficients Coefficients
Model B Std. Error Beta t Sig.
1 (Constant) -95.298 34.672 -2.749 .025
U1 .386 .274 .425 1.411 .196
U3 .685 .443 .466 1.548 .160
a. Dependent Variable: D13
Sumber: Data primer diolah dengan SPSS 16, 2013
D13 = 0.396U1 + 0.685U3 – 95.298
Coefficientsa
Unstandardized Standardized
Coefficients Coefficients
Model B Std. Error Beta t Sig.
1 (Constant) 138.697 35.330 3.926 .004
U1 -.348 .279 -.427 -1.246 .248
U3 -.537 .451 -.408 -1.191 .268
a. Dependent Variable: D17
Sumber: Data primer diolah dengan SPSS 16, 2013
D17 = -0.348U1 – 0.537U3 + 138.697
Tabel 4.41 Koefisien Korelasi D21
Coefficientsa
Unstandardized Standardized
Coefficients Coefficients
Model B Std. Error Beta t Sig.
1 (Constant) -12.298 7.284 -1.688 .126
U1 .189 .047 .800 3.999 .003
a. Dependent Variable: D21
Sumber: Data primer diolah dengan SPSS 16, 2013
D21 = 0.189U1 – 12.298
Coefficientsa
Unstandardized Standardized
Coefficients Coefficients
Model B Std. Error Beta t Sig.
1 (Constant) 27.795 37.493 .741 .477
U1 .826 .243 .750 3.397 .008
a. Dependent Variable: D23
Sumber: Data primer diolah dengan SPSS 16, 2013
D23 = 0.826U1 + 27.795
Tabel 4.43 Koefisien Korelasi D24
Coefficientsa
Unstandardized Standardized
Coefficients Coefficients
Model B Std. Error Beta t Sig.
1 (Constant) 27.736 31.423 .883 .403
U1 .882 .373 .745 2.365 .046
U2 .235 .459 .161 .512 .623
a. Dependent Variable: D24
Sumber: Data primer diolah dengan SPSS 16, 2013
D24 = 0.882U1 + 0.235U2 + 27.736
Coefficientsa
Unstandardized Standardized
Coefficients Coefficients
Model B Std. Error Beta t Sig.
1 (Constant) 26.892 33.870 .794 .450
U2 .266 .356 .255 .749 .475
U3 .821 .466 .600 1.760 .116
a. Dependent Variable: D25
Sumber: Data primer diolah dengan SPSS 16, 2013
D25 = 0.266U2 + 0.821U3 + 26.892
4.1.9.2. Pria
Tabel 4.45 Koefisien Korelasi D2
Coefficientsa
Unstandardized Standardized
Coefficients Coefficients
Model B Std. Error Beta t Sig.
1 (Constant) -33.514 32.348 -1.036 .322
U1 1.290 .558 1.015 2.311 .041
U2 -.186 .565 -.145 -.330 .748
a. Dependent Variable: D2
Sumber: Data primer diolah dengan SPSS 16, 2013
D2 = 1.290U1 – 0.186U2 – 33.514
Coefficientsa
Unstandardized Standardized
Coefficients Coefficients
Model B Std. Error Beta t Sig.
1 (Constant) 38.172 21.441 1.780 .103
U1 -.342 .370 -.655 -.924 .375
U2 .647 .375 1.223 1.726 .112
a. Dependent Variable: D5
Sumber: Data primer diolah dengan SPSS 16, 2013
D5 = -0.342U1 + 0.647U2 + 38.172
Tabel 4.47 Koefisien Korelasi D8
Coefficientsa
Unstandardized Standardized
Coefficients Coefficients
Model B Std. Error Beta t Sig.
1 (Constant) -.375 14.529 -.026 .980
U3 .783 .112 .896 6.980 .000
a. Dependent Variable: D8
Sumber: Data primer diolah dengan SPSS 16, 2013
D8 = 0.783U3 – 0.375
Coefficientsa
Unstandardized Standardized
Coefficients Coefficients
Model B Std. Error Beta t Sig.
1 (Constant) -30.038 17.293 -1.737 .113
U1 .376 .298 .590 1.260 .236
U2 -.019 .308 -.029 -.061 .952
U4 .437 .149 .494 2.938 .015
a. Dependent Variable: D13
Sumber: Data primer diolah dengan SPSS 16, 2013
D13 = 0.376U1 – 0.019U2 + 0.437U4 – 30.038
Tabel 4.49 Koefisien Korelasi D14
Coefficientsa
Unstandardized Standardized
Coefficients Coefficients
Model B Std. Error Beta t Sig.
1 (Constant) -8.973 54.095 -.166 .871
U1 -1.766 .934 -1.255 -1.891 .085
U2 2.491 .945 1.748 2.635 .023
a. Dependent Variable: D14
Sumber: Data primer diolah dengan SPSS 16, 2013
D14 = -1.766U1 + 2.491U2 – 8.973
Coefficientsa
Unstandardized Standardized
Coefficients Coefficients
Model B Std. Error Beta t Sig.
1 (Constant) -103.111 38.154 -2.703 .021
U1 2.529 .659 1.481 3.839 .003
U2 -1.090 .667 -.631 -1.635 .130
a. Dependent Variable: D23
Sumber: Data primer diolah dengan SPSS 16, 2013
D23 = 2.529U1 – 1.090U2 – 103.111
Tabel 4.51 Koefisien Korelasi D24
Coefficientsa
Unstandardized Standardized
Coefficients Coefficients
Model B Std. Error Beta t Sig.
1 (Constant) -2.453 31.929 -.077 .940
U1 .913 .551 .625 1.657 .126
U2 .442 .558 .299 .793 .445
a. Dependent Variable: D24
Sumber: Data primer diolah dengan SPSS 16, 2013
D24 = 0.913U1 + 0.442 – 2.453
PRIA
Dengan adanya persamaan tersebut dapat dicari nilai suatu variable tak
bebas (dependent) dari nilai satu atau lebih variable bebas (independent). Variabel
dependent terdiri dari D1–D26 kecuali dimensi tubuh utama (D1, D3, D6, D15,
dan D26) sedangkan untuk data independent yaitu D1, D3, D6, D15 dan D26.
Contoh:
5.1. Kesimpulan
Berdasarkan praktikum Anthropometri yang telah dilakukan dan dilanjutkan
dengan pengolahan data, maka dapat diperoleh kesimpulan sebagai berikut:
5.2. Saran
Berdasarkan praktikum Anthropometri yang telah dilakukan, penulis memberikan
saran sebagai berikut:
Barnes, Ralph M. 1980. Motion and Time Study and Measurement of Work. New
Dempster, W.T.(1955). Space Requirements of the seated operator : geomatrical, kinematic and
mechanical aspect of the body with special reference to the limb. WDAC Tech. Note: 55-
159, Wright Patterson Air Force Bace, OH.
Harrianto, R, 2008. Buku Ajar Kesehatan Kerja. Penerbit Buku Kedokteran EGC,
Jakarta.
Nurmianto, Eko. 1991 Ergonomi Konsep Dasar Dan Aplikasinya. Prima Printing,
Surabaya
Nurmianto, E (1991a). Aplikasi desain tempat kerja ditinjau dari human factor engineering
dalam perancangan pesawat terbang. Proceedings Simposium Nasional Ilmu Pengetahuan
dan Teknologi dalam Rekayasa Aeronautika. IPTN Bandung.
Nurmianto, E. (1991b). Desain kerja indusrti : Tinjauan ergonomi dalam industri. Seminar
Nasional Desain Produk Industri, FTSP-FTI ITS, Surabaya.
Pheasant, S. (1986). Body space : anthropometry, ergonomics and design. London : Taylor and
Francis.
Reynold, H.S. (1978). The inertial properties of the body and its segment. In NASA (1978). Op.
Cit., vol. I, Chapter IV.
Suma’mur, P.K (1989). Ergonomi untuk produktivitas kerja. Jakarta : C.V. Haji masagung.
Svensson, N.L. (1989). Lecture notes on the mechanics of human body. Faculty of Engineering,
UNSW, Sydney.
Wignjosoebroto, Sritomo. 2003.Ergonomi, Studi Gerak dan Waktu, Jakarta: PT. Guna Widya
Nurmianto, Eko. 1998. Ergonomi ; Konsep Dasar dan Aplikasinya. Guna Widya.
Jakarta.