METODE SLOPE-DEFLECTION

Ir. Fredrik Allo, MSi

 TUJUAN INSTRUKSIONAL
Setelah mempelajari modul ini mahasiswa diharapkan
mampu:
UMUM
• Menganalisis balok/portal statis tak tentu dengan
Metode Slope-Deflection.
KHUSUS
• Memahami konsep dan menghitung angka kekakuan
pada balok/portal statis tak tentu;
• Memahami konsep dan menghitung momen primer;
• Memahami dan menurunkan persamaan momen ujung
balok sebagai fungsi momen primer dan deformasi pada
ujung-ujung balok;
 TUJUAN INSTRUKSIONAL
• Membuat persamaan slope-deflection dengan syarat
keseimbangan setiap titik pertemuan (joint) dari
balok/portal (didapat persamaan linier simultan – PLS –
dalam deformasi titik pertemuan);
• Untuk portal goyangan perlu tambahan persamaan
dengan syarat keseimbangan parsil atau keseluruhan;
• Menghitung deformasi dan goyangan yang terjadi
dengan menyelesaikan PLS tadi;
• Menghitung momen-momen ujung balok/portal.
 Penurunan
Metode Slope-Deflection
Asumsi yang digunakan:
• Semua titik buhul bersifat kaku sempurna sehingga jika
terjadi deformasi, maka semua bagian pada titik buhul
mengalami deformasi yang sama
• Semua muatan antara (titik buhul) secara ekivalen
dikerjakan pada titik buhul
• Deformasi selain akibat lentur diabaikan.
 EI, L
Prinsip superposisi:
(a) A B
MA  M  MA  MA
0
A MA θA
M B  M B0  M B  M B (b) θB Δ

M0A & M0B =momen primer MB

M0A
di A dan B, Gbr (c) (c)
Hitung M' – Gbr (d) dan (e) M’A M0B
M A L M B L (d)
 A   A1   A2  
3EI 6 EI θA1 θB1
M A L M B L (e) M’B
 B   B1   B 2   
6 EI 3EI θB2
θA2
Diselesaikan didapat: M’’A
2 EI Δ
M A  ( 2 A   B ) (f)
L
2 EI M ’’ B
M B  (2 B   A )
L
Menghitung M''A dan M''B – Lihat Gbr (f)

6 EI 6 EI
M A   2 
MB   2
L L
Substitusi nilai M'A , M'B , M''A dan M''B didapat:
2 EI
M A  M A0  ( 2 A   B  3 )
L dengan ψ = Δ/L
2 EI
MB  MB 0
( 2 B   A  3 )
L
Rumus dasar ini dikerjakan untuk semua titik pertemuan
kemudian dengan syarat keseimbangan momen
didapatkan PLS dalam θi dan ψi. Setelah diselesaikan
nilai θi dan ψi disubstitusikan kembali akan didapat
momen-momen pada titik pertemuan balok/kolom.
Analisis selanjutnya dilakukan dengan syarat-syarat
keseimbangan statis.
 Langkah-langkah Analisis
1. Menentukan Derajat Kebebasan (Degree of freedom) dari
balok/portal
2. Menghitung Momen-momen Primer atau Momen Jepit
Ujung (Fixed end moments)
3. Membuat persamaan-persamaan slope deflection untuk
setiap momen pada ujung-ujung balok/kolom portal.
4. Dengan syarat keseimbangan momen-momen untuk semua
titik pertemuan/buhul didapat suatu himpunan PLS dalam
putaran-putaran sudut dan perpindahan yang terjadi.
5. Mencari putaran sudut dengan menyelesaikan PLS.
6. Menghitung momen-momen pada ujung batang dengan
substitusi kembali nilai-nilai putaran sudut ke dalam
persamaan slope-deflection
7. Menggambar diagram M, D, N serta garis elastis
CONTOH 1
 3m
 Balok Gbr (a) mempunyai 2 1 t/m 3t
B C
derajat kebebasan (dof) yakni
(a) A EI EI
putaran sudut di B dan di C.
6m 6m
 Kekakuan Relatif
kAB:kBC=EI/6:EI/6
kAB:kBC=1:1

 Persamaan Slope Deflection

1.6 2
M AB    ( B )  3   B
12
1 .6 2
M BA   (2 B )  3  2 B
12
3 .6
M BC    (2 B   C )  2,25  2 B   C
8
3 .6
M CB   ( 2 C   B )  2,25   B  2 C
8
 Syarat Keseimbangan
Momen
M B0
M BA  M BC  (3  2 B ) 
(2,25  2 B   C ) 
4 B   C  0,75  0
4 B   C  0,75
M C 0
M CB  2,25   B  2 C  0
 B  2 C  2,25
 Diselesaikan dan didapat:
 B  0,10714
 C  1,17857
 Substitusi kembali ke
dalam persamaan slope-
deflection untuk momen:
M BA  3  2 B  3  2  0,10714  3,214
M BC  2,25  2 B   C
 2,25  2  0,10714  (1,17857)
 3,214
M CB  2,25  2 B  4 C
 2,25  0,10714  2(1,17857)
 2,25  0,107  2,357
0
 Hasilnya sama dengan
metode yang lain
CONTOH 2
 10 t 5m 10 t
3m
1 t/m
A
EI B 2EI C EI D
10 m 10 m 10 m

Momen Primer
Pab 2
10  3  7 2
0
M AB  2  2
 14,700 t  m
l 10

Pa 2 b 10  32  7
0
M BA  2  2
 6,300 t  m
l 10
ql 2 1 10 2
0
M BC   M CB
0
   8,333 t  m
12 12

Pl 10  10
M 0
CD  M 0
DC    12,500 t  m
8 8
 Persamaan Slope Deflection
2 EI
M AB  14,700  (2 A   B )  14,700  EI (0,4 A  0,2 B )
l
2 EI
M BA  6,300  (2 B   A )  6,300  EI (0,4 B  0,2 C )
l
2  2 EI
M BC  8,333  ( 2 B   C )  8,333  EI (0,8 B  0,4 C )
l
2  2 EI
M CB  8,333  ( 2 C   B )  8,333  EI (0,8 C  0,4 B )
l
2 EI
M CD  12,500  ( 2 C )  12,500  EI (0,4 C )
l
2 EI
M DC  12,500  ( C )  12,500  EI (0,2 C )
l
 Syarat Keseimbangan
M A
 14,700  EI (0,4 A  0,2 B )  0
M B
 2,033  EI (0,2 A  1,2 B  0,4 C )  0
M C
 4,167  EI (0,4 B  1,2 C )  0
Ditulis dalam bentuk matriks
0,4 0,2 0   EI A  14,700
0,2 1,2 0,4  EI  =  2,033 
  B
 
 0 0,4 1,2   EI C   4,167 
 Penyelesaian Persamaan
   40,2184 / EI 
Hasilnya adalah:  A  
   6,9368 / EI 
 B  
 C   5,7845 / EI 
Dengan substitusi kembali didapat momen-momen sebagai berikut:
M AB  14,700  EI (0,4 A  0,2 B )
 14,700  0,4  40,2184  0,2  (6,9368)  0
M BA  6,300  EI (0,4 B  0,2 C )
 6,300  0,4  (6,9368)  0,2  40,2184  11,569
M BC  8,333  EI (0,8 B  0,4 C )
 8,333,8  (6,9368)  0,4  5,7845  11,569
M CB  8,333  EI (0,8 C  0,4 B )
 8,333  0,8  5,7845  0,4  (6,9368)  10,186
M CD  12,500  EI (0,4 C )  12,500  0,4  5,7845  10,186
M DC  12,500  EI (0,2 C )  12,500  0,2  5,7845  13,657
 Diagram M, D, y (garis elastis)
5m
3m 10 t 10 t
1 t/m
A D
EI 2EI EI
10 m B 10 m C 10 m

(a) Balok dan Pembebanan

5,843
5,138
4,653

4,157 4,862
5,347
(b) Diagram Gaya Lintang

11,569 10,186 13,657

1,631
17,529 13,078
(c) Diagram Momen

A D
    
40,218/EI 6,937/EI B C 5,785/EI
(d) Garis Elatis
CONTOH 3
 l
q t/m
B
3EI
C
l = 6 m, h1 = 8 m, h2 = 5 m,
EI h2
q = 2 t/m, H = 6 t.
2EI

H
D
Kekakuan Relatif
h1/3
A
2 EI 3EI EI
k AB : k BC : kCD  : :  5 : 10 : 4
8 6 5
Persamaan slope deflection
h 2h
H  1  ( 1 )2
M AB   3 3  k AB ( B  3 )
2
h1
8 16
6   ( )2
3 3 
  2
 5 ( B  3 )
8 8
  7 ,111  5 B  1,875 
 h1 2 2h1 8 2 16
H ( )  6 ( ) 
M BA  3 3  k (2  3 )  3 3  5(2  3  )
2 AB B B
h1 82 8
 3,556  10 B  1,875
ql 2 2  62
M BC    k BC ( 2 B   C  3 )    10 ( 2 B   C )
12 12
 6  20 B  10 C

ql 2 2  62
M CB   k BC (2 C   B  3 )   10(2 C   B )
12 12
 6  10 B  20 C

M CD  k CD (2 C   D  3 )  4(2 C  3 )  8 C  2,4
5

M DC  k CD ( C  3 )  4( C  3 )  4 C  2,4
5
 Syarat Keseimbangan

M B
 3,556  10 B  1,875  6  20 B  10 C  0
30 B  10 C  1,875  2,444
M C
 6  10 B  20 C  8 C  0,8  0
10 B  28 C  2,4  6
Ada 3 buah variabel yang belum diketahui yakni θB, θC, dan Δ namun
persamaan yang ada baru 2 saja. Persamaan ketiga dicari dengan syarat
keseimbangan gaya-gaya horizontal.
MCD
MBA
2 M AB  M BA M CD  M DC
HA   H  ; HD 
H
HD 3 h1 h2
MDC 2 M AB  M BA M CD  M DC
HA
MAB
 H  0; H  3 H  h 
h2
0
1
 (  7 ,111  5 B  1,875  )  ( 3 , 556  10  B  1,875  )
64 
8
( 8 C  2 , 4  )  ( 4  C  2 , 4  )
 0
5
15  B  3 , 75   3 , 555 12  C  4 ,8 
  2
8 5
1,875  B  0.469   0 , 444  2 , 4  C  0 , 96    2
 1,875  B  2 , 4  C  1.429   1, 556
Ketiga persamaan ini dihimpun dalam bentuk matriks menjadi:

 30 10  1,875  B  2,444  B   0,21319 

 10 28  2, 4       6      0,20223
  C     C  
 1,875  2,4 1,429     1,556      1,02896 
Setelah diselesaikan diperoleh:
θB = 0,21319 θC = - 0,20223 Δ = 1,02896
Dengan substitusi kembali nilai-nilai ini didapat:

M AB  7,111  5 B  1,875  7,111  5  0,21319  1,875  1,02896  7,974

M BA  3,556  10 B  1,875  3,556  10  0,21319  1,875  1,02896  3,759
M BC  6  20 B  10 C  6  20  0,21319  10  (0,20223)  3,759
M CB  6  10 B  20 C  6  10  0,21319  20  (0,20223)  4,087
M CD  8 C  2,4  8  (0,20223)  2,4  1,02896  4,087
M DC  4 C  2,4  4  (0,20223)  2,4  1,02896  3,278
 Diagram Freebody

3,579 t-m 6m 4,087 t-m

5,945 t B 2 t/m C
B 1,473 t 1,473 t C
1,473 t 1,473 t
5,945 t 6,055 t
5m
3,759 t-m 4,087 t-m
8m 1,473 t
6t
D
8/3 m

4,527 t 3,278 t-m

5,945 t
A 7,974 t-m
 5,945 t
Diagram D, M, N, y 2,973 m
4,087 t-m
-1,473 t
3,759 t-m
1,473 t (-)
3,759 t-m 4,087 t-m

5,078 t-m (-)

6,055 t (-)
3,278 t-m -6,055 t
4,098 t-m
1,473 t

4,527 t 7,974 t-m -5,945 t

10,288/EI 10,287/EI

 
2,133/EI 2,023/EI

 

titik belok


 EIθA EIθB EIθC K

MAB = 0.4 0.2 0 -14.700 ==> MAB = 0.4 0.2 0 -14.700 EIθA

MBA = 0.2 0.4 0 6.300 MBA 0.2 0.4 0 6.300 EIθB

MBC = 0 0.8 0.4 -8.333 MBC 0 0.8 0.4 -8.333 EIθC

MCB = 0 0.4 0.8 8.333 MCB 0 0.4 0.8 8.333 1

MCD = 0 0 0.4 -12.500 MCD 0 0 0.4 -12.500

MDC = 0 0 0.2 12.500 MDC 0 0 0.2 12.500

ΣMA=0: 0.4 0.2 0 -14.700 EIθA = 0
ΣMB=0: 0.2 1.2 0.4 -2.033 EIθB = 0
ΣMC=0: 0 0.4 1.2 -4.167 EIθC = 0
1

0.4 0.2 0 EIθA = 14.700

0.2 1.2 0.4 EIθB 2.033

0 0.4 1.2 EIθC 4.167

EIθA = 40.218
EIθB -6.937
EIθC 5.784
MAB = 0.4 0.2 0 -14.7 40.218 = 0.000

MBA 0.2 0.4 0 6.3 -6.937 11.569

MBC 0 0.8 0.4 -8.3333 5.784 -11.569

MCB 0 0.4 0.8 8.33333 1 10.186

MCD 0 0 0.4 -12.5 -10.186

MDC 0 0 0.2 12.5 13.657