Anda di halaman 1dari 5

NAMA : KETUT MAS SANDIASIH

NIM : 09. 1.1.7.1.2950

KELAS : Bahasa Bali 1

TUGAS AKHIR
KESUSASTRAAN LAN KEBUDAYAAN BALI

PITAKEN

Indayang makarya naskah Puisi Bali Anyar lan saking puisi kakaryanang cerpen
Balinayane!
CAWISAN

- Puisi Bali Anyar

MAWALI RING WANA

Manggihin jagate sekadi mangkin


Jadmane sami pada ngeling
Ekonomi sane sayan nguredang
Sangkaning corona nenten ilang-ilang
Sebet ngenehang gumi ne jani madecik pati.

Ten minayang sane tiwas miwah sugih


Cenik kelih, tua bajang sami keni panglalah
Merasa jejeh
Merasa inguh
Sami ajerih
Sami leleh,
Ring kahuripan sane meweh.

Kadi cemer ikang Bhuana gumine mangkin


Nanging,
Yening manahin malih,
Sayuakti sampun rikala mrana,
Wau eling mawali ring wana.
- Cerpen manut daging Puisi Anyar ring ajeng

MAWALI RING WANA

Tuara sida antuk nandingin kaluihan gumi Baline Uli pidan Pulo Baline suba

kasub kanti ka dura Negara. Uli pidan suba liu anake uli dura Bali, uli dura negara

teka mai ka Bali. Apa ane aliha ka Bali? Mirib meled ngasanin jaen idup di Bali.

Kaluihan Baline mula sing kodag-kodag, sing telah-telah yen tuturang. Kaluihan

lan kaasrian palemahan Baline ane tan patanding, seni budaya krama Baline ane

werdi lan ngancan nglimbak. Nanging sesukat guminé uyak gering lan grubug

agung puniki. Tuara-tuara ade bani malali ka Bali. Jadmane sami pada ngeling

nyingakin kawentenan gumi Baline, samian meweh tur ekonomi sayan nguredang.

Pitung sasih sampun Gede Darma dirumahkan ulian corona. Ia kelangan teken

pekaryan di tongos ipun mekuli. Raris Gede Darma alon-alon mamargi, paling

masledetan, makipekan nolih sisi kangin lan sisi kauh. Ten uning napi karuruh,

“nyen jani lakar alih, sami pada mengkeb, malaib uli lawat pedidi”. Ring manah

taler embas mkudang-kudang pitaken, “Nyen ngawinang krama Baline jerih

sekadi puniki? Saking panegara napi sane bani ngusak-asih katreptian jagat

Baline? Keto pakrimik Gede Darma.

De..de, lakar luas kija? Kenten piragi ipun pitaken anak lingsir. Ken-ken dadi

Gede mendep. Yadiastun Gede sampun maboreh kayu, mapecat uli Restauran

tongos ngantungan payuk jakan, nanging iraga idup di gumine nenten dados

makelo-kelo sebet. Sinambi ngantosang grubug agung puniki ical, ngadenan iraga

nyemak pakaryan ane lenan, ane melah tur maguna, katimbang iraga negak
madamar layon, mepangenan. Sampun akeh anake lingsir ngeraos nanging Gede

Darma nenten nyawis nang abucu.

Uli dije kaden ade munyi sade nengkik, “Eda ja ngrieng buka keto, Kak. Bes

keras gati isin griengan Pekake ento.” Dupdupang tiang pekak tiange apang suud

ngrieng buka keto. Nyak mendep buina nyak tusing uyut dogen. Belin tiange

ngulak-ngulak idupne. Sadrasan idupe suba liu rasaanga. Tawanga tiang glencar-

glenjir buka tusing nawang isi idup. Sinambi tiang negak di sampingne. “Ne

tulungin nuturin beline apang suud mapangenan buka keto”.

“Saje buka pamineh pekake ento beli, sing je beli dogen ane dirumahkan,

kelangan pangupa jiwa. Makejang mati ulian coronane ene, ten minayang sane

tiwas miwah sugih, cenik kelih, tua bajang sami kene panglalah, sami anake

marasa jejeh, inguh, leleh, ring kauripan sane meweh niki, nanging iraga tusing

dadi milu mati” keto pasautne Made Sari.

“Yen unduke ane ento beli suba nawang, ane sebetang beli…….” Mare abucu

belin ipun ngeraos, katimpalin malih olih adin ipun. “Ape ane kesebetang Beli?

Sing ngidaang ngemangaang tiang bekel nyabran asasih?” “Nah, ento Made sube

nawang jani beli sube tusing megae, tusing ngelah geginan ape. Yadiastu Made

jani melajah daring apa adane ento, nanging basange dadi sing isinin?” keto

pasaut belin ipune.

“Ede beli sumanang saya, pipis ane kirimin bli ane nyabran asasih, enu

katabungang tiang jani ento gulak-gulikang anggo ngae usaha panag ade anggo

nyambung idup”.
Lege pesan pekak ipune ngeraos, “Mimihhhh, dueg sajan cucun kak e nuturin

beline. Lege kak ningeh munyin Madene buka keto. Ne jani kene, sawireh modal

jinah suba ada, to karang lan tegalane tandurin beliang sakancan entik-entikan,

apang ade geginan sewai-wai”.

Tan karasa ngetel yeh paningalan Gede Darma ningeh munyin pekene buka

keto, Gede Darma ngraos. “Made, beli sing pocol ngelah adi buka Made. Dueg lan

jemet, Jani kanggoang pipis bekel Madene beli silih anggo modal. Apang ade

anggon nyambung idupe jani. Nyen nawang usaha beline lancar, ditu beli

ngewaliang pipis Madene. Yen saje bli Gede jagi mautsaha, tiang sayaga

ngewantu bli. Lan sareng sareng mautsaha apang makupuk bungut paone”.

Luung kenyem pekakne mirage raos cucu-cucun ipune simambi ngraos “Nah,

jani kanggoang malu made idup keweh, biasane nyakan nganggo kompor gas, jani

kanggoang mawali malih ngudusang pawaregan ngangge saang. Mawali nuluh

tuad, tebe miwah tegalan mangda patu majengan. Yadiastu leleh, nanging presida

ngwantu kahuripan sane meweh”.

Raris mapineh Gede Darma ring kayun, “Minabang kantun sue kawentenan

puniki, nandurin karang tegalan, nandurin karang sawah, tur mabian, mangkin

mawali mangda sida kaanggen nglanturang kauripan. Yening manahin malih,

sayuakti sampun rikala mrana, wau eling mawali ring wana.

Anda mungkin juga menyukai