SESI 2

pElaporan KEWanGan
KopEraSI

INSTITUT KOPERASI MALAYSIA

ZON SELATAN

SKOP SESI

Sumber Kewangan Koperasi

Penyenggaraan Akaun

Aliran Perakunan

Penyata Kewangan Koperasi

Sistem Pengurusan Maklumat Kewangan Koperasi

(SPMKK)

Belanjawan Koperasi

Laporan Pengurusan

Laporan Juruaudit

1
 SUMBER KEWANGAN KOPERASI

a) Fee masuk
b) Syer
c) Yuran
d) Simpanan khas GP9: Pengambilan Simpanan Khas
e) Deposit atau pinjaman daripada anggota atau bukan anggota (bukan anggota perlu
kelulusan SKM dan tertakluk kepada Seksyen 52 & 52A)
(ea) pinjaman dari mana- mana institusi kewangan yang berlesen atau koperasi
yang ditentukan oleh Suruhanjaya.
f) Lebihan yang dibawa ke akaun rizab
g) Derma dan pemberian yang diberikan oleh orang ketiga – perlu kelulusan bertulis SKM
(jika dari sumber asing)
-Sek. 50: Wang Koperasi-

PENYENGGARAAN AKAUN

MENGEMASKINI MENYEDIAKAN MENGHANTAR

REKOD URUSNIAGA LAPORAN
PENYATA AUDIT LAPORAN KEPADA
DLM TEMPOH 30 MESYUARAT
KEWANGAN LUAR SKM DAN
HARI AGUNG
TAHUNAN Sek 60 ANGGOTA
Sek 58(1) & (2) Sek 59(1)
Sek 58(3) Sek 59(2)

JAN DIS JAN - FEB MAC-APRIL MEI JUN

TAMAT TAHUN
KEWANGAN
Sek 2 & UUK 73
ANDAIAN TAHUN KEWANGAN BERAKHIR 31 DISEMBER 20XX

2
 ALIRAN PERAKAUNAN KOPERASI
DOKUMEN BUKU CTTN
URUSNIAGA LEJAR IMBANGAN DUGA PENYATA KEWANGAN
PUNCA PERTAMA
PENERIMAAN WANG
Syer Diterima
Fee Masuk
Jualan Tunai
Resit → Pendapatan diterima → Buku Tunai
Bayaran penghutang
Bayaran balik pinjaman
Simpanan Anggota
Pinjaman Diterima

PEMBAYARAN WANG → Lejar Am

Bayaran balik syer Akaun Perdagangan
Belian barang niaga tunai
Baucer Bayar belanja-belanja Akaun Untung Rugi
→ → Buku Tunai
Bayaran Bayaran Pemiutang
Pinjaman dikeluarkan
Bayaran balik simpanan Akaun Pembahagian Keuntungan
→ Imbangan duga sebelum & selepas pelarasan →
Imbuhan tunai runcit
Kunci Kira-Kira
Baucer Terima Imbuhan T/Runcit
→ → Buku Tunai Runcit
T/Runcit Bayaran Wang T/Runcit

Invois Lejar Am& Lejar Kecil

→ Belian Barang niaga kredit → Jurnal Belian →
Pembekal Pemiutang Penyata Aliran Tunai

Invois Lejar Am& Lejar Kecil

→ Jualan Barang niaga kredit → Jurnal Jualan →
Koperasi Penghutang

Belian Aset tetap kredit

Invois Pelarasan
Pembekal, Pembetulan kesilapan
→ → Jurnal Am → Lejar Am
Nota Debit, Pulangan jualan/belian
Nota Kredit dll Catatan Pembukaan
Catatan Penutupan

PENYATA KEWANGAN KOPERASI

• Laporan yang menunjukkan kedudukan kewangan koperasi pada suatu tempoh tertentu.
• Format Penyata Kewangan berdasarkan
GP 23: Garis panduan pelaporan penyata kewangan

• Jenis-jenis penyata kewangan

 Akaun Perdagangan dan Untung Rugi
 Akaun Pembahagian Keuntungan
 Kunci Kira-Kira
 Penyata Aliran Tunai
 Nota kepada Akaun

3
 a. Akaun Perdagangan
• Menunjukkan perbezaan diantara jualan dan kos jualan

• Untung atau rugi kasar

Untung Kasar = Jualan > Kos Jualan
Rugi Kasar = Jualan < Kos Jualan

GP 23: Dilampirkan sebagai Nota Kepada Akaun

Format Akaun Perdagangan

Koperasi XYZ
Akaun Perdagangan Berakhir………
20X0 20X1
Jualan x x
Inventori Awal x x
+Belian x x
xx xx
-Inventori Akhir (x) (x)
Kos Jualan x x
Untung/ (Rugi) Kasar x x

4
 a. Akaun Untung Rugi
• Pengiraan untung atau rugi bersih perniagaan koperasi

• Mengambil kira semua pendapatan dan perbelanjaan terlibat.

FORMAT AKAUN UNTUNG RUGI

PENDAPATAN

Pendapatan daripada Aktiviti:

Aktiviti A

Aktiviti B

Pendapatan daripada Syarikat Bersekutu

Pendapatan Am

Jumlah

(-) PERBELANJAAN

Kos Jualan/Kos Aktiviti:

Aktiviti A

Aktiviti B

Perbelanjaan Am

Jumlah

Keuntungan/(Kerugian) daripada aktiviti biasa

Pendapatan/(Perbelanjaan) Luar Biasa

Keuntugan/(Kerugian) Bersih

10

5
 b. Akaun Pembahagian Keuntungan

• Cadangan mengagihkan keuntungan koperasi tahun kewangan semasa.

– Pembahagian Statutori
• (15%* KWRS, 2% KWA Pendidikan & 1% KWA Pembangunan)
– Pembahagian lain-lain
• (contoh: potongan atas langganan, dividen, honorarium)

• Pelarasan tahun lepas samada (pelarasan operasi & bukan operasi) hendaklah ditunjukkan.

11

Pemindahan kepada KWRS

“…pemindahan tidak kurang 8% daripada untung bersih teraudit mulai

tahun 2019 kecuali koperasi KWRSnya 100% atau lebih daripada syer
dan yuran.”

- Arahan SKM Bilangan 3/2021-

12

6
 AKAUN PEMBAHAGIAN
KEUNTUNGAN
Inisiatif KWRS Kepada PENYENGGARAAN
PEMINDAHAN Koperasi BERIKUTAN KWRS
KEPADA KWRS PENULARAN WABAK Koperasi hendaklah
“…pemindahan tidak PANDEMIK covid-19; mendepositkan KWRS ke
kurang 15% PEMINDAHAN KEPADA dalam Akaun Deposit
daripada untung KWRS Koperasi dalam tempoh
bersih teraudit mulai enam (6) bulan selepas
“…pemindahan tidak tahun kewangan berakhir.
tahun kewangan kurang 8% daripada
2019 kecuali untung bersih teraudit
koperasi KWRSnya mulai 31 Dis 2021 - Arahan SKM Bilangan
100% atau lebih sehingga 30 Nov 2022 2/2019
daripada syer dan kecuali koperasi -GP 29 Pelaksanaan
yuran.” KWRSnya 100% atau Akaun Deposit Koperasi
lebih daripada syer dan -Akaun Deposit Koperasi
yuran.” di Co-opbank Pertama
- Arahan SKM
Bilangan 1/2019 - Arahan SKM Bilangan (Surat Arahan SKM
3/2021 bertarikh 31 Januari 2022)

ARAHAN PEMINDAHAN KWRS

7
 Penyenggaraan Kumpulan Wang Rizab Statutori

• Mengasingkan dan mewakilkan/melaburkan KWRS dalam aset-aset

cair atau mudah cair yang selamat dan terjamin seperti:
– deposit tetap atau
– pelaburan mudharabah

• KKK- Aset KWRS di bahagian Aset Semasa.

Pekeliling Suruhanjaya Bil 1/2009

15

Pengecualian!

• Dikecualikan daripada membayar 2% KWA Pendidikan & 1% KWA

Pembangunan (Mulai tahun kewangan berakhir 31 Disember 2021)

a) Koperasi yang untung bersih terauditnya adalah kurang daripada

RM50,000;

a) Koperasi sekolah.

16

8
ARAHAN PEMINDAHAN KWA PENDIDIKAN
DAN KWA PEMBANGUNAN

Pengagihan Untung Bersih:

Lain-lain Pembahagian
a) potongan langganan;

b) pembayaran dividen atas syer dan yuran

c) honorarium

d) kebajikan anggotanya dan masyarakat (kumpulan wang)

-Seksyen 57 (5)&(6):Pengagihan Untung Bersih Teraudit-

18

9
 Pengagihan Untung Bersih:
Lain-lain Pembahagian

• Sekiranya koperasi mempunyai untung bersih tahun semasa tetapi masih mempunyai
kerugian terkumpul yang belum dihapuskira sepenuhnya tiada pengagihan Seksyen
57(2) atau(5) boleh dibuat.
-Seksyen 57(7),Kerugian Terkumpul-

• Dengan kelulusan Suruhanjaya, koperasi masih boleh membayar dividen melalui

untung bersih tahun semasa tidak melebihi 5% daripada jumlah syer/yuran/kedua-
duanya.
-Seksyen 57(8), Pembayaran Dividen-

19

Pembayaran Dividen
• Dividen boleh dibayar menggunakan:
➢ Untung bersih tahun semasa
➢ Mana-mana sumber lain (seperti keuntungan terkumpul dan kumpulan wang
penyamaan dividen) terhad sebanyak 10% sahaja atas modal syer/yuran anggota
dengan kelulusan Suruhanjaya.

• Asas pertimbangan bagi pembayaran dividen

➢ Pematuhan Akta, Peraturan, GP, kemampuan kewangan berlandaskan prestasi
koperasi, kecairan, kecukupan peruntukan hutang lapuk dan perancangan masa
depan.
GP2 : Garis panduan mengenai pembayaran dividen
Arahan SKM Bil. 1 Tahun 2011

20

10
 Format Akaun Pembahagian Keuntungan
RM
Untung/(Rugi) Bersih Tahun Semasa XXX
(+/-): Pelarasan Operasi X
Untung/Rugi bersih Selepas Pelarasan Operasi XXX
(-): Kerugian Terkumpul pada Awal Tahun (X)
Untung/Rugi Bersih Selepas Kerugian Terkumpul XXX
(-): Pembahagian Statutori
Kump Wang Rizab Statutori (X)
Kump Wang Amanah Pendidikan Koperasi (X)
Kump Wang Amanah Pembangunan Koperasi (X)

Untung/Rugi Bersih Selepas Pembahagian Berkanun XXX

(-): Peruntukan Cukai (X)
Peruntukan Zakat (X)
(-): Lain-lain Pembahagian (XX)
Baki Keuntungan yang Belum Dibahagi-bahagikan XX
(+/-): Pelarasan Bukan Operasi/Pindahan daripada Akaun X
XX
(+) : Keuntungan Terkumpul Pada Awal Tahun X

Keuntungan/(Kerugian) Terkumpul pd Akhir Tahun

21 X

c. Kunci Kira-kira

• Ringkasan kedudukan:

– aset

– liabiliti dan
– kumpulan wang anggota

• Baki akaun adalah benar pada tarikh tertentu

• Baki akhir akan menjadi baki awal untuk tahun kewangan yang berikutnya.

22

11
 d. Penyata Aliran Tunai
• Aliran tunai masuk dan keluar

AKTIVITI ALIRAN TUNAI

Aktiviti Operasi Pendapatan utama perniagaan dan lain-lain aktiviti

Bayaran Berkanun & Pembayaran berkanun dan lain-lain agihan

Agihan
Aktiviti Pelaburan Perolehan dan pelupusan aset jangka panjang dan
lain-lain pelaburan

Aktiviti Pembiayaan Perubahan modal ekuiti serta liabiliti jangka panjang

koperasi

23

Format Penyata Aliran Tunai

KOPERASI XYX
PENYATA ALIRAN TUNAI BAGI TAHUN BERAKHIR…..
20X0 20X1
Aliran Tunai Bersih daripada Aktiviti Operasi x x

Aliran Tunai Bersih untuk Bayaran Berkanun dan Agihan x x

Aliran Tunai Bersih daripada Aktiviti Pelaburan x x
Aliran Tunai Bersih daripada Aktiviti Pembiayaan x x
Lebihan /Kurangan Tunai dan Setara Tunai x x
Tunai dan Setara Tunai pada Awal Tahun x x
Tunai dan Setara Tunai pada Akhir Tahun x x
24

12
 e. Nota Kepada Akaun
• Huraian terperinci
• Sebahagian daripada penyata kewangan.
• Disediakan bersama penyata kewangan.
• Digunakan untuk menjelaskan butiran seperti:
– Harta Tanah, Loji dan Peralatan
– Geran/Bantuan
– Pinjaman/Pembianyaan (Anggota & Bukan Anggota)

25

1 3 Akaun Pembahagian Keuntungan

Akaun 2 Akaun Untung Rugi Induk Untung Bersih Tahun Semasa XXX
Perdagangan
Aktiviti A Pendapatan Aktiviti: (-) Pembahagian Berkanun
A KWRS
+
Akaun
B
C
KWAPk
KWAPb
Perdaganga (+) Pendapatan Am (-)Lain-lain Pembahagian
n JUMLAH PENDAPTAN Dividen
Aktiviti B (-) Perbelanjaan: Honararium
Keuntungan/ (Kerugian )
+
Akaun
Kos Aktiviti:
A pada Akhir Tahun XXX
Perdaganga B
n
Aktiviti C
C
(-) Perbelanjaan Am
4 Kunci Kira- Kira

JUMLAH PERBELANJAAN Harta Tanah, Loji dan Peralatan xxx

Untung bersih keseluruhan XXX Aset Bukan Semasa xxx

5
Aset Semasa xxx
Penyata Aliran Tunai Tunai xxx
Aliran Tunai Aktiviti Operasi (-)Liabiliti Semasa
Untung Sebelum Cukai xxx KWRS (xx)
xxx KWAPk (xx)
KWAPb (xx)
Aliran Tunai Bayaran Berkanun dan Agihan xxx Dividen (xx)
Aliran Tunai Aktiviti Pelaburan xxx Honorarium (xx)
Aliran Tunai Aktiviti Pembiayaan xxx Aset Semasa Bersih xxx
Lebihan/(Kurangan) Tunai xxx 1234
(+) Tunai dan Setara Tunai Awal Tahun xx Dibiayai Oleh:
Tunai dan Setara Tunai Akhir Tahun xxx Kumpulan Wang Anggota xxx
Untung Terkumpul xxx
6 *Perincian Maklumat dalam KWRS
Liabiliti Bukan Semasa
xxx
xxx
Nota Kepada Akaun 1234 26

13
 PENYEDIAAN PENYATA KEWANGAN DAN LAPORAN
LEMBAGA

• Membentangkan dalam MAT tidak lewat daripada 18 bulan selepas pendaftaran

(koperasi baru) dan selepas itu tiap-tiap tahun :
a) akaun perdagangan dan untung rugi termasuk subsidiari
b) kunci kira-kira termasuk subsidiari
c) laporan lembaga
d) laporan juruaudit
-Seksyen 59 (1), Akta Koperasi 1993-
DAN
• ..... hendaklah dikemukakan kepada anggota-anggotanya tidak kurang 15 hari
Suruhanjaya tidak kurang 30 hari sebelum MAT.

-Seksyen 59 (2), Akta Koperasi 1993-

27

PENYATA KEWANGAN DAN LAPORAN LEMBAGA (samb.)

• Sekiranya terdapat pandangan SKM dan mempunyai kesan

akaun teraudit, akan diselaraskan dan ditunjukkan dalam akaun
teraudit pada tahun hadapan.
-Seksyen 59 (2A),Akta Koperasi 1993-

14
 KESIMPULAN

• Memahami pelaporan kewangan koperasi adalah penting

kerana ia menghasilkan satu bentuk bahasa perniagaan
yang perlu difahami dengan baik oleh semua pihak yang
terlibat.
• Penyata kewangan menjadi alat untuk berkomunikasi
dalam memberikan maklumat yang berguna kepada
pengguna maklumat perakaunan.

ULANGKAJI

UJI SEMAK:

1) Nyatakan kepentingan penyenggaraan rekod-rekod

perakaunan dalam pengurusan kewangan.

2) Nyatakan lima penyata kewangan koperasi mengikut

GP 23: Garis panduan pelaporn penyata kewangan?

15