Sejarah China

Sejarah China
PURBA
3 Tokoh Mulia & 5 Maharaja
Dinast i Xia 2100–1600 BCE
Dinast i Shang 1600–1046 BCE
Dinast i Zhou 1045–256 BCE
Zhou Barat
Zhou Timur
Zaman Musim Bunga dan Musim Luruh
Zaman Negara Berperang
Maharaja
Dinast i Qin 221 BCE–206 BCE
Dinast i Han 206 BCE–220 CE
Han Barat
Dinast i Xin
Han Timur
Tiga Kerajaan 220–280
Wei, Shu & Wu
Dinast i Jin 265–420
Jin Barat 16 Kerajaan
Jin Timur 304–439
Dinast i-dinast i Ut ara & Selat an
420–589
Dinast i Sui 581–618
Dinast i Tang 618–907
( Zhou Kedua 690–705 )
5 Dinast i &
Dinast i Liao
10 Kerajaan
907–1125
907–960
Dinast i Song
960–1279
Song Ut ara Xia Barat
Song Selat an Jin
Dinast i Yuan 1271–1368
Dinast i Ming 1368–1644
Dinast i Qing 1644–1911
MODEN
Republik China 1912–1949
Republik Rakyat China Republik
1949–kini China
(Taiwan)
1945–kini
Rencana berkait an

Sejarah China
Garis masa sejarah China
Dinasti-dinasti dalam sejarah China
Sejarah bahasa
Sejarah seni
Sejarah ekonomi
Sejarah pendidikan
Sejarah sains dan teknologi
Sejarah perundangan
Sejarah media
Sejarah ketenteraan
Sejarah keluatan

Kotak ini: lihat bincang sunting (https://ms.wikipedia.org/w/index.php?title=Templat:Sejarah_China&action=edit)

Sejarah China t ercat at dalam rekod-rekod sejarah t radisional yang wujud sejak dari zaman
Tiga Tokoh Mulia dan Lima Maharaja pada sekit ar 5,000 t ahun dahulu, dan disokong oleh rekod-
rekod arkeologi yang wujud sejak abad ke-16 SM. China merupakan salah sat u t amadun
bert erusan yang t ert ua di dunia. Kulit kura-kura dengan t anda-t anda yang membangkit kan
kenangan t ulisan Cina kuno daripada Dinast i Shang wujud pada sekit ar 1500 SM, mengikut
pent arikhan karbon. Peradaban Cina berasal daripada negara-negara kot a di lembah Sungai
Kuning. Tahun 221 SM biasanya dit erima sebagai t ahun ket ika China disat ukan di bawah sebuah
kemaharajaan besar at au empayar. Dinast i-dinast i bert urut -t urut dalam sejarah China t elah
mengembangkan berbagai-bagai sist em birokrasi unt uk membolehkan maharaja China
menguasai wilayah yang besar.

Asas-asas t amadun Cina t erdiri daripada pengenaan sist em t ulisan yang sama oleh Dinast i Qin
pada abad ke-3 SM sert a perkembangan ideologi negara berdasarkan Konfusianisme pada
abad ke-2 SM. China mengalami zaman-zaman yang berselang-seli ant ara perpaduan dan
perpecahan, dengan kekadangnya penaklukan oleh orang-orang asing. Sebilangan penakluk
diasimilasi ke dalam kaum Cina. Pengaruh-pengaruh kebudayaan dan polit ik dari banyak
bahagian di Asia membawa gelombang-gelombang penghijrahan, peluasan, dan asimilasi yang
bert urut -t urut unt uk mencipt a sebuah kebudayaan Cina.

Daripada pemburu-pengumpul kepada petani

Negara China yang t erdapat pada masa kini pernah dihuni oleh Homo erect us melebihi sejut a
t ahun dahulu. Kajian yang baru-baru ini menunjukkan bahawa alat -alat bat u yang dit emui di
t apak Xiaochangliang t elah wujud sejak 1.36 jut a t ahun lagi, menurut pent arikhan
magnet ost rat igraf. Tapak arkeologi di Xihoudu, Provinsi Shanxi merupakan rekod t erawal
t ent ang penggunaan api oleh Homo erect us dan dit et apkan t arikhnya sebagai 1.27 jut a t ahun
dahulu. [1] Ekskavasi-ekskavasi di Yuanmou dan kemudiannya di Lant ian menunjukkan
penghunian awal. Spesimen Homo erectus yang t ermasyhur yang dit emui di China pada t ahun
1923 ialah apa yang t elah digelar Lelaki Peking. Dua buah bekas t embikar yang digali di Gua
Liyuzui yang t erlet ak di Liuzhou, Provinsi Guangxi masing-masing wujud sejak 16,500 SM dan
19,000 SM. [2] Bukt i t erawal unt uk penanaman sekoi menet apkan t arikhnya pada sekit ar 7000
SM. Alat -alat muzik yang boleh dimain, peringkat t erawal sist em t ulisan bahasa Cina (masih
diperdebat kan) dan pengeluaran wain t erawal di dunia t elah dit emui di t apak Jiahu. Jiahu
merupakan peringkat t erawal kebudayaan Peiligang di kaunt i Xinzheng, Henan, dan hanya 5%
t elah diekskavasi sehingga t ahun 2006. Dengan pert anian dat angnya banyak penduduk, dengan
keupayaan menyimpan dan mengagih-agihkan t anaman mendukung para t ukang dan pent adbir.
Pada lewat zaman Neolit ik, lembah Sungai Kuning mula memperkukuh kedudukannnya sebagai
suat u pusat kebudayaan, dengan desa-desa pert ama dit ubuhkan. Desa-desa yang paling
pent ing dari segi arkeologi ialah desa-desa yang dit emui di Banpo, Xi'an.

Prasejarah

Sejarah kuno

Dinasti Qin: Permulaan Empayar China

Dinasti Han: Zaman kemakmuran

Zaman Jin

Dinasti-dinasti Selatan dan Utara

Dinasti Sui: Penyatuan semula

Dinasti Tang: Pemulihan kemakmuran

Lima Dinasti dan Sepuluh Kerajaan

Pembahagian politik: Liao, Song, Xia Barat, Jin, Mongol

Mongol dan Dinasti Yuan

Dinasti Ming: Kebangkitan semula pemerintahan

bangsa Han

Dinasti Qing

Dinast i Qing (1644–1911) diasaskan selepas penewasan Dinast i Ming, dinast i bangsa Han yang
t erakhir, oleh t ent era Manchu. Kaum Manchu yang dahulunya dikenali sebagai Jurchen
menyerang dari ut ara pada lewat abad ke-17. Walaupun mereka bermula sebagai penakluk
asing, mereka dengan pant asnya mengamalkan norma-norma kerajaan Cina t radisional yang
mendasarkan Konfusianisme dan akhirnya memerint ah dengan gaya dinast i-dinast i asli.

Dinast i Manchu menguat kuasakan 'perint ah t ocang' yang memaksa semua orang Han unt uk
mengamalkan t ocang Manchu sert a memakai pakaian gaya mereka. Masyarakat Manchu
mempunyai gaya rambut yang ist imewa. Mereka menggunt ing semua rambut di bahagian depan
kepala dan menjadikan rambut di bahagian belakang kepala sebagai t ocang yang panjang.
Pakaian Cina t radisional, at au Hanfu, juga digant ikan dengan pakaian gaya Manchu. Qipao
(pakaian askar panji-panji) dan Tangzhuang yang biasanya dianggap sebagai pakaian t radisional
Cina pada hari ini sebenarnya merupakan pakaian gaya Manchu. Hukuman ke at as sesiapa yang
t idak memat uhi undang-undang it u ialah hukuman mat i.

Maharaja Kangxi menit ahkan pencipt aan sebuah kamus askara Cina yang paling lengkap ket ika
it u. Di bawah Maharaja Qianlong, penyusunan sebuah kat alog t ent ang karya-karya kebudayaan
Cina dilakukan.

Dinast i Manchu memulakan sist em "Lapan Panji-panji" sebagai suat u percubaan unt uk
mengelakkan asimilasi ke dalam masyarakat Cina. "Lapan Panji-panji" it u merupakan inst it usi-
inst it usi t ent era yang dit ubuhkan unt uk memberikan sebuah st rukt ur yang para "askar panji-
panji" dapat mengait kan diri. Keahlian kepada panji-panji t ersebut berdasarkan kemahiran
Manchu dalam bidang-bidang sepert i memanah dan menunggang kuda, sert a kehemat an.
Selain it u, mereka juga digalakkan menggunakan bahasa Manchu, berbanding dengan bahasa
Cina. Para askar panji-panji diberikan hak ist imewa ekonomi dan undang-undang di kot a-kot a
Cina.

Pada separuh abad yang kemudian, kaum Manchu mengukuhkan kuasanya di sebilangan
kawasan yang pada asalnya dikuasai oleh Dinast i Ming, t ermasuk Yunnan. Mereka juga
memperluas lingkungan pengaruhnya ke at as Xinjiang, Tibet , dan Mongolia.

Semasa abad ke-19, kuasa Qing merosot . China mengalami persengket aan sosial secara besar-
besaran, ekonomi yang t idak berkembang, sert a penembusan dan pengaruh Barat . Keinginan
Brit ain unt uk meneruskan perdagangan candu dengan China bercanggah dengan edik-edik
empayar yang mengharamkan dadah yang menagihkan it u, dan Perang Candu Pert ama t ercet us
pada t ahun 1840. Brit ain dan kuasa-kuasa Barat , t ermasuk Amerika Syarikat , kemudian
menduduki "konsesi" secara paksaan dan memperoleh hak ist imewa perdagangan. Hong Kong
diserahkan kepada Brit ain pada t ahun 1842 di bawah Perjanjian Nanking. Selain it u,
Pemberont akan Taiping (1851–1864) dan pemberont akan Boxer (1900) berlaku pada abad it u.
Dari banyak segi, pemberont akan-pemberont akan dan perjanjian-perjanjian yang Dinast i Qing
dipaksa mengikat dengan kuasa-kuasa imperialis merupakan gejala-gejala ket akupayaan
kerajaan China unt uk membalas dengan sempurna kepada keadaan-keadan yang mencabar
China pada abad ke-19.

Zaman Moden

Kedua-dua Perang Candu yang t ersebut di at as sert a perdagangan candu membawa akibat
yang amat merugikan kepada dinast i Qing dan penduduk-penduduk Cina. Perbendaharaan
empayar Qing dua kali diisyt iharkan muflis, akibat pembayaran gant i rugi yang dikenakan kerana
perang-perang candu, sert a aliran keluar logam perak yang banyak, akibat perdagangan candu
(pada t ahap berpuluh-puluh bilion auns). China mengalami dua kebuluran yang paling t eruk t epat
dua puluh t ahun selepas set iap perang candu pada dekad 1860-an dan dekad 1880-an, dengan
kerajaan Qing t idak berupaya unt uk membant u penduduknya. Dari segi sosial, perist iwa-
perist iwa ini mempunyai kesan yang besar kerana ia mencabar hegemoni yang dinikmat i oleh
orang-orang Cina di Asia selama berabad-abad. Oleh it u, negara China di dalam keadaan huru-
hara.

Pemberont akan Taiping, sebuah pemberont akan yang besar, membabit kan sekit ar sat u pert iga
kawasan China yang dikuasai oleh Taiping Tianguo, gerakan agama kuasi-Krist ian yang diket uai
oleh Hong Xiuquan, "Raja dari Syurga". Hanya selepas empat belas t ahun bahawa
pemberont akan Taiping akhirnya dihancurkan ket ika angkat an t ent era Taiping dimusnahkan
dalam Pert empuran Ket iga Nanking pada t ahun 1864. Pada keseluruhannya, ant ara 20 - 50 jut a
orang dikorbankan, dan menyebabkan perang ini merupakan perang yang kedua paling
mengorbankan nyawa dalam sejarah manusia.

Pegawai-pegawai Qing lambat menerima kemodenan dan berasa sangsi t erhadap kemajuan-
kemajuan sosial dan t eknologi yang diperlihat kan mereka sebagai sat u ancaman t erhadap
penguasaan mut lak mereka ke at as China. Sebagai cont oh, serbuk let upan yang t elah
digunakan secara meluas oleh t ent era-t ent era Dinast i Song dan Dinast i Ming diharamkan oleh
raja-raja Qing selepas mereka mengambil alih China. Oleh it u, Dinast i Qing t idak berupaya
menangani pemasukan negara-negara Barat . Kuasa-kuasa barat ada masuk t angan secara
ket ent eraan unt uk mengat asi keadaan huru-hara, sepert i Pemberont akan Taiping sert a
Pemberont akan Pet inju ant i-imperialis. Jeneral Gordon, yang kemudian dibunuh dalam
pengepungan Khart oum, Sudan, sering diberikan penghargaan kerana menyelamat kan Dinast i
Qing daripada pemberont akan Taiping.

Menjelang dekad 1880-an, Dinast i Qing berjaya memat ahkan pemberont akan Taiping pada kos
dan pengorbanan nyawa yang amat t inggi. Ini menjejaskan kebolehpercayaan rejim Qing dan
dianjurkan oleh para ket ua dan ningrat provinsi t empat an, menyumbangkan kepada kebangkit an
hulubalang-hulubalang di China. Dinast i Qing di bawah Maharaja Guangxu bermula unt uk
menangani masalah kemodenan melalui Gerakan Pengukuhan Diri. Bagaimanapun, ant ara t ahun
1898 dan t ahun 1908, Maharani Balu Cixi mempenjarakan reformis Guangxu at as t uduhan
'ket akupayaan ment al'. Dengan bant uan puak konservat if, Cixi memulakan sebuah rampasan
kuasa ket ent eraan dan secara berkesan menghapuskan kuasa Maharaja yang muda, sert a
memulihkan kebanyakan reformasi yang lebih radikal. Maharaja t ersebut mangkat sehari
sebelum kemat ian Maharani Balu (seset engah orang mempercayai bahawa Guangxu diracuni
oleh Cixi). Amalan rasuah oleh para pegawai, kesinisan, sert a pergaduhan-pergaduhan keluarga
diraja mengakibat kan kebanyakan reformasi ket ent eraan t idak berguna. Oleh it u, "Tent era Baru"
kerajaan Qing dit ewaskan dengan t eruk dalam Perang China-Perancis (1883-1885) dan Perang
China-Jepun (1894-1895).

Pada permulaan abad ke-20, Pemberont ak Pet inju mengancam China ut ara. Para pemberont ak
merupakan gerakan ant i-imperialis konservat if yang cuba memulihkan China kepada cara-cara
lama. Maharani Balu yang mungkin cuba memast ikan pemegangan kuasanya, menyebelahi pihak
pet inju ket ika mereka mara ke Beijing. Sebagai gerak balas, Perikat an Lapan Negara menyerang
China. Perikat an it u yang t erdiri daripada t ent era Brit ish, Jepun, Rusia, It ali, Jerman, Perancis,
Amerika Syarikat dan Aust ria, menewaskan pet inju-pet inju dan menunt ut lebih banyak konsesi
daripada kerajaan Qing.

Republik China
Dikecewakan oleh t ent angan ist ana Qing t erhadap pembaharuan sert a kelemahan China, para
pegawai muda, pegawai t ent era, dan pelajar — diilhami oleh gagasan-gagasan revolusi Sun Yat -
sen — mula menyokong penggulingan Dinast i Qing sert a pencipt aan sebuah republik. Sebuah
pemberont akan t ent era, Pemberont akan Wuchang, dimulakan pada 10 Okt ober 1911 di Wuhan.
Kerajaan sement ara Republik China dibent uk di Nanjing pada 12 Mac 1912, dengan Sun Yat -sen
sebagai Presiden, t et api beliau t erpaksa menyerahkan kuasanya kepada Yuan Shikai, ket ua
Tent era Baru sert a Perdana Ment eri kerajaan Qing, sebagai sebahagian perjanjian unt uk
menyebabkan penurunan t akht a raja Qing yang t erakhir (sat u keput usan yang Sun kemudian
berasa kecewa). Pada t ahun-t ahun berikut , Yuan Shikai membubarkan dewan-dewan
perundangan negara sert a provinsi dan pada t ahun 1915, mengisyt iharkan diri sebagai maharaja.
Cit a-cit a empayar Yuan dit ent ang dengan garang oleh orang-orang bawahannya dan selepas
menghadapi prospek pemberont akan, Yuan t urun t akht a dan meninggal dunia t idak lama
kemudian pada t ahun 1916. Kemat iannya mengakibat kan kekosongan pucuk pimpinan dalam
kerajaan republik dan membawa sat u zaman "hulubalang" ket ika China diperint ah oleh kerajaan
campuran yang t erdiri daripada ket ua-ket ua t ent era provinsi yang berubah-ubah.

Sat u perist iwa pada t ahun 1919 yang t idak dikesan oleh negara-negara lain di seluruh dunia
ialah penubuhan Gerakan 4 Mei yang membawa akibat jangka panjang kepada sejarah Cina pada
sepanjang abad ke-20 yang t inggal. Gerakan ini bermula sebagai sat u gerak balas t erhadap
keaiban yang dikenakan ke at as China oleh Perset iaan Versailles yang mengakhiri Perang Dunia
I, t et api kemudian menjadi sebuah gerakan bant ahan t erhadap keadaan di dalam negeri China.
Kesangsian t erhadap falsafah Barat yang liberal di kalangan int elekt ual Cina disusuli oleh
penerimaan aliran fikiran yang lebih radikal. Ini pula menyemai bibit -bibit pert ikaian yang t idak
dapat diselesaikan ant ara sayap kiri dengan sayap kanan di China yang menguasai seluruh
sejarah Cina pada baki abad it u.

Pada dekad 1920-an, Sun Yat -Sen mengasaskan sebuah pangkalan revolusi di China selat an,
dan bermula unt uk menyat ukan sebuah negara yang berpecah-belah. Dengan bant uan Soviet ,
beliau menyert ai sebuah perikat an dengan Part i Komunis China (CPC) yang baru. Selepas
kemat ian Sun pada t ahun 1925, akibat penyakit barah, Chiang Kai-shek, salah sat u anak didik
Sun, merampas kuasa Kuomintang (KMT; bahasa Cina unt uk "Part i Nasionalis") dan berjaya
menguasai kebanyakan kawasan selat an dan t engah China di bawah sebuah kempen
ket ent eraan yang dikenali sebagai Ekspedisi Ut ara. Selepas menewaskan hulubalang-
hulubalang di China selat an dan t engah, Chiang dapat memperoleh keset iaan daripada para
hulubalang di ut ara, walaupun pada nama sahaja. Pada t ahun 1927, Chiang memusuhi CPC dan
mengejar angkat an t ent era CPC sert a ket ua-ket uanya t anpa belas kasihan dari pangkalan-
pangkalan mereka di China selat an dan t imur. Pada t ahun 1934, selepas dihalau dari pangkalan-
pangkalan gunung mereka yang t ermasuk Republik Soviet Cina, angkat an t ent era CPC
memulakan Perarakan Panjang dan merent asi kawasan-kawasan China yang t erpencil ke arah
barat laut . Akhirnya, mereka mengasaskan sebuah pangkalan gerila di Yan'an di Provinsi Shanxi.

Semasa Perarakan Panjang, para ahli komunis disusun semula di bawah sebuah ket ua baru, Mao
Zedong (Mao Tse-t ung). Perjuangan yang get ir ant ara KMT dan CPC bert erusan, baik secara
t erbuka mahupun secara sulit , pada sepanjang t empoh serangan Jepun yang berlangsung
selama 14 t ahun (1931-1945). Walaupun kedua-dua pihak membent uk barisan bersat u unt uk
menent ang penyerang-penyerang Jepun pada t ahun 1937 semasa bahagian Perang China-
Jepun (1937-1945) dalam Perang Dunia II, barisan it u merupakan barisan pada nama sahaja.
Perang ant ara kedua-dua pihak it u disambung semula selepas kekalahan Jepun pada t ahun
1945. Bagaimanapun menjelang 1949, CPC t elah menguasai kebanyakan negara China (sila
lihat: Perang Saudara Cina).

Chiang Kai-shek melarikan diri dengan saki-baki kerajaannya ke Taiwan pada t ahun 1949, dan
Part i Nasionalisnya menguasai pulau t ersebut sert a beberapa pulau yang berjiran sehingga
pilihan raya demokrasi diadakan pada lewat dekad 1990-an. Sejak dari masa it u, st at us polit ik
Taiwan sent iasa dipert ikaikan.

Masa kini

Dengan perisyt iharan Republik Rakyat China (PRC) pada 1 Okt ober 1949, China dibahagikan
semula kepada Republik Rakyat China di t anah besar dan Republik China (ROC) di Taiwan sert a
Fujian yang merupakan beberapa buah pulau t erpencil. Kedua-dua kerajaan it u menganggap diri
sebagai kerajaan sebenar China dan mengecam sat u sama lain sebagai kerajaan haram. Sejak
dekad 1990-an, ROC t elah mendesak unt uk memperoleh pengikt irafan ant arabangsa, manakala
Republik Rakyat China menent ang bersungguh-sungguh t erhadap sebarang penglibat an
negara-negara asing, dan mendesak bahawa segala hubungan luar negeri t idak menyimpang
daripada dasar Sat u China.

Lihat juga: Republik Rakyat China dan Status politik Taiwan.

Lihat juga

Rencana ini mengandungi aksara khas. Tanpa pemberian sokongan yang sewajarnya, anda
mungkin melihat tanda tanya, kotak, atau simbol lain.

Wikimedia Commons mempunyai media berkait an: Sejarah China.

Dinast i-dinast i dalam sejarah Cina

Garis masa sejarah Cina

 Hist oriografi Cina

Jadual raja Cina

Kelompok-kelompok et nik dalam sejarah Cina

Projek Kronologi Xia Shang Zhou

Raja-raja Cina

Sejarah Hong Kong

Sejarah Macau

Sejarah Taiwan

Sejarah ket ent eraan China

Sejarah perubat an t radisional Cina

Senarai kebudayaan Neolit ik di China

Senarai kelompok-kelompok Cina yang lampau

Senarai negeri-negeri yang memberikan uft i kepada Empayar China

Senarai pemberont akan Cina

Nota kaki

1. "Pentarikhan magnetostratigraf untuk manusia-manusia terawal di China" (http://www.pal

eomag.net/members/rixiangzhu/Earth-Sci%20Review.pdf) , Rixiang Zhua, Zhisheng Anb,
Richard Pottsc, Kenneth A. Hoffman, 9 Oktober 2002.

2. "Penemuan tembikar awal di China" (http://arheologija.ff.uni-lj.si/documenta/pdf29/29c

hi.pdf) Diarkibkan (https://web.archive.org/web/20070614011439/http://arheologija.ff.u
ni-lj.si/documenta/pdf29/29chi.pdf) 2007-06-14 di Wayback Machine oleh Zhang Chi,
Jabatan Arkeologi, Universiti Peking, China

3. China Zaman Gangsa (http://www.nga.gov/exhibitions/chbro_bron.shtm) di

[http://www.nga.gov/ Galeri Seni Negara

4. Skrip-skrip yang ditemui pada tembikar Erlitou (http://www.gog.com.cn/gz/art0402/ca615

230.htm) (ditulis dalam tulisan Cina Mudah)

5. Book "QINSHIHUANG" (http://www.uobuy.com/upload/2005/9/19/200591911278032621

125.jpg)

Rujukan
Daripada pemburu-pengumpul kepada petani
"Pent arikhan magnet ost rat igrafi t ent ang manusia-manusia awal di China", oleh Rixiang zhu,
Zhisheng An, Richard Pot t s, Kennet h A. Hoffman. [1] (ht t p://www.paleomag.net /members/ri
xiangzhu/Eart h-Sci%20Review.pdf)

"Penemuan Tembikar Awal di China", oleh Zhang Chi, Pusat Pengajian Arkeologi, Universit i
Peking, China. [2] (ht t p://arheologija.ff.uni-lj.si/document a/pdf29/29chi.pdf) Diarkibkan (ht
t ps://web.archive.org/web/20070614011439/ht t p://arheologija.ff.uni-lj.si/document a/pdf2
9/29chi.pdf) 2007-06-14 di Wayback Machine
Prasejarah
"Discovery of residue from fermented beverage consumed up to 9,000 years ago in Jiahu,
Henan Province, China", oleh Dr. Pat rick E McGovern, ahli arkeokimia Universit i Pennsylvania,
sert a rakan-rakannya dari China, Great Brit ain, dan Jerman.
Dinasti Xia
David S. Nivison (1993). "Chu shu chi nien, Early Chinese Texts: A bibliographical guide
(edit or: Loewe M.) m.s. 39–47. Berkeley: Persat uan unt uk Pengkajian China Awal.

James Legge (1865). "The Chinese Classics III: The Shoo King Prolegomena" (mengandungi
t erjemahan Cat at an Tahunan Buluh dalam bahasa Inggeris). Taipei: Pusat Bahan-bahan
Selat an.
Dinasti Shang
St ephen W. Durrant (1995). "The Cloudy Mirror: Tension and Conflict in the Writings of Sima
Qian". Albany : Percet akan Universit i Negeri New York.
Dinasti Han
de Crespigny, Rafe. 1977. "The Ch'iang Barbarians and the Empire of Han: A Study in Frontier
Policy". Kert as kerja mengenai Sejarah Timur Jauh, 16, Universit i Nasional Aust ralia, Canberra.

de Crespigny, Rafe. 1984. "Northern Frontier. The Policies and Strategies of the Later Han
Empire". Rafe de Crespigny. 1984. Pusat Pengajian Kajian Asia, Universit i Nasional Aust ralia,
Canberra.

de Crespigny, Rafe. 1989. "South China under the Later Han Dynasty" (Bab Sat u daripada
"Generals of the South: The Foundation and early history of the Three Kingdoms state of Wu",
oleh Rafe de Crespigny dalam Monograf Kajian Asia, Siri Baru No. 16 Pusat Pengajian Kajian
Asia, Universit i Nasional Aust ralia, Canberra 1989). [3] (ht t p://www.anu.edu.au/asianst udies/s
out h_ china.ht ml) Diarkibkan (ht t ps://web.archive.org/web/20060828075137/ht t p://www.
anu.edu.au/asianst udies/sout h_ china.ht ml) 2006-08-28 di Wayback Machine

de Crespigny, Rafe. 1996. "Later Han Military Administration: An Outline of the Military
Administration of the Later Han Empire". Rafe de Crespigny. Berdasarkan Pengenalan
Maharaja Huan dan Maharaja Ling yang merupakan babab Han Lewat ant ara t ahun 189 dan
220, sebagaimana yang dicat at dalam Bab 59 - 69 di Zizhi t ongjian yang dit ulis oleh Sima
Guang, dan dit erjemahkan sert a dianot asi oleh Rafe de Crespigny; pada asalnya dit erbit kan
oleh Monograf Kajian Asia, Siri Baru No. 21, Pusat Pengajian Kajian Asia, Universit i Nasional
Aust ralia, Canberra 1996. [4] (ht t p://www.anu.edu.au/asianst udies/decrespigny/mil_ org.ht
ml) Diarkibkan (ht t ps://web.archive.org/web/20110528225757/ht t p://www.anu.edu.au/asi
anst udies/decrespigny/mil_ org.ht ml) 2011-05-28 di Wayback Machine

Dubs, Homer H. 1938. "The History of the Former Han Dynasty by Pan Ku". Jilid Pert ama.
Balt imore. Percet akan Waverly, Inc.

Dubs, Homer H. 1944. "The History of the Former Han Dynasty by Pan Ku". Jilid Kedua.
Balt imore. Percet akan Waverly, Inc.

Dubs, Homer H. 1955. "The History of the Former Han Dynasty by Pan Ku". Jilid Ket iga.
It haca, New York. Perkhidmat an Bahasa Tut uran, Inc.

Hill, John E. 2004. "Kawasan-kawasan Barat menurut Hou Hanshu". Draf t erjemahan bahasa
Inggeris yang beranot asi. [5] (ht t p://dept s.washingt on.edu/uwch/silkroad/t ext s/hhshu/hou_
han_ shu.ht ml)

Hill, John E. 2004. "The Peoples of the West from the Weilue by Yu Huan: A Third Century
Chinese Account Composed between AD 239 and 265". Draf t erjemahan bahasa Inggeris
yang beranot asi. [6] (ht t p://dept s.washingt on.edu/uwch/silkroad/t ext s/weilue/weilue.ht ml)

Hirt h, Friedrich. 1875. "China and the Roman Orient". Shanghai dan Hong Kong. Cet akan
semula. Penerbit an Ares, Chicago, 1975.

Hulsewé, A. F. P. dan Loewe, M. A. N. 1979. "China in Central Asia: The Early Stage 125 BC –
AD 23: An annotated translation of chapters 61 and 96 of the History of the Former Han
Dynasty". Leiden: E. J. Brill.

Twit chet t , Denis and Loewe, Michael, edisi 1986. "The Cambridge History of China. Volume
I. The Ch’in and Han Empires, 221 BC – AD 220". Percet akan Universit i Cambridge.
Jin, Enam Belas Kemaharajaan, dan Dinasti-dinasti Utara dan Selatan
de Crespigny, Rafe. 1991. "The Three Kingdoms and Western Jin: A History of China in the
Third Century AD. East Asian History", No. 1 [Jun 1991], m.s. 1-36, & No. 2 [Disember 1991],
m.s. 143-164. Universit i Nasional Aust ralia, Canberra. [7] (ht t p://www.anu.edu.au/asianst udie
s/decrespigny/3KWJin.ht ml)

Miller, Andrew. 1959. "Accounts of Western Nations in the History of the Northern Chou
Dynasty". Percet akan Universit i California.
Dinasti Sui
Wright , Art hur F. 1978. "The Sui Dynasty: The Unification of China. AD 581-617". Alfred A.
Knopf, New York. ISBN 0-394-49187-4 ; ISBN 0-394-32332-7 (kulit lembut ).
 Dinasti Tang
Benn, Charles. 2002. "China's Golden Age: Everyday Life in the Tang Dynasty". Percet akan
Universit i Oxford. ISBN 0-19-517665-0.

Pelliot , Paul. 1904. "Deux itinéraires de Chine en Inde à la fin du VIIIe siècle". BEFEO 4 (1904),
m.s. 131-413.

Schafer, Edward H. 1963. "The Golden Peaches of Samarkand: A study of T’ang Exotics".
Percet akan Universit i California. Berkeley dan Los Angeles. Edisi kulit lembut yang pert ama.
1985. ISBN 0-520-05462-8.

Schafer, Edward H. 1967. "The Vermilion Bird: T’ang Images of the South". Percet akan
Universit i California, Berkeley dan Los Angeles. Cet akan semula 1985. ISBN 0-520-05462-8.

Shaffer, Lynda Norene. 1996. "Maritime Southeast Asia to 1500". Armonk, New York, M.E.
Sharpe, Inc. ISBN 1-56324-144-7.

Wang, Zhenping. 1991. "T'ang Maritime Trade Administration". Wang Zhenping. Asia Major, Siri
Ket iga, Jilid. IV, 1991, m.s. 7-38.
Dinasti Song, Liao, dan Jin
Shiba, Yoshinobu. 1970. "Commerce and Society in Sung China". Pada asalnya dit erbit kan
dalam bahasa Jepun sebagai "So-dai sho-gyo--shi kenkyu-". Tokyo, Kazama shobo-, 1968.
Yoshinobu Shiba. Terjemahan oleh Mark Elvin, Pusat unt uk Kajian Cina, Universit i Michigan.
Dinasti Ming
Duyvendak, J.J.L. "China’s Discovery of Africa" (London: Probst hain, 1949)

Sung, Ying-hsing. 1637. T’ien kung k’ai wu. Dit erbit kan sebagai "Chinese Technology in the
seventeenth century". Dit erjemahkan dan dianot asi oleh E-t u Zen Sun dan Shiou-chuan Sun.
1996. Mineola. New York. Penerbit an Dover.

Bacaan tambahan

Giles, Herbert Allen. Tamadun China (ht t p://www.gut enberg.org/et ext /2076) . E-t eks
Projek Gut enburg. Sebuah sejarah am yang pada asalnya dit erbit kan di sekit ar t ahun 1911.

Giles, Herbert Allen. China dan orang-orang Manchu (ht t p://www.gut enberg.org/files/2156/
2156-h/2156-h.ht m) . E-t eks Projek Gut enburg yang meliput i Dinast i Qing (Manchu).
Dit erbit kan t idak lama selepas kejat uhan dinast i pada sekit ar t ahun 1912.

Laufer, Bert hold. 1912. JADE: A Study in Chinese Archaeology & Religion. Cet akan semula:
Penerbit an Dover, New York. 1974.

Korot ayev A., Malkov A., Khalt ourina D. Introduction to Social Macrodynamics: Secular Cycles
and Millennial Trends. Moscow: URSS, 2006. ISBN 5-484-00559-0 [8] (ht t p://urss.ru/cgi-bi
 n/db.pl?lang=en&blang=en&page=Book&list =14&id=37484) (Bab 2: Dinamik Penduduk
Sejarah di China).

Hammond, Kennet h J. Dari Yao ke Mao: 5000 Tahun Sejarah Cina (ht t p://www.t hegreat cours
es.com/t t cx/coursedesclong2.aspx?cid=8320&id=8320&d=From+Yao+t o+Mao%3A+5000
+Years+of+Chinese+Hist ory&pc=Hist ory%20-%20Ancient %20and%20Medieval) (sebuah
syarahan dalam format DVD). The Teaching Company, 2004.

Pautan luar

Diambil daripada
"https://ms.wikipedia.org/w/index.php?
title=Sejarah_China&oldid=5617985"

Last edited 5 months ago by Awikivisitor20122018