Anda di halaman 1dari 5

Bahan Sermon Distrik XXVI Labuhan Batu

Jamita Minggu XII Dung Trinitatis 17 September 2023


Ev: 1 Korintus 4:1-5 || Epistel : 1 Musa 50:15-21
Unang Hamu Manguhumi / Jangan Menghakimi
I. Pamuhai
Surat na pinasahat ni si Paulus on sifatna sipaingot do tu halak Korint, taringot “apoapo asa marsada ni
roha, surung ni jamita taringot tu silang ni Tuhan Jesus, Pangula ni Kristus do angka parbarita nauli,
Kristus do ojahan ni huria, Joro ni Debata do huria.” Tangkas do naung parhaporseaon huria Korint tu
Jesus Kritus, dibahen I do umbahen ingkon digurithon si Paulus di ganup Bindu taringot tu boaboa na di
ginjang I tu huria on. Asa unang ganggu be haporseaon nasida. Hombar tu latarbelakang ni huria I do dasor
panuratan ni turpuk on digurithon si Paulus. Asa men-tameng do si Paulus tu huria Korintus sian pangalaho
na sai laon, ima angka roha late, asa unang ganggu roha nasida maradophon angka naposo ni Debata,
lumobi asa unang porsea nasida tu pangajari hata ni Debata naso sintong. Lumobi ala kota metropolitan do
Korintus, nabidang do pangantusion di luat I, jala ala poso dope huria Korintus hatiha I memungkinkan
dope boi agohonon ni parhaporseaon tu debata sileban haporseaon ni huriaNa. Dibahen I do hurang lobi
tolu taon ingkon gurithonon ni si Paulus ma buku on, di Epesus ma digurit ai nunga dibege si Paulus naung
ro do pangago laho mangalumlami haporseaon ni huria i.
Di bagasan turpuk 1 Korintus 4:1-5 on digurithon do poda tu angka na lomoroha tu angka (halak)
kritikus di huria korintus. Di naung manigor tarida angka kritikus, tarida ma angka persaingan dohot
perpecahan (1:10-11; 3:1-4). Sesama huria Korintus pe nunga dibahen nasida be parasinganna be. Maradu
dipataridahon do tung na metmet do si Paulus taringot namarbarita, dirajumi nasida dao ummalo angka na
ro sinuaeng sian si Paulus (1:12; 9:3). Alai dipargogoi si Paulus do haporseaon ni huria I, didok tung
habisukon dia ma naunsintong, habisuhon na sian portibion do manang habisuhon na sian Debata? On ma
dalan ni si Paulus patigorhon parbelotan ni pingkiran ni halak Korintus maradoppon ibana dohot barita
nauli i.
II. Hatorangan Ni Turpuk
Ay 1. Di namasa paaisng-asingkon si Paulus dohot angka halak parhapistaran na sian Korintus, manigor
tubu do di roha ni si Paulus asa tigor pangantusion ni halak Korintus Parhaldo dohot Juarabagas ni Debata
do ibana. Songon hata tabi na pinasahatna di pamuhai ni bindu 1 i do dihatindangkon ibana “naung tarjou
gabe apostel ni Jesus Kristus, mangihuthon lomo ni roha ni Debata”. Mulak tu hasintongan i do si Paulus
paingothon halak Korintus. Hira dohonon di roha ni si Paulus haporseaon ima sada tolok ukur laho patogu
pangajarion naung pinasahatna na sai laon. Molo togu do haporseaon ni sada ruas tu parjamita, laos di si ma
lam togu haporseaon ni ruas. Ido umbahen di pamuhai ni bindu 1 i, masuk tu ay. 1 ni turpuk on “dirajumi
jolma i ma hami parhalado ni Kristus jala juarabagas ni angka hahomion ni Debata. Dibahen ringkot ni
haporseaon ni ruas tu sahalak naposo ni Debata, hira dohonon ni si Paulus do tu naporsea, aha do parhalado
ni Debata? Songon dia do Parhalado ni Debata? Aha do juarabagas ni Debata?
Hombar tu parange ni si Paulus. Di bagasan bahasa Indonesia digurithon do “parhalado/hamba;
juarabagas/kepercayaan”. Digoari ma angka naposo/juarabagas ni Debata ima napapatarhon Barita Nauli ni
Debata. Songon napinamasa ni si Paulus, dang manigor muruk ibana manopot huria Korintus alai marhite
poda do ibana paingothon huria i asa unang ganggu tu angka poda naung pinasahat ni apostel i. On ma sada
ulaon ni parhalado/juarabagas “partonaan ni Kritus, dohot mangelekelek, Singkat ni Kristus (Tohonan
Pandita) 2 Korintus 5:20”. Mardomu ma parange ni si Paulus on tu angka siulaon ni parhalado ni huriaNa
HKBP, jala tarjou do huriaNa asa mangula di parange Parhalado/Juarabagas ni Debata, ima naingkon
mangulahon ulaon Partonaan ni Kristus, mangelekelek, dohot Singkat ni Kristus. Jala diparhatopot si Paulus
do, tung so jadi do hasurahan, unang siula roharoha, unang parpiripiri, unang sisobur tuak, unang parbada,
unang parpangomo sian naso ture (Tit.1:7). Dipangke Apostel i do turpuk on paingothon angka ruas
Korintus, jala paingothon tu angka panjaha nuaeng asa jumolo ma haposan angak parhalado/juarabagas i
(ay.2).

Ay.3-4. Sifat antipati sian halak Korintus maradophon si Paulus tongon do masa. Umpos d roha nasida
marnida si Apolos manang si Kefas. Dang apala holan ala halobian nasida nadua, alai mardasor doi sian na
so lomo ni roha nasida maradophon si Paulus. Dihalupahon nasida do pelayanan ni si Paulus di huta
Korintus (ay. 7-13), jala tongtong do diraguhon ha-apostelon ni ibana (ay. 1-3). Alai di bagas ayat 3-4 on
dang apala tung naringkot panguhuman, pangareheion ni jolma di si Paulus. Songon sahalak naposo ni
Debata si Paulus dang pola olo ibana marroha ingkon boi jaloon ni jolma ibana. Dang diharingkothon ibana
pandangan ni jolma tu ibana. Boasa dang diharingkothon? Ai dang adong hak ni jolma manguhum
donganna jolma. Ai siuhumon dope hita jolma. Madabu tu hasalaan do molo diuhumi jolma doganna jolma.
Di buku Rom 14:4 “Siapakah kamu, sehingga kamu menghakimi hamba orang lain?”. Dohonon ma dang
holan tu huria Korintus dibaen ibana acuh terhadap panilaian ni jolma, tu huria naasing pe manigor dos do
dibahen ibana.

Ise do jolma nidok ni si Paulus? Naparjolo ruas, napaduahon panguhumon ni jolma manisia (halak non-
kristen). Antong tangkas do dang patut nasida manguhumi donganna jolma, ai dang diboto nasida marnida
secara rohani. Jala naparpudi jolma dimaksud ni si Paulus ima dirina sandiri. Tung pe didok ibana “tidak
sadar akan sesuatu” alai molo rohana/hati nurani na tangkas do ditanda hadirion na, alai tung pe songoni
tongtong do dirajumi si Paulus, dang patut ibana manguhumi dirina. Holan Debata sambaing do bahen
panguhum na tama.

Ay. 5. Molo dang tama jolma manguhumi jolma na asing, hita pe pasidingon do roha manguhumi.
Ingkon paimaonta ma Tuhan di ari parpudi mangalehon panguhuman i. (ay.5). Molo bahasana secara
hurufiah dohonon ni si Paulus do songonon “berhentilah menghakimi sebelum waktunya”. Alai dang
nagabe dilagai halak Kristen mamutushon dia do ulaon na tama dohot na so tama. Ai molo nidok ni si
Paulus di turpuk on, angka namanguhum dongnna jolma do. Molo di bindu 5:2 dipangido si Paulus do asa
ditimbangi halak pangalangkup, jala pasingkophon angka halumlamon i. Dibahen I sihol do roha ni si
Paulus asa gabe sitindangi habonaron angka ruas, dang gabe panguhum. Antong gabe penilai ma hita, dang
panguhum. Alai di na ro panguhum i di arina, ingkon mangarade ma sude jolma sulingkiton jala uhumon ni
Debata di angka dalanna be. Mulak hita saotik tu ay. 4 hata Tuhan boi dipastihon mangadop tu Kristus i doi.
Mardomu mai di ay.1 ai angka naposo ni Kristus i do angka apostel i. Dibahen i do ingkon Jesus do
namanguhumi nasida. Dibahen I di ay. 5b on Tuhan ima nampunasa pribadi yang mahatau. Angka nabuni
ingkon papataranNa do, hatorangan on di konteks ni Jahudi sada halonganan do, ai holan Debata do na boi
marnida na so tarida (1 Taw. 28:9). Di ujung ni ayat 5 on, didok do “disi ma dapotan pujipujian ganup sian
Debata”. Dang tu panguhuman hape diboan si Paulus angka jolma na marsogo ni roha tu ibana, alai naeng
denggan nian, marolop-olop dapotan pujipujian ganup sian Debata. Ido umbahen dang dihalomohon si
Paulus manguhumi, ai adong do Kristus di tingkina laho manguhumi angka jolma i.

III. Sipahusorhusoron
- Topik “Unang hamu manguhumi/Jangan menghakimi”, tu sude horong si somba Kristus do hapeahan ni
hata on. Lumobi naung dipasahat si Paulus tona I sian turpuk 1 Korintus 4:1-5 on. Dibahen i si ida na
tigor ma hita di angka donganta, dang gabe panguhum, ai hit ape guru di Debata do jala napatutna do
Debata manguhumi hita.
- Mardomu ma tu turpuk Epistel1 Musa 50:15-21 dang patut si Josep gabe panguhum di angka hahana,
didok ibana do guru di Debata do nang ahu.
- Parange na tama do bohal ni parhalado dohot Juarabagas ni Kristus i. Dibahen I asa mangolu ma tona on
di roha ni parjamita “partonaan ni Kritus, dohot mangelekelek, Singkat ni Kristus (Tohonan Pandita) 2
Korintus 5:20”. Asa unang pasombu tagas angka parhalado/juarabagas ni Kristus tu angka huriaNa, alai
padengganhon huria do dohot Debata. Pdt. Elimiano Siagian

BAHAN SERMON MINGGU 24 SEPTEMBER 2023 MINGGU XVI DUNG TRINITATIS


Topik Minggu:“Dipasuang Jahowa hinadenggan ni ngolu ni
jolma i/Tuhan memulihkan kehidupan umat-Nya”
Ev. 1 Musa 8: 15-22; Ep: Philippi 1:21-30
I. Patujolo
Denggan situtu do ditompa Debata sude jadijadianNa i, alai madabu do jolma parjoloi tu bagasan dosa (1 Musa
3) jala lam na jat tubu pingkiran ni roha nasida ganup ari, nunga gok hajahaton na niula ni jolma portibi on,
mambaen marjea ianggo tano i maradophon Debata, mambaen ripasonon ni Debata marhite aek na sumar. Jala
turpuk on, songon barita pardengganan sian panguhuman ni Debata, dung marsik aek na sumar i, jala ruar si
Noak sian parau i. Manang dohonon ma turpuk on, taringot tu na dipasung Debata ngolu ni jolma i. Gabe sada
pola na tangkas taida dison ima, dosa uhum pardenganan(dosa penghukuman pemulihan).
Dung masa Aek na sumar i dalan paulakhon, paulihon/padengganhon portibion dipukka Debata ma muse mula
ni ngolu na imbaru di portibi on. Pardengganan na masa tu portibion marharoroan holan sian Debata sandiri
jala hombar tu sangkap ni Debata tu jolma na di portibi on.
II. Hatorangan Ni Turpuk
a. Parenta ni Debata do na gabe ojahan ni Noak (15-19)
Tung pe naung mahiang sisik ni tano i, ala naung marsik situtu aek i sian tano i, ndang olo ruar si Noak sian
parau i, dipaima ibana do hata manang parenta ni Debata. Dung pe adong parenta Debata mandok tu ibana asa
ruar sian parau i, dung i pe ibana ruar sian parau i dohot angka keluargana nang dohot angka binatang na adong
di parau i. Tung marsigantung tu hata ni Debata dohot pangaramotionNa do si Noak. Ditatap Debata do si Noak
sahalak partigor roha diadopan ni Jahowa, gabe dapotan asi ni roha si Noak jala gabe dipalua ibana.
C. Barth mandok: si Noak i ma sahalak napatuduhon parasirohaon ni Debata, laos marhite si Noak tubu muse
hangoluan naimbaru diportibion, jala tupa haluaon na sinangkapan ni Debata. Diparhatopot roha ni si Noak do
Debata do sian mulana, ndang marpangunsandean tu pingkiranna si Noak alai tung holan tu Debata do ngoluna
dipasahat nang pinomparna.Tarida sian ngolu si Noak: taruli haluaon jolma i hinorhon ni haporseaon marhite
pangoloion dohot haunduhon di Hata ni Debata. Digombarhon do ngolu ni si Noak ngolu na marhaporseaon
situtu, jala dipatudos do saleleng di parau i si Noak tu ngolu na di banua ginjang (Kehidupan dalam perahu
Nuh dianggap menjadi model kehidupan sorgawi, Mat 24:36-39;Luk 17:26-30). Haporseaon do na dipatuduhon
si Noak marhite pangoloionna laho mangulahon parenta ni Debata laho paradehon parau i laho paluahon sude
pinomparna (Heber 11:7).
b. Roha Mauliate gabe manghorhon pasupasu (20-22)
Dung ro Hata ni Debata na mandok tu si Noak asa haruar sian parau i. Tontu marlasniroha do si Noak ala
haunduhon na i gabe malua do nang sude pangisi ni bagasna (1 Musa8:20), patuduhon hasatiaon ni si Noak tu
Debata marhite na pajongjong sada langgatan huhut pasahat pelean situtungon tu Debata ido parjolo dipatupa si
Noak. Pelean situtungon na ganjing na pinasahat si Noak ido na dipelehon, paboa diparhatopot ibana, sude
ngoluna tung holan di Debata do. Lomo do roha ni Debata, jala disolsoli Debata do uhum na pinatupaNa i, boi
tarida i sian alus ni Debata, dina pinelehon ni si Noak pelean tu Debata (1Musa 8:21) laos dipahot do i di bindu
1 Musa 9:11. Ditatap Debata do ngolu ni siNoak laos dipasupasu ma ibana dohot pinomparna dohot portibion.
Atik pe nian diboto Debata jolma i mangulahi mardosa. Laos sian on do boi berengonta panobus ion na masa
marhite Jesus ima marhite mudarNa dohot hosaNa na dilehon gabe pardengganan tu portibion, asa malua hita
nang sude na tinompaNa. Jesus gabe pardameanta dohot Debata marhite hamamateNa di hau pinarsilang i. Laos
dibagasan Jesus ma singkop asiniroha ni Debata.
III. Sipahusorhusoron
1) Ditompa Debata jolma i asa satia mangoloi Ibana
Marhite turpuk on tarida do, dosa i sai manongtong mian di portibion jala gabe bangko mansai lohot di jolma
i (1 Musa 8:21;”jala sai na jat na ma sude tubutubu dohot pingkiran ni rohanasida ganup ari….” bnd 1 Musa
6:5). Patokan dosa ima habadiaon ni Debata. Ala ni i dosa dilapati songon paraloan ni pangalaho ni jolma tu
lomo ni roha ni Debata. Alai ingotonta ma molo sai maralo do pangalaho ni jolma tu lomo ni roha ni Debata
uhum do nagabe upa ni jolma i sogot. Ai ditompa Debata pe jolma i asa mangolu diadopanNa jala
marpasaoran rap dohot Ibana. Jala dileon Debata tanggung jawab tu jolma i asa pasonagkon Ibana.
2) Hinsu ni pemulihan ima hamubaon ni roha
Hamamasa ni Aek na sumar gabe sada parsiajaran na arga ima taringot tu rimas ni Debata ala ni dosa ni
portibion. Alai haunduhon di Hata ni Debata dohot pangoloion di lomo ni roha ni Debata parohon haluaon
dohot hangoluan. Tu paruhuman do, sogot ngolun i halak nasai mian dibagasan dosa i, “Ai upa tinuhor ni dosa
do hamatean alai hangoluan salelenglelengna marhite Kristus Jesus Tuhanta i (Rom 6:23). Alai sabalikna do,
asi do roha ni Debata di jolma, jala nungga di tobus hita, nunga di patupa pardameanta dohot Debata di
bagasan Jesus Kristus. Nunga dijangkon hita masuk tu harajaonNa marhite pandidion nabadia i (1 Petrus 3:20-
21), ala ni asa dipasuang ngolunta tu na dengan, tapatuduhon ma ngolu na marhamubaon ni roha, taoloima
hata dohot lomo ni roha ni Debata. Amen HKBP Panai Hilir. Cal.Pdt.Pahala Tiroi
Putra Situngkir

JAMITA TU MINGGU XVII DUNG TRINITATIS 1 OKTOBER 2023


TURPUK : JAKOBUS 5:7-11
TOPIK : BENGET MANGULAHON LOMO NI ROHA NI DEBATA
I. PATUJOLO
Diturpuk on tung tajom do si Jakobus paingothon angka na mora parjahat, na sai manggosa-gosa angka
napogos na burju i di bagasan haporsuhon. Sai semangat do si Jakobus mangapuli jala mangalehon sada sikap
na sabam jala satia mangadopi angka na hansit nang haporsuhoni. Di dok Jesus : “Asa mardame hamu
dibagasan Ahu, umbahen na huhatahon. Haporsuhon do jambar muna diportibion, ala pos ma rohamuna : nunga
talu hubahen portibion”. Songoni nang si Paulus paingothon halak na di Galatia : dipatorang nasida ma roha ni
angka siseani, diapoi ma nasida asa marsihohot manghaporseaon ninna ma ingkon bolusonta do lan
haporsuhon, laho bongot tu harajaon ni Debata (Ul 14:22). Sude angka naporsea, ingkon mangadopi
haporsuhon.
Haporsuhon na niadopan ni huria naparjolo, ima pangaleleon na manghosomi Kristus. Lam marsigorgor sihol ni
roha nasida paimahon haroro ni Jesus paduahalihon na dihirim paluahon nasida sian parungkilon i. Ala
parungkilon na niae nasida dipodai si Jakobus nasida asa dibagasan habengeton mangadopi parungkilon i/
haporsuhon i dohot paima-imahon haroro ni Jesus napaduahalihon. Di sosohon tu nasida molo masa
haporsuhon/ parungkilon ingkon benget songon parhauma i.
Dipatuduhon si Jakobus do songon gombaran nasederhana taringot tu ngolu ni petani, angka na sai paimaima
udan ditingkina do dohot pangkirimon asa denggan tubu suansuanan nai marparbue denggan, diboto ibana do I
dang sian gogo dohot malonai, boi saluhutna. Na boi diulahon nasida marsabar sampe tu suansuanan i, leleng
dohot ibana paimahoni, mulai musim udan sahat tu musim gugur (Oktober-November) songoni muse
menjelang masa panen (Maret-April). Disosoi panurat Jakobus on halak Kristen asa manghangoluhon
habengeton ni parhauma, na paima-imahon haroroni udan manogot dohot botari nang pe so diboto tingki
manang sadihari haroroni udan i, sai mangkirim do parhauma i na ingkon ro udan mamornohi tano i.
II. HATORANGAN
Molo soadong habengeton, tubu ma angka pangalaho na hurang jala naboi manegai tu dirinta dohot tu donganta
jolma. Alani ringkot situtu do taparsiajari habengetoni ganup ari jala taulahon habengeton. Sabar itu ilmu
tingkat tinggi. Belajarnya setiap hari, latihannya setiap hari, ujiannya sering mendadak dan sekolahnya seumur
hidup. Mansai sintong do tutu pandohani. Ingkon ganup ari do hita marsiajar asa boi marhabengeton. Ingkon
ganup ari do tapukpuhi dirinta asa boi nian benget hita. Ai marhite habengeton boi di jumpang hita hagogoon
dohot ragam ni las ni roha nang pasu-pasu. Alai molo so adong habengeton, masa ma parsalisihan, pandelean,
dohot angka pangalaho na tuk manegai. Ido umbahen naringkot situtu jala unang marnaloja hita mamparsiajari
jala mangulahon habengeton, nang pe jot-jot jala tompu do sipata ro ujian di ngolunta. Ingkon tahabengethon.
Dinasopanagaman sai masa do angka naboi mangharhari habengetontai, Alani sitaononta i. Orang sabar
disayang Tuhan. Lukas 21:19 “Marhite benget ni roha do malua hosa muna, Roma 2:7 “Hangoluan na saleleng
na do diangka na marbenget ni roha mangula na denggan laho mangalului hasangapon, hamuliaon dohot
hatonttongon. Di Jak 1:2 “Las ni roha tadok molo ro haporsuhon”. “Martua do halak na manaon pangunjunan
i.” Jakobus 1:12.
Di paandar panurat Jakobus do taringot tu angka panurirang dohot si Job naung manaon haporsuhon godang,
alai boi tongtong dibagasan benget ni roha, jala tarbarita do ujung ni ngolu nasida na marsaulihon pasu-pasu ni
Debata. Dipaandar do i gabe sitindangi di ruas ni huria, asa boi nian gabe tiruan na agra panindangion i di
nasida laos gabe ojahan di nasida asa benget manaon haporsuhon na masa di ngolu nasida. Sahat do hatorangan
on tu hita ruas ni huria di partingkian si nuaeng on, manogu-nogu hita asa marhabengeton mangadopi
haporsuhon. Ragam do haporsuhon na taadopi jolma on tarlumobi mangadopi haporsuhon alani ekonomi.
Teladan ni si Job mangalehon semangat nagogo di hita asa unang mundur jala mandele diangka haporsuhoni,
alai tongtong Manahan satia diujungna dipasu-pasu Debata do, saluhutna do manumpak tu na denggan diangka
na marholong roha di Debata, angka na jinouna sian tahina hian. (Roma 8:28).
III. PENUTUP
Marhite turpuk on dipangido tu hita asa tajaga ma rohanta tu habengeton, unang ma marungut-ungut, jala unang
ma olo hita manalahon dirinta sandiri dohot manalahon angka dongan dinamangadopi ragam haporsuhon di
ngolu siganup ari. Di nasa ragam ni parsorion ingkon mangolu pamujion maradophon Tuhan. Tapujima Tuhan i
di nasa ragam ni parngoluan on na taahap. Habengeton dang holan ringkot tu angka na marungkil. Tu angka na
denggan parngoluon na pe ringkot do mangkhangoluhon habengeton. Angka namora ringkot benget, asa unang
serakah.
Di angka namarlasniroha ala marhasil ulaonna ringkot benget, asa unang serakah. Di angka na marlasniroha
ala marhasil ulaonna ringkot adong benget asa unang madabu tu dosa. Alani mansai arga ma tubu soso-soso
dohot hatorangan na pinasahat ni panurat Surat Yakobus on di hita, asa boi nian lam benget hita
Bvr. Purnama Tambunan

Anda mungkin juga menyukai