Anda di halaman 1dari 277

Neraca Massa Pra Rancangan Pabrik Kalsium Laktat dari Molase dan Kalsium Karbonat Kapasitas 10.

000 Ton/Tahun

Kapasitas 10,000 ton/tahun


1263 kg/jam
Kebutuhan molase 2323.826 kg/jam

Rumus molekul komponen kandungan BM kg/kmol


C12H22O11 sukrosa 35% 342
C6H12O6 glukosa 10% 180
C6H12O6 fruktosa 12% 180
H2O air 25% 18
abu 12% -
Lainnya 6% -

Holding Tank-1

Komponen Kandungan BM kg/kmol Neraca Massa (kg/jam)


Masuk
Sukrosa 35% 342 813.3391
Glukosa 10% 180 232.3826
Fruktosa 12% 180 278.85912
Air 25% 18 580.9565

Abu 12% - 278.85912


Padatan lainnya 6% - 139.42956
Jumlah (kg/jam) 2323.826
Kapasitas 10.000 Ton/Tahun

Massa (kg/jam)
813.3391
232.3826
278.85912
580.9565
278.85912
139.42956

Holding Tank Enzim


Neraca Massa (kg/jam) Komponen Kandungan Neraca Massa (kg/jam)
Keluar Masuk
813.3391 Enzim Sukrase 0,05 persen dari sukrosa 0.40666955
232.3826
278.85912
580.9565

278.85912
139.42956
2323.826
eraca Massa (kg/jam) Komponen BM kg/kmol Massa Masuk
Keluar F8 F10
0.40666955 Sukrosa 342 813.3391 -
Glukosa 180 232.3826 -
Fruktosa 180 278.85912 -
Air 18 580.9565 -

Abu - 278.85912 -
Padatan lainnya - 139.42956 -
Enzim Sukrase - - 0.40666955
2323.826 0.40666955
Jumlah (kg/jam)
6073.33861621667
Glukosa+fruktosa - 511.24172 -
Jumlah molase sdh encer - 4260.347666667 -
Massa air masuk 4330.062446667

1 batch menghasilkan massa sebesar


massa (kg/jam) 6073.338616217 kg/jam 3.25
1 batch 6 jam
Massa dalam 1 batch 36440.0316973 kg/batch
Hidrolisis Tank-1
sa Masuk Mol Massa Masuk Mol Terkonsumsi Mol Keluar Massa Terkonsumsi
F11
- 2.37818450292398 2.25927527777778 0.1189092251462 772.672145
- - 2.25927527777778 2.25927527777778 406.66955
- - 2.25927527777778 2.25927527777778 406.66955
3749.1059466667 240.559024814815 2.25927527777778 238.299749537037 40.666955

- - - - -
- - - - -
- - - - -
3749.1059466667
3861621667
- - - - -
- - - - -
Holding Tank Gula-3

Massa Keluar (F12) Massa Masuk Massa Keluar


Komponen
F12 F13 F14
40.666955 Sukrosa 40.666955 4.0666955 36.6002595
639.05215 Glukosa 639.05215 63.905215 575.146935
685.52867 Fruktosa 685.52867 68.552867 616.975803
4289.39549166667 Air 4289.3954916667 428.939549167 3860.4559425

278.85912 Abu 278.85912 27.885912 250.973208


139.42956 Padatan lainnya 139.42956 13.942956 125.486604
0.40666955 Enzim Sukrase 0.40666955 0.040666955 0.366002595
6073.33861621667 6073.3386162167 607.333861622 5466.0047546
Jumlah (kg/jam)
6073.33861621667 6073.3386162167 6073.33861621667
-
- F13 : laju alir massa keluaran Holding Tank Gula menuju Seeding Tank sebanyak 10% dari um
F14 : laju alir massa keluaran Holding Tank Gula menuju Fermentor sebanyak 90% dari total u
Seeding Tank-1
Massa Masuk
Komponen
F13 F14 F15
Sukrosa 4.0666955 - -
Glukosa 63.905215 - -
Fruktosa 68.552867 - -
Air 428.9395492 - -

Abu 27.885912 - -
Padatan lainnya 13.942956 - -
Enzim Sukrase 0.040666955 - -
Bakteri (Yeast) - 2.32092122 -
Nutrisi - - 4.09574333
607.3338616 2.32092122 4.09574333
Jumlah (kg/jam)
ding Tank sebanyak 10% dari umpan 613.750526164167
mentor sebanyak 90% dari total umpan Massa gula masuk 136.5247775 kg/jam
ng Tank-1 Holding Tank Yeast-1
Massa Keluar Massa Masuk Massa Keluar
Massa Terkonsumsi Komponen
F16 F16 F17
0.0813339100000001 3.98536159 Sukrosa 3.98536159 3.98536159
1.2781043 62.6271107 Glukosa 62.6271107 62.6271107
1.37105734 67.18180966 Fruktosa 67.18180966 67.18180966
8.57879098333334 420.3607581833 Air 420.36075818333 420.3607581833

- 27.885912 Abu 27.885912 27.885912


- 13.942956 Padatan lainnya 13.942956 13.942956
- 0.040666955 Enzim Sukrase 0.040666955 0.040666955
- 6.4057425603 Bakteri (Yeast) 6.4057425603 6.4057425603
- 0.0109219822 Nutrisi 0.0109219822 0.0109219822
11.3092865333333 602.4412396308 Jumlah (kg/jam) 602.44123963083 602.4412396308
613.750526164167
Fermentor-1
Massa Masuk Massa Masuk Total
Komponen BM kg/kmol
F14 F17
Sukrosa 342 36.6002595 3.98536159 40.58562109
Glukosa 180 575.146935 62.6271107 639.05215
Fruktosa 180 616.975803 67.18180966 685.52867
Air 18 3860.455943 420.36075818 4280.81670068334

Abu - 250.973208 27.885912 278.85912


Padatan lainnya - 125.486604 13.942956 139.42956
Enzim Sukrase - 0.366002595 0.040666955 0.40666955
Bakteri (Yeast) - - 6.4057425603 6.4057425603
Nutrisi - - 0.0109219822 0.0109219822
Asam Laktat 90 - - -
Jumlah (kg/jam) 6071.09515586583
(Glukosa + Fruktosa) 180 1324.58082

Terkonversi = Terkonsumsi

Komponen BM kg/kmol Massa Masuk Massa Terkonversi


F14 F17
Sukrosa 342 36.6002595 3.98536159 -
Glukosa 180 575.146935 62.6271107 607.0995425
Fruktosa 180 616.975803 67.18180966 651.2522365
Air 18 3860.455943 420.36075818 -
Abu - 250.973208 27.885912 -
Padatan lainnya - 125.486604 13.942956 -
Enzim Sukrase - 0.366002595 0.040666955 -
Bakteri (Yeast) - - 6.4057425603 -
Nutrisi - - 0.0109219822 -
Asam Laktat 90 - - 1258.351779
Jumlah (kg/jam) 5466.004755 602.44123963 -
6068.445994 -
Fermentor-1

Mol Masuk Mol Terkonversi Mol Sisa Massa Terkonversi Massa Sisa/Keluar (F18)

0.1186714066959 - - - 40.58562109
3.5502897222222 3.37277523611111 0.1775144861 607.0995425 31.9526075
3.8084926111111 3.61806798055556 0.1904246306 651.2522365 34.2764335000001
237.82315003796 - 4280.81670068334

278.85912
139.42956
0.40666955
6.4057425603
0.0109219822000002
- 13.9816864333333 13.981686433 1258.351779 1258.351779
6071.09515586583
7.3587823333333 6.43893454166667 0.9198477917 1159.0082175 165.5726025

massa 118386.35554 kg
Massa Sisa/Keluar (F18)

40.58562109
31.9526075
34.2764335
4280.8167006833
278.85912
139.42956
0.40666955
6.4057425603
0.0109219822
1258.351779
6071.0951558658
6071.0951558658
Holding Tank Asam Laktat Rotary Filter
Massa Masuk Massa Keluar
Komponen Komponen
F18 F19
Sukrosa 40.58562109 40.58562109 Sukrosa
Glukosa 31.9526075 31.9526075 Glukosa
Fruktosa 34.2764335000001 34.2764335000001 Fruktosa
Air 4280.81670068334 4280.81670068334 Air

Abu 278.85912 278.85912 Abu


Padatan lainnya 139.42956 139.42956 Padatan lainnya
Enzim Sukrase 0.40666955 0.40666955 Enzim Sukrase
Bakteri (Yeast) 6.4057425603 6.4057425603 Bakteri (Yeast)
Nutrisi 0.0109219822 0.0109219822 Nutrisi
Asam Laktat 1258.351779 1258.351779 Asam Laktat
Jumlah (kg/jam) 6071.09515586583 6071.09515586583
Jumlah (kg/jam)

massa
36426.570935195
Rotary Filter Mix Point-1
Massa Masuk Massa Keluar Massa Masuk
Komponen
F19 F20 F21 F21 F26
40.58562109 0.811712422 39.77390867 Sukrosa 39.77391 3.97739087
31.9526075 0.63905215 31.31355535 Glukosa 31.31356 3.13135554
34.2764335 0.68552867 33.59090483 Fruktosa 33.5909 3.35909048
4280.81670068 85.61633401 4195.200367 Air 4195.2 419.520037

278.85912 278.85912 0 Asam Laktat 1258.352 125.835178


139.42956 139.42956 0 Kalsium Karbonat - 768.992754
0.40666955 0.40666955 0 Jumlah (kg/jam) 5558.231 1324.81581
6.4057425603 6.40574256 0 6883.04631980299
0.0109219822 0.010921982 0
1258.351779 - 1258.351779 Massa Masuk
Komponen
6071.09515587 512.8646413 5558.230515 F21 F26
6071.09515587 6071.09515586583 Sukrosa 39.77391 3.97739087
Glukosa 31.31356 3.13135554
Fruktosa 33.59090483 3.35909 36.9499953130001 F23 = kalsium laktat total dipakai - F22
Air 4195.200367 419.52 4614.72040333664
Asam Laktat 1258.351779 125.8352 1384.1869569
Komponen
Kalsium Karbo- 768.9928 768.992753833333
5558.231 1324.81581
Jumlah (kg/jam)
6883.04631980299
t-1 Re
Massa Keluar Massa Masuk
Komponen BM kg/kmol Mol Masuk
F22 F22 F23
43.751299535 Sukrosa 342 43.751299535 - 0.127927776
34.444910885 Glukosa 180 34.444910885 - 0.191360616
36.949995313 Fruktosa 180 36.949995313 - 0.205277752
4614.7204033 Air 18 4614.7204033 - 256.3733557

1384.1869569 Asam Laktat 90 1384.1869569 - 15.37985508


768.99275383 Kalsium Karbonat 100 768.99275383 768.99275383 15.37985508
6883.0463198 Kalsium Laktat 218 - - -
6883.0463198 Karbondioksida 44 - - -
6883.0463198 768.99275383
Jumlah (kg/jam)
Massa Keluar 7652.03907363632
F22 Tergenerasi = Terbentuk
43.751299535 Bereaksi = Terkonsumsi = Terkonversi
34.444910885 Kalsium laktat masuk total (F22 + F23) 1537.9855077 kg/jam
23 = kalsium laktat total dipakai - F22

Massa Masuk
BM kg/kmol Massa Terkonversi/Tergenerasi
Massa Keluar (F25)
F22 F23
6883.0463198 Sukrosa 342 43.751299535 - -
6883.0463198 Glukosa 180 34.444910885 - -
Fruktosa 180 36.949995313 - -
Air 18 4614.7204033 - 138.4186957
Asam Laktat 90 1384.1869569 - 1384.186957
Kalsium Karbonat 100 768.99275383 768.99275383 768.9927538
Kalsium Laktat 218 - - 1676.404203
Karbondioksida 44 - - 338.3568117
6883.0463198 768.99275383
Jumlah (kg/jam)
7652.03907363632
Reaktor-2

Mol Bereaksi Mol Tergenerasi Mol Sisa/Keluar Massa Bereaksi Massa Tergenerasi

- - - - -
- - - - -
- - - - -
- 7.6899275383333 264.0632832793 - 138.41869569

15.379855077 - 0 1384.1869569 -
7.6899275383 - 7.689927538333 768.992753833333 -
- 7.6899275383333 7.689927538333 - 1676.40420335667
- 7.6899275383333 7.689927538333 - 338.356811686667

Sukrosa
Glukosa
Fruktosa
Air
43.751299535
34.444910885
36.949995313
4753.139099
0
768.99275383
1676.4042034
338.35681169
7652.0390736
7652.0390736
Centrifuge-1
Massa Masuk Massa Keluar
Massa Keluar (F25) Komponen
F25 F26 F27
43.75129953502 Sukrosa 43.75129953502 4.3751299535 39.3761695815
34.444910885 Glukosa 34.444910885 3.4444910885 31.0004197965
36.9499953130001 Fruktosa 36.949995313 3.6949995313 33.2549957817
4753.13909902664 Air 4753.139099027 475.313909903 4277.82518912

0 Asam Laktat 0 0 0
768.992753833333 Kalsium Karbonat 768.9927538333 768.992753833 -
1676.40420335667 Kalsium Laktat 1676.404203357 167.640420336 1508.76378302
338.356811686667 7313.68226195 1423.46170464 5890.2205573
Jumlah (kg/jam)
7652.03907363632 7313.68226195 7313.68226194966
7652.03907363632 F26 masuk ke mix point-1, untuk selanjutnya dialirkan ke reaktor

Massa Masuk Massa Keluar


Komponen
F25 F26 F27
43.75129953502 4.37513 39.376169581518 Air 3832.52771396
34.444910885 3.444491 31.0004197965 Kalsium Laktat 1377.99064924
36.9499953130001 3.695 33.2549957817001 Jumlah (kg/jam) 200.588241297
4753.13909902664 475.3139 4277.82518912397
Kalsium Karbonat 768.9927538333 768.992753833 -
Kalsium Laktat 1676.404203357 167.640420336 1508.76378302
7313.68226195 1423.46170464 5890.2205573
Jumlah (kg/jam)
7313.68226195 7313.68226194966
Mix Point-2
Massa Masuk Massa Keluar
Komponen
F27 F31 F28 Komponen
Sukrosa 39.37616958 62.71407732 102.090246906
Glukosa 31.0004198 28.2213348 59.2217545926 Sukrosa
Fruktosa 33.25499578 125.4281546 158.683150431 Glukosa
Air 4277.825189 3135.703866 6968.23081386 Fruktosa

Kalsium Laktat 1508.763783 210.092159 1718.85594206 Air


Jumlah (kg/jam) 5890.220557 3562.159592 9007.08190785 Kalsium Laktat
9452.3801493497 9007.08190785 Jumlah (kg/jam)

Massa Masuk Massa Keluar


Komponen
F27 F30 F28 Air yang diuapkan = massa awal ai
Sukrosa 41.29757909 50.00973724 91.3073163295 Air yang terikut dalam kristal diasu
Glukosa 81.12024464 22.50438176 103.6246264
Fruktosa 78.17041756 100.0194745 178.189892042 Komponen mother liquor:
2500.487 5556.637471 Komponen = kelarutan masing-masing komponen x air di mother liquo
167.5326 1545.52326899355 Sukrosa = 0,02 (kg/kg air) x 1724, 637471 kg/jam
172.5336 373.12183477107
Glukosa = 0,009 (kg/kg air) x 1724, 637471 kg/jam

Fruktosa = 0,04 (kg/kg air) x 1724,

Kalsium laktat = 0,067 (kg/kg air) x

Komponen kristal = komponen inp


air 6281.62 5139.5 11421.12
11421.12 5710.56 5710.56 571.056 Komponen
m. masuk kristalisasi uap air sisa air terikut kristal
5139.504 Sukrosa
mother liquor Glukosa
Fruktosa
air 3832.527714 1724.637471 5557.16518524 Air
5557.16518524136 2778.582593 2778.582593 277.858259262 Kalsium Laktat
m. masuk kristalisasi uap air sisa air terikut kristal
Jumlah (kg/jam)
2500.72433336
mother liquor

air 3832.527714 3135.7031 6968.23081386


6968.23081385956 3484.115407 3484.115407 348.411540693
m. masuk kristalisasi uap air sisa air terikut kristal
0 0 0 3135.70386624
0 0 0 mother liquor
Crystallizer-1
Massa Masuk Massa Keluar
F30
F28 F29 (Uap air)
Air Sisa Mother Liquor Kristal (Solid)
102.090246906 - - 62.714077325 39.376169581518
59.2217545926 - - 28.221334796 31.0004197965
158.683150431 - - 125.42815465 33.2549957817

6968.23081386 3484.1154069 3484.1154069 3135.7038662 348.41154069298


1718.85594206 - - 210.09215904 1508.763783021
9007.08190785 3484.1154069 - 3562.159592 1960.8069088737
9007.08190785 9007.08190784848

iuapkan = massa awal air x 50%


erikut dalam kristal diasumsikan 10% dari air sisa

n mother liquor:
n x air di mother liquor Mother Liquor Kristal (Solid)
Sukrosa 50.009737239 41.2975790905
Glukosa 22.50438175755 81.120244642
Fruktosa 100.019474478 78.1704175641

= 0,04 (kg/kg air) x 1724, 637471 kg/jam

ktat = 0,067 (kg/kg air) x 1724, 637471 kg/jam

n kristal = komponen input – komponen mother liquor


Massa Masuk Massa Keluar
F30
F28 F29 (Uap air)
Air Sisa Mother Liquor Kristal (Solid)
91.3120657576 - - 50.014486667 41.29757909046
103.626763642 - - 22.506519 81.120244641975
178.199390898 - - 100.02897333 78.170417564085
5557.16518524 2778.5825926 2778.5825926 2500.7243334 277.85825926207
1545.53917958 - - 167.54853034 1377.9906492429
7475.84258512 2778.5825926 - 2840.8228427 1856.4371498015
7475.84258512 7475.84258511755
Centrifuge-2
Massa Masuk Massa Keluar
Komponen F30
Mother Liquor (F31) Kristal (F32)
Mother Liquor Kristal (Solid)
Sukrosa 62.71407732474 39.3761695815 62.714077324736 39.3761695815
Glukosa 28.22133479613 31.0004197965 28.2213347961312 31.0004197965
Fruktosa 125.4281546495 33.2549957817 125.428154649472 33.2549957817

Air 3135.703866237 348.411540693 3135.7038662368 348.411540693


Kalsium Laktat 210.0921590379 1508.76378302 210.092159037866 1508.76378302

Jumlah (kg/jam) 3562.159592045 1960.80690887 3562.15959204501 1960.80690887


5522.9665009187 5522.9665009187
F31 menuju MP-2
F32 menuju Rotary Dryer

Komponen Massa Masuk Massa Keluar


F30 Mother Liquor (F31) Kristal (F32)
Fruktosa 78.1704175641 -
50.009737239 41.29757909046 Air 277.83187355 277.8319
22.50438175755 81.12024464197 Kalsium Laktat 1377.99064924 -
100.019474478 78.17041756408 Jumlah (kg/jam) 1856.41076409 277.8319
Air 2500.48686195 277.83187355 2500.48686195 277.83187355
Kalsium Laktat 167.5326197506 1377.99064924 167.53261975065 1377.99064924
2840.553075175 1856.41076409 2840.5530751752 1856.41076409
Jumlah (kg/jam)
4696.96383926462 4696.96383926462
Rotary Dryer-1
Massa Masuk Massa Keluar
Komponen
F32 F33 F34
Sukrosa 39.37616958152 - 39.376169582
Glukosa 31.0004197965 - 31.0004197965
Fruktosa 33.2549957817 - 33.254995782
Air 348.411540693 348.411540693 0

Kalsium Laktat 1508.763783021 - 1508.763783


1960.806908874 348.411540693 1612.3953682
Jumlah (kg/jam)
1960.806908874 1960.8069088737
F32 = massa air yang teruapkan 100%

Massa Masuk Massa Keluar


Komponen
F32 F33 F34
Sukrosa 41.29757909046 - 41.29757909
Glukosa 81.12024464197 - 81.120244642
78.170417564085
0
1377.9906492429
1578.57889053942
1856.410764089 1856.41076408942
Storage Tank Etanol
Komponen Kelarutan (kg/kg etanol) Alkohol yang diperlukan keseluruhan

Sukrosa 0.035 1125.0334166148


Glukosa 3.1889 9.72135212659539
Fruktosa 0.3111 106.894875543877
Kalsium Laktat 0-

Jumlah (kg/jam) 1241.64964428527

1767.97860926934
0.935728179821897 1394.19849555052
0.959151537606521
Mixing Point-320
Alkohol yang diperlukan dari Storage Tank Massa Masuk
Komponen
F35 F35
- Etanol -152.5488512652
- Jumlah (kg/jam) 1,241.65
-
-

-152.548851265247
Mixing Point-320 Mixing Tank-310
Massa Keluar Massa Masuk
Komponen
F48 F49 F34 F49
1,394.20 1,241.65 Sukrosa 39.3761695815 -
1,241.65 1,241.65 Glukosa 31.0004197965 -
Fruktosa 33.2549957817 -
3451.2029602444 Kalsium Laktat 1508.763783021 -

1683.3989072184 Etanol - 1,241.65


1612.39536818 1241.6496443
Jumlah (kg/jam)
2854.04501246599

Kalsium Laktat
Etanol
Jumlah (kg/jam)

Komponen Massa Masuk


F34 F36
Sukrosa 41.2975790905 -
Glukosa 81.120244642 -
Fruktosa 78.1704175641 -
Kalsium Laktat 1377.99064924 -
Akhokol - 1456.6401772
Jumlah (kg/jam) 1578.57889054 1456.6401772
3035.21906772
-310 Centrifuge-3
Massa Keluar Massa Masuk Massa Keluar
Komponen
F37 F37 F38
39.376169581518 Sukrosa 39.376169581518 39.37616958152
31.0004197965 Glukosa 31.0004197965 31.0004197965
33.2549957817001 Fruktosa 33.2549957817001 33.2549957817
1508.763783021 Kalsium Laktat 1508.763783021 -

1241.64964428527 Etanol 1241.64964428527 1117.484679857


2854.04501246599 2854.04501246599 1221.116265016
Jumlah (kg/jam)
2854.04501246599 2854.04501246599 2854.04501246599

Komponen Massa Masuk Massa Keluar


F37 F38
Sukrosa 41.2975790904601 41.29757909046
Glukosa 81.120244641975 81.12024464197
Fruktosa 78.170417564085 78.17041756408
1377.9906492429 - 1377.9906492429
1456.64017718524 1310.9761594667 145.66401771852
3035.21906772466 1511.5644007632 1523.6546669614
2854.04501246599 3035.2190677247

Massa Keluar
F37
41.2975790904601
81.120244641975
78.170417564085
1377.9906492429
1456.64017718524
3035.21906772466
3035.21906772466
3 Rotary Dryer-320
Massa Masuk Massa Keluar
Komponen
F39 F39 F40
- Kalsium Laktat 1508.763783021 -
- Etanol 124.1649644285 124.164964428527
- 1632.92874745 124.164964428527
Jumlah (kg/jam)
1508.763783021 1632.92874745 1632.92874744953

124.164964428527
1632.92874744953 Dikarenakan sifat etanol yang mudah menguap, maka diasumsikan etanol menguap
2854.04501246599
Komponen Massa Masuk Massa Keluar
F39 F40
F39 Kalsium Laktat 1377.990649243 -
- Etanol 145.6640177185 145.664017718524
- Jumlah (kg/jam) 1523.654666961 145.664017718524
- 1523.654666961 1523.65466696142
Recycle Impuritis Gula
Mixing Point-330
Massa Keluar Komponen Massa Masuk
F41 F38
1508.76378302 Sukrosa 39.37616958152
- Glukosa 31.0004197965
1508.76378302 Fruktosa 33.2549957817
1632.92874744953 Etanol 1117.484679857

Jumlah (kg/jam) 1221.116265016


maka diasumsikan etanol menguap 100%. 6532.4214391334

F41
1377.99064924
-
1377.99064924

1190.1998418124
1188.05860060758
1187.04151103529
1186.55839348845
Mixing Point-330
Massa Masuk Massa Keluar Massa Masuk
F45 F42 Komponen F42
40.485884326288 79.8620539078058
3721.4187187488 3752.41913854527 Sukrosa 79.862053907806
363.27874584669 396.53374162839 Glukosa 3752.4191385453
1186.1218251952 2303.60650505193 Fruktosa 396.53374162839

5311.3051741169 6532.4214391334 Etanol 2303.6065050519


6532.4214391334 6532.4214391334 6532.4214391334
Jumlah (kg/jam)
6532.4214391334
1541.2163474731 1186.12630765741
1354.7914407964 1186.12367188396
1266.239610125 1186.12241989157
1224.1774905561 1186.12182519519
1204.1979837608
1194.7077180331

1186.3289126537
1186.2199092572
1186.1681326439
1186.1435387525
1186.1318566541
Crystallizer-320
Massa Keluar
F43 (Uap Etanol) F44
Etanol Sisa Mother Liquor (Impuritis Gula)
- - 40.4858843262877
- - 3721.41871874877
- - 363.27874584669

1151.80325252597 1151.803252526 1094.21308989967


1151.80325252597 - 5219.39643882142
6532.42143913341
Centrifuge-340
Massa Masuk (F44)
Komponen
Mother Liquor Kristal (Solid)
Kristal (Solid) Sukrosa 40.485884326288 39.376169581518
39.376169581518 Glukosa 3721.4187187488 31.0004197965
31.0004197965 Fruktosa 363.27874584669 33.2549957817
33.2549957817001 Etanol 1094.2130898997 57.590162626298

57.5901626262984 Jumlah (kg/jam) 5219.3964388214 161.22174778602


161.221747786016 5380.61818660744
Komponen A B
C2H5OH 18.912 3,803.98
3803.98

uge-340
Massa Keluar KomponenMassa Masuk (kg/jam)
F45 F46 F40 F43
40.485884326 39.376169581518 C2H5OH 124.164964429 1151.8032525
3721.4187187 31.0004197965 Jumlah 1275.96821695
363.27874585 33.2549957817
1094.2130899 57.5901626263

5219.3964388 161.221747786 KomponenMassa Masuk (kg/jam)


5380.61818660744 F40 F43
C2H5OH 124.164964429 1151.8032525
Jumlah 1275.96821695

Komponen Massa Masuk

F40 F43
C2H5OH 124.1649644285 1151.803252526 46.07 -29.9 243.25
Jumlah 1275.968216954 - - -
(Coulson, 2005)
C B
ln P = A -
-41.68 TC
Pi = Exp ( Ant A- Ant B/ (T + Ant C))
2.175010913E-92
Condesor
BM (kmol) TDew ( C)
o
TDew (K) Pi P (mmHg) Ki = Pi/P

46.07 78.45 351.6 763.51232865 760 1.0046214850635


- - - - - -

Condesor
BM (kmol) TBubble (oC) TBubble (K) Pi P (mmHg) Ki = Pi/P

46.07 78.66 351.81 769.88448168 760 1.0130058969453


- - - - - -

Condesor
BM (kmol) T ( C)
o
T (K) Pi (mmHg) P (mmHg) Ki = Pi/P

1.04106402403 760 1.041064024 27.696292966 0.00001 1.04106402E-05


- - - - - -
Mol (kmol/jam) yi xi = yi/Ki

27.696292966236 1 0.995399774808544
- - -

Mol (kmol/jam) yi xi = yi/Ki

27.696292966236 1 0.987161084664439
- - -

Condesor
Mol (kmol/jam) V/L trial Ki. V/L trial 1+(Ki. V/L trial) Massa
F48
Li = Yi/(1+Ki. V/L) (F48) Vi = Ki. Li x (V/L trial) (F47)
kmol/jam kg/jam kmol/jam kg/jam
1.00001041064024 27.6960046330957 1,275.95 0.0002883331403 0.013283507775
- - - - -
1683.399

Massa Keluar Vi/Li hitung


F48 F47

1.041064024E-05
-
Mix Point-2
Massa Masuk Massa Keluar
Komponen
F27 F30 F28 Komponen
Sukrosa 41.29758 62.7140773 104.011656415
Glukosa 81.12024 28.2213348 109.341579438 Sukrosa
Fruktosa 78.17042 125.428155 203.598572214 Glukosa
Air 3832.528 3135.70387 6968.23081386 Fruktosa
Kalsium Laktat 1377.991 210.092159 1588.08280828 Air
Jumlah (kg/jam) 5411.107 3562.15959 8973.26543021 Kalsium Laktat
8973.26619654399 8973.26543021 Jumlah (kg/jam)

Air yang diuapkan = massa awal air x 50%


1724.63747 Air yang terikut dalam kristal diasumsikan 10
1759.47793565
Komponen mother liquor:
Komponen = kelarutan masing-masing ko
Sukrosa = 0,02 (kg/kg air) x 1724, 637471 kg

Glukosa = 0,009 (kg/kg air) x 1724, 637471 k

Fruktosa = 0,04 (kg/kg air) x 1724, 637471 kg

Kalsium laktat = 0,067 (kg/kg air) x 1724, 637

Komponen kristal = komponen input – komp


Crystallizer-1 Centrifug
Massa Masuk Massa Keluar
F30 Komponen
F28 F29 (Uap air)
Air Sisa Mother Liquor Kristal (Solid)
104.011656415 - - 62.7140773247 41.2975790905 Sukrosa
109.341579438 - - 28.2213347961 81.120244642 Glukosa
203.598572214 - - 125.428154649 78.1704175641 Fruktosa
6968.23081386 3484.11540693 3484.1154069 3135.70386624 348.411540693 Air
1588.08280828 - - 210.092159038 1377.99064924 Kalsium La
8973.26543021 3484.11540693 - 3562.15959205 1926.99043123
Jumlah (kg/jam)
8973.26543021 8973.26543020718
F31 menuju MP-2
ng diuapkan = massa awal air x 50% F32 menuju Rotary Dryer
ng terikut dalam kristal diasumsikan 10% dari air sisa

onen mother liquor:


onen = kelarutan masing-masing komponen x air di mother liquor
a = 0,02 (kg/kg air) x 1724, 637471 kg/jam

sa = 0,009 (kg/kg air) x 1724, 637471 kg/jam

sa = 0,04 (kg/kg air) x 1724, 637471 kg/jam

m laktat = 0,067 (kg/kg air) x 1724, 637471 kg/jam

onen kristal = komponen input – komponen mother liquor


Centrifuge-2 Rotary Dryer-1
Massa Masuk Massa Keluar KomponenMassa MasMassa Keluar
F30 F31 F32
Mother LiquorKristal
(F31 (F32)
Mother Liquor
Kristal (Solid) Sukrosa 41.29758 -
62.71408 41.29758 62.71408 41.29758 Glukosa 81.12024 -
28.22133 81.12024 28.22133 81.12024 Fruktosa 78.17042 -
125.4282 78.17042 125.4282 78.17042 Air 348.4115
3135.704 348.4115 3135.704 348.4115 Kalsium La 1377.991 -
210.0922 1377.991 210.0922 1377.991 Jumlah (kg/jam)1926.99
3562.16 1926.99 3562.16 1926.99 1926.99
5489.15002327741 5489.15002327741 F32 = massa air yang teruapkan 100%
F31 menuju MP-2
F32 menuju Rotary Dryer
Laju pengurangan asam laktat

Komponen Massa Masuk (kg/Jam) Wi ρi (g/cm3)


Sukrosa 43.75129953502 0.006356386039 1.587
Glukosa 34.444910885 0.00500431194 1.54
Fruktosa 36.9499953130001 0.0053682619 1.694
Air 4614.72040333664 0.670447384621 0.9970474
Asam Laktat 1384.1869569 0.201100921393 1.206
Kalsium Karbonat 768.992753833333 0.111722734107 2.711
Jumlah (kg/jam) 6883.04631980299 1

ρmix = 1
wi / ρ i

ρmix = 1122.5639116208 kg/m3


vo = massa total
 mix
vo = laju volumetrik = 6.1315407065465 m3/jam
(-ra) mol asam laktat/laju volumetrik
(-ra) 2.29090799217929 kmol/m3.jam

VL = Fao . X
(-ra)
6.1315407065465 m3

Over design factor = 20 % (Peter and Timmerhaus, 3rd ed, hlm 35).
Vdesign = 1,2 x VL 1,2 = 100%+20% = 120% = 1,2
Vdesign = (20% x VL) + VL
Vdesign = 7.3578488478558 m3 7.357848847856

V
τ=
v0
τ= 1.2000 Jam
ρi (kg/m3) Wi / ρi Mol bereaksi (kmol/jam) Komponen
1587 4.00528420876E-06 - Sukrosa
1540 3.2495532081E-06 - Glukosa
1694 3.16898577319E-06 - Fruktosa
997.0474 0.00067243280973 - Air
1206 0.00016675034941 14.046795609 Asam Laktat
2711 4.12108941745E-05 7.0233978045 Kalsium Karbonat
9735.0474 0.00089081787651 Kalsium Laktat
Kalsium Karbonat
Jumlah (kg/jam)

ρmix =

ρmix =
vo =

vo = laju volumetrik =
(-ra)
Fao 14.046795609 kmol/jam (-ra)
X 100%
atau X = 1 VL =

Over design factor = 20 % (Peter and Tim


Vdesign =
Vdesign =

τ=

τ=
Massa Masuk (kg/Jam) Wi ρi (g/cm3) ρi (kg/m3) Wi / ρi
43.75129953502 0.0049171 1.587 1587 3.098354E-06
34.444910885 0.0038712 1.54 1540 2.513746E-06
36.9499953130001 0.0041527 1.694 1694 2.451421E-06
4614.72040333664 0.5186357 0.9970474 997.0474 0.0005201715
1384.1869569 0.155565 1.206 1206 0.0001289925
768.992753833333 0.086425 2.711 2711 3.187937E-05
1676.40420335667 0.1884064 1.49 1490 0.0001264473
338.356811686667 0.038027 1.6 1600 2.376687E-05
8897.80733484632 1 12.8250474 12825.0474 0.0008393211

1
wi / ρ i

1191.43916590575 kg/m3
massa total
 mix
7.46811720603635 m3/jam
mol asam laktat/laju volumetrik
1.88090186876636 kmol/m3.jam

Fao . X Fao 14.046795609


(-ra) X 100%
7.46811720603635 m3 atau X = 1

n factor = 20 % (Peter and Timmerhaus, 3rd ed, hlm 35).


1,2 x VL
8.9617 m3

V
v0
1.2000 Jam
72.0000 Menit
Mol bereaksi (kmol/jam)
-
-
-
-
14.046795609
7.0233978045

kmol/jam
Neraca Massa Pra Rancangan Pabrik Kalsium Laktat dari Molase dan Kalsium Karbonat Kapasitas 10.000 Ton/Tahun

Kapasitas 10,000 ton/tahun


1263 kg/jam
Kebutuhan molase 2323.826 kg/jam

Rumus molekul komponen kandungan BM kg/kmol


C12H22O11 sukrosa 35% 342
C6H12O6 glukosa 10% 180
C6H12O6 fruktosa 12% 180
H2O air 25% 18
abu 12% -
Lainnya (partikulat, koloid, phospholipid) 6% -

Storage Tank-110

Komponen Kandungan BM kg/kmol Neraca Massa (kg/jam)


Keluar (F1)
Sukrosa 35% 342 813.3391
Glukosa 10% 180 232.3826
Fruktosa 12% 180 278.85912
Air 25% 18 580.9565

Abu 12% - 278.85912


Lainnya 6% - 139.42956
Jumlah (kg/jam) 2323.826

Padatan lainnya = Lainnya (partikulat, koloid, phospholipid)


Kapasitas 10.000 Ton/Tahun

Massa (kg/jam)
813.3391
232.3826
278.85912
580.9565
278.85912
139.42956

Holding Tank Enzim-110


Neraca Massa (kg/jam) Komponen Kandungan Neraca Massa (kg/jam)
Keluar (F1) Masuk (F2)
813.3391 Enzim Sukrase 0,05 persen dari sukrosa 0.40666955
232.3826
278.85912
580.9565

278.85912
139.42956
2323.826
eraca Massa (kg/jam) Komponen BM kg/kmol Massa Masuk
Keluar (F3) F4 F3
0.40666955 Sukrosa 342 813.3391 -
Glukosa 180 232.3826 -
Fruktosa 180 278.85912 -
Air 18 580.9565 -

Abu - 278.85912 -
Padatan lainnya - 139.42956 -
Enzim Sukrase - - 0.40666955
2323.826 0.40666955
Jumlah (kg/jam)
6073.33861621667
Glukosa+fruktosa - 511.24172 -
Jumlah molase sdh encer - 4260.347666667 -
Massa air masuk 4330.062446667
Konversi 95%
Hidrolisis Tank-110
sa Masuk Mol Massa Masuk Mol Terkonsumsi Mol Keluar Massa Terkonsumsi
F5
- 2.37818450292398 2.25927527777778 0.1189092251462 772.672145
- - 2.25927527777778 2.25927527777778 406.66955
- - 2.25927527777778 2.25927527777778 406.66955
3749.1059466667 240.559024814815 2.25927527777778 238.299749537037 40.666955

- - - - -
- - - - -
- - - - -
3749.1059466667
3861621667
- - - - -
- - - - -
Holding Tank Gula-120
Massa Keluar Massa Masuk Massa Keluar
Komponen
F6 F6 F7
40.666955 Sukrosa 40.666955 40.666955
639.05215 Glukosa 639.05215 639.05215
685.52867 Fruktosa 685.52867 685.52867
4289.39549166667 Air 4289.3954916667 4289.39549167

278.85912 Abu 278.85912 278.85912


139.42956 Padatan lainnya 139.42956 139.42956
0.40666955 Enzim Sukrase 0.40666955 0.40666955
6073.33861621667 6073.3386162167 6073.33861622
Jumlah (kg/jam)
6073.33861621667 6073.3386162167 6073.33861622
-
-
Komponen BM kg/kmol Massa Masuk
F7 F8 F9
Sukrosa 342 40.666955 - -
Glukosa 180 639.05215 - -
Fruktosa 180 685.52867 - -
Air 18 4289.39549166667 - -

Abu - 278.85912 - -
Padatan lainnya - 139.42956 - -
Enzim Sukrase - 0.40666955 - -
Bakteri (Yeast) - 23.209212175 -
Nutrisi - - - 40.95743325
Asam Laktat 90 - - -
Kalsium Karbonat 100 - - -
Kalsium Laktat 218 - - -
Karbondioksida 44 - - -
Jumlah (kg/jam)
(Glukosa + Fruktosa) 180

Terkonversi = Terkonsumsi = Bereaksi


Massa gula masuk = 1365.247775

Reaksi 1
Konversi 95.00%
Kondisi batch 19.5 jam
C6H12O6(aq) > 2 CH3CHOHCOOH(aq)
Glukosa/fruktosa Asam laktat
Mula-mula 7.35878233333333 -
Bereaksi 6.99084321666667 13.98168643333
Sisa 0.367939116666667 13.98168643333

Reaksi 2
Konversi 87.20%
Kondisi batch 19.5 jam

2 CH3CHOHCOOH + CaCO3 >


Mula-mula 13.9816864333333 6.990843216667
Bereaksi 12.1920305698667 6.096015284933
Sisa 1.78965586346667 0.894827931733
Fermentor-
uk Massa Masuk Total Mol Masuk (1)
F10
- 40.666955 0.118909225146199
- 639.05215 3.55028972222222
- 685.52867 3.80849261111111
- 4289.39549166667 238.299749537037

- 278.85912 -
- 139.42956 -
- 0.40666955 -
- 23.209212175 -
- 40.95743325 -
- - -
699.084321666667 699.084321666667 -
- - -
- - -
6836.58958330833
1324.58082 7.35878233333333
(CH3CHOHCOO)2Ca + H2O
- -
6.09601528493333 6.09601528493333
6.09601528493333 6.09601528493333
Fermentor-210 A/B
Mol Terkonversi/Tergenerasi (Reaksi 1) Mol Sisa (Reaksi 1) Massa Terkonversi/Tergenerasi (1)

- - -
3.37277523611111 0.177514486111111 607.0995425
3.61806798055556 0.190424630555556 651.2522365
- -

- - -
- - -
- - -
- - -
- - -
13.9816864333333 13.9816864333333 1258.351779
- - -
- - -
- - -

6.43893454166667 0.919847791666666 1159.0082175


+ CO2
-
6.09601528493333
6.09601528493333
Mol Masuk (2) Mol Terkonversi/Tergenerasi (Reaksi 2) Mol Sisa (Reaksi 2)

0.118909225146199 - -
0.177514486111111 - -
0.190424630555556 - -
238.299749537037 6.09601528493333 6.09601528493333

- - -
- - -
- - -
- - -
- - -
13.9816864333333 12.1920305698667 1.78965586346667
6.99084321666667 6.09601528493333 0.894827931733333
- 6.09601528493333 6.09601528493333
- 6.09601528493333 6.09601528493333
Massa Sisa/Keluar
Massa Terkonversi/Tergenerasi (2)
F11 F12
- 40.666955
- 31.9526075
- 34.2764335000001
109.7282751288 4399.12376679547

- 278.85912
- 139.42956
- 0.40666955
- 23.209212175
- 40.95743325
1097.282751288 161.069027712
609.601528493333 89.4827931733333
1328.93133211547 1328.93133211547
268.224672537067 268.224672537067 6568.36491077127
6836.58958330834
165.5726025
Holding Tank Asam Laktat-210 Rotary Filter-210
Massa Masuk Massa Keluar Massa Masuk
Komponen Komponen
F12 F13 F14
Sukrosa 40.666955 40.666955 Sukrosa 40.666955
Glukosa 31.9526075 31.9526075 Glukosa 31.9526075
Fruktosa 34.2764335000001 34.2764335000001 Fruktosa 34.2764335
Air 4399.12376679547 4399.12376679547 Air 4399.1237668

Abu 278.85912 278.85912 Abu 278.85912


Padatan lainnya 139.42956 139.42956 Padatan lainnya 139.42956
Enzim Sukrase 0.40666955 0.40666955 Enzim Sukrase 0.40666955
Bakteri (Yeast) 23.209212175 23.209212175 Bakteri (Yeast) 23.209212175
Nutrisi 40.95743325 40.95743325 Nutrisi 40.95743325
Asam Laktat 161.069027712 161.069027712 Asam Laktat 161.069027712
Kalsium Karbonat 89.4827931733333 89.4827931733333 Kalsium Karbonat 89.4827931733
Kalsium Laktat 1328.93133211547 1328.93133211547 Kalsium Laktat 1328.93133212
Jumlah (kg/jam) 6568.36491077127 6568.36491077127 6568.36491077
Jumlah (kg/jam)
6568.36491077
Rotary Filter-210 menggunakan nanofiltrasi sehingga
Liquid terikut cake 2%
Liquid yang terikut 2% air dan asam laktat

Catatan Kondisi Saturasi dan Supersaturasi


Saturasi = jenuh = mengandung zat terlarut yang ham
Untuk kondisi saturasi/jenuh
Jika Q = Ksp, maka larutan tersebut adalah larutan je
Supersaturasi = lewat jenuh = mengandung zat terla
Untuk kondisi supersaturasi/lewat jenuh
Jika Q > Ksp, maka larutan tersebut adalah larutan le
tary Filter-210
Massa Keluar
F15 F16
0.8133391 39.8536159
0.63905215 31.31355535
0.68552867 33.59090483
87.98247534 4311.141291

278.85912 0
139.42956 0
0.40666955 0
23.20921217 0
40.95743325 0
3.221380554 157.8476472
89.48279317 0
26.57862664 1302.352705
692.2651906 5876.09972
6568.36491077127
akan nanofiltrasi sehingga sukrosa dll bisa tertahan (Sang Hyeon Kang, Yong Keun Chang, 2005)

an asam laktat

n Supersaturasi
ung zat terlarut yang hampr sama dengan pelarut, zat terlarut sudah tidak bisa larut

ersebut adalah larutan jenuh


= mengandung zat terlarut lebih banyak dibandingkan zat pelarut.
/lewat jenuh
ersebut adalah larutan lewat jenuh.
Mix Point-210
Komponen Massa Masuk Massa Keluar
F16 F20 F17 Komponen
Sukrosa 39.8536159 70.545944725 110.39956062
Glukosa 31.31355535 32.063131877 63.376687227 Sukrosa
Fruktosa 33.5909048300001 141.09188945 174.68279428 Glukosa
Air 4311.14129145956 3527.2970113 7838.4383028 Fruktosa

Asam laktat 157.84764715776 30.89912379 188.74677095 Air


Kalsium Laktat 1302.35270547316 23.632891483 1325.985597 Asam Laktat
Jumlah (kg/jam) 5876.09972017048 3825.5299926 9701.6297128 Kalsium Laktat
9701.6297128095 9701.6297128 Jumlah (kg/jam)

1940.0135811568
2813.01969267736 3527.2752572 Air yang diuapkan = massa awal air x 5
3205.87244286161 3527.2874469 Air yang terikut dalam kristal diasums
3382.65618044453 3527.2929323
3462.20886235684 3527.2954007 Komponen mother liquor:
3498.00756921738 3527.2965115 Komponen = kelarutan masing-mas
3514.11698730462 3527.2970113
3521.36622544388 Sukrosa
3524.62838260655
3526.09635332975
3526.75694015519 Glukosa
3527.05420422664
3527.18797305879
3527.24816903326 Fruktosa
Kalsium laktat =

Asam laktat =
Komponen kristal = komponen input –
Crystallizer-210
Massa Masuk Massa Keluar
F19
F17 F18 (Uap air)
Air Sisa Mother Liquor Kristal (Solid)
110.39956062496 - - 70.5459447249642 39.8536159
63.376687227496 - - 32.0631318774962 31.31355535
174.68279427993 - - 141.091889449928 33.5909048300001

7838.4383027738 3919.219151387 3919.2191513869 3527.29723624821 391.92191513869


188.74677094729 - - 30.8991237895343 157.84764715776
1325.985596956 - - 23.632891482863 1302.35270547316
9701.6297128095 3919.219151387 - 3825.530217573 1956.88034384961
9701.6297128095 9701.6297128095

g diuapkan = massa awal air x 50%


g terikut dalam kristal diasumsikan 10% dari air sisa

nen mother liquor:


onen = kelarutan masing-masing komponen x air di mother liquor

20 g/L
0.02 kg/kg air

9.09 g/L
0.00909 kg/kg air

40 g/L
0.04 kg/kg air

6.7 g/L 0.0067 kg/L


0.0067 kg/kg air
8.76 g/L 0.00876 kg/kg air
nen kristal = komponen input – komponen mother liquor
Centrifuge-210
Massa Masuk Massa Keluar
Komponen F19
Mother Liquor (F20) Kristal (F21)
Mother Liquor Kristal (Solid)
Sukrosa 70.54594472496 39.8536159 70.5459447249642 39.8536159
Glukosa 32.0631318775 31.31355535 32.0631318774962 31.31355535
Fruktosa 141.0918894499 33.59090483 141.091889449928 33.59090483

Air 3527.297236248 391.921915139 3527.29723624821 391.921915139


Asam Laktat 30.89912378953 157.847647158 30.8991237895343 157.847647158
Kalsium Laktat 23.63289148286 1302.35270547 23.632891482863 1302.35270547
Jumlah (kg/jam) 3825.530217573 1956.88034385 3825.530217573 1956.88034385
5782.4105614226 5782.4105614226
F20 menuju MP-210
F21 menuju Rotary Dryer
Rotary Dryer-210
Massa Masuk Massa Keluar
Komponen
F21 F22 F23
Sukrosa 39.8536159 - 39.8536159
Glukosa 31.31355535 - 31.31355535
Fruktosa 33.59090483 - 33.59090483
Air 391.921915139 391.921915139 0

Asam Laktat 157.847647158 - 157.8476471578


Kalsium Laktat 1302.35270547 - 1302.352705473
Jumlah (kg/jam) 1956.88034385 391.921915139 1564.958428711
1956.88034385 1956.88034384961
F22 = massa air yang teruapkan 100%

Kemurnian kalsium laktat 89.1900007507 %


Storage Tank Etanol
Kelarutan (kg/kg etanol)
Komponen

Sukrosa 0.187
Glukosa 6.338
Fruktosa 6.501
Asam Laktat 2.452

Kalsium Laktat 0
Jumlah (kg/jam)

Kebutuhan etanol di storage akan dikurangi dengan recyle etanol dari condeser distilasi
Kebutuhan etanol di storae 287,603642376403 - F30 =
F24 = etanol dari storage
F30= recycle etanol dari condenser distilasi
anol Mixing Point-320
Alkohol yang diperlukan Komponen Massa Masuk
F24 F30
213.120940641711 Etanol 28.86104654493 258.74
4.9406051356895 Jumlah (kg/jam) 287.60
5.16703658360253
64.3750600153997 F48 dari condenser distilasi

-
287.603642376403

yle etanol dari condeser distilasi


28.8610465449278 kg/jam
28.8610465449278 kg/jam
258.742595831475 kg/jam
-320 Mixing Tank-310
Massa Keluar Komponen Massa Masuk
F25 F23 F25
287.60 Sukrosa 39.8536159 -
287.60 Glukosa 31.31355535 -
Fruktosa 33.5909048300001 -
Asam Laktat 157.84764715776 -

Kalsium Laktat 1302.35270547316 -


Etanol - 287.60

Jumlah (kg/jam) 1564.95842871092 287.6036423764


1852.56207108732
Centrifuge-3
Massa Keluar Komponen Massa Masuk
F26 F26
39.8536159 Sukrosa 39.8536159
31.31355535 Glukosa 31.31355535
33.59090483 Fruktosa 33.5909048300001
157.84764715776 Asam Laktat 157.84764715776

1302.352705473 Kalsium Laktat 1302.35270547316


287.6036423764 Etanol 287.603642376403
1852.562071087 Jumlah (kg/jam) 1852.56207108732
1852.562071087 1852.56207108732

Recycle Impuritis Gula Menggunakan Menara Distilasi

Komponen BM
Etanol 46.07
Sukrosa 342
Glukosa 180
Fruktosa 180
Asam Laktat 90
Jumlah -

Konstanta Yaws
Komponen Boiling Point (oC)
Etanol 78.4
Sukrosa 179
Glukosa 154
Fruktosa 440
Asam Laktat 122

P total 1
760

A. Mencari Kondisi Operasi Feed


Mencari temperatur umpan
P feed 1
760
101.325
T tebak (trial) 351.014016655689
Komponen Xf
Etanol (LK) 0.715779635670923
Sukrosa 0.0148457548265284
Glukosa 0.0221625911338889
Fruktosa 0.0237744159436262
Asam Laktat (HK) 0.223437602425033
Jumlah 1

Ki = Pi/P a = alfa
ai = Ki/K heavy Key

Yf = Ki.Xf

Menentukan Massa ke Distilat dan ke Bottom


Asumsi distribusi distilat dan bottom:
1. Distilat (D)
Etanol (LK) di overhead 99.9%
jadi, asam laktat di LK = 0.1%

2. Bottom (B)
Fruktosa (HK) di bottom 99.9%
jadi, etanol di HK = 0.1%

Komponen Massa Masuk (kg/jam)


Etanol (LK) 258.843278138763
Asam Laktat (HK) 157.84764715776
Jumlah
Metode Hengstebeck's (Coulson 6 th edition, 1983)
Log (𝐷/𝐵) = A + C Log ai

Untuk Light Key (LK)


Etanol

Log (D/B) = 2.99956548822598


Log ai = -2.05583716616179
Maka:
Log (𝐷/𝐵) = A + C Log
ai

2,99956548822598 = A + C (-1,774)

Untuk Heavy Key (HK)


Fruktosa
Log (D/B) = -2.99956548822598
Log ai = 0
Maka:

Log (𝐷/𝐵) = A + C Log


ai

-2,99956548822598 = A + C (0)
- 2,99956548822598 = A

Substitusi A ke persamaan 1
2,99956548822598 = A + C (-2,0558)
2,99956548822598 = - 2,99956548822598 + C (-2,0558)
- 2,99956548822598 + C (-2,0558) = 2,99956548822598
C (-1,774) = 2,99956548822598 + 2,99956548822598
C= (2,99956548822598 + 2,99956548822598)/(--2,0558)
C= -2.91809637222009

Sehingga,

Log (𝐷/𝐵) = A + C Log


ai
log (D/B) = - 2,99956548822598 + -3,079 (log ai) log D/B = m (log ai) + c
(D/B) = 10^(- 2,99956548822598 + -3,079 (log ai)) kmol D = (D/B)/(1+ (D/
XD = mol komponen/m
Komposisi Komponen di Distilat dan Bottom
Komponen F (Massa Masuk)
Etanol (LK) 258.843278138763
Sukrosa 39.8536159
Glukosa 31.31355535
Fruktosa 33.5909048300001
Asam Laktat (HK) 157.84764715776
Jumlah 521.449001376523

Neraca Massa di Distilasi

Komponen Massa Masuk (kg/jam) F27


Etanol (LK) 258.843278138763
Sukrosa 39.8536159
Glukosa 31.31355535
Fruktosa 33.5909048300001
Asam Laktat (HK) 157.84764715776
Jumlah (kg/jam) 521.449001376523

Komponen kmol F

Etanol (LK) 5.6184779279089


Sukrosa 0.116531040643275
Glukosa 0.173964196388889
Fruktosa 0.186616137944445
Asam Laktat (HK) 1.75386274619733
Jumlah 7.84945204908284

B. Mencari Temperatur Bubble dan Dew Point Distilat

1. Menentukan Temperatur Dew Point pada Distilat

P 760
T Dew Point (Trial) 447.49305951953

Komponen Pi (mmHg)
Etanol (LK) 7.59E+02
Sukrosa 3.89E+10
Glukosa 1.58E+16
Fruktosa 3.56E+05
Asam Laktat (HK) 1.31E+04
Jumlah

ai = Ki/K heavy Key


ai =Ki/Kc
yi.D = XD = fraksi di distilat
xi = ∑yi.D/Ki = 1/Kc (∑yi.D/ai) = ∑(yi.D/ai)/Kc = 1,0 (11.7-7 Geankoplis) (hasilnya sama saja)
xi =1,0 (di trial)

2. Menentukan Temperatur Bubble Point pada Distilat

P 760
T Bubble Point (Trial) 329.533768808019

Komponen Pi (mmHg)
Etanol (LK) 1.35730634252768
Sukrosa 65.8275821535772
Glukosa 0.304925997098312
Fruktosa 6267.79969966064
Asam Laktat (HK) 297.433717398593
Jumlah

yi = ∑xi.B*Ki = Kc*∑xi.B*ai = 1,0 (11.7-5 Geankoplis) (hasilnya sama saja)


Kc = Ki Heavy Key

Pengecekan pemilihan Light Key (LK) dan Heavy Key (HK)


LK = Etanol
HK = Asam Laktat

Penentuan Pendistribusian Komponen


Jika
(D*xD)/(F*xf) berada diantara <= 1,01 atau => -0,01, maka terdistribusi. Jika tidak berada di
Terdistribusi = terdapat di distilat dan bottom
Tidak terdistribusi = berada hanya salah satu dari distilat dan bottom

(𝑘𝑚𝑜𝑙 𝐷
×
𝑋𝐷)/(𝑘𝑚𝑜𝑙
𝐹 ×𝑋𝐹)
DISTILASI YANG BELUM
1. Pengecekan komponen kunci
2. Condenser
3. Reboiler

Condenser
Menentukan Rasio Refluks Minimum (Rm)

Untuk menentukan Rm digunakan persamaan sebagai berikut :

∑ (𝑎𝑖 × 𝑥𝑖,𝐷)/((𝑎𝑖 −
θ)) = Rm + 1
∑ (𝑎𝑖 × 𝑥𝑖,𝐷)/((𝑎𝑖 − (Coulson vol.6, 1989)
θ)) = Rm + 1
keterangan :
Rm rasio refluks minimum
xi,D fraksi mol komponen i pada distilat
θ Volatilitas relatif komponen i

Mencari nilai θ:
Nilai q ditentukan dengan metode trial and error dengan menggunakan persamaan berikut

∑ (𝑎𝑖 × 𝑥𝑖,𝐹)/((𝑎𝑖 − (Coulson vol.6, 1989)


θ)) = 1-q
keterangan :
xi,F fraksi mol komponen i pada umpan

karena umpan masuk pada keadaan bubble point maka q = 1

sehingga : ∑ (𝑎𝑖 × 𝑥𝑖,𝐹)/((𝑎𝑖 −


θ)) = 1 - 1 = 0

Nilai θ di trial hingga ∑ (𝑎𝑖 × 𝑥𝑖,𝐹)/((𝑎𝑖 −


θ)) = 0

Nilai θ harus berada di antara nilai volatilitas relatif komponen LK dan HK

θ trial 0.103126225467231
Komponen ai Top (distilat)
Etanol (LK) 0.0577529388793702
Sukrosa 2958746.97417993
Glukosa 1201925306374.08
Fruktosa 27.0620634599148
Asam Laktat (HK) 1
Jumlah

Rm ditentukan dengan menggunakan persamaan berikut :

∑ (𝑎𝑖 × 𝑥𝑖,𝐷)/((𝑎𝑖 − (Coulson, 1989)


θ)) = Rm + 1

(alfa yang digunakan = alfa avg tiap komponen)

Komponen a average = ai
Etanol (LK) 0.0311581649286816
Sukrosa 1479373.59774921
Glukosa 600962653187.039
Fruktosa 24.067496382452
Asam Laktat (HK) 1
Jumlah

Xi, D = XD = yi, D = fraksi di distilat (Hanya beda simbol)

∑ (𝑎𝑖 × 𝑥𝑖,𝐷)/((𝑎𝑖 −
θ)) = Rm + 1
-0.432460398219086 = Rm + 1
Rm + 1 = -0.432460398219086
Rm = -1.43246039821909
Rm/(Rm+1) = 3.31235045825721

R = 1,2 - 1,5Rm
Maka, diambil R operasi 1,5Rm
R = 1,5Rm
R= 4.96852568738582
𝑅/(𝑅+1)

R/(R + 1) 0.832454436425825

Neraca Massa pada Condenser


V=L+D (Pers. 11.4-5, Geankoplis, 1993)
dimana R = L/D, maka:
L=RxD
V = (R x D) + D
V = D x (R + 1)

D = 5.61461493758323
V = 33.5110
L = 27.8964

Komposisi Distilat
Komponen BM
Etanol (LK) 46.07
Sukrosa 342
Glukosa 180
Fruktosa 180
Asam Laktat (HK) 90
Jumlah

Komposisi Liquid Refluks


Komponen BM
Etanol (LK) 46.07
Sukrosa 342
Glukosa 180
Fruktosa 180
Asam Laktat (HK) 90
Jumlah

Komposisi umpan vapor Condensor (V = L + D) :


Komponen BM
Etanol (LK) 46.07
Sukrosa 342
Glukosa 180
Fruktosa 180
Asam Laktat (HK) 90
Jumlah

Neraca Massa Condenser-201


Komponen V (kg/jam)
Etanol (LK) 1543.36784182378
Sukrosa 0.00026270962790677
Glukosa 0.00158357971543125
Fruktosa 2.37911703386964E-05
Asam Laktat (HK) 0.942117736754624
Jumlah 1544.31182964105

Reboiler
L' = F + L
V' = L' - B
L 27.8964
F 7.84945204908284
B 2.23483711149961
L' 35.7458
V' 33.5110

Komposisi liquid keluar Reboiler


Komponen BM
Etanol (LK) 46.07
Sukrosa 342
Glukosa 180
Fruktosa 180
Asam Laktat (HK) 90
Jumlah
Komposisi umpan Reboiler
Komponen BM
Etanol (LK) 46.07
Sukrosa 342
Glukosa 180
Fruktosa 180
Asam Laktat (HK) 90
Jumlah

Komposisi uap yang keluar Reboiler


Komponen BM
Etanol (LK) 46.07
Sukrosa 342
Glukosa 180
Fruktosa 180
Asam Laktat (HK) 90
Jumlah

Neraca Massa Reboiler


Komponen L' (kg/jam)
Etanol (LK) 4.14015086180338
Sukrosa 637.450588512959
Glukosa 500.850343221331
Fruktosa 537.280311382275
Asam Laktat (HK) 2522.21948368089
Jumlah 4201.94087765926
Centrifuge-3 Rotar
Massa Keluar Komponen
F27 F28
39.8536159 - Kalsium Laktat
31.31355535 - Etanol
33.5909048300001 - Jumlah (kg/jam)
157.84764715776 -

- 1302.35270547316
258.843278138763 28.7603642376403 Dikarenakan sifat etanol yang mudah men
521.449001376523 1331.1130697108
1852.56207108732

Massa (kg/jam) F27 Mol (kmol/jam) = nfi Xf


258.843278138763 5.6184779279089 0.715779635670923
39.8536159 0.116531040643275 0.0148457548265284
31.31355535 0.173964196388889 0.0221625911338889
33.5909048300001 0.186616137944445 0.0237744159436262
157.84764715776 1.75386274619733 0.223437602425033
521.449001376523 7.84945204908284 1

A B C D
-27.0836 -3.97E+03 2.02E+01 -4.22E-02
61.2 -1.24E+04 -8.64E+00 6.02E-06
254 -3.14E+04 -6.32E+01 7.05E-06
30.81 -3.15E+03 -7.01E+00 2.44E-09
23.8442 -2.86E+03 -5.05E+00 3.74E-11

atm
mmHg

atm
mmHg
kPa
K 77.864016655689 C
Pi (mmHg) Ki ai ai.Xf
6.53E+00 0.00859413530523946 0.00879352158244631 0.00629422367454782
7660.99449674762 10.0802559167732 10.3141205964824 0.153120905626625
3810.99744177305 5.01447031812244 5.13080739374251 0.113711986454249
16454.602972062 21.6507933842921 22.1530976811347 0.526676958711079
742.767589837989 0.977325776102618 1 0.223437602425033

(Yaws, 1999)

feed
feed

feed
feed

Massa D Massa B D/B log (D/B)


258.584434860624 0.258843278138763 999 2.99956548822598
0.15784764715776 157.689799510602 0.001001001001001 -2.99956548822598
…1

…2

99956548822598
,99956548822598)/(--2,0558)

log D/B = m (log ai) + c


kmol D = (D/B)/(1+ (D/B)) x nfi
XD = mol komponen/mol total
0.258843278138764
Log ai Log (D/B) D/B B = F/(1+(D/B))
-2.05583716616179 2.99956548822598 998.999999999996 0.258843278138764
1.01343220503081 -5.95685832921741 1.10443883907022E-06 39.8535718841674
0.710185711906442 -5.07195583774271 8.47313570836132E-06 31.3132900282442
1.34543446246706 -6.92567291221101 1.18666214328323E-07 33.590900843895
0 -2.99956548822598 0.00100100100100101 157.689799510602
262.706405545048
521.449001376523

Massa Keluar
Distilat (kg/jam) F28 Bottom (kg/jam)
258.584434860624 0.258843278138764
4.40158326640017E-05 39.8535718841674
0.000265321755886561 31.3132900282442
3.98610504248609E-06 33.590900843895
0.15784764715778 157.689799510602
258.742595831476 262.706405545048
521.449001376523

XF kmol D XD kmol B

0.715779635670923 5.61285944998099 0.999687336064581 0.00561847792790892


0.0148457548265284 1.2870126509942E-07 2.2922545273393E-08 0.11653091194201
0.0221625911338889 1.47400975492534E-06 2.62530871896232E-07 0.173962722379134
0.0237744159436262 2.21450280138116E-08 3.94417573778332E-09 0.186616115799417
0.223437602425033 0.00175386274619756 0.000312374537825829 1.75210888345114
1 5.61461493758323 1 2.23483711149961

mmHg
K 174.34305951953 C

Ki=Pi/P ai = Ki/Kc yi.D xi = yi.D/Ki (langsung)


0.999139065308271 0.0577529388793702 0.999687336064581 1.00054874318836
51187000.0666196 2958746.97417992 2.2922545273393E-08 4.4781966600034E-16
20793582984396.2 1201925306374.07 2.62530871896232E-07 1.26255716531989E-20
468.17989379084 27.0620634599148 3.94417573778332E-09 8.42448765974856E-12
17.3002289527671 1 0.000312374537825829 1.80560927071353E-05
1.00056679928949
Goal seek ∑xi = 1
Pakai cara ∑(yi.D/ai)/Kc =
7 Geankoplis) (hasilnya sama saja)

mmHg
K 56.3837688080187 C

Ki=Pi/P ai = Ki/Kc xi.B yi = xi.B*Ki (langsung)


0.00178592939806274 0.00456339097799307 0.002514043595839 4.48990436582022E-06
0.0866152396757594 0.221318493173258 0.0521429107035976 0.00451637070798383
0.000401218417234621 0.00102518974568602 0.0778413431046001 3.12313804758447E-05
8.24710486797453 21.0729293049891 0.0835032293132965 0.688659888961281
0.391360154471833 1 0.783998473282667 0.306825763609585
1.00003774456369
Goal seek ∑yi = 1
ilnya sama saja) Pakai cara Kc*∑xi.B/ai =

BELUM cek distribusi


0.999966289104639
1.79662429044049E-10

ka terdistribusi. Jika tidak berada diantara angka tersebut maka tidak terdistribusi

t dan bottom
pada distilat

n menggunakan persamaan berikut :

pada umpan

ponen LK dan HK

ai Bottom a average = ai Xi,F ∑ (ai × xi,F)/(ai - θ)


0.00456339097799307 0.0311581649286816 0.715779635670923 -0.30989274650357
0.221318493173258 1479373.59774921 0.0148457548265284 0.014845755861417
0.00102518974568602 600962653187.039 0.0221625911338889 0.0221625911338927
21.0729293049891 24.067496382452 0.0237744159436262 0.023876724736342
1 1 0.223437602425033 0.249129374466807
1 0.000121699694888816

P
T dew point distilat
T bubble point bottom
T average
θ trial
Xi,D ∑ (ai × xi,D)/(ai - θ) Komponen
0.999687336064581 -0.432808980277162 Etanol (LK)
2.2922545273393E-08 2.29225468713096E-08 Sukrosa
2.62530871896232E-07 2.62530871896278E-07 Glukosa
3.94417573778332E-09 3.96114876706607E-09 Fruktosa
0.000312374537825829 0.000348292643508906 Asam Laktat (HK)
1 -0.432460398219086 Jumlah

keterangan :
V = umpan vapor masuk Condensor, (kmol/jam)
D = Distilat keluar Condensor, (kmol/jam)
L = liquid refluks, (kmol/jam)

kmol/jam
kmol/jam
kmol/jam

XD D (kmol/jam) D (kg/jam)
0.999687336064581 5.61285944998099 258.584434860624
2.2922545273393E-08 1.2870126509942E-07 4.40158326640017E-05
2.62530871896232E-07 1.47400975492534E-06 0.000265321755886561
3.94417573778332E-09 2.21450280138116E-08 3.98610504248609E-06
0.000312374537825829 0.00175386274619756 0.15784764715778
1 5.61461493758323 258.742595831475

XD L (kmol/jam) L (kg/jam)
0.999687336064581 27.8876363569168 1284.78340696316
2.2922545273393E-08 6.39455541645521E-07 0.000218693795242768
2.62530871896232E-07 7.32365533080382E-06 0.00131825795954469
3.94417573778332E-09 1.10028140534502E-07 1.98050652962103E-05
0.000312374537825829 0.0087141121066316 0.784270089596844
1 27.8963585421624 1285.56923380957

XD V (kmol/jam) V (kg/jam)
0.999687336064581 33.5004958068978 1543.36784182378
2.2922545273393E-08 7.68156806744941E-07 0.00026270962790677
2.62530871896232E-07 8.79766508572915E-06 0.00158357971543125
3.94417573778332E-09 1.32173168548313E-07 2.37911703386964E-05
0.000312374537825829 0.0104679748528292 0.942117736754624
1 33.5109734797457 1544.31182964105

L (kg/jam) D (kg/jam)
1284.78340696316 258.584434860624
0.000218693795242768 4.40158326640017E-05
0.00131825795954469 0.000265321755886561
1.98050652962103E-05 3.98610504248609E-06
0.784270089596844 0.15784764715778
1285.56923380957 258.742595831475
1544.31182964105

keterangan :
L' aliran masuk Reboiler
kmol/jam F aliran feed
kmol/jam L aliran refluks
kmol/jam B aliran liquid keluar reboiler
kmol/jam V' aliran uap keluar reboiler
kmol/jam

XB B (kmol/jam) B (kg/jam)
0.002514043595839 0.00561847792790892 0.258843278138764
0.0521429107035976 0.11653091194201 39.8535718841674
0.0778413431046001 0.173962722379134 31.3132900282442
0.0835032293132965 0.186616115799417 33.590900843895
0.783998473282667 1.75210888345114 157.689799510602
1 2.23483711149961 262.706405545048
XB L' (kmol/jam) L' (kg/jam)
0.002514043595839 0.0898665261949942 4.14015086180338
0.0521429107035976 1.86389060968701 637.450588512959
0.0778413431046001 2.78250190678517 500.850343221331
0.0835032293132965 2.98489061879042 537.280311382275
0.783998473282667 28.0246609297877 2522.21948368089
1 35.7458105912453 4201.94087765926

XB V' (kmol/jam) V' (kg/jam)


0.002514043595839 0.0842480482670853 3.88130758366462
0.0521429107035976 1.747359697745 597.597016628792
0.0778413431046001 2.60853918440604 469.537053193087
0.0835032293132965 2.798274502991 503.68941053838
0.783998473282667 26.2725520463365 2364.52968417029
1 33.5109734797457 3939.23447211421

V' (kg/jam) B (kg/jam)


3.88130758366462 0.258843278138764
597.597016628792 39.8535718841674
469.537053193087 31.3132900282442
503.68941053838 33.590900843895
2364.52968417029 157.689799510602
3939.23447211421 262.706405545048
4201.94087765926
Rotary Dryer-320
Massa Masuk Massa Keluar
F28 F29 F30
1302.35270547316 - 1302.35270547
28.7603642376403 28.76036423764 -
1331.1130697108 28.76036423764 1302.35270547
1331.1130697108 1331.1130697108

etanol yang mudah menguap, maka diasumsikan etanol menguap 100%.

E
2.03E-05 Light Key (LK) di overhead (destilat)
2.25E-19
6.24E-18
1.81E-06
2.74E-07 Heavy Key (HK) di Bottom

Yf = Ki.Xf Log ai
0.00615150703769092 -2.055837166162
0.149649007929077 1.013432205031
0.111133655413569 0.710185711906
0.514734967427672 1.345434462467
0.218371328200554 0
1.0000
Goal seek ∑yf = 1

ai log ai
0.00879352158244631 -2.055837166162
1 0
D = (F-B)
258.584434860624
4.40158326640017E-05
0.000265321755886561
3.98610504248609E-06
0.15784764715778
258.742595831476
521.449001376523

XB

0.002514043595839
0.0521429107035976
0.0778413431046001
0.0835032293132965
0.783998473282667
1

yi.D/ai
17.309722335562
7.74738275135758E-15
2.18425280259908E-19
1.45745565323411E-10
0.000312374537825829
17.3100347102456

1.00056679928949
xi.B*ai
1.1472563863533E-05
0.011540190426588
7.98021467412635E-05
1.75965764805739
0.783998473282667
2.55528758647725

1.00003774456369

4.26720222E-27

6.91208207E-06
760 mmHg
447.49305951953 K
329.533768808019 K
388.513414163774 K
0.103126225467231
Pi Ki ai Xi, F ∑ (ai × xi,F)/(ai - θ)
6.01E+01 7.91E-02 2.17E-02 0.715779635671 -1.90E-01
8.19E+06 1.08E+04 2.95E+03 0.014845754827 1.48E-02
2.68E+09 3.52E+06 9.64E+05 0.022162591134 2.22E-02
6.66E+04 8.77E+01 2.40E+01 0.023774415944 2.39E-02
2.78E+03 3.65E+00 1.00E+00 0.223437602425 2.49E-01
1.20E-01
Recycle Impuritis Gula
Mixing Point-330 Crystallizer-320
Komponen Massa Masuk Massa Keluar Komponen
F38 F45 F42
Sukrosa 39.8536159 39.592636935 79.44625
Glukosa 31.31355535 3639.3123842 3670.626 Sukrosa
Fruktosa 33.59090483 355.26366115 388.8546 Glukosa
Etanol 258.84327814 1993.9383398 2252.782 Fruktosa

Jumlah (kg/jam)
363.60135422 6028.1070221 6391.708 Etanol
6391.7083763 6391.708 Jumlah (kg/jam)

1735.0950617
Xi,D ∑ (ai × xi,D)/(ai - θ)
0.99968733606 -2.66E-01
2.2922545E-08 2.29E-08
2.6253087E-07 2.63E-07
3.9441757E-09 3.96E-09
0.00031237454 3.48E-04
-2.65E-01

2.10E-01
rystallizer-320
Massa Masuk Massa Keluar
F42 F43 (Uap Etanol) F44
Etanol Mother
Sisa Liquor (Impuritis
Kristal
Gula)
(Solid)
79.4462528351 - - 39.592636935 39.85362
3670.625939574 - - 3639.3123842 31.31356
388.8545659774 - - 355.26366115 33.5909

2252.781617929 1126.39080896 1126.390809 1070.0712685 56.31954


6391.708376315 1126.39080896 5104.2399508 161.0776
6391.708376315 6391.70837632
Centrifuge-340
Komponen Massa Masuk (F44) Massa Keluar
Mother Liquor Kristal (Solid) F45 F46
Sukrosa 39.5926369351016 39.8536159 39.5926369351016 39.8536159
Glukosa 3639.3123842238 31.31355535 3639.3123842238 31.31355535
Fruktosa 355.263661147398 33.59090483 355.263661147398 33.59090483
Etanol 1070.07126851626 56.3195404482 1070.07126851626 56.31954044822

Jumlah (kg/jam)
5104.23995082255 161.077616528 5104.23995082255 161.0776165282
5265.31756735078 5265.31756735078
Komponen A B C
C2H5OH 18.912 3,803.98 -41.68
3803.98

Condesor
Komponen Massa Masuk (F40 + FBM (kmol) TDew (oC)
C2H5OH 1155.15117320212 46.07 78.45

Komponen Massa Masuk BM (kmol) TBubble (oC)


C2H5OH 1155.15117320212 46.07 78.66

Komponen Massa Masuk BM (kmol) T (oC)

C2H5OH 1155.15117320212 46.07 -2.9


(Coulson, 2005)
B Pi = Exp ( Ant A- Ant B/ (T + Ant C))
ln P = A -
TC

2.175011E-92

TDew (K) Pi P (mmHg) Ki = Pi/P kmol/jam yi


351.6 763.5123 760 1.00462148506347 25.0738262 1

TBubble (K) Pi P (mmHg) Ki = Pi/P kmol/jam yi


351.81 769.8845 760 1.0130058969453 25.0738262 1

T (K) Pi (mmHg) P (mmHg) Ki = Pi/P Yi (kmol/jam) V/L trial

270.25 9.674403 760 9.67440254226669 25.0738262 0.00001


xi = yi/Ki
0.99539977480854

xi = yi/Ki
0.98716108466444

Li = Vi = Ki. Li x
Ki. V/L 1+(Ki. V/L) Yi/(1+Ki. (V/L trial)
V/L) (F48) (F47)
kmol/jam kg/jam kmol/jam kg/jam
9.674402542E-05 1.000096744 25.0714007 1,155.04 0.002425508226 0.111743164
Vi/Li hitung
1683.398907218
3451.202960244
9.674403E-05 3,451.20 3451.20296024
Reaktor Hidrolisis Tank-110 Hari Aliran
1 batch = 6 jam 1 1 3 1 1
Keterangan Waktu (jam) 2
Pengisian 1
Reaksi 3
Pengosongan 1
Pencucian 1

Fermentor-110
1 batch = 19,5 jam
Keterangan Waktu (jam)
Pengisian 2
Reaksi 13.5
Pengosongan 2
Pencucian 2

1 batch = 9 jam Reaktor DBP


Reaksi 4 1 1 1 0.5 1 1
Pengisian 2.5 2 1 1
Pengosongan 2.5
2 13.5 2 2
1 3 1 1 2 13.5 2 2

1 1 1 1 0.5 1 1 0.5 1 1
0.5 1 1 1 1 1 1 0.5 1 1
1 1 1 1 0.5
0.5 1 1 1 1 1 1 0.5
Konversi reaksi
t = (1/k1) x ln (1/(1-X)) (Missen, 1999)
t = waktu
k = konstanta
X = konversi

Reaksi fermentasi
t 13.5 jam
k 0.047 per jam
trial X sampai hasil t sesuai
t 14.74781
X
Terdapat 3 reaksi

1. Reaksi Pembentukan Kalsium Laktat (Reaksi 3)


Konversi 87.20% (Paten CN104230700A, China)

2 CH3CHOHCOOH + CaCO3 > (CH3CHOHCOO)2Ca +


Mula-mula X 1/2*X -
Bereaksi X*87,2% 1/2*X*87,2% 1/2*X*87,2%
Sisa (X-X*87,2%) 1/2(X-X*87,2%) 1/2*X*87,2%

2 CH3CHOHCOOH + CaCO3 > (CH3CHOHCOO)2Ca +


Mula-mula 13.2880228936958 6.64401144684791 -
Bereaksi 11.5871559633028 5.79357798165138 5.79357798165138
Sisa 1.70086693039307 0.85043346519653 5.79357798165138

1/2*X*87,2% = 5.79357798165138
X*87,2% 11.5871559633028
X 13.2880228936958
1/2*X 6.64401144684791

2. Reaksi Pembentukan Asam Laktat (Reaksi 2)


Konversi 95.00% (Shen dkk, 2022))

C6H12O6(aq) > 2 CH3CHOHCOOH(aq)


Mula-mula X -
Bereaksi X*95% 2/1*X*95%
Sisa (X-X*95%) 2/1*X*95%

C6H12O6(aq) > 2 CH3CHOHCOOH(aq)


Mula-mula 6.9936962598399 -
Bereaksi 6.64401144684791 13.2880228936958
Sisa 0.349684812991995 13.2880228936958

2/1*X*95% = 13.2880228936958
X*95% 6.64401144684791
X 6.9936962598399

3. Reaksi Penguraian Sukrosa (Reaksi 1)


Konversi 95.00% (Susantris dan Gamayanti)

C12H22O12 (aq) + H2O(l) > C6H12O6 (aq) +


Mula-mula X 1/1*X -
Bereaksi X*95% 1/1*X*95% 1/1*X*95%
Sisa (X-X*95%) 1/1(X-X*95%) 1/1*X*95%
C12H22O12 (aq) + H2O(l) > C6H12O6 (aq) +
Mula-mula 7.36178553667358 7.36178553667358 -
Bereaksi 6.9936962598399 6.9936962598399 6.9936962598399
Sisa 0.36808927683368 0.36808927683368 6.9936962598399

1/1*X*95% = 6.9936962598399
X*95% 6.9936962598399
X 7.36178553667358
1/1*X 7.36178553667358
H2O + CO2 Massa Kalsium Laktat 10,000 ton/tahun
- - 1263 kg/jam
1/2*X*87,2% 1/2*X*87,2% BM Kalsium Laktat 218 kg/kmol
1/2*X*87,2% 1/2*X*87,2% mol Kalsium Laktat 5.793578 kmol/jam

H2O + CO2
- -
5.79357798165 5.79357798165
5.79357798165 5.79357798165

C6H12O6 (aq)
-
1/1*X*95%
1/1*X*95%
C6H12O6 (aq)
-
6.99369625984
6.99369625984
Massa mol D B
Etanol 13366.66 290.1381 Etanol 0.999 Etanol 0.001
Fruktosa 255.807 1.42115 Fruktosa 0.001 Fruktosa 0.999

light key Etanol


Pakai Massa Pakai mol
D etanol/B etanol 999 (kg/jam)/(kg/jam) D etanol/B etanol 999 (kmol/jam)/(kmol/jam)
D B D B
Etanol 13353.3 13.36666 615186.4
Fruktosa 0.001421 1.419729 0.255807

mol
D
(kmol/jam)/(kmol/jam) 289.848
0.290138
Neraca Massa Pra Rancangan Pabrik Kalsium Laktat dari Molase dan Kalsium Karbonat Kapasitas 10.000 Ton/Tahun

Kapasitas 10,000 ton/tahun


1263 kg/jam
Kebutuhan molase 2323.826 kg/jam

Rumus molekul komponen kandungan BM kg/kmol


C12H22O11 sukrosa 35% 342
C6H12O6 glukosa 10% 180
C6H12O6 fruktosa 12% 180
H2O air 25% 18
abu 12% -
Lainnya (partikulat, koloid, phospholipid) 6% -

Storage Tank-110

Komponen Kandungan BM kg/kmol Neraca Massa (kg/jam)


Keluar (F1)
Sukrosa 35% 342 813.3391
Glukosa 10% 180 232.3826
Fruktosa 12% 180 278.85912
Air 25% 18 580.9565

Abu 12% - 278.85912


Lainnya 6% - 139.42956
Jumlah (kg/jam) 2323.826

Padatan lainnya = Lainnya (partikulat, koloid, phospholipid)


Kapasitas 10.000 Ton/Tahun

Massa (kg/jam)
813.3391
232.3826
278.85912
580.9565
278.85912
139.42956

Holding Tank Enzim-110


Neraca Massa (kg/jam) Komponen Kandungan Neraca Massa (kg/jam)
Keluar (F1) Masuk (F2)
813.3391 Enzim Sukrase 0,05 persen dari sukrosa 0.40666955
232.3826
278.85912
580.9565

278.85912
139.42956
2323.826
eraca Massa (kg/jam) Komponen BM kg/kmol Massa Masuk
Keluar (F3) F4 F3
0.40666955 Sukrosa 342 813.3391 -
Glukosa 180 232.3826 -
Fruktosa 180 278.85912 -
Air 18 580.9565 -

Abu - 278.85912 -
Padatan lainnya - 139.42956 -
Enzim Sukrase - - 0.40666955
2323.826 0.40666955
Jumlah (kg/jam)
6073.33861621667
Glukosa+fruktosa - 511.24172 -
Jumlah molase sdh encer - 4260.347666667 -
Massa air masuk 4330.062446667
Konversi 95%
Hidrolisis Tank-110
sa Masuk Mol Massa Masuk Mol Terkonsumsi Mol Keluar Massa Terkonsumsi
F5
- 2.37818450292398 2.25927527777778 0.1189092251462 772.672145
- - 2.25927527777778 2.25927527777778 406.66955
- - 2.25927527777778 2.25927527777778 406.66955
3749.1059466667 240.559024814815 2.25927527777778 238.299749537037 40.666955

- - - - -
- - - - -
- - - - -
3749.1059466667
3861621667
- - - - -
- - - - -
Holding Tank Gula-120
Massa Keluar Massa Masuk Massa Keluar
Komponen
F6 F6 F7
40.666955 Sukrosa 40.666955 40.666955
639.05215 Glukosa 639.05215 639.05215
685.52867 Fruktosa 685.52867 685.52867
4289.39549166667 Air 4289.3954916667 4289.39549167

278.85912 Abu 278.85912 278.85912


139.42956 Padatan lainnya 139.42956 139.42956
0.40666955 Enzim Sukrase 0.40666955 0.40666955
6073.33861621667 6073.3386162167 6073.33861622
Jumlah (kg/jam)
6073.33861621667 6073.3386162167 6073.33861622
-
-
Komponen BM kg/kmol Massa Masuk
F7 F8 F9
Sukrosa 342 40.666955 - -
Glukosa 180 639.05215 - -
Fruktosa 180 685.52867 - -
Air 18 4289.39549166667 - -

Abu - 278.85912 - -
Padatan lainnya - 139.42956 - -
Enzim Sukrase - 0.40666955 - -
Bakteri (Yeast) - 23.209212175 -
Nutrisi - - - 40.95743325
Asam Laktat 90 - - -
Kalsium Karbonat 100 - - -
Kalsium Laktat 218 - - -
Karbondioksida 44 - - -
Jumlah (kg/jam)
(Glukosa + Fruktosa) 180

Terkonversi = Terkonsumsi = Bereaksi


Massa gula masuk = 1365.247775

Reaksi 1
Konversi 95.00%
Kondisi batch 19.5 jam
C6H12O6(aq) > 2 CH3CHOHCOOH(aq)
Glukosa/fruktosa Asam laktat
Mula-mula 7.35878233333333 -
Bereaksi 6.99084321666667 13.98168643333
Sisa 0.367939116666667 13.98168643333

Reaksi 2
Konversi 87.20%
Kondisi batch 19.5 jam

2 CH3CHOHCOOH + CaCO3 >


Mula-mula 13.9816864333333 6.990843216667
Bereaksi 12.1920305698667 6.096015284933
Sisa 1.78965586346667 0.894827931733
Fermentor-
uk Massa Masuk Total Mol Masuk (1)
F10
- 40.666955 0.118909225146199
- 639.05215 3.55028972222222
- 685.52867 3.80849261111111
- 4289.39549166667 238.299749537037

- 278.85912 -
- 139.42956 -
- 0.40666955 -
- 23.209212175 -
- 40.95743325 -
- - -
699.084321666667 699.084321666667 -
- - -
- - -
6836.58958330833
1324.58082 7.35878233333333
(CH3CHOHCOO)2Ca + H2O
- -
6.09601528493333 6.09601528493333
6.09601528493333 6.09601528493333
Fermentor-210 A/B
Mol Terkonversi/Tergenerasi (Reaksi 1) Mol Sisa (Reaksi 1) Massa Terkonversi/Tergenerasi (1)

- - -
3.37277523611111 0.177514486111111 607.0995425
3.61806798055556 0.190424630555556 651.2522365
- -

- - -
- - -
- - -
- - -
- - -
13.9816864333333 13.9816864333333 1258.351779
- - -
- - -
- - -

6.43893454166667 0.919847791666666 1159.0082175


+ CO2
-
6.09601528493333
6.09601528493333
Mol Masuk (2) Mol Terkonversi/Tergenerasi (Reaksi 2) Mol Sisa (Reaksi 2)

0.118909225146199 - -
0.177514486111111 - -
0.190424630555556 - -
238.299749537037 6.09601528493333 6.09601528493333

- - -
- - -
- - -
- - -
- - -
13.9816864333333 12.1920305698667 1.78965586346667
6.99084321666667 6.09601528493333 0.894827931733333
- 6.09601528493333 6.09601528493333
- 6.09601528493333 6.09601528493333
Massa Sisa/Keluar
Massa Terkonversi/Tergenerasi (2)
F11 F12
- 40.666955
- 31.9526075
- 34.2764335000001
109.7282751288 4399.12376679547

- 278.85912
- 139.42956
- 0.40666955
- 23.209212175
- 40.95743325
1097.282751288 161.069027712
609.601528493333 89.4827931733333
1328.93133211547 1328.93133211547
268.224672537067 268.224672537067
6836.58958330834
165.5726025
Holding Tank Asam Laktat-210 Rotary Filter-210
Massa Masuk Massa Keluar Massa Masuk
Komponen Komponen
F12 F13 F14
Sukrosa 40.666955 40.666955 Sukrosa 40.666955
Glukosa 31.9526075 31.9526075 Glukosa 31.9526075
Fruktosa 34.2764335000001 34.2764335000001 Fruktosa 34.2764335
Air 4399.12376679547 4399.12376679547 Air 4399.1237668

Abu 278.85912 278.85912 Abu 278.85912


Padatan lainnya 139.42956 139.42956 Padatan lainnya 139.42956
Enzim Sukrase 0.40666955 0.40666955 Enzim Sukrase 0.40666955
Bakteri (Yeast) 23.209212175 23.209212175 Bakteri (Yeast) 23.209212175
Nutrisi 40.95743325 40.95743325 Nutrisi 40.95743325
Asam Laktat 161.069027712 161.069027712 Asam Laktat 161.069027712
Kalsium Karbonat 89.4827931733333 89.4827931733333 Kalsium Karbonat 89.4827931733
Kalsium Laktat 1328.93133211547 1328.93133211547 Kalsium Laktat 1328.93133212
Jumlah (kg/jam) 6568.36491077127 6568.36491077127 6568.36491077
Jumlah (kg/jam)
6568.36491077
Rotary Filter-210 menggunakan nanofiltrasi sehingga
Liquid terikut cake 2%
Liquid yang terikut 2% air dan asam laktat
tary Filter-210
Massa Keluar
F15 F16
0.8133391 39.8536159
0.63905215 31.31355535
0.68552867 33.59090483
87.98247534 4311.141291

278.85912 0
139.42956 0
0.40666955 0
23.20921217 0
40.95743325 0
3.221380554 157.8476472
89.48279317 0
26.57862664 1302.352705
692.2651906 5876.09972
6568.36491077127
akan nanofiltrasi sehingga sukrosa dll bisa tertahan (Sang Hyeon Kang, Yong Keun Chang, 2005)

an asam laktat
Mix Point-210
Komponen Massa Masuk Massa Keluar
F16 F20 F17 Komponen
Sukrosa 39.8536159 70.545944725 110.39956062
Glukosa 31.31355535 32.063131877 63.376687227 Sukrosa
Fruktosa 33.5909048300001 141.09188945 174.68279428 Glukosa
Air 4311.14129145956 3527.2970113 7838.4383028 Fruktosa

Asam laktat 157.84764715776 30.89912379 188.74677095 Air


Kalsium Laktat 1302.35270547316 23.632891483 1325.985597 Asam Laktat
Jumlah (kg/jam) 5876.09972017048 3825.5299926 9701.6297128 Kalsium Laktat
9701.6297128095 9701.6297128 Jumlah (kg/jam)

1940.0135811568
2813.01969267736 3527.2752572 Air yang diuapkan = massa awal air x 5
3205.87244286161 3527.2874469 Air yang terikut dalam kristal diasums
3382.65618044453 3527.2929323
3462.20886235684 3527.2954007 Komponen mother liquor:
3498.00756921738 3527.2965115 Komponen = kelarutan masing-mas
3514.11698730462 3527.2970113
3521.36622544388 Sukrosa
3524.62838260655
3526.09635332975
3526.75694015519 Glukosa
3527.05420422664
3527.18797305879
3527.24816903326 Fruktosa
Kalsium laktat =

Asam laktat =
Komponen kristal = komponen input –
Crystallizer-210
Massa Masuk Massa Keluar
F19
F17 F18 (Uap air)
Air Sisa Mother Liquor Kristal (Solid)
110.39956062496 - - 70.5459447249642 39.8536159
63.376687227496 - - 32.0631318774962 31.31355535
174.68279427993 - - 141.091889449928 33.5909048300001

7838.4383027738 3919.219151387 3919.2191513869 3527.29723624821 391.92191513869


188.74677094729 - - 30.8991237895343 157.84764715776
1325.985596956 - - 23.632891482863 1302.35270547316
9701.6297128095 3919.219151387 - 3825.530217573 1956.88034384961
9701.6297128095 9701.6297128095

g diuapkan = massa awal air x 50%


g terikut dalam kristal diasumsikan 10% dari air sisa

nen mother liquor:


onen = kelarutan masing-masing komponen x air di mother liquor

20 g/L
0.02 kg/kg air

9.09 g/L
0.00909 kg/kg air

40 g/L
0.04 kg/kg air

6.7 g/L 0.0067 kg/L


0.0067 kg/kg air
8.76 g/L 0.00876 kg/kg air
nen kristal = komponen input – komponen mother liquor
Centrifuge-210
Massa Masuk Massa Keluar
Komponen F19
Mother Liquor (F20) Kristal (F21)
Mother Liquor Kristal (Solid)
Sukrosa 70.54594472496 39.8536159 70.5459447249642 39.8536159
Glukosa 32.0631318775 31.31355535 32.0631318774962 31.31355535
Fruktosa 141.0918894499 33.59090483 141.091889449928 33.59090483

Air 3527.297236248 391.921915139 3527.29723624821 391.921915139


Asam Laktat 30.89912378953 157.847647158 30.8991237895343 157.847647158
Kalsium Laktat 23.63289148286 1302.35270547 23.632891482863 1302.35270547
Jumlah (kg/jam) 3825.530217573 1956.88034385 3825.530217573 1956.88034385
5782.4105614226 5782.4105614226
F20 menuju MP-210
F21 menuju Rotary Dryer
Rotary Dryer-210
Massa Masuk Massa Keluar
Komponen
F21 F22 F23
Sukrosa 39.8536159 - 39.8536159
Glukosa 31.31355535 - 31.31355535
Fruktosa 33.59090483 - 33.59090483
Air 391.921915139 391.921915139 0

Asam Laktat 157.847647158 - 157.8476471578


Kalsium Laktat 1302.35270547 - 1302.352705473
Jumlah (kg/jam) 1956.88034385 391.921915139 1564.958428711
1956.88034385 1956.88034384961
F22 = massa air yang teruapkan 100%

Kemurnian kalsium laktat 89.1900007507 %


Storage Tank Etanol
Kelarutan (kg/kg etanol)
Komponen

Sukrosa 0.187
Glukosa 6.338
Fruktosa 6.501
Asam Laktat 2.452

Kalsium Laktat 0
Jumlah (kg/jam)

Kebutuhan etanol di storage akan dikurangi dengan recyle etanol dari condeser distilasi
Kebutuhan etanol di storae 287,603642376403 - F30
F24 = etanol dari storage
F30= recycle etanol dari condenser distilasi
anol Mixing Point-320
Alkohol yang diperlukan Komponen Massa Masuk
F24 F30
213.120940641711 Etanol 287.6036423764 0.00
4.9406051356895 Jumlah (kg/jam) 287.60
5.16703658360253
64.3750600153997 F48 dari condenser distilasi

-
287.603642376403

yle etanol dari condeser distilasi


-320 Mixing Tank-310
Massa Keluar Komponen Massa Masuk
F25 F23 F25
287.60 Sukrosa 39.8536159 -
287.60 Glukosa 31.31355535 -
Fruktosa 33.5909048300001 -
Asam Laktat 157.84764715776 -

Kalsium Laktat 1302.35270547316 -


Etanol - 287.60

Jumlah (kg/jam) 1564.95842871092 287.6036423764


1852.56207108732
Centrifuge-3
Massa Keluar Komponen Massa Masuk
F26 F26
39.8536159 Sukrosa 39.8536159
31.31355535 Glukosa 31.31355535
33.59090483 Fruktosa 33.5909048300001
157.84764715776 Asam Laktat 157.84764715776

1302.352705473 Kalsium Laktat 1302.35270547316


287.6036423764 Etanol 287.603642376403
1852.562071087 Jumlah (kg/jam) 1852.56207108732
1852.562071087 1852.56207108732

Recycle Impuritis Gula Menggunakan Menara Distilasi

Komponen BM
Etanol 46.07
Sukrosa 342
Glukosa 180
Fruktosa 180
Asam Laktat 90
Jumlah -

Konstanta Yaws
Komponen Boiling Point (oC)
Etanol 78.4
Sukrosa 179
Glukosa 154
Fruktosa 440
Asam Laktat 122

P total 1
760

A. Mencari Kondisi Operasi Feed


Mencari temperatur umpan
P feed 1
760
101.325
T tebak (trial) 376.77519801587
Komponen Xf
Etanol (LK) 0.715779635670923
Sukrosa 0.0148457548265284
Glukosa 0.0221625911338889
Fruktosa 0.0237744159436262
Asam Laktat (HK) 0.223437602425033
Jumlah 1

Ki = Pi/P
ai = Ki/K heavy Key

Yf = Ki.Xf

Menentukan Massa ke Distilat dan ke Bottom


Asumsi distribusi distilat dan bottom:
1. Distilat (D)
Etanol (LK) di overhead 99.9%
jadi, asam laktat di LK = 0.1%

2. Bottom (B)
Fruktosa (HK) di bottom 99.9%
jadi, etanol di HK = 0.1%

Komponen Massa Masuk (kg/jam)


Etanol (LK) 258.843278138763
Asam Laktat (HK) 157.84764715776
Jumlah
Metode Hengstebeck's (Coulson 6 th edition, 1983)
Log (𝐷/𝐵) = A + C Log ai

Untuk Light Key (LK)


Etanol

Log (D/B) = 2.99956548822598


Log ai = -1.7744782725118
Maka:
Log (𝐷/𝐵) = A + C Log
ai

2,99956548822598 = A + C (-1,94839850904353)

Untuk Heavy Key (HK)


Fruktosa
Log (D/B) = -2.99956548822598
Log ai = 0
Maka:

Log (𝐷/𝐵) = A + C Log


ai

-2,99956548822598 = A + C (0)
- 2,99956548822598 = A

Substitusi A ke persamaan 1
2,99956548822598 = A + C (-1,94839850904353)
2,99956548822598 = - 2,99956548822598 + C (-1,94839850904353)
- 2,99956548822598 + C (-1,94839850904353) = 2,99956548822598
C (-1,94839850904353) = 2,99956548822598 + 2,99956548822598
C= (2,99956548822598 + 2,99956548822598)/(-1,9483985090
C= -3.38078581709546

Sehingga,

Log (𝐷/𝐵) = A + C Log


ai
log (D/B) = - 2,99956548822598 + -3,079 (log ai)
(D/B) = 10^(- 2,99956548822598 + -3,079 (log ai))

Komposisi Komponen di Distilat dan Bottom


Komponen F (Massa Masuk)
Etanol (LK) 258.843278138763
Sukrosa 39.8536159
Glukosa 31.31355535
Fruktosa 33.5909048300001
Asam Laktat (HK) 157.84764715776
Jumlah 521.449001376523

kmol D = (D/B)/(1+ (D/B)) x nfi


Komponen
Etanol (LK)
Asam Laktat (HK)
Jumlah kmol D
5.61285944998099
kmol D = %komposisi komponen di 0.00175386274619733
kmol B = %komposisi komponen di Bottom x nfi
nfi = mol feed (mol masuk menara distilasi)

Kalau lebih dari 2 komponen, maka memakai cara dibawah untuk mencari komponen selain
Kalau hanya 2 komponen, maka tidak perlu memakai cara dibawah karena mol komponen d

log (D/B) Log ai


Campuran -2.99956548822598 -1.7744782725118

0
-0.5 0.8 1 1.2 1.4 1.6 1.8 2 2.2

-1
-1.5
Log (D/B)

-2 Series1
f(x) = 0.94372976603631 x − 3.94329525426229 Linear (Series1)
-2.5 R² = 1
-3
0
-0.5 0.8 1 1.2 1.4 1.6 1.8 2 2.2

-1
-1.5

Log (D/B)
-2 Series1
f(x) = 0.94372976603631 x − 3.94329525426229 Linear (Series1)
-2.5 R² = 1
-3
-3.5
Log (D/B) = m.(log a) + c Log ai
m=
c=

4.1286
B. Mencari Temperatur Bubble d -7.1282
Komponen
Etanol (LK)
Asam Laktat (HK)
Jumlah log ai

log D/B = m (log ai) + c

kmol D = (D/B)/(1+ (D/B)) x nfi

XD = mol komponen/mol total

Komponen
Etanol (LK)
Asam Laktat (HK)
Jumlah kmol D
5.61285944998099
Pengecekan pemilihan Light Key 0.00175386274619733
LK = Etanol 5.61461331272718
HK = Asam Laktat

Penentuan Pendistribusian Komponen


Komponen
Etanol (LK)
Asam Laktat (HK)
Jumlah kmol F
5.6184779279089
Jika 1.75386274619733
(D*xD)/(F*xf) berada diantara <= 7.37234067410623
Terdistribusi = terdapat di distilat dan bottom
Tidak terdistribusi = berada hanya salah satu dari distilat dan bottom

B. Mencari Temperatur Bubble dan Dew Point Distilat


1. Menentukan Temperatur Dew Point pada Distilat

P
T Dew Point (Trial)

Komponen 101.325
Etanol (LK) 308.055
Asam Laktat (HK)
Jumlah Pi (kPa)
288803657230782
ai = Ki/K heavy Key 3.05156964348158E-07
ai =Ki/Kc
yi.D = XD = fraksi di distilat
xi = ∑yi.D/Ki = 1/Kc (∑yi.D/ai) = ∑(yi.D/ai)/Kc = 1,0 (11.7-7 Geankoplis) (hasilnya sama saja)
xi =1,0 (di trial)

2. Menentukan Temperatur Bubble Point pada Distilat

P
T Bubble Point (Trial)

Komponen 101.325
Etanol (LK) 359.322
Asam Laktat (HK)
Jumlah Pi (kPa)
73542832564616.6
yi = ∑xi.B*Ki = Kc*∑xi.B*ai = 1,0 5.96806489428109E-08

Neraca Massa Menara Distilasi di Distilat dan Bottom

Komponen

Etanol
Asam Laktat
BM
Jumlah
46.07
90

Komponen
-
Etanol
Asam Laktat
Massa Masuk (kg/jam) F27
Jumlah
258.843278138763
157.84764715776
416.690925296523
416.690925296523
Centrifuge-3 Rotary
Massa Keluar Komponen
F27 F28
39.8536159 - Kalsium Laktat
31.31355535 - Etanol
33.5909048300001 - Jumlah (kg/jam)
157.84764715776 -

- 1302.35270547316
258.843278138763 28.7603642376403 Dikarenakan sifat etanol yang mudah men
521.449001376523 1331.1130697108
1852.56207108732

Massa (kg/jam) F27 Mol (kmol/jam) = nfi Xf


258.843278138763 5.6184779279089 0.715779635670923
39.8536159 0.116531040643275 0.0148457548265284
31.31355535 0.173964196388889 0.0221625911338889
33.5909048300001 0.186616137944445 0.0237744159436262
157.84764715776 1.75386274619733 0.223437602425033
521.449001376523 7.84945204908284 1

A B C D
-27.0836 -3.97E+03 2.02E+01 -4.22E-02
61.2 -1.24E+04 -9.59E+00 6.02E-06
254 -3.14E+04 -6.49E+01 7.05E-06
30.81 -3.15E+03 -7.30E+00 2.44E-09
23.8442 -2.86E+03 -5.05E+00 3.74E-11

atm
mmHg
A B/T
S 3.58676770008906 61.2 -3.29E+01
F 3.90112394835885 30.81 -8.36E+00
atm
mmHg
kPa 0.65 -0.187086643357144
K 103.62519801587 C a = alfa
Pi (mmHg) Ki ai ai.Xf
31.9275093198441 0.0420098806840054 0.0168082201410607 0.0120309816888451
3861.60368362574 5.08105747845493 2.0329391861322 0.0301805167345609
2992.923659033 3.93805744609606 1.57562305353862 0.0349198895167059
7963.8660803263 10.4787711583241 4.19257302256435 0.0996759749124712
1899.5175605684 2.49936521127421 1 0.223437602425033

(Yaws, 1999)
1.0023052380779

4.19257302256435

feed
feed

feed
feed

Massa D Massa B D/B log (D/B)


258.584434860624 0.258843278138763 999 2.99956548822598
0.15784764715776 157.689799510602 0.001001001001001 -2.99956548822598
…1

…2

4839850904353)
99956548822598
+ 2,99956548822598
8 + 2,99956548822598)/(-1,94839850904353)

0.258843278138764
Log ai Log (D/B) D/B B = F/(1+(D/B))
-1.7744782725118 2.99956548822598 998.999999999996 0.258843278138764
0.308124387235069 -4.04126804649153 9.09351847565306E-05 39.8499921336028
0.197452326510908 -3.66710951324656 0.000215223895003697 31.3068173748245
0.622480635504855 -5.10403919215737 7.86974767308336E-06 33.5906404801353
0 -2.99956548822598 0.00100100100100101 157.689799510602

0.0001
-4
Kmol B (D/B) log (D/B) log ai
0.0056184779279089 999 2.99956548822598 -1.7744782725118
1.75210888345114 0.001001001001001 -2.99956548822598 0

0.00561847792790893 cara pengurangan


ibawah untuk mencari komponen selain Lig 0.00175386274619727
ai cara dibawah karena mol komponen di distilat dan di bottom sudah didapatkan pada perhitungan di atas, sehingga langsung saja menca

2 2.2

Series1
329525426229 Linear (Series1)
2 2.2

Series1
329525426229 Linear (Series1)

(Slope)
(Intercept)

log (D/B) baru (D/B) kmol D XD

Kmol B XD Xi.B
0.0056184779279089 0.999687625371774 0.003196444483575
1.75210888345114 0.000312374628226255 0.996803555516425
1.75772736137905 1 1

kmol D Xf XD (D*xD)/(F*xf)
5.61285944998099 0.762102319503845 0.999687625371774 1.31043812909083
0.00175386274619733 0.237897680496155 0.000312374628226255 1.31306294191171E-06
5.61461331272718 1 1

stilat dan bottom


kPa
K 34.905 C

Ki=Pi/P ai = Ki/Kc yi.D xi = yi.D/Ki (langsung)


2850270488337.35 9.46410178931004E+20 0.999687625371774 3.50734300292644E-13
3.01166508115626E-09 1 0.000312374628226255 103721.569234493
103721.5692

1.7-7 Geankoplis) (hasilnya sama saja)

kPa
K 86.172 C

Ki=Pi/P ai = Ki/Kc xi.B yi = xi.B*Ki (langsung)


725811325582.202 1.23227266907049E+21 0.003196444483575 2320015607.77349
5.89002210143705E-10 1 0.996803555516425 5.87119497278278E-10
2320015607.7735

Mol Keluar
Massa Masuk (kg/jam) F27 Mol Masuk
Distilat (kmol/jam) Bottom (kmol/jam)
258.843278138763 5.6184779279089 5.61285944998099 0.0056184779279089
157.84764715776 1.75386274619733 0.00175386274619733 1.75210888345114
5.61461331272718 1.75772736137905
7.37234067410623
416.690925296523 7.37234067410623

Massa Keluar
Distilat (kg/jam) F28 Bottom (kg/jam)
258.584434860624 0.258843278138763
0.15784764715776 157.689799510602
258.742282507782 157.948642788741
416.690925296523
Rotary Dryer-320 Mixing Point-330
Massa Masuk Massa Keluar
F28 F29 F30
1302.35270547316 - 1302.35270547
28.7603642376403 28.76036423764 -
1331.1130697108 28.76036423764 1302.35270547
1331.1130697108 1331.1130697108

fat etanol yang mudah menguap, maka diasumsikan etanol menguap 100%.

E Err:502
2.03E-05 Light Key (LK) di overhead (destilat) 0
2.25E-19 -3
6.24E-18
1.81E-06 Heavy Key (HK) di Bottom
2.74E-07

C log T DT ET2
-21.7421346690141 2.27E-09 3.19408987E-14 6.546994168434
-18.8054008393131 9.19E-07 0.25694678521 3.901123948359

2.27E-09
-8.44E+00 6.02E-12

Yf Log ai
0.0300698170905764 -1.774478272512
0.0754321335846406 0.308124387235
0.0872775570395936 0.197452326511
0.249126664096071 0.622480635505
0.558452170391645 0
1.0004
Goal seek ∑yf = 1

ai log ai
0.0168082201410607 -1.774478272512
1 0
D = (F-B)
258.584434860624
0.00362376639721163
0.00673797517557873
0.000264349864757207
0.15784764715778
hingga langsung saja mencari Bubble Point dan Dew Point nya
4.10865807010624E-06
1.00000946057958

Keterangan
Tidak terdistribusi etanol seharusnya terdistribusi, mungkin tidak terdistribusi karena lebih banyak terdapat di distilat
Terdistribusi
yi.D/ai
1.05629424495513E-21
0.000312374628226255
0.000312374628226255
Pakai cara ∑(yi.D/ai)/Kc = 103721.569234

xi.B*ai
3.93889117531062E+018
0.996803555516425
3.93889117531062E+018
Pakai cara Kc*∑xi.B/ai = 2320015607.77

Massa Keluar
Distilat (kg/jam) F28 Bottom (kg/jam)
258.584434860624 0.258843278139
0.15784764715776 157.6897995106
258.742282507782 157.9486427887
416.690925296523
Recycle Impuritis Gula
Mixing Point-330 Crystallizer-320
Komponen Massa Masuk Massa Keluar Komponen Massa Masuk
F38 F45 F42 F42
Sukrosa 39.8536159 39.592636935 79.44625
Glukosa 31.31355535 3639.3123842 3670.626 Sukrosa 79.4462528351
Fruktosa 33.59090483 355.26366115 388.8546 Glukosa 3670.625939574
Etanol 258.84327814 1993.9383398 2252.782 Fruktosa 388.8545659774

Jumlah (kg/jam)
363.60135422 6028.1070221 6391.708 Etanol 2252.781617929
6391.7083763 6391.708 Jumlah (kg/jam)
6391.708376315
6391.708376315
1735.0950617
rena lebih banyak terdapat di distilat dibandingkan di bottom
Centrifuge-340
Massa Keluar Komponen
F43 (Uap Etanol) F44
Etanol Mother
Sisa Liquor (Impuritis
Kristal
Gula)
(Solid) Sukrosa
- - 39.592636935 39.85362 Glukosa
- - 3639.3123842 31.31356 Fruktosa
- - 355.26366115 33.5909 Etanol

Jumlah (kg/jam)
1126.39080896 1126.390809 1070.0712685 56.31954
1126.39080896 5104.2399508 161.0776
6391.70837632
Massa Masuk (F44) Massa Keluar
Mother Liquor Kristal (Solid) F45 F46
39.5926369351016 39.8536159 39.5926369351016 39.8536159
3639.3123842238 31.31355535 3639.3123842238 31.31355535
355.263661147398 33.59090483 355.263661147398 33.59090483
1070.07126851626 56.3195404482 1070.07126851626 56.31954044822

5104.23995082255 161.077616528 5104.23995082255 161.0776165282


5265.31756735078 5265.31756735078
(Coulson, 2005)
Komponen A B C B
ln P = A -
C2H5OH 18.912 3,803.98 -41.68 TC
3803.98

Condesor
Komponen Massa Masuk (F40 + FBM (kmol) TDew (oC) TDew (K) Pi
C2H5OH 1155.15117320212 46.07 78.45 351.6 763.5123

Komponen Massa Masuk BM (kmol) TBubble (oC) TBubble (K) Pi


C2H5OH 1155.15117320212 46.07 78.66 351.81 769.8845

Komponen Massa Masuk BM (kmol) T (oC) T (K) Pi (mmHg)

C2H5OH 1155.15117320212 46.07 -2.9 270.25 9.674403


(Coulson, 2005)
B Pi = Exp ( Ant A- Ant B/ (T + Ant C))
ln P = A -
TC

2.175011E-92

P (mmHg) Ki = Pi/P kmol/jam yi xi = yi/Ki


760 1.00462148506347 25.0738262 1 0.99539977480854

P (mmHg) Ki = Pi/P kmol/jam yi xi = yi/Ki


760 1.0130058969453 25.0738262 1 0.98716108466444

P (mmHg) Ki = Pi/P Yi (kmol/jam) V/L trial Ki. V/L

760 9.67440254226669 25.0738262 0.00001 9.674402542E-05


Li = Vi = Ki. Li x
1+(Ki. V/L) Yi/(1+Ki. (V/L trial) Vi/Li hitung
V/L) (F48) (F47)
kmol/jam kg/jam kmol/jam kg/jam
1.000096744 25.0714007 1,155.04 0.002425508226 0.111743164 9.674403E-05
1683.398907218
3451.202960244
3,451.20 3451.20296024
Neraca Massa Pra Rancangan Pabrik Kalsium Laktat dari Molase dan Kalsium Karbonat Kapasitas 10.000 Ton/Tahun

Kapasitas 10,000 ton/tahun


1263 kg/jam
Kebutuhan molase 2323.826 kg/jam

Rumus molekul komponen kandungan BM kg/kmol


C12H22O11 sukrosa 35% 342
C6H12O6 glukosa 10% 180
C6H12O6 fruktosa 12% 180
H2O air 25% 18
abu 12% -
Lainnya (partikulat, koloid, phospholipid) 6% -

Storage Tank-110

Komponen Kandungan BM kg/kmol Neraca Massa (kg/jam)


Keluar (F1)
Sukrosa 35% 342 813.3391
Glukosa 10% 180 232.3826
Fruktosa 12% 180 278.85912
Air 25% 18 580.9565

Abu 12% - 278.85912


Lainnya 6% - 139.42956
Jumlah (kg/jam) 2323.826

Padatan lainnya = Lainnya (partikulat, koloid, phospholipid)


Kapasitas 10.000 Ton/Tahun

Massa (kg/jam)
813.3391
232.3826
278.85912
580.9565
278.85912
139.42956

Holding Tank Enzim-110


Neraca Massa (kg/jam) Komponen Kandungan Neraca Massa (kg/jam)
Keluar (F1) Masuk (F2)
813.3391 Enzim Sukrase 0,05 persen dari sukrosa 0.40666955
232.3826
278.85912
580.9565

278.85912
139.42956
2323.826
eraca Massa (kg/jam) Komponen BM kg/kmol Massa Masuk
Keluar (F3) F4 F3
0.40666955 Sukrosa 342 813.3391 -
Glukosa 180 232.3826 -
Fruktosa 180 278.85912 -
Air 18 580.9565 -

Abu - 278.85912 -
Padatan lainnya - 139.42956 -
Enzim Sukrase - - 0.40666955
2323.826 0.40666955
Jumlah (kg/jam)
6073.33861621667
Glukosa+fruktosa - 511.24172 -
Jumlah molase sdh encer - 4260.347666667 -
Massa air masuk 4330.062446667
Konversi 95%
Hidrolisis Tank-110
sa Masuk Mol Massa Masuk Mol Terkonsumsi Mol Keluar Massa Terkonsumsi
F5
- 2.37818450292398 2.25927527777778 0.1189092251462 772.672145
- - 2.25927527777778 2.25927527777778 406.66955
- - 2.25927527777778 2.25927527777778 406.66955
3749.1059466667 240.559024814815 2.25927527777778 238.299749537037 40.666955

- - - - -
- - - - -
- - - - -
3749.1059466667
3861621667
- - - - -
- - - - -
Holding Tank Gula-120
Massa Keluar Massa Masuk Massa Keluar
Komponen
F6 F6 F7
40.666955 Sukrosa 40.666955 40.666955
639.05215 Glukosa 639.05215 639.05215
685.52867 Fruktosa 685.52867 685.52867
4289.39549166667 Air 4289.3954916667 4289.39549167

278.85912 Abu 278.85912 278.85912


139.42956 Padatan lainnya 139.42956 139.42956
0.40666955 Enzim Sukrase 0.40666955 0.40666955
6073.33861621667 6073.3386162167 6073.33861622
Jumlah (kg/jam)
6073.33861621667 6073.3386162167 6073.33861622
-
-
Komponen BM kg/kmol Massa Masuk
F7 F8 F9
Sukrosa 342 40.666955 - -
Glukosa 180 639.05215 - -
Fruktosa 180 685.52867 - -
Air 18 4289.39549166667 - -

Abu - 278.85912 - -
Padatan lainnya - 139.42956 - -
Enzim Sukrase - 0.40666955 - -
Bakteri (Yeast) - 23.209212175 -
Nutrisi - - - 40.95743325
Asam Laktat 90 - - -
Kalsium Karbonat 100 - - -
Kalsium Laktat 218 - - -
Karbondioksida 44 - - -
Jumlah (kg/jam)
(Glukosa + Fruktosa) 180

Terkonversi = Terkonsumsi = Bereaksi


Massa gula masuk = 1365.247775

Reaksi 1
Konversi 95.00%
Kondisi batch 19.5 jam
C6H12O6(aq) > 2 CH3CHOHCOOH(aq)
Glukosa/fruktosa Asam laktat
Mula-mula 7.35878233333333 -
Bereaksi 6.99084321666667 13.98168643333
Sisa 0.367939116666667 13.98168643333

Reaksi 2
Konversi 87.20%
Kondisi batch 19.5 jam

2 CH3CHOHCOOH + CaCO3 >


Mula-mula 13.9816864333333 6.990843216667
Bereaksi 12.1920305698667 6.096015284933
Sisa 1.78965586346667 0.894827931733
Fermentor-
uk Massa Masuk Total Mol Masuk (1)
F10
- 40.666955 0.118909225146199
- 639.05215 3.55028972222222
- 685.52867 3.80849261111111
- 4289.39549166667 238.299749537037

- 278.85912 -
- 139.42956 -
- 0.40666955 -
- 23.209212175 -
- 40.95743325 -
- - -
699.084321666667 699.084321666667 -
- - -
- - -
6836.58958330833
1324.58082 7.35878233333333
(CH3CHOHCOO)2Ca + H2O
- -
6.09601528493333 6.09601528493333
6.09601528493333 6.09601528493333
Fermentor-210 A/B
Mol Terkonversi/Tergenerasi (Reaksi 1) Mol Sisa (Reaksi 1) Massa Terkonversi/Tergenerasi (1)

- - -
3.37277523611111 0.177514486111111 607.0995425
3.61806798055556 0.190424630555556 651.2522365
- -

- - -
- - -
- - -
- - -
- - -
13.9816864333333 13.9816864333333 1258.351779
- - -
- - -
- - -

6.43893454166667 0.919847791666666 1159.0082175


+ CO2
-
6.09601528493333
6.09601528493333
Mol Masuk (2) Mol Terkonversi/Tergenerasi (Reaksi 2) Mol Sisa (Reaksi 2)

0.118909225146199 - -
0.177514486111111 - -
0.190424630555556 - -
238.299749537037 6.09601528493333 6.09601528493333

- - -
- - -
- - -
- - -
- - -
13.9816864333333 12.1920305698667 1.78965586346667
6.99084321666667 6.09601528493333 0.894827931733333
- 6.09601528493333 6.09601528493333
- 6.09601528493333 6.09601528493333
Massa Sisa/Keluar
Massa Terkonversi/Tergenerasi (2)
F11 F12
- 40.666955
- 31.9526075
- 34.2764335000001
109.7282751288 4399.12376679547

- 278.85912
- 139.42956
- 0.40666955
- 23.209212175
- 40.95743325
1097.282751288 161.069027712
609.601528493333 89.4827931733333
1328.93133211547 1328.93133211547
268.224672537067 268.224672537067
6836.58958330834
165.5726025
Holding Tank Asam Laktat-210 Rotary Filter-210
Massa Masuk Massa Keluar Massa Masuk
Komponen Komponen
F12 F13 F14
Sukrosa 40.666955 40.666955 Sukrosa 40.666955
Glukosa 31.9526075 31.9526075 Glukosa 31.9526075
Fruktosa 34.2764335000001 34.2764335000001 Fruktosa 34.2764335
Air 4399.12376679547 4399.12376679547 Air 4399.1237668

Abu 278.85912 278.85912 Abu 278.85912


Padatan lainnya 139.42956 139.42956 Padatan lainnya 139.42956
Enzim Sukrase 0.40666955 0.40666955 Enzim Sukrase 0.40666955
Bakteri (Yeast) 23.209212175 23.209212175 Bakteri (Yeast) 23.209212175
Nutrisi 40.95743325 40.95743325 Nutrisi 40.95743325
Asam Laktat 161.069027712 161.069027712 Asam Laktat 161.069027712
Kalsium Karbonat 89.4827931733333 89.4827931733333 Kalsium Karbonat 89.4827931733
Kalsium Laktat 1328.93133211547 1328.93133211547 Kalsium Laktat 1328.93133212
Jumlah (kg/jam) 6568.36491077127 6568.36491077127 6568.36491077
Jumlah (kg/jam)
6568.36491077
Rotary Filter-210 menggunakan nanofiltrasi sehingga
Liquid terikut cake 2%
Liquid yang terikut 2% air dan asam laktat
tary Filter-210
Massa Keluar
F15 F16
0.8133391 39.8536159
0.63905215 31.31355535
0.68552867 33.59090483
87.98247534 4311.141291

278.85912 0
139.42956 0
0.40666955 0
23.20921217 0
40.95743325 0
3.221380554 157.8476472
89.48279317 0
26.57862664 1302.352705
692.2651906 5876.09972
6568.36491077127
akan nanofiltrasi sehingga sukrosa dll bisa tertahan (Sang Hyeon Kang, Yong Keun Chang, 2005)

an asam laktat
Mix Point-210
Komponen Massa Masuk Massa Keluar
F16 F20 F17 Komponen
Sukrosa 39.8536159 70.545944725 110.39956062
Glukosa 31.31355535 32.063131877 63.376687227 Sukrosa
Fruktosa 33.5909048300001 141.09188945 174.68279428 Glukosa
Air 4311.14129145956 3527.2970113 7838.4383028 Fruktosa

Asam laktat 157.84764715776 30.89912379 188.74677095 Air


Kalsium Laktat 1302.35270547316 23.632891483 1325.985597 Asam Laktat
Jumlah (kg/jam) 5876.09972017048 3825.5299926 9701.6297128 Kalsium Laktat
9701.6297128095 9701.6297128 Jumlah (kg/jam)

1940.0135811568
2813.01969267736 3527.2752572 Air yang diuapkan = massa awal air x 5
3205.87244286161 3527.2874469 Air yang terikut dalam kristal diasums
3382.65618044453 3527.2929323
3462.20886235684 3527.2954007 Komponen mother liquor:
3498.00756921738 3527.2965115 Komponen = kelarutan masing-mas
3514.11698730462 3527.2970113
3521.36622544388 Sukrosa
3524.62838260655
3526.09635332975
3526.75694015519 Glukosa
3527.05420422664
3527.18797305879
3527.24816903326 Fruktosa
Kalsium laktat =

Asam laktat =
Komponen kristal = komponen input –
Crystallizer-210
Massa Masuk Massa Keluar
F19
F17 F18 (Uap air)
Air Sisa Mother Liquor Kristal (Solid)
110.39956062496 - - 70.5459447249642 39.8536159
63.376687227496 - - 32.0631318774962 31.31355535
174.68279427993 - - 141.091889449928 33.5909048300001

7838.4383027738 3919.219151387 3919.2191513869 3527.29723624821 391.92191513869


188.74677094729 - - 30.8991237895343 157.84764715776
1325.985596956 - - 23.632891482863 1302.35270547316
9701.6297128095 3919.219151387 - 3825.530217573 1956.88034384961
9701.6297128095 9701.6297128095

g diuapkan = massa awal air x 50%


g terikut dalam kristal diasumsikan 10% dari air sisa

nen mother liquor:


onen = kelarutan masing-masing komponen x air di mother liquor

20 g/L
0.02 kg/kg air

9.09 g/L
0.00909 kg/kg air

40 g/L
0.04 kg/kg air

6.7 g/L 0.0067 kg/L


0.0067 kg/kg air
8.76 g/L 0.00876 kg/kg air
nen kristal = komponen input – komponen mother liquor
Centrifuge-210
Massa Masuk Massa Keluar
Komponen F19
Mother Liquor (F20) Kristal (F21)
Mother Liquor Kristal (Solid)
Sukrosa 70.54594472496 39.8536159 70.5459447249642 39.8536159
Glukosa 32.0631318775 31.31355535 32.0631318774962 31.31355535
Fruktosa 141.0918894499 33.59090483 141.091889449928 33.59090483

Air 3527.297236248 391.921915139 3527.29723624821 391.921915139


Asam Laktat 30.89912378953 157.847647158 30.8991237895343 157.847647158
Kalsium Laktat 23.63289148286 1302.35270547 23.632891482863 1302.35270547
Jumlah (kg/jam) 3825.530217573 1956.88034385 3825.530217573 1956.88034385
5782.4105614226 5782.4105614226
F20 menuju MP-210
F21 menuju Rotary Dryer
Rotary Dryer-210
Massa Masuk Massa Keluar
Komponen
F21 F22 F23
Sukrosa 39.8536159 - 39.8536159
Glukosa 31.31355535 - 31.31355535
Fruktosa 33.59090483 - 33.59090483
Air 391.921915139 391.921915139 0

Asam Laktat 157.847647158 - 157.8476471578


Kalsium Laktat 1302.35270547 - 1302.352705473
Jumlah (kg/jam) 1956.88034385 391.921915139 1564.958428711
1956.88034385 1956.88034384961
F22 = massa air yang teruapkan 100%

Kemurnian kalsium laktat 89.1900007507 %


Storage Tank Etanol
Kelarutan (kg/kg etanol)
Komponen

Sukrosa 0.187
Glukosa 6.338
Fruktosa 6.501
Asam Laktat 2.452

Kalsium Laktat 0
Jumlah (kg/jam)

Kebutuhan etanol di storage akan dikurangi dengan recyle etanol dari condeser distilasi
Kebutuhan etanol di storae 287,603642376403 - F30
F24 = etanol dari storage
F30= recycle etanol dari condenser distilasi
anol Mixing Point-320
Alkohol yang diperlukan Komponen Massa Masuk
F24 F30
213.120940641711 Etanol 287.6036423764 0.00
4.9406051356895 Jumlah (kg/jam) 287.60
5.16703658360253
64.3750600153997 F48 dari condenser distilasi

-
287.603642376403

yle etanol dari condeser distilasi


-320 Mixing Tank-310
Massa Keluar Komponen Massa Masuk
F25 F23 F25
287.60 Sukrosa 39.8536159 -
287.60 Glukosa 31.31355535 -
Fruktosa 33.5909048300001 -
Asam Laktat 157.84764715776 -

Kalsium Laktat 1302.35270547316 -


Etanol - 287.60

Jumlah (kg/jam) 1564.95842871092 287.6036423764


1852.56207108732
Centrifuge-3
Massa Keluar Komponen Massa Masuk
F26 F26
39.8536159 Sukrosa 39.8536159
31.31355535 Glukosa 31.31355535
33.59090483 Fruktosa 33.5909048300001
157.84764715776 Asam Laktat 157.84764715776

1302.352705473 Kalsium Laktat 1302.35270547316


287.6036423764 Etanol 287.603642376403
1852.562071087 Jumlah (kg/jam) 1852.56207108732
1852.562071087 1852.56207108732

Recycle Impuritis Gula Menggunakan Menara Distilasi

Komponen BM
Etanol 46.07
Sukrosa 342
Glukosa 180
Fruktosa 180
Asam Laktat 90
Jumlah -

Konstanta Yaws
Komponen Boiling Point (oC)
Etanol 78.4
Sukrosa 179
Glukosa 154
Fruktosa 440
Asam Laktat 122

P total 1
760

A. Mencari Kondisi Operasi Feed


Mencari temperatur umpan
P feed 1
760
101.325
T tebak (trial) 351.014135877389
Komponen Xf
Etanol (LK) 0.715779635670923
Sukrosa 0.0148457548265284
Glukosa 0.0221625911338889
Fruktosa 0.0237744159436262
Asam Laktat (HK) 0.223437602425033
Jumlah 1

Ki = Pi/P a = alfa
ai = Ki/K heavy Key

Yf = Ki.Xf

Menentukan Massa ke Distilat dan ke Bottom


Asumsi distribusi distilat dan bottom:
1. Distilat (D)
Etanol (LK) di overhead 99.9%
jadi, asam laktat di LK = 0.1%

2. Bottom (B)
Fruktosa (HK) di bottom 99.9%
jadi, etanol di HK = 0.1%

Komponen Massa Masuk (kg/jam)


Etanol (LK) 258.843278138763
Asam Laktat (HK) 157.84764715776
Jumlah
Metode Hengstebeck's (Coulson 6 th edition, 1983)
Log (𝐷/𝐵) = A + C Log ai

Untuk Light Key (LK)


Etanol

Log (D/B) = 2.99956548822598


Log ai = -2.05583572218967
Maka:
Log (𝐷/𝐵) = A + C Log
ai

2,99956548822598 = A + C (-1,774)

Untuk Heavy Key (HK)


Fruktosa
Log (D/B) = -2.99956548822598
Log ai = 0
Maka:

Log (𝐷/𝐵) = A + C Log


ai

-2,99956548822598 = A + C (0)
- 2,99956548822598 = A

Substitusi A ke persamaan 1
2,99956548822598 = A + C (-1,774)
2,99956548822598 = - 2,99956548822598 + C (-1,774)
- 2,99956548822598 + C (-1,774) = 2,99956548822598
C (-1,774) = 2,99956548822598 + 2,99956548822598
C= (2,99956548822598 + 2,99956548822598)/(-1,774)
C= -2.91809842182443

Sehingga,

Log (𝐷/𝐵) = A + C Log


ai
log (D/B) = - 2,99956548822598 + -3,079 (log ai)
(D/B) = 10^(- 2,99956548822598 + -3,079 (log ai))

Komposisi Komponen di Distilat dan Bottom


Komponen F (Massa Masuk)
Etanol (LK) 258.843278138763
Sukrosa 39.8536159
Glukosa 31.31355535
Fruktosa 33.5909048300001
Asam Laktat (HK) 157.84764715776
Jumlah 521.449001376523

Neraca Massa di Distilasi

Komponen Massa Masuk (kg/jam) F27


Etanol (LK) 258.843278138763
Sukrosa 39.8536159
Glukosa 31.31355535
Fruktosa 33.5909048300001
Asam Laktat (HK) 157.84764715776
Jumlah (kg/jam) 521.449001376523

Pengecekan Komponen Key/Komponen Kunci

Komponen kmol F

Etanol (LK) 5.6184779279089


Sukrosa 0.116531040643275
Glukosa 0.173964196388889
Fruktosa 0.186616137944445
Asam Laktat (HK) 1.75386274619733
7.84945204908284
Jumlah (kg/jam)

0.999966289104639
1.79662429044049E-10
Komponen kmol D
Etanol (LK) 5.61285944998099
Asam Laktat (HK) 0.00175386274619733
Jumlah

kmol D = %komposisi komponen di Distilat x nfi


kmol B = %komposisi komponen di Bottom x nfi
nfi = mol feed (mol masuk menara distilasi)

Kalau lebih dari 2 komponen, maka memakai cara dibawah untuk mencari komponen selain
Kalau hanya 2 komponen, maka tidak perlu memakai cara dibawah karena mol komponen d
log (D/B) Log ai
Campuran -2.99956548822598 -2.05583572218967

0
-0.5 0.8 1 1.2 1.4 1.6 1.8 2 2.2

-1
-1.5
Log (D/B)

-2
f(x) = 0.94372976603631 x − 3.94329525426229
-2.5 R² = 1
Series1
0
-0.5 0.8 1 1.2 1.4 1.6 1.8 2 2.2

-1
-1.5

Log (D/B)
-2
f(x) = 0.94372976603631 x − 3.94329525426229
-2.5 R² = 1
Series1
-3
Linear (Series1)
-3.5

Log ai

Log (D/B) = m.(log a) + c


m= 4.1286
c= -7.1282

B. Mencari Temperatur Bubble dan Dew Point Distilat


Komponen log ai
Etanol (LK)
Asam Laktat (HK)
Jumlah

log D/B = m (log ai) + c

kmol D = (D/B)/(1+ (D/B)) x nfi

XD = mol komponen/mol total

Komponen kmol D
Etanol (LK) 5.61285944998099
Asam Laktat (HK) 0.00175386274619733
Jumlah 5.61461331272718

Pengecekan pemilihan Light Key (LK) dan Heavy Key (HK)


LK = Etanol
HK = Asam Laktat

Penentuan Pendistribusian Komponen


Komponen kmol F
Etanol (LK) 5.6184779279089
Asam Laktat (HK) 1.75386274619733
Jumlah 7.37234067410623

Jika
(D*xD)/(F*xf) berada diantara <= 1,01 atau => -0,01, maka terdistribusi. Jika tidak berada di
Terdistribusi = terdapat di distilat dan bottom
Tidak terdistribusi = berada hanya salah satu dari distilat dan bottom
B. Mencari Temperatur Bubble dan Dew Point Distilat

1. Menentukan Temperatur Dew Point pada Distilat

P 101.325
T Dew Point (Trial) 308.055

Komponen Pi (mmHg)
Etanol (LK) 288803657230782
Asam Laktat (HK) 3.05156964348158E-07
Jumlah

ai = Ki/K heavy Key


ai =Ki/Kc
yi.D = XD = fraksi di distilat
xi = ∑yi.D/Ki = 1/Kc (∑yi.D/ai) = ∑(yi.D/ai)/Kc = 1,0 (11.7-7 Geankoplis) (hasilnya sama saja)
xi =1,0 (di trial)

2. Menentukan Temperatur Bubble Point pada Distilat

P 101.325
T Bubble Point (Trial) 359.322

Komponen Pi (kPa)
Etanol (LK) 73542832564616.6
Asam Laktat (HK) 5.96806489428109E-08
Jumlah

yi = ∑xi.B*Ki = Kc*∑xi.B*ai = 1,0 (11.7-5 Geankoplis) (hasilnya sama saja)

Neraca Massa Menara Distilasi di Distilat dan Bottom

Komponen
BM

Etanol 46.07
Asam Laktat 90
Jumlah
-

Komponen
Massa Masuk (kg/jam) F27
Etanol 258.843278138763
Asam Laktat 157.84764715776
Jumlah
416.690925296523
416.690925296523
Centrifuge-3 Rotary
Massa Keluar Komponen
F27 F28
39.8536159 - Kalsium Laktat
31.31355535 - Etanol
33.5909048300001 - Jumlah (kg/jam)
157.84764715776 -

- 1302.35270547316
258.843278138763 28.7603642376403 Dikarenakan sifat etanol yang mudah men
521.449001376523 1331.1130697108
1852.56207108732

Massa (kg/jam) F27 Mol (kmol/jam) = nfi Xf


258.843278138763 5.6184779279089 0.715779635670923
39.8536159 0.116531040643275 0.0148457548265284
31.31355535 0.173964196388889 0.0221625911338889
33.5909048300001 0.186616137944445 0.0237744159436262
157.84764715776 1.75386274619733 0.223437602425033
521.449001376523 7.84945204908284 1

A B C D
-27.0836 -3.97E+03 2.02E+01 -4.22E-02
61.2 -1.24E+04 -8.64E+00 6.02E-06
254 -3.14E+04 -6.32E+01 7.05E-06
30.81 -3.15E+03 -7.01E+00 2.44E-09
23.8442 -2.86E+03 -5.05E+00 3.74E-11

atm
mmHg
A B/T
S 3.88429587514259 61.2 -3.53E+01
F 4.2162895732767 30.81 -8.97E+00
atm
mmHg
kPa
K 77.864135877389 C
Pi (mmHg) Ki ai ai.Xf
6.53159537707934 0.00859420444352545 0.00879355081979949 0.00629424460204983
7661.18368513251 10.0805048488585 10.314326620942 0.15312396421524
3811.18221407095 5.01471343956672 5.13103193754979 0.113716962926842
16454.6850180435 21.6509013395307 22.153103579827 0.526677098949042
742.771095650334 0.977330389013595 1 0.223437602425033

(Yaws, 1999)

feed
feed

feed
feed

Massa D Massa B D/B log (D/B)


258.584434860624 0.258843278138763 999 2.99956548822598
0.15784764715776 157.689799510602 0.001001001001001 -2.99956548822598
…1

…2

99956548822598
,99956548822598)/(-1,774)

0.258843278138764
Log ai Log (D/B) D/B B = F/(1+(D/B))
-2.05583572218967 2.99956548822598 998.999999999996 0.258843278138764
1.01344087997227 -5.95688572068541 1.10436918299956E-06 39.8535718869434
0.710204717882528 -5.07201275465125 8.47202532563765E-06 31.3132900630136
1.34543457810638 -6.92567600726624 1.18665368641367E-07 33.5909008439234
0 -2.99956548822598 0.00100100100100101 157.689799510602
262.706405582621
521.449001376523

Massa Keluar
Distilat (kg/jam) F28 Bottom (kg/jam)
258.584434860624 0.258843278138764
4.4013056623271E-05 39.8535718869434
0.000265286986444124 31.3132900630136
3.98607663498751E-06 33.5909008439234
0.15784764715778 157.689799510602
258.742595793902 262.706405582621
521.449001376523

XF kmol D XD (𝑘𝑚𝑜𝑙 𝐷
×
𝑋𝐷)/(𝑘𝑚𝑜𝑙
0.715779635670923 5.61285944998099 0.999687336100448 𝐹1.39524456829265
×𝑋𝐹)
0.0148457548265284 1.2869314802126E-07 2.29210995689889E-08 1.70508864953872E-12
0.0221625911338889 1.47381659135625E-06 2.62496468198319E-07 1.00342864805917E-10
0.0237744159436262 2.21448701943751E-08 3.94414762924092E-09 1.96864427022451E-14
0.223437602425033 0.00175386274619756 0.000312374537837036 1.39803924875126E-06
1 5.61461493738179 1
Kmol B (D/B) log (D/B) log ai
0.0056184779279089 999 2.99956548822598 -2.05583572218967
1.75210888345114 0.001001001001001 -2.99956548822598 0

0.00561847792790893 cara pengurangan


0.00175386274619727

wah untuk mencari komponen selain Light Key dan Heavy Key.
ra dibawah karena mol komponen di distilat dan di bottom sudah didapatkan pada perhitungan di atas, sehingga langsung saja mencari Bu

2 2.2

9525426229
Series1
2 2.2

9525426229
Series1
Linear (Series1)

(Slope)
(Intercept)

log (D/B) baru (D/B) kmol D XD

Kmol B XD Xi.B
0.0056184779279089 0.999687625371774 0.003196444483575
1.75210888345114 0.000312374628226255 0.996803555516425
1.75772736137905 1 1

kmol D Xf XD (D*xD)/(F*xf)
5.61285944998099 0.762102319503845 0.999687625371774 1.31043812909083
0.00175386274619733 0.237897680496155 0.000312374628226255 1.31306294191171E-06
5.61461331272718 1 1

ka terdistribusi. Jika tidak berada diantara angka tersebut maka tidak terdistribusi

t dan bottom
kPa
K 34.905 C

Ki=Pi/P ai = Ki/Kc yi.D xi = yi.D/Ki (langsung)


2850270488337.35 9.46410178931004E+20 0.999687625371774 3.50734300292644E-13
3.01166508115626E-09 1 0.000312374628226255 103721.569234493
103721.5692

7 Geankoplis) (hasilnya sama saja)

kPa
K 86.172 C

Ki=Pi/P ai = Ki/Kc xi.B yi = xi.B*Ki (langsung)


725811325582.202 1.23227266907049E+21 0.003196444483575 2320015607.77349
5.89002210143705E-10 1 0.996803555516425 5.87119497278278E-10
2320015607.7735

ilnya sama saja)

Mol Keluar
Massa Masuk (kg/jam) F27 Mol Masuk
Distilat (kmol/jam) Bottom (kmol/jam)
258.843278138763 5.6184779279089 5.61285944998099 0.0056184779279089
157.84764715776 1.75386274619733 0.00175386274619733 1.75210888345114
5.61461331272718 1.75772736137905
7.37234067410623
416.690925296523 7.37234067410623

Massa Keluar
Distilat (kg/jam) F28 Bottom (kg/jam)
258.584434860624 0.258843278138763
0.15784764715776 157.689799510602
258.742282507782 157.948642788741
416.690925296523
Rotary Dryer-320 Mixing Point-330
Massa Masuk Massa Keluar
F28 F29 F30
1302.35270547316 - 1302.35270547
28.7603642376403 28.76036423764 -
1331.1130697108 28.76036423764 1302.35270547
1331.1130697108 1331.1130697108

fat etanol yang mudah menguap, maka diasumsikan etanol menguap 100%.

E Err:502
2.03E-05 Light Key (LK) di overhead (destilat) 0
2.25E-19 -3
6.24E-18
1.81E-06
2.74E-07 Heavy Key (HK) di Bottom

C log T DT ET2
-21.4825396790508 2.11E-09 2.77224578E-14 4.391247693462
-17.8427254917234 8.56E-07 0.22301177169 4.216289573277

2.11E-09
-8.44E+00 6.02E-12

Yf = Ki.Yf Log ai
0.00615155652546808 -2.05583572219
0.149652703513784 1.013440879972
0.111139043614735 0.710204717883
0.514737534000418 1.345434578106
0.218372358898323 0
1.0001
Goal seek ∑yf = 1

ai log ai
0.00879355081979949 -2.05583572219
1 0
D = (F-B)
258.584434860624
4.4013056623271E-05
0.000265286986444124
3.98607663498751E-06
0.15784764715778
258.742595793902
521.449001376523

Keterangan
ga langsung saja mencari Bubble Point dan Dew Point nya
Keterangan
Tidak terdistribusi etanol seharusnya terdistribusi, mungkin tidak terdistribusi karena lebih banyak terdapat di distilat
Terdistribusi
yi.D/ai
1.05629424495513E-21
0.000312374628226255
0.000312374628226255
Pakai cara ∑(yi.D/ai)/Kc = 103721.569234

xi.B*ai
3.93889117531062E+018
0.996803555516425
3.93889117531062E+018
Pakai cara Kc*∑xi.B/ai = 2320015607.77

Massa Keluar
Distilat (kg/jam) F28 Bottom (kg/jam)
258.584434860624 0.258843278139
0.15784764715776 157.6897995106
258.742282507782 157.9486427887
416.690925296523
Recycle Impuritis Gula
Mixing Point-330 Crystallizer-320
Komponen Massa Masuk Massa Keluar Komponen Massa Masuk
F38 F45 F42 F42
Sukrosa 39.8536159 39.592636935 79.44625
Glukosa 31.31355535 3639.3123842 3670.626 Sukrosa 79.4462528351
Fruktosa 33.59090483 355.26366115 388.8546 Glukosa 3670.625939574
Etanol 258.84327814 1993.9383398 2252.782 Fruktosa 388.8545659774

Jumlah (kg/jam)
363.60135422 6028.1070221 6391.708 Etanol 2252.781617929
6391.7083763 6391.708 Jumlah (kg/jam)
6391.708376315
6391.708376315
1735.0950617
rena lebih banyak terdapat di distilat dibandingkan di bottom
Centrifuge-340
Massa Keluar Komponen
F43 (Uap Etanol) F44
Etanol Mother
Sisa Liquor (Impuritis
Kristal
Gula)
(Solid) Sukrosa
- - 39.592636935 39.85362 Glukosa
- - 3639.3123842 31.31356 Fruktosa
- - 355.26366115 33.5909 Etanol

Jumlah (kg/jam)
1126.39080896 1126.390809 1070.0712685 56.31954
1126.39080896 5104.2399508 161.0776
6391.70837632
Massa Masuk (F44) Massa Keluar
Mother Liquor Kristal (Solid) F45 F46
39.5926369351016 39.8536159 39.5926369351016 39.8536159
3639.3123842238 31.31355535 3639.3123842238 31.31355535
355.263661147398 33.59090483 355.263661147398 33.59090483
1070.07126851626 56.3195404482 1070.07126851626 56.31954044822

5104.23995082255 161.077616528 5104.23995082255 161.0776165282


5265.31756735078 5265.31756735078
(Coulson, 2005)
Komponen A B C B
ln P = A -
C2H5OH 18.912 3,803.98 -41.68 TC
3803.98

Condesor
Komponen Massa Masuk (F40 + FBM (kmol) TDew (oC) TDew (K) Pi
C2H5OH 1155.15117320212 46.07 78.45 351.6 763.5123

Komponen Massa Masuk BM (kmol) TBubble (oC) TBubble (K) Pi


C2H5OH 1155.15117320212 46.07 78.66 351.81 769.8845

Komponen Massa Masuk BM (kmol) T (oC) T (K) Pi (mmHg)

C2H5OH 1155.15117320212 46.07 -2.9 270.25 9.674403


(Coulson, 2005)
B Pi = Exp ( Ant A- Ant B/ (T + Ant C))
ln P = A -
TC

2.175011E-92

P (mmHg) Ki = Pi/P kmol/jam yi xi = yi/Ki


760 1.00462148506347 25.0738262 1 0.99539977480854

P (mmHg) Ki = Pi/P kmol/jam yi xi = yi/Ki


760 1.0130058969453 25.0738262 1 0.98716108466444

P (mmHg) Ki = Pi/P Yi (kmol/jam) V/L trial Ki. V/L

760 9.67440254226669 25.0738262 0.00001 9.674402542E-05


Li = Vi = Ki. Li x
1+(Ki. V/L) Yi/(1+Ki. (V/L trial) Vi/Li hitung
V/L) (F48) (F47)
kmol/jam kg/jam kmol/jam kg/jam
1.000096744 25.0714007 1,155.04 0.002425508226 0.111743164 9.674403E-05
1683.398907218
3451.202960244
3,451.20 3451.20296024
Neraca Massa Pra Rancangan Pabrik Kalsium Laktat dari Molase dan Kalsium Karbonat Kapasitas 10.000 Ton/Tahun

Kapasitas 10,000 ton/tahun


1263 kg/jam
Kebutuhan molase 2323.826 kg/jam

Rumus molekul komponen kandungan BM kg/kmol


C12H22O11 sukrosa 35% 342
C6H12O6 glukosa 10% 180
C6H12O6 fruktosa 12% 180
H2O air 25% 18
abu 12% -
Lainnya (partikulat, koloid, phospholipid) 6% -

Storage Tank-110

Komponen Kandungan BM kg/kmol Neraca Massa (kg/jam)


Keluar (F1)
Sukrosa 35% 342 813.3391
Glukosa 10% 180 232.3826
Fruktosa 12% 180 278.85912
Air 25% 18 580.9565

Abu 12% - 278.85912


Lainnya 6% - 139.42956
Jumlah (kg/jam) 2323.826

Padatan lainnya = Lainnya (partikulat, koloid, phospholipid)


Kapasitas 10.000 Ton/Tahun

Massa (kg/jam)
813.3391
232.3826
278.85912
580.9565
278.85912
139.42956

Holding Tank Enzim-110


Neraca Massa (kg/jam) Komponen Kandungan Neraca Massa (kg/jam)
Keluar (F1) Masuk (F2)
813.3391 Enzim Sukrase 0,05 persen dari sukrosa 0.40666955
232.3826
278.85912
580.9565

278.85912
139.42956
2323.826
eraca Massa (kg/jam) Komponen BM kg/kmol Massa Masuk
Keluar (F3) F4 F3
0.40666955 Sukrosa 342 813.3391 -
Glukosa 180 232.3826 -
Fruktosa 180 278.85912 -
Air 18 580.9565 -

Abu - 278.85912 -
Padatan lainnya - 139.42956 -
Enzim Sukrase - - 0.40666955
2323.826 0.40666955
Jumlah (kg/jam)
6073.33861621667
Glukosa+fruktosa - 511.24172 -
Jumlah molase sdh encer - 4260.347666667 -
Massa air masuk 4330.062446667
Konversi 95%
Hidrolisis Tank-110
sa Masuk Mol Massa Masuk Mol Terkonsumsi Mol Keluar Massa Terkonsumsi
F5
- 2.37818450292398 2.25927527777778 0.1189092251462 772.672145
- - 2.25927527777778 2.25927527777778 406.66955
- - 2.25927527777778 2.25927527777778 406.66955
3749.1059466667 240.559024814815 2.25927527777778 238.299749537037 40.666955

- - - - -
- - - - -
- - - - -
3749.1059466667
3861621667
- - - - -
- - - - -
Holding Tank Gula-120
Massa Keluar Massa Masuk Massa Keluar
Komponen
F6 F6 F7
40.666955 Sukrosa 40.666955 40.666955
639.05215 Glukosa 639.05215 639.05215
685.52867 Fruktosa 685.52867 685.52867
4289.39549166667 Air 4289.3954916667 4289.39549167

278.85912 Abu 278.85912 278.85912


139.42956 Padatan lainnya 139.42956 139.42956
0.40666955 Enzim Sukrase 0.40666955 0.40666955
6073.33861621667 6073.3386162167 6073.33861622
Jumlah (kg/jam)
6073.33861621667 6073.3386162167 6073.33861622
-
-
Komponen BM kg/kmol Massa Masuk
F7 F8 F9
Sukrosa 342 40.666955 - -
Glukosa 180 639.05215 - -
Fruktosa 180 685.52867 - -
Air 18 4289.39549166667 - -

Abu - 278.85912 - -
Padatan lainnya - 139.42956 - -
Enzim Sukrase - 0.40666955 - -
Bakteri (Yeast) - 23.209212175 -
Nutrisi - - - 40.95743325
Asam Laktat 90 - - -
Kalsium Karbonat 100 - - -
Kalsium Laktat 218 - - -
Karbondioksida 44 - - -
Jumlah (kg/jam)
(Glukosa + Fruktosa) 180

Terkonversi = Terkonsumsi = Bereaksi


Massa gula masuk = 1365.247775

Reaksi 1
Konversi 95.00%
Kondisi batch 19.5 jam
C6H12O6(aq) > 2 CH3CHOHCOOH(aq)
Glukosa/fruktosa Asam laktat
Mula-mula 7.35878233333333 -
Bereaksi 6.99084321666667 13.98168643333
Sisa 0.367939116666667 13.98168643333

Reaksi 2
Konversi 87.20%
Kondisi batch 19.5 jam

2 CH3CHOHCOOH + CaCO3 >


Mula-mula 13.9816864333333 6.990843216667
Bereaksi 12.1920305698667 6.096015284933
Sisa 1.78965586346667 0.894827931733
Fermentor-
uk Massa Masuk Total Mol Masuk (1)
F10
- 40.666955 0.118909225146199
- 639.05215 3.55028972222222
- 685.52867 3.80849261111111
- 4289.39549166667 238.299749537037

- 278.85912 -
- 139.42956 -
- 0.40666955 -
- 23.209212175 -
- 40.95743325 -
- - -
699.084321666667 699.084321666667 -
- - -
- - -
6836.58958330833
1324.58082 7.35878233333333
(CH3CHOHCOO)2Ca + H2O
- -
6.09601528493333 6.09601528493333
6.09601528493333 6.09601528493333
Fermentor-210 A/B
Mol Terkonversi/Tergenerasi (Reaksi 1) Mol Sisa (Reaksi 1) Massa Terkonversi/Tergenerasi (1)

- - -
3.37277523611111 0.177514486111111 607.0995425
3.61806798055556 0.190424630555556 651.2522365
- -

- - -
- - -
- - -
- - -
- - -
13.9816864333333 13.9816864333333 1258.351779
- - -
- - -
- - -

6.43893454166667 0.919847791666666 1159.0082175


+ CO2
-
6.09601528493333
6.09601528493333
Mol Masuk (2) Mol Terkonversi/Tergenerasi (Reaksi 2) Mol Sisa (Reaksi 2)

0.118909225146199 - -
0.177514486111111 - -
0.190424630555556 - -
238.299749537037 6.09601528493333 6.09601528493333

- - -
- - -
- - -
- - -
- - -
13.9816864333333 12.1920305698667 1.78965586346667
6.99084321666667 6.09601528493333 0.894827931733333
- 6.09601528493333 6.09601528493333
- 6.09601528493333 6.09601528493333
Massa Sisa/Keluar
Massa Terkonversi/Tergenerasi (2)
F11 F12
- 40.666955
- 31.9526075
- 34.2764335000001
109.7282751288 4399.12376679547

- 278.85912
- 139.42956
- 0.40666955
- 23.209212175
- 40.95743325
1097.282751288 161.069027712
609.601528493333 89.4827931733333
1328.93133211547 1328.93133211547
268.224672537067 268.224672537067
6836.58958330834
165.5726025
Holding Tank Asam Laktat-210 Rotary Filter-210
Massa Masuk Massa Keluar Massa Masuk
Komponen Komponen
F12 F13 F14
Sukrosa 40.666955 40.666955 Sukrosa 40.666955
Glukosa 31.9526075 31.9526075 Glukosa 31.9526075
Fruktosa 34.2764335000001 34.2764335000001 Fruktosa 34.2764335
Air 4399.12376679547 4399.12376679547 Air 4399.1237668

Abu 278.85912 278.85912 Abu 278.85912


Padatan lainnya 139.42956 139.42956 Padatan lainnya 139.42956
Enzim Sukrase 0.40666955 0.40666955 Enzim Sukrase 0.40666955
Bakteri (Yeast) 23.209212175 23.209212175 Bakteri (Yeast) 23.209212175
Nutrisi 40.95743325 40.95743325 Nutrisi 40.95743325
Asam Laktat 161.069027712 161.069027712 Asam Laktat 161.069027712
Kalsium Karbonat 89.4827931733333 89.4827931733333 Kalsium Karbonat 89.4827931733
Kalsium Laktat 1328.93133211547 1328.93133211547 Kalsium Laktat 1328.93133212
Jumlah (kg/jam) 6568.36491077127 6568.36491077127 6568.36491077
Jumlah (kg/jam)
6568.36491077
Rotary Filter-210 menggunakan nanofiltrasi sehingga
Liquid terikut cake 2%
Liquid yang terikut 2% air dan asam laktat
tary Filter-210
Massa Keluar
F15 F16
0.8133391 39.8536159
0.63905215 31.31355535
0.68552867 33.59090483
87.98247534 4311.141291

278.85912 0
139.42956 0
0.40666955 0
23.20921217 0
40.95743325 0
3.221380554 157.8476472
89.48279317 0
26.57862664 1302.352705
692.2651906 5876.09972
6568.36491077127
akan nanofiltrasi sehingga sukrosa dll bisa tertahan (Sang Hyeon Kang, Yong Keun Chang, 2005)

an asam laktat
Mix Point-210
Komponen Massa Masuk Massa Keluar
F16 F20 F17 Komponen
Sukrosa 39.8536159 70.545944725 110.39956062
Glukosa 31.31355535 32.063131877 63.376687227 Sukrosa
Fruktosa 33.5909048300001 141.09188945 174.68279428 Glukosa
Air 4311.14129145956 3527.2970113 7838.4383028 Fruktosa

Asam laktat 157.84764715776 30.89912379 188.74677095 Air


Kalsium Laktat 1302.35270547316 23.632891483 1325.985597 Asam Laktat
Jumlah (kg/jam) 5876.09972017048 3825.5299926 9701.6297128 Kalsium Laktat
9701.6297128095 9701.6297128 Jumlah (kg/jam)

1940.0135811568
2813.01969267736 3527.2752572 Air yang diuapkan = massa awal air x 5
3205.87244286161 3527.2874469 Air yang terikut dalam kristal diasums
3382.65618044453 3527.2929323
3462.20886235684 3527.2954007 Komponen mother liquor:
3498.00756921738 3527.2965115 Komponen = kelarutan masing-mas
3514.11698730462 3527.2970113
3521.36622544388 Sukrosa
3524.62838260655
3526.09635332975
3526.75694015519 Glukosa
3527.05420422664
3527.18797305879
3527.24816903326 Fruktosa
Kalsium laktat =

Asam laktat =
Komponen kristal = komponen input –
Crystallizer-210
Massa Masuk Massa Keluar
F19
F17 F18 (Uap air)
Air Sisa Mother Liquor Kristal (Solid)
110.39956062496 - - 70.5459447249642 39.8536159
63.376687227496 - - 32.0631318774962 31.31355535
174.68279427993 - - 141.091889449928 33.5909048300001

7838.4383027738 3919.219151387 3919.2191513869 3527.29723624821 391.92191513869


188.74677094729 - - 30.8991237895343 157.84764715776
1325.985596956 - - 23.632891482863 1302.35270547316
9701.6297128095 3919.219151387 - 3825.530217573 1956.88034384961
9701.6297128095 9701.6297128095

g diuapkan = massa awal air x 50%


g terikut dalam kristal diasumsikan 10% dari air sisa

nen mother liquor:


onen = kelarutan masing-masing komponen x air di mother liquor

20 g/L
0.02 kg/kg air

9.09 g/L
0.00909 kg/kg air

40 g/L
0.04 kg/kg air

6.7 g/L 0.0067 kg/L


0.0067 kg/kg air
8.76 g/L 0.00876 kg/kg air
nen kristal = komponen input – komponen mother liquor
Centrifuge-210
Massa Masuk Massa Keluar
Komponen F19
Mother Liquor (F20) Kristal (F21)
Mother Liquor Kristal (Solid)
Sukrosa 70.54594472496 39.8536159 70.5459447249642 39.8536159
Glukosa 32.0631318775 31.31355535 32.0631318774962 31.31355535
Fruktosa 141.0918894499 33.59090483 141.091889449928 33.59090483

Air 3527.297236248 391.921915139 3527.29723624821 391.921915139


Asam Laktat 30.89912378953 157.847647158 30.8991237895343 157.847647158
Kalsium Laktat 23.63289148286 1302.35270547 23.632891482863 1302.35270547
Jumlah (kg/jam) 3825.530217573 1956.88034385 3825.530217573 1956.88034385
5782.4105614226 5782.4105614226
F20 menuju MP-210
F21 menuju Rotary Dryer
Rotary Dryer-210
Massa Masuk Massa Keluar
Komponen
F21 F22 F23
Sukrosa 39.8536159 - 39.8536159
Glukosa 31.31355535 - 31.31355535
Fruktosa 33.59090483 - 33.59090483
Air 391.921915139 391.921915139 0

Asam Laktat 157.847647158 - 157.8476471578


Kalsium Laktat 1302.35270547 - 1302.352705473
Jumlah (kg/jam) 1956.88034385 391.921915139 1564.958428711
1956.88034385 1956.88034384961
F22 = massa air yang teruapkan 100%

Kemurnian kalsium laktat 89.1900007507 %


Storage Tank Etanol
Kelarutan (kg/kg etanol)
Komponen

Sukrosa 0.187
Glukosa 6.338
Fruktosa 6.501
Asam Laktat 2.452

Kalsium Laktat 0
Jumlah (kg/jam)

Kebutuhan etanol di storage akan dikurangi dengan recyle etanol dari condeser distilasi
Kebutuhan etanol di storae 287,603642376403 - F30
F24 = etanol dari storage
F30= recycle etanol dari condenser distilasi
anol Mixing Point-320
Alkohol yang diperlukan Komponen Massa Masuk
F24 F30
213.120940641711 Etanol 287.6036423764 0.00
4.9406051356895 Jumlah (kg/jam) 287.60
5.16703658360253
64.3750600153997 F48 dari condenser distilasi

-
287.603642376403

yle etanol dari condeser distilasi


-320 Mixing Tank-310
Massa Keluar Komponen Massa Masuk
F25 F23 F25
287.60 Sukrosa 39.8536159 -
287.60 Glukosa 31.31355535 -
Fruktosa 33.5909048300001 -
Asam Laktat 157.84764715776 -

Kalsium Laktat 1302.35270547316 -


Etanol - 287.60

Jumlah (kg/jam) 1564.95842871092 287.6036423764


1852.56207108732
Centrifuge-3
Massa Keluar Komponen Massa Masuk
F26 F26
39.8536159 Sukrosa 39.8536159
31.31355535 Glukosa 31.31355535
33.59090483 Fruktosa 33.5909048300001
157.84764715776 Asam Laktat 157.84764715776

1302.352705473 Kalsium Laktat 1302.35270547316


287.6036423764 Etanol 287.603642376403
1852.562071087 Jumlah (kg/jam) 1852.56207108732
1852.562071087 1852.56207108732

Recycle Impuritis Gula Menggunakan Menara Distilasi

Komponen BM
Etanol 46.07
Sukrosa 342
Glukosa 180
Fruktosa 180
Asam Laktat 90
Jumlah -

Konstanta Yaws
Komponen Boiling Point (oC)
Etanol 78.4
Sukrosa 179
Glukosa 154
Fruktosa 440
Asam Laktat 122

P total 1
760

A. Mencari Kondisi Operasi Feed


Mencari temperatur umpan
P feed 1
760
101.325
T tebak (trial) 374.340507822015
Komponen Xf
Etanol (LK) 0.715779635670923
Sukrosa 0.0148457548265284
Glukosa 0.0221625911338889
Fruktosa 0.0237744159436262
Asam Laktat (HK) 0.223437602425033
Jumlah 1

Ki = Pi/P a = alfa
ai = Ki/K heavy Key

Yf = Ki.Xf

Menentukan Massa ke Distilat dan ke Bottom


Asumsi distribusi distilat dan bottom:
1. Distilat (D)
Etanol (LK) di overhead 99.9%
jadi, asam laktat di LK = 0.1%

2. Bottom (B)
Fruktosa (HK) di bottom 99.9%
jadi, etanol di HK = 0.1%

Komponen Massa Masuk (kg/jam)


Etanol (LK) 258.843278138763
Asam Laktat (HK) 157.84764715776
Jumlah
Metode Hengstebeck's (Coulson 6 th edition, 1983)
Log (𝐷/𝐵) = A + C Log ai

Untuk Light Key (LK)


Etanol

Log (D/B) = 2.99956548822598


Log ai = -1.79863165744975
Maka:
Log (𝐷/𝐵) = A + C Log
ai

2,99956548822598 = A + C (-1,774)

Untuk Heavy Key (HK)


Fruktosa
Log (D/B) = -2.99956548822598
Log ai = 0
Maka:

Log (𝐷/𝐵) = A + C Log


ai

-2,99956548822598 = A + C (0)
- 2,99956548822598 = A

Substitusi A ke persamaan 1
2,99956548822598 = A + C (-2,0558)
2,99956548822598 = - 2,99956548822598 + C (-2,0558)
- 2,99956548822598 + C (-2,0558) = 2,99956548822598
C (-1,774) = 2,99956548822598 + 2,99956548822598
C= (2,99956548822598 + 2,99956548822598)/(--2,0558)
C= -3.33538607062996

Sehingga,

Log (𝐷/𝐵) = A + C Log


ai
log (D/B) = - 2,99956548822598 + -3,079 (log ai) log D/B = m (log ai) + c
(D/B) = 10^(- 2,99956548822598 + -3,079 (log ai)) kmol D = (D/B)/(1+ (D/
XD = mol komponen/m
Komposisi Komponen di Distilat dan Bottom
Komponen F (Massa Masuk)
Etanol (LK) 258.843278138763
Sukrosa 39.8536159
Glukosa 31.31355535
Fruktosa 33.5909048300001
Asam Laktat (HK) 157.84764715776
Jumlah 521.449001376523

Neraca Massa di Distilasi

Komponen Massa Masuk (kg/jam) F27


Etanol (LK) 258.843278138763
Sukrosa 39.8536159
Glukosa 31.31355535
Fruktosa 33.5909048300001
Asam Laktat (HK) 157.84764715776
Jumlah (kg/jam) 521.449001376523

Komponen kmol F

Etanol (LK) 5.6184779279089


Sukrosa 0.116531040643275
Glukosa 0.173964196388889
Fruktosa 0.186616137944445
Asam Laktat (HK) 1.75386274619733
Jumlah 7.84945204908284

B. Mencari Temperatur Bubble dan Dew Point Distilat

1. Menentukan Temperatur Dew Point pada Distilat

P 760
T Dew Point (Trial) 447.49305951953

Komponen Pi (mmHg)
Etanol (LK) 7.59E+02
Sukrosa 2.61E+08
Glukosa 2.13E+12
Fruktosa 6.06E+04
Asam Laktat (HK) 1.31E+04
Jumlah

ai = Ki/K heavy Key


ai =Ki/Kc
yi.D = XD = fraksi di distilat
xi = ∑yi.D/Ki = 1/Kc (∑yi.D/ai) = ∑(yi.D/ai)/Kc = 1,0 (11.7-7 Geankoplis) (hasilnya sama saja)
xi =1,0 (di trial)

2. Menentukan Temperatur Bubble Point pada Distilat

P 760
T Bubble Point (Trial) 348.704059185687

Komponen Pi (mmHg)
Etanol (LK) 5.58144740528035
Sukrosa 38.9238730219369
Glukosa 0.286936635764674
Fruktosa 2733.39737013544
Asam Laktat (HK) 677.376534505282
Jumlah

yi = ∑xi.B*Ki = Kc*∑xi.B*ai = 1,0 (11.7-5 Geankoplis) (hasilnya sama saja)


Kc = Ki Heavy Key

Pengecekan pemilihan Light Key (LK) dan Heavy Key (HK)


LK = Etanol
HK = Asam Laktat

Penentuan Pendistribusian Komponen


Jika
(D*xD)/(F*xf) berada diantara <= 1,01 atau => -0,01, maka terdistribusi. Jika tidak berada di
Terdistribusi = terdapat di distilat dan bottom
Tidak terdistribusi = berada hanya salah satu dari distilat dan bottom

(𝑘𝑚𝑜𝑙 𝐷
×
𝑋𝐷)/(𝑘𝑚𝑜𝑙
𝐹 ×𝑋𝐹)
DISTILASI YANG BELUM
1. Pengecekan komponen kunci
2. Condenser
3. Reboiler
Centrifuge-3 Rotar
Massa Keluar Komponen
F27 F28
39.8536159 - Kalsium Laktat
31.31355535 - Etanol
33.5909048300001 - Jumlah (kg/jam)
157.84764715776 -

- 1302.35270547316
258.843278138763 28.7603642376403 Dikarenakan sifat etanol yang mudah men
521.449001376523 1331.1130697108
1852.56207108732

Massa (kg/jam) F27 Mol (kmol/jam) = nfi Xf


258.843278138763 5.6184779279089 0.715779635670923
39.8536159 0.116531040643275 0.0148457548265284
31.31355535 0.173964196388889 0.0221625911338889
33.5909048300001 0.186616137944445 0.0237744159436262
157.84764715776 1.75386274619733 0.223437602425033
521.449001376523 7.84945204908284 1

A B C D
-27.0836 -3.97E+03 2.02E+01 -4.22E-02
61.2 -1.24E+04 -9.46E+00 6.02E-06
254 -3.14E+04 -6.47E+01 7.05E-06
30.81 -3.15E+03 -7.30E+00 2.44E-09
23.8442 -2.86E+03 -5.05E+00 3.74E-11

atm
mmHg

atm
mmHg
kPa
K 101.190507822015 C
Pi (mmHg) Ki ai ai.Xf
2.78E+01 0.0365987582267338 0.0158989463025633 0.0113801419920003
5422.85125815275 7.13533060283251 3.09967451361792 0.0460170078712103
4279.81970080909 5.63134171159055 2.44632342248605 0.0542168657938141
7311.24295479432 9.62005651946613 4.17906971277768 0.0993549416089872
1749.49054629069 2.30196124511932 1 0.223437602425033

(Yaws, 1999)

feed
feed

feed
feed

Massa D Massa B D/B log (D/B)


258.584434860624 0.258843278138763 999 2.99956548822598
0.15784764715776 157.689799510602 0.001001001001001 -2.99956548822598
…1

…2

99956548822598
,99956548822598)/(--2,0558)

log D/B = m (log ai) + c


kmol D = (D/B)/(1+ (D/B)) x nfi
XD = mol komponen/mol total
0.258843278138764
Log ai Log (D/B) D/B B = F/(1+(D/B))
-1.79863165744975 2.99956548822598 998.999999999996 0.258843278138764
0.491316092427459 -4.63829433918487 2.29988256432975E-05 39.8526993347166
0.388513873516141 -4.29540925019821 5.06513179025139E-05 31.311969357486
0.621079615848613 -5.07110578767965 8.48973652486833E-06 33.5906196544895
0 -2.99956548822598 0.00100100100100101 157.689799510602
262.703931135433
521.449001376523

Massa Keluar
Distilat (kg/jam) F28 Bottom (kg/jam)
258.584434860624 0.258843278138764
0.00091656528341133 39.8526993347166
0.00158599251408376 31.311969357486
0.000285175510576607 33.5906196544895
0.15784764715778 157.689799510602
258.74507024109 262.703931135433
521.449001376523

XF kmol D XD kmol B

0.715779635670923 5.61285944998099 0.999685297290074 0.00561847792790892


0.0148457548265284 2.68001544857114E-06 4.77327477076931E-07 0.116528360627826
0.0221625911338889 8.81106952268754E-06 1.5693064709221E-06 0.173955385319366
0.0237744159436262 1.58430839209226E-06 2.82175212128869E-07 0.186614553636053
0.223437602425033 0.00175386274619756 0.000312373900765399 1.75210888345114
1 5.61462638812055 1 2.23482566096229

mmHg
K 174.34305951953 C

Ki=Pi/P ai = Ki/Kc yi.D xi = yi.D/Ki (langsung)


0.999139065308271 0.0577529388793702 0.999685297290074 1.00054670265709
343174.419906405 19836.4091506151 4.77327477076931E-07 1.39091799792978E-12
2804021415.5377 162080017.738101 1.5693064709221E-06 5.5966279794663E-16
79.7415605579439 4.60927776017609 2.82175212128869E-07 3.5386216441529E-09
17.3002289527671 1 0.000312373900765399 1.80560558833203E-05
1.00056476225298
Goal seek ∑xi = 1
Pakai cara ∑(yi.D/ai)/Kc =
7 Geankoplis) (hasilnya sama saja)

mmHg
K 75.5540591856869 C

Ki=Pi/P ai = Ki/Kc xi.B yi = xi.B*Ki (langsung)


0.00734400974378993 0.00823980034879231 0.00251405647700039 1.8463255263529E-05
0.0512156223972854 0.0574626829232647 0.0521420362506714 0.00267048683963995
0.000377548204953518 0.000423599905146163 0.0778384588820513 2.93877704272667E-05
3.59657548702031 4.03527023877755 0.0835029581482873 0.300324692369813
0.891284913822739 1 0.78400249024199 0.698769591952145
1.00181262218729
Goal seek ∑yi = 1
ilnya sama saja) Pakai cara Kc*∑xi.B/ai =

BELUM cek distribusi


0.999966289104639
1.79662429044049E-10

ka terdistribusi. Jika tidak berada diantara angka tersebut maka tidak terdistribusi

t dan bottom
Rotary Dryer-320 Mixing Point-330
Massa Masuk Massa Keluar
F28 F29 F30
1302.35270547316 - 1302.35270547
28.7603642376403 28.76036423764 -
1331.1130697108 28.76036423764 1302.35270547
1331.1130697108 1331.1130697108

etanol yang mudah menguap, maka diasumsikan etanol menguap 100%.

E
2.03E-05 Light Key (LK) di overhead (destilat)
2.25E-19
6.24E-18
1.81E-06
2.74E-07 Heavy Key (HK) di Bottom

Yf = Ki.Yf Log ai
0.0261966458295397 -1.79863165745
0.105929368735877 0.491316092427
0.124805123889195 0.388513873516
0.228711225094981 0.621079615849
0.514344701484805 0
1.0000
Goal seek ∑yf = 1

ai log ai
0.0158989463025633 -1.79863165745
1 0
D = (F-B)
258.584434860624
0.00091656528341133
0.00158599251408376
0.000285175510576607
0.15784764715778
258.74507024109
521.449001376523

XB

0.00251405647700039
0.0521420362506714
0.0778384588820513
0.0835029581482873
0.78400249024199
1

yi.D/ai
17.3096870339038
2.40631998187096E-11
9.68229454082294E-15
6.12189646210624E-08
0.000312373900765399
17.3099994690476

1.00056476225298
xi.B*ai
2.07153234360714E-05
0.0029962212960457
3.29723637991604E-05
0.336957001865671
0.78400249024199
1.12400940109094

1.00181262218729

2.82139168E-20

1.68870013E-06
Recycle Impuritis Gula
Mixing Point-330 Crystallizer-320
Komponen Massa Masuk Massa Keluar Komponen Massa Masuk
F38 F45 F42 F42
Sukrosa 39.8536159 39.592636935 79.44625
Glukosa 31.31355535 3639.3123842 3670.626 Sukrosa 79.4462528351
Fruktosa 33.59090483 355.26366115 388.8546 Glukosa 3670.625939574
Etanol 258.84327814 1993.9383398 2252.782 Fruktosa 388.8545659774

Jumlah (kg/jam)
363.60135422 6028.1070221 6391.708 Etanol 2252.781617929
6391.7083763 6391.708 Jumlah (kg/jam)
6391.708376315
6391.708376315
1735.0950617
Centrifuge-340
Massa Keluar Komponen
F43 (Uap Etanol) F44
Etanol Mother
Sisa Liquor (Impuritis
Kristal
Gula)
(Solid) Sukrosa
- - 39.592636935 39.85362 Glukosa
- - 3639.3123842 31.31356 Fruktosa
- - 355.26366115 33.5909 Etanol

Jumlah (kg/jam)
1126.39080896 1126.390809 1070.0712685 56.31954
1126.39080896 5104.2399508 161.0776
6391.70837632
Massa Masuk (F44) Massa Keluar
Mother Liquor Kristal (Solid) F45 F46
39.5926369351016 39.8536159 39.5926369351016 39.8536159
3639.3123842238 31.31355535 3639.3123842238 31.31355535
355.263661147398 33.59090483 355.263661147398 33.59090483
1070.07126851626 56.3195404482 1070.07126851626 56.31954044822

5104.23995082255 161.077616528 5104.23995082255 161.0776165282


5265.31756735078 5265.31756735078
(Coulson, 2005)
Komponen A B C B
ln P = A -
C2H5OH 18.912 3,803.98 -41.68 TC
3803.98

Condesor
Komponen Massa Masuk (F40 + FBM (kmol) TDew (oC) TDew (K) Pi
C2H5OH 1155.15117320212 46.07 78.45 351.6 763.5123

Komponen Massa Masuk BM (kmol) TBubble (oC) TBubble (K) Pi


C2H5OH 1155.15117320212 46.07 78.66 351.81 769.8845

Komponen Massa Masuk BM (kmol) T (oC) T (K) Pi (mmHg)

C2H5OH 1155.15117320212 46.07 -2.9 270.25 9.674403


(Coulson, 2005)
B Pi = Exp ( Ant A- Ant B/ (T + Ant C))
ln P = A -
TC

2.175011E-92

P (mmHg) Ki = Pi/P kmol/jam yi xi = yi/Ki


760 1.00462148506347 25.0738262 1 0.99539977480854

P (mmHg) Ki = Pi/P kmol/jam yi xi = yi/Ki


760 1.0130058969453 25.0738262 1 0.98716108466444

P (mmHg) Ki = Pi/P Yi (kmol/jam) V/L trial Ki. V/L

760 9.67440254226669 25.0738262 0.00001 9.674402542E-05


Li = Vi = Ki. Li x
1+(Ki. V/L) Yi/(1+Ki. (V/L trial) Vi/Li hitung
V/L) (F48) (F47)
kmol/jam kg/jam kmol/jam kg/jam
1.000096744 25.0714007 1,155.04 0.002425508226 0.111743164 9.674403E-05
1683.398907218
3451.202960244
3,451.20 3451.20296024

Anda mungkin juga menyukai