Pengenalan

Kerajaan-kerajaan awal di tanah

Melayu telah mengamalkan
pemerintahan beraja yang
meletakkan raja sebagai individu
yang berkuasa mutlak.
Selepas kedatangan kuasa Barat
Tanah Melayu, kuasa dan kedudukan
raja telah mengalami perubahan
akibat campur tangan mereka.
Institusi Pemerintahan

Raja/sultan/Yang
Dipertuan Besar
Pembesar
peringkat
daerah atau
jajahan
Penghulu
peringkat
kampung

Struktur pemerintahan Negeri-

 Konsep Raja
Raja dianggap simbol Gelaran raja dan
tertinggi
Sebelum dalam order
Kedatangan Selepasdigantikan
maharaja kedatangan
kosmos. dengan gelaran
Islam Islamsultan
Raja dipercayai dan raja.
mempunyai kuasa suci Dianggap sebagai
dan berdaulat. pemimpian dan ketua
Raja sebagai pemerintah agama Islam melalui
yang luhur dan suci konsep Amirul Mukminin.
penjelmaan dewa yang Beberapa aspek
berasal dari kayangan diamalkan bagi
berkait rapat dengan membezakan raja
konsep devaraja. dengan golongan
Gelaran raja dan pemerintah yang lain.
maharaja dikaitkan Kedudukan raja
dengan unsur diperkukuhkan dengan
devarajaraja cara mengaitkan baginda
dpercayai jelmaan dewa dengan asal usul
Shiva, Vishnu dan keturunannya dengan
Buddha. tokoh-tokoh terkenal
Baginda dipercayai seperti Iskandar
memiliki kuasa magis. Zulkarnain.
Mengikut Sejarah Rakyat dikehendaki
Keistimewaan Raja/ Pengukuhan
Kedaulatan Raja
Raja dan sultan mempunyai beberapa
keistimewaan seperti bahasa, warna,
alat dan lambang kebesaran.
Cap mohor diraja yang tercatat nama
baginda membuktikan kekuasaan raja.
Segala perintah raja perlu
dilaksanakan.
Raja juga mempunyai alat muzik
diraja.
 Peranan Raja

Politik Ekonomi Sosial

Menguasai sumber
ekonomi negeri .
Raja hanya
Berkuasa Raja bertindak
berkuasa di
mengeluarkan sebagai ketua
kawasan dirajanya.
surat kebenaran agama Islam dan
Baginda
membeli, menjual, adat istiadat
merupakan ketua
dan memajak cukai Melayu.
negeri yang
kepada pedagang. Mengurniakan
berkuasa mutlak.
Pembesar yang anugerah kepada
Berkuasa dari
ingin melibatkan rakyat yang
aspek hal ehwal
diri dalam kegiatan berjasa serta
negeri, bertindak
perdagangan mesti mengesahkan
sebagai ketua
mendapat keputusan Majlis
hakim dan
kebenaran raja. Penasihat Raja.
perundangan, serta
Berhak ke atas Raja dianggap
berkuasa melantik
sebahagian lambang
pembesar
daripada hasil perpaduan dan
peringkat
cukai yang penyatuan rakyat.
daerah/jajahan.
dipungut di daerah
di bawah
 Perubahan Selepas Campur
Tangan British

PelaksaanPolitik
sistem Ekonomi Sosial
Residen.
Residen merupakan Residen British
pentadbir sebenar mengambil alih kuasa
dalam negeri. dan hak mengutip
British menempatkan cukai.
Sultan tidak lagi
Residen di Negeri- Pegawai majistret dan
menyimpan hamba.
negeri Melayu selepas Pemungut hasil dilantik
Residen telah
termeterainya bagi menjalankan
menghapuskan amalan
Perjanjian Pangkor tugas memungut cukai.
perhambaan.
1874. Tindakan British telah
Menjejaskan
Sistem pemerintahan mencabar
kedudukan dan
yang diperkenalkan tanggungjawab sosial
kewibawaan sultan
oleh British bercorak raja.
dalam masyarakat
birokrasi. Sultan/raja hanya
Melayu tradisional.
Sultan/raja kehilangan bertindak sebagai
kuasa. ketua agama Islam dan
British juga campur adat istiadat Melayu di
tangan dalam negeri baginda.
 Konsep Pembesar

Golongan yang
menduduki lapisan
selepas raja dalam
hierarki masyarakat.

Terdiri
Golongan Pembe daripada
yang sangat
penting dan
sar keturunan
berdarah raja
berpengaruh
yang tidak
dari segi
berpeluang
politik,
untuk menaiki
ekonomi dan
takhta sebagai
sosial.
raja.
Hierarki Sistem Pembesar Di Tanah
Melayu

Sultan
Orang Besar
Empat
Orang Besar
Lapan
Orang Besar
Enam Belas
Orang Besar Tiga
Puluh Dua
Hierarki Sistem Pembesar Negeri
Sembilan

Yam Tuan
Besar
Undang/
Penghulu

Lembaga

Buapak
 Peranan Pembesar
Berperanan
Pembesar memiliki kuasa politik .
dalam Dalam Sistem Penggiliran Takhta Perak, Raja
pemilihan dan Yusuf telah diketepikan dan disingkirkan
daripada giliran oleh para pembesar Perak yang
pelantikan tidak menyukainya menjadi Sultan Perak.
waris takhta

Membantu raja Membantu raja dalam melaksanakan

pemerintahan dan pentadbiran negeri.
dalam Mereka dilantik oleh sultan dan dikurniakan
pentadbiran surat tauliah serta cop mohor.

Pembesar berperanan sebagai Bendahara

Menasihati untuk menasihati baginda dalam segala hal.
sultan Mereka juga mampu menentukan tindak tanduk
dan perlakuan sultan
 Berperanan menjadi hakim dan menjatuhkan
hukuman serta denda dalam kes-kes jenayah
Menjadi di daerahnya.
hakim Berkuasa menjatuhkan semua jenis hukuman
kecuali hukuman mati.

Berperanan dalam urusan memungut cukai di

kawasan pentadbirannya yang dipanggil
Menguti kawasan pemakanan.
p cukai Sebahagian hasil cukai yang dikutip akan
diserahkan kepada raja sebagai tanda
kesetiaan.

Terlibat Kegiatan ekonomi seperti perlombongan bijih

timah,pertanian dan perdagangan.
dalam Berkuasa menentukan timbangan dan
kegiatan sukatan yang betul bagi memastikan urusan
ekonomi perdagangan berjalan dengan lancar.
 Menjaga keselamatan dan keamanan serta
Menjaga memastikan penduduk di bawah jagaan sentiasa
menumpahkan taat setia kepada sultan.
keamanan Berperanan menjaga kawasan perairannya
daripada diceroboh.

Berperanan menyampaikan segala titah sultan

Peantara kepada rakyat di kawasan pentadbirannya.
raja dan Pembesar juga akan menyampaikan segala
masalah dan ketidakpuasan rakyat jelata
rakyat terhadap sesuatu perkara.

Melalui sistem kerah,pembesar

Menyediak bertanggungjawab mengerahkan rakyat untuk
mempertahankan negara.
an tentera Negara bergantung kepada kerahan tenaga ini
untuk mendapatkan bekalan tentera
Membekalka Pembesar dikehendaki membekalkan tenaga
n buruh kepada raja melalui sistem kerah.
tenagakerja Menjadi kewajipan setiap rakyat jelata untuk
mematuhi arahan sultan.
dan buruh

Melaksanak Berkewajipan untuk mengadap sultan dalam

istiadat menjunjung duli demi menunjukkan
an istiadat keistimewaan mereka.
menjunjung Istiadat menjunjung diadakan pada tarikh-
duli tarikh tertentu.

Menyelarask
an semua
Mempunyai tugasan tertentu dalam
istiadat dan menyelaraskan adat istiadat dan upacara
upacara rasmi di istana.
rasmi di
istana
Video Institusi
Beraja
Kepentingan institusi Beraja
berperanan menjamin kestabilan
negara
membantu melicinkan pentadbiran
menjamin taat setia rakyat kepada
negara
menjamin hak asasi dan
kebebasan rakyat
menentukan peranan yang di-
memelihara hak istimewa orang
melayu dan bumiputera
menjamin kerjasama kerajaan
persekutuan dengan kerajaan
negeri
menjadi rujukan dalam menggubal
undang-undang
Raja Berperlembagaan penting kerana
ia menjadi payung kedaulatan negara,
menaungi seluruh rakyat dan
kepercayaan agama.
Institusi ini penting dalam menjamin
kestabilan negara. Justeru, prinsip
kedua rukun negara meletakkan Raja
perlu ditaati.
Raja Melayu adalah kesinambungan
sejarah dan warisan negara dan
kewujudannya menjadi sebahagian
identiti negara serta dilindungi
perlembagaan.
Institusi Raja sewajarnya menjadi
mauduk dan subjek istimewa dalam
minda dan jiwa rakyat negara ini kerana
pada institusi inilah akan tersematnya
 Kesimpulan
Sistem pembesar menjadikan
pemerintahan dan pentadbiran yang
lebih teratur dan sistematik.
Walaupun terdapat perbezaan antara
sisten beraja dgn sisten pembesar yg
disebabkan oleh latar belakang yg
berlainan,namun kedua-dua menjadi
asas penting kpd pembentukan
struktur pemerintahan moden
malaysia masa kini.
 Rujukan
Abu Samah Mohd. Kassim. (1996).
Sejarah dan Perjuangan Kemerdekaan.
Hong Kong : Nan Doa Publisher.
Ishak Saat. (2009). Malaysia 1945
2000. Kuala Lumpur : Utusan
Publications & Distributors Sdn. Bhd.
Mardiana Nordin dan Hasna Hussin.
(2011). Pengajian Malaysia, Oxford
Fajar Sdn.Bhd. Shah Alam, Selangor.