PENGENALAN KEPADA

PROGRAM KENDIRI
KANTIN / DAPUR
ASRAMA
 OBJEKTIF KURSUS
Untuk mendidik dan menyedarkan warga sekolah
mengenali faktor-faktor penyumbang kepada
keracunan makanan dan cara mengelakkannya.

Untuk melaksanakan kursus dan menilai kembali

keberkesanan program KENDIRI premis makanan
yang telah dijalankan

Untuk menurunkan kadar keracunan makanan di

premis makanan bagi tempoh lima (5) tahun dan
pelaksanaan secara total bagi Program Pemeriksaan
2
Sendiri Kantin/Dapur Asrama - KENDIRI
 PENGENALAN
self-
Berlandaskan konsep
Pemeriksaan dijalankan
inspection. secara berterusan dengan
memberi tumpuan
kepada faktor risiko
keracunan berlaku

Bersifat pro aktif iaitu

Penambahbaikan
pemantauan berterusan
dapat dilakukan dengan
keatas faktor risiko yang
dikenalpasti. serta merta

3
 TUJUAN KENDIRI
Mengurangkan kejadian keracunan makanan dari berlaku di premis
makanan 1

Mempertingkatkan tahap keselamatan makanan di premis makanan 2

Memperkasakan (empowerment) sekolah dengan melaksana “Program 3

Pemeriksaan KENDIRI”

Melakukan pemeriksaan bulanan berdasarkan BORANG KENDIRI 4

oleh pegawai yang dipertanggungjawabkan

Pengambilan ‘holding sample’ bagi membantu siasatan sekiranya berlaku

4 5
keracunan makanan
 CARTA ALIR KENDIRI DI SEKOLAH

PENGUSAHA
KANTIN Pemeriksaan Harian

PENYELIA ASRAMA / Pemeriksaan

GURU Mingguan (2&4)

PENYELIA ASRAMA / Pengumpulan Laporan &

Guru Ulasan Laporan

Pejabat Kesihatan Bahagian/ Pemantauan/ Audit

Jabatah Pendidikan Negeri/ Pelaksanaan KENDIRI
Pejabat Agam Islam Bahagian

Jabatan Kesihatan Negeri/

Jabatah Pendidikan Negeri/ Pengumpulan Laporan
Jabatan Agama Islam Negeri Pemantauan/ Audit
5
 MEKANISMA KENDIRI
KONTRAKTOR / Menjalankan
PENGUSAHA DAPUR pemeriksaan harian
•Menjalankan
pemantauan minggu ( 2 PENYELIA
&4) ASRAMA/GURU KANTIN
Pemantauan
GURU HEM/GURU Pelaksanaan KENDIRI
• Menjalankan BESAR/PENGETUA di sekolah
pemeriksaan
berdasarkan
risiko (KMM3P2) &
Audit Verifikasi Pengesahan dan
KENDIRI pengumpulan laporan
bulanan
PPD/ Pejabat Agama
MESYUARAT PROGRAM KENDIRI
Pejabat Kesihatan Islam Bahagian
PERINGKAT Bahagian
Bahagian

BAHAGIAN Jabatah Pendidikan

KESELAMATAN & Negeri Sarawak/
KUALITI MAKANAN, MESYUARAT PROGRAM KENDIRI Jabatan Agama Islam
JKN SArawak PERINGKAT IBU PEJABAT Sarawak

6
•Laporan audit oleh PKB /JKN •Laporan penilaian Program
KENDIRI oleh JPN/JAIS
 IMPLIKASI KENDIRI
• Program pemantauan keselamatan makanan di sekolah lebih
efisien dan objektif

• Menangani masalah dengan lebih fokus dan pantas

• Merangka pelan tindakan berdasarkan penilaian risiko

• Self - Inspection – memperkasakan pihak kontraktor dan

sekolah

Self - Regulated – mewujudkan rasa bertanggungjawab kepada

7
semua pihak berkepentingan (stakeholders)
MASALAH PERLAKSANAAN
KENDIRI
Kurang komitmen dari pihak sekolah dalam melaksanakan KENDIRI

Kurang pemantauan oleh pihak KPM

Hubungan pihak pengurusan sekolah dengan pembekal

kantin/dapur asrama tidak baik

Tidak memahami mekanisma dan kepentingan KENDIRI dalam menangani isu

keracunan makanan di kantin/dapur asrama

Kurangnya rasa tanggungjawab pihak sekolah dalam isu ini.8

 KEBAIKAN KENDIRI
Menjadi “tools” pengurangan kadar keracunan makanan di sekolah
seluruh Malaysia

Terdapat sistem “first line of defence” keselamatan makanan di

premis makanan di Malaysia

Pihak sekolah mempunyai kuasa sepenuhnya dalam mengambil

tindakan berhubung keselamatan makanan di kantin/dapur
asrama sekolah

Wujud kerjasama yang erat diantara BKKM dengan sekolah

9
Pelan Tindakan KENDIRI 2017

1. Perlaksanaan Taklimat KENDIRI kepada guru dan

penyelia asrama
2. Audit Verifikasi KENDIRI

10
 1. Taklimat KENDIRI
• Guru dan penyelia asrama semua bahagian utk
sekolah di bawah KPM dan Kerajaan Negeri.
• Kuching, Sibu, Miri, Samarahan, Betong, Serian, Sri
Aman, Bintulu, Kapit, Mukah, Limbang, Sarikei
• Tempoh dicadangkan : 1.5 hari
• Tempat : Akan diaturkan oleh PPD. Taklimat
dicadangkan diadakan di fasiliti sekolah supaya
latihan hands on boleh dijalankan.
• Makan / Minum dan penceramah : JKN Sarawak 11
 1. Taklimat KENDIRI

• Objektif taklimat: Meningkatkan kefahamanan guru dan

penyelia asrama dalam memantau pemeriksaan Kendiri
di sekolah.
• Pre and post taklimat : Untuk menguji kefahaman
peserta kursus
• Taklimat : 1 hari dalam btk kuliah, Setengah hari latihan
Hands on di dapur asrama.

12
2. Mekanisma Audit Verifikasi Kendiri
• Perkara yang dilihat merangkumi:
(12 elemen dalam Borang KENDIRI)
1) Makanan dan Bahan Mentah
2) Pengendali Makanan
3) Peralatan dan Perkakas
4) Kemudahan sanitasi
5) Bekalan Air
6) Perparitan dan Perangkap Makanan
7) Kemudahan tandas dan ruang persalinan
8) Pelupusan sampah dan sisa makanan
9) Lantai, dinding dan siling
10) Pengangkutan dan kenderaan
11) Kawalan makhluk perosak
13
12) Lain-lain
 2. Mekanisma Audit Verifikasi Kendiri
• Audit verifikasi dijalankan bersama-sama dengan aktiviti
pengreddan kantin sekolah.
• Mengalakkan penyertaan PPD masing-masing. PTM
Bahagian akan memaklumkan PPD tentang perlaksanaan
audit verifikasi peringkat Bahagian.
• Isu : Tindakan ke atas kontraktor bermasalah? Tidak
dipertimbangkan untuk menyambung kontrak? Diberhentikan jika
keadaan terlalu teruk?
• Sekiranya terdapat elemen yg melanggar, kompaun akan
diberikan.
• Isu : Dapur sekolah yg masih menggunakan khidmat tukang
masak? Bilangan sekolah sedemikian di Sarawak??
14
2. Mekanisma Audit Verifikasi Kendiri
• Cadangan Ahli Pasukan Audit Verifikasi :
1) Pegawai Teknologi Makanan (Ketua)
2) Wakil PPD
3) Penolong Pegawai Kesihatan Persekitaran U29
4) Penolong Pegawai Kesihatan Persekitaran U32 (Pegawai
Diberi Kuasa utk penutupan jika perlu, Seksyen 11)
Sasaran Audit Verifikasi :
Kch,Sibu, Miri : 10 sekolah / Bahagian
Samarahan, Betong, Sri Aman, Serian, Bintulu, Sarikei,
Limbang, Kapit, Mukah: 5 sekolah / Bahagian 15
2. Mekanisma Audit Verifikasi Kendiri
• Salinan laporan audit dihantar kpd:
1. Kontraktor
2. Pihak Sekolah / Institusi
3. BKKM , JKN Sarawak.
4. PPD Bahagian

• Kontraktor perlu ambil tindakan pembetulan dalam

tempoh 2 minggu. Jika melibatkan infrastruktur, dalam
tempoh 6 bulan.
16
KESIMPULAN
Program Kendiri merupakan kaedah
pendekatan yang terperinci bagi
membendung masalah keracunan
makanan di sekolah.

Kerjasama pihak pengusaha/kontraktor

dalam menjalankan pemeriksaan harian
secara telus dapat membantu
mengurangkan kejadian keracunan
makanan. 17
 Laman Web :
http://fsq.moh.gov.
my
Facebook : bkkmhq
Twitter :
@bkkmputrajaya

Tel :
+03-88850797
Faks : +038885
0798

BAHAGIAN
KESELAMATAN DAN
KUALITI MAKANAN
Aras 4, Menara Prisma,
No.26, Jalan Persiaran
Perdana, Presint 3,
62675 Wilayah
Persekutuan Putrajaya.