DISEDIAKAN OLEH :

MUHAMMAD JUFRI BIN BORHAN

MUHAMMAD BIN ZOLKIPELI

A) PENGARUH ISLAM DALAM TAMADUN MELAYU
- Pendidikan
- Bahasa & Kesusateraan
- Perundangan
- Politik & Pemerintahan
- Sistem Kekeluargaan
- Adat & Cara Hidup

B) PERANAN ISLAM DALAM PEMBINAAN TAMADUN MALAYSIA

- Politik & Pemerintahan
- Perundangan
- Pendidikan
- Bahasa & Kesusateraan
PENGARUH ISLAM DALAM TAMADUN
MELAYU
PENGARUH ISLAM DALAM TAMADUN
MELAYU
Golongan bawahan Tradisi pendidikan dan
menerima pendidikan yang Beralih arah dari istana ke pengajaran dapat
sama seperti golongan pondok dan madrasah dikembangkan dengan
atasan lebih tersusun

Golongan pemerintah dan

Dorongan bermula Di istana juga berfungsi
pembesar-pembesar
bermula dengan sebagai perpustakaan atau
berperanan penting dalam
pembacaan al-Quran dan tempat penyalinan dan
mengembangkan ilmu
kitab-kitab. terjemahan.
pengetahuan.

Tempat pengajian : rumah-

rumah ulama, masjid,
madrasah dan surau
PENGARUH ISLAM DALAM TAMADUN
MELAYU
Lahir para cendiakawan dan ulama-ulama Melayu yang menjadi pengawai-pengawai
pemerintah, guru-guru dan ahli agama.

• Seperti Syeikh Abdul Malik Abdullah dan Sheikh Wan Hasan Wan Ishak.

Kitab2 utama yang menjadi pengangan masyarakat di Melaka ialah

• al-Oar Manzum oleh Abu Ishak al –Shirazi

• Ulumuddin oleh al-Ghazali
• Minhaj al-Talibin oleh al-Nawawi

Ulama-ulama asing yang datang ke Melaka sejak awal hingga zaman kejatuhannya
bukan sahaja dijadikan sebagai seorang guru malah diberi kedudukan yang tinggi
dalam hierarki sosial di Melaka, setaraf dengan pembesar dan pentadbir

• Makhdum Syed Abdul Aziz

• Maulana Abu Bakar
• Qadi Menawar Syah
PENGARUH ISLAM DALAM TAMADUN
MELAYU
PENGARUH ISLAM DALAM TAMADUN
MELAYU
Bahasa Melayu menjadi Pada zaman peralihan dan
Penggunaan tulisan Jawi bahasa lingua franca bagi 84 zaman moden, Bahasa Melayu
oleh orang-orang Melayu bahasa yang dituturkan oleh klasik beralih kepada bahasa

semakin tersebar luas masyarakat Melaka pada yang mempunyai nilai peradaban

ketika itu. yang tinggi

Masyarakat Melayu mula Perubahan ini

Tulisan Arab mulai
menyesuaikan perkataan dipermudahkan setelah
diperkenalkan setelah
Arab kepada bahasa tulisan Arab diubahsuai dan
kedatangan Islam
Melayu. dikenali sebagai tulisan Jawi.

Bahasa Melayu digunakan

Bahasa Melayu juga aspek untuk menulis kitab-kitab Kedatangan Islam
terawal menerima pengaruh agama, hikayat-hikayat, mengangkat martabat
Islam. undang-undang dan bahasa Melayu.
pentadbiran.
PENGARUH ISLAM DALAM TAMADUN
MELAYU
Pemindahan ilmu dari bahasa
Penggunaan bahasa Melayu Berlakunya penggunaan
Arab ke dalam bahasa Melayu
semakin berkembang di Alam kata dari bahasa Arab yang
telah menyebabkan berlakunya
Melayu dan dijadikan bahasa dipinjam dan digunapakai
perkembangan keilmuan yang
komunikasi di Tanah Melayu dalam bahasa melayu.
pesat di Alam Melayu

Bahasa Melayu telah

Membawa perubahan besar Banyak kesusateraan
diperkayakan dengan kata-
terhadap warisan Melayu ditulis seperti Hikayat
kata pinjamaan serta istilah
kesusteraan Melayu Para Sahabat
daripada bahasa Arab.

Karya sastera bukan saja

Puisi juga terkenal Melalui tulisan Jawi, agama bercorak fiksyen, malah
dipengaruhi oleh sastera Islam dapat meliputi cabang-cabang ilmu
Islam seperti Syair Perahu. diperkembangkan. fekah, ilmu tasawwuf, falsafah
dan sebagainya.
PENGARUH ISLAM DALAM TAMADUN
MELAYU

Pemindahan ilmu dari bahasa Arab ke dalam

Penggunaan bahasa Melayu semakin
bahasa Melayu telah menyebabkan
berkembang di Alam Melayu dan dijadikan
berlakunya perkembangan keilmuan yang
bahasa komunikasi di Tanah Melayu
pesat di Alam Melayu

Bahasa Melayu telah dipilih sebagai bahasa Kedatangan Islam juga membawa perubahan
penghantar persuratan dan juga sebagai alat dari sudut kesusateraan dari segi aspek
penyebaran dan penyampaian agama Islam pendokumentasian, tema, bentuk, genre
di seluruh Alam Melayu malah matlamat sastera itu sendiri.
PENGARUH ISLAM DALAM TAMADUN
MELAYU

Hasil kesusasteraan ini telah dipengaruhi oleh ajaran Islam

yang bertemakan sejarah Islam atau ajaran Islam itu sendiri.

• Hikayat Nur Muhammad

• Hikayat bulan Berbelah
• Hikayat Nabi Mikraj
PENGARUH ISLAM DALAM TAMADUN
MELAYU
PENGARUH ISLAM DALAM TAMADUN
MELAYU
Sistem perundangan Sistem perundangan masyarakat
Undang-undang adat yang Melayu juga berubah kepada
tempatan turut mengalami
tidak bertentangan dengan sistem adat dan Islam seperti
perubahan setelah
ajaran Islam dikekalkan. Hukum Kanum Melaka dan
kedatangan Islam. Undang-undang Laut Melaka

Tradisi pemerintahan
Perlembagaan Malaysia Di peringkat negeri juga
berdasarkan perundan Islam
menjadikan urusan Islam terdapat beberapa yang
dilanjutkan dalam pemrintahan
sebagai urusan negeri. telah dikuatkuasakan.
Malaysia hari ini.

Hukum Kanun Melaka Menurut sarjana barat seperti Willian R.Roff dan Alfred P.Rubin,
dijadikan contoh tentang Hukum Kanun Melaka atau Undang-undang Melaka pada
wujudnya pengaruh Islam dasarnya berasaskan Undang-undang Islam di samping
dan perundangan. berpegang kepada hukum akal dan hukum adat.
PENGARUH ISLAM DALAM TAMADUN
MELAYU
PENGARUH ISLAM DALAM TAMADUN
MELAYU
Agama Islam telah
diisytiharkan sebagai agama
rasmi di Melaka.
Rakyat berkuasa dalam
menentukan penubuhan sistem
beraja dan rakyat boleh
mengubah perjanjian jika syarat-
syarat dilanggar oleh raja.
Sultan berperanan sebagai
ketua dalam agama Islam
dan ketua negara.
*pragmatik : mengamalkan dasar berbaik-baik dengan kuasa besar asing p
Sehubungan itu, bbrpa
institusi Islam didirikan spt
Jbtn Agama Islam & Syariah
Berbeza dengan asas
penubuhan yang disarankan
oleh Tajus-Salatin dan
Bustanus Salatin
Kerajaan Melaka telah
menyediakan tapak yang subur
bagi perkembanagan Islam di
Tanah Melayu.
Gelaran raja bertukar
kepada sultan dan
disamakan dengan khalifah
Konsep dewaraja bertukar
kepada konsep sultan yg
berperanan sebagai khalifah
Allah.
Keagungan Melaka terserlah
apabila ia mengamalkan dasar
luar yang pragmatik di mana
mampu menstabilkan politik
Melaka .
PENGARUH ISLAM DALAM TAMADUN
MELAYU
PENGARUH ISLAM DALAM TAMADUN
MELAYU
Islam telah menentukan
garis panduan dalam
membina keluarga
berasaskan ajaran Islam
Sejak lahir lagi, seseorang Melalui Islam, institusi
itu dididik berteraskan Islam kekeluargaan masyarakat
dan adat sehinggalah Melayu disusun dengan lebih
mereka dewasa. teratur.

Dalam sistem perkahwinan,

Diajarkan juga konsep dosa, Mereka juga diajar
didapati hukum syarak
pahala, haram dan pendidikan secara formal
mempunyai pengaruh yang
sebagainya. dan tidak formal.
besar.

Bapa / datuk akan mengazankan bayi lelaki atau mengkamatkan bayi perempuan.

Tujuannya : untuk meniupkan roh dan semangat Islam kepada bayi tersebut.
PENGARUH ISLAM DALAM TAMADUN
MELAYU
PENGARUH ISLAM DALAM TAMADUN
MELAYU
Tradisi animisme dan
Hinduisme telah diganti
dengan adat dan cara hidup
Islam.
Namun begitu, cara hidup
masyarakat Melayu yang tidak
bertentangan dengan ajaran
Islam masih terus diamalkan.
Islam telah merubah adat
masyarakat Melayu dengan adat-
adat Islam dengan bertujuan
untuk mencapai keharmonian
dalam hidup masyarakat.
Islam telah mengubah corak
kehidupan masyarakat
Melayu di dalam aspek
kehidupan manusia.
Komunikasi dapat berjalan
dengan baik menerusi sifat
hormat-menghormati dan
saling membantu.
Sejak kedatangan Islam ke Alam
Melayu menjadikan golongan
bawahan mula mendapat
perhatian dan penghormatan.
Adat resam Melayu
diperkemaskan lagi dengan
ajaran Islam.
Selain daripada mengubah sistem
kepercayaan kita, Islam juga
mengenepikan adat yang
dianggap bercanggah dengan
akidah dan kepercayaan Islam.
Tiada lagi sistem kasta yang
berasaskan ajaran agama
Hindu diamalkan dalam
masyarakat Melayu.
PENGARUH ISLAM DALAM TAMADUN
MELAYU

Adat Melayu yang bersendikan agama menjadi

Masyarakat Melayu menggangap adat sebagai
undang-undang hidup yang perlu dihormati dan
jika melanggarinya dianggap sebagai suatu sikap
yang buruk.
amalan masyarakat Melayu.
“ Bunga sempaka baunya harum,
Pelbagai kumbang digubah indah,
adat bermula dengan hukum,

hukum bersandar di kitab Allah ”

PERANAN ISLAM DALAM PEMBINAAN
TAMADUN MALAYSIA
 PERANANISLAM
PERANAN ISLAMDALAM
DALAMPEMBINAAN
TAMADUN
MALAYSIA
TAMADUN MALAYSIA

Selepas kedatangan Islam, institusi sultan di

Berlaku terutamanya dalam Institusi
tanah Melayu kekal sebagai institusi
Kesultanan dan Perundangan.
berdasarkan perwarisan.

Negeri Sembilan ; Adat Pepatih.

Sistem ini meletakkan raja / sultan sebagai
Tunjang kuasa bukan terletak pada sultan
kuasa tertinggi.
tetapi pada Yang Di-Pertuan Besar.
 PERANANISLAM
PERANAN ISLAMDALAM
DALAMPEMBINAAN
TAMADUN
MALAYSIA
TAMADUN MALAYSIA

Konsep ini menjadi teras institusi raja. Pengesahan berlandaskan Islam terhadap
kewibawaan seseorang raja itu.

• Contoh: Sultan mahmud Shah di Melaka, Sultan Abdul Ghaffur Muhyidin di Pahang.

Konsep daulat. Bermaksud bahawa seseorang raja atau sultan itu mempunyai kuasa
tertentu yang membolehkan sesiapa sahaja melanggar arahannya (derhaka) akan
menerima akibat (tulah).

• Contohnya, adat istiadat membabitkan cara berpakaian dan jenis pakaian,bahasa dan
pengucapan,tingkah laku dan sebagainya.
 PERANANISLAM
PERANAN ISLAMDALAM
DALAMPEMBINAAN
TAMADUN
MALAYSIA
TAMADUN MALAYSIA
 PERANANISLAM
PERANAN ISLAMDALAM
DALAMPEMBINAAN
TAMADUN
MALAYSIA
TAMADUN MALAYSIA

Terdapat dua jenis adat :

Terdapat dua jenis undang-undang :
- undang-undang bertulis
- undang-undang tidak bertulis.
(juga dikenali sebagai adat)
- Adat Pepatih
(Adat Pepatih diguna oleh orang Melayu
Minangkabau di Negeri Sembilan dan
Naning,utara Melaka)
- Adat Temenggung.
 PERANANISLAM
PERANAN ISLAMDALAM
DALAMPEMBINAAN
TAMADUN
MALAYSIA
TAMADUN MALAYSIA

Undang-undang Bertulis

• Hukum Kanun Melaka, Undang-undang Laut Melaka, dan sebagainya.

• Hukum Kanun Melaka terdapat 44 fasal,Undang-undang Laut pula mengandungi 24
fasal.
• Kehadiran Islam telah memperkembangan undang-undang bertulis seperti Undang-
undang Laut Melaka,Hukum Kanun Melaka,Undang-undang Pahang,Undang-undang
Kedah,Undang-undang Perak dan Undang-undang Johor.
 PERANANISLAM
PERANAN ISLAMDALAM
DALAMPEMBINAAN
TAMADUN
MALAYSIA
TAMADUN MALAYSIA
PERANAN
PERANANISLAM
ISLAMDALAM
DALAMPEMBINAAN
TAMADUN
TAMADUN MALAYSIA
MALAYSIA

Istana berperanan sebagai

Menekankan keagamaan. Pendidikan bukan sahaja
tempat menyimpan buku hikayat
Dilaksanakan di istana, masjid, melibatkan keagamaan tetapi
yang penting seperti Hikayat
rumah, surau, juga hal pentadbiran negara dan
Amir Hamzah dan Hikayat
madrasah serta pondok. sistem politik.
Muhamad Ali Hanafiah.

Sistem ini meluas di negeri

Sistem pendidikan lebih teratur
Kedah,Kelantan,Terengganu,Pe
ialah pendidikan pondok.
rlis dan Pattani.
 PERANANISLAM
PERANAN ISLAMDALAM
DALAMPEMBINAAN
TAMADUN
MALAYSIA
TAMADUN MALAYSIA
PERANAN
PERANANISLAM
ISLAMDALAM
DALAMPEMBINAAN
TAMADUN
TAMADUN MALAYSIA
MALAYSIA

Kedatangan Islam
memperkenalkan huruf Arab Setelah Islam datang ke
Pengaruh Islam paling ketara
dan diterima oleh orang Melayu Melaka, penulisan karya
ialah tulisan Jawi.
setelah dibuat penyesuaian berkembang.
dengan tulisan Melayu.

Terdapat hikayat tentang Nabi

Terbahagi kepada bentuk prosa
dan puisi.
Hikayat nabi lain seperti Hikayat
Muhammad s.a.w seperti
Nabi Yusuf dan Hikayat Nabi
Hikayat Nur Muhammad dan
Musa a.s.
Hikayat Bulan Berbelah.