LAPORAN

BACAAN
SEMANTIK
BAB 6 SEMANTIK, ZULKIFLEY HAMID
LINGUISTIK MELAYU.
UNIVERSITI KEBANGSAAN MALAYSIA BANGI, 2015.
 • Dibuat berdasarkan Bab 6 Semantik dalam buku Linguistik
Melayu yang disunting oleh Zulkifley Hamid, Ramli Md.
Salleh dan Rahim Aman.

• Subtajuk terdiri daripada pentakrifan istilah semantik, bidang

kajian ilmu semantik, dan peringkat-peringkat dalam
penganalisisan makna.

• Penulis mengatakan semantik merupakan satu cabang ilmu

daripada linguistik dan memfokus kepada kajian makna yang

PENGENALAN terkandung dalam suatu bahasa, peringkat kata, frasa, klausa

atau ayat.

• Tujuan semantik menyampaikan makna tertentu secara tersurat

atau tersirat. (Makna yang ditafsirkan perlu merupakan makna
sebenar yang terkandung dalam suatu rangsangan bahasa agar
proses komunikasi adalah efektif. )

• Pentafsiran makna dilaksanakan menurut prosedur yang rasmi

atau telah diterima pakai oleh pengguna bahasa. Dengan kata
lain, makna adalah berdasarkan norma atau penggunaan umum.
PENTAKRIFAN
ISTILAH SEMANTIK
Mereka akan berusaha untuk mencari maksud
tersebut agar dapat memahaminya.
manusia mempunyai manusia merupakan makhluk yang berilmu dan
perasaan ingin tahu yang tinggi ilmu, oleh itu sudah tentu mereka akan
mencari apa yang tidak diketahui oleh mereka
terhadap perkara atau untuk melengkapkan ilmu pengetahuan mereka.
perkataan yang
Polanyi dalam Polanyi and Prosch (1975) yang
mereka tidak ketahui. jelas memperlihatkan bahawa manusia akan
berusaha sedaya mungkin untuk memahami setiap
rangsangan yang perlu ditafsirnya.

Penulis mengatakan
proses pentafsiran makna
melibatkan urutan gerak
laku yang kompleks
Ortega (1959:1) menegaskan seseorang itu sukar misalnya proses persepsi
menyampaikan pemikiran atau perasaan dengan rangsangan deria ingatan,
keseluruhan kepada orang lain. analisis makna ingatan
jangka pendak dan
panjang, seterusnya hasil
makna rangsangan bahasa
yang baik.
 BIDANG KAJIAN ILMU LINGUISTIK
• Semantik merupakan sebahagian ilmu daripada linguistik bersama dengan
fonologi, morfologi dan sintaksis.

HUBUNGAN SINTAKSIS DAN SEMANTIK KETAKSAAN

• Menurut Clark & Clark (1977:409), kajian semantik
mula dengan mengkaji makna kata dan frasa bentuk
gatra ayat serta melihat makna ayat yang terhasil
daripada gabungan frasa.

• semantik bertugas untuk melengkapkan kajian

sintaksis.

• sintaksis mengkaji bentuk dan struktur ayat,

manakala semantik pula mengkaji makna
dalam struktur tersebut.

• Ayat yang baik dan gramatis adalah terhasil

dengan bentuk dan struktur yang sempurna
serta mempunyai makna yang benar dan logik.

• sintaksis dan semantik tidak dapat

dipisahkan.Lakoff (1971:2330)
Aspek ketaksaan yang bermaksud perkataan atau ayat yang mempunyai lebih
daripada satu makna sudah tentu ada kaitannya dengan makna.

ketaksaan leksikal
• Satu perkataan yang mempunyai dua atau lebih makna.
• Bentuk makna dibina daripada ayat yang mengandungi perkataan taksa.
• Contoh, perkataan ketam yang juga boleh bermakna alatan bersawah selain hidupan
marin.

ketaksaan struktur
• Dua atau lebih struktur yang lain berhubungan dengan satu urutan kata serupa.
• Bermakna setiap struktur mempunyai makna berlainan daripada struktur yang lain.
• Pendek kata, perkataan dan urutan struktur sama yang dapat memberi makna yang
berbeza.

• Penyelasaian masalah ketaksaan. (merujuk keperihalan keadaan ayat. )

Merujuk Keperihalan
Keadaan Ayat.
• Dihasilkan oleh Firth

• rujukan kepada keperihalan keadaan sesuatu wacana bahasa

akan menjejaskan ketaksaan makna dalam bahasa
• Wittgenstein menyatakan makna suatu kata bergantung kepada
penggunaannya dalam suatu bahasa dan cara penggunaan
perkataan tertentu akan menentukan erti makna dibawakan.

• Cara tersebut merupakan cara diguna umum oleh setiap pengguna

bahasa.
 PERINGKAT-PERINGKAT DALAM
PENGANALISISAN MAKNA.

Peringkat Frasa
Peringkat Kata
Dan Ayat.
Peringkat Kata

• Makna kata boleh dibezakan dan dibahagikan kepada empat jenis, anataranya
termasuklah sinonim, antonim, polisim dan homonim.
• Sinonim
• Antonim
• Perkataan yang sama atau serupa makna.

• Kata nama, kata kerja dan kata adjektif mempunyai • Pertentangan makna sesuatu
sinonim. perkataan.
• Sinonim wujud hasil daripada proses pinjaman
• Wujud pada kata nama, kata kerja
perkataan bahasa lain.

• Pinjaman perkataan dalam bahasa Melayu lazimnya serta kata adjektif.

adalah daripada bahasa Arab serta bahasa Inggeris.
• Wujud secara berpasang yang
• Sebahagian perkataan pinjaman bahasa Melayu
juga wujud hasil daripada kepelbagaian dialek berkontras satu berlawanan dengan
bahasa Melayu. satu perkataan lain.
Polisim Homonim
• Perkataan yang terdapat beberapa makna • Perkataan sebutan dan ejaan
• Dalam kamus, perkataan mempunyai
yang sama tetapi berbeza makna.
beberapa entri maknanya.
• Makna yang terkandung tidaklah
• Lapangan makna polisim adalah hampir
sama
sama dari segi lapangannya.

Walaupun mempunyai makna yang Makna adalah tidak sama dan

berbeza tetapi erti makna adalah sama tidak mempunyai kaitan.
peringkat frasa dan ayat
berasaskan kelompok perkataan,
iaitu frasa atau klausa.
Saeed (1997) dan Hoffmann
(1993), makna ayat ialah
pengaruh timbal balik pelbagai
sistem atau aspek kebahasaan.
Menurut Za’ba (1965:215),
benda (subjek) dan cerita
(predikat) diperlukan untuk
menghasilkan satu unit makna
yang lengkap.
sekiranya maklumat subjek dan
predikat dalam kelompok
difahami oleh pendengar, maka
terbentuklah makna ayat.
Garnham (1985:5) menjelaskan
perkataan disusun dalam
kelompok yang bermakna sama
ada dalam frasa atau klausa, dan
kelompok ini penting dalam
proses pentafsiran makna ayat.
Tafsiran ayat tidak seharusnya
hanya berdasar kepada satu ayat,
sebaliknya adalah beberapa
rentetan ayat.
 • Penulis ingin menyampaikan kenyataan bahawa
bahasa tidak hanya terdiri daripada struktur ayat
malah makna terkandung dalam ayat.

• Dari tafsiran istilah semantik, penulis menegaskan

makna dapat disampaikan apabila maklumat subjek
dan predikat difahami oleh pendengar.
KESIMPULAN • Sintaksis dan semantik merupakan dua aspek yang
tidak dapat dipisahkan kerana struktur ayat yang
gramatis tetapi makna ayat yang tidak logik gagal
untuk membentuk ayat yang sempurna.

• Semantik atau makna ayat haruslah bernas selain

mempunyai aspek sintaksis yang sempurna.