Pembangunan Jalan
12
Modul ke:
Fakultas
TEKNIK Nabila, ST. MT
Program Studi
Teknik Sipil
PERKERASAN
PERKERASAN JALAN
JALAN BETON
BETON SEMEN
SEMEN
1 LAJUR
TRANSVERESE JOINT, WITH DOWEL BAR
1 LAJUR
3.0 s/d 3.6 m
1 LAJUR
3.0 s/d 3.6 m
1 LAJUR
3.0 s/d 3.6 m
TULANGAN PRATEKAN
SUSUNAN
SUSUNAN PERKERASAN
PERKERASAN JALAN
JALAN BETON
BETON SEMEN
SEMEN
1. TANPA LAPISAN PERANTARA
tanah subgrade
SUSUNAN
SUSUNAN PERKERASAN
PERKERASAN JALAN
JALAN BETON
BETON SEMEN
SEMEN
2. DENGAN LAPISAN PERANTARA
POKOK
POKOK
BAHASAN
BAHASAN
t = tebal perkerasan
lapisan perantara
tanah subgrade
Lapisan perantara :
• Sebetulnya disebut sebagai lapisan base
(base course = lapis pondasi atas)
• Tetapi sebagian besar orang menyebut sebagai lapisan
subbase (=lapis pondasi bawah), karena material yang
dipakai menyerupai material subbase pada perkerasan
lentur.
BAB
BAB
Mata kuliah PERKERASAN
Mata kuliah PERKERASAN JALAN
JALAN PERKERASAN
PERKERASAN
JALAN
JALAN BETON
BETON
SEMEN
SEMEN
POKOK
POKOK
BAHASAN
BAHASAN
Bila salah satu atau kombinasi dari hal dibawah ini terjadi :
• Tanah dasar kemungkinan menjadi jenuh selama musim hujan
(lapisan subbase berfungsi untuk mencegah efek “pumping”)
• Tanah berupa tanah yang sulit mengalirkan air hujan
(dari tanah dominan lempung atau lanau)
• Tanah dasar dapat dipengaruhi “efek pembekuan”
(frost action selama musim dingin, bukan di daerah tropis)
• Selama pelaksanaan konstruksi jalan, tanah dasar mudah
menjadi rusak akibat dilalui alat-alat berat, sehingga
diperlukan adanya lapisan perkerasan yang relatif teguh
selama waktu pelaksanaan
BAB
BAB
Mata kuliah PERKERASAN
Mata kuliah PERKERASAN JALAN
JALAN PERKERASAN
PERKERASAN
JALAN
JALAN BETON
BETON
SEMEN
SEMEN
1. LAPISAN SIRTU
Sirtu dipadatkan 100% kepadatan Modified Proctor. Tebal POKOK
POKOK
minimum 20 cm, atau sesuai kebutuhan peninggian badan jalan. BAHASAN
BAHASAN
2. LAPISAN SOIL-CEMENT
Campuran tanah sirtu + cement kadar 5% - 6%, dipadatkan
dengan kadar air yang diperlukan sampai dengan 95%
kepadatan Modified Proctor
Tebal minimum : 15 cm, untuk jalan lokal / biasa
20 cm, untuk jalan utama.
3. LAPISAN ECONOCONCRETE
Beton mutu rendah, setara K 75 – K 125
Tebal minimum sama dengan lapisan soil-cement.
CATATAN :
No. 2 dan 3 dipilih bila lalu-lintas truk proyek selama pelaksanaan
relatif tinggi, supaya subgrade tidak “rusak” dilewati truk.
BAB
BAB
Mata kuliah PERKERASAN
Mata kuliah PERKERASAN JALAN
JALAN PERKERASAN
PERKERASAN
JALAN
JALAN BETON
BETON
SEMEN
SEMEN
BETON PC
SUBGRADE
BETON PC
BETON ASPAL
JALAN
LAMA
BETON PC
(BASE)
SUBBASE
SUBGRADE
BAB
BAB
Mata kuliah PERKERASAN
Mata kuliah PERKERASAN JALAN
JALAN PERKERASAN
PERKERASAN
JALAN
JALAN BETON
BETON
SEMEN
SEMEN
POKOK
POKOK
BAHASAN
BAHASAN
1. SAMBUNGAN MELINTANG (TRANSVERSE JOINT)
Terdiri dari : - sambungan susut (contraction joint)
- sambungan konstruksi (construction joint)
- sambungan muai (expansion joint)
CATATAN :
POKOK
POKOK
• Sambungan susut, terjadi karena beton menyusut
BAHASAN
BAHASAN
selama mengeras
• Sambungan konstruksi, adalah sambungan yang
terletak pada batas akhir setiap penghentian
pengecoran sistim menerus (metoda slip-forming)
untuk disambung dengan beton lainnya pada
pengecoran baru.
• Sambungan muai, hanya dipasang pada tempat-
tempat khusus, misalnya pada oprit jembatan,
persilangan jalan, dan sebagainya.
• Untuk sambungan melintang digunakan dowel bars
• Untuk sambungan membujur digunakan tie bars.
BAB
BAB
Mata kuliah PERKERASAN
Mata kuliah PERKERASAN JALAN
JALAN PERKERASAN
PERKERASAN
JALAN
JALAN BETON
BETON
SEMEN
SEMEN
POKOK
POKOK
SAMBUNGAN DIGERGAJI (DIISI DENGAN JOINT SEALANT)
ATAU SAMBUNGAN TANPA DIGERGAJI BAHASAN
BAHASAN
TIE BARS
12,5 16 300 30
15,0 19 350 30
17,5 22 350 30
20,0 25 350 30
22,5 29 400 30
25,0 32 450 30
CATATAN :
Dowel Bar pada sambungan melintang boleh tidak digunakan
apabila jalan tidak dilewati truk.
BAB
BAB
Mata kuliah PERKERASAN
Mata kuliah PERKERASAN JALAN
JALAN PERKERASAN
PERKERASAN
JALAN
JALAN BETON
BETON
SEMEN
SEMEN
POKOK
POKOK
BAHASAN
BAHASAN
Tebal Diameter Panjang Jarak Spacing
Pelat Tie Bar Tie Bar antar Tie Bar
(cm) (mm) (mm) (cm)
12,5 12 600 75
15,0 12 600 75
17,5 12 600 75
20,0 12 600 75
22,5 12 750 90
25,0 16 750 90
BAB
BAB
Mata kuliah PERKERASAN
Mata kuliah PERKERASAN JALAN
JALAN PERKERASAN
PERKERASAN
JALAN
JALAN BETON
BETON
SEMEN
SEMEN
POKOK
POKOK
BAHASAN
BAHASAN
Tebal Pelat Minimum
( cm )
Jenis Jalan Raya
JPCP &
CRCP
JRCP
Jalan raya dengan lalu-lintas berat
ala Indonesia 25 22,5
PERHATIAN
PERHATIAN UNTUK
UNTUK PERKERASAN
PERKERASAN KAKU
KAKU ::
POKOK
POKOK
BAHASAN
BAHASAN
• Tebal perkerasan lebih banyak ditentukan oleh :
- berat kendaraan yang melintas
- volume lalu-lintas