PANDUAN MENJAWAB SOALAN

PANDUAN MENJAWAB SOALAN

PEMERHATIAN
Lihat kejadian atau peristiwa yang berlaku. Bukan melihat benda-benda yang ada. Tulis kejadian atau peristiwa tersebut dengan ayat yang mudah difahami.

INFERENS
Lihat kejadian atau peristiwa yang berlaku. Fikirkan sebab kejadian atau peristiwa tersebut. Tuliskan sebab kejadian atau peristiwa tersebut dengan menggunakan ayat yang mudah. Inferens yang ditulis hendaklah logik dan diterima akal.

Contoh Soalan UPSR 1999 (Soalan 4)

Berikut adalah perbualan antara dua orang murid, Adam dan Daniel, selepas memancing di sebatang sungai. Adam : Ikan yang kita dapat pada hari ini semuanya kecil berbanding dengan tahun lepas. Daniel : Mungkin makanan untuk ikan tidak mencukupi. Adam : Air sungai juga kelihatan keruh dan berbau busuk. Daniel : Agaknya kilang baja yang terdapat di hulu sungai mengeluarkan sisa bahan kimia ke dalam sungai.

Contoh Soalan UPSR 2003 (Soalan 3)

Terapung di laut lebih mudah berbanding di sungai

d) Nyatakan satu inferens berdasarkan pernyataan di atas. Ini kerana di laut lebih banyak garam berbanding di sungai

Contoh Soalan UPSR 2003 (Soalan 4)

Pada satu malam 15 hari bulan Takwim Qamari, bulan tidak kelihatan

a) Nyatakan satu pemerhatian dan inferens yang dibuat

berdasarkan perbualan antara Adam dan Daniel. Pemerhatian : Semua ikan yang dipancing kecil-kecil // Air sungai keruh dan berbau busuk

c)Nyatakan dua sebab berdasarkan pemerhatian ini 1. Ini kerana cuaca mendung 2. Ini kerana keadaan berjerebu

Latihan 1 a) i) Berikan dua inferens untuk mana-mana satu pemerhatian yang terdapat dalam laporan pegawai pertanian itu. Pemerhatian : ________________________________________________ ________________________________________________ ________________________________________________ Rajah 3 Dalam eksperimen di Rajah 3, beberapa ekor udang diletakkan di dalam dulang di tempat yang lembap. Pemerhatian berikut diperoleh selepas 2 hari. Pemerhatian : Udang tersebut telah rosak Inferens 1 : ________________________________________________ ________________________________________________ ________________________________________________ Inferens 2 : ________________________________________________ ________________________________________________ ________________________________________________ ii) Apakah pemerhatian lain yang boleh dibuat untuk menyokong Inferens 1 kamu di soalan (a) (i)? ________________________________________________ ________________________________________________ ________________________________________________

a) Tuliskan satu inferens berdasarkan pemerhatian di atas.

______________________________________________ ______________________________________________ ______________________________________________ ______________________________________________ _____________________ Latihan 2 1. Seorang pegawai pertanian membandingkan hasil tanaman dua orang pekebun, iaitu Adam dan Daniel. Laporan pegawai itu mengandungi dua pemerhatian berikut : Pemerhatian : 1. Kebun Adam mengeluarkan hasil tanaman lebih cepat. 2. Kebun Daniel menghasilkan jumlah tanaman lebih banyak.

PANDUAN MENJAWAB SOALAN

Contoh Soalan 1

PEMBOLEHUBAH
1. Pembolehubah dimanipulasi (pm) DAN BERGERAKBALAS (PBS)
Pembolehubah Dimanipulasi(PM) Panduan 1 1.Cari perkataan BERLAINAN atau BERBEZA dalam penyataan soalan. 2. Jika tiada, fikirkan penyebab perubahan yang berlaku dalam penyiasatan tersebut Panduan 2 Biasanya perkara pada lajur pertama dalam jadual bentuk menegak. Panduan 3 Biasanya perkara pada baris pertama dalam jadual bentuk melintang.(horizontal) Panduan 4 Biasanya perkara pada garisan melintang dalam graf palang/garis . Pembolehubah Bergerakbalas(PBS) Panduan 1 1. Merupakan hasil eksperimen dalam sesuatu penyiasatan. 2. Jika tiada, fikirkan perkara yang berubah

Dalam satu penyiasatan seorang murid memerhati beberapa pin yang mampu ditarik oleh dua buah batang besi yang berbeza saiz seperti dalam Rajah 2. a) Nyatakan dua pemboleh ubah yang perlu dikenal pasti dalam penyiasatan itu. 1. ____________________________________________ 2._____________________________________________ Contoh Soalan 2 Satu penyiasatan telah dijalankan untuk menentukan bilangan takal dan bilangan murid yang diperlukan untuk mengangkat beban 200 kg. Keputusan penyiasatan dicatatkan dalam jadual 1. Bilangan takal 1 2 3 4 Jumlah murid yang diperlukan untuk mengangkat beban 8 4 .. 2

a) Berdasarkan penyiasatan itu nyatakan : i. Pembolehubah dimanipulasi : _________________________ ii. Pembolehubah bergerakbalas : _______________________

Contoh Soalan 3 Suhu/C Bilangan buah tomato 9 4 12 11 15 17 18 20 21 20 24 20 Contoh Soalan sama dalam penyataan soalan. Cari perkataan Jika tiada, fikirkan perkara yang perlu disamakan sepanjang ..satu penyiasatan yang dijalankan oleh seorang murid. Objek P dan Q eksperimen dijalankan. mempunyai saiz, bentuk dan bahan yang sama. P dan Q ditiup dengan kekuatan yang sama. P didapati tumbang dahulu.. Berdasarkan penyataan itu, nyatakan : Pembolehubah dimalarkan : _________________________________

Nyatakan : i. Pembolehubah dimanipulasikan : _______________________ ii. Pembolehubah bergerak balas :________________________ Contoh Soalan 4
Sekumpulan pelajar membuat aktiviti menggunakan model kereta. . Carta palang di bawah menunjukkan maklumat yang mereka perolehi.
Laju/m/s 60 50 40 30 20 10 0 2 4 6 8 10 12

PERINGATAN !!!
Apabila menjawab soalan seperti di bawah :

Nyatakan dua pembolehubah yang perlu dikenalpasti. ATAU Apakah dua maklumat yang perlu dicatatkan
JANGAN JAWAB PEMBOLEHUBAH DIMALARKAN HANYA PERLU TULISKAN PERKARANYA SAHAJA. TIDAK PERLU MENAMAKAN PEMBOLEHNYA. Contoh jawapan :
Bilangan Bateri

Bilangan gelung ( ) Pemboleh ubah dimanipulasi = Bilangan gelung (X)

Nyatakan : i. Pembolehubah dimanipulasikan : _______________________ ii. Pembolehubah bergerak balas :________________________

2. PEMBOLEHUBAH DIMALARKAN (PDM)

PANDUAN MENJAWAB SOALAN

HIPOTESIS / hubungan
Kenalpasti PM Kenalpasti PBS Kenalpasti corak perubahan pada setiap pembolehubah Tandakan simbol (+) untuk pola menaik dan (-) untuk pola menurun Bina ayat seperti berikut :

PANDUAN MENJAWAB SOALAN

tujuan
Kenalpasti PM Kenalpasti PBS Gabungkan kedua-dua pemboleh ubah menggunakan panduan ayat berikut :

Untuk mengkaji hubungan di antara (PM) dengan (PBS)

Semakin (pola) (PM) Semakin (pola) (PBS)

Contoh Soalan

c) Nyatakan tujuan penyiasatan di atas. _____________________________________________ _____________________________________________ _____________________________________________ _____________________________________________

Latihan Ketinggian guli dijatuhkan (cm) Diameter lekuk (mm) 1. 10 2 20 4 30 6 40 8

______________________________________________________ ______________________________________________________ ______________________________________________________ Masa biji benih direndam/ minit Berat biji benih/ gram 5 10 10 15 15 25 20 40 25 60 30 70 35 75 40 75 Jadual 1 3. Jadual 1 menunjukkan maklumat penyiasatan tentang masa biji benih direndam dan berat biji benih itu. a) Nyatakan hubungan antara dua pemboleh ubah dalam jadual tersebut. ______________________________________________________ ______________________________________________________ b) Apakah tujuan kajian ini dijalankan ?

Jadual menunjukkan diameter lekuk yang terhasil pada seketul plastisin apabila guli dijatuhkan pada ketinggian berbeza.

a) Berdasarkan jadual di atas, tulis satu hipotesis ______________________________________________________ ______________________________________________________ ____________________________________ b) Nyatakan tujuan penyiasatan di atas ______________________________________________________ ______________________________________________________ ____________________________________ 2. Satu penyiasatan telah dijalankan untuk mengkaji jarak yang dilalui oleh empat buah kereta yang mempunyai kelajuan berlainan dalam masa yang ditetapkan. Keputusan penyiasatan dicatatkan pada jadual di bawah. Kelajuan kereta (km j/s) 30 60 90 120 Jarak yang dilalui (km) 60 120 180 240

_____________________________________________ _____________________________________________ _____________________________________________

a) Nyatakan hubungan antara dua pemboleh ubah dalam jadual tersebut. ______________________________________________________ ______________________________________________________ ______________________________________________________ b) Apakah tujuan kajian ini dijalankan ?

PANDUAN MENJAWAB SOALAN

POLA/CORAK PERUBAHAN
Lihat urutan nombor yang diberi dalam jadual/graf Buat jadual jika soalan tiada jadual Kenalpasti pola/corak nombor pada jadual dengan menandakan simbol (+) untuk pola bertambah, simbol (-) untuk pola berkurang dan simbol (=) untuk pola tetap Jawapan boleh ditulis seperti berikut : Pola bertambah meningkat/bertambah/menaik Pola berkutang menurun/berkurang Pola tetap seragam/tetap/sama/tidak berubah/mendatar

Latihan 1. Jadual di bawah menunjukkan maklumat yang dikumpulkan oleh seorang murid dalam satu penyiasatan. Ketinggian bongkah kayu / cm 5 10 15 20 Masa bongkah kayu tumbang / saat 11 9 7 5 a) Nyatakan corak perubahan masa bongkah tumbang jika ketinggian bongkah bertambah. _________________________________________________ Masa biji benih direndam/ minit Berat biji benih/ gram 5 10 10 15 15 25 20 40 25 60 30 70 35 75 40 75 Jadual 1 2. Jadual 1 menunjukkan maklumat penyiasatan tentang masa biji benih direndam dan berat biji benih itu. a) Nyatakan pola perubahan berat bijih kurang daripada minit ke 30 masa bijih benih direndam. _________________________________________________ Suhu/C Bilangan buah tomato 9 4 12 11 15 17 18 20 21 20 24 20 27 18 30 13

Contoh Soalan

Jadual di bawah menunjukkan maklumat tentang masa semut direndam di dalam air dan berat selimut itu selepas direndam Masa selimut 5 direndam dalam air/ minit Jisim 10 selimut/g 10 15 20 25 30 35

20

30

40

50

60

70

Nyatakan corak perubahan jisim selimut apabila masa selimut direndam dalam air bertambah. ____________________________________________

Jadual 2 3. Jadual 2 menunjukkan maklumat yang didapati dalam satu penyiasatan yang dijalankan oleh Maryam. Pokok tomato daripada baka yang sama telah ditanam pada masa yang sama tetapi pada keadaan suhu yang berbeza. Nyatakan corak perubahan bilangan buah tomato apabila suhu bertambah

PANDUAN MENJAWAB SOALAN

MERAMAL
Jika soalan berdasarkan gambarajah/pernyataan ; lihat urutan kejadian tuliskan andaian yang berlaku selepasnya Jika soalan melibatkan jaadual/graf, buat pengiraan ; - tentukan kedudukan angka yang diberikan - Lihat corak pertambahan/pengurangan pada PM dan PBS

Latihan
R ajah m enunjukkan radas yang digunakan dalam suatu penyiasatan.

Gula

Arahan: 1. M asukkan 200 m l air sejuk ke dalam bikar. 2. M asukkan 10 sudu gula ke dalam bikar dan kacau hingga sem ua laru 3. Catatkan m asa yang diam bil untuk gula itu larut. 4. Ulang aktiviti dengan m enggunakan air panas. Keputusan: Suhu air /
C

A ir sejuk Isipadu air 200 m l S uhu air 30 C

A ir panas Isipadu air 200 m l Suhu air 90 C

t.

Contoh Soalan

30 90

90 60

M asa yang diam bil untuk gula larut / saat

Ramalkan masa air yang akan diambil untuk gula larut sekiranya suhu air adalah 80C ______________________________________________________ 2. Jadual menunjukkan keputusan suatu penyiasatan tentang penyejukkan 500 ml air Masa/minit 0 2 4 6 8 10 12 Suhu air/C 98 86 76 68 62 58 56 c) Ramalkan suhu air pada minit ke-9 ______________________________________________________

c) Ramalkan masa untuk ais berubah menjadi air dalam Percubaan 2 jika air bersuhu 80C. ____________________________________________

PANDUAN MENJAWAB SOALAN

KESIMPULAN/RUMUSAN
Satu pola pada PBS - gunakan cara menjawab hipotesis Contoh soalan Jadual menunjukkan keputusan suatu penyiasatan tentang penyejukkan 500 ml air Masa/minit 0 2 4 6 8 10 12 Suhu air/C 98 86 76 68 62 58 56 Apakah kesimpulan yang boleh dibuat daripada penyiasatan itu. ______________________________________________________ ______________________________________________________ ____________________________________ Dua pola pada PBS - gunakan cara menjawab hipotesis tetapi ada sedikit penambahan pada PBS Contoh Soalan Masa biji benih direndam/ minit Berat biji benih/ gram 5 10 10 15 15 25 20 40 25 60 30 70 35 75 40 75 Jadual 1 2. Jadual 1 menunjukkan maklumat penyiasatan tentang masa biji benih direndam dan berat biji benih itu.

e) Apakah kesimpulan yang boleh dibuat untuk penyiasatan itu berdasarkan maklumat dalam jadual di atas. ______________________________________________________ ______________________________________________________ ______________________________________________________ ______________________________________________________ ______________________________________________________ Tiga pola pada PBS Kenalpasti data/nombor yang paling tinggi pada PBS Mulakan jawapan dengan menyatakan PBS Hubungkan ayat dengan perkataan paling tinggi/banyak Sambung dengan PM Nyatakan kuantiti PM tersebut

Contoh Soalan
Suhu/C Bilangan buah tomato 9 4 12 11 15 17 18 20 21 20 24 20 27 18 30 13

Jadual 2 Jadual 2 menunjukkan maklu mat yang didapati dalam satu penyiasatan yang dijalankan oleh Maryam. Pokok tomato daripada baka yang sama telah ditanam pada masa yang sama tetapi pada keadaan suhu yang berbeza.

c) Nyatakan rumusan berdasarkan maklumat dalam jadual 2. _________________________________________________ _________________________________________________ _________________________________________________ _________________________________________________

Latihan 1. Jadual menunjukkan maklumat yang dikumpulkan oleh seorang murid dalam satu penyiasatan.
Ketinggian bongkah kayu / cm Masa bongkah kayu tumbang / saat 5 11 10 9 15 7 20 5

Sunu/C Bilangan buah strawberi yang dihasilkan/biji

8 5

11 8

14 12

17 21

20 21

23 21

26 17

29 11

Apakah kesimpulan yang bopleh dibuat daripada penyiasatan itu ? _________________________________________________ _________________________________________________ _________________________________________________ _____________________________ 2. Jadual di bawah menunjukkan maklumat tentang masa semut direndam di dalam air dan berat selimut itu selepas direndam Masa selimut 5 direndam dalam air/ minit Jisim 10 selimut/g 10 15 20 25 30 35

Tuliskan satu rumusan berdasarkan maklumat yang dicatatkan dalam jadual di atas. _________________________________________________ _________________________________________________ _________________________________________________ _________________________________________________ _________________________________________________

20

30

40

50

60

60

Apakah kesimpulan yang boleh dibuat untuk penyiasatan itu berdasarkan maklumat dalam jadual di atas ? _________________________________________________ _________________________________________________ _________________________________________________ _____________________________ 3. Jadual menunjukkan maklumat yang didapati dalam satu penyiasatan mengenai bilangan buah strawberi yang dihasilkan pada suhu yang berbeza-beza.

10