Anda di halaman 1dari 2

TRI HITA KARANA PINAKA DASAR NGRAJEGANG BUDAYA BALI

Sane wangiang titiang, Bapak kepala sekolah


Sane wangiang titiang, Bapak-bapak miwah Ibu-ibu guru
Ida dane para sisia sareng sami sane dahat tresna asihin titiang.
Om Swastyastu
Sadurung titiang ngelanturang atur, pinih kapertama ngiring iraga sareng sami
nunas ica majeng ring Ida Sang Hyang Widhi Wasa duaning sangkaning paswecan Ida
presida iraga mapupul ring galahe sane becik puniki jagi ngebaosan nanginin indik Tri
Hita Karana Pinaka Dasar Ngrajegang Budaya Bali
Minab ida dane sareng sami sampun pastika uning sane kawastanin Tri Hita Karana
punika, duaning wacana punika sampun sering pisan kebaosang olih para jana sami.
Wacana Tri Hita Karana punika sering kawedar ritatkala kawentenang acara Dharma
Wacana, penyuluhan Agama Hindu taler sampun keajahin ring sekolahan.
Kewentenang titiang sane kalintang tambed pacang nyobyahang indik wacana Tri
Hita Karana puniki, nenten ja wenten manah titiang jaga nasikin segara utawi ngajahin ida
dane sareng sami sane pastika sampun wikan ring indike punika. Sakewanten titiang
sapunika taler ida dane wantah jadma sane madue kekirangan ring kewiadnyanan, duaning
asapunika ngiring ja iraga sareng sami pada-pada saling nguningayang.
Inggih ida dane sane dahat suksmayang titiang, sane mangkin jaga kawitin titiang
ngaturang indik wacana Tri Hita Karana Pinaka Dasar Ngrajegan Budaya Bali. Lengkara
tri hita karana punika kawangun antuk tigang kruna, inggih punika : Tri, Hita miwah
Karana. Kruna tri punika mearti tiga, kruna Hita artinipun harmonis, tur kruna Karana
punika mearti Pengawi. Dadosne Tri Hita Karana punika artinipun wantah tiga hubungan
sane ngawesanayang kerahayuan utawi keharmonisan. Tri Hita Karana puniki kepah dados
tiga, inggih punika Parhyangan, Pawongan, miwah Palemahan.
Parhyangan inggih punika pasewitran sane kewangun marep ring Ida Sang Hyang
Widhi. Inggian laksana sane kalaksanayang nenten ja wenten tios wantah pebuat sane
nyihnayang rasa bhakti ring Hyang Widhi, upaminipun wantah ngelaksanayang acara
ngayah ring parhyangan utawi Pura-pura, ngelaksanayang persembahyangan nyabran
purnama. Yening ring peumahan, jero utawi griya wantah marerisak ring pamerajan, taler
ngaturan banten saiban nyabran rahina. Ring jagat bali, parhyangan puniki sampun
kacihnayang antuk pura-pura sane sampun kewangun, napi ke punika pura kahyangan
jagat, dang kahyangan, kahyangan tiga, pamerajan miwah salewirnyane sane nyiriang jagat
baline puniki. Sane taler pinaka ciri jagat baline inggih punika upacara yadnya sane
kelaksanayang.
Pawongan inggih punika pasewitran sane kawangun marep ring nyama braya utawi
para jana sami melarapan antuk saling asih lan asuh. Yening sampun presida
ngelaksanayang saling asih lan asuh puniki pastika iraga pacang ngemanggihang sane
kewastanin rahayu masewitra ring jagate. Ring bali sampun ngelaksanayang konsep puniki
sane kemargiang ring soang-soang desa pekraman. Desa pekraman puniki taler pinaka ciri
jagat bali, duaning konsep desa pekraman wantah wenten ring bali kemanten. Ring desa
pekraman wenten sane kawastanin awig-awig. Awig-awig puniki wantah titi laksana sane
patut kemargian risajeroning menyama braya.
Palemahan inggih punika pasewitran sane kalaksanayang marep ring gumi genah
iraga sareng sami maurip. Yening iraga presida ngewangiang gumi utawi jagate, pastika
iraga pacang rahayu ngantos riwekas turmaning nenten wenten malih sane kawastanin
byuta sane kakardi olih jagat. Wentene byuta olih jagate punika nenten ja wenten tios
wantah kawesanayang olih jadmane sane maparisolah setata ngusak asik jagate.
Upaminipun ngundulin alas, ngebor tanah miwah seluwirnyane. Sane patut kelaksanayang
mangdane jagat miwah jadma pada-pada mamargi antar inggih punika ngelaksanayang
reboisasi. Ring bali wenten dresta sane kemargiang risajeroning ngewangiang jagate inggih
punika mejalaran antuk ngelaksanayang upacara yadnya nyabran nem sasih sane
kawastanin tumpek pengatag utawi tumpek bubuh. Tetujon upacara puniki wantah
ngaturang parama suksma majeng ring jagate pamekasnyane majeng ring para taru.
Punika wawu sampun atur uningayang titiang inggian kasuksman Tri Hita Karana
sane setata kemargiang ring jagat bali. Yening konsep puniki presida setata kelaksanayang,
pastika jagat bali piniki pacang setata ajeg. Punika mawinan Tri Hita Karana punika patut
pinaka dasar ngrajegan budaya bali.
Inggih ida dane sane banget baktinin titiang, cutet atur titiang, ngiring mangkin
sareng sami mautsaha tunggaling kahyune ring sajeroning ngemargiang laksana selamin
iraga maurip ring jagate kadasarin antuk ngelaksanayang Tri Hita Karana.
Inggih wantah asapunika presida antuk titiang ngaturang atur indik Tri Hita
Karana Pinaka Dasar Ngrajegan Budaya Bali mugi-mugi wenten pikenohipun.
Makakirang langkung antuk titiang ngaturang, titiang nunas geng rena sinampura.
Makawasana titiang ngaturang parama santi.
Om Santih, Santih, Santih Om

Anda mungkin juga menyukai