Anda di halaman 1dari 4

PIDARTA BASA BALI TEMA KENAKALAN REMAJA

SUBAKTI RING CATUR GURU PINAKA SWADHARMANING SISYA MAUTAMA

Om Swastyastu
 Matur suksma majeng ring ugrawakya antuk galah sane katiba ring sikian titiang.
 Para panureksa sane dahat wangiang titiang.
 Para manggala lan anggaprawartaka sane dahat kusumayang titiang.
 Punika taler para pamilet lomba mapidarta lan pamiarsa sami sane tresna sihin titiang.
Angayubagia aturang titiang majeng ring Ida Sang Hyang Widhi Wasa, sangkaning asung
kerta wara nugrahan Ida, mawinan titiang ping kalih ida dane prasida kacunduk masadu ajeng
ring galahe sane becik puniki. Gargita pisan manah titiang santukan prasida nyarengin lomba
Pidarta Basa Bali puniki. Ampura ping banget lungsur titiang duaning tambet titiang kalintang,
nanging purun pacang ngaturang pidarta basa Bali sane mamurda “BAKTI RING CATUR
GURU PINAKA SWADHARMANING SISYA MAUTAMA.”
Inggih para panureksa lan ida dane sareng sami sane wangiang titiang, manawita sami
sampun uning, ring kawentenan jagat sane kabaos aor tanpa wates sakadi mangkin, makudang-
kudang surat kabar, gatra ring TV, media online, nyantos media sosial ngawedar parindikan alit-
alit saha yowana sane kaliput antuk parisolah kaon utawi sane ketah kabaos kenakalan remaja.
Parisolah nenten patut punika minakadi pitungkas ring rerama saha guru pangajian ring sekolah,
majaguran, tawuran, akeh panggihin ring margine para yowanane mamunyah sane kinucap mada
ring bacakan Sad Ripu. Wenten sane nganggen narkoba, makawinan engsap ring padewekan.
Gatra sane sering pisan kapiragiang inggih punika indik sisya istri sane mobot sadurung
mawiwaha. Bilih-bilih wenten sane sampun ngembasang anak alit tatkala kantun masekolah.
Napi kasujatiannyane sane ngranayang kawentenan yowana kaliput antuk parisolah kaon
punika? Yan kamanah antuk titiang nambet, majanten akeh pisan sane ngranayang, minakadi
silih tunggil ipun santukan kirangnyane uratian rerama majeng pianak. Bilih-bilih ring aab jagat
sakadi mangkin, para yowana pamekas para sisya sami sampun makta smart phone utawi HP
sane kasujatianyane prasida ngicen wesana becik sajeroning komunikasi miwah ngrereh
peplajahan, sakewanten akehan wantah kaanggen nglimurin indria. Nglimurin indria punika
minakadi HP wantah kaanggen maplalianan utawi main game, ngrereh sane boya-boya, mabaos
sane nenten patut ring media sosial, miwah sane lianan mangda prasida kabaos sakadi mangkine
kekinian. Antuk kawentane puniki raris parajanane ngucap para yowana saha alit-alit sane sakadi
punika kids jaman now.
Ida dane sareng sami sane wangiang titian, nepasin parindikan iwau, majanten uratian
rerama majeng pianak patut katincapang malih. Sampunang ipianak wantah kaicen makta HP
tanpa katuntun tata titi sane becik sajeroning nganggen piranti punika. Taler sampunang ngantos
ipianak lali ring peplajahan sangkaning sarahina wantah maplalianan HP kemanten. Rerama taler
mangda dados tetuladan sane becik majeng pianak, sampunang ngicen conto parilaksana-
parilaksana sane kaon. Tios ring uratian rerama, iraga dados yowana pamekas kantun maraga
sisya, patut madue wiweka jnana utawi uning napi sane patut kalaksanayang saha napi sane
nenten patut kalaksanayang. Saha sane dahat utama manut ring pamineh titiange, iraga dados
sisya patut subakti ring Catur Guru.
Sane kapertama Guru Swadhyaya utawi Guru Sujati inggih punika, Ida Sang Hyang
Widhi Wasa, Sang Hyang Sangkan Paraning Dumadi, sane ngadakang jagat lan sedagingnyane.
Iraga patut setata subakti majeng ring Ida Sang Hyang Widhi Wasa. Subakti ring Ida Sang
Hyang Widhi Wasa nenten ja wantah malarapan antuk seleg mabakti manten, nenten ja wantah
malarapan antuk seleg mabanten manten, sakewanten taler patut subakti malarapan setata
maparilaksana sane becik, saling asih sareng sarwa maurip tiosan, miwah sane lianan.
Ring Catur Guru iraga taler katuntun mangda setata subakti tekening rerama Guru
Rupaka. Duaning kekalih rerama puniki sane ngawedalang tur miara iraga sareng sami.
Rikanjekan jagat duene kabaos aor tan pawates, minabang titiang swadharma dados sisya sane
melah ring Guru Rupaka sampun sayan-sayan rered antuk parisolah sane nenten becik. Akeh
kapanggihin ring margine, para yowana sane mamunyah, ngalanjar, miwah sisya istri sane mobot
sadurung mawiwaha. Yening kadi asapunika, pastika napi sane jagi kajujuh nenten prasida
kapanggihin, riantukan iraga kantun kakuub sareng sane kawastanin ahangkara, yening nika
nenten sida kaeret ring sajeroning manah, punika sane jagi ngrebeda pinaka raksasa sane satata
makrana ibuk ring sajeroning kayun, wicara, lan parilaksana.
Yening semeton titiang para yowana iriki sane dados yowana sakadi sane wedar titiang
iwau punika? Ten ke ngranayang sang rerama maka kalih nyakit hati ulian parilaksana sane
adharma punika? Sekadi sane kasurat ring Nitisastra, “tingkahing suta anuting bapa gawenia
muang guru phindanen.” Swadharmaning putra patut satinut ring pitutur rerama, lascarya
ngayahin, gagunan i rerama sane becik patut pikolihang saha lanturang, satmaka anggen naurin
piutang ring anake lingsir. Kamanah antuk titiang, menawi nenten wenten tios pamargi sane
patut titenin sajaba digelis mawali ngelingang jati raga suang-suang utawi mulat sarira, antuk
nelebang daging ajahan agama sane prasida kaanggen sajeroning ngamargiang swadharma dados
sisya mautama.
Salanturnyane sajeroning subakti ring Guru Wisesa utawi pemerintah, napi sane prasida
kamargiang olih iraga para yowana pamekas kantun maraga sisya? Majanten malarapan antuk
ngamargiang napi sane sampun munggah ring uger-uger inggian Undang-undang, peraturan
daerah, miwah sane lianan. Sakadi nganggen sepeda motor, yening durung madue SIM, mangda
sampunang dumun nganggen sepeda motor, napi malih ngantos kebut-kebutan ring margine.
Ida dane para pamilet sane tresna sihin titiang, sane mangkin ngiring pikayunin, sapunapi
tatacara nyihnayang bakti majeng ring Guru Pengajian utawi guru iraga ring sekolah? Para
gurune sampun ketah kabaos pinaka pahlawan tanpa tanda jasa sane nenten naenin ngaptiang
pangwales marupa artabrana. Guru pangajian pacang rumasa bagia yening sisiannyane kayun
jemet malajah, nenten bolos, teleb rikala nyarengin peplajahan, kayun jemet metaken yening
nenten tatas sareng materi peplajahan, sahasa nenten naenin piwal ring sapituduhnyane.
Swadharma majeng ring Catur Guru madrebe artos mangda teleb tur seleg nitenin
pituduhnyane makasami. Yening sampun kabawos kadi punika, wawu mawasta sisia mautama
utawi sisya suputra. Salanturnyane yening sampun ngamargiang swadharmaning sisya mautama
janten iraga prasida ngadohin ius sane nenten becik sane ngawinang dados yowana kaliput antuk
parilaksana kaon. Sakadi sane munggah ring Sarasamuscaya :
“ Matangnia deyaning wang,
pengpengen ikang kayowanan panedenging awak,
sadhanakena ri karjananing dharma, artha, jnyana”
Sane maartos kapatutan panumadiane puniki, napi malih kantun maraga anom, patut
pisan kawigunayang ngulati dharma, madue tetujon sane pastika , miwah tan waneh malajahang
raga.
Ida dane sane kusumayang titiang pamekas semeton titiang para sisya, ngiring ja iraga
sareng-sareng saking mangkin nincapang guna widya kaweruhan soang-soang, utamannyane
uning ring padewekan, satata ngeret indria tur kukuh lan lascarya ngamargiang kahuripan, saha
nenten lali bhakti ring para leluhur miwah Hyang Widhi, mangdane iraga satata ngamangguhang
karahayuan sekala-niskala, nenten kirang pangan lan sandang. Sakadi sane kasurat ring Manawa
Dharmasastra “guru susrusaya twewam brahma lokam samasnute”. Sane maartos, yan sampun
teleb bhaktine ring guru, ngelaksanayang pituduhnyane, benjang pacang manggihin suarga.
Inggih ida dane sareng sami sane wangiang titiang, unteng utawi daging pidarta titiang
sane mamurda “BAKTI RING CATUR GURU PINAKA SWADHARMANING SISYA
MAUTAMA” cutetang titiang kadi asapuniki :
 Kapertama : Swadharmaning dados sisya mautama wantah seleg tur teleb ngulik
sastra ring sajeroning mapaguruan. Sampunang surud-surud malajahang angga.
 Kaping kalih : Swadharmaning dados sisya mautama sane kinucap putra suputra
patut ngambekang guru susrusa saha nenten dados alpaka ring kasinanggeh Catur
Guru.
 Kaping tiga : Yan sampun ngamargiang swadharma sane becik kadasarin antuk
wiweka jnana, majanten iraga dados yowana pamekas kantun maraga sisya
prasida doh saking ius sane nenten becik sane ngawinang maparilaksana kaon
utawi kenakalan remaja.

Inggih para panureksa lan ida dane sareng sami sane kusumayang titiang, wantah
asapunika pidarta sane prasida atur uningayang titiang ring galahe sane mangkin. Mogi-mogi
wenten pikenoh ipun ring sajeroning kahuripan. Titiang nglungsur pangampura yening wenten
atur titiang sane tan manut ring sajeroning adnyana utawi pakayunan druene. Maka wasananing
atur, puputang titiang antuk Paramasantih.
Om Santih, Santih, Santih Om

Anda mungkin juga menyukai