Anda di halaman 1dari 6

PIDARTA BASA BALI TEMA KENAKALAN REMAJA

SUBAKTI RING CATUR GURU PINAKA SWADHARMANING


SISYA MAUTAMA

NAMA: ANAK AGUNG PUTRI SAPTIARI


NOMOR: 02
KELAS: XE 2
Om Swastyastu
• Matur suksma majeng ring ugrawakya antuk galah sane katiba ring
sikian titiang.
• Para panureksa sane dahat wangiang titiang.
• Para manggala lan anggaprawartaka sane dahat kusumayang
titiang.
• Punika taler para pamilet lomba mapidarta lan pamiarsa sami sane
tresna sihin titiang.
Angayubagia aturang titiang majeng ring Ida Sang Hyang Widhi
Wasa, sangkaning asung kerta wara nugrahan Ida, mawinan titiang ping
kalih ida dane prasida kacunduk masadu ajeng ring galahe sane becik
puniki. Gargita pisan manah titiang santukan prasida nyarengin lomba
Pidarta Basa Bali puniki. Ampura ping banget lungsur titiang duaning
tambet titiang kalintang, nanging purun pacang ngaturang pidarta basa
Bali sane mamurda “BAKTI RING CATUR GURU PINAKA
SWADHARMANING SISYA MAUTAMA.”
Inggih para panureksa lan ida dane sareng sami sane wangiang
titiang, manawita sami sampun uning, ring kawentenan jagat sane
kabaos aor tanpa wates sakadi mangkin, makudang-kudang surat kabar,
gatra ring TV, media online, nyantos media sosial ngawedar parindikan
alit-alit saha yowana sane kaliput antuk parisolah kaon utawi sane ketah
kabaos kenakalan remaja. Parisolah nenten patut punika minakadi
pitungkas ring rerama saha guru pangajian ring sekolah, majaguran,
tawuran, akeh panggihin ring margine para yowanane mamunyah sane
kinucap mada ring bacakan Sad Ripu. Wenten sane nganggen narkoba,
makawinan engsap ring padewekan. Gatra sane sering pisan kapiragiang
inggih punika indik sisya istri sane mobot sadurung mawiwaha. Bilih-
bilih wenten sane sampun ngembasang anak alit tatkala kantun
masekolah.
Napi kasujatiannyane sane ngranayang kawentenan yowana kaliput
antuk parisolah kaon punika? Yan kamanah antuk titiang nambet,
majanten akeh pisan sane ngranayang, minakadi silih tunggil ipun
santukan kirangnyane uratian rerama majeng pianak. Bilih-bilih ring aab
jagat sakadi mangkin, para yowana pamekas para sisya sami sampun
makta smart phone utawi HP sane kasujatianyane prasida ngicen wesana
becik sajeroning komunikasi miwah ngrereh peplajahan, sakewanten
akehan wantah kaanggen nglimurin indria. Nglimurin indria punika
minakadi HP wantah kaanggen maplalianan utawi main game, ngrereh
sane boya-boya, mabaos sane nenten patut ring media sosial, miwah
sane lianan mangda prasida kabaos sakadi mangkine kekinian. Antuk
kawentane puniki raris parajanane ngucap para yowana saha alit-alit
sane sakadi punika kids jaman now.
Ida dane sareng sami sane wangiang titian, nepasin parindikan
iwau, majanten uratian rerama majeng pianak patut katincapang malih.
Sampunang ipianak wantah kaicen makta HP tanpa katuntun tata titi
sane becik sajeroning nganggen piranti punika. Taler sampunang
ngantos ipianak lali ring peplajahan sangkaning sarahina wantah
maplalianan HP kemanten. Rerama taler mangda dados tetuladan sane
becik majeng pianak, sampunang ngicen conto parilaksana-parilaksana
sane kaon. Tios ring uratian rerama, iraga dados yowana pamekas
kantun maraga sisya, patut madue wiweka jnana utawi uning napi sane
patut kalaksanayang saha napi sane nenten patut kalaksanayang. Saha
sane dahat utama manut ring pamineh titiange, iraga dados sisya patut
subakti ring Catur Guru.
Sane kapertama Guru Swadhyaya utawi Guru Sujati inggih punika,
Ida Sang Hyang Widhi Wasa, Sang Hyang Sangkan Paraning Dumadi,
sane ngadakang jagat lan sedagingnyane. Iraga patut setata subakti
majeng ring Ida Sang Hyang Widhi Wasa. Subakti ring Ida Sang Hyang
Widhi Wasa nenten ja wantah malarapan antuk seleg mabakti manten,
nenten ja wantah malarapan antuk seleg mabanten manten, sakewanten
taler patut subakti malarapan setata maparilaksana sane becik, saling
asih sareng sarwa maurip tiosan, miwah sane lianan.
Ring Catur Guru iraga taler katuntun mangda setata subakti
tekening rerama Guru Rupaka. Duaning kekalih rerama puniki sane
ngawedalang tur miara iraga sareng sami. Rikanjekan jagat duene
kabaos aor tan pawates, minabang titiang swadharma dados sisya sane
melah ring Guru Rupaka sampun sayan-sayan rered antuk parisolah sane
nenten becik. Akeh kapanggihin ring margine, para yowana sane
mamunyah, ngalanjar, miwah sisya istri sane mobot sadurung
mawiwaha. Yening kadi asapunika, pastika napi sane jagi kajujuh nenten
prasida kapanggihin, riantukan iraga kantun kakuub sareng sane
kawastanin ahangkara, yening nika nenten sida kaeret ring sajeroning
manah, punika sane jagi ngrebeda pinaka raksasa sane satata makrana
ibuk ring sajeroning kayun, wicara, lan parilaksana.
Yening semeton titiang para yowana iriki sane dados yowana
sakadi sane wedar titiang iwau punika? Ten ke ngranayang sang rerama
maka kalih nyakit hati ulian parilaksana sane adharma punika? Sekadi
sane kasurat ring Nitisastra, “tingkahing suta anuting bapa gawenia
muang guru phindanen.” Swadharmaning putra patut satinut ring pitutur
rerama, lascarya ngayahin, gagunan i rerama sane becik patut pikolihang
saha lanturang, satmaka anggen naurin piutang ring anake lingsir.
Kamanah antuk titiang, menawi nenten wenten tios pamargi sane patut
titenin sajaba digelis mawali ngelingang jati raga suang-suang utawi
mulat sarira, antuk nelebang daging ajahan agama sane prasida
kaanggen sajeroning ngamargiang swadharma dados sisya mautama.
Salanturnyane sajeroning subakti ring Guru Wisesa utawi
pemerintah, napi sane prasida kamargiang olih iraga para yowana
pamekas kantun maraga sisya? Majanten malarapan antuk ngamargiang
napi sane sampun munggah ring uger-uger inggian Undang-undang,
peraturan daerah, miwah sane lianan. Sakadi nganggen sepeda motor,
yening durung madue SIM, mangda sampunang dumun nganggen
sepeda motor, napi malih ngantos kebut-kebutan ring margine.
Ida dane para pamilet sane tresna sihin titiang, sane mangkin
ngiring pikayunin, sapunapi tatacara nyihnayang bakti majeng ring Guru
Pengajian utawi guru iraga ring sekolah? Para gurune sampun ketah
kabaos pinaka pahlawan tanpa tanda jasa sane nenten naenin ngaptiang
pangwales marupa artabrana. Guru pangajian pacang rumasa bagia
yening sisiannyane kayun jemet malajah, nenten bolos, teleb rikala
nyarengin peplajahan, kayun jemet metaken yening nenten tatas sareng
materi peplajahan, sahasa nenten naenin piwal ring sapituduhnyane.
Swadharma majeng ring Catur Guru madrebe artos mangda teleb
tur seleg nitenin pituduhnyane makasami. Yening sampun kabawos kadi
punika, wawu mawasta sisia mautama utawi sisya suputra.
Salanturnyane yening sampun ngamargiang swadharmaning sisya
mautama janten iraga prasida ngadohin ius sane nenten becik sane
ngawinang dados yowana kaliput antuk parilaksana kaon. Sakadi sane
munggah ring Sarasamuscaya :
“ Matangnia deyaning wang,
pengpengen ikang kayowanan panedenging awak,
sadhanakena ri karjananing dharma, artha, jnyana”
Sane maartos kapatutan panumadiane puniki, napi malih kantun
maraga anom, patut pisan kawigunayang ngulati dharma, madue tetujon
sane pastika , miwah tan waneh malajahang raga.
Ida dane sane kusumayang titiang pamekas semeton titiang para
sisya, ngiring ja iraga sareng-sareng saking mangkin nincapang guna
widya kaweruhan soang-soang, utamannyane uning ring padewekan,
satata ngeret indria tur kukuh lan lascarya ngamargiang kahuripan, saha
nenten lali bhakti ring para leluhur miwah Hyang Widhi, mangdane
iraga satata ngamangguhang karahayuan sekala-niskala, nenten kirang
pangan lan sandang. Sakadi sane kasurat ring Manawa Dharmasastra
“guru susrusaya twewam brahma lokam samasnute”. Sane maartos, yan
sampun teleb bhaktine ring guru, ngelaksanayang pituduhnyane, benjang
pacang manggihin suarga.
Inggih ida dane sareng sami sane wangiang titiang, unteng utawi
daging pidarta titiang sane mamurda “BAKTI RING CATUR GURU
PINAKA SWADHARMANING SISYA MAUTAMA” cutetang titiang
kadi asapuniki :
• Kapertama : Swadharmaning dados sisya mautama wantah seleg
tur teleb ngulik sastra ring sajeroning mapaguruan. Sampunang
surud-surud malajahang angga.
• Kaping kalih : Swadharmaning dados sisya mautama sane kinucap
putra suputra patut ngambekang guru susrusa saha nenten dados
alpaka ring kasinanggeh Catur Guru.
• Kaping tiga : Yan sampun ngamargiang swadharma sane becik
kadasarin antuk wiweka jnana, majanten iraga dados yowana
pamekas kantun maraga sisya prasida doh saking ius sane nenten
becik sane ngawinang maparilaksana kaon utawi kenakalan
remaja.

Inggih para panureksa lan ida dane sareng sami sane kusumayang
titiang, wantah asapunika pidarta sane prasida atur uningayang titiang
ring galahe sane mangkin. Mogi-mogi wenten pikenoh ipun ring
sajeroning kahuripan. Titiang nglungsur pangampura yening wenten atur
titiang sane tan manut ring sajeroning adnyana utawi pakayunan druene.
Maka wasananing atur, puputang titiang antuk Paramasantih.

Om Santih, Santih, Santih Om

Anda mungkin juga menyukai