PENGURUSAN RISIKO RASUAH

DI UNIVERSITI MALAYSIA SABAH

KHAIRUL IZWAN BIN KARIM

CAWANGAN PEMERIKSAAN DAN PERUNDINGAN
SPRM SABAH
 KANDUNGAN CERAMAH

• Pengenalan Cawangan Pemeriksaan Dan Perundingan

• Definisi dan Kesalahan Rasuah

• Pengurusan Risiko Rasuah

• Penutup
PENDEKATAN PENCEGAHAN RASUAH
OLEH SPRM

PUNITIF

PENCEGAHAN

PENDIDIKAN
MASYARAKAT
PENDEKATAN PENCEGAHAN RASUAH
OLEH SPRM
KAWALAN DALAMAN

PEMBETULAN, PEMBAIKAN, PERUBAHAN

KEPADA AMALAN, SISTEM DAN TATACARA

SEKSYEN 7(c), 7 (d) dan 7(e)

AKTA SPRM TAHUN 2009
1. FUNGSI CAWANGAN PEMERIKSAAN DAN
PERUNDINGAN, SPRM
Melaksanakan usaha-usaha
pencegahan rasuah, salahguna
kuasa dan penyelewengan melalui
kawalan ke atas sistem operasi
jabatan untuk menyekat dan
menutup ruang dan peluang
rasuah
 FUNGSI PMP

1. Membuat pemeriksaan dan perundingan ke atas amalan,

sistem dan tatacara kerja yang digunapakai di badan awam
bagi mengenalpasti ruang dan peluang rasuah,
penyelewengan dan salahguna kuasa serta memperakukan
cara untuk mengatasi kelemahan yang wujud dalam sistem
dan tatacara kerja tersebut.
2. Memberi khidmat nasihat kepada badan-badan awam,
sesebuah organisasi dan syarikat swasta, atas permintaan
pihak berkenaan tentang cara bagaimana rasuah,
penyelewengan dan salahguna kuasa dapat dicegah dengan
berkesan.
SINDIKET PEMALSUAN SIJIL ANAK NEGERI
• KELEMAHAN

• PENAMBAHBAIKAN
2. DEFINISI DAN KONSEP KESALAHAN RASUAH
Definisi
RASUAH

11
RASUAH?
Penerimaan atau pemberian suapan
(rasuah) bertujuan supaya seseorang
itu melakukan atau tidak melakukan
sesuatu perbuatan yang berkaitan
dengan tugas rasminya.

12
Kesalahan Rasuah:
ASPRM 2009

13
AKTA SURUHANJAYA PENCEGAHAN
RASUAH MALAYSIA 2009
4 kesalahan utama:
• Meminta/menerima rasuah
• Menawar/Memberi rasuah
• Membuat tuntutan palsu
• Salahguna kedudukan/jawatan
oleh pegawai awam

14
 1
Meminta/Menerima Rasuah
Mana-mana orang atau ejen meminta/
menerima suapan (rasuah) sebagai
balasan untuk melakukan atau tidak
melakukan sesuatu perkara.

Sek.16 & 17(a) ASPRM 2009

15
Contoh Kesalahan
Meminta/Menerima Rasuah
Contoh 1: Pegawai Kerajaan
Seorang kerani Jabatan Kewangan menerima wang
RM500.00 sebagai upah mempercepatkan bayaran
tuntutan kontraktor yang menjalankan kerja-kerja
ubahsuai pejabat.

Contoh 2: Swasta
Seorang CEO syarikat meminta rasuah berbentuk
komisen 5% daripada nilai projek daripada seorang
kontraktor. Rasuah bertujuan supaya kontraktor itu
berjaya dalam tender.

16
 2
Menawar/Memberi Rasuah
Mana-mana orang menawar/memberi
rasuah kepada seorang ejen/pegawai
awam sebagai balasan untuk melakukan
atau tidak melakukan sesuatu perkara
berkaitan hal ehwal ejen/pegawai awam
tersebut.

Sek. 17(b) ASPRM 2009

17
Contoh Kesalahan
Menawar/Memberi Rasuah
Contoh 1:
Seorang penunggang motosikal memberi wang
rasuah kepada polis trafik bagi mengelakkan
daripada disaman kerana kesalahan lalulintas.

Contoh 2:
Seorang pengurus sebuah kelab malam
menawarkan/memberi wang kepada pegawai
penguatkuasa PBT supaya mereka tidak
mengambil tindakan terhadapnya kerana melanggar
syarat-syarat perniagaan yang ditetapkan oleh PBT.

18
 3
Mengemukakan Tuntutan Palsu
Mana-mana orang mengemukakan
dokumen tuntutan (contohnya pesanan
kerajaan, resit dan invoice) yang
mempunyai butiran atau maklumat palsu
dengan niat untuk memperdayakan
prinsipalnya (pejabat/majikan).

Sek. 18 ASPRM 2009

19
Contoh Kesalahan
Mengemukakan Tuntutan Palsu
Seorang pegawai kerajaan (atau swasta) telah
mengemukakan tuntutan elaun perjalanan
kepada majikannya. Tuntutan tersebut
menyatakan beliau melaksanakan tugas rasmi di
Pulau Pinang, walhal pada tarikh tersebut beliau
tidak berada di tempat yang dinyatakan. Tuntutan
tersebut adalah bagi mendapat keuntungan
peribadi dan dengan niat untuk memperdayakan
majikannya.

20
 4
Salah Guna Kedudukan/Jawatan
Pegawai badan awam menggunakan
kedudukannya dalam membuat keputusan
atau mengambil apa-apa tindakan
berhubung dengan sesuatu perkara di
mana dia, saudara atau sekutunya
mempunyai kepentingan.

Sek. 23 ASPRM 2009

21
Contoh Kesalahan
Salah Guna Kedudukan/Jawatan
Dalam satu mesyuarat tender,
Pengerusi mesyuarat selaku YDP
Pihak Berkuasa Tempatan telah
menggunakan jawatan beliau
dengan meluluskan dan memberikan
projek pembinaan rumah kos rendah
(di kawasan jajahan PBT itu) kepada
syarikat XXX Sdn. Bhd. yang dimiliki
oleh isterinya sendiri.

22
HUKUMAN
• Penjara tidak lebih 20 tahun; DAN

• 5 kali ganda nilai suapan atau

RM10,000, mana yang lebih tinggi.

23
LAIN-LAIN KESALAHAN
• Seksyen 165 Kanun Keseksaan
Penjawat awam menerima benda yang berharga
dengan tiada balasan berkait dengan urusan rasmi
penjawat awam tersebut

Cth:
A, seorang Hakim, menyewa sebuah rumah yang
dipunyai oleh Z yang akan dibicarakan dihadapan Z.
Sewa yang dikenakan oleh Z adalah RM 500
Sedangkan harga pasaran bagi sewaan adalah
RM1000.

24
 LAIN-LAIN KESALAHAN

• Seksyen 409 Kanun Keseksaan

Pecah Amanah Jenayah oleh
Penjawat Awam atau Ejen.
Cth:
Guru Penolong Kanan Hal Ehwal Murid (PK HEM) di Sekolah
Kebangsaan telah diamanahkan wang berjumlah RM
5,400.00 iaitu wang dari Kumpulan Wang Amanah Pelajar
Miskin (KWAPM) untuk dibayar kepada tahun 1-2008 telah

25 terhadap wang itu,

melakukan pecah amanah jenayah
PUNCA UTAMA RASUAH

RASUAH
 PUNCA RASUAH

• Faktor Kelemahan Peribadi

• Faktor Pentadbiran/ Kepimpinan
Organisasi ( Sistem & Prosedur)
• Faktor Ekonomi
• Faktor Pendidikan
 KELEMAHAN ORGANISASI

• Kelemahan kepimpinan dan dasar/arahan yang

tidak jelas
• Karenah birokrasi dan kelewatan
• Penggunaan budi bicara & penurunan kuasa tanpa
kawalan
• Kelemahan sistem dan prosedur (ketelusan/
akauntabiliti/ check & balance/ pemantauan/
kabur)
• Kepesatan ekonomi dan teknologi
 KEINGINAN VS PELUANG

3
Pasti Berlaku

2
Mungkin Berlaku

1
Tidak Berlaku PELUANG
3. PENGURUSAN RISIKO RASUAH
CORRUPTION
RISK
MANAGEMENT
[CRM]

31
 LATARBELAKANG

• Sistem Pengurusan Akauntabiliti dan Integriti Sektor Awam (SPAI)

sebagai mekanisme pelaksanaan JKP (1999-2009)

• Pengenalan JKTU pada tahun 2009 – SPAI dinyatakan sebagai

salah satu mekanisme dalam kawalan dalaman untuk
meminimakan risiko dalam sesuatu projek dan program yang
berisiko tinggi

• Pada tahun 2012 SPAI ditambah baik dan menjurus kepada

Corruption Risk Management (CRM) yang tertumpu kepada risiko
‘fraud’ (rasuah, penyelewengan, pakatan jenayah, penipuan, money
laundering dan lain-lain.

• Mulai 18 Mei 2015 CRM ditambah baik menjadi CRM Version 2.0.
 CRM?
Alat pengurusan (Management Tool)
yang digunakan untuk menangani isu-isu
risiko rasuah dengan menghasilkan
Pelan Pengurusan Risiko Rasuah dan
mewujudkan sebuah sistem pengurusan
yang bercirikan anti rasuah dan
mendukung nilai integriti
 Objektif CRM:
 Digunakan sebagai alat asas pengurusan risiko untuk pencegahan
rasuah
 Profil risiko rasuah dibangunkan dan diuruskan secara pendekatan
tersusun:
 Mengenalpasti
 Pengukuran
 Penilaian Kawalan
 Pemantauan (Monitoring)
 Sebagai forum berkesan membincangkan isu-isu pencegahan
rasuah
 Menjelaskan akauntabiliti dan tanggungjawab pencegahan rasuah
 PELAN STRATEGIK

• Pelaksanaan CRM akan memudahkan pembentukan

Pelan Strategik Integriti organisasi kerana ia dapat
membantu mengenalpasti isu-isu rasuah dan
kelemahan tadbir urus yang wujud dalam organisasi.

• Membantu organisasi untuk mengenalpasti risiko-

risiko rasuah yang telah, sedang atau mungkin akan
berlaku dan seterusnya menghasilkan Pelan
Pengurusan Risiko Rasuah
 Definisi RISIKO

“Kesan ketidakpastian kepada objektif”.

•Sesuatu risiko selalu juga disebut dalam terma peristiwa
(event) atau (circumstance) dan dikuti dengan akibat
•Risiko juga dinyatakan dalam terma akibat dan
kebarangkalian.

ISO:31000, 2009 - Risk Management Principles and Guidelines

37
Pengurusan risiko adalah
mengenai.....

Menangani
Ketidakpastian

38
Pengurusan risiko juga
tentang......

 Kejelasan
 Pemikiran jauh
 Kepimpinan

39
Risk Management – Titanic

“When anyone asks how I can best

describe my experience in nearly 40 years
at sea, I merely say, uneventful. Of course
there have been winter gales, and storms
and fog the like, but in all my experience, I
have never been in any accident of any
sort worth speaking about. …… I never
saw a wreck and never have been
wrecked, nor was I ever in any
predicament that threatened to end in
disaster of any sort“.

40
 Risk Management style
Risk

Risk Aware
Risk Ignorant (“Self control on
(“Cowboy”) entrepreneur”)

Risk Risk Nervous

Averse (“Bureaucrat”)
(“Mouse”)

Control
(Source: KPMG Risk Advisory) 41
 PERUBAHAN RISIKO

1. Faktor Dalaman
- perubahan dasar
- perubahan kepimpinan
- bajet
- pegawai baru

2. Faktor Luaran
- perubahan dasar negara
- perubahan peringkat global.
(cth. Jenayah merentasi sempadan)
 BIDANG BERISIKO

1) PEROLEHAN
2) PELABURAN
3) PEMBINAAN
4) PELESENAN
5) PENGUATKUASAAN
6) PENGURUSAN TANAH
 PENILAIAN RISIKO RASUAH
Cuba jawab persoalan berikut:-

Di mana kemungkinan rasuah wujud?

Bagaimana bentuk rasuah?
Apakah jenis rasuah boleh berlaku
semasa sesuatu tindakan, proses atau
operasi?
Bilakah rasuah itu boleh berlaku?
Apakah impaknya kepada organisasi?
44
 Proses Penilaian Risiko Rasuah
Definasikan Objektif

1 4
Kenalpasti Risiko Kenalpasti Kawalan
2 Kawalan Kawalan Terma
Punca-punca Sedia Ada: Tambahan: rujukan:
Punca-punca •Kawalan 1 •Kawalan 1 •TOR 1
•Punca 1 •Kawalan 2 •TOR 2 Pengurusan
•Kawalan 2
•Punca 2 •TOR 3 Pelan
•Kawalan 3 •Kawalan 3 •TOR 4
•Punca 3 Tindakan
•TOR 5
•TOR 6
•TOR 7
3 Tentukan Akibat 5 6
Keberkesanan Tahap Pilihan Rawatan
Baki Risiko 7 Risiko (TRAP)
Kawalan
Tahap Risiko Kasar Hapus (Terminate)
• Memuaskan Impak Kemungkinan
Impak Kemungkinan • Ada kelemahan • Tinggi (High) Kurangkan (Reduce)
o Tinggi (High) • Lemah • Signifikan (Significant) Terima (Accept)
• Sederhana (Moderate)
o Signifikan (Significant) • Rendah (Low)
o Sederhana (Moderate) Pindah (Pass on)
o Rendah (Low)

45
ICD MACC © 2015, ALL RIGHTS RESERVE
 Jadual 3

Risk Matrix (the “5 by 5 matrix”) – Gross Risk

Consequence
Insignificant Minor Moderate Major Catastrophic
Likelihood

Almost Certain Significant Significant High High High

Likely Moderate Significant Significant High High

Moderate Low Moderate Significant High High

Unlikely Low Low Moderate Significant High

Rare Low Low Moderate Significant Significant

Risk is measured in terms of likelihood of occurrence & consequence upon

occurrence 46
ANALISA RISIKO RASUAH CRM 02
Risko ID: Aktiviti/Proses Kerja Utama: Perolehan

Tajuk risiko: Kebocoran maklumat tender/sebutharga Negeri/Kementerian:

Penjelasan risiko: Jabatan/Bahagian/Seksyen:

Kebocoran maklumat ini boleh menyebabkan syarikat yang tidak kompeten dipilih dan boleh
menyebabkan peralatan yang dibekalkan kurang berkualiti atau projek yang dibuat tidak
mengikut speksipikasi. Ianya juga boleh membuka ruang dan peluang berlakunya perbuatan
rasuah seperti tuntutan palsu dan menjejaskan imej organisasi.
Pemilik risiko:

Punca-punca Akibat
1.Pegawai kurang integriti 6. Conflict of interest 1. Imej kerajaan terjejas
2. Fotostat dokumen tanpa kawalan 7.Rasuah 2. Kepercayaan masyarakat menurun
3. Sabotaj 8. Kecuaian 3. Keselamatan negara terjejas
4. Salah guna teknologi/ICT 9. Tidak faham SOP/ISO 4. Mendapat peralatan/bekalan/projek kurang berkualiti
5. Pegawai show –off 10. Pencerobohan-fizikal,alam maya

Impak Kebarangkalian (Likelihood) Tahap risiko kasar (gross risk)

Major Moderate High

Kawalan Sedia Ada Kawalan Tambahan/Pelan Tindakan dan TOR

1. Akta Rahsia Rasmi 1972 (1,2,3,5,8) 5. PUA Tatatertib (1,5,6,7,8) 1. Tindakan tegas (TOR 6) 4.CCTV (TOR 2,5)
2. Aku Janji (1,3,5,8) 6. Dasar ICT (4,8,10) 2. Kursus/bengkel /motivasi (TOR 1,5) 5. Smartphone di luar bilik mesyuarat
3. Arahan Keselamatan (1,2,3,5,10) 7. Kursus/Latihan (9,10) 3. Pengurusan sumber manusia- (TOR 2, 5)
pusingan kerja & job matching 6. SOP/garis panduan–conflict of
4. SOP-MPK,FM (1,2,5,8,9) 8. Bilik khas (2,10) (TOR 5) interest (TOR 2)

Keberkesanan Kawalan (Ctrl effectiveness)

Some weakness
Impak Kebarangkalian (Likelihood) Baki Tahap Risiko (residual risk)
Major Unlikely Significant
 PELAN TINDAKAN PENCEGAHAN RASUAH CRM 03
RISIKO PEROLEHAN :Kebocoran maklumat tender/ sebutharga RISIKO ID: 01

Analisa risiko  Terkawal  Berterusan Berkaitan dengan risiko lain?

 Tidak terkawal  Sekali  Pembangunan-Kelewatan penyiapan

projek
 Kombinasi

Strategi Rawatan Risiko: Kategori Risiko: Kewangan (Finacial)

Pemilik Risiko: Bahagian........
 Hapus
Tarikh penilaian: Tarikh penilaian berikutnya:
 Kurangkan
Oktober 2015 Disember 2015
 Terima
 Pindah

Impak: Major Kebarangkalian: Unlikely Tahap risiko: Significant

Sasaran impak: Moderate Sasaran Rare Sasaran tahap Moderate
kebarangkalian: risiko:
Tahap pelan tindakan tinggi untuk dipertimbangkan TOR Tanggungjawab Sasaran tarikh pelan
terperinci
1. Peraturan Smartphone di luar bilik mesyuarat 1,2 Bahagia A 30 November 2015
2. Pemantauan melalui pemasangan.CCTV 2,5 Bahagian B 30 November 2015
3 Sediakan SOP/garis panduan – conflict of interest 1,2 Bahagian C 24 Disember 2015
4. Melaksanakan pusingan kerja & job matching 2,5 Bahagian D 1 Januari 2016

5. Kursus/bengkel /motivasi – untuk meningkatkan integriti, kemahiran 1,5 Bahagian E 1 Mac 2016

6. Mengambil tindakan tegas kepada merekayang melanggar peraturan) - SOP 6 Bahagian F 30 November 2015

48
48
 7 TERMA RUJUKAN CRM

DASAR & PERUNDANGAN

KAWALAN DALAMAN

SISTEM & PROSEDUR

KERJA

TINDAKAN PENGESANAN,
PUNITIF & PEMULIHAN
NILAI-NILAI MURNI
& KOD ETIKA

PENGIKTIRAFAN
& PENGHARGAAN
PENGURUSAN
PELANGGAN
 50

1. DASAR DAN PERUNDANGAN

Mengenalpasti, mengkaji serta memperaku
pindaan kepada mana-mana dasar dan
perundangan kementerian, jabatan dan agensi serta
peraturan-peraturan yang dapat mengatasi kelemahan
pengurusan, mempertingkatkan kawalan terhadap
perlakuan rasuah, penyelewengan, salah guna kuasa dan
kelemahan pentadbiran.

Seterusnya mewujud dan mendokumenkan pelan strategik

bagi meningkatkan amalan tadbir urus terbaik. Amalan
ini berupaya mengatasi karenah birokrasi ke arah
pencapaian sistem penyampaian Perkhidmatan Awam
yang berintegriti, akauntabiliti, amanah, jujur,
pengawasan dan pengamanahan (stewardship),
telus dan responsif terhadap pelanggan.
 51

DASAR & PERUNDANGAN

DASAR/ POLISI JABATAN

AKTA/ ENAKMEN/
ORDINAN

PERINTAH TETAP
 52

Contoh:

• Meminda dasar-dasar organisasi

yang ada elemen percanggahan
kepentingan (conflict of interest)

• Cadangan meminda undang-undang

supaya penguatkuasaan dapat
dijalankan dengan baik

• Dasar yang jelas dan telus dalam

pelaburan/perolehan
 53

2. SISTEM DAN PROSEDUR KERJA

Mengenalpasti dan mengkaji kelemahan
dalam sistem dan prosedur kerja

– lapok, rumit, penggunaan budi bicara tanpa

garis panduan, karenah birokrasi

- boleh membuka ruang dan peluang kepada

perlakuan rasuah, penyelewengan dan
salah guna kuasa.
 54

SISTEM DAN PROSEDUR

KERJA

GARIS PANDUAN/
SOP/ MPK/ISO
TATACARA KERJA

SENARAI TUGAS FAIL MEJA

PIAGAM PELANGGAN CARTA ALIRAN KERJA

 55

Sistem Prosedur yang baik mengandungi

elemen-elemen:

 Mudah
 Jelas
 Telus
 Akauntabiliti
 Timeframe
 56

Contoh:
• Sesuatu prosedur dipermudahkan
bahasanya supaya lebih difahami

• Memendekkan tempoh kelulusan sesuatu

permohonan lesen

• Menampal SOP dikaunter supaya dapat

dilihat oleh umum

• Ada elemen akauntabiliti dan menetapkan

timeframe untuk setiap tindakan dalam
sesuatu proses kerja
 57

3. NILAI-NILAI MURNI DAN KOD ETIKA

Melaksanakan aktiviti penggalakan, penerapan

serta penghayatan nilai-nilai murni dan etika bagi
memantapkan integriti

Menerap dan menghayati nilai-nilai murni dan kod etika

dalam pelaksanaan dasar, perundangan, peraturan serta
sistem dan prosedur kerja untuk mengekang hawa
nafsu daripada melakukan perkara negatif termasuk
rasuah, penyelewengan dan salah guna kuasa.

Menggubal dan sentiasa memperkemaskan Kod Etika

kerja jabatan sebagai panduan kepada warga kerja
kementerian/jabatan/agensi.
 58

NILAI-NILAI MURNI &

KOD ETIKA

NILAI-NILAI TERAS/
SHARED VALUES

KOD TATAKELAKUAN

KOD ETIKA JABATAN/

ORGANISASI
 59

Contoh:
• Melaksanakan program untuk
menghayati dan mengamalkan kod
etika oleh semua warga organisasi

• Merangka dan melaksanakan

program-program nilai-nilai murni
berdasarkan isu-isu integriti yang
berlaku dalam organisasi
 60

KOD ETIKA KERJA - Elemen

• Melarang pegawai menerima habuan/suapan

• Peraturan terhadap penerimaan hadiah/ keraian

• Conflict of interest

• Tatakelakuan dengan pelanggan

• Komitmen terhadap tugas

• Saluran komunikasi/aduan pegawai/pelanggan

• Tiada pilih kasih

 61

4. PENGURUSAN PELANGGAN

Mewujudkan satu sistem pengurusan pelanggan

yang cekap, peka, mesra dan responsif terhadap
kehendak pelanggan.

Kegagalan menangani kehendak pelanggan sama ada

stakeholders, pelanggan luar dan pelanggan dalaman boleh
mengakibatkan organisasi dilihat sebagai gagal memenuhi
peranan dan tanggungjawab yang telah diamanahkan.

Pengurusan pelanggan yang strategik dan berkualiti

memperlihatkan penambahan nilai dan pembaharuan
berterusan terhadap sistem penyampaian perkhidmatan.
 62

PENGURUSAN PELANGGAN

SISTEM PENGURUSAN WHISTLE BLOWING POLICY

ADUAN

KEY PERFORMANCE
PIAGAM PELANGGAN
INDICATOR (KPI)
 63

Contoh:
• Melatih dan tingkatkan kemahiran kepada
pegawai khidmat pelanggan sebagai front
liner organisasi supaya dapat menjawab
pertanyaan-pertanyaan pelanggan secara
cekap, mesra dan responsif

• Kajian untuk mengukur kepuasan

pelanggan dan membuat penambahbaikan
kepada sistem pengurusan pelanggan

• Mewujudkan saluran aduan yang efektif

 64

5. KAWALAN DALAMAN
 Mewujudkan struktur organisasi dan penurunan
kuasa yang jelas, aliran kerja yang telus dan
akauntabiliti.

 Penggunaan sumber yang optimum dan sistem

pengurusan maklumat yang cekap dan berkesan untuk
membantu organisasi mencapai misi dan matlamat atau
objektif utama yang ditetapkan.

 Kawalan dalaman membolehkan sumber-sumber

organisasi diarah, dipantau, diukur untuk
mengurangkan karenah birokrasi serta mencegah
perlakuan yang mendekati rasuah, salah guna
kuasa dan penyelewengan.
 65

KAWALAN DALAMAN

SISTEM PEMANTAUAN/
INTEGRITY PACT
PENYELIAAN

SISTEM PENGURUSAN PUSINGAN KERJA

REKOD YG CEKAP (JOB ROTATION)

PUBLISITI & PENURUNAN KUASA

PENERANGAN YG TELUS & JELAS
 66

Contoh:
• Mengkaji sama ada mekanisme
kawalan dalaman seperti penyeliaan
dan pemantauan mencukupi bagi
memastikan warga organisasi
melaksanakan tugas dengan
mematuhi peraturan-peraturan yang
ditetapkan di samping membuat
penambahan kepada kekurangan yang
ada

• Melaksanakan job rotation untuk hot

job, hot officer atau hot spot
 67

6. TINDAKAN PENGESANAN, PUNITIF

DAN PEMULIHAN

 Mekanisme mengesan sebarang bentuk

pelanggaran undang-undang, peraturan, sistem dan
prosedur kerja atau kod etika kerja.
 Mengambil tindakan pembetulan dan pencegahan
dengan segera berdasarkan kepada undang-undang atau
peraturan tatatertib terhadap mereka yang terlibat.
 Memberi kerjasama atau melaporkan kepada
agensi penguatkuasa berkenaan mengenai sebarang
bentuk kesalahan atau jenayah yang dilakukan oleh
warga kerja.
 68

TINDAKAN PENGESANAN,
PUNITIF & PEMULIHAN

SISTEM PENGESANAN TINDAKAN TATATERTIB

SALAHLAKU

TINDAKAN PEMULIHAN TINDAKAN PENTADBIRAN

 69

Contoh:
• Mewujudkan satu mekanisme bagi membolehkan
organisasi mengesan sebarang pelanggaran
undang-undang atau peraturan

• Melaksanakan tindakan tatatertib secara adil dan

konsisten

• Tindakan ke atas pegawai yang keterhutangan

yang berat

• Membuat pengesanan ke atas aset-aset

• Mengadakan kaunseling
 70

7. PENGIKTIRAFAN DAN PENGHARGAAN

Memberi pengiktirafan dan penghargaan kepada
pegawai yang menunjukkan perkhidmatan
cemerlang dan menunjukkan nilai-nilai
murni melalui aktiviti-aktiviti sukarela, memberi
nasihat dan bimbingan agama serta mereka yang
melaporkan kes-kes rasuah, penyelewengan dan
salah laku dalam kementerian, jabatan dan agensi.
 71

PENGIKTIRAFAN &
PENGHARGAAN

MEKANISME
PENGIKTIRAFAN

ANUGERAH PEKERJA
CONTOH BULANAN

ANUGERAH
PERKHIDMATAN
CEMERLANG (APC)
 72

Contoh:
• Mempelbagaikan bentuk pengiktirafan dan
penghargaan kepada warga kerja yang
berintegriti seperti Anugerah Pegawai Contoh
Bulanan atau menghantar mereka menghadiri
seminar di dalam atau ke luar negara

• Mewujudkan kriteria yang jelas, telus dan adil

dalam pemilihan untuk pengiktirafan dan
penghargaan supaya tidak timbul persepsi negatif
terhadap organisasi
 Terima Kasih
ANDA BOLEH LAKUKAN PERUBAHAN
PERANGI RASUAH