EKONOMI MALAYSIA PENGGAL 3

( 944/3 )

BAHAGIAN PENGURUSAN
SEKOLAH HARIAN,
KEMENTERIAN
PENDIDIKAN MALAYSIA
 Modul PdP Ekonomi Penggal 3

ISI KANDUNGAN

Bab Kandungan Muka Surat

Pengangguran, Guna Tenaga, dan Upah
1.1 Pengangguran 2
1.2 Pengangguran di Malaysia 3
1 1.3 Faktor mempengaruhi pengangguran 4
1.4 Upah 6
Panduan Menjawab 8
Soalan Pengayaan 9
Inflasi dan Kos Sara Hidup
2.1 Indeks harga dan inflasi 11
2.2 Inflasi di Malaysia 13
2.3 Faktor mempengaruhi inflasi 13
2.4 Kos sara hidup 13
2
2.5 Kesan inflasi 14
2.6 Langkah mengawal inflasi 14
2.7 Belanjawan negara Malaysia 16
Panduan Menjawab 22
Soalan Pengayaan 24
Perdagangan Antarabangsa dan Imbangan Pembayaran
3.1 Perdagangan antarabangsa dan keterbukaan ekonomi 27
3.2 Arah aliran perdagangan antarabangsa 27
3.3 Kesan perdagangan antarabangsa di Malaysia 29
3 3.4 Langkah mengawal perdagangan antarabangsa 30
3.5 Imbangan akaun semasa di Malaysia 32
3.6 Kadar pertukaran asing 32
Panduan Menjawab 34
Soalan Pengayaan 36
Perusahaan Kecil dan Sederhana
4.1 Unit perniagaan 38
4.2 Perusahaan kecil dan sederhana 40
4 4.3 Perusahaan kecil dan sederhana di Malaysia 41
4.4 Peranan kerajaan 42
Panduan Menjawab 44
Soalan Pengayaan 45
Institusi Kewangan
5.1 Institusi kewangan 47
5.2 Institusi kewangan di Malaysia 48
5
5.3 Institusi pemberi kredit 49
Panduan Menjawab 51
Soalan Pengayaan 51
Kemiskinan dan Agihan Pendapatan
6.1 Ukuran kemiskinan 52
6.2 Kemiskinan di Malaysia 52
6 6.3 Agihan pendapatan 54
6.4 Dasar membasmi kemiskinan dan ketaksetaraan pendapatan 56
Panduan Menjawab 59
Soalan Pengayaan 61

Ekonomi Malaysia 1
 Modul PdP Ekonomi Penggal 3

BAB 1: PENGANGGURAN GUNA TENAGA DAN UPAH

1.1 Pengangguran

Tenaga Buruh
 Penduduk yang berumur 15 hingga 64 tahun sama ada yang bekerja atau yang menganggur
kecuali orang kurang upaya, pelajar, suri rumah dan pesara.

Guna Tenaga
 Tenaga buruh ialah mereka yang bekerja dan aktif menjalankan kegiatan ekonomi.

Penganggur
 Tenaga buruh yang tidak melakukan sebarang kegiatan ekonomi dan sedang aktif mencari
pekerjaan tetapi belum memperoleh pekerjaan.
 Guna tenaga penuh tercapai apabila kadar pengangguran 4% atau kurang
Jumlah Penganggur = Jumlah Tenaga Buruh – Jumlah Guna Tenaga
Kadar Pengangguran = x 100
Contoh: Jumlah penduduk = 28 juta, tenaga buruh =10 juta, guna tenaga = 9 juta. Berapakah
kadar pengangguran di negara tersebut?
Penyelesaian: Kadar Pengangguran = x 100
= 10%
Jenis-jenis Pengangguran
(i) Pengangguran Struktur
 Disebabkan berlakunya perubahan struktur ekonomi sesebuah negara. Contoh, sektor
utama berubah kepada sektor pembuatan, pekerja di sektor utama menganggur kerana
tidak mempunyai kemahiran dan mobiliti. Merupakan pengangguran jangka panjang dan
sukar diatasi.
(ii) Pengangguran bermusim
 Berlaku akibat perubahan musim. Contohnya, pada musim tengkujuh, nelayan-nelayan
tidak dapat turun ke laut menangkap ikan kerana laut bergelora terpaksa menganggur.
Biasanya berlaku di sektor pertanian dan perikanan. Pengangguran jangka pendek dan
dapat diramalkan.
(iii) Pengangguran Geseran
 Disebabkan pekerja secara sukarela berhenti bekerja untuk mencari pekerjaaan yang lebih
baik. Berlaku kerana kurang mobiliti dan tiada maklumat tentang peluang pekerjaan.
Merupakan pengangguran jangka pendek dan sentiasa wujud.
(iv) Pengangguran Kitaran
 Berlaku kesan daripada perubahan ekonomi global yang tidak stabil. Akibat kemelesetan
ekonomi, permintaan agregat adalah rendah dan firma mengurangkan pengeluaran dan
tenaga buruh. Merupakan pengangguran jangka panjang dan sukar diramal.
(v) Pengangguran Teknologi
 Berlaku akibat penggantian buruh dengan penggunaan mesin dan alatan moden dalam
proses pengeluaran untuk meningkatkan daya pengeluaran. Pekerja kurang mahir dan
separuh mahir semakin kurang digunakan dan mereka terpaksa menganggur.
Pengangguran ini ketara berlaku di negara maju.
(vi) Pengangguran Tak Ketara
 Penggunaan buruh lebih banyak daripada bilangan yang sepatutnya digunakan. Lebihan
buruh tersebut tidak menyumbang kepada jumlah keluaran kerana keluaran sut adalah
sifar atau negatif. Dikenali pengangguran tersembunyi atau pengangguran tak nampak.
Biasa berlaku dalam sektor pertanian di negara kurang maju yang mengalami kadar
pertumbuhan penduduk yang tinggi.

Ekonomi Malaysia 2
 Modul PdP Ekonomi Penggal 3

1.2 Pengangguran Di Malaysia

Jadual 1.1: Kadar pengangguran , guna tenaga dan tenaga buruh di Malaysia dari tahun 2008
hingga 2011
Butiran 2008 2009 2010 2011
Tenaga Buruh ( „000 ) 11967.5 12083.4 12 361.3 12 645.7
( 1.6 ) ( 1.0 ) ( 2.3 ) ( 2.3 )
Guna Tenaga ( „000 ) 11576.5 11 632.1 11 937.1 12 255.5
( 1.6 ) ( 0.5 ) ( 2.6 ) ( 2.5 )
Kadar Pengangguran ( % ) 3.3 3.7 3.4 3.1
Kadar Penyertaan Tenaga Buruh ( % ) 62.7 63.3 64.3 63.5
Nota: Angka dalam kurungan adalah peratus perubahan tahunan
( Sumber: kementerian Kewangan Malaysia, Laporan Ekonomi 2012/2013 )

 Peratus tenaga buruh menurun daripada 1.6% pada tahun 2008 kepada 1.0% pada tahun 2009.
Kemudian peratusan meningkat kepada 2.3% pada tahun 2010 dan 2011.
 Peratus guna tenaga mengalami penurunan daripada 1.6% kepada 0.5% pada tahun 2009
berbanding tahun 2008. Peratus guna tenaga telah meningkat semula kepada 2.6% pada tahun
2010 tetapi menurun kepada 2.5% pada tahun 2011.
 Dalam tempoh tahun 2008 hingga 2009, kadar pengangguran telah meningkat daripada 3.3%
kepada 3.7%. Kadar pengangguran telah menurun dalam tempoh 2010 hingga 2011 iaitu
3.4% dan 3.1% masing-masing.
 Guna tenaga penuh dicapai dalam tempoh tersebut kerana kadar pengangguran kurang
daripada 4%
 Kadar Penyertaan Buruh = X 100
 Kadar penyertaan tenaga buruh meningkat daripada 62.7% pada tahun 2008 kepada 63.3%
pada tahun 2009. Pada tahun 2010, kadar penyertaan tenaga buruh telah meningkat lagi
kepada 64.3% tetapi menurun kepada 63.5% pada tahun 2011.

Jadual 1.2: Guna tenaga mengikut sektor di Malaysia dari tahun 2009 hingga 2011

Guna Tenaga Mengikut 2009 2010 2011

Sektor ‘000 % ‘000 % ‘000 %
Sektor Utama 1 433.3 12.3 1 432.9 12.0 1 429.6 11.6
Pertanian 1 390.8 12.0 1 390.3 11.6 1 388.6 11.3
Perlombongan dan kuari 42.5 0.3 42.6 0.4 41.0 0.3
Sektor Kedua 3 972.3 34.2 4 147.2 34.7 4 280.7 35.0
Pembuatan 3 209.9 27.6 3 381.7 28.3 3 511.2 28.7
Pembinaan 762.4 6.6 765.5 6.4 769.5 6.3
Sektor Ketiga 6 214.9 53.5 6357.0 53.3 6 545.2 53.4
Utiliti 97.7 0.8 100.2 0.8 101.5 0.8
Pengangkutan, penyimpanan 675.5 5.8 683.4 5.7 706.7 5.8
dan komunikasi
Perdagangan borong dan 2 137.2 18.4 2 226.3 18.7 2 342.6 19.1
runcit, penginapan dan
restoran
Kewangan, insurans, hartanah 817.0 7.0 839.3 7.0 853.6 7.0
dan perkhidmatan perniagaan
Perkhidmatan kerajaan 1 247.9 10.7 1 249.5 10.5 1 251.8 10.2
Perkhidmatan lain 1 239.6 10.7 1 258.3 10.5 1 289.0 10.5
Jumlah 11 620.5 100.0 11 937.1 100.0 12 255.5 100.0
(Sumber: kementerian Kewangan Malaysia, Laporan Ekonomi 2012/2013 )

Ekonomi Malaysia 3
 Modul PdP Ekonomi Penggal 3

 Sumbangan guna tenaga sektor utama yang melibatkan sub sektor pertanian, perlombongan
dan kuari semakin merosot antara tahun 2009 hingga 2011. Pada tahun 2009, sektor utama
hanya menyumbang 12.3%. Peratus ini menurun kepada 12.0% pada tahun 2010 dan menurun
lagi kepada 11.6% sahaja pada tahun 2011.
 Sumbangan guna tenaga sektor kedua yang terdiri daripada pembuatan dan pembinaan telah
meningkat sedikit dalam tempoh tahun 2009 hingga 2011. Peratus sumbangan meningkat
daripada 34.2% pada tahun 2008 kepada 34.7% pada tahun 2010. Nilai peratus sumbangan
guna tenaga sektor kedua terus meningkat kepada 35.0% pada tahun 2011.
 Sektor ketiga memberikan sumbangan guna tenaga yang paling besar dalam tempoh tahun
2009 hingga tahun 2011. Pada tahun 2009, peratus sumbangan guna tenaga sektor ketiga ialah
53.5%. peratus merosot sedikit pada tahun 2010 menjadi 53.3% dan meningkat semula pada
tahun 2011 kepada 53.4%. Peratus sumbangan yang tinggi itu majoritinya disumbangkan oleh
subsektor perdagangan borong dan runcit, penginapan dan restoran.
 Arah aliran sumbangan guna tenaga sedemikian menunjukkan usaha kerajaan ke arah
mentransformasikan negara Malaysia ke arah negara maju.

1.3 Faktor Mempengaruhi Pengangguran

( a ) Faktor –faktor mempengaruhi pengangguran

(i) Kitaran Perniagaan

 Keadaan ekonomi mengalami turun naik atau tidak menentu. Semasa kemelesetan
ekonomi, firma mengurangkan pengeluaran atau tutup operasi. Pengangguran berlaku
kerana banyak buruh diperhentikan kerja.
(ii) Permintaan agregat yang rendah
 Menyebabkan wujud lebihan penawaran dan memaksa firma mengurangkan pengeluaran.
Penggunaan buruh berkurang dan wujud pengangguran. Permintaan agregat rendah
disebabkan kadar bunga pasaran tinggi dan peningkatan cukai dan pengurangan
perbelanjaan kerajaan.
(iii) Kejatuhan dalam penawaran agregat
 Kenaikan cukai dan tuntutan kenaikan kadar upah menyebabkan kos pengeluaran naik,
pengeluaran firma berkurang kerana beban firma meningkat. Pekerja terpaksa
diberhentikan kerja oleh firma bagi mengurangkan kos pengeluaran.
(iv) Perubahan cuaca dan musim
 Kegiatan ekonomi seperti penoreh getah dan perikanan terdedah dengan cuaca dan
musim. Contohnya, nelayan terpaksa menganggur pada musim tengkujuh kerana tidak
dapat turun ke laut. Pengangguran bermusim berlaku.
(v) Penggunaan teknologi dalam sektor pembuatan
 Penggunaan teknologi seperti mesin mengurangkan kos pengeluaran dan meningkatkan
daya pengeluaran. Ramai pekerja dalam sektor pembuatan digantikan oleh mesin.
Pengangguran teknologi berlaku.
(vi) Perubahan struktur ekonomi
 Pembangunan ekonomi menyebabkan perubahan struktur ekonomi dari sektor utama
kepada sektor kedua yang lebih moden dan menguntungkan. Pengangguran struktur
berlaku akibat pekerja dalam sektor utama tidak ada kemahiran untuk bekerja dalam
sektor kedua yang banyak menggunakan teknologi dan mesin.
(vii) Sikap manusia sendiri
 Sikap manusia yang malas dan terlalu memilih pekerjaan menyebabkan mereka sanggup
menganggur untuk jangka masa pendek bagi menunggu peluang pekerjaan yang lebih
baik. Pengangguran geseran berlaku.

Ekonomi Malaysia 4
 Modul PdP Ekonomi Penggal 3

( b ) Kesan Pengangguran Terhadap Sosio Ekonomi

(i) Pembaziran sumber

 Pembaziran buruh yang separuh mahir dan mahir. Kemahiran buruh dapat ditingkatkan
dengan cara terus bekerja. Pengangguran menyebabkan buruh hilang kemahiran mereka
dalam melaksanakan tugas mereka.
(ii) Pertumbuhan ekonomi terjejas
 Ekonomi menjadi lembap, AD berkurang dan lebihan penawaran barang berlaku.
Keupayaan ekonomi negara berkurang dan pertumbuhan ekonomi merosot.
(iii) Pendapatan per kapita akan berkurangan
 Pendapatan negara berkurang, PPK berkurang dengan jumlah penduduk yang sama.
(iv) Taraf hidup merosot
 PPK merosot menyebabkan kuasa beli penduduk jatuh. Kesannya taraf hidup merosot.
(v) Kadar kemiskinan meningkat
 Disebabkan pendapatan penduduk berkurang, kadar kemiskinan meningkat,
(vi) Masalah Sosial
 Wujud masalah sosial seperti kecurian dan rompakan demi kelangsungan hidup.
(vii) Ketidakstabilan politik
 Kadar pengangguran yang tinggi mengancam ketenteraman dan kestabilan politik.

( c ) Cara Mengurangkan Pengangguran Dan Meningkatkan Peluang Pekerjaan

(i) Dasar fiskal mengembang

 Kerajaan mengurangkan cukai dan meningkatkan perbelanjaan kerajaan. Kesannya, C, I
dan G meningkat dan AE akan meningkat. Ekonomi berkembang dan permintaan buruh
bertambah dan pengangguran berkurang.
(ii) Dasar kewangan mengembang
 Kerajaan boleh menambahkan bekalan wang di pasaran. Kadar bunga jatuh, kos pinjaman
jatuh dan pelaburan bertambah. AE meningkat dan permintaan buruh bertambah dan
pengangguran diatasi.
(iii) Menambahkan peluang pekerjaan
 Mengembangkan sektor-sektor ekonomi yang berpotensi. Contohnya, menyediakan
tapak-tapak perindustrian yang baharu dan menyediakan insentif-insentif seperti taraf
perintis, elaun cukai pelaburan dan kawasan perdagangan bebas untuk menarik pelabur.
Sektor perindustrian dapat berkembang dan peluang pekerjaan dapat disediakan.
(iv) Perancangan pembangunan sumber tenaga manusia
 Penyediaan kemahiran dan pembentukan modal insan di institusi pengajian tinggi atau
institusi kemahiran oleh pihak kerajaan dapat menyediakan keperluan kemahiran yang
diperlukan oleh pasaran kerja. Pengangguran struktur dapat diatasi.
(v) Kemahiran dan latihan buruh
 Penyediaan dan penambahan institusi kemahiran seperti politeknik dan Institusi
Kemahiran Mara ( IKM ) menyediakan belia dengan pelbagai kemahiran yang sesuai
untuk membantu mereka mendapat pekerjaan. Mobiliti buruh juga meningkat dan
mengurangkan pengangguran.
(vi) Penyebaran maklumat yang lengkap
 Maklumat tentang keperluan dan peluang pekerjaan boleh disebarkan melalui media
cetak, media eletronik atau internet. Mengurangkan pengangguran geseran yang berlaku
kerana kekurangan maklumat tentang pekerjaan.
(vii) Reformasi tanah
 Pembukaan tanah-tanah baharu untuk petani yang kekurangan tanah seperti dilaksanakan
FELDA, FELCRA, KEJORA dan sebagainya. Peluang pekerjaan wujud termasuk kerja-
kerja hiliran seperti pemprosesan pembuatan dan perkhidmatan dan seterusnya menutup
masalah pengangguran.

Ekonomi Malaysia 5
 Modul PdP Ekonomi Penggal 3

1.4 Upah

(a) Takrif Upah Wang Upah Bukan Wang dan Upah Benar

Upah Wang
 Jumlah wang yang diterima oleh buruh atas sumbangan tenaga fizikal dan mental dalam
proses pengeluaran atau kegiatan ekonomi. Contoh: upah yang diterima oleh seorang pekerja.

Upah Bukan Wang

 Upah yang diterima oleh buruh dalam bentuk selain daripada wang. Contohnya: pakaian
seragam, tempat tinggal, perubatan dan sebagainya.

Upah Minimun
 Bayaran terendah bulanan atau harian yang diterima oleh seorang pekerja yang dibayar oleh
majikan.

Upah Benar
 Kemampuan atau keupayaan upah wang untuk mendapat barang dan perkhidmatan. Apabila
harga barang naik, upah benar turun.
 Upah benar = Upah wang x
 Upah benar = Upah wang bagi tahun yang IHP ialah 100.

 Contoh 1: Pada tahun 2012, gaji guru RM 5 000, indeks harga pengguna 2011 dan 2012 ialah
100 dan 120.
i) Berapakah upah benar guru tersebut pada tahun 2012
 Upah benar = 5000 x
= RM 4 166.67
 Contoh 2: Gaji buruh naik dari RM 5 000 ke RM 6 000 dari tahun 2011 ke 2012. IHP
masing-masing ialah 100 dan 110 untuk kedua-dua tahun.
ii) Hitung Upah benar 2012.
 Upah benar 2012 = 6 000 x
= RM 5 454.54

(b) Faktor-faktor Membezakan Upah Mengikut Sektor Dan Pekerjaan

I. Mengikut Sektor

(i) Perbezaan keanjalan penawaran

 Semakin anjal penawaran semakin tinggi upah. Keanjalan penawaran sektor pertanian
kurang anjal berbanding sektor perindustrian. Ini kerana proses pengeluaran sektor
pertanian mengambil masa yang panjang berbanding sektor perindustrian yang hanya
memerlukan masa singkat untuk dikeluarkan. Apabila harga barang naik, keluaran dalam
sektor pertanian tidak dapat berubah dengan cepat tetapi sektor perindustrian dapat
diubah dengan cepat. Maka upah sektor perindustrian lebih tinggi.
(ii) Musim dan bencana
 Keluaran sektor pertanian dan perikanan bergantung kepada musim dan bencana, hasil
keluaran sektor tersebut tidak tetap dan upah buruh pun rendah. Contoh: upah penoreh
getah rendah pada musim hujan. Keluaran sektor perindustrian tidak dipengaruhi oleh
musim dan bencana alam, hasil pengeluar stabil dan upah buruh pun lebih tinggi.

Ekonomi Malaysia 6
 Modul PdP Ekonomi Penggal 3

(iii) Harga keluaran

 Harga keluaran sektor perindustrian lebih tinggi daripada sektor pertanian kerana nilai
ditambah barang sektor perindustrian lebih tinggi daripada sektor pertanian yang hanya
bersifat bahan mentah.
(iv) Peranan orang tengah
 Keluaran sektor pertanian yang dipasarkan melalui orang tengah menyebabkan
pendapatan dan upah pengeluar rendah kerana ditindas oleh orang tengah dari segi harga.
Disebabkan tiada maklumat yang sempurna tentang harga pasaran- Keluaran sektor
perindustrian tidak terikat dengan orang tengah. Pengeluar bebas memasarkan barang
mereka untuk mendapatkan untung maksimum. Upah dan pendapatan lebih tinggi.
(v) Daya pengeluaran sut
 Daya pengeluaran sut sektor pertanian lebih rendah , maka upah lebih rendah kerana
berintensifkan buruh dan penggunaan teknologi. Daya pengeluaran sut sektor
perindustrian lebih tinggi kerana penggunaan teknologi yang canggih, maka upah lebih
tinggi.
(vi) Kekuatan kesatuan sekerja
 Buruh yang menyertai kesatuan sekerja cenderung menerima upah lebih tinggi kerana
kebajikan dan hak pekerja sentiasa dibela oleh kesatuan. Contoh: Kesatuan sekerja
sentiasa memperjuangkan gaji yang berpatutan untuk ahli-ahlinya dari majikan.

II. Mengikut Pekerjaan

(i) Permintaan dan penawaran buruh

 Jika permintaan buruh lebih daripada penawaran buruh, upah buruh akan naik dan
sebaliknya. Contoh: Permintaan doktor tinggi berbanding penawarannya, maka upah
doktor tinggi.
(ii) Perbezaan Tanggungjawab
 Semakin besar tanggungjawab dan beban kerja, semakin tinggi upah yang diterima dan
sebaliknya. Contoh: tanggungjawab pengurus kilang lebih besar daripada pekerja kilang,
upah pengurus kilang lebih tinggi.
(iii) Perbezaan taraf pendidikan dan pengalaman
 Semakin tinggi taraf pendidikan dan pengalaman, semakin tinggi upah diterima oleh
buruh dan sebaliknya. Contoh: Upah pensyarah lebih tinggi daripada upah kerani pejabat.
(iv) Ganjaran bukan wang
 Faedah selain upah wang seperti kemudahan tempat tinggal, pengangkutan dan perubatan.
Upah pekerja mungkin rendah jika terdapat banyak ganjaran bukan wang.
(v) Kekuatan kesatuan sekerja
 Buruh yang menyertai kesatuan sekerja cenderung menerima upah lebih tinggi kerana
kebajikan dan hak pekerja sentiasa dibela oleh kesatuan. Contoh: Kesatuan sekerja
sentiasa memperjuangkan gaji yang berpatutan untuk ahli-ahlinya dari majikan.
(vi) Perbezaan kemahiran
 Semakin tinggi kemahiran buruh, semakin tinggi upah akan diterima dan sebagainya.
Buruh mahir menerima upah lebih berbanding buruh kurang mahir kerana buruh kurang
mahir senang digantikan dengan mudah.
(vii) Perbezaan mobiliti buruh
 Mobiliti buruh dibahagikan kepada mobiliti tempat dan mobiliti kegunaan
 Buruh yang mempunyai mobiliti yang tinggi cenderung menerima upah yang tinggi
kerana memudahkan majikan memindahkan pekerja mengikut keperluan dan sebaliknya.

Ekonomi Malaysia 7
 Modul PdP Ekonomi Penggal 3

PANDUAN MENJAWAB SOALAN

BAHAGIAN A ( SOALAN ESEI )
Soalan
1 (a) Terangkan maksud pengangguran struktur. [2]
(b) Terangkan dua cara mengatasi masalah pengangguran struktur. [4]

Cadangan Jawapan
1(a)
 Pengangguran struktur berlaku akibat perubahan struktur ekonomi sesebuah negara. Contoh,
perubahan daripada sektor utama kepada sektor pembuatan menyebabkan pekerja di sektor
utama menganggur kerana tidak mempunyai kemahiran dan mobiliti untuk bekerja dalam
sektor pembuatan.
1(b)
Dua cara mengatasi pengangguran struktur
i) Perancangan pembangunan sumber tenaga manusia
 Penyediaan kemahiran dan pembentukan modal insan di institusi pengajian tinggi atau
institusi kemahiran oleh pihak kerajaan untuk menyediakan keperluan kemahiran yang
diperlukan oleh pasaran kerja.
ii) Kemahiran dan latihan buruh
 Penyediaan dan penambahan institusi kemahiran seperti politeknik dan Institusi Kemahiran
Mara ( IKM ) menyediakan belia dengan pelbagai kemahiran yang sesuai untuk membantu
mereka mendapat pekerjaan. Mobiliti buruh juga meningkat dan mengurangkan
pengangguran struktur.

BAHAGIAN A ( SOALAN KUANTITATIF )

Soalan
1 ( a ) Berikan definisi tenaga buruh dan pengangguran. [2]
( b ) Jadual berikut menunjukkan data tenaga buruh dan guna tenaga di Malaysia antara tahun
2010, 2011 dan 2012.

Tahun Tenaga Buruh Guna Tenaga

( ‘000 orang ) ( ‘000 orang )
2010 12 303.9 11 899.5
2011 12 675.8 12 284.4
2012 13 119.6 12 733.2
Sumber: Laporan Ekonomi, Kementerian Kewangan Malaysia
Berdasarkan jadual di atas,
(i) Hitungkan jumlah penganggur di Malaysia bagi tahun 2010 hingga tahun 2012. [2]
(ii) Hitungkan kadar pertumbuhan tenaga buruh dan guna tenaga di Malaysia bagi tahun 2011
hingga tahun 2012 [4]
(iii) Nyatakan arah aliran kadar pertumbuhan tenaga buruh dan guna tenaga di Malaysia bagi
tahun 2011 hingga tahun 2012. [2]

Cadangan Jawapan
1 (a)
- Tenaga Buruh ialah penduduk yang berumur 15 hingga 64 tahun sama ada yang bekerja atau
yang menganggur kecuali pelajar, suri rumah dan pesara
- Pengangguran ialah tenaga buruh yang tidak melakukan sebarang kegiatan ekonomi dan
sedang aktif mencari pekerjaan tetapi belum memperoleh pekerjaan

Ekonomi Malaysia 8
 Modul PdP Ekonomi Penggal 3

1(b)(i)
- Jumlah Penganggur = Tenaga Buruh – Guna Tenaga
Tahun Jumlah Penganggur ( ‘000 orang )
2010 12 303.9 – 11 899.5 = 404.4
2011 12 675.8 – 12 284.4 = 391.4
2012 13 119.6 – 12 733.2 = 386.4

1 ( b ) ( ii )
- Kadar Pertumbuhan Tenaga Buruh
= x 100
- Kadar Pertumbuhan Guan Tenaga
= x 100

Kadar Pertumbuhan
Tahun
Tenaga Buruh ( % ) Guna Tenaga ( % )

2011 x 100 = 3.02 x 100 = 3.23

2012 3.50 3.65

1 ( b ) ( iii )
- Kadar pertumbuhan tenaga buruh semakin meningkat dari 3.02% pada tahun 2011 kepada
3.50% pada tahun 2012
- Kadar pertumbuhan guna tenaga semakin meningkat dari 3.23% pada tahun 2011 kepada
3.65% pada tahun 2012

SOALAN PENGAYAAN
BAHAGIAN A ( SOALAN ESEI )
1 Terangkan konsep-konsep yang berikut:
(a) Tenaga buruh [2]
(b) Guan tenaga [2]
(c) Pengangguran [2]

2 Terangkan punca –punca berlakunya pengangguran. [6]

3 Jelaskan tiga kesan pengangguran terhadap sosio ekonomi di Malaysia [6]

4 Jelaskan jenis-jenis pengangguran berikut:

(a) Pengangguran kitaran [2]
(b) Pengangguran bermusim [2]
(c) Pengangguran teknologi [2]

5 Bagaimanakah dasar-dasar berikut membantu mengurangkan pengangguran di Malaysia?

(a) Dasar Fiskal [3]
(b) Dasar Kewangan [3]

6 ( a ) Berikan definisi upah. [2]

( b ) Dengan contoh berangka, bezakan upah wang dan upah benar [4]

7 Jelaskan sebab-sebab upah berbeza mengikut sektor? [6]

Ekonomi Malaysia 9
 Modul PdP Ekonomi Penggal 3

BAHAGIAN A ( SOALAN KUANTITATIF )

1 Jadual berikut menunjukkan data tenaga buruh dan bilangan orang bekerja di Malaysia pada tahun
2010, 2011 dan 2012.

Butiran Jumlah ( ribu orang )

2010 2011 2012
Jumlah Penduduk 27 932.4 28 502.5 29 778.9
Tenaga Buruh 9 616.1 9 892.1 9 886.2
Bilangan orang bekerja 9 321.7 9 535.0 9 542.6
( Diubahsuaikan daripada Laporan Ekonomi, Kementerian
Kewangan Malaysia )

a) Apakah yang dimaksudkan dengan tenaga buruh dan bilangan orang bekerja? [2]
b) Berdasarkan jadual di atas:
(i) Hitung kadar pertumbuhan tenaga buruh dan guna tenaga pada tahun 2011 dan 2012. [4]
(ii) Hitungkan kadar pengangguran pada tahun 2011 dan 2012. [2]
(iii) Terangkan arah aliran pengangguran dan mengapa arah alirannya sedemikian. [2]

2 Jadual di bawah menunjukkan tenaga buruh dan guna tenaga mengikut sektor di Malaysia pada
tahun 1990 dan tahun 2000
Guna Tenaga Mengikut Sektor Tahun
1990 ( ‘000 orang ) 2000 ( ‘000 orang )
Pertanian, perhutanan penternakan dan 1737.6 1711.8
perikanan
Perlombongan dan kuari 36.8 27.3
Pembuatan 1332.8 2125.8
Pembinaan 423.9 798.9
Elektrik, gas dan air 46.7 48.1
Pengangkutan, penyimpanan dan 301.9 422.7
perhubungan
Perdagangan borong dan runcit, hotel 1217.8 1790.1
dan restoran
Perkhidmatan kewangan, insurans, 258.4 462
hartanah dan perniagaan
Perkhidmatan masyarakat, sosial dan 1329.0 1935.1
persendirian
Jumlah 6685.0 9321.7
Sumber: Laporan Ekonomi Malaysia

a) Berikan definisi guna tenaga. [1]

b) ( i) Hitung kadar pertumbuhan guna tenaga bagi sektor pertama, kedua dan ketiga di Malaysia
pada tahun 2000. [3]
c) (i) Hitungkan peratus sumbangan guna tenaga sektor pertama, kedua dan ketiga bagi tahun
1999 dan tahun 2000. [3]
(ii) Sektor manakah memberikan sumbangan terbesar terhadap guna tenaga di Malaysia pada
tahun 1990 dan 2000? [1]
(iii) Huraikan arah aliran sumbangan setiap sektor guna tenaga. [1]
(iv) Nyatakan satu faktor yang menyebabkan arah aliran sedemikian. [1]

Ekonomi Malaysia 10
 Modul PdP Ekonomi Penggal 3

Bab 2 : INFLASI DAN KOS SARA HIDUP

2.1 Indeks harga dan inflasi

a) Indeks harga pengguna ialah ukuran / petunjuk harga purata barang-barang dan perkhidmatan
pada tahun tertentu berbanding tahun asas.

b) Menghitung indeks harga pengguna:

i) Pemilihan Tahun Asas
 Tahun asas merupakan tahun yang tingkat harganya dijadikan asas perbandingan
dengan tingkat harga tahun-tahun kemudiannya.
 Tahun asas biasanya merupakan tahun normal yang tingkat harga pada umumnya
adalah stabil.
 Indeks harga pada tahun asas diberikan nilai 100.
ii) Pemilihan barang pengguna
 Barang yang dipilih merupakan barang yang dianggap boleh mewakili barang-barang
pengguna dalam ekonomi,
 Barang yang digunakan oleh kebanyakan pengguna berasaskan cita rasa, adat resam
dan corak perbelanjaan purata masyarakat tempatan.
iii) Wajaran barang yang dipilih
 Wajaran yang besar diberi kepada barang yang penting manakala wajaran yang
sedikit bagi barang yang kurang penting.
.
Pengiraan Indeks Harga berwajaran
 Andaikan makanan lebih penting, diikuti oleh minuman dan seterusnya pakaian.
Andaikan wajaran masing-masing ialah 50%. 30% dan 20%.
 Ini bermakna bahawa sebahagian besar pendapatan pengguna akan dibelanjakan untuk
makanan, minuman dan sedikit untuk pakaian.
 Jadual 1.1 dapat membantu kita mendapatkan indeks harga bagi barang pengguna
keseluruhan. Angka 137.5 menunjukkan indeks harga pengguna berwajaran bagi
keseluruhan barang pada tahun 2013 berbanding dengan tahun 2010.
 Ini bermakna secara keseluruhannya tingkat harga umum barang pengguna telah
meningkat sebanyak 37.5% antara tahun 2010 dan 2013.

Jadual 1.1 Indeks Harga Pengguna Berwajaran

Kumpulan Harga Harga 2010 Wajaran Indeks Indeks Indeks harga

Barang asas baru Tahun harga Harga berwajaran
(2010) (2013) asas 2013 berwajaran 2013
RM RM
Makanan 20.00 25.00 100 5 125 500 6 250
Minuman 20.00 30.00 100 3 150 300 4 500
Pakaian 10.00 15.00 100 2 150 200 3 000

Indeks harga 300/3 10 1000/10 1 3750/100

=100 100 = 137.5

c) Inflasi kenaikan dalam tingkat harga umum barangan secara menyeluruh dan berterusan
dalam sesebuah ekonomi.

d) Menghitung kadar inflasi dengan menggunakan indeks harga pengguna.Kadar inflasi ialah
peratus kenaikan harga umum barang-barang dan perkhidmatan tahun semasa berbanding
tahun sebelumnya. Secara rumus,

Ekonomi Malaysia 11
 Modul PdP Ekonomi Penggal 3

Kadar inflasi = x 100

Di mana IHP1 = Indeks harga semasa

IHP0 = Indeks harga pengguna asal

Contoh pengiraan;

Berdasarkan indeks harga pengguna di bawah, kadar inflasi dapat dihitung seperti berikut:

Tahun Indeks Harga Pengguna Kadar Inflasi ( %)

2000 100.0 -
2001 101.4 x 100 = 1.4
2002 103.1 x 100 = 1.7%

Kesimpulan :
i) Tingkat harga tahun 2001 adalah 1.4% lebih tinggi daripada tahun 2000
ii) Tingkat harga tahun 2002 adalah 1.7% lebih tinggi daripada tahun 2001
iii) Secara purata inflasi antara tahun 2000 hingga 2002 ialah ;
= x 100 = 1.55%
iv) Hubungan indeks harga pengguna (IPH) dengan inflasi secara positif, semakin tinggi
IHP, semakin tinggi kadar inflasi yang berlaku dalam negara.
v) Kegunaan maklumat indeks harga dan inflasi:
a) untuk mengukur nilai wang benar
b) menentukan kos sara hidu
c) menentukan tingkat pendapatan benar isi rumah/ kuasa beli
d) menentukan nilai Keluaran Dalam Negara Kasar benar
e) menentukan / mengukur taraf hidup
f) menentukan kerajaan membuat dasar yang berkaitan

e) Jenis inflasi
 Inflasi dapat dikelaskan kepada inflasi tarikan permintaan, inflasi tolakan kos dan inflasi
diimport.
i) Inflasi Tarikan Permintaan
 Inflasi tarikan permintaan berlaku apabila permintaan agregat terus meningkat
melebihi keupayaan ekonomi untuk menghasilkan barangan pada masa ekonomi
negara berada pada tingkat guna tenaga penuh.
 Kenaikan permintaan agregat mungkin berpunca daripada;
(a) Kenaikan perbelanjaan agregat. Kenaikan komponen perbelanjaan agregat
iaitu perbelanjaan penggunaan, perbelanjaan kerajaan, pelaburan dan eksport
bersih akan menaikkan tingkat permintaan agregat dalam ekonomi.
(b) Tambahan bekalan wang. Tambahan bekalan wang yang berlebihan yang tidak
dikawal menyebabkan kadar kecairan yang tinggi dalam ekonomi dan seterusnya
meningkatkan permintaan agregat.
 Inflasi berlaku apabila terlalu banyak wang mengejar barangan dan perkhidmatan
yang sedikit.

Ekonomi Malaysia 12
 Modul PdP Ekonomi Penggal 3

ii) Inflasi Tolakan Kos

 Inflasi tolakan kos berlaku apabila wujud kenaikan kos pengeluaran akibat daripada
kenaikan harga faktor pengeluaran dan matlamat firma meningkatkan keuntungan.
 Contohnya tuntutan upah buruh yang lebih tinggi oleh kesatuan sekerja dan kenaikan
harga bahan mentah.
iii) Inflasi Dimport
 Inflasi dimport berlaku apabila negara mengimport barang daripada negara yang
mengalami masalah inflasi .
 Harga barang import meningkat dan menyebabakan kenaikan harga barang dan
perkhidmatan di negara yang mengimport.

2.2 Inflasi di Malaysia

Jadual menunjukkan kadar inflasi di Malaysia tahun 2008 hingga 2012

Tahun Kadar inflasi (%)

2008 5.4
2009 0.6
2010 1.7
2011 3.2
2012 1.9
(Sumber : Kementerian Kewangan Malaysia, Laporan Ekonomi 2012/2013)

 Kadar inflasi yang tertinggi ialah pada tahun 2008 iaitu 5.4% kemudian merosot pada tahun
2009 (0.6%) kerana berlakunya kemelesetan ekonomi.
 Pada tahun 2010 tingkat harga meningkat semula sehingga tahun 2011 akibat daripada
pemulihan ekonomi dan pertumbuhan ekonomi.
 Pada tahun 2012 kadar inflasi telah menurun kepada 1.9%

2.3 Faktor Mempengaruhi Inflasi

i) Permintaan agregat melebihi penawaran agregat
 inflasi berlaku disebabkan pertambahan permintaan agregat dalam negara secara
 berterusan sedangkan penawaran agregat tidak berubah disebabkan guna tenaga penuh.
ii) Kenaikan kadar upah
 Kenaikan kadar upah buruh akan menyebabkan kos pengeluaran meningkat dan
pengeluar akan mengurangkan pengeluaran. Keadaan ini akan menyebabkan kenaikan
tingkat harga dan jika berlaku berterusan akan menyebabkan inflasi.
iii) Kenaikan harga faktor pengeluaran
 kenaikan harga faktor pengeluaran seperti bahan mentah akan menyebabkan kos
pengeluaran yang ditanggung oleh pengeluar bertambah. Penawaran agregat berkurang
dan paras harga umum meningkat dan menyebabkan berlakunya inflasi.
iv) Peningkatan harga barang yang diimport
 Apabila berlaku kenaikan harga barang yang diimport / kenaikan nilai mata wang asing
dari negara yang mengalami inflasi, maka kos mengimport adalah tinggi dan keadaan ini
akan menyebabkan kenaikan harga barang yang diimport.

2.4 Kos Sara Hidup

 Jumlah perbelanjaan yang diperlukan untuk seseorang individu meneruskan kehidupan
sehariannya seperti makanan, minuman , tempat tinggal dan keselamatan.
 Taraf hidup merujuk kepada sejauh mana mudahnya seseorang yang hidup pada sesuatu masa
dan tempat tertentu dapat memenuhi keperluan kehidupan mereka.

Ekonomi Malaysia 13
 Modul PdP Ekonomi Penggal 3

 Taraf hidup dapat diukur dengan membandingkan pendapatan boleh belanja yang diterima
oleh seseorang atau sebuah keluarga untuk memenuhi keperluan asas.
 Hubungan antara kos sara hidup dengan taraf hidup adalah secara songsang, ini bermakna
bila kos sara hidup tinggi maka taraf hidupnya adalah rendah.

2.5 Kesan Inflasi

Kesan inflasi terhadap ekonomi
i) Kos sara hidup
 kadar inflasi yang tinggi meningkatkan harga barang umum dan akan menaikkan kos sara
hidup.
ii) Taraf hidup
 Semasa inflasi berlaku kenaikan kos sara hidup dan ini akan menyebabkan taraf hidup
menurun.
iii) Pertumbuhan ekonomi
 Inflasi akan menjejaskan pertumbuhan ekonomi
 Inflasi yang tinggi menyebabkan pulangan pelaburan dalam negara merosot
 Inflasi yang tinggi akan menyebabkan daya saing eksport terjejas iaitu eksport menurun
dan pendapatan negara menurun.
 Namun begitu inflasi sederhana akan mendorong perkembangan ekonomi kerana inflasi
akan meningkatkan keuntungan firma dan menggalakkan pelaburan.
iv) Nilai wang
 Nilai wang ialah kemampuan sesuatu mata wang untuk membeli barang dan
perkhidmatan
 Semasa inflasi, harga barang dan perkhidmatan meningkat, maka nilai wang telah
merosot kerana semakin sedikit barang dan perkhidmatan dapat dibeli dengan jumlah
wang yang sama.
 Inflasi yang berterusan akan menyebabkan masyarakat hilang keyakian terhadap wang
kerana nilainya telah jatuh.
v) Pelbagai golongan
a) Pesara
 Inflasi akan menjejaskan golongan pesara
 Tingkat pendapatan benar golongan pesara akan berkurangan/jatuh
 Inflasi akan menyebabkan pendapatan wang kurang bagi golongan pesara yang
pendapatan wangnya adalah tetap.
b) Peniaga
 Inflasi akan meningkatkan harga barang dan perkhidmatan dan menyebabkan
pendapatan/ keuntungan peniaga bertambah.
c) Penghutang
 Inflasi memberi keuntungan kepada orang yang berhutang
 Jika kadar faedah pinjaman bank tidak berubah, maka penghutang hanya perlu
membayar hutang pada kadar bunga benar yang rendah.

2.6 Langkah Mengawal Inflasi

a ) Dasar kewangan
 Dasar yang dijalankan oleh bank pusat bagi mempengaruhi kegiatan ekonomi melalui
kawalannya terhadap bekalan wang dan kadar faedah.
 Tujuannya untuk mengurangkan permintaan agregat dan mengurangkan bekalan wang
dalam pasaran
b) Alat dasar kewangan;
i) Operasi pasaran terbuka
 Semasa inflasi berlaku, bank pusat akan menjual bil perbendaharan , bon kerajaan
kepada institusi kewangan dan orang ramai. Dengan itu jumlah wang dipasaran akan
berkurang.

Ekonomi Malaysia 14
 Modul PdP Ekonomi Penggal 3

ii) Kadar bank

 kadar faedah yang dikenalkan oleh bank pusat terhadap bank perdagangan apabila
bank perdagangan meminjam daripada bank pusat.
 Semasa inflasi, kerajaan akan menaikkan kadar bank. Apabila kadar bank dinaikkan
maka kadar bunga dipasaran akan meningkat dan seterusnya akan mengurangkan
pinjaman masyarakat di institusi kewangan.
iii) Nisbah rizab berkanun
 Rizab berkanun merupakan sebahagian daripada deposit pelangan di bank
perdagangan yang perlu disimpan di bank pusat dengan kadar yang ditetapkan.
 Semasa inflasi , bank pusat akan menaikkan nisbah rizab berkanun. Keadaan ini akan
mengurangkan lebihan rizab di bank perdagangan dan seterusnya mengurangkan
keupayaan bank perdagangan untuk memberi pinjaman.
iv) Pujukan moral
 Bank pusat akan menjelaskan langkah-langkah kewangan dan tindakan yang
sepatutnya diambil oleh bank perdagangan bagi mengurangkan jumlah kredit yang
boleh dikeluarkan.
 Contohnya bank pusat memujuk bank perdagangan supaya mengurangkan pinjaman.
v) Kawalan kredit terpilih
 Semasa inflasi , bank pusat mengarahkan bank-bank perdagangan agar
mengurangkan jenis pinjaman yang boleh dibiayai.
 Bank pusat mengarahkan agar bank perdagangan menjalankan diskriminasi dalam
pemberian kredit.
 Contohnya kredit hanya akan diberi kepada sektor yang penting dan produktif sahaja.
 Tujuannya untuk mengurangkan penawaran wang dalam pasaran dan kegiatan
ekonomi menjadi perlahan serta kenaikan harga dapat dikawal dan seterusnya inflasi
dapat dikawal.

b) Dasar fiskal
 Dasar yang diambil oleh kerajaan dengan mengubah jumlah perbelanjaan dan cukai yang
dikenakan untuk menstabilkan keadaan ekonomi.
 Langkah untuk melaksanakan dasar fiskal;
i) Mengurangkan perbelanjaan kerajaan. Dengan mengurangkan perbelanjaan kerajaan
akan mengurangkan perbelanjaan agregat dan seterusnya akan mengurangkan
permintaan agregat. Keadaan ini akhirnya akan mengurangkan tekanan inflasi.
ii) Menaikkan cukai. Bila cukai dinaikkan , pendapatan boleh guna masyarakat akan
berkurang dan akan mengurangkan perbelanjaan agregat dan seterusnya akan
mengurangkan permintaan agregat dan akhirnya dapat mengatasi masalah inflasi.
iii) Kerajaan juga boleh mengurangkan perbelanjaan kerajaan dan menaikkan cukai
secara serentak.

c) Dasar Pendapatan
 Dasar kerajaan yang boleh mengawal pendapatan yang diterima oleh isi rumah
terutamanya buruh.
 Kerajaan mengawal kenaikan tingkat upah supaya tidak terlalu tinggi untuk mengatasi
masalah inflasi tolakan kos.
 Kenaikan upah seharusnya tidak melebihi peningkatan daya pengeluaran buruh.
 Dasar upah maksimum perlu dikuatkuasakan, iaitu tingkat upah yang paling tinggi yang
boleh dibayar oleh majikan atau tingkat upah yang paling tinggi boleh dituntut oleh
kesatuan sekerja.
 Ini bermakna tingkat upah tidak boleh melebihi tingkat upah maksimum tersebut. Oleh itu
kos pengeluaran kurang daripada peningkatan daya pengeluaran buruh dan inflasi dapat
dikawal.

Ekonomi Malaysia 15
 Modul PdP Ekonomi Penggal 3

d) Lain-lain Kawalan
i) Kawalan harga
 Kawalan harga terhadap barang-barang tertentu seperti beras, tepong, susu, minyak
masak dan lain-lain barang kawalan.
 Kerajaan melaksanakan dasar harga maksimum iaitu harga yang ditetapkan oleh
kerajaan haruslah lebih rendah daripada harga keseimbangan di pasaran.
 Keadaan ini menyebabkan kejatuhan tingkat harga umum dan dengan itu inflasi
dapat dikawal.

ii) Menambah keluaran

 Untuk menambah keluaran daya pengeluaran buruh mesti ditingkatkan dengan cara
memberi latihan kemahiran, seminar, bengkel, menyediakan pasarana yang menarik,
mengutamakan kebajikan pekerja dan lain-lain.
 Keadaan tersebut boleh meningkatkan motivasi dan semangat pekerja untuk bekerja
dan akhirnya meningkatkan keluaran.
 Apabila keluaran bertambah, harga barang akan jatuh dan seterusnya inflasi dapat
dibendung.

iii) Kawalan eksport dan import

 Kerajaan hanya perlu mengimport barang yang penting sahaja dan mengurangkan
import barang yang tidak penting dengan cara mengenakan kuota atau meningkatkan
cukai import.
 Kerajaan juga perlu mengurangkan eksport barang penting dan meningkatkan eksport
barang yang tidak penting supaya barang dalam negara akan bertambah.
 Keadaan ini akan mengurangkan tekanan terhadap kenaikan harga barang dan inflasi
dapat dikawal.

iv) Dasar catuan

 Dasar kerajaan yang menghadkan pembelian barang pengguna terhadap sesuatu
barang.
 Tujuan dasar ini ialah;
a) untuk mengagihkan barang-barang keperluan yang penting kepada pengguna
deng cara pemberian kupon.
b) mengelakkan pihak yang mengambil kesempatan untuk membeli barang dengan
kuantiti yang banyak dan akan menyebabkan berlakunya kenaikan harga barang.

2.7 Belanjawan Negara Malaysia

a) Konsep Belanjawan Negara Malaysia

 Merupakan satu penyata yang menunjukkan anggaran hasil dan perbelanjaan kerajaan
bagi satu tahun tertentu.
 Hasil kerajaan terdiri daripada hasil cukai dan hasil bukan cukai
 Perbelanjaan kerajaan meliputi perbelanjaan mengurus dan perbelanjaan pembangunan.
 Belanjawan Negara terbahagi tiga ;
i) Belanjawan lebihan
 Berlaku bila hasil yang diperolehi melebihi jumlah perbelanjaan yang dibuat.
 Belanjawan ini dilaksanakan semasa ekonomi mengalami inflasi melalui
peningkatan cukai.
 Pengurangan perbelanjaan kerajaan akan menyebabkan perbelanjaan agreggat
(AD) turun dan ekonomi negara akan mengucup, tingkat harga turun dan
akhirnya inflasi dapat dikawal.

Ekonomi Malaysia 16
 Modul PdP Ekonomi Penggal 3

ii) Belanjawan kurangan/ defisit

 Berlaku bila jumlah perbelanjaan kerajaan melebihi daripada hasil yang
diperoleh.
 Untuk menampung kekurangan itu kerajaan terpaksa meminjam dari dalam
negeri atau luar negeri.
 Belanjawan ini dilaksanakan semasa ekonomi mengalami kemelesetan.
 Untuk merangsang perkembangan kegiatan ekonomi, kerajaan perlu
meningkatkan perbelanjaan bagi mewujudkan peluang pekerjaan. Keadaan ini
akan menyebabkan AD naik dan ekonomi mengalami pertumbuhan dan
seterusnya akan mengurangkan pengangguran
iii) Belanjawan seimbang
 Berlaku dalam keadaan bila jumlah hasil yang diperolehi sama dengan jumlah
perbelanjaan yang dibuat.
 Belanjawan seimbang dilaksanakan untuk mengukuhkan kedudukan kewangan
sektor awam dan kestabilan ekonomi apabila ekonomi sudah mencapai guna
tenaga penuh.

b) Struktur Perbelanjaan dan Hasil Kerajaan Persekutuan dan Arah Alirannya

i) Perbelanjaan Kerajaan Persekutuan dan Arah Alirannya

 Perbelanjaan Kerajaan Persekutuan terdiri daripada perbelanjaan mengurus dan
perbelanjaan pembangunan
a) Perbelanjaan Mengurus
 Perbelanjaan mengurus ialah perbelanjaan kerajaan untuk mengurus atau
membiayai kegiatan pentadbiran kerajaan dan memberi perkhidmatan kepada
orang ramai untuk memenuhi keperluan semasa.
 Perbelanjaan mengurus bersifat berulang-ulang pada setiap tahun.
 Perbelanjaan mengurus mengikut objek terdiri daripada:
i) Emolumen –bayaran gaji kepada kakitangan awam dan merupakan
perbelanjaan kerajaan yang terbesar.
ii) Pencen dan ganjaran –bayaran kepada kakitangan kerajaan yang telah
bersara
iii) Bayaran khidmata hutang – bayaran ini termasuk bayaran balik pinjaman
kerajaan dan bunga atas pinjaman Negara.
iv) Pemberian dan serahan kepada kerajaan negeri – perbelanjaan ini meliputi
kos penyelenggaraan jalan raya negeri, Bantuan Rakyat 1 Malaysia dan
lain-lain.
v) Bekalan dan perkhidmatan – perbelanjaan ini meliputi peruntukkan
perbelanjaan sekolah, hospital serta bangunan kerajan lain.
vi) Subsidi – merupakan bantuan kewangan yang merangkumi subsidi
petroleum dan subsidi barang kawalan lain dan subsidi harga padi.
vii) Perolehan asset – perbelanjaan membaiki / menaik taraf harta tetap milik
awam
viii) Bayaran balik dan hapus kira – keadaan ini berlaku apabila kerajaan
persekutuan menerima pendahuluan daripada Bank Negara Malaysia,
bayaran balik dan hapus kira hendaklah dibuat dalam tempoh yang
ditetapkan.
ix) Pemberian kepada badan berkanun – tujuannya ialah untuk memastikan
kerajaan boleh terlibat secara langsung dalam pembangunan sosioekonomi
negara, contoh badan berkanun yang menerima pemberian ialah Kumpulan
Wang Simpanan Pekerja (KWSP).

Ekonomi Malaysia 17
 Modul PdP Ekonomi Penggal 3

Perbelanjaan Mengurus Kerajaan Persekutuan (Mengikut objek 2010 – 2012)

2010 2011 2012
Butiran RM juta % RM juta % RM juta %
Emolumen 46 663 30.8 50 148 27.5 59 197 29.2
Pencen dan ganjaran 11 515 7.4 13 565 7.4 14 188 7.0
Bayaran khidmat hutang 15 621 10.3 17 716 9.7 20 453 10.1
Pemberian dan serahan kepada 4 689 3.1 5 535 3.0 5 846 2.9
kerajaan negeri
Bekalan dan perkhidmatan 23 841 15.7 28 949 15.9 31 960 15.8
Subsidi 23 106 15.2 36 256 19.9 42 404 20.9
Perolehan asset 1 869 1.2 2 665 1.5 1 154 0.6
Bayaran balik dan hapus kira 601 0.4 1 009 0.6 1 362 0.7
Pemberian kepada badan 12 407 8.2 13 772 7.5 15 054 7.4
berkanun 11 320 7.5 12 980 7.1 10 999 5.4
Perbelanjaan lain

Jumlah Perbelanjaan Mengurus 151 633 100 182 594 100 202 617 100
Peratus perubahan tahunan -3.5% 20.4% 11.0%
(Sumber: Kementerian Kewangan Malaysia, Laporan
Ekonomi 2012/1013)
Arah aliran perbelanjaan mengurus
 Komponen yang semakin meningkat dari tahun 2010 hingga 2012 ialah emolumen, bayaran
khidmat hutang, pemberian dan serahan kepada kerajaan negeri, subsidi serta bayaran balik
dan hapus kira.
 Komponen yang menurun dari tahun 2010 hingga 2012 ialah pencen dan ganjaran, bekalan
dan perkhidmatan, perolehan aset, pemberian kepada badan berkanun serta perbelanjaan lain.
 Emolumen tetap merupakan komponen terbesar dalam perbelanjaan mengurus dengan
peratusnya 29.2% pada tahun 2012.
 Perbelanjaan mengurus menurun sebanyak 3.5% pada tahun 2010, kerana kerajaan telah
menurunkan perbelanjaan mengurus pada tahun tersebut kesan daripada krisis kewangan
global pada tahun 2009 dan menyebabkan hasil Kerajaan Persekutuan merosot pada tahun
2010.
 Perbelanjaan mengurus Kerajaan Persekutuan meningkat pada tahun 2011 iaitu 20.4% dan
11.0% pada tahun 2012.
 Perbelanjaan mengurus juga dapat dikategorikan mengikut sektor iaitu:

i) Keselamatan
 Pertahanan
 Keselamatan dalam negeri
ii) Perkhidmatan sosial
 Pendidikan dan latihan
 Kesihatan
 Perumahan
 Lain-lain
iii) Perkhidmatan ekonomi
 Pertanian dan pembangunan luar bandar
 Kemudahan awam
 Perdagangan dan perindustrian
 Pengangkutan
 Perhubungan
 Lain-lain
iv) Pentadbiran am
v) Perbelanjaan lain Pembangunan

Ekonomi Malaysia 18
 Modul PdP Ekonomi Penggal 3

b) Perbelanjaan Pembangunan

 Perbelanjaan kerajaan untuk menambah infrastruktur serta membiayai pelbagai

projek pembangunan
 Perbelanjaan pembangunan dapat dikategorikan mengikut sektor seperti;

i) Keselamatan – bertujuan untuk mempertahankan keselamatan negara seperti

membeli pesawat dan peralatan tentera, membina kem tentera, balai polis dan
rumah kediaman anggota askar dan polis.

ii) Pentadbiran sosial- perbelanjaan untuk pendidikan dan latihan merupakan

perbelanjaan yang terbesar diikuti oleh perbelanjaan untuk kesihatan. Ia bertujuan
untuk menaik taraf pendidikan dan kesihatan rakyat.

iii) Perkhidmatan ekonomi- perbelanjaan yang terbesar ialah pengangkutan, diikuti

oleh perbelanjaan perdagangan dan perindustrian seperti penyediaan tapak
perindustrian.

iv) Pentadbiran am- meliputi perbelanjaan untuk

 Pembelian peralatan baharu seperti komputer dan mesin pencetak untuk
menjalankan pentadbiran di pelbagai jabatan kerajaan
 Kos pemasangan sistem pengurusan atas talian supaya pentadbiran kerajaan
lebih cekap dan pantas.

Perbelanjaan Pembangunan Kerajaan Persekutuan ( 2010 – 2012)

Butiran 2010 2011 2012

RM juta % RM juta % RM juta %
Keselamatan 3 970 7.5 4 569 9.8 4 394 8.8
Pertahanan 2 666 3 711 3 562
Keselamatan dalam negeri 1 304 857 832

Perkhidmatan sosial 20 784 39.4 12 607 27.2 13 643 27.4

Pendidikan 12 046 7 735 8 557
Kesihatan 3 780 2 207 1 948
Perumahan 1 333 762 738
Lain-lain 3 625 1 903 2 399

Perkhidmatan Ekonomi 26 121 49.5 28 156 60.7 30 362 60.9

Pertanian dan pembangunan luar 2 920 1 128 1 901
Bandar 5 286 6 013 5 781
Kemudahan awam 6 987 8 364 5 491
Perdagangan dan perindustrian 8 665 10 140 10 073
Pengangkutan 688 848 587
Perhubungan 1 574 1 663 6 527
Lain-lain
1 917 3.6 1 085 2.3 1 424 2.9
Pentadbiran Am
Jumlah Perbelanjan Pembangunan 52 792 100 46 416 100 49 822 100
Peratus perubahan tahunan 6.6% -1.2% 7.3%
(Sumber : Kementerian Kewangan Malaysia, Laporan Ekonomi
Malaysia 2012/2013)

Ekonomi Malaysia 19
 Modul PdP Ekonomi Penggal 3

Arah Aliran Perbelanjaan Pembangunan:

 Semua komponen perbelanjaan pembangunan mengalami perubahan yang turun naik dari
tahun 2010 higga tahun 2012
 Perkhidmatan ekonomi merupakan komponen perbelanjaan kerajaan yang terbesar iaitu
60.9% pada tahun 2012 iaitu selaras dengan hasrat kerajaan untuk menjadi negara maju
menjelang tahun 2020.
 Perbelanjaan pembangunan menurun pada tahun 2011 iaitu RM46 416 juta berbanding RM52
792 juta pada tahun 2010.
 Namun begitu jumlah perbelanjaan pembangunan meningkat semula kepada RM49 822 juta
pada tahun 2012.

iii) Struktur Hasil Kerajaan Persekutuan dan Arah Alirannya

a) Cukai langsung
 Sumber utama hasil kerajaan persekutuan terutama cukai pendapatan syarikat
 Merupakan sejenis cukai yang beban cukainya tidak boleh dipindahkan kepada
pihak lain
 Contoh cukai langsung :
i) Pendapatan individu,
ii) Cukai pendapatan syarikat,
iii) Cukai pendapatan koperasi,
iv) Cukai pendapatan petroleum
v) Cukai pintu ,
vi) Cukai tanah
vii) Duti stem

b) Cukai tak langsung

 Sejenis cukai yang beban cukainya boleh dipindahkan kepada pihak lain.
 Merupakan komponen hasil kerajaan yang paling kecil
 Contoh cukai tak langsung ialah:
i) Duti eksport,
ii) Duti import
iii) Duti eksais
iv) Cukai barang dan perkhidmatan (GST) diperkenalkan tahun 2015
v) Cukai tak langsung lain

c) Hasil bukan cukai

 Merupakan pendapatan Kerajaan Persekutuan yang diperolehi daripada sumber
selain cukai
 Hasil bukan cukai terdiri daripada:
i) Hasil jualan perkhidmatan awam
ii) Pendapatan daripada pelaburan awam
iii) Denda dan rampasan
iv) Royalti gas dan petroleum
v) Sewa harta awam
vi) Bayaran lessen dan permit
vii) Pemberian daripada kerajaan asing dan agensi antarabangsa.

Ekonomi Malaysia 20
 Modul PdP Ekonomi Penggal 3

Jadual : Struktur Hasil Kerajaan Persekutuan bagi tahun 2010, 2011 dan 2012

Butir 2010 2011 2012

RM juta 100% RM juta 100% RM juta 100%
Cukai langsung 79 009 49.5 102 242 55.1 116 825 56.4
Cukai pendapatan
Syarikat 36 266 22.7 46 888 20 25.3 54 136 26.1
Perseorangan 17 805 11.2 203 10.9 22 445 10.8
Petroleum 18 713 11.7 27 748 14.9 31 962 15.5
Koperasi dan lain-lain 1 667 1.0 1 893 1.0 2 712 1.3
Lain-lain 4 558 2.9 5 509 3.0 5 570 2.7
Cukai tak langsung 30 507 19.1 32 643 17.6 35 668 17.2
Duti eksport 1 810 1.1 2 081 1.1 2 393 1.2
Duti import 1 966 1.2 2 026 1.1 2 245 1.1
Duti eksais 11 770 7.4 11 517 6.2 12 338 6.0
Cukai jualan 8 171 5.1 8 577 4.6 9 185 4.4
Cukai perkhidmatan 3 926 2.5 4 982 2.7 6 197 3.0
Lain-lain 2 863 1.8 3 460 1.9 3 309 1.6
Hasil bukan cukai 50 138 31.4 50 534 27.3 54 753 26.4
Jumlah hasil 159 653 100 185 419 100 207 246 100
(sumber; Kementerian kewangan Malaysia laporan ekonomi
2012/2013)

Arah aliran hasil Kerajaan Persekutuan

 Ketiga-tiga hasil Kerajaan Persekutuan mengalami arah aliran turun naik dari tahun 2010
hingga 2012.
 Cukai langsung merupakan sumber utama utama hasil Kerajaan Persekutuan terutama cukai
pendapatan syarikat.

c) Hutang Negara

 Hutang Negara ialah pinjaman yang dibuat oleh kerajaan untuk menampung pembiayaan
perbelanjaan pembangunan / mengerakkan pertumbuhan ekonomi kesan daripada
perlaksanaan belanjawan kurangan.

 Sumber hutang negara ialah :

i) Pinjaman dalam negara diperoleh daripada penjualan bil perbendaharaan, sijil

pelaburan dan sekuriti kerajaan, Kumpulan Wang Simpanan Pekerja (KWSP), Lembaga
Urusan Tabung Haji, Bank Simpanan Nasional,, Syarikat Insurans, Bank Pusat dan
Bank Perdagangan.
ii) Sumber pinjaman luar negara diperoleh daripada penjualan sekuriti kerajaan di pasaran
kewangan antarabangsa, Bank Duina, Bank Pembangunan Asia dan insititusi kewangan
lain untuk membiayai projek.

 Perkara yang perlu dipertimbangkan tentang hutang Negara ialah:

i) Saiz hutang Negara boleh diukur dengan

a) Nisbah hutang negara kepada Keluaran Negara Kasar (KNK)
= x 100
b) Nisbah hutang negara kepada eksport
= x 100

Ekonomi Malaysia 21
 Modul PdP Ekonomi Penggal 3

ii) Kadar faedah mestilah rendah supaya bayaran khidmat hutang dalam dan luar negeri
rendah
iii) Hutang Negara harus terdiri daripada pelbagai sumber seperti pinjaman dalam negeri
dan pinjaman luar negara, pinjaman jangka pendek dan pinjaman jangka panjang.

 Kebaikan dan kelemahan hutang negara

a) Kebaikan hutang dalam negara

i) Mudah diperoleh daripada insititusi kewangan
ii) Tidak melibatkan kebocoran wang ke luar negara
iii) Tidak dipengaruhi oleh perubahan kadar pertukaran asing

b) Keburukan hutang dalam negara

i) Sumber pinjaman dalam negara terhad
ii) Mengurangkan keupayaan bank perdagangan mencipta kredit
iii) Memburukkan agihan pendapatan Negara

c) Kebaikan hutang luar negara

i) Sumber pinjamannya lebih luas
ii) Membiayai defisit dalam imbangan pembayaran
iii) Tidak mengurangkan keupayaan penciptaan kredit bank-bank perdagangan

d) Keburukan hutang luar negara

i) Melibatkan bocoran wang ke luar negara
ii) Dipengaruhi oleh perubahan kadar pertukaran asing
iii) Kadar faedah lebih tinggi

PANDUAN MENJAWAB SOALAN

BAHAGAIAN A ( SOALAN ESEI )
Soalan
1 ( a ) Terangkan maksud kadar inflasi [2]
( b ) Huraikan bagaimana kenaikan harga import mempengaruhi inflasi. [4]

Cadangan Jawapan
1( a)
 Kadar inflasi merupakan kadar kenaikan tingkat harga umum pada suatu tahun tertentu
berbanding dengan tahun sebelumnya.
 Kadar inflasi = x 100

1 (b)
 Kenaikan harga import akan mempengaruhi inflasi, apabila sesebuah negara mengimport
barang- barang dari negara asing yang mengalami inflasi, barang-barang import tersebut akan
dijual dengan harga yang lebih tinggi di pasaran tempatan.
 Apabila banyak barang import mengalami kenaikan harga, maka inflasi yang diimport akan
berlaku di negara tersebut.

Ekonomi Malaysia 22
 Modul PdP Ekonomi Penggal 3

BAHAGIAN B ( SOALAN KUANTITATIF )

Soalan

1. Jadual di bawah menunjukkan indeks harga pengguna, indeks harga pengeluar dan pendapatan
kasar isi rumah di Malaysia.

Tahun Indeks Harga Indeks Harga Pendapatan kasar isi rumah

Pengguna Pengeluar (RM/bulan)
(2005 = 100) (2005 = 100)
2006 103.6 103.8
2007 105.7 112.2 3686
2008 111.4 125.8
2009 112.1 112.2 4025
2010 114.0 120.9
(Sumber: Jabatan Perangkaan Malaysia,
2011)

(a) (i) Hitung kadar inflasi negara berdasarkan indeks harga pengeluar dari tahun2007 hingga
tahun 2009 [2]

( ii ) Berdasarkan (a) (i), nyatakan arah aliran kadar inflasi tersebut. [1]

(iii) Berikan dua alasan kadar inflasi tinggi dari tahun 2007 hingga tahun 2009. [2]

(b) (i) Hitung kadar inflasi negara berdasarkan indeks harga pengguna dan indeks harga
pengeluar pada tahun 2010. [2]

(ii) Berdasarkan (b) (i), berikan satu sebab mengapa terdapat perbezaan yang ketara dalam
kadar inflasi berdasarkan kedua-dua indeks harga tersebut. [1]

(c) Hitung pendapatan benar isi rumah pada tahun 2007 dan 2009. [2]

Cadangan Jawapan

(a) (i)
Tahun Jawapan
2007 [ (111.2 / 103.8) -1 ] x 100 = 7.13%
2008 [ (125.8 / 111.2) -1 ] x 100 = 13.13%
2009 [ (111.2 / 125.8) -1 ] x 100 = -10.81%
(ii) Kadar inflasi meningkat dari tahun 2007 hingga tahun 2008 dan menurun pada tahun
2009

(iii)
- kenaikan harga petroleum/ minyak dunia
- Kenaikan harga bahan mentah
- Kenaikan harga bahan mentah makanan seperti minyak sayuran
 Mana-mana dua di atas

(b) (i)

Tahun Berdasarkan Indeks Harga Berdasarkan Indeks Harga

Pengguna Pengeluar
2010 [ (114/112.1) -1] x100 =1.69% [ (114/112.1) -1] x100 =1.69%

Ekonomi Malaysia 23
 Modul PdP Ekonomi Penggal 3

(ii)
- Kawalan yang lebih oleh kerajaan terhadap harga pengguna
-Kerajaan banyak memberikan subsidi kepada pengeluaran barang pengguna
-Kenaikan harga di peringkat duina seperti petroleum dan bahan mentah tidak dapat
dikawal oleh kerajaan
 Pilih mana-mana Satu

( c) Pendapatan benar isi rumah tahun 2007

= ( Indeks harga tahun asas/ indeks harga tahun semasa) x pendapatan semasa
= x 3686
= RM3487.23
Pendapatan benar isi rumah tahun 2009
= (Indeks harga tahun asas / indeks harga tahun semasa) x pendapatan semasa
= x 4025
= RM3590.54

SOALAN PENGAYAAN
BAHAIGIAN A ( SOALAN ESEI )
1. a) Apakah yang dimaksudkan dengan kos sara hidup. [2]
b) Terangkan bagaimana hubungan kos sara hidup dengan taraf hidup. [4]

2. Terangkan kesan inflasi terhadap perkara berikut. [6]

i) Taraf hidup
ii) Kos sara hidup
iii) Pertumbuhan ekonomi

3. a) Berikan dua kegunaan maklumat indeks harga pengguna dan inflasi. [2]
b) Terangkan dua sebab berlakunya inflasi tolakan kos dan inflasi tarikan permintaan [4]

4. Jelaskan jenis-jenis inflasi berikut:

a) Inflasi tarikan permintaan [2]
b) Inflasi tolakan kos [2]
c) Inflasi dimport [2]

5. a) Apakah yang dimaksudkan dengan inflasi tolakan kos. [2]

b) Terangkan dua punca inflasi tolakan kos. [4]

6. Terangkan tiga cara mengatasi inflasi tarikan permintaan. [6]

7. a) Berikan dua kegunaan maklumat indeks harga pengguna dan inflasi [2]

b) Terangkan dua sebab berlakunya inflasi tarikan permintaan [4]

8. Apakah maksud belanjawan kurangan? Terangkan bagaimana kerajaan Malaysia membiayai

belanjawan kurangan. [6]

9. a) “Kadar inflasi antara 2 hingga 3 peratus dianggap baik kepada pertumbuhan ekonomi sesebuah
negara”. Jelaskan pernyataan di atas. [2]
b) Nyatakan dua kesan negatif dan dua kesan positif inflasi kepada negara. [4]

Ekonomi Malaysia 24
 Modul PdP Ekonomi Penggal 3

BAHAGIAN B ( SOALAN KUANTITATIF )

1. Jadual di bawah menunjukkan indeks harga pengguna di Malaysia mengikut serata pada tahun
2002, 2003 dan 2004.
Indeks Harga Pengguna
Tahun
Bandar Luar bandar
2002 103.4 102.8
2003 104.4 103.8
2004 105.6 104.7
( Sumber: Kementerian Kewangan Malaysia, Laporan Ekonomi 2004/2005)

a) Apakah yang dimaksudkan dengan indeks harga pengguna dan inflasi [2]
b) Hitung kadar inflasi di Bandar dan Luar Bandar pada tahun 2003 dan tahun 2004. Huraikan
arah aliran inflasi di kedua-dua kawasan tersebut [3]
c) Andaikan Isa bekerja di Bandar manakala Ahmad bekerja di Luar Bandar. Masing-masing
menerima pendapatan yang sama banyak iaitu RM3 000 sebulan pada tahun 2003 dan RM3
200 sebulan pada tahun 2004,
i) Hitung pendapatan benar bulanan bagi Isa dan Ahmad tahun 2003 dan tahun 2004.
[2]
ii) Hitung peratus perubahan pendapatan benar bulanan bagi Isa dan Ahmad pada tahun
2004. [2]
d) Terangkan dua sebab mengapa kawasan Bandar dan Luar Bandar memerlukan indeks harga
pengguna yang berasingan. [2]

2. a) Apakah maksud indeks harga pengguna? [1]

b) Jadual di bawah menunjukkan indeks harga pengguna sebuah negara dari tahun 2002 hingga
2005.
Tahun Indeks harga pengguna (1990 = 100)
2002 145.8
2003 147.4
2004 149.5
2005 154.0
Berdasarkan jadual di atas,
i) hitung kadar inflasi dari tahun 2003 hingga tahun 2005. [2]
ii) Hitung perubahan nilai wang dari tahun 2003 hingga tahun 2005 jika dibandingkan dengan
tahun asas. [3]
iii) Berdasarkan jawapan pada (ii), apakah rumusan tentang kuasa beli masyarakat? [1]
iv) Sekiranya gaji seorang juruteknik pada tahun 1990 ialah RM1 500 sebulan dan meningkat
kepada RM3 000 sebulan pada tahun 2002, hitung perbezaan upah benar juruteknik tersebut
pada tahun 2002 berbanding dengan tahun 1990. [3]

3. Jadual di bawah menunjukkan jumlah hasil dan perbelanjaan Kerajaan Persekutuan bagi tahun
2003 hingga tahun 2005.

Butiran 2003 2004 2005

(RM juta) (RM juta) (RM juta)
Hasil 92 608 99 397 105 856
Perbelanjaan mengurus 75 224 91 298 98 244
Perpelanjaan pembangunan 39 353 28 864 30 511

Ekonomi Malaysia 25
 Modul PdP Ekonomi Penggal 3

a) Terangkan perbezaan antara perbelanjaan mengurus dan perbelanjaan pembangunan. [2]

b) Hitung belanjawan Kerajaan Persekutuan dari tahun 2003 hingga tahun 2005. [2]
c) Hitung kadar pertumbuhan hasil Kerajaan Persekutuan bagi tahun 2004 dan 2005. [2]
d) Terangkan keadaan belanjawan Kerajaan Persekutuan dari tahun 2003 hingga tahun 2005.
[1]
e) Jelaskan kesan jangka panjang belanjawan tersebut. [3]

4. Jadual di bawah menunjukkan data Kewangan Kerajaan Persekutuan dari tahun 1997 hingga
tahun 2000.

Butiran/Tahun 1997 1998 1999 2000

Hasil (RM juta) 65 736 56 710 58 677 63 500
Perbelanjaan mengurus (RM juta) 44 665 44 585 46 699 58 206
Perbelanjaan pembangunan (RM juta) 15 750 17 128 21 286 23 286

a) (i) Apakah yang dimaksudkan dengan akaun semasa Kerajaan Persekutuan? [1]
(ii) Hitung akaun semasa Kerajaan Persekutuan dan huraikan arah alirannya. [3]
b) (i) Apakah yang dimaksudkan dengan Belanjawan Kerajaan Persekutuan? [1]
(ii) Hitung Belanjawan Kerajaan Persekutuan dari tahun 1997 hingga tahun 2000. [2]
(iii) Huraikan arah alirannya dan jelaskan sebab keadaan sedemikian terjadi [2]
(iv) Nyatakan cara membiayai belanjawan kurangan kerajaan. [1]

Ekonomi Malaysia 26
 Modul PdP Ekonomi Penggal 3

BAB 3 : PERDAGANGAN ANTARABANGSA DAN IMBANGAN PEMBAYARAN

3.1 Perdagangan Antarabangsa Dan Keterbukaan Ekonomi

(a) Maksud ekonomi terbuka
 ekonomi yang menjalankan perdagangan antarabangsa.
 melibatkan eksport dan import barang dan perkhidmatan serta pergerakan modal antara
negara.
(b) Cara mengukur keterbukaan ekonomi
 Keterbukaan ekonomi – mengukur sejauh mana ekonomi sesebuah negara bergantung kepada
perdagangan antara bangsa melalui sektor eksport dan import.
 Mengukur keterbukaan ekonomi melalui nisbah eksport terhadap Keluaran Dalam Negara
Kasar(KDNK) atau nisbah jumlah eksport dan import terhadap KDNK.
 Keterbukaan ekonomi = Jumlah Eksport + Import
KDNK
 Nilai keterbukaan ekonomi melebihi 1 - sesebuah ekonomi lebih terbuka
 Nilai keterbukaan ekonomi kurang daripada 1 - sesebuah ekonomi kurang terbuka

3.2 Arah Aliran Perdagangan Antarabangsa

1 Arah Aliran Perdagangan Antarabangsa Mengikut Jenis Barang

Contoh:
Jadual 1: Struktur Eksport Malaysia: 1970, 1980, 1990, 2000, 2010, 2011 dan 2012 (%)

Barang 1970 1980 1990 2000 2010 2011 2012

Barang Pertanian 59.2 43.6 22.3 6.1 10.8 13.1 11.0
Barang Mineral 25.9 33.6 17.8 7.2 11.5 13.0 13.2
Barang Perkilangan 11.9 21.6 59.3 85.2 76.2 72.2 74.0
Barang Lain 3.0 1.0 0.6 1.5 1.5 1.7 1.8
Jumlah 100.0 100.0 100.0 100.0 100.0 100.0 100.0

 Struktur eksport Malaysia telah berubah daripada barang pertanian pada tahun 1970 kepada
barang perkilangan pada tahun 2012.
 Eksport barang perkilangan semakin meningkat mengambarkan perubahan struktur ekonomi
kesan daripada usaha kerajaan mengurangkan pergantungan kepada komoditi utama dengan
melaksanakan dasar mempelbagaikan ekonomi.
 Sumbangan eskport barang pertanian terus berkurang dari tahun 1970 hingga tahun 2010 dan
meningkat pada tahun 2010 dan 2011dan berkurang pada tahun 2012
 Eksport utama barang pertanian ialah minyak sawit, minyak isi rong sawit, getah, kayu balak,
kayu gergaji dan biji koko.
 Eksport barang mineral berkurang dari tahun 1970 hingga 2000 dan kemudian meningkat
sehingga tahun 2012
 Eksport barang mineral ialah minyak mentah, gas asli cecair dan timah.
 Eksport barang perkilangan menunjukkan peningkatan dari tahun 1970 hingga kini.
 Eksport utama barang perkilangan ialah barang elektronik, jentera dan pekakas, enjin dan alat
ganti kenderaan bermotor, produk petroleum, produk kayu.

Jadual 2: Struktur Import Malaysia: 1970, 1980, 1990 dan 2000 (%)
Barang 1970 1980 1990 2000 2010 2011 2012
Barang pengguna 28.6 18.6 16.1 5.6 6.5 7.1 7.5
Barang pelaburan 25.1 29.9 37.6 15.1 14.0 14.1 15.9
Barang perantaraan 35.3 49.8 45.6 73.8 69.2 67.1 61.4
Barang lain 11.0 2.3 0.3 5.5 10.3 11.7 15.2
Jumlah 100.0 100.0 100.0 100.0 100.0 100.0 100.0

Ekonomi Malaysia 27
 Modul PdP Ekonomi Penggal 3

 Sumbangan import barang pengguna kepada jumlah import ncgara menunjukkan penurunan
antara tahun 1970 hingga tahun 2000 dan meningkat secara perlahan selepas itu.
 Sumbangannya agak rendah kerana barang tersebut telah banyak dikeluarkan di dalam negara.
Antara barang penggunaan yang diimport ialah makanan dan minuman, alat kelengkapan
pengangkutan, pakaian, serta barang elektrik.
 Barang pelaburan merupakan barang import yang penting dalam tempoh 1970-1990.
Sumbangannya kepada jumlah import negara berkurang selepas tahun 1990. Antara barang
pelaburan yang diimport oleh negara ialah jentera perkilangan, perkakasan kilang,
kelengkapan pengangkutan untuk industri, dan pelengkapan pejabat.
 Sumbangan import barang perantaraan kepada jumlah import negara menunjukkan pada tahap
yang tinggi, terutamanya dalam tempoh 2000-2012. Antara barang perantaraan yang diimport
ialah makanan dan minuman yang diproses, bahan api dan pelincir, serta alat ganti dan
aksesori.

2 Arah Aliran Perdagangan Antarabangsa Mengikut Rakan Dagang.

Jadual 3: Eksport dan import mengikut negara rakan dagang utama terpilih 2009-2012
Negara Rakan Dagang Utama 2009 2010 2011 2012
RM juta RM juta RM juta RM juta
Jumlah Jumlah Perdagangan 987 188 1 167 651 1 271 488 1 309 552
Eksport 552 518 638 823 697 862 702 188
Import 434 670 522 828 573 626 607 354
Bersih 117 848 109 995 124 236 94 824
China Jumlah Perdagangan 128 385 146 535 167 257 180 611
Eksport 67 359 80 105 91 551 88 746
Import 61 026 66 430 75 706 91 865
Bersih 6 333 13 675 15 845 -3 119
Singapura Jumlah Perdagangan 128 368 145 531 161 890 175 963
Eksport 77 009 85 253 88 191 95 484
Import 49 359 60 278 73 699 80 479
Bersih 27 650 24 975 14 492 15 005
Jepun Jumlah Perdagangan 107 661 133 298 146 730 145 322
Eksport 53 345 66 763 81 368 82 933
Import 54 316 66 535 65362 62 389
Bersih -971 228 16 006 20 544
Amerika Jumlah Perdagangan 109 645 117 210 13 058 109 883
Syarikat Eksport 60 811 60 951 57 653 60 792
Import 48 834 56 259 55 405 49 091
Bersih 11 977 4 692 2 248 11 701
Sumber : Jabatan Perangkaan Malaysia
 Jumlah perdagangan secara keseluruhannya terus meningkat dalam tempoh empat tahun dari
tahun 2009 hingga tahun 2012.
 Jumlah perdagangan bagi Negara China, Singapura, dan Jepun terus berkembang dalam
tempoh empat tahun (2009-2012) kecuali Amerika Syarikat agak menguncup sedikit dalam
tempoh yang sama.
 Nilai eksport dengan rakan dagang negara China berkembang dari tahun 2009 hingga tahun
2011, tetapi telah menguncup sedikit pada tahun 2012. Pada tahun 2011, nilai eksport ialah
RM91 865 juta menguncup kepada RM88 746 juta pada tahun 2012. Manakala dari segi nilai
import dalam tempoh 2009 hingga 2012 terus mengembang.
 Nilai eksport dan import dengan negara Singapura terus berkembang dalam tempoh empat
tahun (2009 hingga 2012), manakala nilai eksport dengan negara Jepun terus berkembang dan
nilai import terus menguncup, keadaan ini menjadikan nilai bersih perdagangan terus
mengembang dalam tempoh yang sama. Bagi Amerika Syarikat pula, nilai eksport dan import
terus menguncup dalam tempoh yang sama.

Ekonomi Malaysia 28
 Modul PdP Ekonomi Penggal 3

3.3 Kesan Perdagangan Antarabangsa Di Malaysia

(a) Kesan Perdagangan Antarabangsa Terhadap Ekonomi.

Kesan positif perdagangan antarabangsa kepada ekonomi Negara

(i) Memperolehi barangan yang tidak dihasilkan di dalam negara
 Malaysia tidak dapat mengeluarkan kurma dan mengimportnya dari negara lain
( ii ) Memperluaskan pasaran
 Keluaran yang berlebihan dapat dipasarkan ke luar negara, menggalakan pengeluaran secara
besar-besaran seterusnya negara pengeluar menikmati ekonomi bidangan.
( iii ) Memperluaskan pilihan pengguna
 Pengguna banyak pilihan , boleh memilih barang tempatan atau import secara tidak langsung
dapat meningkatkan taraf hidup.
( iv ) Menggalakkan penggunaan teknologi baru
 Membolehkan sesebuah negara memperolehi dan menggunakan teknologi lebih canggih dan
terbaharu serta membantu mengurangkan kos pengeluaran
(v) Meningkatkan guna tenaga dan peluang perkerjaan
 Peningkatan eksport , menggalakkan pengeluaran , mewujudkan peluang perkerjaan serta
meningkatkan guna tenaga.
( vi ) Meningkatkan pelaburan
 Mengalakkan aliran masuk pelaburan langsung asing (FDI) dan aliran keluar pelaburan
langsung ke luar negara, kesannya meningkatkan pendapatan pelaburan serta daya saing.
(vii) Memperbaiki imbangan dagangan dan imbangan pembayaran
 Peningkatan eksport dapat mewujudkan lebihan dalam imbangan dagangan serta imbangan
pembayaran.

Kesan negatif perdagangan antarabangsa kepada ekonomi negara

(i) Pendapatan negara terdedah kepada krisis ekonomi dunia
 Jika ekonomi dunia mengalami kemelesetan , menjejaskan permintaan eksport dan pendapatan
negara
( ii ) Ketidakstabilan harga eksport /harga import
 Permintaan / penawaran naik turun memberi kesan kepada nilai eksport / import kesannya
menjejaskan pendapatan negara
( iii ) Persaingan yang hebat
 Pengeluar tempatan bersaing untuk meluaskan pasaran luar dan tidak dapat bersaing.
( iv ) Inflasi yang diimport
 Harga barang yang diimport dari luar negara tinggi menyebabkan harga barang tersebut juga
tinggi dalam pasaran tempatan.
(v) Lambakan barangan import
 Negara asing menjual barang pada harga yang lebih murah menyebabkan industri tempatan
kehilangan pasaran
( vi ) Persaingan industri muda
 Industri muda tidak dapat bersaing kerana kekurangan kepakaran, teknologi, kemahiran buruh
serta kos purata yang tinggi.
(vii) Merugikan negara membangun
 Negara membangun mengeksport bahan mentah pada harga yang relatifnya lebih rendah, maka
negara tersebut terpaksa membayar lebih banyak harga barang import untuk mendapat kuantiti
yang sama.
(viii) Penjajahan ekonomi
 Firma asing memonopoli pasaran- sumber negara seperti buruh tempatan mungkin dibayar
uapah yang rendah.
( ix ) Imbangan perkhidmatan / Imbangan pembayaran negatif
 Jika bayaran perkhidmatan keluar melebihi penerimaan bayaran perkhimatan menyebabkan
imbangan pembayaran dan kadar pertukaran terjejas.

Ekonomi Malaysia 29
 Modul PdP Ekonomi Penggal 3

3.4 Langkah Mengawal Perdagangan Antarabangsa

(a) Dasar Kerajaan Mengawal Perdagangan Antarabangsa

(i) Liberalisasi Perdagangan

Liberalisasi
Kesan
Perdagangan

 Pergerakan barang, perkhidmatan dan sumber lebih mudah,

Mengurangkan sekatan
dalam perdagangan /
Tiada sekatan dalam
perdagangan
peningkatan kecekapan, pengurangan kos pengeluaran.
 Pengguna banyak pilihan untuk mendapatkan barangan terbaik
 Peningkatan pelaburan asing dapat menggalakan persaingan
dari segi reka bentuk atau teknologi yang lebih canggih.
 Meningkatkan kecekapan, inovasi dan kreativiti dalam
kalangan pengeluar lain

( ii ) Perjanjian Perdagangan Bebas ASEAN (AFTA)

Perjanjian Perdagangan Bebas Tujuan /kesan

ASEAN (AFTA)

 Meningkatkan daya saing ASEAN sebagai

 Zon perdagangan bebas antara pengkalan pengeluaran dalam pasaran dunia.
negara ASEAN  Menarik pelaburan asing langsung ke
ASEAN.
 Usaha untuk melonggarkan  Pengguna dapat barang dagangan lebih
sekatan perdagangan bagi mudah dalam kalangan negara ASEAN .
memastikan negara ASEAN  Mewujudkan perdagangan intra- ASEAN
mendapat faedah optimum  Pelabur dapat menikmati pengeluaran secara
daripada perdagangan besar-besaran.
antarabangsa

( iii ) Galakan Eksport

(i) Pemberian insentif fiskal

 pengurangan cukai keuntungan korporat, elaun cukai
Galakan eksport pelaburan, skim jaminan eksport, potongan cukai dua kali
(ii) Insentif kewangan
Mengalakkan  memberi bantuan modal/pinjaman seperti EXIM Bank
eskport barangan yang memberi kemudahan kredit jangka pendek kepada
Malaysia. pengeksport/skim pembiayaan semula eksport.
(iii) Mengadakan zon perdagangan bebas
 Zon Perdagangan Bebas Bayan lepas, Jelapang
(iv) Infrastruktur fizikal dan institusi
 membuat pameran dan memberi khidmat nasihat seperti
MIDA, MATRADE
(v) Menggalakkan liberalisasi perdagangan mewujudkan
integrasi ekonomi seperti AFTA

Ekonomi Malaysia 30
 Modul PdP Ekonomi Penggal 3

( iv ) Pengantian Import

 Menggalakkan perkembangan industri  Taraf perintis

penggantian import berasaskan  Elaun cukai
Pengantian sumber. pelaburan
import  Zon
 Contoh : mengeluarkan barang siap perdagangan
seperti pakaian, minuman dan bebas
minuman yang dahulunya diimport

( iv ) Dasar Perlindungan

Dasar Perlindungan

Tujuan Dasar Perlindungan Bentuk Bentuk Dasar Perlindungan

(i) Melindungi industri ( i ) Tarif Cukai yang dikenakan atas

muda/baru yang belum barang import. Apabila tarif
menikmati ekonomi dikenakan, harga barang
bidangan dan kos puratanya import relatif lebih mahal,
tinggi. maka jumlah import akan
berkurang. Eksport bersih
meningkat.
(ii) Melindungi keluaran ( ii ) Kuota Menghadkan kuantiti barang
tempatan daripada yang boleh diimport dalam
persaingan keluaran asing jangkamasa tertentu. Jumlah
import akan berkurang
(iii) Meningkatkan daya saing (iii) Kawalan Bank pusat menghadkan
pengeluar tempatan pertukaran penjualan mata wang asing
asing kepada pengimport
(iv) Melindungi industri (iv) Embargo Kerajaan menyekat kemasukan
strategik seperti Industri sepenuhnya barang import
makanan tertentu.
(v) Meningkatkan guna tenaga. (vi) Subsidi Bantuan kerajaan kepada
Pertambahan pelaburan telah eksport pengeluar untuk
meningkatkan peluang menggalakkan eksport
perkerjaan. Harga barang eksport lebih
murah dan nilai eksport
meningkat. Eksport bersih
meningkat.
(vii) Menentang dasar lambakan
(viii) Membaiki imbangan
pembayaran
(ix) Mempelbagaikan ekonomi

Ekonomi Malaysia 31
 Modul PdP Ekonomi Penggal 3

3.5 Imbangan Akaun Semasa Di Malaysia

(a) Arah Aliran Akaun Semasa.
 Imbangan akaun semasa mencatatkan nilai eksport dan nilai import barang nampak, nilai
eksport dan import perkhidmatan, pendapatan dan pindahan semasa antara sesebuah
negara dengan negara lain.
 Terdiri daripada akaun dagangan, akaun perkhidmatan, akaun pendapatan dan pindahan
bersih.

(i) Akaun Dagangan  Merekod nilai eksport dan import barang nampak.
 Jika nilai eksport melebihi nilai import, imbangan dagangan
mengalami lebihan.

( ii ) Akaun  Merekod nilai eksport dan import perkhidmatan.

Perkhidmatan  Jika nilai eksport perkhidmatan melebihi nilai import
perkhidmatan, imbangan perkhidmatan mengalami lebihan.

( iii ) Akaun Pendapatan  Merekod pendapatan daripada pelaburan dan bayaran atau
pampasan kepada pekerja.
 Jika penerimaan pendapatan faktor dari luar negara melebihi
bayaran faktor ke luar negara , maka akaun pendapatan
mengalami lebihan.

( iv ) Akaun Pindahan  Merekod bayaran pindahan sesebuah negara seperti bayaran

Semasa pindahan dari kerajaan kepada kerajaan negara lain.
 Jika aliran penerimaan melebihi aliran bayaran keluar,
pindahan semasa mengalami lebihan dan sebaliknya.

3.6 Kadar Pertukaran Asing

(a) Sistem Kadar Pertukaran Asing Di Malaysia

(i) Kadar pertukaran Harga atau nilai mata wang sesebuah negara dalam sebutan mata wang
asing negara lain.
 Contoh : US$1= RM3.80 atau RM1.00= US$0.263
( ii ) Kadar pertukaran Kadar pertukaran yang ditetapkan oleh kerajaan samada lebih tinggi
tetap atau lebih rendah daripada kadar pertukaran pasaran
 Contoh 1 US dollar = RM 3.80
( iii ) Kadar pertukaran Kadar pertukaran yang ditentukan oleh permintaan dan penawaran
boleh ubah mata wang asing di pasaran.
 Lebihan permintaan mata wang asing akan meningkatkan harga
mata wang asing dan sebaliknya.

(b) Arah Aliran Kadar Pertukaran Asing Malaysia Dengan Negara Terpilih
Contoh
Jadual 4: Kadar Pertukaran Asing di Malaysia.

Mata wang asing RM berbanding dengan satu unit mata wang asing
2008 2009 2010 2011
Dolar Amerika Syarikat 3.4640 3.4245 3.0835 3.1770
Dolar Singapura 2.4070 2.4401 2.3859 2.4427
Paun Sterling 4.9989 5.5001 4.7817 4.8962
Euro 4.8759 4.9191 4.0804 4.1118

Ekonomi Malaysia 32
 Modul PdP Ekonomi Penggal 3

 Nilai Ringgit Malaysia (RM) berbanding dengan Dolar Amerika Syarikat telah meningkat
dari tahun 2009 hingga 2010 sebanyak 1.14% dan 9.96% tetapi nilai RM mengalami
kejatuhan pada tahun 2011 sebanyak 3.03%
 Nilai RM berbanding Dolar Singapura mengalami keadaan yang tidak menentu.
 Nilai RM berbanding Dolar Singapura telah jatuh pada tahun 2009 sebanyak 1.38%
kemudian meningkat sebanyak 2.2% pada tahun 2010 dan menurun semula sebanyak
2.38% pada tahun 2011.

(c) Kesan Perubahan Kadar Pertukaran Asing Terhadap Ekonomi

Kesan perubahan kadar pertukaran asing

Kesan kenaikan kadar pertukaran asing (RM Kesan kejatuhan kadar pertukaran asing
susutnilai) (RM naik nilai )

(i) Harga barang ( i ) Harga barang

 Harga barang import relatif lebih
mahal, permintaan barang import
berkurang
 Harga barang eksport relatif lebih
murah, permintaan barang eksport
bertambah
 Eksport bersih negara meningkat dan
imbangan pembayaran bertambah
baik
( ii ) Daya saing sektor eksport
 Harga eksport relatif lebih murah .
 Daya saing sektor eksport negara
meningkat
( iii ) Hutang Negara
 Nilai hutang sektor swasta dan awam
semakin tinggi kerana pembayaran
hutang berdasarkan kadar pertukaran
semasa
 Hutang negara semakin meningkat
( iv ) Aliran masuk modal
 Kos pelaburan menurun
 Aliran masuk modal/ pelaburan
asing/potfolio/ pelaburan langsung
meningkat
 Harga barang import relatif lebih
murah, permintaan barang import
bertambah
 Harga barang eksport relatif lebih
mahal, permintaan barang eksport
berkurang
 Eksport bersih negara berkurang
dan imbangan pembayaran
bertambah buruk
( ii ) Daya saing sektor eksport
 Harga eksport relatif lebih mahal
daya saing sektor eksport negara
merosot
( iii ) Hutang Negara
 Nilai hutang sektor swasta dan
awam semakin rendah kerana
pembayaran hutang berdasarkan
kadar pertukaran semasa.
 Hutang negara semakin berkurang
( iv ) Aliran masuk modal
 Kos pelaburan meningkat
 Aliran masuk modal/pelaburan
asing/potfolio/pelaburan langsung
berkurang.

Ekonomi Malaysia 33
 Modul PdP Ekonomi Penggal 3

PANDUAN MENJAWAB SOALAN

BAHAGIAN A(SOALAN ESEI)

Soalan

1. ( a ) Jelaskan maksud kadar pertukaran tetap dan kadar pertukaran boleh ubah. [4]
( b ) Nyatakan dua kesan kenaikan kadar tukaran asing terhadap ekonomi Negara. [2]

Cadangan Jawapan
1(a)
 Kadar pertukaran tetap ialah kadar pertukaran yang ditetapkan oleh kerajaan samada lebih
tinggi atau lebih rendah daripada kadar pertukaran pasaran.
 Contoh US $ 1 = RM 3.80
 Kadar pertukaran boleh ubah ialah kadar pertukaran yang ditentukan oleh permintaan
dan penawaran mata wang asing di pasaran.
 Lebihan permintaan mata wang asing akan meningkatkan harga mata wang asing dan
sebaliknya.
1(b)
Dua kesan kenaikan kadar tukaran asing terhadap ekonomi Negara
i. Kenaikan kadar tukaran asing menyebabkan harga eksport menurun dan meningkatkan daya
saing eskport negara.
ii. kenaikan kadar tukaran asing akan menggalakkan aliran masuk modal asing/
potfolio/pelaburan langsung.

BAHAGIAN B (SOALAN KUANTITATIF)

Soalan

1 Jadual di bawah menunjukkan nilai eksport, nilai import dan Keluaran Dalam Negeri Kasar
(KDNK) dari tahun 2006 hingga tahun 2009

Tahun Nilai Eksport Nilai Import KDNK

(RM juta) (RM juta) (RM juta)
2006 669 505 539 443 574 441
2007 706 382 574 172 642 049
2008 766 096 594 160 742 470
2009 655 336 508 927 679 8

(a) (i) Hitung kadar pertumbuhan eksport negara dari tahun 2007 hingga tahun 2009. [2]
(ii) Berdasarkan (a) (i) , jelaskan arah aliran pertumbuhan eksport tersebut. [1]
(iii) Berikan dua alasan kemerosotan nilai eksport pada tahun 2009. [2]

(b) Hitung kadar pertumbuhan KDNK dari tahun 2007 hingga tahun 2009. [2]

(c) (i) Hitung darjah keterbukaan ekonomi negara dari tahun 2007 hingga tahun 2009. [2]
(ii) Apakah rumusan anda berdasarkan jawapan pada (c)(i)? [1]

Ekonomi Malaysia 34
 Modul PdP Ekonomi Penggal 3

Cadangan Jawapan

–
( a ) (i) Kadar pertumbuhan eksport 2007 = X 100 = 5.51 %

2007 5.51%
2008 8.45 %
2009 - 14.46 %

(ii) Pertumbuhan eksport meningkat pada tahun 2008 dan pertumbuhan negatif pada tahun 2009.

( iii ) (a) Pengurangan permintaan eksport dari luar negara.

(b) Pengukuhan nilai RM berbanding nilai mata wang asing / (Nilai RM meningkat )

(b) Kadar pertumbuhan KDNK

2007 642 049 – 574 441 x 100 = 11.77%

574 441
2008 15.64%
2009 -8.42%

(c) (i) Keterbukaan ekonomi

Tahun Eksport + Import Eksport

KDNK KDNK
2007 1.99 1.10
2008 1.83 1.03
2009 1.71 0.96

(ii) Darjah keterbukaan ekonomi menunjukkan ekonomi Malaysia adalah ekonomi terbuka
/darjah keterbukaan ekonomi adalah tinggi. @ darjah keterbukaan ekonomi Malaysia
semakin menurun.

Ekonomi Malaysia 35
 Modul PdP Ekonomi Penggal 3

SOALAN PENGAYAAN
BAHAGIAN A ( SOALAN ESEI )
1. ( a ) Apakah maksud keterbukaan ekonomi dan bagaimana ia diukur? [2]
( b ) Huraikan dua kesan positif perdagangan antarabangsa terhadap ekonomi negara. [4]

2. ( a ) Apakah maksud liberalisasi perdagangan? [2]

( b ) Huraikan dua kesan liberalisasi perdagangan terhadap ekonomi negara. [4]

3. ( a ) Nyatakan dua tujuan dasar perlindungan dalam perdagangan antarabangsa. [2]

( b ) Bagaimana tarif dan subsidi eksport dapat memperbaiki imbangan pembayaran negara?
[4]

4. Huraikan tiga faktor yang mempengaruhi imbangan akaun semasa di Malaysia. [6]

5. Huraikan tiga kesan kejatuhan nilai Ringgit Malaysia terhadap ekonomi negara. [6]

BAHAGIAN B ( SOALAN KUANTITATIF )

1. Jadual di bawah ini menunjukkan data kadar pertukaran asing antara Singapura dengan
Malaysia dan haluan perdagangan antara Singapura dengan Malaysia dari tahun 1996 hingga
tahun 1999.

Kadar pertukaran asing bagi Eksport Import

Tahun
S$100 (RM juta) (RM juta)
1996 180.66 40 287 26 348
1997 232.00 44 352 28 944
1998 228.99 48 672 30 938
1999 228.09 53 106 34 817
Sumber: Kementerian Kewangan Malaysia, Laporan Ekonomi 2000
(a) ( i ) Apakah yang dimaksudkan dengan kadar pertukaran asing? [1]
( ii ) Hitung kadar pertukaran asing bagi RM1.00 dalam sebutan Dolar Singapura antara tahun
1996 hingga 1999. Rumuskan jawapan anda. [3]

(b) ( i ) Apakah yang dimaksudkan dengan eksport bersih? [1]

( ii ) Hitung eksport bersih Malaysia dari tahun 1996 hingga tahun 1999. [2]

(c) Terangkan arah aliran eksport Malaysia dari tahun 1996 hingga tahun 1999 dan mengapa
keadaan seperti ini berlaku. [3]

Ekonomi Malaysia 36
 Modul PdP Ekonomi Penggal 3

2. Jadual berikut menunjukkan Imbangan Akaun Semasa Malaysia dari tahun 2009 hingga tahun
2011.

Butiran 2009 2010 2011

(RM juta) (RM juta) (RM juta)
A. Barangan dan perkhidmatan 144 529 136 424 140 058
1. Barangan 140 725 134 726 148 071
Eksport 553 290 640 043 696 614
Import 412 565 505 317 548 543

2. Perkhidmatan 3 804 1 698 -8 013

Pengangkutan -16 381 -23 153 -25 792
Perjalanan 32 168 33 327 27 033
Perkhidmatan lain -11 375 -7 953 -8 728
Urus niaga kerajaan -609 -523 -527

B. Pendapatan -14 214 -26 514 -21 971

C. Pindahan semasa -19 587 -21 831 -20 979

(Sumber: Kementerian Kewangan Malaysia, Laporan Ekonomi 2012/2013)

(a) Hitung imbangan akaun semasa pada tahun 2009 hingga 2011. [2]
(b) Nyatakan arah aliran imbangan akaun semasa dari tahun 2009 hingga 2011. [2]
(c) Nyatakan arah aliran akaun perkhidmatan dari tahun 2009 hingga 2011. [2]
(d) Berikan dua sebab mengapakah akaun pendapatan bernilai negatif pada setiap tahun.
[2]
(e) Nyatakan dua langkah untuk memperbaiki akaun pendapatan. [2]

Ekonomi Malaysia 37
 Modul PdP Ekonomi Penggal 3

BAB 4: PERUSAHAAN KECIL DAN SEDERHANA

4.1 Unit Perniagaan

 Perniagaan-aktiviti jual beli barang dan perkhidmatan dengan wang bagi memenuhi
keperluan dan kehendak pelanggan pada harga,masa dan tempat yang sesuai bagi
mendapatkan keuntungan ,faedah dan kepuasan.

Pemilikan Tunggal
Perkongsian
Unit Perniagaan Syarikat Sendirian Berhad
Syarikat awam berhad
Koperasi
Pemilikan Tunggal

(i) Pemilikan Tunggal

 satu unit perniagaan yang dimiliki, ditubuhkan, dibiayai dan diurus oleh seorang individu.
Contoh: Kedai runcit, Restoran Aliana.

CIRI-CIRI PEMILIKAN TUNGGAL
Mudah ditubuhkan
Modal sendiri/pinjam rakan atau keluarga
Diurus sendiri
Liabiliti tidak terhad
Untung/rugi ditanggung sendiri
Perlu bayar cukai pendapatan individu

KEBAIKAN KEBURUKAN
Mudah ditubuhkan Mudah ditutup kerana
kekurangan pengalaman berniaga
Kos penubuhan rendah Liabiliti tidak terhad
PEMILIKAN Pemilikan bebas mengurus dan Sukar dapat pekerja mahir kerana
TUNGGAL membuat keputusan kekurangan modal
Untung/rugi ditanggung oleh Sukar berkembang kerana
pemilik kekangan modal
Cukai pendapatan individu dan
akaun pendapatan tidak diaudit

( ii ) Perkongsian

 satu unit perniagaan yang dimiliki oleh dua atau lebih rakan kongsi tetapi tidak melebihi
20 orang.

Terdiri daripada 2-20 orang rakan kongsi

Modal disumbangkan oleh rakan kongsi berdasarkan syarat
atau perjanjian dalam Ikatan Perkongsian
Liabiliti tidak terhad
CIRI PERKONGSIAN Pembentukan di bawah Akta Perkongsian 1961
Diuruskan oleh rakan kongsi
Untung rugi diagihkan mengikut Ikatan Perkongsian
Dikenakan Cukai Pendapatan Individu
Terdiri daripada 2-20 orang rakan kongsi

Ekonomi Malaysia 38
 Modul PdP Ekonomi Penggal 3

KEBAIKAN KEBURUKAN
Mudah ditubuhkan Semua rakan kongsi
mempunyai liabiliti tidak terhad
Pengabungan banyak idea Mudah berlaku konflik
Pengemblengan tenaga, Perkongsian ini tidak kekal bila
kemahiran dan kepakaran berlaku kematian,muflis atau
ketidaksiuman
Lebih mudah kumpul Tindakan dan pembuatan
PERKONGSIAN modal keputusan seseorang rakan
kongsi melibatkan semua rakan
kongsi
Risiko dapat disebarkan Pemilikan perniagaan sukar
kepada rakan kongsi untuk dipindahkan dan perlu
ada persetujuan semua rakan
kongsi
Cukai syarikat tidak
dikenakan, hanya cukai
pendapatan individu
kepada rakan kongsi

( iii ) Syarikat Sendirian Berhad

 ditubuhkan di bawah Akta Syarikat 1965

 memerlukan Tatawujud Syarikat dan Tataurus Syarikat.
 2 -50 orang pemegang saham yang menyumbangkan modal dan diurus oleh Lembaga
Pengarah yang dilantik
 Cth: Syarikat Letrik Wahi Sendirian Berhad

Mudah dikenali “Sendirian Berhad” atau Sdn.Bhd

Dimiliki oleh 2- 50 orang pemegang saham
Modal didapati daripada terbitan saham kepada pihak tertentu
CIRI-CIRI sahaja
SYARIKAT Liabiliti terhad
SENDIRIAN Ditubuhkan di bawah Akta Syarikat 1965
BERHAD Dikendalikan oleh Ahli Lembaga Pengarah yang dilantik oleh
pemegang saham
Untung diberikan dalam bentuk dividen
Dikenakan cukai keuntungan syarikat

KELEBIHAN KEBURUKAN
Modal lebih besar Modal kewangan terhad kerana tidak
dapat tarik pelabur disebabkan
keahlian tertutup
SYKT SENDIRIAN Menikmati Ekonomi Pengurusan dimonopoli oleh
BERHAD Bidangan segolongan sahaja
Liabiliti terhad Saham tidak boleh dijual tanpa
persetujuan pemegang saham
Bebas sekatan undang-
undang

Ekonomi Malaysia 39
 Modul PdP Ekonomi Penggal 3

( iv ) Syarikat Awam Berhad

Bilangan pemegang saham lebih dari 2 orang dan tiada had

maksimum
Miliki oleh orang awam sebagai pemegang saham
Modal didapati daripada penjualan saham dan bon
Saham bebas dijual di Bursa Malaysia
CIRI-CIRI SYARIKAT
Liabiliti adalah terhad atas jumlah modal
AWAM BERHAD
Pengurusan dan kawalan tanggungjawab Lembaga
Pengarah yang dipilih oleh pemegang saham
Pembahagian untung dan dividen berdasarkan keuntungan
sayarikat
Perlu terbitkan Prospektus dan umumkan untung dan rugi

(v) Koperasi
 dijalankan oleh sekumpulan individu secara sukarela untuk menjaga kebajikan
ahli-ahlinya

Modal didapati daripada saham ahli

Didaftarkan dengan Suruhanjaya Koperasi Malaysia
Koperasi dimiliki dan dikawal oleh ahli-ahlinya
Liabiliti terhad
CIRI-CIRI KOPERASI Agihan risiko,keuntungan dan kerugian berdasarkan
pegangan saham dan penglibatan ahli-ahlinya
Diuruskan oleh Lembaga Pengarah Koperasi yang dilantik
oleh ahli-ahli semasa Mesyuarat Agung
Keuntungan koperasi disebut sebagai lebihan

4.2 Perusahaan Kecil Dan Sederhana

(a) Perusahaan Kecil dan sederhana;

 Perusahaan perkilangan atau syarikat yang mempunyai jualan tahunan tidak
melebihi RM25 juta dan mempunyai pekerja sepenuh masa tidak melebihi 150
orang
(b) Ciri Perusahaan Kecil dan Sederhana.
CIRI KETERANGAN
Berintensifkan buruh Buruh berpendidikan rendah dan kurang didedahkan
kepada kursus dan latihan, pekerja sering bertukar kerana
gaji rendah.
Keupayaan modal PKS hadapi masalah kekurangan modal kerana sukar
kecil dapat pinjaman dari bank.Modal diperolehi dari rakan,
keluarga atau tabungan sendiri.Contoh: PKS dari
Syarikat Sendirian Berhad, Perkongsian dan Pemilikan
Tunggal.
Jenis Keluaran Barang Pengguna-Industri makanan, tekstil, perabot dan
kraftangan.
Barang Pembuatan Lain- alat gantian bagi industri besar
seperti nat, skru, kusyen kereta dan madgad.
Organisasi Organisasi PKS lebih mudah, berskala kecil, kurang
birokratik, kurang formal dan teknologi terendah.

Ekonomi Malaysia 40
 Modul PdP Ekonomi Penggal 3

4.3 Perusahaan Kecil Dan Sederhana Di Malaysia

(a) Profil perkembangan Perusahaan Kecil dan Sederhana;

 Kerajaan telah mengerakkan PKS bagi menyumbang kepada pertumbuhan ekonomi yang
memberangkan.
 PKS ditubuhkan bertujuan untuk menjadi penyokong dan tulang belakang kepada syarikat
besar untuk meneruskan operasinya.
 PKS juga berfungsi sebagai pembekal kepada komponen-komponen dan peralatan
pengilangan tertentu selain menyediakan khidmat sokongan seperti pengangkutan,
guaman, perakaunan dan pengauditan, teknologi maklumat dan lain-lain.
 PKS penting dalam pembangunan dan perkembangan ekonomi negara. Contoh: sejak
1980-an, PKS telah diletakkan sebagai perusahaan penggerak utama dalam
mempelbagaikan aktiviti di sektor ini.

(b) Sumbangan Perusahaan Kecil dan Sederhana terhadap ekonomi

 Keluaran negara-meningkatkan KDNK.
 Guna tenaga-menyediakan peluang pekerjaan.
 Eksport dan Import-mengurangkan pergantungan import.
 Dapat membangunkan industri hiliran dan huluan bagi sesebuah ekonomi-dapat
mempertingkatkan rantaian.
 Menyediakan platform kepada pembentukan masyarakat perdagangan dan perniagaan
bumiputera-dapat membentuk usahawan.
 Membangunkan industri desa di luar bandar, terutamanya berkaitan aktiviti pemprosesan
keluaran pertanian dan pelancongan-dapat meningkatkan nilai ditambah.

(C) Masalah yang dihadapi oleh Perusahaan Kecil dan Sederhana

(i) Masalah Kewangan

 disebabkan peniaga yang bermodal kecil, sukar mendapatkan pinjaman, modal
dari tabungan sendiri, keluarga atau rakan.

(ii)Masalah Pemasaran
 keluaran PKS tidak mampu bersaing dengan syarikat besar, keluaran berkualiti
rendah.

(iii) Masalah Pekerja

 kurang kemahiran,tidak mampu mendapatkan pekerja mahir kerana tidak mampu
membayar gaji ,pekerja sering bertukar kerana gaji rendah.

(iv) Masalah Kemahiran Pengurusan

 kurang kemahiran dan pengalaman dalam pengurusan.

(v) Masalah Teknologi

 menggunakan teknologi rendah dan berintensif buruh.

(vi) Masalah mendapatkan bahan mentah

 pembelian bahan mentah tempatan ataupun import secara sedikit menyebabkan
harga mahal,maka keutamaan diberikan kepada syarikat besar yang membeli
secara pukal pada harga yang murah.

(vii) Persaingan dengan Syarikat-syarikat besar

(viii) Persaingan dengan syarikat baharu

Ekonomi Malaysia 41
 Modul PdP Ekonomi Penggal 3

4.4 Peranan Kerajaan

(a) Program pembangunan Perusahaan Kecil dan Sederhana;

(i) Program Rantaian Industri

 Kerajaan galakkan PKS membekalkan komponen kepada syarikat
multinasional .Contoh: PKS bekalkan skru dan nat kepada Proton.

(ii) Program Infrastruktur

 Kerajaan menyediakan prasarana yang baik dan tapak kilang yang sesuai untuk
PKS seperti bekalan air dan elektrik,perkhidmatan telefon, internet ,jalan raya
dan sebagainya.

(iii) Program Pembangunan Pemasaran

 membantu PKS meluaskan pasaran domestik dan global melalui ekspo,
pameran,karnival jualan,lawatan perniagaan ,terbitan majalah,risalah dan portal
internet.PKS dapat merebut peluang pasaran ,melebarkan saiz pasaran sedia ada
serta meningkatkan daya saing dalam pasaran terbuka.

(iv) Program Peningkatan Kemahiran

 meningkatkan kemahiran dan keupayaan pekerja PKS, meningkatkan
kecekapan PKS dan dapat menyesuaikan diri dengan persekitaran perniagaan
yang dinamik.

(v) Program Pembangunan dan Perolehan Teknologi

 mengerakkan PKS lebih tinggi dalam rantaian nilai dalam sektor
perkilangan,pertanian dan perkhidmatan.

(vi) Mewujudkan skim usahawan bumiputera

 penubuhan usaha sama perniagaan bumiputera dengan bumiputera.

(vii) Program usahawan luar bandar

 Contoh: Projek Tekun,Amanah Ikhtiar Malaysia, Program satu kampung santu
industri.

(viii) Memberi bantuan modal melalui penubuhan institusi seperti bank SME.

(ix) Memberi bantuan khidmat nasihat

 Penubuhan SMIDEC, PKEN.

(x) Program usahawan muda

 Contoh: kelolaan Felda, MARA (dengan memberi bantaun modal,latihan dan
khidmat nasihat).

(b) Agensi-agensi kerajaan yang membantu Perusahaan Kecil dan Sederhana;

i) Bank SME.
ii) Perbadanan Pembangunan Industri Kecil dan Sederhana (SMIDEC).
iii) Perbadanan Kemajuan Ekonomi Negeri (PKEN).
iv) Tabung Ekonomi Kumpulan Usahawan Usaha Niaga (TEKUN).
vi) Majlis Amanah Rakyat (MARA).
vii) Lembaga Pemasaran Pertanian Persekutuan (FAMA).
viii) Institut Penyelidikan dan Kemajuan Pertanian Malaysia (MARDI).

Ekonomi Malaysia 42
 Modul PdP Ekonomi Penggal 3

(c ) Peranan agensi-agensi kerajaan yang membantu Perusahaan Kecil dan Sederhana.

(i) Peranan Bank SME

 menawarkan pembiayaan kewangan.
 menawarkan program pembangunan perniagaan.
 menjalinkan kerjasama dengan agensi lain dengan menyediakan perkhidmatan
yang menyeluruh.

(ii) Peranan SMIDEC

 Menyelaraskan dasar-dasar dan program PKS.
 sebagai pusat setempat bagi khidmat nasihat dan maklumat seperti teknologi.
 Menguruskan data, menyebarkan maklumat dan membuat kajian yang berkaitan
dengan PKS.
 Menyediakan sokongan perniagaan kepada PKS.
 menyediakan latihan.
 memberi bantuan modal.
 Menjadi sekretariat kepada Majlis Pembangunan PKS Kebangsaan.

(iii) Peranan Perbadanan Kemajuan Ekonomi Negeri (PKEN)

 membantu Kerajaan Negeri dalam usaha mengalakkan pertumbuhan ekonomi,
industri dan perdagangan dengan mengendalikan peluang-peluang perniagaan
dalam industri.

(iv) Peranan FAMA

 menyediakan prasarana/tempat pemasaran seperti pasar borong dan pasar tani.
 menyediakan maklumat pemasaran seperti harga barang, penjenamaan membantu
dalam pemasaran atau pemprosesan produk pertanian.

(v) Peranan MARDI

 membuat penyelidikan untuk membantu pengeluaran, penggunaan dan
pemprosesan PKS, perladangan campuran.
 Pusat pengumpulan dan penyebaran maklumat dan khidmat nasihat.
 Perkhidmatan kepakaran dalam bidang makanan dan industri makanan.
 memberi latihan.

Ekonomi Malaysia 43
 Modul PdP Ekonomi Penggal 3

PANDUAN MENJAWAB SOALAN

BAHAGIAN A (SOALAN ESEI)

Soalan
1. Jelaskan tiga langkah kerajaan untuk memajukan Perusahaan Kecil dan Sederhana (PKS)
di Malaysia [6]

Cadangan Jawapan.

Tiga Langkah kerajaan memajukan Perusahaan Kecil dan Sederhana (PKS) di Malaysia :

1. Program Rantaian Industri dengan mewujudkan sistem vendor seperti PKS

membekalkan produk makanan kepada pasaraya Giant .
2. Program infrastruktur dimana kerajaan menyediakan tapak kilang dengan
prasarana yang baik seperti bekalan air, elektrik, jaringan jalan raya, pos dan
internet.
3. Memberi bantuan modal melalui penubuhan institusi seperti bank SME, Amanah
Ikhtiar Malaysia,TEKUN, MARA dan sebagainya

BAHAGIAN B (SOALAN KUANTITATIF)

Soalan
1 Jadual di bawah menunjukkan jumlah guna tenaga dalam sektor pembuatan mengikut
industri di Malaysia bagi tahun 2000 hingga tahun 2010.

Jenis Industri Bilangan (‘000 orang)

2000 2005 2010
Berasaskan sumber 1186.6 1423.7 1703.4
Bukan berasaskan sumber 1319.4 1628.3 17998.3
Lain-lain 61.6 80.0 93.0
Jumlah 2567.6 3132.0 3594.7
(Sumber:Rancangan Malaysia ke-9)
(a) (i) Terangkan maksud industri berasaskan sumber dan industri bukan berasaskan
sumber. [2]
(ii) Nyatakan dua contoh industri pembuatan yang berasaskan sumber dan industri
pembuatan yang bukan berasaskan sumber [2]
(i) Hitung peratus guna tenaga bagi industri berasaskan sumber dan industri bukan
(b) berasaskan sumber pada tahun 2000,tahun 2005 dan tahun 2010. [3]
(ii) Nyatakan jenis industri yang lebih tinggi peratusan guna tenaga. [1]
(iii) Jelaskan arah aliran peratus guna tenaga bagi industri berasaskan sumber dan industri
bukan berasaskan sumber bagi tempoh 2000 hingga 2010. [2]

Cadangan Jawapan

(i) Industri berasaskan sumber –sebuah industri yang menggunakan sumber bahan
(a) mentah
Industri bukan berasaskan sumber-sebuah industri yang menggunakan barang separuh
siap
(ii) Industri berasaskan sumber seperti petrokimia, berasaskan kayu, getah, kelapa sawit
dan pemprosesan makanan
(iii) Industri bukan berasaskan sumber seperti elektronik, elektrik, tekstil dan mesin.

Ekonomi Malaysia 44
 Modul PdP Ekonomi Penggal 3

(b)
(i)

Industri 2000 2005 2010

Berasaskan sumber X 100 = 46.21 % 45.45 % 47.39 %

Bukan berasaskan sumber X 100 = 51.39 % 51.99 % 50.03 %

(ii) Industri berasaskan sumber

(iii) Peratus guna tenaga dalam Industri berasaskan sumber menurun dari tahun 2000
hingga tahun 2005 dan meningkat kembali pada tahun 2010.
Peratus guna tenaga dalam industri bukan berasaskan sumber meningkat dari
tahun 2000 hingga tahun 2005 dan menurun pada tahun 2010.

SOALAN PENGAYAAN

BAHAGIAN A (SOALAN ESEI)

1. ( a ) Nyatakan dua masalah yang sering dihadapi oleh Perusahaan Kecil dan Sederhana di
Malaysia. [2]
( b ) Jelaskan dua sumbangan Perusahaan Kecil dan Sederhana terhadap pembangunan
ekonomi sesebuah negara. [4]
2. Jelaskan perbezaan antara Syarikat Sendirian Berhad dengan Syarikat Awam Berhad dari
aspek yang berikut
( a ) Bilangan ahli [2]
( b ) Pemilikan saham [2]
( c ) Pindah milik saham [2]
3. Jelaskan dua peranan agensi kerajaan berikut untuk membantu perusahaan kecil dan
sederhana (PKS)
( a ) Lembaga Pemasaran Pertanian Persekutuan (FAMA) [2]
( b ) Perbadanan Pembangunan Industri Kecil dan Sederhana (SMIDEC) [2]
( c ) Institut Penyelidikan dan Kemajuan Pertanian Malaysia (MARDI) [2]
4. Pasaraya Mesra dan Restoran Ho Chak adalah contoh sejenis unit perniagaan yang sama
popular di negara kita. Huraikan ciri perniagaan tersebut dari segi:
( a ) Pembentukan [2]
( b ) Pengurusan [2]
( c ) Pembayaran cukai [2]
5. ( a ) Berdasarkan contoh yang sesuai, jelaskan maksud Perusahaan Kecil dan Sederhana.
[2]
( b ) Terangkan dua masalah yang dihadapi oleh Perusahaan Kecil dan Sederhana Malaysia.
[2]

Ekonomi Malaysia 45
 Modul PdP Ekonomi Penggal 3

BAHAGIAN B (SOALAN KUANTITATIF)

1. Jadual di bawah menunjukkan bilangan pertubuhan Perusahaan Kecil dan Sederhana (PKS)
mengikut sektor di Malaysia pada tahun 2010.

Sektor Bilangan PKS

Mikro Kecil Sederhana Jumlah
Pertanian 3 775 1 941 992 6 798
Pembuatan 21 619 13 934 2 308 37 861
Pembinaan 8 587 6 725 3 971 19 283
Perlombongan dan kuari 57 126 116 299
Perkhidmatan 462 420 106 061 12 504 580 985
(Sumber: Laporan Banci Ekonomi /PKS 2011,Jabatan Perangkaan Malaysia

(a) Apakah yang dimaksudkan dengan Perusahaan Kecil dan Sederhana ? [2]
(b) Hitung peratusan PKS mikro kecil dan sederhana dalam sektor pembuatan dan
perkhidmatan. [3]
(c) Nyatakan perbezaan antara PKS kecil dengan PKS sederhana dalam sektor perkhidmatan.
[2]
(d) Berikan tiga sumbangan PKS kepada ekonomi negara. [3]

2. Jadual di bawah menunjukkan nilai output kasar,nilai input perantaraan bagi firma besar serta
Perusahaan Kecil dan Sederhana (PKS) mengikut saiz tahun 2010.

Kategori perusahaan Nilai output kasar Nilai input perantaraan

(RM juta) (RM juta)
Firma besar 1 270 228 776 660
PKS
Mikro 93 581 39 050
Kecil 198 859 104 791
Sederhana 214 650 149 325
(Sumber; Jabatan Perangkaan,Banci Ekonomi 2014)

(a) Berikan takrifan PKS mengikut saiz mikro, kecil dan sederhana bagi sektor berasaskan
pertanian berdasarkan nilai jualan tahunan. [3]
(b) Hitung jumlah nilai output kasar dan nilai input perantaraan bagi PKS. [2]
(c) Hitung nilai ditambah bagi firma besar, PKS mikro, kecil dan sederhana. [2]
(d) Hitung peratus sumbangan nilai ditambah PKS mikro, kecil dan sederhana terhadap nilai
ditambah PKS. Nyatakan PKS yang memberi sumbangan terbesar. [3]

Ekonomi Malaysia 46
 Modul PdP Ekonomi Penggal 3

BAB 5 INSTITUSI KEWANGAN

5.1 Institusi Kewangan
(a) Takrif institusi kewangan
 Institusi yang diberi lesen untuk menjalankan aktiviti mengumpul dana atau sumber
kewangan daripada orang ramai atau institusi lain.
 Institusi kewangan juga sebuah institusi yang mencipta dan memperniagakan instrumen
kewangan di samping memudahkan aliran kewangan dan aliran sumber-sumber antara
peserta-peserta pasaran kewangan
 Institusi kewangan merupakan syarikat-syarikat yang mengumpulkan wang daripada
orang ramai dan firma kemudian meminjamkan semula wang itu kepada orang ramai
atau firma yang memerlukannya.

(b) Jenis institusi kewangan

 Institusi perbankan
 institusi yang mana tanggungan utama mereka pada amnya diterima sebagai wang
dan wang hampir dan sumber utama pembiayaan yang mendukung aktiviti-aktiviti
ekonomi di Malaysia.
 Cth: bank pusat, bank perdagangan, bank pelaburan dan bank islam
 Institusi Kewangan Bukan Perbankan
 Institusi ini tidak mempunyai kuasa untuk mewujudkan deposit semasa dan
penggunaan cek untuk mengeluarkan deposit tersebut
 Cth: Kumpulan Wang Simpanan Pekerja (KWSP), Syarikat Insurans dan
pengendali takaful, Institusi Kewangan Pembangunan, Bank Saudagar, Pasaran
wang tukaran asing, institusi tabungan dan institusi kewangan lain

(c ) Fungsi institusi kewangan

(i) Perantara kewangan
 Perantara kewangan-institusi kewangan seperti bank perdagangan yang menanggung
liabiliti ke atas akaun mereka dalam pasaran kewangan dengan meminjam dana dalam
terma dan syarat yang berbeza kepada unit institusi lain.
 Institusi kewangan sebagai perantara kewangan telah mengumpul dana dan
mewujudkan ekonomi mengikut skala dalam pengurusan
 Tanpa institusi kewangan, sukar bagi individu mendapat seseorang atau beberapa orang
peminjam yang akan setuju dengan syarat pinjamannya
 Institusi kewangan sebagai perantara kewangan dapat mengubah simpanan pihak
penyimpan kepada pinjaman untuk pihak peminjam.
 Dengan ini, penyimpan boleh menyimpan atau melabur dana dan firma dapat
meminjam dana.
 Institusi kewangan membolehkan proses pinjaman dalam negara berjalan lancar dengan
menjadi agen kepada penyimpan dalam memberikan makumat dan perkhidmatan
urusniaga.
(ii) Penyerakan dan perkongsian risiko
 Penyerakan-pengagihan proses ke tempat yang berasingan.
 Perkongsian risiko-berkongsi bebanan kerugian atau pulangan daripada risiko dengan
pihak lain.
 Apabila risiko dapat dikurangkan, pulangan akan meningkat
 Apabila firma meminjam wang daripada individu, tetapi firma gagal membayar
membuatkan individu alami kerugian.
 Dengan adanya institusi kewangan,risiko ini dapat diserakkan kepada individu,pinjaman
dan pelaburan yang berbeza.
 Ada juga di institusi kewangan mengkhusus dalam pelaburan contoh,Amanah saham.
 Dengan ini,institusi kewangan dapat minimumkan risiko kerugian dan
memaksimumkan pulangan pelaburan.

Ekonomi Malaysia 47
 Modul PdP Ekonomi Penggal 3

 Risiko pinjaman dapat dikurangkan dengan melakukan tapisan dan penilaian status
peminjam bagi memastikan pinjaman kepada yang benar-benar layak
 Risiko pinjaman juga dapat diserakkan bila pinjaman diberi kepada sejumlah pinjaman
yang besar dan dapat meningkatkan penerimaan balik keseluruhan pinjaman termasuk
bunga pinjaman

(d) Peranan Institusi Kewangan

(i) Meningkatkan pertumbuhan ekonomi
 Insitusi kewangan akan menggembleng dan menggerakkan dana yang terkumpul
supaya dapat memberi pinjaman kepada kerajaan dan firma jika berlaku ketidakstabilan
ekonomi dalam negara.
 Kerajaan menjual sekuriti kerajaan, sijil pelaburan dan bon untuk dapatkan pinjaman
daripada institusi kewangan.
 Secara tidak langsung, kerajaan dapat mengurangkan pinjaman terhadap negara asing.
Maka, tiada berlaku aliran keluar wang ke luar negara dan dapat menstabilkan mata
wang negara.
 Institusi kewangan juga meningkatkan pelaburan dengan melabur dalam sektor
hartanah, pembangunan harta, pengangkutan dan perusahaan.
 Ini bererti, institusi kewangan memberikan pinjaman kepada firma yang melabur dalam
bidang pembangunan.
 Pinjaman oleh firma ini, secara tidak langsung dapat meningkatkan peluang pekerjaan
dan meningkatkan keluaran firma.
(ii) Kos menjalankan perniagaan
 Institusi kewangan berperanan mengumpulkan dana/sumber kewangan/kos yang boleh
dipinjamkan dalam bentuk jangka pendek atau jangka panjang :
(i) sumber kewangan kepada kerajaan dengan cara kerajaan menerbitkan sekuriti
kerajaan, bil perbendaharaan dan sijil pelaburan.
 Institusi kewangan seperti KWSP dan bank pelaburan akan melabur dalam
sekuriti kerajaan dan bil-bil perbendaharaan.
 Institusi kewangan islam akan melanggani sijil pelaburan.
(ii) sumber kewangan sektor swasta dengan cara melanggani sekutiri hutang korporat
dan sekutiri ekuiti yang diterbitkan oleh pihak firma.
 Bank pelaburan memberi pinjaman bersendikit kepada syarikat
korporat yang menerbitkan pinjaman yang besar.
 Bank perdagangan beri pinjaman kepada PKS

5.2 Institusi Kewangan di Malaysia

(a) Memerihalkan profil dan perkembangan institusi kewangan
 Ekoran perkembangan industri getah dan bijih timah pada tahun 1990, industri
perbankan di Malaysia juga pesat berkembang.
 Justeru itu, banyak berlaku pembukaan cawangan bank asing dan penubuhan bank
tempatan Malaysia yang pertama iaitu Kwong Yik (Selangor) Banking Corporation
pada tahun 1913 yang kini lebih dikenali dengan nama Malayan Banking Berhad.
 Sejak itu, industri perbankan terus berkembang pesat sehingga terdapat keperluan untuk
menubuhkan sebuah badan bagi mengawal aktiviti dan operasi bank di negara ini.
 Maka tertubuhlah Bank Negara Malaysia (Bank Pusat), sebuah badan berkanun yang
dimiliki sepenuhnya oleh Kerajaan Persekutuan di bawah Akta Bank Pusat 1958.
 Objektif Bank Negara:
(i) menggalakkan kestabilan kewangan dan struktur kewangan yang kukuh.
(ii) bertindak sebagai jurubank dan penasihat kewangan kepada kerajaan.
(iii) mengeluarkan mata wang dan menyimpan rizab, melindungi nilai mata wang.
(iv) mempengaruhi situasi kredit untuk manfaat negara.
 Bank Negara Malaysia telah ambil tindakan dengan menggabungkan bank-bank
perdagangan ini di bawah satu bank induk yang besar dan teguh.

Ekonomi Malaysia 48
 Modul PdP Ekonomi Penggal 3

 Bank Pusat mengarahkan supaya semua bank tersebut bergabung menjadi sembilan
buah bank Anchor sahaja.
 Tujuannya bagi meningkatkan kecekapan dan mengumpul modal yang besar bagi
memudahkan urusan pinjaman dan pelaburan.
 Hasil daripada penstrukturan semula dan penggabungan sektor perbankan yang berjaya
di Malaysia pada tahun 2003, 54 buah institusi perbankan dikurangkan kepada 10
kumpulan perbankan utama domestik.
 10 buah perbankan utama domestik ini mempunyai subsidiari syarikat kewangan.
 Evolusi perbankan di Malaysia telah hasilkan produk dan perkhidmatan perbankan
konvensional seperti deposit dan pinjaman/sewa beli.
 Perkhidmatan dan produk yang canggih dan maju diperkenalkan seperti perbankan
telefon, pinjaman melalui telefon, auto bayar, auto debit, ATM serta membeli belah dan
perbankan dalam talian.
 Ciri-ciri dan proses perbankan ini dipermudahkan oleh perkembangan teknologi yang
maju dalam memberikan pelanggan bank, cara dan proses yang lebih senang dan mudah
melakukan perbankan harian.
 Ini telah menyebabkan pengenalan produk dan perkhidmatan baharu seperti kad kredit
dan debit,produk pelaburan (insurans dan amanah saham), produk dan perkhidmatan
pembiayaan (pembiayaan perdagangan dan saham), kemudahan perdagangan dan
kredit, kiriman wang, pinjaman sektor mengikut keutamaan dan perbankan islam.

5.3 Institusi Pemberi Kredit

(a) Agensi pemberi kredit
(i) Bank Perdagangan
(a) Kemudahan  Diberi kepada pemilik akaun semasa
overdraf  Pendeposit dibenarkan mengeluarkan sejumlah wang melebihi baki
dalam akaun semasanya
 Kadar bunga dikenakan berdasarkan jumlah wang yang dikeluarkan
sahaja.
(b) Pinjaman sewa  Menyewa dengan opsyen untuk membeli barangan melalui bayaran
beli secara ansuran
 Hakmilik barang akan berpindah kepada penyewa selepas semua
ansuran dijelaskan.
 Penyewa dikenakan kadar bunga yang tetap terhadap jumlah pinjaman
yang diluluskan.
(c) Pinjaman  Pinjaman jangka panjang untuk membeli hartanah seperti rumah,
bercagar kedai dan tanah
 Cagaran yang boleh dikemukakan seperti geran rumah, geran tanah,
polisi insuran nyawa.
 Peminjam membayar balik pinjaman beserta faedah.
 Jika gagal, pihak bank boleh mengambil alih atau menjual harta yang
dicagarkan.
(d) Pinjaman tidak  Pinjaman persendirian tanpa perlu mengemukakan cagaran tetapi
bercagar mungkin dikehendaki menamakan penjamin
 Pinjaman jangka pendek dan peminjam membayar balik pinjaman
beserta faedah secara ansuran atau sekaligus.
 Kegagalan membayar balik, baki pinjaman akan diselesaikan oleh
penjamin
(e) Kad Kredit  Pemegang kad mengemukakan kad untuk membeli barang tanpa
menggunakan tunai
 Bank membuat bayaran bagi pihak pemegang kad.
 Pemegang kad perlu membayar balik hutang kepada bank berserta
faedah dalam tempoh yang ditetapkan.

Ekonomi Malaysia 49
 Modul PdP Ekonomi Penggal 3

(f) Mendiskaunkan  Pihak bank membeli bil-bil pertukaran dari pelanggan pada harga
bil pertukaran yang rendah daripada nilai muka bil pertukaran.
 Pihak bank akan menuntut bayaran sepenuhnya daripada pihak yang
mengeluarkan bil tersebut pada tarikh matang bil.

( ii ) Institusi Perbankan Islam

(a) Murabahah  Pihak bank membiayai pembelian barang yang dikehendaki pelanggan
dan menjualnya pada harga yang lebih tinggi seperti yang telah
dipersetujui ke dua-dua pihak.
(b) Musyarakah  Pihak bank mengeluarkan wang modal dan pemilik modal akan
mengeluarkan harta yang boleh dinilaikan dengan wang untuk
mengerjakan projek bersama.
 Untung dan rugi dikongsi bersama mengikut kadar yang dipersetujui.
(c) Bai Bithaman Ajil  Pihak bank membiayai pembelian harta yang dikehendaki pelanggan
dan menjualnya pada harga yang telah dipersetujui.
 Pelanggan membayarnya secara ansuran.
(c) Bai At Takjiri  Sewa beli

( iii ) Bank Pelaburan

 Memberi pinjaman kepada syarikat korporat, badan berkanun dan institusi kewangan
 Tidak menerima simpanan daripada orang ramai dan tidak memberi pinjaman kepada
orang ramai dan firma kecil.
 Menguruskan pinjaman bersindiket untuk membiayai projek besar-besran syarikat
perniagaan besar.

( iv ) Syarikat Insuran
 Memberi pinjaman kepada pemegang polisi khususnya pemegang polisi insuran hayat.
 pemegang polisi insuran hayat boleh menggunakan polisinya sebagai cagaran. Jumlah
pinjaman bergantung kepada nilai tunai dalam polisi tersebut.

(v) Koperasi
 mengerakkan tabungan daripada ahlinya
 memberi kemudahan pinjaman kepada ahlinya
 menyediakan perkhidmatan pembelian barang dengan harga yang murah

( vi ) Amanah Ikhtiar Malaysia (AIM)

 memberi bantuan modal kepada golongan miskin /berpendapatan rendah
 memberi latihan dan khidmat nasihat kepada golongan miskin untuk memulakan
perniagaan
( vii ) Ar – Rahnu(Pajak Gadai Islam)
 Menyimpan barang gadaian tanpa riba/syariah
 memberi pinjaman jangka pendek berdasarkan nilaian gadaian emas.

( viii ) Pemberi Pinjam Wang berlesen

 kemudahan pinjaman bercagar dan pinjaman tidak bercagar
 kadar faedah pinjaman tidak melebihi 18% setahun bagi pinjaman tidak bercagar dan 12%
bagi pinjaman bercagar.

Ekonomi Malaysia 50
 Modul PdP Ekonomi Penggal 3

(c) Masalah mendapatkan kredit oleh peminjam.

(i) Masalah cagaran  peminjam gagal menyediakan cagaran yang boleh diterima oleh
pemberi pinjaman kerana tidak mempunyai aset bernilai yang
mencukupi.
( ii ) Masalah menyediakan  peminjam gagal menyediakan kertas kerja yang lengkap
kertas kerja  peminjam gagal menunjukkan maklumat yang menyakinkan
pemberi pinjaman terutamanya keupayaan membayar balik
pinjaman
( iii ) Prosedur memberi kredit  pemberi pinjaman membuat penilaian yang ketat sebelum
pinjaman diluluskan.
 Kegagalan mematuhi prosedur kredit dan menyediakan
dokumen sokongan
( iv ) Membayar balik kredit  Pemohon yang tidak mempunyai rekod kredit yang baik
berkemungkinan pinjaman tidak diluluskan walaupun syarat-
syarat lain dipatuhi.

PANDUAN MENJAWAB SOALAN.

BAHAGIAN A ( SOALAN ESEI )
Soalan
1 (a) Terangkan maksud institusi kewangan. [2]
(b) Terangkan dua fungsi institusi kewangan. [4]

Cadangan Jawapan
1 (a) Institusi kewangan ialah institusi yang menerima deposit daripada orang yang
mempunyai lebihan dana dan meminjamkan kepada orang yang kurangan dana.
(b) Dua fungsi institusi kewangan ialah
(i) Perantara kewangan
Mengumpul wang daripada masyarakat dan firma yang mempunyai lebihan wang dan
meminjam wang tersebut kepada kepada pihak yang memerlukannya.
(ii) Penyerakan dan perkongsian risiko
Menyalurkan dana dalam pelbagai ekonomi seperti pinjaman korporat, bon, bil
perbendaharaan dan sebagainya supaya kerugian disebarkan dan dikongsi oleh
sekumpulan penyimpan dana yang terlibat.

SOALAN PENGAYAAN
BAHAGIAN A ( SOALAN ESEI )
1 Terangkan tiga jenis institusi kewangan. [6]

2 Jelaskan peranan institusi kewangan dalam sesebuah ekonomi. [6]

3 Terangkan tiga jenis pinjaman yang diberikan oleh bank perdagangan. [6]

4 Huraikan fungsi agensi pemberi kredit berikut:

( a ) Syarikat Insurans
( b ) Ar-Rahnu
( c ) Koperasi [6]

5 Jelaskan Amanah Ikhtiar Malaysia sebagai agensi pemberi kredit di Malaysia. [6]

6 Jelaskan masalah-masalah yang dihadapi oleh peminjam dalam mendapat kredit.

[6]

Ekonomi Malaysia 51
 Modul PdP Ekonomi Penggal 3

BAB 6 KEMISKINAN DAN AGIHAN PENDAPATAN

6.1 Ukuran Kemiskinan

A. Takrif Kemiskinan
 Suatu keadaan seseorang tidak berkemampuan memenuhi piawaian minimum keperluan
asas yang meliputi keperluan makanan dan bukan makanan.
 Misalnya, pendapatan yang kurang daripada PGK dikategorikan miskin.
 Contoh: makanan, tempat perlindungan, pendidikan dan kesihatan.
 Kemiskinan Mutlak
 Keadaan yang mana pendapatan seseorang tidak mencukupi untuk memenuhi keperluan
minimum berdasarkan pendapatan garis kemiskinan ( PGK ).
 PGK ialah pendapatan yang setakat cukup untuk memperoleh keperluan asas seperti
makanan, pakaian dan tempat tinggal.
 Kemiskinan Relatif
 Perbandingan taraf hidup atau kebajikan sesuatu kumpulan berbanding kumpulan lain.
 Merujuk ketidaksamaan pendapatan antara kumpulan etnik, strata dan negeri.
 Miskin Tegar
 Pendapatan purata bulanan kurang daripada PGK makanan.

B. Prinsip Penentuan Garis Kemiskinan

 Pendapatan setakat mencukupi untuk memperoleh keperluan asas.

 PGK makanan ditentukan berasaskan pandangan pakar pemakanan, pakar diet dan pakar
perubatan mengikut IHP makanan .
 PGK bukan makanan dikira berdasarkan keperluan setiap isi rumah dan mengikut IHP bukan
makanan seperti kasut, bahan api dan sebagainya.
 Ditentukan mengikut saiz isi rumah, komposisi demografi dan lokasi.
 Miskin jika pendapatan purata bulanan kurang daripada PGK.
 Kadar kemiskinan = x 100

 Kadar kemiskinan tegar = x 100

6.2 Kemiskinan di Malaysia

(a) Profil Kemiskinan Di Malaysia
(i) Kemiskinan Kawasan Bandar Dan Luar Bandar
Jadual 6.1 Kadar kemiskinan dan kemiskinan tegar mengikut strata di Malaysia
Kemiskinan Kemiskinan Tegar
Butiran
2004 ( % ) 2009 ( % ) 2004 ( % ) 2009 ( % )
Malaysia 5.7 3.8 1.2 0.7
Bandar 2.5 1.7 0.4 0.2
Luar Bandar 11.9 8.4 2.9 1.8
Sumber: Unit Perancangan Ekonomi
 Berdasarkan jadual di atas, kemiskinan di Malaysia telah merosot pada tahun 2009
berbanding tahun 2004, iaitu daripada 5.7% kepada 3.8%.
 Peratus kemiskinan tegar di Malaysia dalam tempoh tersebut juga merosot dari 1.2% kepada
0.7%.
 Kadar kemiskinan luar bandar lebih tinggi berbanding bandar. Kemiskinan kawasan luar
bandar berkurang dari 11.9% kepada 8.4% bagi tahun 2004 dan 2009. Kadar kemiskinan
tegar kawasan luar bandar juga berkurang daripada 2.9% kepada 1.8%.

Ekonomi Malaysia 52
 Modul PdP Ekonomi Penggal 3

 Kadar kemiskinan kawasan bandar merosot daripada 2.5% kepada 1.7% pada tahun 2009
berbanding tahun 2004. Kadar kemiskinan tegar kawasan bandar juga menurun dari 0.4%
kepada 0.2% pada tahun 2009 berbanding tahun 2004.

(ii) Kemiskinan Mengikut Kaum

Jadual 6.2 Kadar kemiskinan dan kemiskinan tegar mengikut etnik di Malaysia
Kemiskinan Kemiskinan Tegar
Butiran
2004 ( % ) 2009 ( % ) 2004 ( % ) 2009 ( % )
Malaysia 5.7 3.8 1.2 0.7
Bumiputera 8.3 5.3 1.9 1.1
Cina 0.6 0.6 0.0 0.1
India 2.9 2.5 0.3 0.3
Lain-lain 6.9 6.7 1.2 1.3
Sumber: Unit Perancangan Ekonomi

 Secara umum, kadar kemiskinan kaum lain-lain adalah paling tinggi pada kedua-dua tahun
iaitu 6.9% ( 2004 ) dan 6.7% ( 2009 ). Ini diikuti dengan kaum bumiputera iaitu 8.3% ( 2004 )
dan 5.3% ( 2009 ) dan India 2.9% ( 2004 ) dan 2.5% ( 2009 ). Kaum Cina merupakan kaum
yang paling rendah kadar kemiskinan ialitu 0.6% untuk kedua-dua tahun.
 Kadar kemiskinan untuk semua etnik menurun pada tahun 2009 berbanding tahun 2004.
 Kadar kemiskinan tegar paling tinggi ialah kaum bumiputera pada tahun 2004 iaitu sebanyak
1.9%, diikuti dengan kaum lain-lain ( 1.2% ), India ( 0.3% ) dan Cina ( 0.0% ). Namun, pada
tahun 2009, kadar kemiskinan tegar paling tinggi ialah kaum lain-lain ( 1.3% ) , diikuti kaum
bumiputera ( 1.1% ), India ( 0.3% ) dan Cina ( 0.1% ).
 Kadar kemiskinan tegar meningkat bagi kaum lain-lain dan kaum Cina. Kaum Bumiputera
pula mencatat penurunan dalam kadar kemiskinan tegar manakala kaum India kekal pada
0.3%.

(iii) Kemiskinan Mengikut Negeri

Jadual 6.3 Kadar kemiskinan dan kemiskinan tegar mengikut negeri di Malaysia
Kemiskinan Kemiskinan Tegar
Butiran
2004 ( % ) 2009 ( % ) 2004 ( % ) 2009 ( % )
Malaysia 5.7 3.8 1.2 0.7
Johor 2.0 1.3 0.3 0.1
Kedah 7.0 5.3 1.3 0.8
Kelantan 10.6 4.8 1.3 1.0
Melaka 1.8 0.5 0.2 0.1
Negeri Sembilan 1.4 0.7 0.2 0.1
Pahang 4.0 2.1 1.0 0.3
Pulau Pinang 0.3 1.2 - 0.1
Perak 4.9 3.5 1.1 0.5
Perlis 6.3 6.0 1.7 0.8
Selangor 1.0 0.7 0.04 0.1
Terengganu 15.4 4.0 4.4 0.5
Sabah & Labuan 23.0 19.2 6.5 4.7
Sarawak 7.5 5.3 1.1 1.0
Kuala Lumpur 1.5 0.7 0.2 0.1
Sumber: Unit Perancangan Ekonomi
 Berdasarkan jadual, Sabah dan Labuan mencapai kadar kemiskinan dan kemiskinan tegar
yang paling tinggi antara semua negeri di Malaysia.
 Pada tahun 2009, enam negeri mencapai kadar kemiskinan melebihi kadar kemiskinan
Malaysia ialah Sabah & Labuan ( 19.2% ), Kedah ( 5.3% ), Kelantan ( 4.8% ), Perlis ( 6.0% ),
Terengganu ( 4.0% ) dan Sarawak ( 5.3% ).

Ekonomi Malaysia 53
 Modul PdP Ekonomi Penggal 3

 Negeri yang mengalami kadar kemiskinan tegar yang melebihi kadar kemiskinan tegar
Malaysia pada tahun 2009 ialah Sabah & Labuan ( 4.7% ), Kelantan ( 1.0% ), Perlis ( 0.8% ),
Kedah ( 0.8% ) dan Sarawak ( 1.0% ).
 Kadar kemiskinan dan kemiskinan tegar yang berlainan antara negeri adalah berpunca
daripada pembangunan wilayah yang tidak seimbang.

(b) Punca-punca Kemiskinan di Malaysia

(i) Akses Pasaran
 Dipengaruhi kuasa monopoli di pasaran
 Firma kecil tidak mampu bersaing dan keluar dari pasaran kerana tidak mencapai
ekonomi bidangan.
 Firma besar menjadi monopoli akan menetapkan harga yang tinggi
 Kebajikan masyarakat terbiar
(ii) Modal
 Sumber ciptaan manusia seperti mesin, jentera, kilang dan peralatan penting dalam
menjana pengeluaran
 Pekebun dan petani kecil sukar memperoleh pinjaman daripada institusi kewangan
menyebabkan mereka tidak dapat menyerap teknologi moden dan mengurangkan daya
pengeluaran
(iii) Teknologi
 Teknologi yang rendah dan penggunaan kaedah tradisional menjejaskan daya
pengeluaran
 Hasil pengeluaran terhad dan tidak optimum
 Pendapatan diperoleh rendah
(iv) Pendidikan
 Taraf pendidikan rendah menyebabkan mereka sukar menerima kemahiran baru dan
menerima pembaharuan
 Sukar memperoleh pekerjaan yang berpendapatan tinggi kerana tidak memiliki kemahiran
dan pengetahuan yang diperlukan dalam alam pekerjaan

6.3 Agihan Pendapatan

( a ) Kaedah pengukuran agihan pendapatan

 Kaedah Persentil mengintepretasikan data agihan pendapatan dalam bentuk peratusan
 Kumpulan pertama ialah persentil ke -20, kumpulan kedua ialah persentil ke -40,
kumpulan ketiga ialah persentil ke -60, kumpulan keempat ialah persentil ke -80,
Kumpulan kelima ialah persentil ke -100
 Keluk Lorenz menunjukkan peratusan pendapatan yang diterima oleh penduduk dalam
sesebuah negara pada suatu tahun tertentu
 Menunjukkan keadaan ketidaksetaraan agihan pendapatan
 Pekali Gini mengukur ketidaksetaraan agihan pendapatan
 Nilai pekali Gini berada antara 0 hingga 1
 0 menunjukkan agihan pendapatan saksama
 1 menunjukkan agihan pendapatan paling tak saksama

( b ) Sumber pendapatan

Sumber Pendapatan
(i) Upah
 Pendapatan yang diterima oleh seseorang individu apabila menyumbangkan tenaga
fizikal dan mental dalam proses pengeluaran
 Termasuk gaji, elaun, komisen dan bonus

Ekonomi Malaysia 54
 Modul PdP Ekonomi Penggal 3

Sumber Pendapatan Bukan Upah

(i) Sewa
 Pendapatan yang diterima akibat membenarkan pihak lain menggunakan hartanya
 Ganjaran atas faktor pengeluaran yang mempunyai penawaran terhad

(ii) Dividen
 Untung syarikat yang dibayar kepada pemegang saham
 Pendapatan yang diterima daripada tabungan dalam institusi kewangan Islam atau
KWSP

(iii) Bunga
 Pendapatan daripada tabungan wang dalam institusi kewangan konvensional
 Ganjaran kepada pemilik wang yang sanggup menangguhkan perbelanjaannya pada
masa sekarang

(iv) Untung
 Ganjaran usahawan yang sanggup menanggung risiko dan atas usaha menggabungkan
faktor-faktor pengeluaran untuk menghasilkan output
 Pendapatan individu yang bekerja sendiri

(v) Harta Pustaka

 Harta yang diwarisi daripada nenek moyang seperti tanah, tunai, barang kemas dan
sebagainya

(vi) Bayaran Pindahan

 Pendapatan yang diterima oleh seseorang tanpa sumbangan produktif dalam ekonomi.
Contoh: pencen, elaun pengangguran dan derma.

( c ) Profil agihan pendapatan di Malaysia

(i) Agihan Pendapatan Mengikut Etnik

Jadual 6.4 Agihan Pendapatan bagi kumpulan 20% tertinggi, 40% pertengahan dan 40% terendah
mengikut Etnik di Malaysia pada tahun 1979 dan 2009

1979 2009
Etnik 20% 40% 40% Pekali 20% 40% 40% Pekali
Tertinggi Pertengahan Terendah Gini Tertinggi Pertengahan Terendah Gini
Bumiputra 51.8 34.9 13.3 0.468 49.5 36.1 14.4 0.440
Cina 52.5 34.3 13.2 0.474 48.4 36.4 15.2 0.425
India 52.0 33.6 14.4 0.460 48.8 35.7 15.5 0.424
Lain-lain 65.1 27.1 7.8 0.598 55.3 31.6 13.1 0.495
Sumber: Diubahsuai daripada Unit Perancang Ekonomi

 Pada tahun 1979, agihan pendapatan kaum bumiputra menunjukkan kumpulan isi rumah
20% tertinggi memiliki 51.8% jumlah pendapatan manakala kumpulan isi rumah 40%
pertengahan dan 40% terendah masing-masing memiliki 34.9% dan 13.3% jumlah
pendapatan.
 Pada tahun 1979, agihan pendapatan kaum Cina menunjukkan kumpulan isi rumah 20%
tertinggi memiliki 52.5% jumlah pendapatan manakala kumpulan isi rumah 40%
pertengahan dan 40% terendah masing-masing memiliki 34.3% dan 13.2% jumlah
pendapatan.

Ekonomi Malaysia 55
 Modul PdP Ekonomi Penggal 3

 Pada tahun 1979, agihan pendapatan kaum India menunjukkan kumpulan isi rumah 20%
tertinggi memiliki 52.0% jumlah pendapatan manakala kumpulan isi rumah 40%
pertengahan dan 40% terendah masing-masing memiliki 33.6% dan 14.4% jumlah
pendapatan.
 Pada tahun 1979, agihan pendapatan kaum lain menunjukkan kumpulan isi rumah 20%
tertinggi memiliki 65.1% jumlah pendapatan manakala kumpulan isi rumah 40%
pertengahan dan 40% terendah masing-masing memiliki 27.1% dan 7.8% jumlah
pendapatan.
 Secara kesimpulan, agihan pendapatan semua kaum pada tahun 2009 bertambah baik dan
semakin saksama berdasarkan Pekali Gini.
 Pekali Gini kaum bumiputra menurun daripada 0.468 kepada 0.440. Manakala Pekali
Gini kaum Cina menurun daripada 0.474 kepada 0.425, kaum India menurun daripada
0.460 kepada 0.424 dan kaum lain-lain menurun daripada 0.598 kepada 0.495.

(ii) Agihan Pendapatan Mengikut Strata

Jadual 6.4 Agihan Pendapatan bagi kumpulan 20% tertinggi, 40% pertengahan dan 40% terendah
mengikut Strata di Malaysia pada tahun 1979 dan 2009
1979 2009
Strata 20% 40% 40% Pekali 20% 40% 40% Pekali
Tertinggi Pertengahan Terendah Gini Tertinggi Pertengahan Terendah Gini
Bandar 54.1 33.3 12.7 0.491 48.2 36.5 15.3 0.423
Luar 52.1 34.9 12.9 0.471 47.4 36.4 16.2 0.407
Bandar
Sumber: Diubahsuai daripada Unit Perancang Ekonomi

 Pada tahun 1979, agihan pendapatan bandar menunjukkan kumpulan isi rumah 20%
tertinggi memiliki 54.1% jumlah pendapatan manakala kumpulan isi rumah 40%
pertengahan dan 40% terendah masing-masing memiliki 33.3% dan 12.7% jumlah
pendapatan.
 Pada tahun 1979, agihan pendapatan luar bandar menunjukkan kumpulan isi rumah 20%
tertinggi memiliki 52.1% jumlah pendapatan manakala kumpulan isi rumah 40%
pertengahan dan 40% terendah masing-masing memiliki 34.9% dan 12.9% jumlah
pendapatan.
 Secara kesimpulan, agihan pendapatan bandar dan luar bandar pada tahun 2009
bertambah baik dan semakin saksama berdasarkan Pekali Gini.
 Pekali Gini bandar menurun daripada 0.491 kepada 0.423. Manakala Pekali Gini luar
bandar menurun daripada 0.471 kepada 0.407.

6.4 Dasar membasmi kemiskinan dan ketaksetaraan pendapatan

( a ) Dasar-dasar Kerajaan

(i) Dasar Ekonomi Baru ( DEB )

 Membasmi kemiskinan dengan meningkatkan pendapatan negara dan menambah
peluang-peluang pekerjaan tanpa mengira kaum
 Menyusun semula masyarakat dengan merapatkan jurang ketidakseimbangan sosio
ekonomi antara kaum

(ii) Dasar Pembangunan Nasional ( DPN )

 Matlamat sama dengan DEB iaitu membasmi kemiskinan dan menyusun semula
masyarakat

Ekonomi Malaysia 56
 Modul PdP Ekonomi Penggal 3

 Strategi:
a) Menghapuskan golongan termiskin dan mengurangkan kemiskinan relatif
b) Mempertingkatkan latihan dan kemahiran kepada belia luar bandar untuk
menggantikan pemberian subsidi kerajaan supaya mereka mendapat kemahiran dan
berpendapatan tinggi
c) Pemberian subsidi diberikan untuk meningkatkan produktiviti penanam padi dan
nelayan
d) Ketidakserataan pendapatan turut ditekankan untuk menurun ketakserataan antara
kaum

(iii) Dasar Wawasan Negara ( DWN )

 Menggabungkan teras kritikal DEB dan DPN.
 Objektif DWN:
a) Mencapai pertumbuhan mampan dan pengukuhan daya tahan ekonomi.
b) Mewujudkan masyarakat yang bersatupadu dan saksama.
 Dimensi baharu dasar
a) Membangunkan Malaysia sebagai negara yang mempunyai masyarakat berasaskan
pengetahuan.
b) Menjana pertumbuhan berasaskan sumber dan kekuatan temapatan serta FDI.
c) Membasmi kemiskinan kolompok miskin di kawasan terpencil. Contoh orang asli dan
kumpulan minoriti bumiputera di Sabah dan Sarawak.
d) Memncapai penyertaan bumiputera sekurang-kurangnya 30% pemilikan ekuiti
menjelang tahun 2020.
e) Meningkatkan penyertaan bumiputera dalam sektor ekonomi.

(iv) Dasar Pendidikan Negara

 Bertujuan mencapai perpaduan.
 Memelihara satu cara hidup demokrasi.
 Membentuk satu masyarakat yang adil ( berkongsi kemakmuran negara sama rata ).
 Membentuk satu budaya nasional.
 Membina masyarakat maju berasaskan Sains & Teknologi.

( b ) Agensi-agensi Kerajaan
(i) Jabatan Kebajikan Masyarakat ( JKM )
 Berperanan memberi perkhidmatan pencegahan dan pemulihan isu-isu sosial serta
pembangunan masyarakat.
 Objektif JKM
a) memberi perlindungan dan pemulihan kepada kumpulan sasar.
b) mewujudkan masyarakat berbudaya penyayang.
c) Meningkatkan kesejahteraan hidup melalui perkhidmatan kebajikan dan perkongsian
tanggungjawab.
 Kumpulan sasaran ialah kanak-kanak bawah 18 tahun, OKU, Warga emas 60 tahun ke
atas, Orang papa, - Mangsa bencana alam dan pertubuhan sukarela kebajikan.
(ii) Amanah Ikhtiar Malaysia ( AIM )
 Objektif atau tujuan utama ialah membantu golongan-golongan kurang berkemampuan
serta secara langsung dengan cara pengeluaran pembiayaian ikhtiar untuk menambahkan
pendapatan sampingan.
(iii) Baitulmal
 Bertanggungjawab memantau dan prihatin terhadap permasalahan kemiskinan.
 Hasil daripada kutipan zakat daripada umat Islam untuk mengurangkan kemiskinan tegar
dalam kalangan umat Islam.

Ekonomi Malaysia 57
 Modul PdP Ekonomi Penggal 3

(iv) Agensi-agensi Pembangunan Wilayah

 Menangani kemiskinan dan kemunduran luar Bandar serta mengurangkan migrasi
penduduk luar bandar ke Bandar
 FELDA ( Lembaga Kemajuan Tanah Persekutuan ) menjalankan program pembangunan
tanah
 FELCRA ( Lembaga Penyatuan dan Pemulihan Tanah Persekutuan ) penyusunan semula
kampung
 RISDA ( Kemajuan Pekebun Kecil Perusahaan Getah ) menggalakkan tanaman semula
getah
 KEMAS ( Jabatan Kemajuan Masyarakat ) dengan kelas bimbingannya untuk membasmi
buta huruf
 KARYANEKA untuk memasarkan kraftangan dan hasil industri kampung
(v) Lembaga Pemasaran Pertanian Persekutuan ( FAMA )
 mengawal dan menambahbaikan aktiviti pemasaran produk pertanian bagi memastikan
petani mendapat harga yang berpatutan untuk keluaran mereka
 Menyediakan keperluan serta peralatan pertanian asas untuk meningkatkan pendapatan
golongan miskin terutama di luar bandar
Objektif FAMA
 Membangunkan infrastruktur pemasaran dan sistem rantaian bekalan produk pertanian
yang cekap
 Memacu keupayaan sumber manusia dalam pemasaran produk pertanian melalui aplikasi
pengetahuan dan teknologi terkini
 Membangunkan pemasaran dan meningkatkan permintaan produk makanan Malaysia di
dalam dan luar negara
 Merealisasikan matlamat Dasar Pertanian Negara menjadikan Malaysia pengeluar utama
makanan di dunia melalui peningkatan kecekapan pemasaran

( c ) Program-program Membasmi kemiskinan

(i) Program Pembangunan rakyat Termiskin ( PPRT )
 Menyediakan pelbagai kemudahan untuk isi rumah miskin supaya mereka dapat
menjalankan kehidupan yang lebih baik.
 Diperkukuhkan bawah Skim Pembasmian Kesejahteraan Rakyat Termiskin ( SPKR )
dalam menangani ketermiskinan, kemiskinan am serta kumpulan mudah miskin di
kawasan bandar dan luar bandar.
(ii) Program Rancangan Makanan Tambahan ( RMT )
 Meningkatkan taraf pemakanan murid supaya golongan ini dapat menumpukan perhatian
sepenuh dalam pembelajaran di sekolah.
 Bertujuan memastikan pertumbuhan fizikal, kesihatan mental dan kesihatan umum murid
melalui makanan seimbang.
(iii) Skim Baucer Tuisyen ( SBT )
 Memberi peluang bimbingan tuisyen secara berstruktur dan terancang kepada murid
miskin tahun 4,5 dan 6 yang lemah dalam BM, BI, Sains dan Matematik.
 Membantu murid menguasai pengetahuan dan kemahiran asas dalam empat mata
pelajaran tersebut.

Ekonomi Malaysia 58
 Modul PdP Ekonomi Penggal 3

PANDUAN MENJAWAB SOALAN

BAHAGIAN A ( SOALAN ESEI )
Soalan
1 ( a ) Apa yang dimaksudkan dengan kemiskinan? [2]
( b ) Jelaskan kemiskinan mutlak dan kemiskinan relatif. [4]

Cadangan Jawapan
1(a)
 Suatu keadaan seseorang tidak berkemampuan memenuhi piawaian minimum keperluan asas
yang meliputi keperluan makanan dan bukan makanan.
 Pendapatan bulanan kurang daripada PGK.
1(b)
 Kemiskinan mutlak ialah seseorang tidak mencukupi untuk memenuhi keperluan minimum
berdasarkan pendapatan garis kemiskinan ( PGK ).
 Pendapatan isi rumah tidak cukup untuk memperoleh keperluan asas seperti makanan,
pakaian dan tempat tinggal.
 Kemiskinan relatif ialah perbandingan taraf hidup atau kebajikan sesuatu kumpulan
berbanding kumpulan lain.
 Merujuk ketidaksamaan pendapatan antara kumpulan etnik, strata dan negeri.

BAHAGIAN B ( SOALAN KUANTITATIF )

Soalan

1. Jadual berikut menunjukkan taburan isi rumah di Bandar Z mengikut kelas pendapatan dan jenis
pekerjaan pada tahun 2012

Taburan isi rumah di Bandar Z mengikut kelas pendapatan

Kelas Pendapatan ( RM sebulan ) Bilangan isi rumah

499 dan ke bawah 20
500-999 28
1000-1499 18
1500-1999 12
2000-2499 7
2500 dan ke atas 5
Nota: Kemniskinan dan kemiskinan tegar di negara Z adalah RM 999 dan RM 499 pada
tahun 2012

a) Apakah maksud kemiskinan tegar ? [1]

b) Berapakah peratus isi rumah yang berada dalam kelas pendapatan RM 2 500 dan ke atas?
[2]
c) Hitung
( i ) kadar kemiskinan di negara Z. [2]
( ii ) kadar kemiskinan tegar di negara Z. [2]
d) Berikan tiga program yang boleh dilaksanakan oleh kerajaan dalam usaha membasmi
kemiskinan ini. [3]

Ekonomi Malaysia 59
 Modul PdP Ekonomi Penggal 3

Cadangan Jawapan
1(a)
 Keadaan di mana pendapatan purata bulanan isi rumah kurang daripada PGK makanan.

1(b)
 Peratus isi rumah pendapatan RM 2 500 dan ke atas
= x 100
= x 100
= 5.56%
1(c)(i)
 kadar kemiskinan di negara Z
= x 100
= x 100
= 53.33%
1( c ) ( ii )
 kadar kemiskinan tegar di negara Z
= x 100
= x 100
= 53.33%
1(d)
 Tiga program dalam membasmi kemiskinan
i) Program Pembangunan Rakyat Termiskin
ii) Program Rancangan Makanan Tambahan ( RMT )
iii) Skim Pinjaman Buku Teks ( SPBT )

Ekonomi Malaysia 60
 Modul PdP Ekonomi Penggal 3

SOALAN PENGAYAAN
BAHAGIAN A ( SOALAN ESEI )
1. Jelaskan tiga punca berlakunya kemiskinan di Malaysia [6]

2. ( a ) Jelaskan sumber pendapatan berikut:

i) Upah
ii) Harta pusaka
iii) Bayaran pindahan [3]
( b ) Bagaimanakah pekali Gini digunakan untuk mengukur agihan pendapatan?
[3]
3. Terangkan dasar-dasar kerajaan berikut dalam membantu membasmi kemiskinan.
i) Dasar Ekonomi Baru [2]
ii) Dasar Wawasan Negara [2]
iii) Dasar Pendidikan Negara [2]

4. Terangkan Jabatan kebajikan Masyarakat sebagai agensi kerajaan dalam membantu membasmi
kemiskinan. [6]

5. Jelaskan tiga program pembasmian kemiskinan. [6]

BAHAGIAN B ( SOALAN KUANTITATIF )

1. Jadual di bawah menunjukkan pendapatan isi rumah kasar bulanan purata berdasarkan kumpulan
etnik dan strata serta Gini di Malaysia bagi tahun 2009 dan 2012.
Tahun
Kumpulan Etnik dan Strata
2009 2012
Pendapatan Nominal ( RM )
Kumpulan Etnik:
Bumiputra 3 624 4 457
Cina 5 011 6 366
India 3 999 5 233
Lain-lain 3 640 3 843
Strata:
Malaysia 4 025 5 000
Bandar 4 705 5 742
Luar Bandar 2 545 3 080
Pekali Gini:
Bumiputra 0.440 0.421
Cina 0.425 0.422
India 0.424 0.443

a) i) Berikan definisi pekali Gini? [1]

ii) Rumuskan pekali Gini berdasarkan pada jadual di atas? [2]
b) Hitung jurang pendapatan tahun 2009 dan tahun 2012 antara
i) Bumiputra dengan etnik India.
ii) Bumiputra dengan etnik Cina. [4]
c) Apakah yang boleh anda rumuskan berdasarkan jawapan pada ( a ) ? [1]
d) Hitung jurang pendapatan antara bandar dengan luar bandar bagi tahun 2009 dan tahun 2012.
[2]

Ekonomi Malaysia 61
 Modul PdP Ekonomi Penggal 3

2. Maklumat berikut menunjukkan pekali Gini mengikut kumpulan etnik di Malaysia tahun 2012
dan 2014.
Tahun
Kumpulan Etnik
2012 2014
Bumptera 0.421 0.389
Cina 0.422 0.435
India 0.443 0.396
Lain-lain 0.435 0.433
Unit Perancangan Ekonomi

a) Apakah maksud pekali Gini? [2]

b) Tafsirkan pekali Gini mengikut etnik pada tahun 2012 [2]
c) Apakah rumusan yang boleh dibuat tentang perubahan pekali Gini Cina dan India pada tahun
2014. [2]
d) Jelaskan dua dasar yang boleh dilaksanakan oleh kerajaan dalam membantu membasmi
kemiskinan . [4]

Ekonomi Malaysia 62