LOGIKA MATEMATIKA
Departemen Matematika
FMIPA IPB
Bogor, 2019
Notasi:
p = q atau p q atau p , q
(dibaca p setara logik dengan q, selanjutnya hanya akan dibaca p
setara dengan q)
Contoh
Gunakan tabel kebenaran untuk menunjukkan bahwa:
1 p!q= p _ q.
2 (p ^ q) = p_ q.
Contoh
Gunakan dalil-dalil kesetaraan untuk menunjukkan bahwa:
1 (p ! p) ! p = i.
2 (p ^ q) ^ (p _ q) = q.
[H1 ^ H2 ^ ... ^ Hn ] ! K.
Catatan:
1 H1 , H2 , ..., Hn : hipotesis-hipotesis
K : kesimpulan
2 Argumen [H1 ^ H2 ^ ... ^ Hn ] ! K
biasa ditulis:
H1
H2
..
.
Hn
K
Sah
[H1 ^ H2 ^ ... ^ Hn ] ! K tautologi
%
Argumen
&
Tidak sah
[H1 ^ H2 ^ ... ^ Hn ] ! K bukan tautologi
2 Modus Tollens
q
p!q
p
3 Kaidah Silogisme
p!q
q!r
p!r
p_r
p!q
r
q
Soal
Gunakan dalil-dalil kesetaraan untuk membuktikan bahwa:
1 proposisi (p ! q) _ ( r ! p) adalah tautologi.
2 p ! (q ! r) = (p ^ q) ! r.
3 q ^ [(p _ q) ^ ( q ^ p)] = q.
p_q
q!r
p_s
r
s
p! q
r^s
p
(r ^ s) ! q
r_s