1

1.3 Pembentukan Awan dan Kerpasan

Pengelasan Awan
1. Terbahagi kepada 3 jenis utama berdasarkan akar kata Latin yg merujuk
kepada aras ketinggian dan bentuk asasnya:
 Sirus (Cirrus) – jenis awan tertinggi, serupa rambut
 Kumulus (Cumulus) – awan aras pertengahan ke rendah; bertapak rata
dan berbentuk bunga kubis iaitu bertimbunan/berlonggok
 Stratus – awan aras pertengahan ke rendah; berbentuk kepingan dan
berlapisan
2. Kesemua awan lain menggambarkan satu daripada 3 jenis awan utama atau
kombinasi/modifikasinya.
3. Perkataan Latin digunakan untuk menghuraikan bentuk awan seperti yang
diperhatikan pada permukaan bumi. .

Ketinggian Contoh Rupa

Awan aras tinggi Sirus Nipis, halus, lembut dan
(> 6,000 m) kerinting
(they are made of ice and tend
to be white, curly or wispy)

Sirostratus Lapisan-lapisan rata; awan

nipis sehingga dapat melihat
matahari dan bulan
menerusinya. (a high, very
thin, generally uniform
stratiform genus-type of cloud,
composed of ice-crystals.)
Sirokumulus Kelompok kecil awan gebu
(cirrus = wisp or curl and
cumulus = small heap)

Awan aras pertengahan Altokumulus Kelompok kecil awan globular

(2 000 – 6 000 m) (bulat)
(From Latin Altus, "high",
cumulus, "heaped"). Similar to
cirrocumulus, but individual
segments are larger and
darker.
Altostratus Lapisan putih kpd kelabu yang
tersebar seragam. Mungkin
terbentuk daripada hablur ais,
altostratus mungkin menebal
utk membentuk nimbostratus
yg membawa hujan. Matahari
kelihatan menembusi
altostratus, tetapi lapisan tebal
altostratus mungkin menjadi
lebih lutchaya.
 2

Awan aras rendah Stratus Lapisan awan seragam seperti

(< 2 000 m) kabut yg menutupi sebahagian
besar langit; mungkin
membawa hujan (kerpasan)
renyai. Stratus yg hamper ke
bumi dinamakan kabut (fog)

Stratokumulus Lapisan awan rendah

berbentuk ketulan, barisan
atau gelombang yang
menutupi langit. Warna dpd
putih ke kelabu
gelap.Stratokumulus (lebih
besar) berbentuk serupa
dengan altocumulus (kecil) dan
selalu disalah kenalpastikan.
Nimbostratus  Nimbus bermaksud “awan
hujan”
 Stratus bermaksud “lapisan
merebak”
 Kelihatan sebg lapisan
rendah gelap dgn dasar yg
berselarak, biasa dikaitkan
dengan hujan berpanjangan
Awan yg berkembang  Dasar awan bermula pada aras rendah dan merentas
mencancang sehingga aras pertengahan dan tinggi (Clouds of
vertical development)
 Awan kumulus ialah awan cuaca baik yang dapat
berkembang menegak untuk membentuk
kumulonimbus yang dikaitkan dengan ribut petir
dan hujan (kerpasan) yang lebat.

Kabut (Fog)  Kabut ialah awan yg dasarnya bermula berdekatan

atau pada permukaan bumi
 Tiada perbezaan fizikal antara kabut dengan awan;
kabut ialah sejenis awan stratus yang sangat rendah
 3

kumulonimbus
4