Anda di halaman 1dari 12

Kelas : PBPAL (A)

Nama Anggota : Tyar Istighfarsyah 03211740000034


Niswah Nafiat 03211740000063
Annur Yudha A. 03211740000085

1. Lakukan Preliminary Design pada Ppt Modul II. Berapa kapasitas rencana yang akan Sdr
gunakan untuk masing-masing UP/UO?
Preliminary Design
1) Menetapkan Perioda Perencanaan Unit – Unit PBPAL
Bangunan direncanakan akan dibangun pada tahun 2020 dan beroperasi pada tahun
2022. Rencana BPAL akan beroperasi selama 20 tahun.

2) Menetapkan Kapasitas Desain


Diketahui:
 Jumlah penduduk di awal tahun rencana (2022 tahun) adalah 87.397 jiwa
 Kebutuhan air minum di tahun akhir rencana adalah 350 L/jiwa/hari.
 f max = 1,2 dan f peak = 1,75
 n = 20 tahun dan r diasumsikan sebesar 1,1% (sesuai pertumbuhan penduduk
Indonesia tahun 2017)
Perhitungan proyeksi penduduk menggunakan metoda aritmatika:
 Pn = Po (1 + nr)
P20 = 87.397 (1 + 20(0,011))
P20 = 106.624 jiwa
Perhitungan kapasitas air minum maksimum (Qminum max) pada tahun 2042:
 Qminum max = kebutuhan air minum x penduduk x f max
Qminum max = 350 L/jiwa/hari x 106.624 jiwa x 1,2
Qminum max = 44.782.080 L/hari
Perhitungan kapasitas air limbah maksimum (Qmax) pada tahun 2042:
 Qmax = 80% x Qminum max
Qmax = 80% x 44.782.080 L/hari
Qmax = 35.825.664 L/hari
Qmax = 35.825.664 L/hari x 10-3/86400
Qmax = 0,415 m3/detik
Perhitungan kapasitas air minum peak (Qminum peak) pada tahun 2042:
 Qminum peak = kebutuhan air minum x penduduk x f peak
Qminum peak = 350 L/jiwa/hari x 106.624 jiwa x 1,75
Qminum peak = 65.307.200 L/hari
Perhitungan kapasitas air limbah peak (Qpeak) pada tahun 2042:
 Qpeak = 80% x Qminum peak
Qpeak = 80% x 65.307.200 L/hari
Qpeak = 52.245.760 L/hari
Qpeak = 52.245.760 L/hari x 10-3/86400
Qpeak = 0,605 m3/detik

2. Untuk karakteristik air limbah Sdr harus menggunakan data hasil pengukuran air limbah
domestik yang sesuai dgn form di lab kita.
No. Parameter Satuan Baku Mutu Air Hasil Metode Analisa
Limbah Domestik Analisa
1 pH - 6-9 6,7 pH meter
2 TSS Mg/L 30 640 Gravimetric
3 COD Mg/L O2 100 2218 Reflux/Tetrimetri
4 BOD Mg/L O2 30 1370 Winkler
5 Minyak dan Mg/L 5 84 Gravimetri
Lemak
6 Amoniak Mg/L NH3-N 10 868,22 Spektrofotometri
7 Total Koliform MPN/100 mL 3000 12x108 Fermentasi multi
tabung
Baku mutu air limbah domestic dari PERMENLHK, No. P.68/Menlhk/Setjen/Kum.1/8/2016

3. Kualitas efluen rencana sesuai dgn standar baku mutu yg berlaku (tuliskan standar yg Sdr
gunakan)

Parameter Satuan Kualitas Air

Kelas I Kelas II Kelas III Kelas IV


BOD Mg/L 2 3 6 12
COD Mg/l 10 25 50 100
Baku Mutu PP No.82 Tahun 2001
4. Pilih diagram alir proses dan operasi yang akan digunakan
Preliminary Design
3) Menetapkan Diagram Alir Proses

Pengolahan Tahap I (Fisik)


 Sumur Pengumpul
 Bar Screen
 Grit Chamber
 Primary Sedimentation (Bak Pengendap I)
Pengolahan Tahap II (Biologis)
 Aeration Tank (Activated Sludge)
 Secondary Clarifier (Bak Pengendap II)
Pengolahan Lumpur
 Sludge Digester
 Sludge Drying Bed

5. Kesetimbangan massa dari influent setiap unit.


Preliminary Design
4) Menetapkan Kesetimbangan Massa
No. Parameter GC (%removal) PS (%removal) AT (%removal)
1 BOD 0 – 5% 30 – 40% 80 – 95%
2 COD 0 – 5% 30 – 40% 80 – 95%
3 TSS 0 – 10% 50 – 65% 70 – 90%
Grit Chamber
No Parameter %Removal Influent Removal Effluent
1 BOD 5 1370 68,5 1301,5
2 COD 5 2218 110,9 2107,1
3 TSS 10 640 64 576
Removal BOD = 1370 x 5% = 68,5
Effluent BOD = 1370 – 68,5 = 1301,5

Removal COD = 2218 x 5% = 110,9


Effluent COD = 2218 – 110,9 = 2107,1

Removal TSS = 640 x 10% = 64


Effluent TSS = 640 – 64 = 576

Preliminary Sedimentation
No Parameter %Removal Influent Removal Effluent
1 BOD 40 1301,5 520,6 780,9
2 COD 40 2107,1 842,84 1264,26
3 TSS 65 576 374,4 201,6
Removal BOD = 1301,5 x 40% = 520,6
Effluent BOD = 1301,5 – 520,6 = 780,9

Removal COD = 2107,1 x 40% = 842,84


Effluent COD = 2107,1 – 842,84 = 1264,26

Removal TSS = 576 x 65% = 374,4


Effluent TSS = 576 – 374,4 = 201,6

Aeration Tank
No Parameter %Removal Influent Removal Effluent
1 BOD 90 780,9 702,81 78,09
2 COD 90 1264,26 1137,834 126,426
3 TSS 90 201,6 181,44 20,16
Removal BOD = 780,9 x 90% = 702,81
Effluent BOD = 780,9 – 702,81 = 78,09

Removal COD = 1264,26 x 90% = 1137,834


Effluent COD = 1264,26 – 1137,834 = 126,426

Removal TSS = 201,6 x 90% = 181,44


Effluent TSS = 201,6 – 181,44 = 20,16
6. Pilih kriteria desain kunci yang akan saudara gunakan utk menghitung dimensi unit2 BPAL.
Preliminary Design
5) Menetapkan Kriteria Perencanaan Proses
Sumur Pengumpul
 td <10 menit
Bar Screen (Manual)
 Kecepatan melalui bar (V) = 0,3 – 0,6 m/detik
 Lebar bar (w) = 4,0 – 8,0 m
 Kedalaman bar (D) = 25 – 50 mm
 Jarak antar batang = 25 – 75 mm
 Slope vertikal = 45° – 60°
 Headloss = 150 mm
 Headloss max = 800 mm
Grit Chamber
 td = 45 – 90 detik (tipikal 60 detik)
 Vh = 0,25 – 0,4 m/detik (tipikal 0,3 m/detik)
 Vs = 1,0 – 1,3 m/menit (tipikal 1,15 m/menit) untuk 65 mesh material
 Vs = 0,6 – 0,9 m/menit (tipikal 0,75 m/menit) untuk 100 mesh material
 Panjang saluran (L) = 10 – 20 m
Primary Sedimentation (BP I)
 Bentuk Persegi Panjang
 Kedalaman = 3 – 4,9 m (tipikal 4,3 m)
 Panjang = 15 – 90 m (tipikal 24 – 40 m)
 Lebar = 3 – 24 m (tipikal 4,9 – 9,8 m)
 Flight speed = 0,6 – 1,2 m/menit (tipikal 0,9 m/menit)
Aeration Tank (Activated Sludge)
 Kedalaman = 3,0 – 5,0 m
 Freeboard = 0,3 – 0,6 m
 Lebar : kedalaman = 1 : 1 – 2,2 : 1
 Lebar = 3,0 – 11,0 m
Secondary Clarifier (BP II)
 OFR = 8,0 – 16,0 m3/m2.hari
 Solid loading = 0,5 – 5 kg/m2.jam
 Kedalaman = 3,5 – 5 m
 Kedalaman zona settling = 1,5 m
Sludge Digester
 HRT pada 20°C = 40 – 78 kg/m2.hari
 Solid loading = 1,6 – 4,8 kg VSS/m3.hari
 Kebutuhan O2 untuk cell tissue = 2,3 kg O2/kg solid destroyed
 Energi untuk mixing mech aerator = 19,7 – 39,5 Kw/103 m3
 Diffused air mixing = 0,02 – 0,04 m3/m3.menit
 DO residu dalam liquid = 1,0 – 2,0 mg/L
 Reduksi pada VSS = 40 – 50 %
Sludge Drying Bed
 Tebal pasir = 23,0 – 30,0 cm
 Tebak kerikil = 20,0 – 30,0 cm
 Sludge loading rate = 100 – 300 kg/m2.tahun
 Tebal bed = 20,0 – 30,0 cm
 Lebar bed = 5,0 – 8,0 m
 Panjang bed = 6,0 – 30,0 m
 t pengeringan = 10,0 – 15,0 hari
 Uniformity Coefficient <4
 Effective Size = 0,3 – 0,75 mm
 Vair dalam inlet = 0,75 m/detik
 Vair dalam drain = 0,75 m/detik

7. Hitung kapasitas rencana BPAL sesuai dgn periode perencanaan yang ditetapkan.
Preliminary Design
6) Menghitung Awal Unit-unit Operasi/Proses
Sumur Pengumpul
 Asumsi jumlah SP = 1 bak
 Qpeak = 0,605 m3/detik
 td = 5 menit (<10 menit)
 Volume = Qpeak x td
Volume = 0,605 m3/detik x 5 menit x 60
Volume = 181,5 m3
 Kedalaman (T) = 4 m
 Asumsi P : L = 2 : 1
 Volume = P x L x T
181,5 = 2L x L x 4
181,5 = 8L2
L2 = 22,7
L = 4,8 m
 P = 2A
P = 2(4,8)
P = 9,6 m
 Luas = P x L
Luas = 9,6 m x 4,8 m
Luas = 46,08 m2
Bar Screen
 Kecepatan aliran = 0,5 m/detik (0,3 – 0,6 m/detik)
 Qpeak = 0,605 m3/detik
 A – cross saluran = Qpeak/kecepatan
A – cross saluran = 0,605/0,5
A – cross saluran = 1,21 m2
 Asumsi H : L = 2,5 : 1
 A – cross saluran = L x H
1,21 = L x 2,5L
1,21 = 2,5L2
L2 = 0,5
L = 0,7 m
 H = 2L
H = 2(0,7)
H = 1,4 m
 Asumsi P = 3 m
 Luas = P x L
Luas = 3 m x 0,7 m
Luas = 2,1 m2
Grit Chamber
 Asumsi jumlah GC = 2 bak
 Qpeak = 0,605 m3/detik
 Q tiap bak = Qpeak/jumlah GC
Q tiap bak = 0,605/2
Q tiap bak = 0,302 m3/detik
 Diameter partikel terkecil yang diendapkan = 0,2 mm
 td = 60 detik (45 – 90 detik)
 Kecepatan pengendapan (Vs) = 1,15 m/menit (1,0 – 1,3 m/menit)
 Kedalaman pengendapan (H) = Vs x td
H = 1,15 m/menit x 60 detik
H = 1,15 m/menit x 1 menit
H = 1,15 m
 Kecepatan horizontal (Vh) = 0,3 m/detik (0,25 – 0,4 m/detik)
 A – cross bak = Q tiap bak/Vh
A – cross bak = 0,302/0,3
A – cross bak = 1,01 m2
 L = A – cross bak/H
L = 1,01/1,15
L = 0,9 m
 A – surface bak = Q tiap bak/Vs
A – surface bak = 0,302/(1,15/60)
A – surface bak = 15,76 m2
 P = A – surface bak/L
P = 15,76/0,9
P = 17,5 m
 Luas = P x L x jumlah GC
Luas = 17,5 m x 0,9 m x 2 bak
Luas = 31,5 m2
Primary Sedimentation (BP I)
 Asumsi jumlah PS = 2 bak
 Qpeak = 0,605 m3/detik
 Q tiap bak = Qpeak/jumlah PS
Q tiap bak = 0,605/2
Q tiap bak = 0,302 m3/detik
 td = 2 jam (1,5 – 2,5 jam)
 Overflow Rates (OFR) = 100 m3/m2.hari (80 – 120 m3/m2.hari)
 V tiap bak = Q tiap bak x td
V tiap bak = 0,302 m3/detik x 2 jam x 3600
V tiap bak = 2174,4 m3
 A – surface bak = Q tiap bak/OFR
A – surface bak = 0,302/(100/86400)
A – surface bak = 260,93 m2
 Dimensi PS = Persegi Panjang
 T = V tiap bak/A – surface bak
T = 2174,4/260,93
T = 8,3 m
 Asumsi P : L = 2 : 1
 A – surface bak = P x L
260,93 = 2L x L
260,93 = 2L2
L2 = 130,46
L = 11,4 m
 P = 2L
P = 2(11,4)
P = 22,8 m
 Luas = P x L
Luas = 22,8 m x 11,4 m
Luas = 259,92 m2
Aeration Tank (Activated Sludge)
 Asumsi jumlah AT = 2 bak
 Qmax = 0,415 m3/detik
 Q tiap bak = Qmax/jumlah AT
 Q tiap bak = 0,415/2
 Q tiap bak = 0,207 m3/detik
 Kedalaman (H) = 4 m
 Mean cell retention time (0c) = 10 hari
 Y = 0,5 kg VSS/kg BOD5
 kd = 0,05 L/hari
 MLSS (X) = 2000 mg/L = 2 kg/m3
 Rasio P/L = 1
 BOD in = 142,5 mg/L
 BOD ef = 14,25 mg/L
 V tiap bak = 3324,24 m3
 L = 28,8 m
 P = 28,8 m
 Luas = P x L x jumlah AT
Luas = 28,8 x 28,8 x 2
Luas = 1658,88 m2
Secondary Clarifier (BP II)
 Asumsi jumlah SC = 2 bak
 Qmax = 0,415 m3/detik
 Q tiap bak = Qmax/jumlah SC
Q tiap bak = 0,415/2
Q tiap bak = 0,207 m3/detik
 td = 1,5 jam (1,5 – 2 jam)
 Overflow Rates (OFR) = 44,77 m3/m2.hari
 A – surface bak = Q tiap bak/OFR
A – surface bak = 0,207/(44,77/86400)
A – surface bak = 399,48 m2
 A – surface bak = πd2/4
399,48 = 3,14d2/4
d2 = 508,89
d = 22,6 m
 Qeff = Q – [(SSm/jumlah SC) x 0,45 x 0,9/0,008/1005/86400]
Qeff = 0,177 m3/detik
 Luas = A – surface x jumlah SC
Luas = 399,48 m2 x 2
Luas = 798,96 m2
Sludge Digester
 Solid loading = 4 kg/m2.hari (1,6 – 4,8 kg/m2.hari)
 Asumsi jumlah SD = 2 bak
 Massa lumpur BP I = 0,55 x beban SSm
Massa lumpur BP I = 5132,16 kg/hari
 Massa lumpur BP II = (0,45 x SSm x 0,9) + (0,45 x BODm x 0,9)
Massa lumpur BP II = 7278,34 kg/hari
 Massa lumpur total = massa BP I + massa BP II
Massa lumpur total = 5132,16 kg/hari + 7278,34 kg/hari
Massa lumpur total = 12410,50 kg/hari
 Q lumpur BP I = massa BP I/0,08/1030
Q lumpur BP I = 5132,16/0,08/1030
Q lumpur BP I = 62,28 m3/hari
 Q lumpur BP II = massa BP II/0,008/1005
Q lumpur BP II = 7278,34/0,008/1005
Q lumpur BP II = 905,27 m3/hari
 Q lumpur total = Q lumpur BP I + Q lumpur BP II
Q lumpur total = 62,28 m3/hari + 905,27 m3/hari
Q lumpur total = 967,55 m3/hari
 Temperatur = 25°C
 HRT (8c) = 500/temperatur
HRT (8c) = 500/25
HRT (8c) = 20 hari
 V digester = Q lumpur total x HRT
V digester = 967,55 m3/hari x 20 hari
V digester = 19351 m3
 Kedalaman (H) = 10 m
 A – surface = V digester/H
A – surface = 19351 m3/10 m
A – surface = 1935,1 m2
 A – surface bak = πd2/4
1935,1 = 3,14d2/4
d2 = 2465,1
d = 46,6 m
 Luas = A – surface x jumlah SD
Luas = 1935,1 m2 x 2 bak
Luas = 3870,2 m2
Sludge Drying Bed
 Q lumpur = (0,5 x Q BP I) + (0,1 x Q BP II)
Q lumpur = (0,5 x 62,28) + (0,1 x 905,27)
Q lumpur = 121,67 m3/hari
 Kadar air pada sludge cake (awal) = 96%
 Kadar air pada sludge cake (akhir) = 75%
 V cake kering (V ck) = Q lumpur x (1 – 96%)/(1 – 75%)
V cake kering (V ck) = 121,67 x (1 – 96%)/(1 – 75%)
V cake kering (V ck) = 19,47 m3/hari
 Rencana jumlah bed = 20 bed
 Rencana waktu pengeringan (tk) = 10 hari
 Rencana tebal cake (tbl) = 0,3 m
 Luas permukaan bed = Q lumpur x tk/jumlah bed/tbl
Luas permukaan bed = 121,67 m3/hari x 10 hari/20/0,3 m
Luas permukaan bed = 202,78 m2
 Lebar bed = 10 m
 Panjang bed = luas permukaan/lebar bed
Panjang bed = 202,78 m2/10 m
Panjang bed = 20,3 m
 Luas = P x L x jumlah bed
Luas = 20,3 m x 10 m x 20
Luas = 4060 m2
Sehingga luas lahan total yang diperlukan:
Sumur Pengumpul = 46,08 m2
Bar Screen (Manual) = 2,1 m2
Grit Chamber = 31,5 m2
Primary Sedimentation (BP I) = 259,92 m2
Aeration Tank (Activated Sludge) = 1658,88 m2
Secondary Clarifier (BP II) = 798,96 m2
Sludge Digester = 3870,2 m2
Sludge Drying Bed = 4060 m2 +
Luas Lahan Total = 10727,64 m 2

= 1,07 Ha

8. Buat tata letak unit2 BPAL pada lahan yang saudara sediakan.
Preliminary Design
7) Menetapkan Tata Letak BPAL

9. Hitung posisi ketinggian setiap unit apabila diketahui level muka tanah adalah +6,5 m, dan
level muka air pada badan air penerima adalah -4,5 m
Preliminary Design
8) Menetapkan Profil Hidrolis Unit-unit Operasi/Proses

Anda mungkin juga menyukai