Nota Dan Soalan KSSM F4 2020 PDF

SEJARAH TINGKATAN 4 ( KSSM )
BAB 1: WARISAN NEGARA BANGSA

SEJARAH RINGKAS KERAJAAN ALAM MELAYU
1.1 Latar Belakang Negara Bangsa Sebelum
kedatangan Barat Kerajaan Funan
• Asas negara bangsa telah bermula sebelum kedatangan Pengasasan

Barat • Pengasasnya - Kaundinya seorang Brahmin Hindu.
• Proses pembentukan mengambil masa yang lama dan • Berpusat di Vyadhapura.
melalui beberapa. • Kaundinya berkahwin Soma.
• Antara kerajaannya Funan, Champa, Kedah Tua,
Gangga Nagara, Srivijaya, Angkor dan Majapahit Kemasyhuran
• Semasa pemerintahan Fan Shih-nian
Ciri – Ciri Kerajaan Alam Melayu • Berkembang sehingga Sungai Mekong dan Teluk
1. Raja Cam Ranh.
• Tonggak utama kerajaan. • Menguasai Selatan Myanmar dan Segenting Kra.
• Kedudukan raja diperkukuh dengan pentadbiran. • Menguasai jalan perdagangan timur barat.
• Dibantu pembesar. • Pusat perdagangan utama Alam Melayu.
• Raja ditaati rakyat dan dianggap suci. • Pelabuhan utama - Oc Eo.
• Contoh: Raja Champa dikaitkan dengan Dewa Siva • Dikunjungi pedagang China, India, Arab, Parsi.
2. Undang-undang • Mengadakan hubungan dengan China
• Untuk memastikan kesejahteraan kerajaan. • Meminta bantuan china untuk melawan Dai Viet.
• Terpakai di wilayah pengaruh. • Hubungan dengan India - perdagangan
• Menjadi panduan dalam pentadbiran. • Mengukuhkan hubungan perdagangan dua hala
• Contoh: Majapahit amal Undang-Undang Kutara dan mendalami ilmu agama.
Manawa
Sistem pemerintahan
3. Wilayah pengaruh
• Sistem beraja - Raja dibantu golongan agama dan
• Kawasan rakyat menerima dan memperakui
tentera.
pemerintahan seorang raja
• Raja menggunakan pelbagai gelaran bagi
• Contoh: Wilayah pengaruh Funan luas dari Sg Mekong,
mengukukuhkan kedudukan
Teluk Cam Ranh, selatan Myanmar , Segenting Kra
• Dibahagikan kepada tujuh wilayah.
4. Rakyat
• Setiap wilayah diperintah putera raja - Raja Kecil
• Penduduk di dalam sesebuah negara,
• Menggunakan bahasa Sanskrit - Tulisan orang Hu
• Setia kepada raja dan tidak menderhaka.
• Contoh: rakyat Srivijaya buktikan kesetian mereka
Kemerosotan
kepada raja dengan upacara persetiaan dan meminum • Semasa raja Rudravarman - Diserang kerajaan
air sumpah Chenla.
• Inskripsi Telaga Batu
• digunakan upacara persetiaan Kerajaan Champa
antara pemerintah dengan golongan
diperintah dalam kerajaan srivijaya. • Pengasas Chu-Lien - Berpusat di Indrapura.
• Air dituang keatas inskripsi telaga • Berjaya bebaskan diri dari China.
batu dan mengalir ke corong
bawahnya. • Berjaya membunuh Raja Tran Due Tong di bawah
• Air akan ditadah dan diminum oleh Pemerintahan Che Bong Nga.
rakyat untuk menunjukkan kesetiaan • Jajahan takluk dari wilayah Dai Viet hingga
kepada pemerintah Lembah Sungai Mera.
SARAPA ISMAIL @ MRSM PENGKALAN. CHEPA @ KSSM SEJARAH TINGKATAN 4 / 2020 1
• Mengadakan hubungan dengan China. • Dibantu golongan agama, tentera dan hakim
• Menghantar utusan untuk pulihkan hubungan dengan • Empayar dibahagikan kpd beberapa mandala.
China setelah berperang dengan Dai Viet. • Setiap mandala diperintah datu - anak raja / pembesar
bukan keturunan raja.
Sistem pemerintahan • Tanggungjawab rakyat
• Pemerintah - gelaran Rajadhiraja. - Berbakti kepada negara, Bayar cukai, kerahan tenaga
• Dibantu pembesar. mempertahan negara dan tidak menderhaka
• Dibahagikan kepada lima wilayah - diperintah pembesar. • Raja dianggap inkarnasi dari dewa Hindu - Amogapasha
• Pelabuhan Turan, Kam ran, Sri Banoy dan Maliti Avalokiteswara.
• Menggunakan bahasa Melayu Champa dan Sanskrit • Kedudukan raja diperkukuh unsur kesaktian.
• Tulisan Palava dan Champa kuno • Daulat Raja Srivijaya - Pendewaan raja
• Konsep daulat mewujudkan tradisi persetiaan antara
Kemerosotan. golongan diperintah dengan pemerintah.
• Kerajaan Melayu paling lama bertahan - 1500 tahun. • Bahasa Melayu sebagai bahasa utama.
• Jatuh setelah Raja Indravarman mati. • Bukti penemuan batu-batu bersurat Kedukan Bukit, Kota
• Musuh lama Dai Viet menyerang Champa Kapur, Telaga Batu dan Talang Tuwo.
• Ditawan Dai Viet setelah beberapa siri peperangan
Kemerosotan
Kerajaan Srivijaya • Serangan Raja Chola - Tanah jajahan bebaskan diri
Pengasasan
• Dapunta Hyang Sri Jayanasa 683m,Berpusat Palembang Kesultanan Melayu Melaka
Pengasasan
• Berkembang kerana kebijaksanaan pemerintah
• Parameswara 1400 - anak putera Palembang
• Menjadi kuasa perdagangan di Alam Melayu.
• Majapahit muncul selepas srivijaya merosot
• Menguasai jalan perdagangan laut antarabangsa - Selat
Melaka dan Selat Sunda. • Majapahit menguasai beberapa kawasan seperti
Palembang dan Temasik.
• Wilayah takluk hingga ke selatan Myanmar, Tanah
Melayu dan Segenting Kra. • Parameswara dan ayahnya cuba pertahankan
Palembang namun gagal
• Pusat pengajian Buddha.
• Menyebabkan Parameswara lari ke Temasik.
Hubungan luar • Parameswara membunuh pemerintah Temasik.
• Mendapat pengiktirafan China. • Menyebabkan beliau berpindah dan tiba di kampung
• menjadi pelindung kapal China di Selat Melaka nelayan yang berpotensi (Melaka )
• Hubungan persahabatan dan keagamaan dengan India.
Asal Usul Melaka
• Catatan I-Ching: cerita kehebatan Srivijaya. Menguasai
• Sumber Sejarah Melayu - nama Pokok Melaka.
jalan perdagangan di Selat Melaka, Selat Sunda, Laut
• Pedagang Arab menggunakan “Malakat” bermaksud
China Selatan, Laut Jawa, dan Selat Karimata. perhimpunan segala dagang.
• Berkembang selepas Funan jatuh. • Menggelarnya “Mulaqah” bermaksud pertemuan.
• Bahasa Sanskrit Melaka mendapat nama dari pokok
Pentadbiran / pemerintahan “Amalaka” yang berbuah masam.
• Raja berkuasa dalam kehakiman, cukai dan perkara • Ajaran Hindu “Amalaka” pokok pertama tumbuh di alam
kesejahteraan rakyat semesta.
• The Suma Oriental oleh Tom Pires berasal berasal dari
• Dibantu anak-anak raja - Yuvaraja, Pratiyuvaraja dan
kata “Malaqa” bermaksud tempat perlindungan
Rajakumara

Faktor Kemunculan • Tiada perpaduan dalam kalangan pembesar.

• Melaka sebagai pelabuhan antarabangsa / entrepot • Pembesar dan rakyat berpecah yang menjejaskan
• Lokasi strategik -laluan perdagangan timur dan barat pentadbiran.
• Terlindung tiupan angin monsun . • Menjejaskan perdagangan.
• Bentuk muka bumi berbukit. • Kedatangan Portugis - menguasai perdagangan rempah.
• Benteng pertahanan semulajadi iaitu pokok bakau dan api² • Raja Portugal hantar Alfonso de Albuquerquer untuk
serang Melaka.
Hubungan Luar • Kegagalan rundingan menyebabkan Portugis menyerang
• Hubungan dengan China. Melaka sebanyak tiga serangan dan berjaya menakluk
• Hubungan dengan Ryukyu (Jepun), Siam, Pasai, Demak, Melaka pada serangan ke tiga.
Pegu. • Sultan Mahmud berundur ke beberapa wilayah sebelum
• Mendapat keselamatan dan kedaulatan bertapak di Bentan.
• Kesultanan Melayu Melaka diteruskan oleh Kerajaan
Perluasan Empayar Johor-Riau.
• Melalui 3 penaklukan, perkahwinan dan naungan.
• Sultan Muzaffar Shah menakluk Pahang, Inderagiri dan Kesultanan Johor-Riau
Kampar. pengasasan
• Sultan Mansur Shah menakluk sehingga Bernam, Perak • Diasaskan waris Kesultanan Melayu Melaka.
dan Siak. • Sultan Mahmud lari dari Melaka dan berkota dibeberapa
• Sultan Alauddin Riayat Shah menguasai Aru tempat.
• Portugis serang kota di Pulau Bintan (1526)
Penyebaran islam menyebabkan sultan lari ke Kampar dan mangkat
• Melalui pengislaman pemerintah, perkahwinan, peranan • Raja Ali pengasas 1528 (putera Sultan. Mahmud dan Tun
ulama dan mubaligh, perdagangan dan perluasan kuasa. Fatimah) menggunakan gelaran Sultan Alaudiin Riayat
• Menjadi tempat tumpuan ulama dan ppendakwah dan Shah I.
tempat pembelajaran agama Islam • Membina pusat pemerintahan di Kota Kara, Pekan Tua,
Johor 1528 dengan bantuan Bendahara Seri Nara Diraja.
Pentadbiran • Kota Kara dikelilingi bukit menyebabkan selamat dari
• Raja pemerintah berkuasa tinggi. ancaman luar.
• Raja adil dan berwibawa memberi keyakinan dan jaga • Kedudukan berhampiran sg yg lebar dan dalam
keselamatan rakyat memudahkan kapal² keluar masuk.
• Sistem Pembesar Empat Lipatan melancarkan • Kota Kara tidak bertahan lama kerana Portugis
pentadbiran menyerang 1535.
• Dibantu pembesar berwibawa seperti Bendahara Tun • Baginda undur ke Kota Sayong kerana sungai sempit
Perak yang berkhidmat bawah empat org sultan. menyukarkan kapal musuh melepasinya.
• Mencapai kegemilangan semasa Sultan Mansur Shah • Baginda berpindah ke Kota Batu, Johor Lama 1540.
Bertapak 300 tahun.
Kemerosotan Melaka • Diteruskan oleh sultan dari keturunan Bendahara Johor.
• Kelemahan dlm pentadbiran Sultan Mahmud. • Selepas 1855 diterajui waris keturunan Temenggung
• Membunuh Bendahara Tun Mutahir seluruh keluarga
Kegemilangan Johor-Riau
tanpa usul periksa.
• Sebagai pusat perdagangan
• Baginda termakan fitnah pembesar lain yang tidak puas
• Tumpuan pedagang China, Gujerat, Belanda, Inggeris.
hati dengan Tun Mutahir.
• Menjadi pusat pertukaran barang keluaran Alam Melayu 2. Rakyat

dengan barang dari China, India, Arab. • Rakyat Melaka terdiri daripada orang Melayu dan Orang
• Kemudahan pelabuhan disediakan. Laut.
• Merangkumi golongan merdeka dan hamba.
Cabaran-Cabaran Kerajaan Johor Riau • Kesejahteraan rakyat Melaka dijamin oleh sultan.
• Perang Tiga Segi. • Rakyat mengakui kekuasaan sultan.
- Johor, Acheh dan Pportugis yang mahu kuasai
perdagangan di Selat Melaka. 3. Kedaulatan.
- Perang hampir 100 tahun. • Lambang kekuasaan tertinggi sultan
- Penaklukan Melaka oleh Belanda dengan bantuan johor • Mengawal rakyat dan wilayah.
menamatkan perang. • Kedaulatan KMM bebas daripada campur tangan kuasa
- Belanda berjaya usir Portugis dari Melaka. asing.
- Acheh tiada upaya selepas kemangkatan Sultan Iskandar • Kerajaan Dinasti Ming menghantar utusan Laksamana
Thani. Cheng Ho.
• Perang Johor Jambi • Mengeratkan hubungan antara China dan Melaka.
- Berlangsung 1659-1679
- Johor berjaya mengalahkan Jambi - tunduk pada Johor 4. Wilayah pengaruh
• Kemunculan Raja Kechil • Kawasan pemerintahan raja yang diterima dan diakui oleh
- Mendakwa dirinya Putera Sultan Mahmud 1. rakyat.
- Mengisytiharkan dirinya sebagai Sultan Johor-Riau • KMM merangkumi Semenanjung Tanah Melayu dan pantai
bergelar Sultan Abdul Jalil Rahmat Shah. timur Sumatera.
- Bantuan Bugis Lima Bersaudara, Raja Kechil dapat • Diperolehi melalui penaklukan, naungan dan perkahwinan.
dikalahkan. • Sebagai bukti kewibawaan pemerintah.
• Masalah antara pembesar. • Wilayah taklukan-wilayah yang diperoleh melalui
- Bendahara Tun Habib Abdul Majid bersaing dengan peperangan seperti Pahang, Kuala Linggi, Kelantan, Rokan,
Laksamana Tun Abdul Jamil untuk berkuasa. Inderagiri, Kampar.
- Keturunan Bendahara kembali berkuasa selepas • Wilayah naungan-wilayah yang menerima ketuanan KMM
pengunduran Laksamana Tun Abdul Jalil ke Terengganu. sama ada melalui perkahwinan / persahabatan. Contohnya
- Kewibawaaan Kesultanan Johor-Riau tidak tergugat Lingga, Pattani dan Kedah
dengan cabaran yang dihadapi. • Perolehan wilayah melalui perkahwinan.
• Seperti Majapahit menghadiahkan Siantan kepada Sultan
1. 2 Ciri-ciri negara bangsa Kesultanan Melayu Melaka Mansur Shah kerana mengahwini Puteri Majapahit.
(KMM)
• KMM mempunyai system pentadbiran, peraturan, 5. Undang-undang
masyarakat tersusun dan corak politik tersendiri. • Hukum Kanun Melaka dan Undang-Undang Laut Melaka.
• Ciri pembentukan negara bansa yang kukuh pada zaman • Undang-undang akan mengukuhkan kerajaan dan
KMM adalah kerajaan, rakyat, kedaulatan, wilayah melindungi rakyat.
pengaruh, undang-undang dan lambang kebesaran.
1. Kerajaan 6. Lambang kebesaran

• Muncul kerana adanya raja - dibantu oleh pembesar. • Lambang kedaulatan sultan yang memerintah. Antara
• Raja diperkukuhkan dengan Sistem Pembesar Empat lambang kebesaran ialah adat istiadat, penggunaan warna,
Lipatan. nobat, regalia dan cap mohor
• Pemerintah KMM menggunakan gelaran Sultan setelah
kedatangan Islam.
• SARAPA ISMAIL @ MRSM PENGKALAN. CHEPA @ KSSM SEJARAH TINGKATAN 4 / 2020 4

1.3 Keunggulan Sistem Pentadbiran dan Undang-Undang • Peringkat jajahan.

- Pembesar menguruskan pentadbiran di daerah dan
• Maksud keunggulan kampung.
- Kesempurnaan dan keistimewaan yang dimiliki oleh - Pembesar dilantik oleh sultan dan Pembesar Berempat.
sesebuah kerajaan. - Peranan pembesar - menjaga keamanan kawasan
- Keunggulan KMM terbukti melalui pentadbiran dan pentadbiran dan dibenarkan mengutip cukai
undang- undang yang tersusun
• Undang-Undang
• Sistem Pentadbiran KMM - Undan Melaka berasaskan syariah dan hukum adat.
- KMM mempunyai sistem pentadbiran yang lengkap. - Hukum Kanun Melaka dan Undang-Undang Laut Melaka.
- Sistem Pembesar Empat Lipatan.
- Sultan memberikan Pembesar Berempat memerintah 1.Hukum Kanun Melaka
wilayah, sungai atau pulau. • Mempunyai 44 fasal.
- Dikenali kawasan pegangan. ▪ Jenayah
- Sultan mengetuai pemerintahan, peperangan, hubungan - Perbuatan jenayah seperti membunuh, menikam, mencuri.
diplomatik dan agama. - Hukuman setimpal dikenakan atas perbuatan jenayah.
- Pembesar Berempat terdiri daripada Bendahara, - Fasal 5.1, seseorang yang didapati membunuh tanpa
Penghulu Bendahari, Temenggung dan Laksamana. pengetahuan raja atau pembesar akan dikenakan
- Pembesar yang lain ialah Syahbandar, Bentara, Orang
hukuman bunuh.
Kaya, hulubalang dan penghulu. - Fasal 4, seseorang yang ingkar arahan dan memalsukan
- Sistem pentadbiran KMM mempunyai dua peringkat iaitu titah sultan akan dikenakan hukuman bunuh.
pentadbiran pusat dan peringkat jajahan
▪ Peranan Sultan dan Pembesar
• Pentadbiran pusat - Pembesar perlu tahu pelaksanaan undang-undang
- Dilaksanakan oleh Pembesar Berempat Melaka.
- Hubungan dan persefahaman dua hala memastikan - Fasal 1 menjelaskan tugas sultan, Bendahara,
kejayaan KMM Temenggung dan Penghulu Bendahari.
- Permuafakatan antara sultan dan pembesar - Sultan bertanggungjawab melantik pembesar.
- pentadbiran sempurna
- Bendahara bertugas sebagai ketua pentadbir, ketua ▪ Undang – undang Kekeluargaan
angkatan tentera, menasihati sultan dan menjadi - bertujuan menjaga keharmonian keluarga
pemangku sultan. - Menyelesaikan masalah keluarga atau perkahwinan.
- Penghulu Bendahari menguruskan perbendaharaan. - Fasal 26 menyatakan pernikahan memerlukan empat
- Sumber pendapatan KMM diperolehi daripada urusan orang saksi tetapi memadai dua orang saksi jika tidak
perdagangan, cukai dan ufti wilayah taklukan serta mencukupi.
naungan. - Hamba dan wanita tidak boleh menjadi saksi dalam
- Syahbandar ditugaskan mengutip cukai di pelabuhan dan pernikahan.
pembesar lain mengutip cukai di kawasan pegangan.
- Hasil KMM digunakan untuk membeli senjata dan ▪ Ekonomi
membina istana. - Peraturan tentang urusniaga dilakukan untuk mengawal
- Temenggung dilantik untuk menjaga keselamatan kota perdagangan di Melaka.
Melaka. - Fasal 30 menyatakan pengharaman amalan riba dalam
- Laksamana dilantik sebagai panglima angkatan laut urusniaga.
Melaka. - Orang yang berniaga perlulah akil baligh, siuman dan
melafazkan niat jual beli.
2. Undang-Undang Laut Melaka 1.4 Peranan Pemerintah dan Rakyat.

• Diusahakan oleh Nakhoda Jenal, Nakhoda Diri dan • Hubungan pemerintah dan rakyat sejak Zaman KMM
Nakhoda Sahak. selaras dengan konsep waadat.
• Diperkenan Sultan Mahmud Shah • Hubung kait pemerintah dan rakyat
• Rakyat yang bernaung di bawah sultan dan pembesar.
• Peranan Nakhoda • Ia berfungsi menggerakkan jentera kerajaan dan sistem
- Berkuasa penuh dan diibaratkan sebagai raja dalam pemerintahan.
pelayaran. • Hubungan timbal balik mengukuhkan pemerintahan yang
- Arahan dan perintah nakhoda perlu dipatuhi. membawa kegemilangan.
- Fasal 13.1- nakhoda perlu diberi keutamaan untuk • Perjanjian antara Demang Lebar Daun (golongan
berniaga selama 4 hari. diperintah) dengan Sang Sapurba (golongan pemerintah)
- Fasal 13.3 - sekiranya nakhoda hendak singgah di
tempat yang tiada dalam senarai persinggahan, 1. Golongan Pemerintah
nakhoda perlu bermesyuarat dengan semua orang • Sultan - Pembesar - Kerabat raja – Ulama.
dalam kapal untuk dapatkan persetujuan. • Peranan Sultan.
- Menaungi dan menjaga keselamatan rakyat negeri
• Pelayaran - Mewujudkan perpaduan rakyat
- Peranan pegawai lain dijelaskan seperti jurumudi, malim - bertanggungjawab terhadap kemakmuran serta
dan jurubatu supaya pelayaran selamat / lancar. kestabilan kerajaan.
- Fasal 9 - seorang malim harus arif tentang ilmu - memperkenalkan undang-undang untuk mengawal rakyat
pelayaran seperti keadaan ombak, arus dan kedudukan
bulan dan bintang agar pelayaran selamat. • Peranan Pembesar
- Malim lalai dalam tugas hingga menyebabkan - memelihara keamanan dan kebajika rakyat di kawasan
perlanggaran dan kerosakan, dia akan dihukum bunuh. pegangan.
- menjadi perantara antara sultan dengan rakyat
• Jenayah - mengutip hasil melalui sistem serah.
- Jenayah menggugat ketenteraman dan keselamatan isi - membekalkan tenaga tentera melalui sistem kerah
kapal.
- Hukuman terhadap perbuatan mencuri, membunuh dan • Golongan diperintah
memberontak. • Rakyat.
- Fasal 5: seseorag yang berkelakuan jahat dan - Terdiri dari peniaga, petani, tukang dan nelayan.
membunuh orang di atas kapal, akan dihukum mati - Hamba terdiri dari hamba raja, hamba berhutang
• Peranan rakyat.
• Percukaian. - setia kepada pemerintah.
- Sistematik dan adil. - mematuhi arahan pemerintah
- Cukai yang dikenakan dalam pelayaran untuk - tidak menderhaka kerana takut ditimpa tulah
perdagangan seperti cukai perjalanan dan hasil - menjadi tentera
perniagaan. - menghadiri majlis umum seperti gotong-royong,
- Fasal 6.3 nakhoda menentukan jumlah cukai yang pengayuh atau pendayung kapal.
dikenakan terhadap penumpang iaitu 1/10 dari hasil - menyumbang tenaga kerja melalui sistem kerah seperti
penumpang. membina istana atau jalan

Latihan objektif.
1 4
Proses pembentukan negara bangsa Kedaulatan
Kerajaan Alam Melayu mengambil masa
yang lama dan melalui beberapa tahap Pernyataan berikut merujuk kepada ciri – ciri negara
bangsa kesultanan melayu melaka
Berdasarkan penyataan di atas, apakah ciri – ciri
negara bangsa Kerajaan Alam Melayu sebelum Antara berikut manakah berkaitan konsep di atas
kedatangan barat.
A Mengukuhkan diplomatik
A Kedaulatan B Melambangkan identiti negara
B Lambang negara C Menghindari campurtangan asing
C Wilayah Pengaruh D Menggalakkan pembinaan empayar
D Permuafakatan
5 Hukum kanun melaka
2. Undang – undang merupakan aspek penting dan Undang – undang laut melaka
dijadikan panduan dalam pentadbiran sebelum
kedatangan barat Berikut adalah undang – undang bertulis pada zaman
kesultanan melayu melaka.
Apakah kepentingan undang – undang dalam
Kerajaan Alam Melayu Apakah kepentingan undang – undang tersebut.
A Menjamin keamanan negara I Mengukuhkan kerajaan

B Mengelakkan malapetaka II Mengukuhkan kesetiaan
C Mengukuhkan persahabatan III Mengukuhkan bangsa
D Memajukan negara IV Melindungi rakyat
3 A I dan II
B I dan IV
C II dan III
D III dan IV
6 Pahang, kuala linggi, Kelantan, rokan, inderagiri dan

Kampar adalah wilayah melaka pada zaman
kegemilangan kesultanan melayu melaka.
Gambar 1 Bagaimanakah wilayah berikut di perolehi

Gambar 1 diatas inskripsi telaga batu yang terdapat
dalam kerajaan srivijaya. A Melalui peperangan
B Melalui perjanjian
Apakah kepentingan inskripsi tersebut C Melalui perkahwinan
D Melalui pajakan
A Lambang negara
B Lambang keamanan 7 Sultan memberi kuasa memerintah atau mentadbir
C Menunjukkan perpaduan sesuatu wilayah, sungai atau pulau kepada pembesar
D menunjukkan kesetiaan berempat.
Kawasan ini dikenali
A Kawasan pemakaman
B Kawasan jual beli
C Kawasan pelabuhan
D Kawasan pegangan
8 Sistem pentadbiran kesultanan melayu melaka 12
mempunyai dua peringkat iaitu pentadbiran pusat dan Fasal 6.3, nakhoda menentukan jumlah cukai
peringkat jajahan. terhadap penumpang
Siapakah yang pembesar pentadbiran di peringkat Berapakah kadar cukai tersebut.

pusat.
A Dua persepuluh
A Syahbandar B Tiga persepuluh
B Bendahara C Satu persepuluh
C penghulu D Empat persepuluh
D Bentara
13 Golongan pemerintah terdiri daripada sultan,
9 Kesultanan Melayu Melaka mempunyai kemudahan pembesar, kerabat diraja dan ulama.
sistem kewangan yang sistematik untuk urusan
perdagangan Apakah peranan pembesar dalam pemerintahan
Kesultanan Melayu Melaka
Apakah tanggungjawab syahbandar dalam
pentadbiran Kesultanan Melayu Melaka A Menjaga keselamatan rakyat
B Memperkenalkan undang - undang
A Mengutip cukai C Memelihara keamanan negara
B Ketua turus rentera D Menjaga keselamatan rakyat
C Panglima tentera laut
D Menguruskan perbendaharaan 14
10 Kesultanan Melayu Melaka mengandungi dua undang Menghadiri majlis umum seperti gotong-
– undang iaitu Hukum Kanun Melaka dan Undang – royong, pengayuh atau pendayung kapal.
undang Laut Melaka.
Amalan berikut berkaitan dengan kesetiaan rakyat
Kedua – dua undang di atas berasaskan… terhadap pemerintah dalam Kesultanan Melayu
Melaka
I Undang syariah
II Undang sivil Apakh nilai yang dapat ditonjolkan oleh rakyat dalam
III Hukum karma pemerintahan tersebut.
IV Hukum adat
A Pengorbanan.
A I dan II B Kesetiaan
B I dan IV C Keberanian
C II dan III D Toleransi
D III dan IV
11 Undang – undang Laut Melaka diusahakan oleh 15 Hubungan baik antara pemerintah dengan rakyat
beberapa orang nakhoda seperti Nakhoda Jenal, memainkan peranan penting dalam menjamin
Nakhoda Diri Dan Nakhoda Ishak. kesajahteraan rakyat.
Siapakah yang memperkenankan undang – undang Sebagai rakyat, mengapa hubungan ini perlu di jaga.
ini.
A Mengelakkan malapetaka
A Sultan Muzaffar Syah. B Mendapat pahala
B Sultan Mansur Syah C Mengelak dijajah
C Sultan Alauddin Syah D Mengekalkan keamanan negara
D Sultan Mahmud Syah

LATAR BELAKANG NEGARA BANGSA SEBELUM KEDATANGAN BARAT

Carta berikut adalah berkaitan ciri – ciri negara bangsa sebelum kedatangan barat.
CIRI – CIRI NEGARA BANGSA ALAM MELAYU
RAJA X WILAYAH PENGARUH RAKYAT
a. Apakah x : ____________________________________________________________________________
( 1 markah )
b. Jelaskan ciri – ciri X dalam ( a ) diatas
______________________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________________
( 3 markah )
c. Nyatakan fungsi raja dalam kerajaan Alam Melayu?
___________________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________________
( 3 markah )
d. Sebagai sebuah negara yang merdeka dan berdaulat. Mengapakah kita mesti menanamkan kesetiaan
kepada raja dan negara
______________________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________________
( 3 markah )

CIRI – CIRI NEGARA BANGSA KESULTANAN MELAYU MELAKA.

Kesultanan Melayu Melaka telah memberi gambaran yang jelas tentang kepentingan pembinaan dan perkembangan
sesebuah negara bangsa.
a. Mengapakah pembinaan negara bangsa penting bagi Kesultanan Melayu Melaka?.
______________________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________________
( 2 markah )
b. Rakyat merupakan elemen penting dalam Kesultanan Melayu Melaka.

Jelaskan.
______________________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________________
( 2 markah )
c. Kekuasaan dan kewibawaan seseorang pemerintah boleh dirujuk kedaulatannya.
Mengapakah kedaulatan penting bagi sesorang raja?
______________________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________________
( 3 markah )
d. Mengapakah undang-undang penting kepada sesebuah negara?
______________________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________________
( 3 markah )

KEUNGGULAN SISTEM PENTADBIRAN DAN UNDANG – UNDANG.

Keunggulan dan keagungan Kesultanan Melayu Melaka adalah berasaskan keunggulan sistem pentadbiran dan
undang – undangnya yang tersendiri.
a. Pentadbiran pusat terdiri daripada pembesar berempat seperti bendahara, penghulu bendahari,
temenggung dan laksamana.
Apakah fungsi bendahara?
______________________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________________
( 3 markah )
b. Bagaimanakah Kesultanan Melayu Melaka mendapat sumber pendapatan ?
______________________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________________
( 3 markah )
c. Sebagai seorang pemimpin negara, bagaiamana usaha yang anda lakukan untuk memajukan kegiatan
perdagangan?
______________________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________________
( 4 markah

PERANAN PEMERINTAH DAN RAKYAT

Rakyat umpama akar, yang Raja umpama pohon : jikalau tiada akar nescaya pohon tiada akan dapat berdiri
demikian lagi raja itu dengan segala rakyatnya.
Pernyataan diatas hubung kait pemerintah dan rakyat.
a. Apakah tanggungjawab sultan terhadap rakyatnya?
_________________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________________
( 3 markah )
b. Bagaimanakah rakyat membuktikan kestiaanya kepada raja?

_________________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________________
( 3 markah )
c. Mengapakah institusi raja di negara kita perku dipertahankan ?
_________________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________________
( 3 markah )

BAB 2: KEBANGKITAN NASIONALISME 6. Professor Datuk Zainal Abidin Abdul Wahid

• Nasionalisme Melayu bukan gejala baharu tetapi telah
2.1 Maksud Nasionalisme wujud sejak zaman Kesultanan MelayuMelaka.
Maksud Nasionalisme • Kesetian kepada raja merupakan ciri nasionalisme Melayu.
• Perasaan cinta terhadap bangsa dan negara
• Fahaman kebangsaan yang bersifat ke “Tanah Melayuan “
• Semangat perjuangan menentang penjajah
• Pembelaan terhadap bangsa dan negara. 7. Profesor Emeritus Tan Sri Dr. Khoo Kay Kim
• Mencapai kebebasan politik, ekonomi dan sosial. • Nasionalisme merujuk perjuangan orang Melayu bagi
• Idea nasionalisme tidak sama antara negara dan zaman. mendapatkan kembali kedudukan unggul dalam negara
• Berkait rapat dengan pengalaman sejarah dan pengaruh sendiri.
sekeliling.
Kesimpulan / Tafsiran Umum
Pendapat Tokoh / Sejarawan Berkaitan Nasionalisme. • Nasionalisme mempunyai pelbagai tafsiran
1. Hans Kohn. • Berdasarkan sejarah, corak perjuangan dan karisma
• Gerakan yang meletakkan kesetiaan seseorang hanya pemimpin yang mendukung perjuangan.
kepada negara @ bangsanya. • Berkait rapat dengan perasaan cinta akan negara yang
mencetuskan keinginan membina negara bangsa dan
2. Professor William R. Roff melahirkan identiti sendiri.
• Kesedaran dan ketegasan diri pada dekad terakhir • Gerakan untuk melahirkan perasaan kekitaan dengan
sebelum Perang Dunia kedua. menggunakan persamaan kebudayaan dan pengalaman
• Disebabkan ancaman terhadap kepentingan orang Melayu sejarah untuk membebaskan bangsa dan negara dari
serta faktor ekonomi. penjajahan.
• Kebimbangan terhadap sekularisme dan imperialisme • Menuju matlamat sama iaitu membina bangsa yang
Barat Tanah Melayu. bersatu dan negara berdaulat.
3. Dato’ Onn Jaafar 2.2 PERKEMBANGAN IDEA NASIONALISME DI BARAT.

• Menzahirkan suatu bangsa lebih tegap dan kuat. Nasionalisme Di Barat
• Boleh berdiri di atas tapak kaki kita sendiri. • Berkembang hasil penentangan terhadap pemerintahan
• Mengambil tempat yang sebenar di sisi bangsa - bangsa beraja - simbol penindasan yang menggugat hak dan
lain yang tegap dan Bersatu. kebebasan rakyat.
• Contoh Revolusi Keagungan di England dan Revolusi
4. Dr. Burhanuddin al-Helmi Perancis.
• Perjuangan menentang penjajah. • Dikaitkan dengan perjuangan untuk memperoleh
• Hendaklah persatuan dan perpaduan yang kuat. kemerdekaan daripada penjajahan kuasa asing seperti
• Menentang penjajahan untuk mencapai kemerdekaan. Revolusi Amerika.
• Berpegang kepada tatatertib dan adab sopan bangsa
Melayu serta agama Islam. Pemikiran John Locke ( ahli falsafah Inggeris )
• Menebus, merebut dan merampas kembali hak mutlak • Selepas penggubalan Bill of Rights.
bangsa kita yang telah ditenggelamkan. • Beliau menghasilkan karya Two Treatises of Goverment
5. Dr. R. Suntharalingam yang mempopularkan prinsip raja berpelembagaan.
• Fenomena sejagat yang mengiktiraf hak setiap bangsa di • Beliau menolak sistem raja berkuasa mutlak
dunia ini. • Menegaskan kerajaan patut diasaskan pada persetujuan
• memindahkan kedaulatan kepada rakyat. antara pemerintah dan rakyat.
• Menuntut kesetian individu disalurkan kepada negara • Undang-undang perlu digubal bagi memenuhi hak asasi
bangsa. manusia
Perkembangan Idea Nasionalisme - Suara rakyat adalah merupakan kata sepakat golongan
1. Revolusi Keagungan (Glorious Revolution) 1688 di yang mempunyai kesedaran.
England - Kedaulatan suara rakyat lebih penting daripada institusi
• Keinginan menegakkan kedaulatan parlimen dan hak raja dan birokrasi
asasi rakyat. • Sasaran golongan revolusi adalaht terhadap pemerintah
• Pemerintahan Raja James II membelakangkan parlimen autokratik Raja Louis XVI dan golongan bangsawan.
semasa menggubal undang – undang. - Golongan ini memonopoli pelbagai keistimewaan
• Ahli parlimen menentang raja berkuasa mutlak. sebaliknya rakyat terbeban dengan cukai
• Disokong Mary II dan suami Raja William of Orange dari - Menggempur penjara Bastile.
Belanda. - Membebaskan tahanan politik.
• Menyedari sokongan semakin kurang Raja James II lari ke - Menggulingkan Raja Louis XVI
Perancis. • Kesan revolusi - Kemunculan Republik Perancis yang
• Peristiwa dikenali Revolusi Keagungan kerana peralihan menamatkan sistem beraja di Perancis.
kuasa secara aman tanpa pertumpahan darah.
• Bill of Rights digubal untuk memberikan keutamaan 2.3 PERKEMBANGAN NASIONALISME DI ASIA
kepada parlimen menggubal undang-undang dan hak • Kesinambungan idea nasionalisme di Barat.
mengutip cukai. • Kedatangan dan penjajahan kuasa eropah di asia telah
mencetusakan kebangkitan nasionalisme.
2. Revolusi Amerika (1776)
• Reaksi orang Amerika menentang British kerana tidak 1. Nasionalisme di India.
melindungi hak penduduk Amerika. • Reaksi penduduk tempatan terhadap dasar imperialisme
• Menentang akta memungut cukai di jajahan - Akta British.
Pelayaran, Akta Gula, Akta Setem dan Akta Teh. • Kebangkitan rakyat dalam Dahagi India 1857.
• Guna slogan “tiada cukai tanpa perwakilan” kerana tiada - Dilancarkan oleh sepoi / askar upahan British berbangsa
wakil Amerika dalam Parlimen British. India.
• George Washington mengetuai kongres dan isytihar - Merupakan reaksi kepada ancaman pengaruh British
terhadap adat, budaya dan agama masyarakat setempat
perang terhadap British untuk memperjuangkan
kemerdekaan Amerika. • Awalnya, memberikan perhatian kepada isu sosioagama.
• Kongres meluluskan Pengisytiharan Kemerdekaan • Brahmo Samaj dan Arya Samaj - pertubuhan penting yang
Amerika yang menegaskan. menggiatkan rasa kecintaan kepada budaya tempatan
kesan dari pengaruh budaya Barat
• Revolusi berakhir 1783 - British mengakui kemerdekaan
Amerika. • Perkembangan pendidikan Barat membawa kemunculan
golongan intelek yang memulakan gerakan lebih tersusun
• 113 buah bekas tanah jajahan digabung dan diberi nama
dengan menubuhkan Kongres Kebangsaan India (INC)
baru sebagai Amerika Syarikat yang perkenalkan
pada 1885 dan Liga Muslim pada 1906
demokrasi.
• Gerakan bersifat radikal oleh Bal Gangadhar Tilak dan
3. Revolusi Perancis 1789 Bipin Chandra Pal secara militan terhadap British
• Idea nasionalisme yang perjuangkan kebebasan, • INC dan Liga Muslim bentuk jawatakuasa khas bagi
persamaan dan persaudaraa oleh pemikir Perancis - Jean merangka rancangan pembahagian India iaitu India dan
Jacques Rousseau dan Voltaire. Pakistan.
• Peranan Rousseau telah menulis The Social Contract. • 14 Ogos 1947 Pakistan diumum merdeka dengan
- Keunggulan suara rakyat bagi menjamin kesejahteraan Muhammad Ali Jinnah sbg Gabenor Jeneral Pakistan.
masyarakat. • 15 Ogos 1947 India umum merdeka dengan Jawaharlal
Nehru sebagai Perdana Menteri Pertama India

2. Nasionalisme China Nasionalisme di Jepun

• Bertujuan mengukuhkan peradaban China dalam kalangan • Kesedaran untuk mencapai kemajuan.
org Cina daripada ancaman penguasaan politik dan • mengelakkan ancaman imperialisme Barat.
ekonomi oleh kuasa asing. • Pemulihan Meiji
• Perkembangan bermula dengan penentangan terhadap - Dilancarkan oleh Maharaja Mikado Meiji (1868).
- Menekankan pemodenan mengikut model Barat.
kelemahan dinasti Manchu yang dianggap orang luar dan
- Supaya Jepun dihormati kuasa Barat.
kehilangan mandate. - Prinsip dan semangat bushido - asas membina
• Rakyat hilang kepercayaan terhadap Dinasti Manchu yang nasionalisme rakyat dan semasa era Pemulihan Meiji
gagal menghalang kemasukan pengaruh Barat - Pemulihan meliputi pembaharuan dalam aspek
• Gerakan seterusnya bercorak anti - Barat kerana kehidupan yang menjadikan Jepun sebagai negara
menentang campurtangan kuasa Barat di China industri dan kuasa tentera
- Desakan ekonomi dan nasionalisme melampau oleh
• Peranan Sun Yat Sen. tentera menjadikan Jepun sebagai kuasa imperialis di
- mengemukakan Tiga Prinsip Rakyat (San Min Chu-i) Asia
sebagai ideologi - nasionalisme, demokrasi dan kebajikan
sosial. Semangat Bushido - Sikap sanggup menanggung risiko,
- Menjadi asas kepada Revolusi China 1911 yang berjaya bersungguh² mencapai cita² - Sedia berkorban demi
melaksanakan tanggungjawab terhadap ketua dan negara
menumbangkan Dinasti Manchu.
- Muncul pemerintahan republik di China.
2.4 PERKEMBANGAN NASIONALISME DI ASIA
TENGGARA
3. Nasionalisme Empayar Uthmaniyah dan Mesir • Gerakan membebaskan diri daripada penjajahan barat
• Kesedaran mempertahankan sistem pemerintahan Islam • Di Thailand – Bersifat menuntut pembaharuan dalam
dan agama Islam pentadbiran ke arah mengekalkan kedaulatan negara
• Mencetuskan gerakan Pan-Islamisme dan gerakan Islah
• Gerakan Islah 1. Nasionalisme di Filifina
- Gerakan pemulihan Islam. • Untuk menghapuskan penjajahan asing.
- Dipelopori Sayyid Jamal al-Din al-Afghani dan Sheikh • Tokoh - Jose Rizal, Andres Bonifacio, Emilio Aguinaldo
Muhammad Abduh. Peranan Jose Rizal.
- Pertembungan budaya Eropah - Amerika dengan budaya • Awal berbentuk Gerakan Propaganda.( Jose Rizal )
tempatan. - Filipina dijadikan sebahagian wilayah Sepanyol.
- Menyeru umat Islam berpegang pada ajaran Islam - Hak yang sama seperti bangsa Sepanyol.
sebenar yang berpandukan al-Quran dan Hadis. - menubuhkan Liga Filipina 1892.
• Gerakan Pan - Islamisme - Mendesak Sepanyol melakukan perubahan politik,
- Peranan Sayyid Jamal al-Din al-Afghani menubuhkan ekonomi dan sosial
kumpulan al-Urwah al-Wuthqa (Ikatan yang Kuat). • Kegagalan Propaganda mencetuskan idea lebih radikal.
- Memperkuat rasa persaudaraan dan umat yang maju. - Menubuhkan Katipunan untuk memperoleh merdeka
- Menerbitkan akhar al-Urwah al-Wuthqa. melalui revolusi.
- Untuk sebar idea penyatuan persaudaraan umat. - Menggunakan akhbar Kalayan untuk sebar idea revolusi.
- Bangkit menentang perluasan kuasa Barat. - Bonifacio bersama Aguinaldo memimpin Katipunan
- Empayar Uthmaniyah keluarkan fatwa menyeru umat melancarkan Revolusi Filipina 1896.
Islam yngg tindas Barat bangkit berjuang bersama - Aguinaldo bekerjasama dengan Amerika Syarikat dan
empayar Uthmaniyah. berjaya usir Sepanyol.
- Khalifah Abdul Hamid II - Menggerakkan idea dan - Pengisytiharan Kemerdekaan Filipina oleh Aguinaldo
mendapat sokongan termasuklah Tanah Melayu seperti 1899 tidak diiktiraf Amerika Syarikat sebaliknya di bawah
Kebangkitan Tok Janggut 1915. Amerika Syarikat

• Dibawah penjajahan Amerika Syarikat. • Mereka memperjuangkan pemulihan sistem beraja.
- Nasionalis ubah strategi dengan mengguna saluran • Golongan intelektual meningkatkan kesedaran politik dan
diplomasi melalui parti politik sederhana. gerakan anti-Perancis.
- Membolehkan Sergio Osmena (Parti Nasionalis) dilantik • Idea disalurkan melalui akhbar Tribune Indige dan Cloche
anggotai Dewan Perhimpunan Filipina 1907 Felee yang mengkritik penindasan Perancis
- Gerakan kemerdekaan diteruskan nasionalis sehingga
• Menuntut hak rakyat Aliran ideologi.
Perang Dunia ke-2
• Bercorak revolusi yang didokong dua aliran ideologi
• Nasionalisme - Parti utama ialah Viet Nam Quoc Dang
2. Nasionalisme Burma (Myanmar )
Dang (VNQDD) atau Parti Nasionalis Vietnam pimpinan
• Perjuangan golongan kelas menengah, sami Buddha
Nguyen Thai Hoc.
(pongyi), Thakin (siswazah universiti) dan petani .
• Komunisme - Diterajui Parti Komunis Vietnam (PKV)
• Nasionalisme golongan kelas pertengahan berpendidikan
pimpinan Ho Chi Minh
Barat disebabkan pengaruh British mengancam
• Perjuagan VNQDD
kedudukan agama Buddha
- Berteraskan demokrasi, nasionalisme dan sosialisme
• Peranan Persatuan Belia Buddha 1906
- Melancarkan pemberontakan 1930 untuk mengusir
- Untuk mengekalkan tradisi Buddha, pendidikan dan
Perancis.
kebudayaan Burma.
- Menubuhkan republik Vietnam.
- Menggunakan isu kasut
- Perancis melumpuhkan gerakan - menangkap pemimpin
- Dianggap mencemari kesucian agama Buddha.
VNQDD dan menghukum Nguyen Thai Hoc
• Majlis Persatuan Am Kesatuan Burma.
• Perjuangan Parti Komunis Vietnam
• Memperjuangkan bangsa Burma
- Ho Chi Minh berjaya isytiharkan kemerdekaan Republik
• Berlaku revolusi pelajar - menuntut penubuhan university. Demokratik Vietnam.
• Golongan sami Buddha menubuhkan Majlis Am - Beliau dilantik sebagai presiden pertama.
- mencetuskan Pemberontakan Saya San. - Vietnam Selatan berpusat di Saigon berada di bawah
- Mendapat sokongan petani yang terbeban dengan Perancis dan Amerika Syarikat.
pelbagai cukai - Gerakan menentang Barat diteruskan sehingga Republik
• Pengenalan Perlembagaan Burma 1935 Vietnam terbentuk 1976.
- memisahkan Burma dan India.
- merangsang perjuangan ke arah berkerajaan sendiri 4. Nasionalisme Di Indonesia
• Peranan Golongan Thakin • Berkisarkan Isu pendidikan untuk mengubah nasib rakyat
- Menubuhkan Parti Do Bama Asiayone akibat dasar Belanda
- Memperjuang kemerdekaan Burma. • Peranan Adjeng Kartini sebagai pelopor perjuangan untuk
- Pemimpin parti spt Aung San, Kyaw Nein dan U Nu memajukan pendidikan wanita.
menggelar diri sebagai “Thakin” (Tuan). • Karya (surat) diutuskan kepada rakan di Eropah dibukukan
- Mnegaskan org Burma mesti bertuankan org Burma. dan diterbitkan berjudul Hilang Gelap Terbitlah Terang.
- Dr. Ba Maw memenangi pilihanraya 1937 dilantik sebagai
• Karya diterjemah ke bahasa Inggeris dengan judul Letters
Perdana Menteri pertama.
of Javanese Princess.
• Karya mendedahkan dasar diskriminasi Belanda yang
3. Nasionalisme di Vietnam
menindas dan membawa kemunduran.
• Akibat perubahan sosiopolitik dan sosioekonomi selepas
• Peranan Pertubuhan Muhammadiyah - Lebih tersusun
kedatangan Perancis -1918.
untuk mempertahankan agama Islam dari ancaman
• Dipelopori golongan bangsawan dan pegawai dari
sekularisme Barat.
golongan mandarin.
• Sarekat Islam - lebih radikal - memperjuang
• Pembesar yang menerima pendidikan Confucius.
kemerdekaan.

• Partai Nasionalis Indonesia ( PNI ) – Sebuah parti yang 5. Nasionalisme Thailand

berpengaruh di bawah pimpinan Soekarno. • Berbeza dengan negara lain yang bersifat antipenjajah
• Kongres pemuda Indonesia melajirkan ikrar “ sumpah dan kemerdekaan.
pemuda “ yang menjadi tonggak nasionalisme. • bertujuan mempertahankan kedaulatan negara serta tuntut
• Tiga asas sumpah tersebut – satu tanah air, satu bangsa penglibatan rakyat dlm pemerintahan
dan satu Bahasa. • Dipelopori Raja Thailand melalui diplomasi dan
pemodenan.
Partai Nasional Indonesia. ( PNI )
• Pelajar Indonesia di Belanda menubuhkan Perhimpunan Peranan Raja Mongkut
Indonesia berjuang ke arah merdeka. • Membina hubungan baik dengan Barat seperti British,
• Tegas tidak bekerjasama dgn Belanda – Amerika Syarikat dan Perancis
• Perhimpunan berjaya mendapat sokongan. • Langkah pemodenan dengan melaksanakan birokrasi
• Ahli perhimpunan pulang ke Indonesia dan menubuhkan Barat.
kelab pelajar di beberapa bandar • Penasihat Barat dibawa untuk mellatih pegawai tempatan
• Kelab sebagai pusat perbincangan dan idea dalam bidang kewangan, pelabuhan, kastam, ketenteraan
perjuangan. dan polis.
• Paling aktif Kelab Pelajar Bandung. • Guru Barat dari British untuk melaksanakan pendidikan
Barat.
• Soekarno menubuhkan Perserikatan Nasional Indonesia
pd 4 Jun 1927. • Membentuk imej Thailand sebagai negara bersahabat dgn
Barat
• Menukar nama kepada Partai Nasional Indonesia (PNI)
pimpinan Soekarno dan dibantu Ir. Anwari, Iskaq • Birokrasi Raja Mongkut.
Tjokrohhadisoerjo, Sunarjo, Dr. Tjipto Mangunkusumo dan - 80 penasihat Barat
Ali Sastroamidjojo. - Penasihat kewangan, pelabuhan, polis dari Britain
- Penasihat Kastam dari Amerika Syarikat
• Matlamat
- Penasihat ketenteraan dar Perancis.
- Menuntut kemerdekaan mutlak.
- Menyatukan rakyat melalui gabungan parti politik
Peranan Raja Chulalongkorn
- Membentuk kerajaan demokrasi berparlimen yang
• Dasar Mongkut diteruskan puteranya Chulalongkorn
bertanggungjawab kepada rakyat.
• Menjadikan Thailand negara bebas dari penjajahan Barat
- Memartabatkan bahasa Indonesia sebagai bahasa rasmi
khususnya British.
Perjuangan PNI.
- Secara radikal untuk capai matlamat bebaskan Indonesia
Faktor – faktor Nasionalisme di Thailand.
dr Belanda.
• Kelemahan Raja Vajiravudh.
• Usaha - Usaha PNI
- Menimbulkan kegelisahan rakyat terhadap penguasaan
- Tidak bekerjasama dgn Belanda.
politik oleh kerabat diraja.
- Sebar idea melalui akhbar Banteng Priangan di Bandung
- Nai Pridi Phanomyong dan Field Marshal Phibulsongkram
dan Persatuan Indonesia di Jakart.
menubuhkan Parti Rakyat dan melancarkan Revolusi Thai.
- Keluar ikrar “Sumpah Pemuda” yang menekankan “semua
- Menamatkan pemerintahan raja berkuasa mutlak
rakyat Indonesia adalah sebangsa, sebahasa dan
- Pemerintahan raja berpelembagaan diperkenalkan
senegara”.
- Meletakkan raja kedudukan tertinggi dan tidak
- Soekarno menyatukan rakyat dan PNI dapat sambutan.
mencampuri urusan pentadbiran kerajaan yang dijalankan
- PNI gabungkan parti sedia ada seperti Kelab Pelajar
oleh Perdana Menteri
Surabaya, Budi Utomo, Pasundan, Ikatan Sumatera,
Sarekat Islam dan Kaum Betawi

• Penguasaan Ekonomi oleh Kapitalis Barat dan orang Cina. 2.6 Faktor Kemunculan Gerakan Nasionalisme
- Perdana Menteri Phibul Songkram meluluskan undang- • Kemunculan Gerakan Nasionalisme pada abad ke 20
undang menyekat penguasaan ekonomi orang Cina didorong oleh faktor peranan agama, penulisan kreatif dan
- Menggalakkan peribumi terlibat dalam ekonomi. media cetak.
- Dasar bekerjasama dengan Jepun. • Peranan agama
- Thailand memperoleh semula hak wilayah di IndoChina - Pelajar yang belajar di Mesir terdedah dengan gerakan
dan negeri utara Tanah Melayu. Islah pimpinan Sayyid Jamal al-Din al-Afghani, Sheikh
Muhammad Abduh dan Rashid Rida
1.5 Kesedaran Nasionalisme di Negara Kita - Gerakan Islah menyeru umat Islam kembali kapada ajaran
• Dapat di telusuri sejak zaman kesultanan melayu melaka. Islam sebenar berpandukan al-Quran dan Hadis.
• Berkembangan semasa ancaman siam dan British. • Penulisan Kreatif
• Zaman Kesultanan Melayu Melaka - Novel, cerpen, puisi digunakan untuk mengungkap
- Perjuangan bangsa hadapi ancaman luar. keperitan hidup bangsa yang dijajah dan penderitaan
- Sultan Muzaffar Shah dan Sultan Mahmud Shah rakyat.
- Sultan Mahmud berusaha dapatkan Melaka kembali - Dapat menaikkan semangat rakyat bagi memahami realiti
- Melakukan tiga kali serangan terhadap Portugis - gagal hidup dijajah.
• Perjuangan Sultan Kedah - Melor Kuala Lumpur (Harun Aminurrashid) dan cerpen
- Sultan Abdullah Mukarram Shah menentang Syarikat Cerita Awang Putat (Abdul Rahim Kajai).
Hindia Timur Inggeris. - Putera Gunung Tahan dan Anak Mat Lela Gila (Ishak Haji
- Baginda berusaha dapatkan kembali Pulau Pinang Muhammad ( Pak Sako ).
• Perjuangan pemimpin tempatan - Menyindir penjajah dan mengingatkan anak bangsa akan
- Penghulu Dol Said, Dato’ Maharajalela, Pandak Lam, nikmat kebebasan.
Dato’ Bahaman, Rentap, Mat Salleh, Tok Janggut dan Haji • Media Cetak
Abdul Rahman Limbong. - Akhbar / majalah menyalur maklumat dan penyebar berita
- Bersifat setempat - perjuangan menuntut kebebasan - Jawi Peranakan - Menegur campurtangan British dalam
daripada ancaman luar. agama Islam di singpura dan isu bahasa Melayu.
- Mendaulatkan wilayah - Kesedaran awal mendapat reaksi - Sekolah Melayu - Bahan pembacaan di sekolah Melayu.
dan tindak balas keras dari penjajah. - Al-Imam, Neracha, Pengasuh – memuatkan idea
• Gerakan Islah. pembaharuan.
- Dipelopori Sheikh Muhammad Tahir Jalaluddin, Haji Abbas - Fajar Sarawak - diterajui intelek Melayu mengkritik dasar
Mohd Taha dan Syed Sheikh al-Had. Brooke yang mengabaikan hak dan kepentingan
- Melalui penulisan kreatif dan akhbar bumiputera Sarawak.
- Digerakkan oleh Zainal Abidin Ahmad (Za’ba), Muhammad • Sistem Pendidikan.
Rakawi Yusuf, Abdul Rahim Kajai, Hajah Zainon Munshi - Pendidikan moden Islam – madrasah - meniupkan
Sulaiman (Ibu Zain) dan Fatimah Yaakub semangat pelajar awal abd ke 20.
• Pertubuhan sosioekonomi - Menerima idea nasionalisme melalui kunjungan ulama
- Golongan berpendidikan Inggeris dan Melayu Kaum Muda dari Sumatera Barat dan pelajar dari Mesir .
- Ibrahim Haji Yaakob, Ishak Haji Muhammad, Ahmad - Madrasah al-Attas Johor Bahru - Madrasah alMasyhur P.
Boestaman dan Burhanuddin al-Helmi. Pinang - Madrasah alIdrisiyah Kuala Kangsar

- Raffles Institution di Singapura - Maktab Melayu Kuala - Cenderung kepada gerakan Islah semasa menuntut di
Kangsar (MCKK) - Maktab Perguruan Sultan Idris (SITC ) Timur Tengah.
- Melahirkan golongan yg memimpin rakyat menuntut hak - Menubuhkan madrasah sebar fahaman Islah.
untuk mendapatkan Pendidikan - Kesedaran kepentingan pendidikan madrasah ditubuhkan.
- Pelajar didedahkan dengan idea tokoh falsafah Islam dan - Kesannya
Barat yang memaparkan kelemahan bangsa yang dijajah a. Membawa kemajuan dan pemodenan sikap dan pentafsiran
serta mendesak British melakukan perubahan terhadap Islam.
- SITC sebagai medan ilmu untuk berbincang dan hasilkan b. Wanita diberi peluang belajar di madrasah.
karya nasionalisme untuk menyedarkan masyarakat. c. Menyatukan rumpun Melayu.
• Kemunculan Golongan Intelektual d. Memajukan Islam melalui pentafsiran baharu.
- Lepasan Timur Tengah e. Menggunakan saluran akhbar dan majalah seperti
- Syed Syeikh al-Hadi Al-Imam, Al-Ikhwan, Neracha, Tunas Melayu
- Lepasan Pendidikan Inggeris.
- Menggunakan akhbar / persatuan bersifat sosioekonomi Akhbar Al – Imam
dan politik untuk menyedarkan rakyat • Diterbitkan 23 Julai 1906.
- Abdul Kadir Adabi, Dato’ Undang Rembau Abdullah Haji • Mengandungi idea ulama menyeru umat agar kembali
Dahan, Mohammad Eunos Abdullah, Ustaz Abu Bakar kepada ajaran Islam sebenar berpandukan al-Quran dan
Mohd Said Abu Bakar al-Baqir dan Ibrahim haji yaakob. Hadis.
• Pengaruh Luar dan Serantau • Memuatkan perselisihan pendapat Kaum Muda dengan
- Pan-Islamisme - empayar Uthmaniyah - menyedarkan Kaum Tua tentang beberapa isu berkaitan agama.
umat Islam bersatu menentang ancaman luar
- Gerakan Islah di Mesir - Gesa umat Islam buat Akhbar Neraca
pembaharuan progresif. • Menyuarakan rasa tidak puas hati terhadap penjajah British.
- Perang Rusia - Jepun - kejayaan Jepun tewaskan Rusia • Mengkritik sikap dan mentaliti masyarakat pada masa itu yg
membuka mata penduduk perlu dibangunkan melalui pendidikan dan tafsiran Islam yg
- Revolusi China - Tewaskan Manchuria & tubuhkan lebih progresif.
Republik China.
- Mahatma Ghandi di India Menentang British tanpa 2. Intelektual Berpendidikan Inggeris
kekerasan Perjuangan. • Maktab Melayu Kuala Kangsar (MCKK)
- Jose Rizal di Filipina menyemarakan usaha menentang - Melahirkan intelektual berpendidikan Inggeris
penjajah Perjuangan Soekarno di Indonesia. - Berperanan dalam perkembangan nasionalisme –
2.7 Perkembangan Nasionalisme - Tujuan asal untuk melatih anak bangsawan bagi diserapkan
dalam pentadbiran kerajaan.
• Boleh dilihat melalui tiga aspek
- Lepasan MCKK menggunakan kedudukan mereka untuk
- Dipelopori golongan intelektual
menyuarakan hak mendapat pendidikan bagi orang Melayu
- Penulisan golongan guru, penulis dan wartawan – akhbar
- Tokoh MCKK - Raja Chulan Raja Abdullah, Mahmud Mat,
majalah, novel, cerpen dan puisi
Muhammad Eunos Abdullah dan Raja Uda Raja
- Kewujudan persatuan / pertubuhan bersifat sosioekonomi
Muhammad.
dan politik – diterajui pelbagai pihak
- Mereka bertugas sbagai pegawai kerajaan.
Perjuangan golongan intelektual - Menuntut British memperbaik taraf hidup dan membuka
1. Intelektual Berpendidikan Agama lebih banyak peluang pekerjaan kepada org Melayu dalam
• Peranan Kaum Muda jabatan kerajaan.
- Menyalurkan idea melalui gerakan Islah. - Menyalurkan idea dan tuntutan dengan cara berbaik-baik
- Agama Islam asas perjuangan dunia akhirat. dengan British
-

3. Intelektual Berpendidikan Melayu. • Akhbar Inggeris

• Maktab Perguruan Sultan Idris (SITC) - The Malay Mail dan The Malaya Tribune memuatkan
- Berjaya melahirkan kesedaran bangsa melalui usaha perkembangan sosiopolitik dan ekonomi negara.
a. Peranan guru - Akhbar Fajar Sarawak ditulis Muhammad Rakawi Yusuf,
- O.T Dussek, Abdul Hadi Hassan, Abdul Hadi Abdul Manan Muhammad Awi Anang, Muhd Daud Abdul Ghani serta
dan Harun Aminurrashid. Haji Abd Rahman menjadi saluran menyedarkan kaum
- Meniupkan kesedaran kepada pelajar. dijajah
- Lahir tokoh penulis dan nasionalis - Seruan dalam Fajar Sarawak “fajar telah tersinsing,
b. Pejabat Krang Mengarang bangunlah wahai bangsaku”.
- Diketuai Za’ba berjaya hasilkan buku berkualiti. - Menggesa rakyat bangkit menuju kemajuan.
- Menjadi pemangkin mengasah bakat pelajar dalam - Di sabah - Kebanyakkan isu pendidikan, tanah bumiputera
membangkitkan nasionalisme. dan kewangan petani disuarakan oleh Ketua² Anak Negeri
- Antaranya - Buyong Adil dan Abdul Hadi Hassan dalam mesyuarat dan melalui aktiviti persatuan
c. Kemasukan bahan bacaan dari Timur Tengah dan sosiobudaya.
Indonesia. • Akhbar Masyarakat Cina dan India
- Menjadikan SITC taman ilmu mendedahkan pembaharuan 1. Akhbar cina
dari negara luar. - Biasanya meransang pemikiran masyarakat Huachiao -
d. Kurikulum SITC. kaum Cina seberang laut.
- Menitikberatkan mata pelajaran sejarah dan pendedahan - Bertujuan :-
keagungan empayar Melayu di Alam melayulayu. a. mengekalkan identiti
- membangkitkan kesedaran kepada penuntut. b. memperjuangkan nasib wanita
e. Mata pelajaran Anyaman dan Kesihatan serta Sukan c. menyemai perasaan cinta akan negara China.
penting dlm kurikulum - Penulisan cenderung kepada negara asal
f. Lahir Pertubuhan Ikatan Pemuda Pelajar dan Ikatan - Antara akhbar ialah Lat Pau dan Modern Daily News
Semenanjung Borneo pada tahun 1929. - Menjelang abd 20 akhbar Nanyang Tsung Hui Pao dan
g. Melahirkan persatuan radikal iaitu Kesatuan Melayu Muda. Chong Shin Yit Pao memuatkan soal pemerintahan
monarki serta pergolakan politik di China.
Perjuangan Melalui Penulisan. - Menjelang 1929 orientasi penulisan bersifat
• Digerakkan melalui akhbar, majalah, novel, cerpen dan antiimperialisme.
puisi - Sekitar tahun 1930an akhbar Nanyang Siang Pao di Pulau
1. Peranan Akhbar dan Majalah Pinang memperjuangkan soal kesatuan sekerja dan
- Mengetengahkan isu hak dan masa depan bangsa keadilan sosioekonomi masyarakat kelas bawahan.
- Polemik Kaum Muda dengan Kaum Tua.
- Isu pentadbiran, ekonomi dan sosial Penerbitan. 2. Akhbar India
- Syarikat Jelutung Press suburkan penerbitan akhbar • Cenderung menerbitkan akhbar walaupun beroperasi
• Akhbar Melayu dalam tempoh singkat.
- Intelektual Melayu dan Inggeris terlibat dalam • Kandungan memperjuangkan kepentingan politik dan
perkembangan surat khabar Melayu awal abad 20. sosial masyarakat India di negara ini.
- Mohammad Eunos Abdullah menerajui Utusan Melayu dan • Antaranya Tamil Nesan dan Tamil Murasu.
Lembaga Malaya. • Akhbar The Indian dan Indian Pioneer memuatkan
- Akhbar Warta Malaya, Warta Jenaka, Fajar Sarawak, pemikiran dan kepentingan perpaduan masyarakat kelas
Majlis dan Majalah Guru. menengah India di negara ini.
- Pengarang - Muhammad Yusof Abdul Hamid, Dato’ Onn
Jaafar dan Abdul Rahim Kajai bersuara tentang
pendidikan dan politik tanah air
Karya Kreatif - Usaha menyatukan pergerakan org Melayu melalui

• Novel kongres.
- Meniupkan semangat nasionalisme. - Berjaya menghimpunkan wakil persatuan Melayu dan
- Bertemakan semnagat cinta akan negara dan perjuangan Brunei, Labuan dan Sarawak utk mengutarakan isu
membela nasib bangsa. kebangsaan
- “ Mari Kita Berjuang “- Abdullah Sidek mengajak - Di Sarawak - Muhammad Rakawi Yusuf pengasas
masyarakat memerdekakan diri dari aspek ekonomi PASPAM cawangan Kuching yg mempunyai hubungan
• Puisi baik dgn KMS
- Bertemakan cinta akan negara. - Beliau bersama Johari Anang mengasaskan Persatuan
1. “Angan² dengan Gurindam” oleh Omar Mustaffa. Melayu Sarawak (PMS).
2. “Sedarlah” oleh Mahmud Ahmadi. - Di Sabah - Ramai tokoh bumiputera Sabah aktif dalam
3. “Semenanjung” oleh Harun Aminurrashid. organisasi berbentuk penulisan hingga membangkitkan
4. “Serunai Pujangga” oleh Abdul Samad Ahmad kesedaran ttg pentadbiran di Sabah.
• Cerpen - Kesedaran berpesatuan wujud akhir 1930an
- Bertemakan semangat pejuang, nasib bangsa dan cinta - Penubuhan cawangan PASPAM di Jesselton (Kota
akan tanah air. Kinabalu), Tawau dan Labuan 1939.
1. “Rumah Besar Tiang Sebatang “ oleh Ishak Haji - Meningkatkan kesedaran sosial dlm kalangan ahli.
Muhammad - Kebanyakan ahli PASPAM di Sabah terdiri daripada guru
2. “Cerita Awang Putat” oleh Abdul Rahim Kajai. sekolah Melayu, pegawai rendah kerajaan dan peniaga.
3. “Di Sini Kita Bukanlah Orang Dagang” oleh Shamsuddin - Contoh - Mohammad Yaakob, Mohammad Shamsudin
Salleh. Osman dan Zakaria Gun
Perjuangan Melalui Persatuan • Kesatuan Melayu Muda ( KMM )
• Perkembangan yang bersifat sosiobudaya dan - Ditubuhkan hasil gagasan Ibrahim Haji Yaakob.
kemudianya politik - Didaftarkan padatahun 1938.
• Kesatuan Melayu Singapura - Berjuang melalui Akhbar Majlis.
- Paling awal 1926 - Berhasrat menentang British dengan mewujudkan satu
- Pengasas - Mohammad Eunos Abdullah gagasan Melayu Raya - gabungan Tanah Melayu dan
- Tujuan Indonesia.
▪ Menggalakkan ahli bergerak aktif dalam pentadbiran - Menyeru orang Melayu untuk “bangun sebagai satu
▪ Memperjuang kepentingan orang Melayu dalam politik dan bangsa yang mempunyai tamadun dan kesopanan di
Pendidikan. tanah airnya”.
▪ Mementingkan pelajaran teknik dan pengajian tinggi - Dianggap radikal oleh British kerana berani menyuarakan
Kejayaan. penentangan terhadap colonial
▪ Mendorong penubuhan persatuan negeri lain. - Membangkitkan perasaan anti-British melalui penulisan
- Dianggotai kakitangan kerajaan. akhbar dan majalah.
- Bekerjasama dgn British dan meminta supaya lebih
banyak peluang diberikan kepada orang Melayu dalam • Persatuan Masyarakat Cina dan India China
pentadbiran. 1. Persatuan Masyarakat Cina
• Persaudaraan Sahabat Pena (PASPAM). - Sebelum Perang Dunia kedua, masyarakat Cina masih
- Tujuan :- tumpu kepada keadaan berlaku di China.
- Menggalakkan ahlinya untuk Bersatu. - Dr. Sun Yat Sen berusaha menjalinkan hubungan dengan
- Bertukar-tukar pendapat. pemimpin Cina di negara kita.
- Giat mengadakan perhimpunan tahunan seluruh Tanah - Melawat Negeri² Melayu Bersekutu sebanyak empat kali.
Melayu. - Bagi mendapatkan sokongan menentang kerajaan
Manchuria di China.
-
- Terdapat masyarakat Cina memberi perhatian kepada 2.8 Kesan Perkembangan Nasionalisme
kebajikan dan perkembangan politik tempatan –
1. Politik
- Contohnya masyarakat Cina yang lahir di Negeri² Selat /
• Usaha intelektual Inggeris dan KMS
Cina Peranakan.
- Meningkatkan peluang pekerjaan dalam pentadbiran
- Terdapat juga yang berpendidikan Inggeris seperti Tan
- Bilangan org Melayu dalam Malayan Civil Service (MCS)
Jiak Kim.
bertambah
- Mereka menubuhkan Persatuan Orang Cina Peranakan
(SCBA) di Negeri-negeri Selat. • Dasar desentralisasi oleh British
- SCBA menggalakkan pelajaran tinggi dan teknikal. - Mendorong orang Melayu peka tentang masa depan
- Tan Cheng Lock berusaha menghidupkan cawangan - Dasar ini cuba mengembalikan kuasa sultan, residen dan
SCBA di Melaka. Majlis Mesyuarat Negeri.
- Beliau menuntut peluang berkhidmat dalam perkhidmatan • Nasionalisme di China
kerajaan. - Mendorong golongan revolusi memberikan perhatian
terhadap pendidikan masyarakat Cina.
2.Persatuan Masyarakat India - Kelab bacaan dan pasukan drama ditubuhkan agar
• Persatuan India Taiping dan Persatuan India P.Pinang. masyarakat Cina dapat membaca berita dari China
- menjaga kepentingan masyarakat India di Tanah Melayu - Banyak sekolah Cina didirikan dengan menggunakan
• Persidangan India SeMalaya Bahasa Mandarin sebagai pengantar.
- Membincangkan isu berkaitan masyarakat India. • Kemunculan Masyarakat India
• Malayan Indian Association (MIA). - Muncul masyarakat India yang lahir di Tanah Melayu.
- Khususnya bagi golongan India yang dilahirkan di Tanah - Mereka dikenali sbg “the Strait born people”.
Melayu - Mereka berusaha membentuk identiti tersendiri.
• Centrel India Association of Malaya (CIAM) - Mementingkan perpaduan serta mula melihat
- Pimpinan Dr. A.M Soosay. perkembangan politik di Tanah Melayu
- Menggabungkan 12 persatuan India dan 4 dewan • Tidakan British
perniagaan - Nasionalisme yang muncul menyebabkan British berhati-
- Mengembangkan idea nasionalisme masyarakat India di hati dan mengadakan sekatan.
Tanah Melayu. - British menangkap dan memenjarakan Ibrahim Haji
- Menjaga kebajikan orang india. Yaakob, Ishak Haji Muhammad dan Ahmad Boestaman di
- Pergerakan disemarak lagi dengan lawatan Pandit Singapura.
Jawaharlal Nehru ke Tanah Melayu. - Kemudian mereka dibebaskan Jepun pada 1942.
• Masyarakat Sikh.
- Terlibat sebagai pasukan keselamatan. 2. Ekonomi
- Menjadikan berek polis / kuaters kerajaan serta gurdwara • Peranan Kaum Muda
sebagai tempat aktiviti sosial dan keagamaan. - Menggesa memajukan diri dalam pendidikan dan ekonomi.
- Khalsa Diwan Malaya ditubuhkan di Taiping dan menjadi - Membangkitkan semangat berniaga dalam kalangan org
persatuan berpengaruh untuk menjaga kepentingan Melayu.
masyarakat Sikh. - Penubuhan persatuan kebajikan bernama alJamiah al-
• India Muslim. Khairiah di Singapura.
- Ramai melibatkan dalam perniagaan dan pentadbiran. - Berjaya membangkitkan semangat berniaga.
- Contohnya Sir Hussein Hasanal Abdoolcader merupakan - Menulis rencana tentang kepentingan kemajuan
ahli dalam Majlis Perundangan Negeri² Selat / Straits • Penekanan dalam Pendidikan.
Settlement Legislative Council (SSLC) - British menekankan pendidikan rendah kepada penduduk
tempatan.

- Ini menyukarkan usaha meningkatkan taraf hidup. Nota Tambahan

- Za’ba sentiasa membangkitkan isu ini semasa mengajar di
SITC.
- Beliau menyedarkan guru pelatih pentingnya pendidikan
tinggi dan kurikulum bahasa Inggeris
• Peranan akhbar bahasa Inggeris.
- The Malay Mail dan The Malaya Tribune berusaha
mengasaskan dana bagi membantu orang Melayu
melanjutkan pelajaran ke luar negara.
- Disokong oleh Persekutuan Guru² Melayu Selangor dan
persatuan negeri.
- Terdapat orang Melayu melanjutkan pelajaran ke luar
negara.
3. Sosial
- Tuntutan untuk mendapatkan peluang Pendidikan
disuarakan melalui akhbar, majalah dan persatuan.
- Mewujudkan kesedaran untuk belajar di madrasah dan
sekolah Melayu.
- Mendorong mereka menulis dan menerajui majalah
- Lepasan SITC meningkat daripada 58 orang pada Mac
1924 kepada 141 orang pada September 1940
- Mereka berkhidmat sebagai guru untuk meningkatkan taraf
Pendidikan.
- Muncul ramai guru wanita menyemarakkan nasionalisme.
- Pada tahun 1930 guru wanita di Johor Bahru menerbitkan
majalah Bulan Melayu untuk memuatkan berita kemajuan
dan pendidikan wanita.
- Majalah tersebar di Tanah Melayu dan Indonesia.
- Ibu Zain kerap mengingatkan wanita kepentingan ilmu utk
mengangkat martabat wanita .
- Menganjurkan Tabung Derma Pelajaran Tinggi untuk anak
perempuan Melayu Semenanjung
- Masyarakat India dan Ceylon - menubuhkan persatuan
untuk menjaga kebajikan mereka.
- contohnya E.E.C Thuraisingam (Presiden Malayan Rubber
Estate Owner Association berjaya meningkatkan
perusahaan getah pada zaman kemelesetan ekonomi.
- Masyarakat Cina meminta British menimbangkan
penglibatan mereka dlm jawatankuasa kerajaan
- Tan Cheng Lock (anggota Majlis Perundangan Negeri²
Selat (SSLC) menuntut British menjaga kebajikan dan
menyediakan dana utk belajar dalam kalangan masyarakat
Cina

Soalan Objektif 5
Semangat bushido
1
Idea nasionalismetidak sama negara dan Antara pernyataan berikut yang manakah
zaman kerana idea tersebut berkait rapat menjelaskan maksud Semangat bushido ?
dengan pengalaman sejarah dan pengaruh
sekeliling seperti keturunan, agama, Bahasa A Taat setia.
dan adat. B Bertolak ansur.
C Tolong menolong.
Apakah pandangan professor hons berkaitan D Sanggup berkorban.
nasionalisme ?
6 Berdasarkan maklumat di bawah, bagaimanakah
A Perjuangan menuntut kemerdekaan perjuangan jose rizal dilakukan ?
B Fenomena sejagat menubuh negara sendiri
C Perjuangan orang melayu dalam negara sendiri • Filifina dijadikan wilayah sepanyol
D Gerakan kesetiaan kepada negara dan bangsa • Bangsa filifina diberi kebebasan bersuara
2 Nasionalisma di barat berkembang hasil daripada A Liga Filifina

penentangan terhadap pemerintahan beraja yang B Gerakan Sosial
menggugat hak dan kebebasan rakyat C Kerajaan Revolusi
D Penubuhan Katipunan
Apakah kesan perkembangan nasionalisme tersebut?
7 ” Hilang Gelap Terbitlah Terang “merupakan hasil
A Berjaya mengukuhkan kuasa rakyat karya raden adjeng kartini daripada indonesia
B Memantapkan kedudukan parlimen
C Menjejaskan kedaulatan negara bangsa Apakah kandungan buku tersebut ?
D Kebangkitan perjuangan kedaulatan raja.
A Kemunduran peribumi.
3 B Kemerdekaan negara
C Kepentingan kerjasama.
• Revoluisi Perancis D Kesetiaan kepada raja.
• Revolusi England
8 Tindakan berikut telah dilakukan oleh Thailand
Mengapakah revolusi tersebut berlaku ? semasa perang dunia kedua
A Memperjuangkan kedaulatan negara Berkerjasama dengan Jepun

B Mempertahankan peradaban
C Menentang penguasaan ekonomi Apakah kesan terhadap negara tersebut ?
D Penentangan pemerintahan beraja
A Pemantapan kuasa raja.
4 Maklumat berikut berkaitan tokoh nasionalisme di B Persaingan kuasa barat
India pada awal abad ke – 20. C Pengekalan kemerdekaan
D Penguasaan ekonomi oleh imigran.
• Bal Gangadhar Tilak
9 Apakah sumbangan Zainal Abidin Ahmad ( za’ba )
• Bipin Chandra Pal
dalam perjuangan nasionalisme di negara kita ?
Apakah sumbangan kedua - dua tokoh tersebut ?
A Perjuangan melalui penulisan.
A Menggerakkan perjuangan militant. B Perjuangan bercorak radikal.
B Menentang lelemahan pemerintah. C Perjuangan berpendidikan agama.
C Mempertahankan pemerintahan islam. D Perjuangan terawal di Tanah Melayu.
D Memberi perhatian isu sosioagama.

10 Kemunculan mesin cetak telah memberi kesan 14 Persatuan sahabat pena Malaysia ( PASPAM ) telah
kepada nasionalisme di Tanah Melayu abad ke 20. ditubuhkan pada tahun 1934.
Apakah kesan tersebut ? Apakah peranan PASPAM ?
A Pentadbiran sistematik A Membincangkan masalah ekonomi.

B Penentangan terhadap British. B Menggalakkan kemajuan bangsa
C Peningkatan sistem pendidikan. C Memajukan budaya dan maruah
D Perluasan pengaruh barat. D Menegakkan ajaran islam
11 Maklumat berikut berkaitan akhbar yang dibentuk 15.

bagi melahirkan semangat nasionalisme di tanah
melayu. Kesatuan melayu singapura ( KMS )
berperanan penting dalam membela nasib
• Diterbitkan pada 23 julai 1906 orang - orang melayu
• Menyeru umat islam kembali kepada
ajaran islam sebenar. Apakah bukti keberkesana perjuangan kesatuan di
atas
Apakah akhbar tersebut ?
A Pembentukan pasukan tentera semut.
A Saudara. B Mendapat naungan daripada kerajaan British.
B Neracha. C Menghadiri Kongres Melayu di Kuala Lumpur.
C Al – iman D Penubuhan cawangan di negeri melayu lain.
D Pengasuh
12 Antara berikut, yang manakah mencirikan Kaum

Muda
A Terdiri daripada golongan pemuda

B Memperjuangkan nasaib golongan muda
C Membawa idea baru dari timur tengah
D Mengasingkan diri dari golongan tua.
13 Pernyataan berikut berkaitan karya kreatif yang telah

lahir di tanah melayu.
• Mari kita berjuang

• Angan – angan dengan gurindam
• Sedarlah
Apakah isu yang dibangkitkan dalam penulisan

tersebut ?
A Memupuk semangat kebangsaan

B Menyeru penubuhan persatuan
C Menentang tuntutan orang dagang
D Menuntut kemerdekaan negara

MAKSUD NASIONALISME / PENDAPAT TOKOH.
Perkembangan nasionalisme di barat telah mempengaruhi kebangkitan nasionalisme di Asia dan Asia
Tenggara. Gerakan ini seiring dengan cara, matlamat dan ketokohan pemimpinnya. Perkembangan ini tercetus
daripada pelbagai faktor yang telah memberi kesan kepada usaha pembinaan bangsa dan negara.
a. Apakah maksud Nasionalisme ?
________________________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________________________
( 2 markah )
b. Berikan tafsiran tokoh – tokoh berikut berkaitan nasionalisme mengikut pandangan mereka
i. Professor William r. roff.
________________________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________________________
( 2 markah )
ii. Dr. Burhanuddin al – Hilmi.
________________________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________________________
( 2 markah )
c. Cadangkan langkah - ,langkah yang perlu dilakukan untuk meningkatkan semangat nasionalisme dikalangan pelajar
sekolah.
________________________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________________________
( 4 markah

PERKEMBANGAN IDEA NASIONALISME DI BARAT
Tokoh berikut merupakan tokoh penting dalam perkembangan idea nasionalisme di barat .
a. Nyatakan peristiwa yang berlaku kesan perkembangan nasionalisme di barat ?
__________________________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________________________
( 2 markah )
b. Jelaskan salah satu daripada peristiwa yang berlaku dalam ( a ) di atas.
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
( 4 markah )
c. Berdasarkan pengetahuan anda, apakah ikhtibar yang boleh diambil oleh masyarakat negara kita untuk melahirkan
masyarakat yang berwawasan
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
( 4 markah )

PERKEMBANGAN IDEA NASIONALISME DI ASIA.
Y
X
PETA 1
Peta di atas merupakan Kawasan Asia yang mempunyai kesinambungan idea nasionalisme di barat.
a. Siapakah pelopor utama dalam kebangkitan nasionalisme di Kawasan bertanda dalam peta di atas ?
X : ____________________________________________________________________________________________
Y : ____________________________________________________________________________________________
Z : ____________________________________________________________________________________________
( 3 markah )
b. Bandingkan kebangkitan Gerakan nasionalisme ( Y ) dan ( Z ) dalam ( a ) di atas.
________________________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________________________
( 4 markah )
c. Mengapa kita perlu berwaspada berwaspada terhadap anasir asing ?
________________________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________________________
( 3 markah )

PERKEMBANGAN NASIONALISME DI ASIA TENGGARA
Jose Rizal Raden Adjeng Kartini Aung San

Tokoh di atas adalah nasionalis yang mincul di filifina, Indonesia dan juga Burma. Nasionalismenya berakar umbi daripada
Gerakan untuk membebaskan diri daripada penjasjahan kuasa barat.
a. Apakah tuntutan Jose Rizal dalam Gerakan Nasionalisme di Filifina ?
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
( 3 markah )
b. Nyatakan faktor kebangkitan nasionalisme di Burma bawah pimpinan Aung Sang ?
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
( 3 markah )
c. Sebagai seorang pemimpin negara, cadangkan langkah – langksan berkesan untuk mengekalkan kedaulatan negara ?
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
( 4 markah )

KESEDARAN NASIONALISME DI NEGARA KITA
Perkembangan yang berlaku akibat pengaruh dalaman dan luaran telah menyemarakkan
pergerakan nasionalisme di negara kita. Impaknya, muncul golongan intelektual yang
berjuang melalui organisasi, penulisan kreatif dan penubuhan persatuan bagi mendaul.atkan
negara.
a. Nyatakan faktor kemunculan nasionalisme di negara kita ?
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
( 3 markah )
b. Nyatakan peranan media cetak dalam membangkitkan semangat nasionalisme ?
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
( 3 markah )
c. Semangat nasionalisme dikalangan generasi muda pada hari ini semakin pudar.
Berikan sebab berlaku sedemikian.
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
( 4 markah )

KESAN PERKEMBANGAN NASIONALISME
Perkembangan nasionalisme telah melahirkan golongan nasionalis yang berusaha mengubah corak hidup masyarakat
sehingga meninggalkan kesan kepada negara.
a. Nyatakan kesan perkembangan nasionalisme dari sudut berikut
( i ) Politik
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
( 2 markah )
( ii ) Ekonomi.
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
( 2 markah )
( iii )Sosial
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
( 2 markah )
b. Jelaskan kesan yang akan berlaku sekiranya semangat nasionalisme tiada dalam kalangan generasi muda malaysia
pada hari ini ?
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
( 4 markah )

BAB 3 : KONFLIK DUNIA & PENDUDUKAN JEPUN DI 3.2 Latar Belakang Perang Dunia
NEGARA KITA • Berpunca dari perkembangan nasionalisme dalam kalangan
negara Eropah.
3.1 Nasionalisme di Negara Kita Sebelum Perang Dunia • Persaingan antara untuk mempertahankan kepentingan
• Tercetus daripada Gerakan orang melayu menentang masing - masing.
campur tangan British. • Mencetuskan perang dunia pertama dan perang dunia
• Gerakan awal secara terbuka dan mendapat reaksi dan kedua.
tindak balas keras dari British
Perang Dunia Pertama.
Kesedaran Awal Nasionalisme • Berlaku dikalangan negara Eropah termasuk empayar
• Membendung idea gerakan Islam dari Timur Tengah. Uthamiyah.
• British memperkenalkan Enakmen Undang- undang Islam • Persaingan kuasa imperialis
dengan persetujuan raja-raja melayu. - Perkembangan Revolusi Perindustrian - Imperialis Eropah
- Memastikan sesiapa mencetak / edar tulisan berkaitan bersaing untuk mendapatkan tanah jajahan.
agama dan politik Islam tanpa izin sultan boleh dipenjara - Memperoleh bahan mentah seperti arang batu, petroleum,
• British menubuhkan dua badan penyiasat bijih timah serta pasaran hasil industrI
- Jabatan Siasatan Jenayah. - Membawa permusuhan antara imperialis di Eropah seperti
- Biro Siasatan Politik Perancis dan Jerman.
- Untuk mengawal gerakan Islah Islamiyah.
• Kebangkitan Islam menyebabkan British berwaspada • Pakatan Ketenteraan
terhadap gerakan Pan-Islamisme. - Permusuhan membawa kepada pembentukan Kuasa
• Penentangan Tok Janggut hasil kesedaran politik Tengah dan Pakatan Bertiga.
antarabangsa. - Menyebabkan ketidakstabilan politik di Eropah.
- melibatkan penduduk Pasir Puteh Kelantan. - Mereka bersaing mendapatkan jajahan dan bersaing
- Mempertahankan agama Islam dan hak penduduk. menghasilkan senjata moden.
- Kesan kebangkitan masyarakat Islam sedunia. - Bersedia berperang bagi mempertahankan kepentingan
• Dipengaruhi oleh penglibatan Utmaniyah. masing – masing.
• Penentangan dikaitkan cukai dan sikap membenci British.
• Empayar Utmaniyah menyeru orang Islam yang ditindas • Krisis Rantau Balkan
bangkit menentang penjajah. - Kesan permusuhan Austria-Hungary dengan Serbia.
- Mendapat perhatian Kaum Muda di Tanah Melayu. - Austria-Hungry menuduh Serbia menghasut rakyat Austria
- British berwaspada terhadap sokongan orang Melayu. supaya berjuang membebaskan diri daripada Austria-
- Pemimpin negeri melayu menyokong khalifah Uthmaniyah. Hungary.
- Dianggap pelindung umat Islam / penaung bagi tanah suci - Kemuncak krisis pembunuhan Archduke Ferdinand dan
Mekah / Madinah isteri Sophie oleh pemuda Serbia.
- Penentangan Tok Janggut gagal - masyarakat menyusun - Penyebab Eropah terlibat dlm Perang Dunia pertama.
strategi lain untuk menentang penjajahan British.
• Menggunakan Akhbar dan majalah. Pihak terlibat dlm Perang Dunia pertama
- Kesedaran politik tidak boleh dilakukan secara terangan • Kuasa Tengah.
- Undang – undang British halang orang Melayu - Jerman , Austria -Hungry.
menyatakan sikap politik melalui bahan penulisan.. - Disertai Bulgaria dan Uthmaniyah
- Mengawal kebebasan bersuara, penerbitan, berpersatuan • Pakatan Bertiga.
dan kegiatan yang mengancam kedudukan British. - Britain, Perancis, Rusia.
- Disokong Serbia, Itali, Romania, Portugal dan Greece.

Peristiwa Perang Dunia Pertama Persidangan Versailles

• 28 Julai 1914 • Tarikh 28 Jun 1919.
- Austira-Hungry dengan sokongan Jerman isytihar perang • Tempat Istana Versailles, Paris.
terhadap Serbia • Negara terlibat. - Pakatan Bertiga dan Jerman
• 30 Julai 1914 Kandungan / Isi Perjanjian
- Rusia beri bantuan tentera utk pertahankan Serbia
• Liga Bangsa bangsa meminta Jerman menyerahkan
• 1 Ogos 1914 kesemua tanah jajahan.
- Jerman isytihar perang terhadap Rusia
• Danzig jadi bandar bebas.
• 3 Ogos 1914
• Satu pungutan suara diadakan di sebelah utara
- Jerman serang Perancis - Rusia sokong Perancis -
Schleswig untuk selesaikan isu sempadan Denmark-
Jerman ceroboh Belgium serang Perancis
Jerman.
• 4 Ogos 1914
• Wilayah Saar di bawah kawalan Perancis.
- Britain sertai Rusia - Perancis serang Jerman yg
• Rhineland menjadi kawasan bebas selama 15 tahun.
menceroboh Belgium
• Jerman bayar hutang perang £6600 juta.
• Okt 1914
• Pengharaman gabungan Jerman dan Austria.
- Utmaniyahh sertai perang dgn memihak kpd Kuasa
• Tentera Jerman terbatas kepada 100 000 orang tanpa
Tengah
tentera kerahan, kereta kebal, artileri berat, bekalan gas
• Mac 1915
beracun, kapal terbang dan kapal udara.
- Itali sertai Perancis, Britain,Rusia dlm Pakatan Bertiga
• Tentera laut Jerman hanya boleh memiliki kapal di abwah
• April 1917
10 000 tan untuk kapal berperisai.
- Amerika Syarikat sertai perang dgn memihak kepada
• Kesan kepada Jerman
Pakatan Bertiga
- Bertanggungjawab terhadap kemusnahan akibat perang.
Berakhirnya Perang Dunia Pertama - Membayar pampasan kepada Pakatan Bertiga.
• Penglibatan Amerika Syarikat membawa kejayaan - Mengehadkan saiz angkatan tentera.
kepada Pakatan Bertiga. - Menyerahkan wilayah dan tanah jajahan kepada
Pakatan B ertiga
• Jerman terpaksa tandatangani genjatan senjata.
• Beberapa siri persidangan dan perjanjian damai memberi • Kesan lain
- Penubuhan Liga Bangsa-Bangsa untuk menggalakkan
kesan kepada negara Eropah.
keamanan dan kerjasama antarabangsa
• Amerika Syarikat diiktiraf sebagai kuasa besar dunia.
Persidangan Damai Paris Kesan Perang Dunia Pertama.

• Keruntuhan Pemerintahan Beraja
• Tarikh 18 Januari 1919 - Republik Jerman didirikan apabila Kaiser Wilhem II
• Membincangkan syarat perdamaian selepas perang terpaksa turun takhta.
dunia kedua. - Mendapat perlindungan politik di Belanda.
• Memastikan Jerman tidak lagi menjadi ancaman kepada - Dinasti Habsburg berakhir apabila timbul pemberontakan
keamanan di Eropah. di wilayah yang dikuasainya.
• Melahirkan Deklarasi 14 Perkara Woodrow Wilson yang - Revolusi di Rusia menumbangkan pemerintahan beraja
dicadangkan oleh Presiden Amerika Syarikat. Tsar Nicholas II.
• Mengandungi dua prinsip utama - Kerajaan komunis pertama di dunia terbentuk di bawah
- Penentuan nasib negara oleh rakyat sendiri. Vladimir Lenin Empayar
- Sempadan negara berasaskan bangsa.

- Khalifah Sultan Mehmed VI digulingkan. b. Nazisme Jerman

- Kerajaan Turki bercorak republik diketuai Mustafa Kemal - Pimpinan Adolf Hitler - mengagungkan bangsa Jerman.
Ataturk - Hitler berusaha memulihkan nasionalisme Jerman
• Kemunculan Negara Baru ▪ mengetepikan Perjanjian Versailles.
- Keruntuhan empayar Austria Hungry melahir - Austria, ▪ bina angkatan tentera semula
Hungry, Czechoslovakia dan Yugoslavia. ▪ Menduduki Rhineland semula.
- Perpecahan Empayar Rusia - melahirkan Poland, Estonia, • Jerman tidak puas hati terhadap Perjanjian Versailles
Latvia dan Lithuania. - Dianggap tidak adil
- Perpecahan Empayar Utmaniyah - melahirkan Lebanon, - Menjejaskan kedaulatan negaranya
Syria dan Iraq - Kehilangan tanah jajahan.
• Kesan terhadap negara kita - perlu bayar pampasan perang tinggi.
• Raja - raja Melayu diminta tandatangani pengisytihran - Itali kerana tidak puas hati terhadap perjanjian ini
perang menyokong / memberi taat setia kepada British. keranaidak diberi tanah jajahan baru seperti yang
• Bertujuan menyekat kebangkitan orang melayu. diperoleh Perancis dan Poland
• Undang-undang berkaitan perang diluluskan oleh British • Kegagalan Liga Bangsa Bangsa
• Undang-undang berkaitan dengan perang yg diluluskan - Gagal kuatkuasakan perjanjian pelucutan senjata dan
▪ To Vest in the High Ccommissior Exceptional Power in menangani krisis pencerobohan yang berlaku selepas
Time of Public. Perang Dunia pertama
▪ The Trading With Enemy Enactment 1914. - Dunia terdedah kepada konflik berterusan membawa
▪ The Naval and Military News (Emergency) meletusnya Perang Dunia kedua
• British manipulasi ekonomi Tanah Melayu seperti wang • Cabaran Liga Bangsa-Bangsa Selepas Perang Dunia
hasil timah dan getah. pertama.
- Krisis Manchuria (1931-1933).
3.3 Perang Dunia Kedua - Jepun menakluk Manchuria (wilayah China) i
• Tahun 1939-1945 - melibatkan negara Eropah dan utara - Perjanjian Pelucutan Senjata (1932-1934)
Afrika. - Jerman keluar dari Liga Bangsa - bangsa dan perbesar
• Melibatkan Tanah Besar Asia dan Kepulauan Asia tentera secara terbuka.
Tenggara. - Krisis Habsyah (1935-1936)
• Kuasa Paksi - Jerman, Itali, Jepun. - Itali serang Habsyah di Afrika.
• Kuasa Bersekutu - Britain, Amerika Syarikat, Perancis,
Rusia. Perang Dunia Kedua di Eropah
• Meletus serangan Jerman terdadap Poland.
- Britain dan Perancis isytihar perang terhadap Jerman
Faktor Tercetusnya Perang Dunia Kedua di Eropah
• Penaklukan Jerman terhadap Eropah Barat.
• Kemunculan Ideologi Baru
- Jerman memulakan serangan Blitzkrieg (serangan kilat )
- Bertujuan untuk mengatasi masalah kemelesetan ekonomi
bagi menakluk negara di Eropah Barat.
- Penduduk Itali dan Jerman mengadakan gerakan politik
- Kapal terbang Jerman mengebom sasaran musuh
radikal
- Diikuti serangan kereta kebal dan tentera bermotosikal.
a. Fasisme Itali
- Jerman berjaya tawan Poland, Denmark, Norway,
- Pimpinan Benito Mussolini.
Belanda, Belgium, Luxembourg dan Perancis
- Parti Fasis yg kuasai Itali 1922.
- Jerman kuasai hampir keseluruh negara di Eropah Barat
- Memberi keutamaan kpd kepentingan negara melebihi
menjelang tahun 1941
kepentingan individu.
• Pengeboman Britain pada sept 1940 - Jun 1941
- Bagi memulihkan imej Itali meluaskan jajahan dgn kuasai
Habsyah (Ethiopia) dan Albania - Jerman serang Britain melalui udara dan laut.
-
- Musnahkan pelabuhan, kawasan industri dan pertahanan Kejayaan Operasi Pendaratan Tentera Bersekutu
telah menjejaskan ekonomi. • Operasi kod “DDay”
• Penyertaan Itali dlm Perang di Eropah - Tentera Bersekutu berjaya mendarat di Normandy
- Itali isytihar perangi Britain dan Perancis dan menyerang Perancis.
Perancis melalui arah selatan. - Berjaya memperdaya tentera Jerman.
- Jerman serang Perancis dari arah utara. - Ini telah meningkatkan semangat Bersekutu.
• Serangan Jerman terhadap Rusia - Menjadi titik tolak kejayaan membebaskan Perancis
- Jerman lancar Operasi Barbarossa. Dan negara Eropah Barat dari penaklukan Jerman.
- Serangan besar – besaran untuk menawan Rusia. - Tentera Bersekutu memasuki Jerman dari arah Barat
- Menyasarkan bandar utama di Rusia iaitu Leningrad, dan Tentera Rusia serang Jerman di bahagian
Moscow dan Stalingrad Timur.
3.4 Perang Dunia Kedua di Asia Pasifik
Berakhirnya Perang Dunia Kedua di Eropah
• Berlaku pada tahun - 1941-1945 - Perang Pasifik.
• Kerjasama kuasa besar dan keberkesanan strategi
• Berlaku di Lautan Pasifik, Tanah Besar Asia, Kepulauan
membawa kejayaan tentera bersekutu
Asia Tenggara.
• Memberi iktibar kepada kepentingan berkerjasama dan
• Berpunca - kemunculan Jepun sebagai kuasa tentera di
bermuafakat.
Asia yang menjalankan imperialisme di Asia Pasifik.
Faktor kejayaan Kuasa Bersekutu dalam Perang Dunia

Perluasan Kuasa Jepun
kedua di Eropah.
• Dasar Perluasan Kuasa Jepun berkait dengan
• Kerjasama Kuasa Besar
perindustrian, pengaruh golongan tentera dan orde
- Pertemuan Presiden Amerika Syarikat, Franklin
baharu dunia.
Roosevelt, Perdana Menteri Britain, Winston Churchill
• Keperluan perindustrian.
dan Presiden Rusia, Joseph Stalin.
- Jepun muncul sebagai kuasa industri pada abad ke - 19
- Tentera Bersekutu iaitu tentera darat, udara dan laut
- Berusaha mengurangkan bergantung kepada Barat bagi
beroperasi di bawah Komander Tertinggi Bersekutu yang
dapatkan bahan mentah.
diketuai Amerika Syarikat
- Jepun perlukan wilayah yang dapat bekalkan bahan
• Keberkesanan Strategi Serangan
mentah dan pasaran
- Kesilapan kuasa Paksi membuat keputusan politik dan
• Pengaruh golongan tentera.
ketenteraan semasa operasi menawan Rusia membawa
- Tentera Jepun paling moden di Asia pada abad ke – 20.
kegagalan.
- Menjadi semakin agresif bila tentera kuasai politik.
- Amerika Syarikat unggul dalam perancangan
- Masalah ekonomi boleh selesai menerusi
ketenteraan.
penaklukan kawasan kaya bahan mentah dan boleh
menjadi kawasan pasaran.
Kegagalan Operasi Menawan Rusia - Jeneral Hideki Tojo menjadi Perdana Menteri Jepun dan
• Pada awal serangan terhadap Rusia berjalan lancar. mengheret Jepun dalam perang.
• Tentera Jerman banyak terkorban apabila melewati dua • Orde Baharu Asia
musim sejuk di Rusia - Mengembangkan kuasa, kebebasan ekonomi dan
• Tempoh perang yang panjang menyebabkan tentera menentang imperialisme Barat.
Jerman kehabisan peluru, minyak dan makanan. - Orde baharu di Asia Timur - Jepun, Korea, China,
• Melemahkan semangat tenteranya. Manchuria ke dalam satu blok ekonomi dan dikembang
• Jeneral Jerman Friedrich Von Paulus ingkari perintah ke Asia
Hitler untuk meneruskan peperangan.
• Menyerah kalah kepada Rusia di Stalingrad - Jan 1943.

Maksud Orde Baharu: Rancangan Jepun untuk singkirkan • Membawa Amerika Syarikat terlibat dalam Perang di Asia
imperialis Barat di Asia dan anjurkan perkongsian kuasa serta Pasifik apabila isytihar perang terhadap Jepun
kekayaan lebih adil dlm kalangan negara di Asia • Kejayaan Jepun
- Strategi berkesan dan penguasaan serangan melalui laut,
Sekatan Ekonomi Terhadap Jepun
darat, udara.
• Selepas kuasai Korea, Manchuria dan China, Jepun
- Jepun berjaya membentuk empayar luas di Asia Pasifik
kuasai kawasan strategik Laut China Selatan termasuk
menjelang April 1942 K
Pulau Hainan dan IndoChina.
• Kesan Perang Dunia kedua
• Mendapat reaksi Bersekutu - Amerika Syarikat, British,
- Korbankan 75 juta nyawa
Belanda.
- kemusnahan harta benda
• Mengenakan sekatan ekonomi bagi menghalang Jepun
- kematian, kesengsaraan, kelaparan, ketakutan, kezaliman
memperoleh bahan mentah untuk industri dan operasi dan kemiskinan Iktibar
perang.
3.5 Faktor Kedatangan Jepun ke Negara Kita.
Sekatan ekonomi ialah tindakan menghentikan • Serangan bermula di Tanah Melayu 8 Dis 1941
perdagangan. Membekukan semua harta milik Jepun di
wilayah yang dikuasai British, Amerika Syarikat ,Belanda. • Serangan terhadap Sarawak dan Sabah 16 Dis1941.
• Bertujuan memenuhi keperluan ekonomi dan kepentingan
strategik ketenteraan akibat sekatan ekonomi oleh
Rancangan Penaklukan Wilayah di Selatan
Bersekutu.
• Sebagai jalan keluar dari sekatan ekonomi Bersekutu.
• Menggunakan propaganda - “Semangat Asia” - “Asia
• Jepun rancang kuasai wilayah di selatan Asia Tenggara. untuk orang Asia”.
• Jerman hantar pakarnya ke Jepun untuk mengkaji • Menanam semangat antipenjajah Barat dan menonjolkan
serangan terhadap wilayah selatan. imej Jepun sebagai pembela negara Asia.
• Membantu perkembangan industri pembuatan kapal
terbang Jepun. Faktor Kedatangan Jepun
• Hasrat Jepun membentuk pemerintahan baharu di Asia a. Eksploitasi Sumber Bahan Mentah
Pasifik mencapai kemuncak. • Jepun ingin mengeksploitasi bahan mentah untuk
• Bila rundingan di Amerika Syarikat untuk menamatkan keperluan industri.
sekatan ekonomi terhadap Jepun gagal. • Kesan Pembaharuan Meiji dan operasi ketenteraan
• Pemerintah tentera Jepun mengarahkan serangan Jepun.
serentak terhadap Asia Pasifik pada Disember 1941. • Tanah Melayu pengeluar timah dan getah di dunia,
menghasilkan emas, bijih besi, arang batu dan bauksit.
Pakatan Tiga Negara - 1940 Jepun tandatangani perjanjian • Sarawak kaya dgn minyak iaitu di Miri dan Lutong.
Pakatan Tiga Negara dgn Jerman dan Itali menjadikan Jepun
terikat dgn Kuasa Paksi • Pendudukan Jepun merupakan sebahagian
pembentukan kawasan Lingkungan Sekemakmuran Asia
Bermula Perang Dunia Kedua di Asia Pasifik Timur Raya.
• Serangan Jepun Serang Tanah Melayu. • Bertujuan mengukuhkan ekonomi Jepun
• Serangan ke atas Pearl Harbour, Hawai. b. Kepentingan Strategik Ketenteraan
• Pengkalan tentera laut Amerika Syarikat di Pasifik. • Kedudukan strategik negara kita sesuai untuk
• Bertujuan melumpuhkan tentera laut Amerika Syarikat di ketenteraan Jepun.
Pasifik. • Penguasaan Singapura membuka laluan penguasaan
• Menjadi penghalang kepada perluasan kuasa Jepun telaga minyak di Sumatera.
Serangan • Penguasaan Pulau Borneo menjayakan penaklukan di
• Serangan ke atas wilayah jajahan Amerika Syarikat, Pulau Jawa.
Britain dan Belanda

Tentera jepun menggunakan Strategi Serangan kilat - • Sumatera diletakkan dibawah tentera Jepun berpusat di
Gerakan menyerang dengan kombinasi angkatan tentera Bukit Tinggi Sumatera.
darat, udara dan laut untuk menawan Tanah Melayu. • Tanah Melayu diletak bawah tentera Jepun berpusat di
Taiping Perak.
Serangan Jepun Terhadap Negara Kita.
• Singapura dikenali sebagai Syonan-to ( Pulau Cahaya
• Pendaratan serentak di Pantai Sabak Kota Bharu dan
Selatan ) diasingkan dari Tanah Melayu.
Singgora dan Pattani di Thailand – 8 disember 1941.
• Tanah Melayu dikenali sebagai Malai Baru(Melayu Baru).
• Keseluruhan Tanah Melayu jatuh ketangan Jepun apabila
• Perlis, Kedah, Kelantan Terengganu dipindahkan bawah
Singapura ditawan pada15 febuari 1942.
pentadbiran di Thailand.
• Tentera Jepun mendarat di Kota Bharu dan mara ke
• Sarawak, Sabah, Brunei digabung menjadi satu unit
selatan melalui jalan darat di negeri pantai timur
pentadbiran dikenali Kita Boruneo dan diketuai Gabenor
• Kapal Refulse dan Prince Of Wales di gerakan untuk
Jeneral.
menyekat kemaraan Jepun.
• Di tenggelamkan oleh Jepun di pengairan Kuantan. Kempeitai - Pasukan polis tentera utk menjaga kepentingan
• Serangan Jepun melalui Pantai Timur pentadbiran tentera Jepun. - Ganas, kejam, menyeksa,
• Tentera Jepun mendarat di Thailand memasuki Kedah membunuh sesiapa disyaki sbg antipentadbiran Jepun.
• Berpecah kepada dua pasuksan untuk mara ke selatan
b. Dasar terhadap Raja-raja Melayu
• Satu pasukan ke Pulau Pinang – mara ke selatan melalui
persisiran pantai • Jepun iktiraf kedudukan Raja-raja Melayu sebagai ketua
• Satu pasukan lagi melalui jalan darat menuju bandar dalam hal agama Islam dan adat Melayu.
utama negeri pantai barat. • Diberi pencen seperti sebelum perang.
• Kemaraan tentera jepun melalui pantai barat. • Kedudukan Sultan di negeri masing – masing di bawah
pengawasan Gabenor Jepun.
• Serangan tentera jepun ke atas Sarawak dan sabah
bermula pendaratan di miri • Pengiktirafan dibuat semasa persidangan Raja-raja
• Sepasukannya mara ke sibu dan Kuching. Tanah Melayu dan Sumatera di Singapura pada Januari
1943
• Sepasukan lagi mara ke sabah melalui labuan dan
menduduki bandar utama sabah
c. Dasar terhadap Kepimpinan Tempatan
• Pendudukan jepun di Sandakan melengkapkan kempen
• Memberi peluang kenaikan pangkat kepada pemimpin
serangan jepun di sabah.
tempatan.
• Bertujuan mengatasi masalah kekurangan pegawai dan
3.6 Dasar Pendudukan Jepun di Negara Kita
mendapat sokongan penduduk.
• Jepun memperkenalkan pemerintahan tentera.
• Penubuhan Institut Latihan Pemimpin - pemimpin Muda
• Dasar ini diterima daripada Panglima Agung Japanese
(Koa Kunrenjo) untuk melatih dan menanam semangat
Southern Army.
memperjuangkan cita-cita politik penduduk tempatan.
Dasar Pentadbiran
Dasar ekonomi
a. Pentadbiran Tentera Jepun
• Melaksanakan ekonomi kawalan
• Tanah Melayu gabung dengan Sumatera untuk
• Memperkenalkan Rancangan Pengeluaran Lima Tahun.
membentuk Kawasan Pertahanan Khas.
- Untuk bangunkan industri tempatan.
• Diletakkan di bawah pentadbiran tentera Jepun ke-25
- Memastikan penggunaan optimun peralatan dan
yang berpusat di Singapura.
kemudahan sedia ada
• Dipisahkan kerana terdapat perbezaan sistem politik dan
• Jawatankuasa Penyelidikan Bahan.
ekonomi ketara di bawah British dan Belanda sebelum
- Mengawal selia pelupusan barangan.
perang
- Membuat penyelidikan kegunaan baharu.

Dasar Sosial • Keperitan hidup menjadikan penduduk kreatif, berdikari
a. Pendidikan. dan hasilkan ciptaan baharu berasaskan bahan tempatan
• Menutup sekolah Inggeris dan Cina. untuk kelangsungan hidup seperti tempe dari biji getah.
• Sistem persekolahan Jepun diperkenalkan
- membentuk semangat persaudaraan sejagat (Hakko Layanan terhadap penduduk
Ichiu). • Layanan berbeza mengikut kaum.
- mencapai teknologi industri. • Melayu / peribumi.
- Meningkatkan disiplin. - Layanan baik kerana berkerjasama dengan Jepun.
- menerap nilai Jepun. - Untuk dapat sokongan bagi licinkan pentadbiran.
• Tentera Jepun berusaha pupuk nasionalisme Asia. • India.
• menghapuskan pengaruh Barat. - Bantu orang India menubuhkan Tentera Kebangsaan
• Tanam kesetiaan kepada Jepun melalui Pendidikan. India di Tanah Melayu dan Borneo Utara di bawah
• Pendidikan Semangat Jepun (Nippon Seishin), hormat pimpinan Subhas Chandra Bose.
kebudayaan dan Maharaja Jepun (Tenno Heika). - Org India digalakkan menyertai untuk kemerdekaan India.
• Pengajaran bahasa Jepun (Nippon Go) dalam usaha - Untuk dapatkan kerjasama orang India dalam rancangan
jadikan bahasa Jepun sebagai lingua franca dalam Jepun kuasai negara India.
Lingkungan Sekemakmuran Asia Timur Raya. • Cina.
• Perhimpunan pagi menghadap arah negara Jepun - - Layanan kejam - permusuhan Perang China Jepun.
nyanyi Lagu Kebangsaan (Kimigayo). - Dipaksa bayar wang sebagai hukuman penentangan
• Pegawai jepun menanipulasi pegawai agama untuk terhadap Jepun masa perang tersebut.
tujuan propaganda Jepun. • Semua kaum sengsara dan pengalaman pahit akibat
kekejaman Jepun.
b. Sikap Jepun terhadap agama • Kaum Cina teruk sengsara berbanding kaum lain.
• Jepun hormat agama Islam dan adat Melayu. • Landasan Keretapi Maut bukti kekejaman tentera Jepun.
• Tidak campur tangan dalam adat resam tempatan. • Ramai terkorban akibat kerja berat, kekurangan makanan
• Kelas pengajian al-Quran dan sekolah agama dan ubat, penyakit dan suasana buruk di tempat kerja.
diteruskan.
• Majlis Agama Negeri dibentuk. 3.7 Perjuangan Rakyat Menentang Pendudukan Jepun
• Persidangan agama Islam diadakan di Singapura dan • Dua batalion Rejimen Askar Melayu dalam
Kuala Kangsar. mempertahankan tanah air ketika serangan jepun
• Masjid guna untuk sampaikan titah sultan.
1. Rejimen Askar Melayu Benteng Pertahanan Tanah
c. Catuan dan penghasilan makanan Air.
• Memperkenalkan Ordinan Kawalan Barangan dan • Batalion kedua Rejimen Askar Melayu (RAM) bersama
Bahan Penting. tentera British menentang pendaratan Jepun di Kelantan .
• Untuk mengawal bekalan barangan akibat kekurangan • Pertempuran RAM di Singapura mempunyai semangat
makanan. juang tinggi.
• Catuan makanan dikuatkuasakan untuk mengawal • Leftenan Jeneral A.E Percival, Panglima Pemerintah
penjualan barang asas seperti beras, garam dan gula Tentera British di Tanah Melayu menyifatkan semangat
• Kad catuan makanan oleh Pejabat Kawalan Makanan juang sebagai contoh keteguhan dan ketahanan sebagai
untuk merekodkan tarikh, jenis dan kuantiti barang. inspirasi generasi akan dating.
• Menggalakkan penduduk menanam makanan sendiri • Keberanian dan keperwiraan askar Melayu sanggup
melalui kempen “Tambah Lebih Banyak Makanan” berjuang hingga hujung nyawa wajar dikenang dan iktibar
untuk cukupkan makanan dalam negeri. nilai sedia berkorban untuk tanah air.

• Tokoh pejuang tanah air 6. Force 136
- Leftenan Adnan Saidi. • British menubuhkan South East Asia Command (SEAC)
- Pertempuran di Bukit Candu, Singapura. berpusat di Colombo, Sri Lanka.
- julang nama RAM dan keberanian beliau. • Membentuk unit khas Force 136.
- Leftenan Ibrahim Alla Ditta MC. • Mendapat latihan di India dan Sri Lanka.
- Menyelamatkan hampir 2000 org tentera Bersekutu yang • Tujuan mendapat sokongan org Melayu dan menubuhkan
terperangkap di pantai Johor. pasukan gerila anti-Jepun.
- Dianugerahkan Pingat Military Cross • Di anggotai oleh Mejar Tengku Mahmood Mahyiddeena,
- Koperal Yaakob Bidin. Leftenan Tunku Yusuf Tunku Yaakub, Kapten Ibrahim
- Dianugerah pingat Military Medal atas keberanian dalam Ismail dan Leftenan Osman Tengku Mohd Jiwa.
- perang di Pasir Panjang • Force 136 dan gerila Melayu bekerjasama menentang
Jepun dengan menjalankan aktiviti rahsia di Tanah
2. Penentangan MPAJA. Melayu.
• Kekejaman Jepun menyebabkan sebahagian orang Cina • Mengumpul maklumat, melakukan sabotaj, menyebar
mencari perlindungan di bawah Parti Komunis Malaya propaganda dan melancarkan Operasi Zipper (serangan
(PKM) bagi elak diseksa dan dibunuh. secara besar-besaran menawan Tanah Melayu semula
• Mereka menubuhkan pasukan gerila. pada 1945.
• Malayan People’s Anti-Japanese Army (MPAJA) • Force 136 Ulu Perak – Askar Melayu Setia
ditubuhkan selepas PKM bersetuju mewujudkan pasukan - Mendarat di Hulu Perak.
sukarela yang dilatih British. - Dengan bantuan Pegawai Daerah Gerik Kapten Mohd
• PKM diberi latihan di Sekolah Latihan Khas di Singapura Salleh Hj Sulaiman, Askar Melayu Setia ditubuhkan
untuk kerja sabotaj dan perang gerila terhadap Jepun. • Force 136 Pahang – Wataniah Pahang.
• Mrk dihantar ke Tanah Melayu utk membentuk pasukan - Mendarat di Raub Pahang.
gerila yg menjadi asas pembentukan 8 rejimen. - Dengan bantuan Penolong Pegawai Daerah Raub, Yeop
Mahidin, gerila Wataniah Pahang ditubuhkan.
3. Kerjasama MPAJA dan Force 136. • Force 136 Kedah – Gerila Melayu Kedah
• MPAJA dan Force 136 yang mewakili tentera British telah - Mendarat di Kg Kuala Jening, Kedah.
mengadakan perjanjian kerjasama melawan Jepun. - Dengan bantuan Pegawai Daerah Kedah dan Tunku
• MPAJA mendapat bantuan senjata, ubatan, kewangan Abdul Rahman gerila Melayu Kedah ditubuhkan
dan latihan ketenteraan dari tentera British.
Penentangan individu
4. Kerjasama Parti Kuomintang dan MPAJA 1. Gurchan Singh
- Gerila Cina yang dikuasai nasionalis daripada • Anggota polis sebelum pendudukan Jepun.
Parti Kuomintang (KMT) menentang Jepun di utara • Menyebarkan risalah dan propaganda.
Tanah Melayu. • Nama samaran “Lion of Malaya”.
- Mereka menubuhkan Overseas Chinese AntiJapanese • Risalahnya diedar secara teratur dan berkesan untuk
Army ( OCAJA) - Tentera Bintang Satu. memberitahu pendudukan tentang fakta sebenar perang
- Gerila KMT setuju kerjasama dengan MPAJA / PKM bagi dan pendudukan tentera Jepun.
menentang • Menghadiri sidang akhbar tentera Jepun dengan
menyamar sebagai wartawan.
MPAJA gerakan anti-Jepun terbesar di Tanah Melayu. • Mendalangi sabotaj terhadap landasan kereta api yang
Menyebabkan Jepun guna tentera / polis orang Melayu untuk jejaskan pengangkutan Jepun.
menentang MPAJA yang menimbulkan ketegangan kaum.
• Ditangkap oleh Kempeitai setelah dikhianati tapi berjaya
lari ke Burma hingga perang tamat

Syabil Kathigasu 2. Pemberontakan Jesselton.
• Nama Syabil Medan Daly. • Dikenali sebagai Pemberontakan Double Tenth.
• Jururawat yg berani dan cekal membantu mangsa perang • Diketuai Albert Kwok
gerila anti-Jepun di Perak. • Kumpulan Albert Kwok dikenali gerila Kinabalu.
• Syabil dan Suami Dr. Abdon Clement Kathigasu buka • Lancar serangan terhadap pejabat pentadbiran, balai
klinik di Ipoh sebelum perang hingga kedatangan Jepun polis ,kemudahan Tentera Diraja Jepun.
• Semasa Jepun mereka memberi bantuan ubat dan • Membunuh tentera Jepun di Jesselton, Kota Belud,
perubatan kepada gerila anti-Jepun. Menggatal dan Tuaran.
• Menyembunyikan radio dan berkongsi maklumat dari • Jepun bertindak balas Jepun melancarkan serangan
siaran radio British dengan gerila anti-Jepun. balas dengan pantas dan kejam.
• mereka ditangkap bila kegiatan terbongkar. • Perkampungan di pesisiran pantai diserang dan dibom
• Semasa dalam tahanan mereka diseksa hingga • Beratus - ratus disoal siasat dan diseksa hingga mati
suaminya mati. dalam usaha cari pemimpin dan pemberontak
• Setelah Jepun menyerah kalah Syabil dibebaskan dan • Albert Kwok menyerah diri dengan harapan dapat
dibawa ke Britain untuk rawatan. menamatkan serangan balas Jepun terhadap orang
• Dianugerahi Pingat King George di Istana Buckingham awam.
oleh Raja George VI kerana berani dan wanita pertama • Beliau dan 175 anggota lain dihukum bunuh di Petagas
dari Tanah Melayu terima anugerah. dan 131 org dipenjara di Labuan
• Terdapat Gerila anti Jepun yang dipimpin oleh Datu
Gerakan Anti-Jepun di Sarawak dan sabah Mustapha Datu Harun.
1. Operasi Semut.
• Siri operasi peninjauan oleh Unit Khas Z Australia - 3.8 Perkembangan Gerakan Nasionalisme Tempatan dan
Kempen tentera Bersekutu menentang Jepun di Pendudukan Jepun.
Sarawak. 1. Perkembangan semangat anti penjajah.
• Jabatan Peninjauan Perkhidmatan Australia (Australian • Pendudukan Jepun di Tanah Melayu berlaku ketika
Services Reconnaissance Department (SRD) kesedaran nasionalisme mula berkembang.
• Mengumpulkan risikan dan melatih orang tempatan • Slogan “Asia untuk Asia” dan “Konsep Lingkungan
melancarkan perang gerila melawan Jepun. Sekemakmuran Asia Timur Raya” menekankan
• Anggota SRD mendarat di kawasan tengah dan timur laut kebebasan Asia, menentukan kemajuan dan
Sarawak untuk atur penentangan terhadap Jepun dan meningkatkan persaudaraan sejagat.
membuat persediaan pendaratan pasukan Bersekutu. • Selari dengan perjuangan nasionalis seperti Kesatuan
• Anggota SRD terdiri dari tentera Australia, British dan Melayu Muda (KMM).
New Zealand. • KMM bekerjasama dengan Jepun dan berharap Jepun
• Rekrut tempatan yang dikenali gerila Semut diambil dari dapat beri kemerdekaan.
orang Kayan, Kenyah, Kelabit da Murut. • Kejayaan tentera Jepun mengalahkan British
• Org Iban dari Rajang kemudian sertai SRD. menyedarkan orang tempatan bahawa orang Asia
• Kepakaran gerila Semut penting dalam merancang mampu mengalahkan orang Eropah yang dianggap
taktikal perang gerila menentang Jepun kerana penduduk kuasa besar.
tempatan tahu selok belok bumi Sarawak 2. Perjuangan menuntut kemerdekaan dikalangan orang
• Kawasan Operasi Semut Melayu.
- Semut 1 : Lembah Bario hingga ke Belait dan Trusan • Tentera Jepun membebaskan nasionalisme Melayu (ahli
- Semut II: lembangan Sungai Baram, Tutong, Marudi KMM) yang dipenjarakan oleh British.
dan Brunei. • Membangkitkan semangat nasionalisme.
- Semut III: seluruh lembangan Sg Rajang. • Jepun beri ruang kepada KMM untuk dapatkan sokongan
- Semut IV: Bintulu dan Mukah masyarakat tempatan.

• Jepun mem bubar KMM kerana tindakan pemimpinnya 4. Kesedaran Politik di Sabah
tuntut merdeka dari Jepun. • Pendudukan Jepun memberi kesedaran politik masyarakat
• Jepun tidak akan beri merdeka walaupun membantu Sabah.
Jepun dalam peperangan dengan British. • Pertubuhan yang ditubuhkan selepas pendudukan Jepun
• KMM menguna taktik baharu - Giyu Gun dan Giyu Tai seperti Parti Kebangsaan Melayu Labuan (PKML) oleh
menyertai gerakan bawah tanah menentang Jepun Tengku Noordin, Abu Bakar dan Zakaria Gunn
• Jepun semakin tertekan dengan serangan Bersekutu berdasarkan idea Harun Aminurrashid
dan berusaha memenangi hati nasionalis Melayu. • Di bahagian pantai timur Sabah, Parti Kebangsaan Melayu
• Pemimpin KMM menubuhkan Kesatuan Rakyat Tawau ditubuhkan.
Indonesia Semenanjung (KRIS). • Pengerusinya Orang Kaya-Kaya Abu Bakar.
• Jepun merestui matlamat KRIS untuk mencapai
kemerdekaan bersama dengan Indonesia melalui 3.8 Keadaan Negara Kita Selepas Kekalahan Jepun.
semangat “Asia untuk Asia”. • Amerika syarikat menggunakan bom atom dalam
• Tidak dapat dilaksanakan kerana Jepun menyerah serangan terhadap jepun pada ogos 1945.
kalah pada 15 Ogos 1945.
• Perjuangan KRIS diteruskan dengan penubuhan Parti Kekalahan Jepun Dan Pengakhiran Perang Dunia Kedua
Kebangsaan Melayu Malaya (PKMM) iaitu parti pertama
ditubuhkan selepas zaman pendudukan Jepun Amerika Syarikat guna bom atom - Bom
6 ogos 1945 Atom “Little Boy” digugurkan ke atas
Giyu Tai. bandar Hiroshima
Pasukan membantu pertahanan pesisiran pantai dan Kabinet Jepun bermesyuarat
menjaga ketenteraman awam. Onan Haji Siraj ketua sbg
8 ogos 1945 memutuskan untuk meneruskan
Leftenan Kolonel
peperangan
3.Kesedaran Politik di Sarawak Bom atom “Fat Man” digugurkan ke atas
9 ogos 1945
• Dikawal melalui persatuan yang ditaja oleh Jepun . bandar Nagasaki
• Persatuan Cina digabungkan menjadi Kakeo Kokokai. Maharaja Hirohito umum Jepun
• Jepun kekurangan pegawai - org Melayu dan Iban menyerah kalah. Jepun meminta agar
diberi jawatan dan kuasa lebih tinggi. 15 ogos 1945 maharaja terus diiktiraf sebagai
• Pemimpin tempatan menjadi Pegawai Daerah ialah pemerintah dan dipersetujui oleh
Abang Haji Openg (Kuching), Empenit Adam Bersekutu
(Simanggang) dan Satem (Lawas). • Dato Haji Abdul Razak bin Abdul Hamid (Razak Sensei)
• Memberi kesedaran dan keyakinan kepada pegawai • Rakyat negara kita yg selamat dalam pengeboman di
tempatan untuk menjalankan tugas penting. Hiroshima.
• menjadikan peribumi Sarawak lebih yakin untuk • Umur belasan tahun menuntut di Universiti Hiroshima.
berkerajaan sendiri selepas Perang Dunia kedua. • Selepas Jepun menyerah kalah - Lord Louis Mountbatten
Pemerintah Tertinggi Tentera Bersekutu di Asia Tenggara
Kakeo Kokokai. merancang untuk segera mendarat di Tanah Melayu.
- Persatuan Cina Seberang Laut anjuran Jepun
• Namun tidak dibenarkan berbuat demikian hingga selesai
- Gabungan persatuan Cina yang merangkumi dialek, daerah
dan nama keluarga di bawah satu pertubuhan. upacara penyerahan rasmi oleh pemerintah tentera Jepun
- Diasaskan di Kuching. kepada Jeneral Douglas MacArthur pada 2 September
- Mempunyai cawangan di bandar utama yang didiami 1945
orang Cina seperti Sibu.
• 3 Sept. 1945 - Tentera British kembali ke Tanah Melayu

• Upacara rasmi penyerahan kalah tentera Jepun di Sabah, • Bertujuan mempertahankan maruah bangsa, hak, harta dan
Sarawak, Singapura, Tanah Melayu kelangsungan hidup orang Melayu.
• Kepimpinan ulama tempatan memberi inspirasi kepada
Pendaratan pertama tentera British di orang Melayu berhadapan kezaliman Bintang tiga
3 Sept 1945 Pulau Pinang, 3 minggu selepas Jepun • Haji Salleh Abdul Karim (Kiai Salleh) menentang Bintang
menyerah kalah tiga dengan menubuhkan pasukan Tentera Selempang
Pemerintah Tertinggi Tentera Jepun ke-37 Merah.
10 Sept 1945 Leftenan Masao Baba menyerah kalah di • Tuan Haji Bakri Haji Mohd Saman menjadi Khalifah Perang
Surrender Point, Labuan Panjang dalam hadapi Bintang tiga di Sungai Manik, Perak
Mejar Jeneral Hiyoe Yamamura menyerah
kalah kepada tentera Bersekutu di atas Kompromi dan Usaha Perundingan
11 Sept 1945
kapal Tentera Laut Australia, HMAS • Kebangkitan orang Melayu mencetuskan pergaduhan
Kapunda di Kuching kaum.
Lord Mountbatten, Pemerintah Tertinggi • Menyedarkan pemimpin dan raja-raja Melayu tentang
12 Sept 1945 Tentera Bersekutu di Asia Tenggara kepentingan perdamaian
menandatangani pernyataan menyera • Usaha Dato’ Onn Jaafar
Jeneral Teizo Ishiguro menyerah kalah - Dato Onn dilantik oleh Sultan Ibrahim sebagai Pegawai
13 Sept 1945 kepada Leftenan O.L Robert di Kuala Daerah Batu Pahat.
Lumpur - Tugas utamanya menamatkan kekacauan dan memulihkan
keamanan di Batu Pahat.
• Penyerahan kalah Jepun menamatkan pendudukan Jepun - Ogos 1945 beliau atur perundingan Kiai Salleh dan
di negara kita dari 15 Februari 1942-12 September 1945. pemimpin Melayu dengan ketua Bintang Tiga di Dewan
Perniagaan Cina Batu Pahat.
Penguasaan Bintang Tiga Di Tanah Melayu - Beliau berjaya memujuk Kiai Salleh membebaskan orang
• Kelewatan pendaratan semula tentera British Cina yang ditahan di Parit Raja.
menyebabkan kekosongan kuasa politik - Bintang Tiga menamatkan penguasaan mereka di Balai
• Kesempatan ini digunakan oleh Bintang Tiga PKM melalui Polis Batu Pahat.
MPAJA mengambil alih Tanah Melayu. - Kedua - dua pihak beri kerjasama kepada beliau sebagai
• Mereka anggap kekalahan tentera Jepun sebagai lambang Pegawai Daerah untuk mengembalikan keamanan di
keunggulan, kekuatan dan keberanian mereka menentang Johor.
Jepun • Peranan Raja²Melayu
• PKM melalui Bintang Tiga menguasai bandar, balai polis - Berperanan menyelesaikan pergaduhan kaum.
dan pejabat pentadbiran kerajaan tinggalan tentera Jepun. - Sultan Pahang Sultan Abu Bakar Ri’ayatuddin Al-Mu’adzam
• Menjalankan undang – undang sendiri. Shah
• Menggunakan sebuah mahkamah yang dikendalikan oleh - berangkat ke Kuala Lipis untuk mengingatkan penduduk
komunis untuk menjatuhkan hukuman mati terhadap agar tidak lagi berlaku pergaduhan antara orang Melayu
sesiapa yang bekerjasama dengan Jepun terutama orang dan Cina
Melayu. - Sultan Perak Sultan Abdul Aziz Almustasim Billah Shah
• Menyeksa dan membunuh anggota polis, askar, pegawai - mengadakan lawatan dan pemantauan ke beberapa
daerah dan sukarelawan Melayu. daerah.
• Perbuatan ini melampau dan mencabar kesabaran orang - memastikan tiada pergaduhan antara orang Melayu dengan
Melayu Cina.
• Tempoh penguasaan lebih kurang 14 hari berada di - Melawat kawasan yang terlibat untuk berjumpa dengan
bawah Bintang Tiga pemimpin setempat.
- Mesyuarat dengan penghulu, ketua kampung dan pegawai
kerajaan bagi memastikan kerja pemulihan selepas perang
Tindak Balas Orang Melayu
diberi keutamaan.
• orang Melayu bersatu bila Bintang 3 ancam institusi politik,
kekeluargaan dan agama Islam.
• Gangguan Bintang 3 dalam urusan agama di surau dan
masjid menyebabkan orang Melayu membentuk Gerakan
Fi-Sabilillah
• SARAPA ISMAIL @ MRSM PENGKALAN. CHEPA @ KSSM SEJARAH TINGKATAN 4 / 2020 42

Sarawak Selepas Jepun Menyerah Kalah. Nota Tambahan
• Berlaku ketegangan kaum di beberapa tempat sebelum
pendaratan tentera Australia pada 11 Sept 1945.
• Permusuhan berlaku antara bekas gerila peribumi yang
dilatih oleh SRD dengan orang Cina yang bersubahat
dengan tentera Jepun Kuching.
• Campur tangan segera tentera Australia mengenakan
perintah berkurung berjaya menghalang pertumpahan
darah antara kaum.
Rumusan
Kesan Pendudukan Jepun
• Memberi impak negatif terhadap keharmonian
masyarakat.
• Pelbagai usaha dilakukan bagi kembalikan keharmonian
masyarakat.
• Iktibar supaya mengelak daripada perkara yang boleh
menimbulkan ketegangan kaum.
• Memberi ancaman kepada kerukunan hidup
bermasyarakat dan kestabilan negara
Kesan konflik dunia.

• Perang Dunia pertama dan Perang Dunia kedua memberi
kesan terhadap kehidupan manusia.
• Sengsaraan dan kemusnahan akibat perang memberi
iktibar tentang nikmat keamanan yang wajar
dipertahankan utk kesejahteraan.
• Kita perlu belajar untuk hidup bersama-sama bagi
menjamin keadaan aman dan harmoni

1 Pada tahun 1914, empayar uthmaniyah 5. Mengapakah jerman tidak berpuas hati dengan
mengeluarkan fatwa untuk orang islam. perjanjian Versailles ?
Mengapa empayar uthmaniyah bertindak demikian ? A Terpinggir dalam perkembangan ekonomi.

B Dilarang memiliki Angkatan perang.
A Mencetus revolusi agama. C Kehilangan tanah jajahan.
B Menyeru menentang penjajah. D Tercetus perang saudara.
C Menyekat pengaruh penjajah.
D Menghapuskan fahaman sekularisme. 6 Maklumat berikut berkaitan perang dunia kedua.
2. Gambar 1 adalah akhbar utusan melayu yang Faktor X

diterbitkan sebelum perang dunia kedua. Tercetusnya perang dunia kedua
Apakah faktor X
A Penamatan system beraja

B Kegagalan liga bangsa-bangsa.
C Jepun menyerang Pearl Habour
Gambar 1 D Masalah kemelesetan ekonomi
Apakah isu yang dimuatkan dalam akhbar tersebut ? 7 Gambar 2 adalah setem pos jerman 1938 yang
meraikan hubungan erat hitler dan Mussolini.
A Kesedaran Kebangsaan
B Kemunduran rakyat
C Kekejaman penjajah
D Ketidakstabilan politik
3. Perang dunia pertama telah berlaku dari tahun 1914

hingga 1918.
Gambar 2
Apakah faktor pemangkin perang tersebut ?
Apakah slogan yang digunakan dalam setem tersebut
A Pembunuhan pewaris takhta
B Pembesaran Angkatan tentera Jepun
A semangat asia
C Penyerangan jerman ke atas Poland
D Perluasan pengaruh itali di Habsyah B Beban orang putih
C Dua orang satu perjuangan
4 Maklumat berikut berkaitan kesan perang dunia D Kawasan kesemakmuran Bersama
pertama dari segi politik.
8. Maklumat berikut adalah prinsip serangan jerman
bagi menakluki negara eropah.
Persidangan damai yang diadakan pada bulan
Jun1919 membawa kepada Pementerai
Perjanjian Versailles Blitzkrieg
Mengapa perjanjian tersebut dikatakan membawa Apakah maksud prinsip tersebut ?

kesan kepada negara eropah ?
A Serangan berani mati.
B Serangan kilat.
A Pembentukan negara baharu
B Perkembangan fahaman komunis C Serangan gerila.
C Pertambahan kaum imigran D Serangan terancang.
D Pembahagiaan kekayaan samarata

9 Maklumat berikut dikaitkan dengan kemenangan Apakah kesan apabila matawang tersebut dicetak
pihak bersekutu dalam perang dunia kedua. tanpa kawalan?
• Kerjasama A Ekonomi berkembang

• Permuafakatan B Taraf hidup meningkat
C Berlaku inflasi
Apakah faktor kemenengan tersebut ? D Infrastruktur maju
I Perpecahan pakatan tentera. 13. Gambar 4 mempunyaiperkaitan pendudukan jepun di

II Propaganda yang berkesan. tanah melayu
III Kerjasama kuasa besar.
IV strategi berkesan.
A I dan II.
B I dan IV.
C II dan III.
D III dan IV.
Apakah ingin digambarkan dalam novel tersebut ?
10. Maklumat berikut berkaitan perang yang berlaku
pada tahun 1941 – 1945. A keperitan hidup rakyat
B Kekejaman tentera Jepun
Perang pasifik C Semangat persaudaraan sejagat
D Memupuk semangat nasionalisme
Mengapakah perang ini berlaku ?
14. Tokoh berikut banyak memberi sumbangan penting
A Imperialisme Barat dalam perkembangan nasionalisme di negara kita.
B Dasar Neokolonisasi
C Dasar Dekolonisasi
D Imperialisme Jepun
11 Rajahg berikut adalah perluasan kuasa jepun

sehingga perang dunia kedua
1910 Jepun menguasai korea

1932 Jepun menduduki Manchuria
1937 Jepun menduduki china
1941 Jepun menduduki indochina
Apakah reaksi pihak bersekutu terhadap jepun ? Apakah sumbangan tersebut ?
A Menawarkan perjanjian A Berkerjasama dengan komunis.

B Menutup pintu sempadan B Berjuang menentang British.
C Mengenakan sekatan ekonomi C Berjuang menentang Jepun.
D Menguatkan Angkatan tentera D Berkerjasama dengan force 136.
12. Gambar 3 merupakan wang yang digunakan semasa 15 Apakah peranan Giyu Tai dalam Gerakan
pendudukan jepun di tanah melayu. nasionalisme zaman pendudukan Jepun ?
A Pertahanan persisiran pantai.

B Persatuan cina seberang laut.
C Menguruskan ekonomi jepun
D Melancarkan Gerakan gerila.
Gambar 3
NASIONALISME DI NEGARA KITA SEBELUM PERANG DUNIA PERTAMA
Gerakan nasionalisme di tanah melayu sebelum perang dunia kedua tercetus daripada gerakan orang melayu
menentang campurtangan British.
a. Terangkan secara ringkas, kesedaran awal nasionalisme sebelum perang dunia kedua.
______________________________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________________________
( 6 markah )
b. Mengapakah penentangan tok janggut dianggap Gerakan politik antarabangsa walaupun menggerakkan
penentangan bercorak tempatan.
______________________________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________________________
( 6 markah )
c. Apakah ikhtibar daripada perkembangan nasionalisme di tanah melayu ?
______________________________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________________________
( 8 markah )

LATAR BELAKANG PERANG DUNIA PERTAMA
Peta Eropah Menunjukkan Lokasi Perang Dunia Pertama Antara Kuasa Tengah Dan Pakatan Bertiga
a. Nyatakan faktor tercetusnya perang dunia pertama .
__________________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________________
( 3 markah )
b. Perang dunia pertama memberi kesan yang besar terhadap negara eropah.
Buktikan.
__________________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________________
( 3 markah )
c. Bagaimanakah kita dapat mengelakkan berlakunya peperangan ?
__________________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________________
( 4 markah )

PERANG DUNIA KEDUA
Jadual berikut adalah pihak yang terlibat dalam perang dunia kedua ( 1939 – 1945 ).
Kuasa Paksi Kuasa Bersekutu

• Jerman • Britain
• Itali • Amerika syarikat
• Jepun • Perancis
• Rusia
a. Nyatakan dua medan pertempuran berlakunya perang dunia kedua ?
I. _______________________________________________________________________________________
II. _______________________________________________________________________________________
( 2 markah )
b. Nyatakan faktor tercetusnya perang dunia kedua ?
_____________________________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________________________
( 2 markah )
c. Jerman yang kalah dalam peperangan dunia pertama menganggap perjanjian versailles tidak adil.
Mengapa berlaku situasi tersebut ?
______________________________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________________________
( 3 markah )
d. Mengapakah kita perlu menjalinkan hubungan bauk dengan negara – negara lain ?
______________________________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________________________
( 3 markah )

PERANG DUNIA KEDUA DI ASIA PASIFIK
Tokoh berikut adalah tulang belakang kepada berlakunya Perang Dunia Kedua di Asia Pasifik pada tahun 1941 – 1945
di Lautan Pasifik, Tanah Besar Asia dan Kepualauan Asia Tenggara
a. Mengapakah tokoh tersebut menjalankan dasar perluasan kuasa ?

______________________________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________________________
( 3 markah )
b. Jepun telah mengalami sekatan ekonomi daripada Amerika Syarikat, Belanda Dan Britain.
Bagaimanakah Jepun mengatasi masalah tersebut ?
______________________________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________________________
( 3 markah )
c. Apakah tindakan harus diambil oleh negara kita untuk mengelakkan diri dari konflik antarabangsa pada masa kini ?
______________________________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________________________
( 4 markah )

FAKTOR KEDATANGAN JEPUN KE NEGARA KITA.
Peta kemaraan tentera jepun menguasai Tanah Melayu dan Singapura yang bermula pada 8 disember 1941.
a. Mengapakah negara kita menjadi sasaran jepun setelah sekatan ekonomi oleh pihak bersekutu ?
_______________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________
( 2 markah )
b. Serangan jepun di tanah melayu bermula serentak di kota bharu dan Thailand.
Secara kronologi, terangkan serangan jepun ke atas sehingga penawanan singapura pada 15 febuari 1942 .
_______________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________
( 4 markah )
c. Bagaimanakah langkah – langkah untuk mengelakkan negara kita di serang kuasa asing ?
_______________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________
( 4 markah )

DASAR PENDUDUKAN JEPUN DI NEGARA KITA ( PENTADBIRAN )
British telah membentuk kempeitai dan koa kurenjo bagi melicinkan pentadbirannya di tanah melayu.
Kempeitai Koa Kurenjo

a. Apakah peranan Kempeitai ?
______________________________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________________________
( 2 markah )
b. Bagaimanakah dasar pentabdiran jepun keatas…
i. Tanah melayu dan sumatera.
__________________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________________
( 4 markah )
ii. Raja – raja melayu
__________________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________________
( 2 markah )
iii. Kepimpinan tempatan
__________________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________________
( 2 markah )

DASAR PENDUDUKAN JEPUN DI NEGARA KITA ( DASAR SOSIAL )
a. Terangkan dasar pendidikan jepun di tanah melayu ?
______________________________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________________________
( 4 markah )
b. Bagaimanakah sikap jepun terhadap penduduk tempatan ?
_____________________________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________________________
( 8 markah )
c. Berikan cadangan anda untuk meningkatkan kualiti pendidikan di negara kita ?
_____________________________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________________________
( 8 markah )

PERJUANGAN RAKYAT MENENTANG PENDUDUKAN JEPUN.

Perjuangan rakyat menentang pendudukan jepun melalui pertubuhan dan juga melibatkan penentangan individu.
MPAJA SYBIL KATHIGASU
a. Nyatakan pertubuhan yang terlibat dalan penentangan tersebut ?

______________________________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________________________
( 2 markah )
b. Bagaimanakah MPAJA menainkan peranan menentang pendudukan jepun?
______________________________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________________________
( 2 markah )
c. Bagaimanakah sybil kathigasu menggerakkan perjuangannya menentang jepun ?
______________________________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________________________
( 3 markah )
d. Perjuangan pemimpin tempatan dapat dimanfaatkan oleh rakyat Malaysia pada hari ini.
Buktikan.
______________________________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________________________
( 3 markah )

BAB 4 : ERA PERALIHAN KUASA BRITISH DI NEGARA • BMA ambil alih pentadbiran bagi mengembalikan
KITA kepercayaan.
• BMA berusaha memulihkan kerosakan infrastruktur
Pengenalan
akibat bencana perang.
• British Military Administration (BMA) atau pentadbiran
• Memulihkan ladang getah, lombong bijih timah,
tentera British diistiharkan selepas perang dunia kedua.
memperbaiki prasarana dan kemudahan kesihatan.
• Diikuti memperkenalkan Malayan union dan
• BMA Sukar membawa masuk jentera, alat ganti, mesin
Persekutuan Tanah Melayu 1948.
dan teknologi.
• Di Sarawak, Charles vyner brooke bertindak
• Menyebabkan sosioekonomi sukar dipulihkan.
menyerahkan Sarawak kepada British.
• Rakyat hampa dengan ketidakupayaan BMA.
• Majoriti penduduk Sarawak menentang penyerahan
• Menyedarkan kita supaya sentiasa berwaspada dan
Sarawak kepada British.
tidak mudah mempercayai kuasa asing
• Berbeza di Sabah kerana British mengambil tanpa
sebarang penentangan. 4.2 Gagasan Malayan Union. ( MU )
4.1 British Military Administration (BMA) Tujuan Malayan union diperkenalkan

• Bermula 12 September 1945 selepas Jepun menyerah • MU diperkenalkan bagi menggantikan BMA.
kalah. • Melicinkan sistem pentadbiran.
• Pentadbiran Tentera Ketua di bawah arahan Lord • Meningkatkan pelaburan ekonomi.
Mountbatten. • Mengukuhkan pertahanan.
• Perancang Hal ehawal awam dilakukan Brigedier • Mengekalkan orang asing sebagai sumber tenaga kerja
Jeneral H.C Willan. untuk meningkatkan ekonomi.
• Bertujuan mengembalikan kestabilan dan memulihkan
kepercayaan rakyat. Latar Belakang pembentukan
• Unit Perancang Ekonomi Tanah Melayu diketuai Mejar
1. Mengembalikan Kestabilan dan Keamanan Jeneral Ralph Hone diberi tugas merangka pentadbiran
• Berusaha memulihkan keamanan dan kestabilan baharu di Tanah Mmelayu.
dengan membubar pasukan MPAJA. • Setiausaha Tanah Jajahan British George Henry Hall
• Mengarahkan semua senjata yang diberikan semasa bentangkan di Parlimen British 10 Okt 1945 .
pendudukan Jepun dulu dikembalikan. • Rancangan MU diisytiharkan dalam Warta Kerajaan
• Gagal membenteras kegiatan jenayah, keganasan, (Kertas Putih 6274).
kongsi gelap dan masalah ketegangan kaum. • Kandungan Kertas Putih - British ambil alih
pemerintahan Tanah Melayu.
2. Memulihkan Kepercayaan Rakyat • Menubuhkan sebuah pentadbiran berpusat (kesatuan) di
• Rakyat mengalami kesukaran di bawah Jepun. bawah jajahan British.
• Makanan dan ubat sukar didapati dan Jika ada
harganya tinggi. Ciri-Ciri Perlembagaan Malayan Union
• Wabak penyakit merebak seperti penyakit beri-beri 1. Pentadbiran MU
disebabkan kurang zat makanan - Kebuluran. • Negeri-negeri Melayu Bersekutu, Negeri-negeri
• Tiada wang untuk membeli makanan. Melayu Tidak Bersekutu dan Negeri-negeri Selat
• Kegiatan menyorok barang. kecuali Singapura disatukan menjadi satu unit
• Rasuah dan Peras ugut. pentadbiran.
• Pasar gelap di Kuala Lumpur semakin tidak terkawal • Diketuai Gabenor Jeneral yg dilantik Raja England .
hingga gagal dibanteras oleh BMA.

• Majlis Eksekutif dan Majlis Perundangan MU di British Mendapatkan Tandatangan Sultan
bawah kawalan Pesuruhjaya Tinggi British. • British melantik MacMicheal untuk mendapat
• Sultan menjadi Ahli Majlis Raja-raja yang hanya tandatanbgan sultan.
bincang soal agama dan adat istiadat Melayu. • British menghantar H.C. Willan merintis jalan mengadap
2. Kewarganegaraan. raja-raja melayu untuk meninjau sokongan raja-raja
• Melalui prinsip Jus Soli. melayu.
• Rakyat yang lahir di Tanah Melayu dan Singapura . - Willian menjalankan tugasnya dari 8 Sept-29 Sept 1945
• Mereka umur 18 tahun ke atas, bermastautin selama - Sultan pertama ditemui ialah Sultan Johor.
10 tahun hingga 15 tahun. - Menemui Sultan Selangor, Sultan Kedah dan Menemui
• Mereka yang berumur kurang daripada 18 tahun Syed Hussin, Setiausaha kerajaan Perlis dan mengadap
yang ibu bapanya warganegara turut diberi Raja Perlis di Kangar.
warganegar. - Mengadap Sultan Perak dan mengadap yang di-pertuan
besar negeri Sembilan.
• MU merupakan usaha penjajah untuk menakluk TM. - Mengadap Sultan Pahang dan Menemui Dato’ Jaya
MU mengubah status TM dari naungan kepada Perkasa Che Da Omar Mahmud (Menteri Besar
Tanah Jajahan. Terengganu sebelum menemui Sultan Ali )
• kita perlu menolak sebarang penjajahan demi - Mengadap Sultan Kelantan
kedaulatan walau nyawa jadi taruhan - Dalam laporannya, beliau mempunyai keyakinan tinggi
bahawa Raja - raja Melayu akan sokong British dengan
Kronologi Pelaksanaan Malayan union
menandatangani Perjanjian MU.
- Pada setiap pertemuan Willan berusaha memastikan
Febuari 1943 - Unit Perancangan Tanah Melayu
sokongan Raja - raja Melayu untuk tandatangan
dibentuk di London
perjanjian.
25 april 1945 - Rancangan MU dibentangkan di
- Misi Willan memudahkan tugas MacMichael.
Parlimen British
- Persatuan Pelajar Melayu Britain Misi Sir Harold MacMicheal Mendapatkan tandatangan Sultan
hantar memorandum.
- Meminta supaya hak • MacMicheal tiba di Port Swettenham.
kewarganegaraan di Tanah Melayu • MacMicheal menerima tentangan Raja –
tidak mengikut prinsip Jus Soli. raja Melayu.
- Tan Cheng Lock dan Persatuan Cina 11 Okt 1945
• Dalam tempoh dua bulan beliau berjaya
Seberang Laut hantar memorendum dapatkan tandatangan sembilan Raja-
kpd British berkait dgn masa depan raja Melayu
Tanah Melayu. • Membuat kunjungan ke negeri Melayu.
22 januari 1946 - Kertas Putih 6274 membentangkan 18 Okt 1945
• Menghadap Sultan Johor.
13 perkara kandungan MU yang
• Sultan Ibrahim menurunkan tanda
diluluskan Parlimen British di London 20 Okt 1945
tangan
- Antaranya konsep kesatuan, bentuk
• Menghadap Sultan Selangor dan
pentadbiran, sistem perundangan, 24 Okt 1945
turunkan tandatangan
kedudukan Raja-raja Melayu, syarat
31 Okt 1945 • Menghadap Sultan Pahang
kewarganegaraan, agama Islam.
2 Nov 1945 • Sultan Pahang terpaksa menurunkan
- Rancangan MU disiarkan dlm Warta
tandatangan
Kerajaan
1 april 1946 - MU dilaksanakan di Tanah Melayu

• Menghadap YDPB Negeri Sembilan dan - Sultan Perak, Sultan Kedah dan Sultan Johor akan
4 orang Undang. berangkat ke England sekiranya diperlukan.
14 Nov 1945
• Baginda turunkan tandatangan setelah - Menurut Undang – undang, MacMicheal dapatkan
didesak MacMicheal walaupun enggan persetujuan dari raja dengan cara tidak sah.
• Menghadap Sultan Perak
• Baginda cuba lengahkan masa untuk 2. Menghantar Surat Bantahan ke London
22 Nov 1945 tandatangan. - Sultan Kedah, Perak dan Johor utus surat bantahan
• Namun akhirnya terpaksa turunkan kepada George Henry Hall.
tandatangan - Mendakwa baginda diperdaya MacMicheal.
- Beberapa orang raja mendakwa diugut supaya turunkan
• Menghadap Sultan Kedah.
29 Nov 1945 tandatangan tanpa menyedari akibatnya.
• Berlaku perdebatan antara kedua pihak.
- Memohon British masuhkan persetujuan yang
• MacMicheal berjaya dapatkan
2 Dis 1945 ditandatangani.
tandatangan Sultan Kedah
- Tuanku Syed Putra Jamalullail mengirim telegram untuk
• Raja Perlis menurunkan tandatangan
4 Dis 1945 menyuarakan rasa tidak puas hati terhadap MacMicheal.
setelah didesak MacMicheal
- Baginda tidak diberi peluang mendapat nasihat dari
• Menghadap Sultan Kelantan. pembesar negeri sebelum setuju
15 Dis 1945 • Beliau ugut untuk tidak iktiraf Raja-raja
Melayu yang enggan tandatangan 3. Menyokong Kongres Melayu
• Sultan Kelantan beralah dan setuju - Raja-raja melayu sokong kongres.
17 Dis 1945
tandatangan - Kongres bertujuan menunjukkan kesungguhan orang
• Menghadap Sultan Terengganu. Melayu menolak MU.
• Pada mula enggan kerana bertentangan - Sultan Hishamuddin Alam Shah derma $15 ribu kepada
21 Dis 1945 dengan Undang-undang Tubuh Negeri Persatuan Melayu Selangor sebagai tuan rumah Kongres
Terangganu namun akhirnya turunkan Melayu Pertama dan merasmikan pembukaan kongres
tanda tangan
4. Permaisuri Perak Memimpin Gerakan Menentang MU
4.3 Reaksi Penduduk Tempatan terhadap Malayan Union - Ahli Parlimen British tiba di Kuala Kangsar, Perak tempat
• Pengisytiharan MU 1 April 1946 dan memperkenalkan Sultan Iskandar bersemayam.
kertas putih telah menimbulkan pelbagai reaksi - Perhimpunan besar - besaran di Padang Bandar Diraja
• Malayan union ditentang oleh raja – raja Melayu, orang Kuala Kangsar.
Melayu dan bekas pegawai British. - Raja dan rakyat bergabung menentang MU.
- Tuanku Permaisuri Perak, Raja Perempuan Kelsom
1. Penentangan Raja – raja Melayu terhadap Malayan ketuai barisan hadapan perarakan bersama wanita
• Union Reaksi Raja-raja Melayu. Perak.
- MU merupakan bentuk penjajahan mutlak British - Perarakan melintasi Raja – raja Melayu, Ahli Parlimen
- Sultan Melayu hilang kedaulatan dan kuasa politik selama British dan pemimpin Melayu di pentas.
ini menjadi hak Raja-raja Melayu. - Mereka kagum dengan semangat Raja Perempuan.
- Raja-raja Melayu menyuarakan bantahan dan tentangan
baginda melalui beberapa cara. 5. Memulaukan Upacara Pelantikan Gbenor MU
- Raja-raja Melayu memulaukan upacara pelantikan
Cara bantahan raja – raja melayu Gabenor setelah perjumpaan dengan Dato’ Onn Jaafar di
a. Membawa Kes MU ke Mahkamah Tinggi England Hotel Station.
- Persidangan Raja – raja Melayu di Istana Iskandariah, - Memohon Raja - raja Melayu bersama rakyat boikot
Kuala Kangsar memutuskan bantahan melalui Mahkamah upaca pelantikan Gabenor MU.
Tinggi di England.
- Ribuan berhimpun di Hotel Station melaungkan “Daulat • Bantahan wanita.

Tuanku” dan “Hidup Melayu”’ . - Tokoh wanita seperti Cikgu Zaharah Abdullah (Batu
- Raja – raja Melayu nekad pulaukan perlantikan Gabenor Pahat), Halimahton Abd Majid (Rembau), Saleha Mohd Ali
MU Sir Edward Gent dan adakan sidang akhbar. (Selangor), Zaharah Tamin (Selangor), Datin Puteh Mariah
Ibrahim Rashid (Perak) dan Hasnah Ishak (P. Pinang) –
Penentangan Rakyat terhadap Malayan Union. benteng hadapan menentang british.
• BMA siarkan berita MU kepada rakyat. - Di batu pahat – cikgu zaharah Abdullah – ahli pertubuhan
• Akhbar Majlis menyiarkan pada 12 Okt 1945 sehari pergerakan melayu semenanjung johor berucap
selepas ketibaan MacMicheal. membantah pelaksanaan Malayan union.
• Mencetuskan kesedaran nasionalisme.
3. Bantahan Persatuan Melayu
1. Bantahan Akhbar Melayu • Persatuan melayu seperti Syarikat Bekerjasama Am
• Akhbar Utusan Melayu (Singapura), Majlis Saiburi (SABERKAS), Persatuan Melayu Kedah. Perikatan
(K. Lumpur), Warta Negara (P. Pinang) menyuarakan Melayu Perak, Persatuan Melayu Selangor dan Persatuan
bantahan dengan keras, mengecam dan mengutuk MU Melayu Johor.
kerana merugikan orang Melayu . • Berjaya menghimpunkan org Melayu seluruh negara dan
• Menyeru orang Melayu mengadakan perhimpunan besar - setiap lapisan masyarakat bantah MU.
besaran menolak MU. • Persatuan melayu ditubuhkan atau diaktifkan semula
• Melaporkan perkembangan berita penentangan terhadap sebagai tindak balas terhadap MU.
MU. • Kemudiannya, menjadi penggerak menganjurkan rapat
umum membantah MacMicheal mendapatkan tandatangan
“Dari pandangan sepintas lalu dapatlah diketahui bahawa cadangan Raja – raja Melayu.
Malayan itu menguntungkan orang bukan Melayu. Hal ini amat
mencemaskan fikiran dan perasaan orang Melayu mengenai hari Bantahan Bekas Pegawai British
depan mereka...Para Sultan hendaklah menimbangkan dengan
• Pegawai tadbir British yang pernah berkhidmat di Tanah
sepenuh hati cadangan MU sebelum menyetujuinya”
Melayu.
( Sumber : diubah suai dari utusan melayu, 12 oktober 1945 )
• Mengkritik rancangan MU –
Hari lahirnya MU itu adalah hari-hari yang sehabis-habis sedih bagi • Antaranya - Frank Swettenham,Roland Braddell, Cecil
orang Melayu. Oleh itu, orang Melayu haruslah berkabung Clementi Smith, Richard Winstedt,Frederick Weld dan
menandakan kesedihannya dan perbuatan berkabung itu George Maxwell.
mengandungi perasaan yang dalam maknanya bagi orang Melayu
itu sendiri...Tuhan sentiasa menyertai pihak yang benar. 4. Bantahan Di Negeri Kelantan, Kedah Dan Johor.
Berkabunglah kerana kita terpaksa berkabung.
• Bantahan Kelantan
( sumber : diubah suai dari warta negara, 3 April 1945 )
- Pada 15 Dis 1945 - 10 ribu orang berhimpuan di Kota
Bharu semasa MacMIcheal minta tandatangan Sultan.
2. Bantahan Cendikiawan
• Tokoh Pentadbir Melayu sebagai penggerak orang Melayu • Bantahan Kedah.
- Pada19 Jan 1946 ribuan orngg Melayu Kedah berarak di
menentang MU dengan pelbagai strategi.
Alor Setar
• Dato’ Onn Jaafar,Dato’ Nik Ahmad Kamil,Za’ba, Tengku
- Dianjurkan Kesatuan Melayu Kedah, SEBERKAS,
Mohamed,Dato’ Abdul Wahab Abdul Aziz ( Panglima Bukit
Kesatuan Ulama Kedah dan Persatuan Melayu Kedah.
Gantang), Wan Md Yussof ( Panglima Kinta, Perak ) dan
- Tuan Haji Hussain Che Dol Yang Dipertua Kesatuan
Dato Hamzah Abdullah serta Dato’ Abdul Rahman
Melayu Kedah dan Senu Abdul Rahman - Setiausaha
Mohammad Yassin, pemimpin Melayu Johor membantah
Agung SABERKAS mengkritik kandungan Kertas Putih
usaha British menjajah tanah melayu.
MU yang dianggap mencabul kedaulatan bangsa Melayu

• Bantahan di Johor. 6. UMNO Menganjurkan Bantahan Secara Besar²an

- Pada Jan 1946 Lembaga Kesatuan Melayu Johor lancar • Tunjuk perasaan besar - besaran di adakan semasa Ahli
gerakan menentang MU. Parlimen British L.D Gammans dan David Rees Williams
- Perhimpunan disertai Persatuan Melayu Johor. membuat tinjauan penentangan MU
- Ungku Omar Abdullah, Naib Presiden Lembaga • Alor Setar Kedah
Kesatuan Melayu Johor dan Dr. Hamzah berucap - Ribuan orang memenuhi tebing jalan raya dari Titi
menentang MU. Bumbung Lima hingga bandar Alor Setar bantah MU
- 10 Feb 1946 Pergerakan Melayu Semenanjung Johor di - Seramai 50 ribu menyertai rapat umum di bandar Alor
bawah Dato’ On Jaafar berhimpun menentang MU. Setar
- 20 ribu org Melayu berhimpun di Batu Pahat. • Padang Francis Light School, Pulau Pinang
- Dato’ Onn berucap gesa orang Melayu bangkit bersatu - Rapat umum diadakan di Padang Francis Light School.
menentang British - Bawa sepanduk “Humbankan Perjanjian MacMicheal” yg
pamer kebencian pada MacMicheal.
5. Mengadakan Kongres Melayu. - Laungan “Hidup Melayu”
a. Di Kuala Lumpur • Ipoh, Perak
• Penentangan gagasan Malayan union dianjurkan oleh - Orang ramai berhimpun di Pekan Ahad, Jalan Datuk,
Pemimpin persatuan Melayu. Ipoh, Perak.
• Bertujuan untuk menzahirkan penubuhan badan induk - Bawa sepanduk “Kami Berkehendak Naungan, Bukan
yang menjadi pemangkin menentang MU Penaklukan”, “Jangan Kecewakan Kami”
• Pemimpin dan cendikiawan Melayu negeri bersetuju - Laungan “Hidup Melayu”
anjurkan Kongres Melayu. • Kampung Baru Kuala Lumpur
• Bersepakat menubuhkan badan induk untuk menantang - Ucapan pemimpin Melayu membantah MU sambut
MU secara tersusun. kedatangan Gammans dan Rees Williams dalam rapat
• Kongres diadakan di bangunan Kelab Sultan Sulaiman, umum di Padang Kelab Sultan Sulaiman, Kampung Baru,
Kampung Baru, Kuala Lumpur pada 1- 4 Mac 1946. • Klang, Selangor
• Sebabyak 41 buah pertubuhan Melayu hantar wakil - Orang Melayu berhimpun dan padang dan perkarangan
untuk hadiri kongres. Istana Alam Shah membantah MU
• Bersetuju tubuhkan United Malays National Organisation • Seremban, Negeri Sembilan
(UMNO) utk menentang MU - Orang ramai berbaris panjang di jalan masuk istana.
- Bawa sepanduk “Kekalkan Takhta Kerajaan Raja²
b. Kongres Melayu di Johor Melayu” dan “MacMichael ialah Imperialis”
• Diadakan di Johor Bahru Johor pada 11 Mei 1946. Laporan Gammans dan Rees Williams.
• Hasil Kongres ini, UMNO ditubuhkan di Istana Johor • Laporan kepada Pejabat Tanah Jajahan London.
pada 11 Mei 1946. • Menyatakan bahawa sultan yang tandatangan perjanjian
• UMNO berperanan melaksanakan beberapa perkara tidak menyedari akibat daripadanya.
penting untuk memajukan orang Melayu. • Mereka sokong sepenuhnya cadangan Raja - raja
• Menjadi penggerak memupuk perpaduan orang Melayu • Bantahan membuka mata British terhadap keburukan MU
di seluruh Tanah Melayu.
• Hari lahirnya MU dianggap “Hari Kematian”oleh orang 4.4 Penyerahan Sarawak kepada Kerajaan British.
Melayu. • Sarawak diserahkan kepada British selepas perang dunia
• Peristiwa ini telah meruntun hati ribuan orang Melayu kedua.
yang berhimpun memakai lilitan kain putih di songkok • Menimbulkan pelbagai reaksi daripada penduduk
sebagai tanda berkabung tempatan.

• Pentadbiran Tentera di Sarawak. • Masalah Kewangan.

• Setelah Perang Dunia kedua tamat, tentera Australia - Vyner Brooke hadapi masalah kewangan untuk pulihkan
mendarat di Kuching. Sarawak selepas perang dunia kedua
• Memperkenalkan pentadbiran tentera iaitu British Borneo - Ekonomi Sarawak terjejas, lombong minyak musnah dan
Civil Affairs Unit (BBCAU) 1946. ladang getah terbiar.
• British memperkenalkan BMA 1 Julai 1946. - Kemudahan pendidikan, kesihatan, jalan raya dan
• Vyner Brooke menyerahkan Sarawak kepada British. lapangan terbang perlu dibaiki.
• Mendapat tentangan masyarakat tempatan Sarawak. - Vyner Brooke tidak mampu bangunkan semula Sarawak /
atau menyediakan kemudahan.
Faktor Penyerahan Sarawak kepada British.
Proses Penyerahan Sarawak kepada British.
• Masalah Pewarisan Takhta.
- Semasa Charles Brooke mewariskan takhta kepada • Pejabat Tanah Jajahan mengutus surat kepada Vyner
Brooke untuk tandatangan surat perjanjian dengan
Vyner Brooke, beliau wasiatkan Vyner supaya adakan
rundingan dengan saudaranya Bertram Brooke dalam George Henry Hall, Setiausaha Tanah Jajahan.
pentadbiran negeri. • Vyner bersetuju menyerah Sarawak kepada British dan
- Namun Vyner sering ketepikan Bertram dan membuat menghantar Gerard T. MacBryan untuk mendapat
keputusan megikut kehendak sendiri. persetujuan ketua tempatan.
- Vyner Brooke tiada anak lelaki untuk menggantinya • Penyerahan dibuat tanpa pengengetahuan rakyat
sebagai raja. Sarawak.
- Beliau tua dan uzur • British arahkan Vyner mendapatkan kelulusan Majlis
- Vyner enggan lantik anak sudaranya Anthony Brooke ( Negeri dan persetujuan rakyat Sarawak dahulu.
anak Bertram Brooke ) menggantikannya. • British hantar dua orang ahli Parlimen iaitu Gammans
- Rela serah pada British. dan Rees Williams untuk buat tinjauan .
• Desakan Kerajaan British. • Hasil tinjauan itun mendapati :
- Lord Moyne Setiausaha Pejabat Tanah Jajahan - Sebahagian besar rakyat Sarawak menentang.
Mengarahkan Shenton Thomas supaya adakan - Orang Cina sokong.
perjanjian tambahan dengan Sarawak. - Terdapat penduduk yang tidak memahami maksud
- Untuk memberi kuasa kepada British untuk melindungi penyerahan .
Sarawak jika diserang Jepun. - Laporan Gammans dan Rees Williams berkaitan isu
- Nov 1941 Perjanjian tambahan dimeterai. penyerahan di bawa ke Majlis Negeri untuk di undi.
- British mengawal pertahanan, hubungan luar dan - Majlis Negeri mengeluarkan Rang Undang-undang
pentadbiran Sarawak. Penyerahan.
- 19 Jun 1944, Pejabat Tanah Jajahan mendesak Vyner - Keputusan menunjukkan golongan propenyerahan
Brooke memberi kuasa lebih luas kepada British untuk menang dengan 19 undi sementara 16 undi menentang.
meluaskan kuasa di Sarawak. - Taraf Sarawak sebagai negeri naungan British mansuh.
- British dapat kuasai kekayaan ekonomi dan menjaga - Sarawak sah sebagai Tanah Jajahan British.
pelaburan British. - Hari Penyerahan Sarawak diisytiharkan 1 Julai 1946 di
- Pejabat Tanah Jajahan utus surat kepada Vyner tentang Kuching.
pendirian untuk menyerahkan Sarawak.
- Akhirnya Vyner setuju serah Sarawak kepada British 4.5 Reaksi Penduduk Tempatan terhadap Penyerahan
yang berupaya memajukan dan mengukuhkan Sarawak
pertahanan Sarawak. • Penyerahan Sarawak mencetuskan reaksi yang berbeza
menentang dan menyokong Penyerahan.

Faktor penentangan penyerahan Sarawak 2. Mengadakan Demonstrasi

• Dipimpinan Datuk Patinggi Abang Haji Abdillah. • Demonstrasi pertama diadakan ketika kedatangan
• Tindakan Vyner Brooke Bertentangan dengan Gabenor Pertama Sarawak iaitu Charles Arden Clarke
Perlembagaan 1941. • Diketuai Datu Patinggi Abang Haji Abdillah.
- Prinsip Kelapan dalam Perlembagaan 1941 menyatakan • Perarakan disertai 16 persatuan Melayu.
pemerintahan sendiri akan diberikan kepada rakyat • PKMS mendesak British undur dari Sarawak.
Sarawak. • Antara yang tertulis termasuklah
- Penduduk akan dibimbing untuk mentadbir negeri mereka • “Kami membantah dengan sekeras – kerasnya tindakan
sendiri. Brooke menyerahkan Sarawak kepada kolonial Inggeris”,
- Tindakan Vyner melanggar prinsip Kelapan. “Sarawak adalah hak kami” dan “Leburkan kolonial” serta
- Vyner menafikan hak rakyat untuk mendapatkan “No Cession”.
pemerintahan sendiri.
• Vyner Brooke Mengetepikan Surat Wasiat Charles 3. Meletak Jawatan Beramai - ramai
Brooke. • British menyedari pemimpin antipenyerahan terdiri dari
- Vyner membuat keputusan tanpa bincang dengan Raja pegawai perkhidmatan awam dan guru.
Muda (Anthony Brooke) dan Tuan Muda (Bertram • British mengeluarkan Pekeliling No. 9/1946 yang
Brooke). melarang pegawai awam sertai Gerakan.
- Golongan menentang penyerahan mahu memulihkan • Seramai 409 kakitangan kerajaan meletak jawatan
pemerintahan Dinasti Brooke supaya dapat menuntut seperti guru, petugas di Pos dan Telegraf, Jabatan Marin,
merdeka dengan mudah. Kastam, Perubatan dan Kesihatan, Percetakan, Jabatan
• Gerald T. MacBryan Menggunakan Muslihat. Tanah dan Ukur, Jabatan Kerja Raya, Bomba dan
- Gerald guna tipu muslihat seperti tekanan, desakan, Perbendaharaan.
pujukan dan sogokan untuk mendapat persetujuan dari • Seramai 56 pelajar Maktab Perguruan Melayu Sarawak
ketua tempatan. bertindak menamatkan pengajian sebagai bantahan
terhadap Pekeliling No.9.
Bentuk Penentangan Penduduk Tempatan.
1. Mengadakan Persidangan 4. Bantahan golongan Wanita
• Johari Anang dan Sharkawi Osman menganjurkan • Golongan wanita yang menentang hebat ialah Cikgu Lily
persidangan yang dihadiri oleh perwakilan seluruh Eberwein (PKMS), Hajah Sipah Tuanku Othman, Dayang
Sarawak. Fauziah dan Cikgu Ajibah Abol.
• Dipengerusi oleh Johari Anang. • Mereka sanggup mengorbankan masa dan tenaga
• Objektifnya adalah untuk mengadakan demonstrasi pada mengatur demonstrasi menentang penyerahan .
setiap 1 Julai kerana menentang penyerahan Sarawak. • Cikgu Ajibah Abol ketuai kaum wanita bergabung tenaga
• Pertubuhan yang menyerertai persidangan ialah dengan gerakan antipenyerahan.
- Pergerakan Pemuda Melayu (PPM).
- Barisan Pemuda Sarawak (BPS). 5. Menggunakan akhbar
- Persatuan Kebangsaan Melayu Sarawak (PKMS). • Utusan Sarawak digunakan sebagai Saluran
- Persatuan Melayu Miri. menyebarkan tentangan mereka terhadap penyerahan
- Kesetian Muda Matu. Sarawak.
- Persekutuan Bumiputera • Ulasan berita tentang tindakan British menyekat Anthony
• Orang Dayak menubuhkan Sarawak Dayak Association Brooke dari memasuki Sarawak.
(SDA) dengan 500 ahli • Artikel bertajuk “Kerajaan British Menipu Rakyat” yang
disiarkan pada 7 Nov 1949

6. Menulis Surat Bantahan Reaksi penduduk yang menyokong Penyerahan Sarawak.
• Pergerakan Pemuda Melayu (PPM) hantar surat kepada • Di sebalik menentang tetapi ada juga yang menyokong
kerajaan British di London. penyerahan Sarawak.
• Menyatakan bantahan terhadap penyerahan Sarawak. • Kumpulan menyokong diketuai Datu Bandar Abang Haji
• Barisan Pemuda Sarawak (BPS) menghantar referendum Mustapha dan Datu Amar Abang Haji Suleiman.
memansuhkan penyerahan Sarawak. • Faktor menyokong kerana
• Mereka menghantar surat bantahan kepada Perdana a. Memajukan negeri.
Menteri British, Clement Attlee. - Ahli Majlis Negeri, menyatakan selepas perang, Sarawak
• Anthony Brooke menentang penyerahan melalui sistem mengalami banyak kemusnahan.
perundangan beliau membuat rayuan di Privy Council. - Penyerahan dapat memajukan Sarawak dalam aspek
• Anthony bawa kes ini ke Mahkamah Tinggi Brunei namun politik, perhubungan, perdagangan, pertanian,
ditolak pendidikan, kesihatan , taraf hidup rakya
b. Memajukan Penduduk Tempatan.
7. Menubuhkan Kumpulan Rukun 13 - Golongan propenyerahan menubuhkan Young Malay
• Golongan Muda dalam Gerakan antipenyerahan Association (YMA).
menubuhkan rukun oleh Pergerakan Pemuda Melayu - Menggalakkan kemajuan orang Melayu dalam ekonomi
Sibu. dan sosial.
• Dipimpin oleh Awang Rambli, Morshidi Sidek dan - Membantu orang Melayu yang mundur dan ketinggalan.
Bujang Suntong. - Menjurus pada bidang pelajaran, agama dan sukan.
• Sasarannya ialah menghapuskan pegawai tinggi British di c. Memberi Peluang Pekerjaan dalam Perkhidmatan Awam.
Sibu, Sarawak. - Ramai golongan intelektual diberikan peluang untuk
mengisi jawatan tinggi seperti peguam, doktor dan
• Satu mesyuarat sulit diadakan untuk membunuh Duncan
jurutera.
Stewart pada 3 Dis 1949 di Sibu.
Peristiwa Sungkit Berdarah 4.6 Penyerahan Sabah kepada Kerajaan British

• Rosli Dhobi adalah antara pejuang kemerdekaan • Pentadbiran British military Administration ( BMA )
Sarawak. diperkenalkan di Sabah selepas Jepun serah kalah.
• Beliau menikam Sir Duncan Stewart dan meninggal dunia • Kota Kinabalu dibebaskan dari kawalan Jepun dan
di Hospital Singapur. Sandakan dibebaskan.
• Peristiwa dikenali “Sungkit Berdarah” • Ketua pentadbiran BMA ialah C.F.C Macaskie.
• Pembunuhan Duncan memberi kesempatan kapada
British untuk menindas gerakan antipenyerahan. Faktor Penyerahan sabah kepada British.
• British menutup pejabat PPM, PKMS, BPS, Angkatan • Syarikat Borneo Utara British (SBUB)menandatangani
Semangat Anak Negeri Sarawak (ASAS). perjanjian dengan British.
• Anthony Brooke merayu semua persatuan supaya • Sabah menjadi tanah jajahan British.
menghentikan usaha menentang penyerahan. • Pentadbiran negeri akan ditadbir oleh Gabenor sebagai
• Rosli Dhoby, Morshidi Sidek, Awang Rambli, Bujang Ketua Kerajaan.
Sutong dikenakan hukuman gantung hingga mati. • Gabenor British pertama ialah Sir Edward Twining
• Anggota Rukun 13 yang lain dipenjarakan. a. Memenuhi Kepentingan British.
• Gerakan antipenyerahan Sarawak gagal. • Perdana Menteri Britain Clement Attlee sedang
• Ini memberi kesedaran dan membangkitkan nasionalisme selesaikan pemberian kemerdekaan kepada Sri Lanka,
dalam kalangan penduduk. India dan Burma.
• Sabah berpotensi menggantikan tanah jajahan tersebut
• Sehingga membawa kepada penubuhan parti politik
kerana berupaya bekalkan sumber bahan mentah dan
kawasan pasaran bagi barangan British

2. Meneruskan dasar British dalam Hubungan Luar. Pertubuhan Pemimpin Tindakan

• Semasa pemerintahan SBUB, Sabah negeri naungan Pengeran Telah dihantar berkursus
British. Muhd Yusof ke SITC
• British kuasai perhubungan luar negeri dan pertahanan Jamil Umar
Sabah. Barisan H. M. Salleh Ditawar berkerja dengan
• Mendorong SBUB membuat keputusan serah Sabah pemuda kerajaan
kepada British. sabah Mandur Syarif Pulang ke Indonesia
3. Masalah Kewangan SBUB. ( BARIP ) Imam Suhaili Berpindah ke Labuan
• Sebelum tinggalkan Sabah, Jepun musnahkan Jesselton, Yaakub
Kudat, Sandakan. Seruji Yaakub Menyertai Khairat Jumaat
• Memerlukan kos besar tetapi SBUB tidak mampu Muslimin ( KJM )
bangunkan Sabah. Tengku Dipindahkan ke Jesselton
• SBUB setuju serah kepada British kerana kekurangan Noordin pada September 1946.
dana Pemimpin Kemudian ditawarkan
Parti kerja di Treasury
4.7 Reaksi Penduduk Tempatan terhadap Penyerahan Kebangsaan Jesselton sebelum pulang
Sabah Melayu ke Tanah Melayu
• Penyerahan Sabah pada 15 Julai 1946 tidak mendapat Labuan Zakaria Gunn Ditukarkan ke Jesselton
penentangan daripada rakyat tempatankerana ( PKMKL ) Apong kerahu Ditukar dari daerah
1. Dasar British. Tawau ke daerah
• British menindas Kegiatan Berpesatuan Sandakan
- Penduduk Sabah terdiri dari pelbagai kumpulan etnik
berbeza bahasa, budaya, kepercayaan, petempatan, • Menghadkan Peluang dalam Pentadbiran
kegiatan ekonomi. - Dasar British menghadkan peluang dalam pentadbiran
- Sukar untuk menghimpunkan kesemua etnik dalam satu menyebabkan penduduk Sabah kurang pengalaman dlm
pertubuhan. Birokrasi Barat
- Terdapat juga persatuan ditubuhkan seperti Persaudaraan
Sahabat Pena Sabah (PASPAS) dan Persatuan • Kepentingan Sosioekonomi Penduduk Tempata.
Kebangsaan Melayu di Sabah pimpinan Tengku Noordin, - Penyerahan Sabah dianggap peluang kepada penduduk
Zakaria Gun dan Abu Bakar K. Ahmad. tempatan melibatkan diri dalam pentadbiran.
- Barisan Pemuda Sabah (BARIP) pimpinan Mandur - Memajukan perniagaan.
Mohammad Sharif, Imam Suhaili Yaakub, Seruji Yaakub - Meluaskan jaringan perdagangan.
dan Zulkifli Apong Abang Abdul Hadi. - Membangunkan Sabah selepas perang.
- Pada awal organisasi ditubuhkan untuk memperbaik - Penduduk enggan melibatkan diri dalam aktiviti
ekonomi dan politik bumiputera. menentang penyerahan Sabah kepada British.
- Kemudian pemimpin persatuan bergiat aktif - Penduduk Sabah tidak memahami tujuan penyerahan.
membangkitkan kesedaran berpoltiik. - Dasar British yang menindas kesedaran nasionalisme
- British khuatir pengaruh pemimpin ini gugat kedudukan dalam kalangan anak watan.
mereka. Bagi melumpuhkan Gerakan ini, British bertindak - Kebangkitan nasionalisme berlaku apabila British
secara halus iaitu menawarkan jawatan kenaikan pangkat memperkenalkan langkah ke arah berkerajaan sendiri di
kepada ahli dan memindahkan ahli dan pemimpin yang Sabah
aktif ke bandar lain.
- Kesannya kegiatan persatuan lemah kerana masalah
kewangan dan kekurangan pemimpin berkebolehan.

Soalan objektif 5. Pengistiharan Malayan union secara pada 1 april
1946 telah mendapat bantahan raja – raja melayu.
1. British military administration berusaha untuk
mengembalikan kestabilan dan memulihkan Bagaimana bantahan tersebut dilakukan ?
kepercayaan rakyat selepas perang dunia kedua.
I Membawa kes ke mahkamah England
Apakah masalah besar yang dihadapi oleh II Membuat perjanjian dengan British.
Pentadbiran Tentera British? III Meminta bantuan bekas pegawai British.
A Perkauman IV Menghantar surat bantahan ke London.
B Kewangan
C Bekalan makanan A I dan II
D Kerosakan bangunan B I dan IV
C II dan III
2. Jadual yang menunjukkan peningkatan harga D III dan IV
barang dari bulan disember 1941 hingga bulan
ogos 1945 di tanah melayu pada zaman 6. Apakah peranan akhbar – akhbar berikut semasa
pendudukan jepun. pembentukan Malayan union
• Majlis
• Utusan melayu
• Warta negara
A Menggalakkan perkembangan ekonomi
B Membolehkan bantahan disuarakan
C Menyebarkan pengetahuan agama.
Mengapakah keadaan ini berlaku ? D Mengatasi masalah pendidikan.
A Bencana alam
B Sekatan ekonomi 7. Pernyataan berikut menerangkan kongres melayu
C Masalah pengangguran 1946.
D Kegiatan pasaran gelap.
Kongres melayu 1946 di hadiri oleh 41 buah
3. pertubuhan dari seluruh semenanjung tanah
melayu
British Military Malayan Union
Administration Apakah nilai positif yang yang boleh dicontohi
daripada sikap orang melayu tersebut ?
Mengapakah perubahan tersebut berlaku ?
A Rajin bermesyuarat.
A Melincinkan system pentadbiran B Gigih berusaha.
B Mengimbangi jumlah penduduk C Berkeyakinan.
C Membentuk kerajaan demokratik D Bersatu padu.
D Mengukuhkan institusi beraja.
8. Apakah kesan pelaksanaan sistem pentadbiran

4 Mengapakah Sir Harold MacMicheal tidak disenangi Malayan union terhadap orang melayu
oleh orang melayu.
A Mengeratkan perpaduan.
A Memaksa raja menandatangani perjanjian. B Meningkatkan Ekonomi.
B Menentang demontrasi orang melayu. C Mengembangkan budaya.
C Menjadi gabenor Malayan union. D Mengukuhkan kuasa sultan.
D Membantu pasukan komunis

9. Mengapakah Charles vyner brooke menyerahkan 14 Mengapakah tidak ada sebarang penentangan
negeri Sarawak kepada British pada tahun 1946 ? secara terbuka berlaku di sabah apabila SBUB
menyerahkan sabah kepada British pada tahun
A Masalah kesihatan. 1946?
B Desakan pedagang.
C Kepentingan ekonomi. A Kepimpinan yang lemah.
D Dasar dekolonisasi. B Keupayaan memerintah sendiri.
C Kesedaran politik yang sederhana.
D Tidak wujud kerjasama antara kaum.
10. Mengapakah tokoh berikut menghantar Gerald
MacBryan ke Sarawak selepas Perang Dunia Kedua?
15 BARIP Aktif membangkitkan
A Mengambil alih pentadbiran. (Barisan kesedaran politik dikalangan
B Menggubal perklembagaan baru. Pemuda masyarakat setempat.
C Menhapuskan pemberontakan. Sabah)
D Mendapat persetujuan pembesar.
Bagaimanakah tindakan British untuk melumpuhkan
Gerakan nasionalisme ini ?
11. Tahun Peristiwa
1946 Charles vyner brooke A Dibuang negeri.
menyerahkan Sarawak B Ditangkap dan dipenjara.
kepada kerajaan British. C Menawarkan kenaikan panmgkat.
D Menghadkan peluang dalam pentadbiran.
Mengapakah penyerahan tersebut mendapat
bantahan daripada penduduk sabah.
A Hak istemewa penduduk peribumi terhapus.

B Bercanggah dengan perlembagaan 1941.
C Bimbang kepentingan ekonomi terjejas.
D Setia kepada keluarga brooke.
12. Apakah reaksi kaum ibu dalam persatuan

kebangsaan melayu Sarawak terhadap pengambilan
Sarawak oleh British ?
A Memulau pentadbiran british.

B Melancarkan serangan bersenjata.
C Membunuh gabenor Sarawak.
D Mengadakan demonstrasi.
13. Apakah faktor syarikat borneo utara British ( SBUB )

menyerahkan pentadbiran kepada kerajaan britisah
pada 15 julai 1946.
A Pemulihan prasarana.
B Kepentingan ekonomi.
C Pemodenan pentadbiran.
D Desakan British.

BRITISH MILITARY ADMINISTRATION
Gambar British Military Administration ( BMA ) yang telah menduduki tanah melayu pada 12 september 1945
British Military Administration
a. Apakah peranan BMA semasa mentadbir Tanah Melayu ?

_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
( 2 markah )
b. Bagaimanakah situasi tanah melayu semasa BMA memulakan pentadbirannya ?
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
( 4 markah )
c. British military administration berusaha untuk memulihkan kepercayaan rakyat tetapi gagal.
Mengapa berlaku sedemikian ?
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
( 4 markah )

GAGASAN MALAYAN UNION
Tokoh berikut merupakan memainkan peranan penting dalam pembentukan Malayan Union yang diperkenalkan pada 1
April 1946.
a. Apakah hasrat british memperkenalkan malayan union ?

_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
( 2 markah )
b. Bagaimanakah fasa – fasa pembentukan Malayan union ?
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
( 4 markah )
c. Sebagai seorang pemimpin, cadangkan langkah – langkah yang perlu diambil untuk mempertahankan kedaulatan
negara bangsa ?
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
( 4 markah )

REAKSI PENDUDUK TEMPATAN TERHADAP MALAYAN UNION

Maklumat berikut berkaitan penentangan terhadap Malayan union.
• Raja – raja melayu

• Orang melayu
• Bekas pegawai British
a. Siapakah pegawai British yang menentang pelaksanaan Malayan union.
I. _______________________________________________________________________________________________
II. _______________________________________________________________________________________________
( 2 markah )
b. Nyatakan cara bantahan raja – raja melayu terhadap Malayan union ?
________________________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________________________
( 2 markah )
c. Berita Malayan union telah mencetuskan kesedaran semsangat nasipnalisme untuk menentang British.
Bagaimanakah tindakan rakyat tempatan terhadap Malayan union ?
________________________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________________________
( 3 markah )
d. Mengapakah kita perlu berwaspada dalam membuat sebarang tindakan ?
________________________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________________________
( 3 markah )

PENYERAHAN SARAWAK KEPADA BRITISH.
Maklumat berikut berkaitan pentadbiran di Sarawak sebelum vyner brooke menyerahkan Sarawak kepada
British pada 1 julai 1946.
• British Borneo Civil Affairs Unit ( BBCAU ) - 11 september 1945.

• British Military Administration ( BMA ) - 1946.
a. Mengapakah vyner brooke menyerahkan Sarawak kepada British?

________________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________________
( 3 markah )
b. Gammans dan rees Williams ahli parlimen British dihantar untuk membuat tinjauan terhadap penyerahan Sarawak
kepada British.
Nyatakan hasil tinjauan tersebut ?
________________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________________
( 3 markah )
c. Pada pendapat anda, wajarkah tindakan vyner brooke menyerahkan Sarawak kepada British ?
________________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________________
( 4 markah )

REAKSI PENDUDUK TEMPATAN TERHADAP PENYERAHAN SARAWAK.

Tokoh berikut merupakan kemuncak kepada peristiwa penentangan dan Gerakan antipenyerahan Sarawak apabila rosli
dhoby membunuh Duncan stewart
Rosli Dhoby Duncan Stewart
a. Mengapakah berlaku penentangan terhadap penyerahan Sarawak ?

________________________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________________________
( 3 markah )
b. Disebalik penentangan terhadap penyerahan Sarawak, terdapat juga penduduk menyokong.
Mengapa berlaku sedemikian ?
________________________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________________________
( 3 markah )
c. Mengapakah Gerakan penentangan penyerahan Sarawak kepada British mengalami kegagalan.
Berikan pendapat anda.
________________________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________________________
( 4 markah )

PENYERAHAN SABAH KEPADA BRITISH.

Maklumat berkaitan pwenyerahan sabah kepada British.
Syarikat Borneo Utara British ( SBUB) menandatangani perjanjian
dengan British pada 26 jun 1946. Perjanjian ini membawa kepada
penyerahan sabah kepada british secara rasmi pada15 julai 1946.
a. Jelaskan sebab berlaku penyerahan tersebut ?

________________________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________________________
( 3 markah )
b. Mengapakah penyerahan sabah tidak mendapat tentang oleh pendduk tempatan ?
________________________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________________________
( 3 markah )
c. Pada pendapat anda, mengapakah Gerakan anti penyerahan mengalami kegagalan ?
___________________________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________________________
( 4 markah )

Nota Dan Soalan KSSM F4 2020 PDF

Diunggah oleh

Informasi Dokumen

Judul Asli

Hak Cipta

Format Tersedia

Bagikan dokumen Ini

Bagikan atau Tanam Dokumen

Opsi Berbagi

Apakah menurut Anda dokumen ini bermanfaat?

Apakah konten ini tidak pantas?

Hak Cipta:

Format Tersedia

Nota Dan Soalan KSSM F4 2020 PDF

Diunggah oleh

Hak Cipta:

Format Tersedia

SEJARAH TINGKATAN 4 ( KSSM )

BAB 1: WARISAN NEGARA BANGSA

• Asas negara bangsa telah bermula sebelum kedatangan Pengasasan

SARAPA ISMAIL @ MRSM PENGKALAN. CHEPA @ KSSM SEJARAH TINGKATAN 4 / 2020 2

Faktor Kemunculan • Tiada perpaduan dalam kalangan pembesar.

• Menjadi pusat pertukaran barang keluaran Alam Melayu 2. Rakyat

1. Kerajaan 6. Lambang kebesaran

• SARAPA ISMAIL @ MRSM PENGKALAN. CHEPA @ KSSM SEJARAH TINGKATAN 4 / 2020 4

1.3 Keunggulan Sistem Pentadbiran dan Undang-Undang • Peringkat jajahan.

2. Undang-Undang Laut Melaka 1.4 Peranan Pemerintah dan Rakyat.

SARAPA ISMAIL @ MRSM PENGKALAN. CHEPA @ KSSM SEJARAH TINGKATAN 4 / 2020 6

A Menjamin keamanan negara I Mengukuhkan kerajaan

6 Pahang, kuala linggi, Kelantan, rokan, inderagiri dan

Gambar 1 Bagaimanakah wilayah berikut di perolehi

Siapakah yang pembesar pentadbiran di peringkat Berapakah kadar cukai tersebut.

SARAPA ISMAIL @ MRSM PENGKALAN. CHEPA @ KSSM SEJARAH TINGKATAN 4 / 2020 8

LATAR BELAKANG NEGARA BANGSA SEBELUM KEDATANGAN BARAT

CIRI – CIRI NEGARA BANGSA ALAM MELAYU

RAJA X WILAYAH PENGARUH RAKYAT

SARAPA ISMAIL @ MRSM PENGKALAN. CHEPA @ KSSM SEJARAH TINGKATAN 4 / 2020 9

CIRI – CIRI NEGARA BANGSA KESULTANAN MELAYU MELAKA.

b. Rakyat merupakan elemen penting dalam Kesultanan Melayu Melaka.

c. Kekuasaan dan kewibawaan seseorang pemerintah boleh dirujuk kedaulatannya.

Mengapakah kedaulatan penting bagi sesorang raja?

d. Mengapakah undang-undang penting kepada sesebuah negara?

SARAPA ISMAIL @ MRSM PENGKALAN. CHEPA @ KSSM SEJARAH TINGKATAN 4 / 2020 10

KEUNGGULAN SISTEM PENTADBIRAN DAN UNDANG – UNDANG.

Apakah fungsi bendahara?

b. Bagaimanakah Kesultanan Melayu Melaka mendapat sumber pendapatan ?

SARAPA ISMAIL @ MRSM PENGKALAN. CHEPA @ KSSM SEJARAH TINGKATAN 4 / 2020 11

PERANAN PEMERINTAH DAN RAKYAT

b. Bagaimanakah rakyat membuktikan kestiaanya kepada raja?

SARAPA ISMAIL @ MRSM PENGKALAN. CHEPA @ KSSM SEJARAH TINGKATAN 4 / 2020 12

BAB 2: KEBANGKITAN NASIONALISME 6. Professor Datuk Zainal Abidin Abdul Wahid

3. Dato’ Onn Jaafar 2.2 PERKEMBANGAN IDEA NASIONALISME DI BARAT.

SARAPA ISMAIL @ MRSM PENGKALAN. CHEPA @ KSSM SEJARAH TINGKATAN 4 / 2020 14

2. Nasionalisme China Nasionalisme di Jepun

SARAPA ISMAIL @ MRSM PENGKALAN. CHEPA @ KSSM SEJARAH TINGKATAN 4 / 2020 15

SARAPA ISMAIL @ MRSM PENGKALAN. CHEPA @ KSSM SEJARAH TINGKATAN 4 / 2020 16

• Partai Nasionalis Indonesia ( PNI ) – Sebuah parti yang 5. Nasionalisme Thailand

SARAPA ISMAIL @ MRSM PENGKALAN. CHEPA @ KSSM SEJARAH TINGKATAN 4 / 2020 17

SARAPA ISMAIL @ MRSM PENGKALAN. CHEPA @ KSSM SEJARAH TINGKATAN 4 / 2020 18

SARAPA ISMAIL @ MRSM PENGKALAN. CHEPA @ KSSM SEJARAH TINGKATAN 4 / 2020 19

3. Intelektual Berpendidikan Melayu. • Akhbar Inggeris

Karya Kreatif - Usaha menyatukan pergerakan org Melayu melalui

SARAPA ISMAIL @ MRSM PENGKALAN. CHEPA @ KSSM SEJARAH TINGKATAN 4 / 2020 22

- Ini menyukarkan usaha meningkatkan taraf hidup. Nota Tambahan

SARAPA ISMAIL @ MRSM PENGKALAN. CHEPA @ KSSM SEJARAH TINGKATAN 4 / 2020 23

2 Nasionalisma di barat berkembang hasil daripada A Liga Filifina

A Memperjuangkan kedaulatan negara Berkerjasama dengan Jepun

SARAPA ISMAIL @ MRSM PENGKALAN. CHEPA @ KSSM SEJARAH TINGKATAN 4 / 2020 24

Apakah kesan tersebut ? Apakah peranan PASPAM ?

A Pentadbiran sistematik A Membincangkan masalah ekonomi.

11 Maklumat berikut berkaitan akhbar yang dibentuk 15.

12 Antara berikut, yang manakah mencirikan Kaum

A Terdiri daripada golongan pemuda

13 Pernyataan berikut berkaitan karya kreatif yang telah

• Mari kita berjuang

Apakah isu yang dibangkitkan dalam penulisan

A Memupuk semangat kebangsaan

SARAPA ISMAIL @ MRSM PENGKALAN. CHEPA @ KSSM SEJARAH TINGKATAN 4 / 2020 25

MAKSUD NASIONALISME / PENDAPAT TOKOH.

i. Professor William r. roff.