(RPP)
I. STANDAR KOMPETENSI
Mampu memahami dan menanggapi berbagai bentuk dan jenis wacana tulis dengan
membaca artikel, bahasan dan puisi karangan sendiri, serta cerita drama
I. KOMPETENSI DASAR
Membaca artikel
I. INDIKATOR
Siswa membaca teks artikel dalam hati (ngilo) dengan baik
Siswa menyebutkan/menyimpulkan bidang ilmu isi artikel
Siswa memahami isi dan bahasa artikel
Siswa menyimpulkan tema artikel
Siswa menanggapi berbagai aspek (isi, bahasa, mekanisme penulisan)
II. MATERI POKOK
Artikel
III. KEGIATAN PEMBELAJARAN
A. PERSIAPAN
Memeriksa kesiapan siswa
Apersepsi
Motivasi
B. KEGIATAN INTI
Salah seorang siswa membacakan wacana jenis artikel
Bersama-sama menyimak wacana artikel yang dibacakan/diperdengarkan
Bertanya jawab tentang artikel
Bertanya jawab tentang isi artikel
Bertanya jawab tentang teknik penulisan artikel
C. PENUTUP
Bersama guru, siswa menyimpulkan materi yang dipelajari
Siswa ditugaskan untuk mencari sebuah artikel dan ditempel pada kertas HVS
disertai dengan ringkasan isinya.
V. PENILAIAN
A. Jenis tes : Lisan, tertulis
B. Bentuk Tes : Esai
C. Soal Tes :
1. Sebutkeun nu dimaksud artikel !
2. Sebutkeun poko-poko tina eusi artikel !
3. Tuliskeun struktus dina nulis artikel !
Mengetahui Pameungpeuk, Januari 2013
Kepala Sekolah, Guru Mata Pelajaran,
............................. .............................
NIP. ............................. .............................
URAIAN MATERI PEMBELAJARAN
MEMENIRAN
Nagara urang nagara nu subur ma’mur. Loba tutuwuhan anu bisa dijadikeun ubar.
Ngagunakeun ubar tradisional, bisa disebut leuwih aman tina efek sampingna. Salahsahiji
tutuwuhan obat tradisional Indonesia diantarana memeniran. Kaasup tutuwuhan anu
mujarab pikeun nyageurkeun kasakit maag.
Tangkal memeniran sering kapanggih lamun urang ulin ka tegalan, sisi kebon atawa
pakarangan kosong teu kaurus. Jangkung tangkalna teu leuwih ti dua jeungkal ramo
panangan déwasa. Wangunna siga tangkal asem anu dibonsay. Rupa daunna héjo aya titik-
titik di bagéan handapna, watangna leutik sagédé cinggir anu rupana héjo ngora. Biasana
tumuwuhna di antara jukut anu ngajejembrung.
Nurutkeun panalungtikan paraahli, ti taun 2000, memeniran resmi jadi ubar urang
India. Sababaraha jenis tumuwuh subur di nagara-nagara Asia saperti Indonesia, China jeung
Filiphina. Dina basa Inggris memeniran téh disebut Child Pick a Back, sedengkeun dina basa
India disebut Pitirishi, Budhatri.
Kabéh bagian tina tangkal memeniran ieu, ti mimiti akar, watang jeung daun bisa
dipaké ubar. Salian ti maag kasakit anu bisa diubaranana rupa-rupa kayaning infeksi liver,
hépatitis, ngalancarkeun kahampangan, malaria jeung batu ginjel.
Dina nyageurkeun panyakit maag, carana gampil pisan. Petik 5 lambar daun
memeniran, kumbah sing beresih. Terus godog ku cai lobana kurang leuwih 2 gelaseun. Cai
godogan teras disaring, ditiiskeun. Dileueut sadinten 3 kali salila saminggu. Insya Alloh
manjur!
Pikeun ngubaran panyakit séjénna, memeniran kudu dicampuran ku tutuwuhan s éjén
kayaning Kumis Ucing, Keji Beling, Daun Seureuh, jeung sajabana.
Tuh geuning, upama urang tenget kanu aya disakurilingeun urang mah, nanaon og é
pasti aya mangpaatna. Tutuwuhan saliara teh katingalna mah ukur ngaganggu pamandangan
di pakarangan wungkul, tapi geuning ari ditalungtik mah teu burung aya pa édahna.
Mungguhing Alloh, sagala rupi ciptaana-Na pasti aya mangpaatna.
(dicutat tina: Mangle no. 2049 kaca 45)
LEMBAR PERBAIKAN / PENGAYAAN
Kabeungharan kecap
Efek samping = akibat, balukarna tina hiji perkara
Mujarab = manjur
Maag = lambung, ngaran kasakit beuteung (salatri)
Bonsay = tatangkalan anu dikabiri/dikerdilkeun (jadi hiasan)
Ngajejembrung = bala, jukutna jarangkung teu kaurus
Panalungtikan = penelitian (Ind.)
Watang = gagang, dahan
tutuwuhan saliara = tutuwuhan/jujukutan nu jadi di kebon atawa pakarangan(lain pelak)
PEDARAN
Cik ku hidep titénan deui éta bacaan sing telik. Kumaha basana, kecap-kecap nu
dipilihna jeung eusina? Tangtu béda jeung bacaan nu biasa dibaca nu mangrupa buku
pangajaran. Basa nu digunakeun dina éta bacaan mah rada populer. Pon kitu kekecapanana
ogé dipilih kalawan apik sangkan nu maca kataji tur panasaran.
Bacaan saperti kitu sering kapanggih dina koran, tabloid atawa majalah. Dina kamus
tulisan anu dipidangkeun (dimuat) dina koran, tabloid atawa majalah disebutna artikel.
Eusi artikel lolobana ngébréhkeun pamadegan, pandangan atawa hasil pananglungtikan
panulis kana hiji pasualan/masalah. Upamana ba é masalah runtah, bajir, Kulawarga
Berencana, kaséhatan, wajib belajar jeung sajabana.
Uji Kompetensi 1
Sabada niténan conto artikel di luhur, cing eusian ieu pananya !
1. Naon téma éta artikel ?
________________________________________________________________________
__
2. Dititénan tina eusina, widang élmu naon nu ditepikeun ku panulis dina éta artikel ?
________________________________________________________________________
__
3. Cing, tuliskeun bagian bubuka éta artikel !
________________________________________________________________________
________________________________________________________________________
____
4. Naon baé nu dijéntrékeun dina bagian eusi artikel ?
________________________________________________________________________
________________________________________________________________________
________________________________________________________________________
________________________________________________________________________
________________________________________________________________________
__________
5. Hal naon nu ditulis dina bagian panutup ?
________________________________________________________________________
________________________________________________________________________
________________________________________________________________________
______
6. Cing tina éta artikel tuliskeun rangkay tulisanana !
________________________________________________________________________
________________________________________________________________________
________________________________________________________________________
________________________________________________________________________
________________________________________________________________________
__________
7. Tuliskeun kecap-kecap nu dianggap populér dina éta artikel !
________________________________________________________________________
________________________________________________________________________
________________________________________________________________________
______
8. Jieun kalimah tina kecap-kecap ieu di handap!
a. Tradisional
________________________________________________________________________
__
b. efek samping
________________________________________________________________________
__
c. mujarab
________________________________________________________________________
__
d. tegalan
________________________________________________________________________
__
e. bonsay
________________________________________________________________________
__
f. ngajejembrung
________________________________________________________________________
__
g. panalungtikan
________________________________________________________________________
__
h. watang
________________________________________________________________________
__
i. manjur
________________________________________________________________________
__
j. tutuwuhan saliara
________________________________________________________________________
__
Uji Kompetensi 2
1. Prak hidep néangan conto artikel dina koran, majalah, atawa tabloid. Eusina bisa nu
medar masalah lingkungan, kaséhatan, téknologi atawa pangaweruh séjénna. Tuluy ku
hidep gunting sing rapih sarta tempelkeun dina keretas HVS.
2. Diskusikeun ku hidep éta artikel kucara ngajawab pananya di handap!
a. Topik/témana : _______________________________________________________
b. Judul : _______________________________________________________
c. Béré tanda ceklis ( √ ) dina kolom jawaban, bener atawa salah!
Jawaban
No. Patalékan
Bener Salah
1. Judul ditulis luyu jeung éjahan.
Materi Panambah :
1. Kalimah langsung jeung kalimah teu langsung
2. Ngalarapkeun babasan
RENCANA PEMBELAJARAN
(RPP)
I. STANDAR KOMPETENSI
Mampu mengungkapkan pikiran, perasaan, dan keinginan secara tertulis dalam bentuk
surat, teks pidato, hasil wawancara, berita, dan karangan ilmiah
II. INDIKATOR
Siswa memilih berita yang paling penting
Siswa menulis berita dengan singkat
Siswa menulis berita dengan jelas, lengkap dan menarik
Siswa mencatat berbagai hal penting dari berita yang disimak/dibaca
VII. MATERI POKOK
Berita
VIII. KEGIATAN PEMBELAJARAN
A. PERSIAPAN
Memeriksa kesiapan siswa
Apersepsi
motivasi
B. KEGIATAN INTI
Secara seksama siswa meneliti contoh-contoh berita
Bersama-sama menyimak penjelasan guru tentang berita yang perlu ditulis
Bertanya jawab tentang topik yang dipelajari
Bertanya jawab tentang teknik penulisan teknik menulis berita
Berlatih menulis berita
C. PENUTUP
Bersama guru, siswa menyimpulkan materi
Siswa ditugaskan untuk melanjutkan penulisan berita
X. PENILAIAN
A. Jenis tes : Lisan, tertulis
B. Bentuk Tes : Esai
C. Soal Tes :
1. Sebutkeun hal-hal nu kudu ditulis dina berita !
2. Tulis bubuka berita kalawan bener !
3. Tulis panutup berita kalawan bener !
4. Jieun hiji berita anu panganyarna nu ku hidep dipikanyaho!
Mengetahui Pameungpeuk, Januari 2013
Kepala Sekolah, Guru Mata Pelajaran,
............................. .............................
NIP. ............................. .............................
URAIAN MATERI PEMBELAJARAN
Pedaran
Wawaran atawa warta (Ind. : berita) mangrupa béja nu ditepikeun ka nu lian. Warta nu
ku urang katarima bisa mangrupa lisan atawa tinulis. Warta lisan bisa diregepkeun tina
radio, televisi, atawa sacara langsung ti jalama nu nepikeun éta warta, upamana baé dina
acara diskusi, seminar, lokakarya, jeung sajabana. Sedengkeun warta nu tinulis kapanggih ku
urang dina koran, majalah, tabloid, papan pengumuman, buletin, pamplet jeung sajabana.
Sering teu hidep ngaregepkeun warta? Naon mangpaatna tina ngaregepkeun warta?
Kapaham teu eusi eta warta téh? Sangkan bisa nyangkem eusina aya sababaraha hal nu kudu
diperhatikeun, diantarana baé :
1. Kudu sayaga fisik jeung mental;
2. Konséntrasi kudu museur kana naon nu keur diregepkeun;
3. Tantukeun maksud tina ngaregepkeun warta téh pikeun nambah élmu pangaweruh;
4. Regepkeun sagemblengna warta kalawan taliti;
5. Rangkum tur cangkem eusi warta sarta bisa nepikeun deui sabada tuntas
ngaregepkeun éta warta boh sacara lisan boh tinulis.
Conto 2.
Tacan ogé bérés masalah kalebuhna kapal verri jeung maotna artis sin étron “Alda”, Senén, 1
Januari 2007 kapal Adam Air anu lepas landas ti pangkalan udara Surabaya rék ngajugjug ka
Manado leungit ilang tanpa laratan. Nepi ka poé Ahad 6 Januari 2007 Tim SAR, Angkatan
Darat, Angkatan Laut, Angkatan Udara, pararélawan jeung Masarakat can bisa
manggihkeun laratan di mana ragragna éta kapal. Kulawarga paraawak kapal jeung
kulawarga parapanumpang kacida sungkawa sarta ngadesek ka pamar éntah sangkan terus
maluruh nepi ka kapanggihna.
Flu Burung téh salahsahiji panyakit anu dibalukarkeun ku virus H 5N1 anu sumebarna
ngaliwatan sato unggas saperti soang, hayam, manuk jeung sabangsana. Kiwari ieu wabah
téh pangdipikasieunna ku sakumna masarakat nu aya di dunya sabab geus nimbulkeun
palastrana jalma nu katerap ku éta virus.
Dumasar kana data ti Departemen Kasehatan, Indonesia kaasup nagara nu nyicingan
rengking kahiji di dunya anu katerap ku flu burung. Propinsi Jawa Barat pisan nu panglobana
katerap ieu panyakit.
Korban flu burung nu pangheulana nyaéta warga Kacamatan Serpong Kabupaten
Tanggerang Banten, Iwan Siswana Rafei (38 taun) jeung dua anakna Sabrina Nurul Aisah (8
taun) jeung Talita Nurul Azizah (sataun).
Ti Séptémber 2005 sumebarna flu burung terus nérékel. Salila sabulan satengah
kapanggih 19 kasus. Warga nu keuna flu burung tina éta kasus di antara baé saurang ti
Subang, 4 urang ti Indramayu, nu séjénna sumebar di Jawa Barat jeung Banten.
Pikeun narékahan sumebarna flu burung, di wewengkon anu loba miara sato unggas
dipariksa ku tim kasehatan. Malah di sababaraha wewengkon saperti Bekasi jeung
Kabupaten lebak, ingon-ingonna nu kabuktian ngandung virus H5N1 kudu dimusnahkeun.
Paraahli kasehatan Uni Eropa ogé ngayakeun riungan pikeun ngungkulan sumebarna
flu burung. Tina 90 nu katerap flu burung, di tingkat dunya, nu jadi korban téh satengahna
urang Asia Timur kaasup Turki jeung Irak Timur. Hasil tina éta riungan, kaputusan anu mimiti
kudu dipigawé téh nyaéta ngamusnahkeun sato unggas. (ti sababaraha sumber)
LEMBAR PERBAIKAN / PENGAYAAN
Sanggeus niténan tilu conto wawaran atawa warta di luhur, eusian pananya ieu di handap!
1. Sebutkeun naon baé nu tulis dina warta kahiji!
_______________________________________________________________________
__
2. Hal naon baé nu ditataan dina conto warta kadua ?
_______________________________________________________________________
__
3. Sebutkeun naon téma tina conto warta katilu ?
_______________________________________________________________________
__
4. Virus naon nu ngabalukarkeun ayana flu burung ?
_______________________________________________________________________
__
5. Sato naon nu jadi cukang lantaran sumebarna flu burung?
_______________________________________________________________________
__
6. Nagara mana baé nu katerap flu burung ?
_______________________________________________________________________
__
7. Saha jeung urang mana baé nu mimiti katerap flu burung ?
_______________________________________________________________________
__
8. Kumaha tarékah pamarentah pikeun ngungkulan flu burung ?
_______________________________________________________________________
__
_______________________________________________________________________
__
9. Kumaha sikep paraahli kasehatan dunya dina nyanghareupan ieu wabah ?
_______________________________________________________________________
__
_______________________________________________________________________
__
10. Ceuk pamanggih hidep, naon nu kudu dipilampah pikeun ngungkulan flu burung ?
_______________________________________________________________________
__
_______________________________________________________________________
__
_______________________________________________________________________
__
Teangan harti istilah-istilah kasehatan ieu dina Kamus Besar Ilmu Pengetahuan nu aya di
Perpustakaan sakola!
Materi Panambah :
1. Kalimah sampurna
2. Kalimah teu sampurna
RENCANA PEMBELAJARAN
(RPP)
XV. PENILAIAN
A. Jenis tes : Lisan, tertulis
B. Bentuk Tes : Esai
C. Soal Tes :
1. Baca karangan bahasan hasil karangan hidep di hareup !
2. Naon tema eta karangan teh ?
3. Tulis ringkesna eusi eta karanan !
............................. .............................
NIP. ............................. .............................
URAIAN MATERI PEMBELAJARAN
Di kelas dalapan hidep kungsi maca karangan bahasan ( éksposisi). Karangan éksposisi
teh miboga maksud pikeun nétélakeun ngeunaan hiji perkara sangkan nu maca mikanyaho
kana éta hal. Upamana baé nétélakeun harti atawa kajadian nepi ka jéntré pisan,
ngajéntrékeun naon rupa nu geus ditulis atawa dicaritakeun ku hiji tokoh. Bisa og é
ngajéntrékeun lumangsungna hiji kajadian boh nu cikénéh lumangsung boh anu geus
heubeul. Hasan Shadily nétélakeun dina Kamus Inggris-Indonesia yén karangan éksposisi
nyaéta karangan anu nétélakeun hiji prosés atawa ngajéntrékeun gagasan hiji jalma.
Pangajaran, eusi ceramah, laporan jeung tajukrencana og é biasana ditulis mangrupa
karangan bahasan (éksposisi).
Dina karangan éksposisi, hal anu ditulis kudu j éntré ulah aya hal nu matak ragu-
ragu. Malah sangkan leuwih ngayakinkeun ka nu maca dina karangan bisa dilengkepan ku
data anu jelas.
Hidep kudu bisa nulis karangan éksposisi. Léngkah-léngkah nu kudu dipigawé
diantarana:
1. Pilih jejer (topik) nu luyu;
2. Jieun heula rangkay karangan;
3. Robah rangkay karangan jadi karangan anu lengkep;
4. Gunakeun kecap-kecap anu jelas tur kalimah-kalimah anu éféktif;
Hal nu kudu ditulis nyaéta :
1. Bubuka; tulis bagian bubuka kalawan jelas;
2. Eusi; jéntrékeun kalawan jelas eusi karangan, prosedurna, jeung l éngkah-léngkah
(prosésna).
3. Panutup, tulis bagian panutup kalawan jelas.
Karangan éksposisi eusina bisa ngagambarkeun ngeunaan léngkah-léngkah atawa
prosés produksi. Jejer nu rék ditulis upamana cara-cara nyieun kadaharan, pros és nyieun hiji
karya seni, léngkah-léngkah ngoperasikeun hiji alat, jeung sajabana.
Teangan sababaraha gambar /photo kagiatan! Jieun karangan bahasan dumasar kana eta
gambar!
Judul : ________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
Uji Kompetensi 2
Prak hidep nulis karangan bahasan, eusina bisa medar ngeunaan proses nyieun kaolahan
tradisional nu sering dijieun di lembur hidep! Tuliskeun kalawan lengkep, gunakeun basa nu
merenah sarta pilih kecap-kecapna kalawan apik sangkan nu maca kataji ku karangan hidep.
Sanggeus réngsé, bacakeun di hareupeun babaturan!
Judul : ________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
______________________________
Materi Panambah :
1. Parobahan harti kecap
2. Nyusun kalimah ngantet
RENCANA PEMBELAJARAN
(RPP)
IV. INDIKATOR
Siswa memilih topik pidato yang tepat
Siswa membuat kerangka pidato dengan baik
Siswa menulis bagian pembukaan dengan baik
Siswa mengembangkan kerangka isi pidato dengan baik
Siswa menulis bagian penutup dengan bahasa yang baik
XVII. MATERI POKOK
Pidato
XVIII.KEGIATAN PEMBELAJARAN
A. PERSIAPAN
Memeriksa kesiapan siswa
Apersepsi
motivasi
B. KEGIATAN INTI
Dengan bimbingan guru, siswa membacakan contoh naskah biantara dengan
baik
Dengan cermat siswa menyimak penjelasan guru tentang teknik menulis naskah
biantara
Siswa berlatih memilih topik pidato yang tepat
Siswa berlatih membuat kerangka pidato dengan baik
Siswa berlatih menulis bagian pembukaan dengan baik
Siswa berlatih mengembangkan kerangka isi pidato dengan baik
C. PENUTUP
Bersama guru, siswa menyimpulkan materi pelajaran
Siswa ditugaskan untuk menyelesaikan kerangka pidato yang telah ditulis
XX. PENILAIAN
A. Jenis tes : Lisan, tertulis
B. Bentuk Tes : Esai
C. Soal Tes :
1. Sebutkeun hal nu kudu diinget dina nulis naskah biantara !
2. Sebutkeun tahapan nu kudu dipigawe dina nulis naskah biantara !
3. Tulis rangkay naskah biantara ngeunaan paturay tineung !
4. Lengkepan eta rangkay naskah nepi ka jadi sampurna !
............................. .............................
NIP. ............................. .............................
Assalamu’alaikum wr.wb.
Langkung tipayun sumangga urang sami-sami nyanggakeun puji sinareng syukur ka
Alloh swt. Alhamdulillah dugi ka danget ieu mantenna masih ngalungsurkeun nikmatna ka
urang. Malih ku kersa mantenna pisan urang tiasa riung mungpulung paamprok jonghok
patepang raray dina raraga paturay tineung.
Sholawat sinareng kasalametan mugia salamina ngocor ngagolontor ka jungjunan
urang, Nabi Muhamad saw , ka kulawargina, ka sohabatna teu kakantun mugia leleberanana
ginulur ka urang sareng sadaya umatna anu tumut kana pituturna. Amin ya Alloh ya robbal
alamin.
Bapa kepala sekolah anu ku sim kuring dipihormat, bapak ibu guru sareng staf TU anu
sami kusimkuring dipihormat, paratamu anu kusimkuring dipihormat, og é teu hilap ka
rerencangan anu ku simkuring dipikadeudeuh.
Hatur nuhun ka protokol anu parantos masihan waktos ka sim kuring anu sagamlang –
gamblangna.
Najan weruh kanu dimaksud, waspada kanu seja geuning paturay tineung mah bet
benten raraosan, éta panginten wiréh urang kedah papisah.
Bapa, ibu guru anu ku simkuring dipihormat. Ngadegna sim kuring di dieu teu aya sanes
wawakil ti réréncangan kelas tilu hoyong ngadugikeun kereteg angen kedaling ati anu
nyangkaruk dina kalbu sumarambah dina bayah, sakantenan namplokeun rasa kasono.
Bapa miwah ibu guru nu dipihormat. Simkuring ngahaturkeun nuhun ka sadaya
kasaéan anu sakieu utamina. Estu kasuhun kalingga murda katampi ku asta kalih, beurat
nyuhun beurat nanggung beurat narimakeunana. Bapa sareng ibu parantos masihan
bimbingan atikan anu moal tiasa ku sim kuring dihilapkeunana. Og é kadeudeuhna bapa
sareng ibu teu aya tandinganana. Anu mémang simkuring sareng réréncangan moal tiasa
ngabalesna. Anging pidu’a nu kasanggakeun mugia amal kasa éan ibu miwah bapa di bales
ku Alloh swt. Amin….
Teu hilap sim kuring badé nyuhunkeun dihapunten ka bapa miwah ibu tina sadaya
kalepatan – kalepatan simkuring sareng sadaya r éréncangan rumaos seueur kalapetan anu
ngajéngkélkeun ka ibu miwah bapa, mudah – mudahan ba é bapa sareng ibu luntur kalbu
wening galih léah manah tiasa ngahapunten.
Bapa–ibu kalih sadaya keluarga besar SMP Cingambul, salami tilu taun, sim kuring
sareng sadaya réréncangan dididik, diaping, dijaring, diwuruk élmu pangaweruh mugia
ageung mangpaatna kanggo pibekeleun sim kuring dina mangsa mangkat dewasa.
Bapa, ibu mugi – mugi sadikantuna ku simkuring sareng sadaya réréncangan di SMP Cingambul
ieu sing langkung majeng, sing aya ténjoeun deungeun, deuleueun batur boh bidang study, boh
katerampilan kitu deui organisasi. Cindekna sadaya garapan tiasa digarap kalayan praktis,
pragmatis, réalistis.
Cunduk waktuna ninggang mangsana urang paturay, ku kituna nya ayeuna mangsana
kangge nembrakeun rasa, namplokeun deudeuh dina paturay tineung keur teundeun
enteungeun, tunda alaeun, cangcang dina tulang – tulang, dina cupu hulu laku, dina
padaringan haté. Urang téang ‘na ciciptan dina mangsa urang patebih.
Sasawi jadi di leuwi, saladah dikumahakeun miang bari sumoréang laleuwang loba kamelang,
kareueung loba katineung, baluas loba kawaas, ngantun dulur nu sagulung, nilar baraya
sagalang. Kanca mitra sadaya kapaksa ku jalan ieu urang paturay, paralun ageung panuhun
muga jembar pangaksami, hapunten anu kasuhun, hampura anu di teda miwah do’a jeung
pidua tisadayana.
Papadaning kitu sanajan jirim patebih, sanajan jasad paanggang, kalbu keukeuh
pagugulung, ati gé pagiling gisik, sadaya nu kaalaman moal laas ku panjang mangsa moal
kalis kapiati disambung ku ngalamun kedalna dina ciciptan.
Peleuleuyan–pileuleuyan sapu nyéré pegat simpay paturay patepang deui.
Angeun kacang jeung kelewih
Diawuran daun jaat
Dimana urang patebih
Duduluran ulah pegat
Panutup catur pamungkas carita, tutug laku pungkas kecap bobo sapanon carang
sapakan, bilih aya saur ngalantur nu teu kaukur, carios banyol nu teu sapagodos mugi jembar
hapuntenna. Ditutup ku :Wabillahi taufik wal hidayah, wassalamu’alaikum wr.wb.
PEDARAN
Sanggeus maca conto biantara, cing eusian ku hidep soal ieu di handap !
Tuliskeun bubuka biantara dina conto !
_______________________________________________________________________
_______________________________________________________________________
_______________________________________________________________________
_______________________________________________________________________
________
Tuliskeun hal naon baé nu ditepikeun dina bagian eusi biantara !
_______________________________________________________________________
_______________________________________________________________________
_______________________________________________________________________
_______________________________________________________________________
_______________________________________________________________________
__________
Sabada niténan conto biantara, cing ayeuna prak hidep nyusun rarancang biantara Mi éling
Hari Besar Islam. Upamana baé Miéling Maulid Nabi Muhamad SAW., Mieling Isro Mi’raj,
jeung sajabana. Tuluy éta rarancang dilengkepan nepi ka jadi naskah biantara anu
sampurna!
RENCANA PEMBELAJARAN
(RPP)
I. STANDAR KOMPETENSI
Mampu mengungkapkan pikiran, perasaan, dan keinginan secara lisan dalam bentuk
mengemukakan kritik, berpidato, berdiskusi, bermain peran, berceritera tentang cerita
pendek, dan musikalisasi puisi
XXI. KOMPETENSI DASAR
Berpidato
V. INDIKATOR
Siswa berpidato dengan lafal, volume suara, intonasi yang baik, jelas dan sistematis
Siswa menyampaikan pidato dengan bahasa yang santun serta dengan kecepatan
yang memadai
Siswa berpidato dengan penampilan dan invripisasi yang baik
Siswa menyempurnakan atau memperbaiki pidatonya
XXII. MATERI POKOK
Pidato
XXIII.KEGIATAN PEMBELAJARAN
A. PERSIAPAN
Memeriksa kesiapan siswa
Apersepsi
Motivasi
B. KEGIATAN INTI
Siswa menyimak penjelasan guru tentang teknik berpidato yang baik
Siswa menyimak penjelasan guru tentang syarat-syarat seorang orator yang
baik
Siswa memperhatikan beberapa contoh pidato yang ditampilkan pada VCD.
Secara bergantian siswa berlatih berpidato di depan kelas.
C. PENUTUP
Bersama guru, siswa menyimpulkan materi pelajaran
Siswa ditugaskan untuk membuat naskah pidato untuk disampaikan pada
pertemuan selanjutnya.
XXIV.MEDIA DAN SUMBER BELAJAR
Contoh naskah pidato
Buku pegangan
VCD
XXV. PENILAIAN
A. Jenis tes : Lisan, tertulis
B. Bentuk Tes : Esai
C. Soal Tes :
1. Sebutkeun 3 teknik berpidato !
2. Sebutkeun bagian-bagian nu ditepikeun dina biantara ?
3. Prak hidep biantara make lentong anu merenah !
............................. .............................
NIP. ............................. .............................
URAIAN MATERI PEMBELAJARAN
Sakumaha pedaran saméméhna, yén biantara téh cumarita di hareupeun jalma réa
pikeun nepikeun hiji maksud dina acara anu tangtu. Dina prakna biantara teu gampang
saperti nu disawang ku urang. Aya sababaraha sarat nu kudu nyampak dina diri jalma nu r ék
biantara.
JEMBAR PANGAWERUH, sangkan eusi biantara luyu jeung acara nu keur
dilaksanakeun sarta teu béakeun bahan picaritaeun; Jalmi nu kurang pangaweruh biasana
enggoning biantara sok teu puguh entep seureuh basana, eusi carita loba nu dibalikan deui,
jeung sajabana.
SUMANGET JEUNG KAIKHLASAN, sangkan dina nepikeunana teger tur taya
bangbaluh;
KAAYAAN BADAN & DANGDANAN, sangkan tumuwuh rasa percaya diri;
KAAYAAN SORA JEUNG PANEMPO, sangkan maksud bisa kacangkem ku nu
ngadangukeun tur aya komunikasi dua arah sakurang-kurang komunikasi mata;
GEDE WAWANEN, sangkan teu nerveus atawa turun méntal. Pikeun numuwuhkeun
wawanén carana kudu sering latihan boh sorangan boh dibingbing ku nu geus biasa
biantara.
Jieun conto biantara, baca sing nepi ka kaharti, tuluy apalkeun! Dina uji kompetensi prak
galantangkeun ku hidep kalawan hade!
Materi Panambah :
Ngarobah kalimah teu langsung jadi kalimah langsung atawa sabalikna
RENCANA PEMBELAJARAN
(RPP)
Satuan Pendidikan : .............................
Mata pelajaran : Bahasa Sunda
Kelas / Semester : IX/ 2
Alokasi Waktu : 2 x 40 Menit
I. STANDAR KOMPETENSI
Mampu mengungkapkan pikiran, perasaan, dan keinginan secara tertulis dalam bentuk
surat, teks pidato, hasil wawancara, berita, dan karangan ilmiah
............................. .............................
NIP. ............................. .............................
URAIAN MATERI PEMBELAJARAN
KARYA ILMIAH
Karya ilmiah nyaéta karya tinulis anu didadasaran ku élmu.
Ieu karya lain hasil pikiran urang anu sakarepna tapi kudu
dilengkepan ku data jeung fakta anu bener.
Umumna mah dina karya ilmiah nu basajan dibagi jadi
sababaraha bagian, diantara baé : Bubuka, Pedaran jeung Panutup.
Bagian bubuka ngawengku : kasang tukang masalah, rumusan masalah.
Bagian eusi medar ngeunaan poko masalah atawa lengkah-lengkah ngungkulan eta masalah.
Bagian panutup mangrupa kacindekan tina pedaran samemehna. Malah leuwih alus lamun
dilengkepan ku saran-saran.
Titenan conto sistematika karya tulis ilmiah di handap!
Bagian Judul (dina jilid luar)
Panganteur ti panyusun
Daftar eusi karya tulis
Bab I Bubuka
A. Kasang Tukang Masalah
B. Masalah
C. Tujuan panalungtikan
D. Metode Panalungtikan
E. Sistematika panalungtikan
Bab II Pedaran
A. Faktor-faktor nu nyababkeun banjir
B. Akibat tina bahaya banjir
C. Tarekah pikeun ngungkulan banjir
D. Sikep pamarentah dina nyanghareupan bahaya banjir
Bab II Panutup
A. Kacindekan
B. Saran
Daftar Pustaka
Nyusun karya ilmiah kudu nuliskeun daftar pustaka (daftar buku, makalah, artikel,
internet atawa sumber séjénna nu dipaké dadasar dina nyusun éta karya).
Dina nuliskeun daftar pustaka kudu luyu jeung aturan nu baku.
1. Tuliskeun ngaran pangarangna (ditulis ngaruntuy ti ngaran pangtukangna, ngaran mimiti,
ngaran tengah kalawan teu maké gelar akademik).
Contona : - Muhamad Yusuf Syaefudin ditulis Syaéfudin, Muhamad Yusuf
- Rahmi Rahmawati ditulis Rahmawati, Rahmi
2. Taun terbit ditulis sabada ngaran pangarang dipungkas ku tanda baca titik (.)
3. Judul jeung sub judul, ditulis condong atawa digurat handap sarta unggal kecap ditulis ku
aksara gedé, iwal kecap panyambung atawa kecap pangant ét ku aksara leutik
sagemblengna.
Contona : - Mangpaat Vitamin pikeun Kasehatan
- Karuksakan Akibat Limbah Industri
4. Tempat penerbit jeung ngaran penerbit, dipisahkeun ku tanda titik dua ( : )
Contona : - Bandung : Geger Sunten
- Jakarta : PT. Mega Nusantara
5. Lamun daftar pustaka leuwih ti sabaris, baris kadua jeung saterusna ditulis sabada dib éré
spasi lobana 6 aksara.
Contona : Mulyadansyah, Dadan. 1992. Korelasi antara Kamampuh Maca
Pamahaman jeung Prestasi Siswa. Bandung : IKIP.
6. Anggang antara baris dina hiji pustaka sa-spasi, sedengkeun anggangna antara pustaka
dua spasi.
Contona : - Mulyadansyah, Dadan. 1992. Korelasi antara Kamampuh Maca
Pamahaman jeung Prestasi Siswa. Bandung : IKIP.
Eusian bagan ieu di handap ku cara méré tanda ceklis ( √ ) dina kolom jawaban pikeun
ngoréksi karya tulis ilmiah!
No. Unsur / bagian Aya Henteu
1. Rangkay karya tulis
a. Judul
b. Daftar eusi
c. Panganteur
d. Bubuka
e. Pedaran
f. Panutup
g. Daftar pustaka
2. Bubuka
a. Kasang Tukang Masalah
b. Tujuan
c. Sistematika
3. Pedaran
4. Panutup
BABANDINGAN ANTARA BABASAN PANGANTEUR
a. Kacindekan
BASA JAWA JEUNG BASA SUNDA
b. Saran Ieu makalah mangrupa hiji tulisan nu
Makalah
eusina maluruh dua basa nyaeta basa
13. Babasan nu ampir sangaran jeung d. panjang leungeun jeung dawa tangane
saharti Hartina: jalma nu sok pulang paling
a. harigu manukeun jeung dhadha manuk BJ: Wong kang dawa tangane bakal
Hartina : dadana nonjol ka hareup. ngrugekake wong liya.
BJ: Wong kang duwe dhadha manuk BS: Jalma nu panjang leungeun pasti
mesti bakal ora kuwat mlayu. ngarugikeun jalma sejen.
BS: Jalma nu harigu manukeun biasana
tara kuat lumpat. 3. Aya oge babasan nu beda wangun tapi
b. amis daging jeung manis daging ampir sarua hartina.
Hartina: jalma nu gampang katerap
panyakit.
BJ: Bocah yen awit cilik kurang gizi mesti
bakal manis daging. Basa Sunda Basa Jawa
BS: Budak nu ti leuleutik kurang gizi
bakal amis daging. 1. dug hulu pet nyawa adus kringet
c. hampang leungeun jeung enteng 2. getas harupateun panas atine
tangane 3. nyoo gado lancip cangkeme
Hartina: jalma nu sok tunggal- 4. balungbang timur manis ulate
teunggeul. 5. buntut kasiran cukeng wrengkeng
BJ: Dadi wong tuwa iku aja entheng
tangane marang anak.
BS: Jadi kolot teh ulah sok hampang
leungeun ka budak.
E. Conto BAB III PANUTUP
A. KACINDEKAN
Sabada diayakeun analisis kana babasan
basa Sunda jeung basa Jawa, dibantun
kacindekan :
1. Lian ti dina basa Sunda, dina basa Jawa
oge aya istilah babasan (bebasan).
2. Antara babasan dina basa Sunda jeung
basa Jawa aya nu wangun jeung hartina
sarua, aya nu wangunna beda hartina ampir
sarua. Tina 12 conto babasan, 3 babasan nu
sarua wangun jeung hartina; 4 babasan nu
wangunna ampir sarua tapi hartina sarua;
jeung 5 nu wangunna beda tapi hartina
ampir sarua.
B. SARAN
Dumasar kana hasil panalungtikan, perlu
ayana panalungtikan nu leuwih enya-enya
sangkan hasilna nyugemakeun.
Kasalahan dina hiji karya biasana bakal babari kapanggih lamun nu ngor éksina nu lian.
Ku kituna karya tulis hasil kelompok hidep usahakeun dikoréksi ku kelompok nu séjén.
Carana diberéndélkeun saperti di handap :
1. Unggal kelompok ngariung;
2. Tukeurkeun karya kelompok hidep ka kelompok séjén;
3. Koréksi karya tulis kelompok séjén ku kelompok hidep;
4. Tuliskeun kasalahanana dina kolom nu geus disadiakeun;
5. Tuliskeun hasil koréksi dina kolom kuduna;
6. Benerkeun karya tulis hidep nu geus dikoréksi ku kelompok séjén, tulis deui kalawan
rapih;
7. Kumpulkeun atawa sanggakeun ka guru pikeun diaj én sarta bisa ogé dijadikeun dokumén
di perpustakaan.
RENCANA PEMBELAJARAN
(RPP)
VII. INDIKATOR
Siswa mengekspresikan pandalaman pembacaan atau penghayatan puisi
Secara kelompok Siswa mengiringi pembacaan puisi dengan musik sederhana
ciptaan sendiri
VIII. PENILAIAN
A. Jenis tes : Lisan, tertulis
B. Bentuk Tes : Esai
C. Soal Tes :
Prak hidep nyieun kelompok 3 atawa 4 urang, tuluy titenan salahsahiji puisi/sajak.
Tangtukeun saha nu rek maca sajak jeung saha bae anu rek
merankeun/ngaragakeunana!
............................. .............................
NIP. ............................. .............................
URAIAN MATERI PEMBELAJARAN
PAJAR
Kasenian kabudayan
Titilar rasa Kasundan
Rasa lahir rasa batin
Wawakil jisim sumalin
RUMASA
Lembar pangajén
Katerangan :
Ajén bisa ku mangrupa angka ( 60 – 100 )
Bisa ku: hadé pisan, hadé, sedeng, kurang