D
FTTM-ITB
Afnimar, PhD
t 2
x , t A exp i k x t
A exp i k x k y k z t
x y z
x xiˆ yˆj zkˆ Vektor posisi
k k xiˆ k y ˆj k z kˆ Vektor bilangan gelombang
Afnimar, PhD
x, t A exp i k x t A exp i k k x t
ˆ
Gelombang yang merambat ke arah k̂
Dengan kecepatan k
Wavefront gelombang ini diekspresikan oleh fasa k x t
(Developed by L. Braile)
Afnimar, PhD
x, t 2
2
t 2
x, t B exp i k x t
x x , t Bx exp i k x t
y x , t By exp i k x t
z x , t Bz exp i k x t
Afnimar, PhD
(Developed by L. Braile)
Afnimar, PhD
x, t A exp i k x x t
uP ( x, t ) x, t ik x ,0,0 A exp i k x x t
kx
kx z x
z x kz
kz kz
x
2 k x
z x
kz kz
k
z
Afnimar, PhD
uP ( x, t ) x, t
k xiˆ k z kˆ Ai exp i k x x k z z t
uP iˆ wP kˆ
x
up
wp
z k
Afnimar, PhD
u S x , t x , t
i By k z iˆ Bx k z Bz k x ˆj By k x kˆ exp ik x x k z z t
uS iˆ vS ˆj wS kˆ
x x
uS
wS
z k z k
y y ˆ x z ˆ
uSV iˆ k uSH j
z x z x
Afnimar, PhD
x
kx
z x
kz
k
z
k x sin p kz cos
p parameter ray slowness vertikal
ˆ ˆ sin ˆ cos ˆ
k k xi k z k s i k
sin cos
x , t A exp i x z t
Afnimar, PhD
Afnimar, PhD
KASUS GELOMBANG P KASUS GELOMBANG SH
SV
P P SH SH
r1,1,1 r1,1
r2,2,2 P r2,2 SH
SV
Displacement Displacement
Gelombang P terdiri Gelombang SH terdiri
dari komponen u dan dari komponen v saja
w dengan tegangan dengan tegangan
szx dan szz. szy.
Afnimar, PhD
Displacement gelompang P
ˆ ˆ
u P i k ,0,
x z x z
Displacement gelompang SV
y y ˆ y y
uS y ˆj iˆ k ,0,
z x z x
Displacement total
ˆ y y
u y j , 0,
x z z x
Afnimar, PhD
zx z
2 y 2 y 2 y
T u s zx , s zy , s zz 2 ,0, 2
x z 2
zx
Traction total
T u s zx , s zy , s zz
2
2
2
2
2
2 2
y y 2 y
,0, 2
zx x z 2 z 2 zx
Afnimar, PhD
i1
j1
r1,1,1 i1
j2
r2,2,2 i2
P
SV
Afnimar, PhD
Gelombang datang
sin i1 cos i1
inc A0 exp i x z t
1 1
Syarat batas
1. Shear displacement kontinu
uI z 0
u II z 0 Lapisan pertama
I I II II I inc refl
x z x z I refl
z 0 z 0
Syarat batas
3. Shear stress kontinu
s zxI z 0
s zxII
z 0
2I 2 I 2 I 2II 2 II 2 II
2 I I 2 2 2 II II 2
zx x z z 0 z x x 2
z z 0
s zzI z 0
s zzII
z 0
2I 2 I 2II 2 II
I I 2 I 2
2
II II 2 II
2
z z x z 0 z 2
z x z 0
Afnimar, PhD
dE 1 u
2
r rP sin kx t
1 2 2 2
u P coskx t dV 2 t 2
Potensial dan energi kinetiknya
2
dE 1
2
A coskx t kx t
1 2 2 2
r
rA k cos 2
dV 2 xt 2
P A k PA
2 2 2
A P
Afnimar, PhD
Hubungan amplitudo potesial dan amplitudo displacement
gelombang-gelombang kasus di atas
1 \ 1 / 1 / 2 \ 2 \
A0 P1 ; A1 P1 ; B1 S1 ; A2 P2 ; B2 S2
Persamaan Zoeppritz
/
P1 1 p
/
cos i1 \
M \1
S
2 r 2
p cos i1 P1
P
\ 1 1
2
S r1 1 1 2 1
2 2
p
2
1 p cos j1 2 p cos j2
cos i1 1 p cos i2 2 p
M
2 r112 p cos i1
r11 1 212 p 2 r 2 22 p cos i2
r 2 2 1 2 22 p
1 1
r 1 2 2 p
1 2 r112 p cos j1
r 2 2 1 2 22 p 2 r 2 2 p cos j2
2
Afnimar, PhD
a r2 1 2 22 p 2 r1 1 212 p 2
b r 2 1 2 22 p 2 2 r112 p 2
c r1 1 212 p 2 2 r2 22 p 2
d 2 r 2 22 r112
cos i1 cos i2 cos j1 cos j2
E b c F b c
1 2 1 2
cos i1 cos j2 cos i2 cos j1
G ad H ad
1 2 2 1
D EF GHp 2 (det M ) (1 2 1 2 )
Afnimar, PhD
Gelombang SH
SH SH
j1
r1,1
r2,2 j2 SH
Gelombang datang
sin j1
cos j1
\
0, v , 0 S1 exp i
inc
x z t
1 1
Gelombang pantul
sin j1
0, v cos j1
/
refl
, 0 S1 exp i x z t
1 1
Gelombang transmisi
sin j2
0, v cos j2
\
trans
, 0 S2 exp i x z t
2 2
Afnimar, PhD
Displacement gelombang SH
u v ˆj 0 , v , 0
v
T u s zx , s zy , s zz 0, ,0
z
Afnimar, PhD
Syarat batas
1. Shear displacement (v) kontinu
vI z 0
vII z 0
\ / \
S1 S1 S 2
v I v II
1 2
z z 0
z z 0
\ / \
r11 cos j1 S1 r11 cos j1 S1 r 2 2 cos j2 S 2
Afnimar, PhD
/ \
1 1 S1 S1
\ \
r11 cos j1 r2 2 cos j2
S2 r11 cos j1 S1
Aturan Cramer
1 1
D r11 cos j1 r2 2 cos j2
r11 cos j1 r2 2 cos j2
\
/ S1 1 r11 cos j1 r2 2 cos j2 \
S1 D S1
\
r11 cos j1 r2 2 cos j2
r11 S1 cos j1 r2 2 cos j2
\
\ 1 S1 2 r11 cos j1 \
S2 D S1
\
r11 cos j1 r2 2 cos j2
r11 cos j1 r11 S1 cos j1
Afnimar, PhD
s yz 0
s zx s zz 0 s zy 0
j j
r
P P
i
SV SV SH SH
Kasus gelombang SH
Formulasi gelombang
sin j
v x , t S exp i
/ cos j
inc
x z t
refl sin j
v x , t S exp i
\ cos j
x z t
v
s zy z 0 0
z z 0
j
r
SH SH
z
Afnimar, PhD
•Syarat batas
v inc v refl / \ /
S S 0 atau S S
\
z z 0
v z 0 v inc v refl
z 0
Besarnya amplitudo gelombang di
/
permukaan tanah dua kali dari
2S amplitudo gelombang datang
Afnimar, PhD
sin i
Gelombang datang inc x , t A0 exp i
cos i
x z t
sin i
Gelombang refleksi refl
x, t A1 exp i x
cos i
z t
sin j
refl x , t B1 exp i
cos j
x z t
s zx s zz 0
j r
P P
i
SV
Afnimar, PhD
Syarat batas
Dari syarat batas
2 2 2
s zz 2 2 0
z zx
z 0
z 0
2 2 2
s zx 2 2 2 0
zx x z
z 0
z 0
Dapat dihasilkan
2
2
p 2 A1 2p B1 2 2 p 2 A0
2 p A1 2 p 2 B1 2 p A0
Afnimar, PhD
Solusi
Amplitudo displacement gelombang refleksi P
\
P
4p 2 2 2 p 2 2 p 2 P
/
S
\
4 2 2 p 2 p /
2 2
4p 2 p p
2 2 2
P
Dimana
cos i cos j sin i sin j
; ; p ; A P ; B S
Afnimar, PhD
C1 amlifikasi untuk w
dan C2 untuk u
Kennett, 2001
Afnimar, PhD
Gelombang bola
Definisi dan persamaan gelombang
r 2 r , t 1 2 r , t
r , t 2
2
2
r r r c t 2
Dengan solusi
r , t f r ct
1
r
Gelombang bola
Arti fisis
Tanda (-) gelombang menyebar ke arah luar dari sumber dengan
amplitudo berkurang dengan faktor 1/r dan tanda (+) sebaliknya
dan rumus tersebut tidak valid di r=0 .
r , t f r ct
1
r
1 2 r , t
r , t 2
2
4 (r ) f (t )
c t 2
Afnimar, PhD
Gelombang bola
Afnimar, PhD
Gelombang bola
Arti fisis
Muka gelombang bola
Ingat : hanya untuk medium homogen
sumber
Gelombang bola
Hubungan gelombang bola dan gelombang bidang
Kennett, 2001
Afnimar, PhD
2-D head waves
x, t A exp i k x x k y y t
ˆ ˆ ˆ
uP ( x, y, t ) x, y, t i j k
x y z
k xiˆ k y ˆj Ai exp i k x x k y y t
uP iˆ vP ˆj
ˆ ˆ ˆ
u P ( x, y , t ) i
j k uPiˆ v p ˆj
x y z
(k x2 k y2 ) A exp i k x x k y y t
Afnimar, PhD
x, y, t ( Ax , Ay , Az ) exp i k x x k y y t
iˆ ˆj kˆ
uS ( x , t ) x , t
x y z
x y z
i Az k y iˆ Az k x ˆj ( Ay k x Ax k y )kˆ exp i k x x k y y t
uS iˆ vS ˆj wS kˆ