Anda di halaman 1dari 3

BAB III STRUKTUR KEBAHASAAN

Kompeténsi Dasar Indikator


3.3Mengevaluasi penggunaan PERTEMUAN 1
kruna wilangan, kruna polah, dan 3.3.1 Mendebatkan penggunaan kruna wilangan dalam
lengkara lumaksana(aktif) dan wacana.
linaksana (pasif) dalam wacana 3.3.2 Mengecek kebenaran penggunaan kruna wilangan
beraksara Bali dan berhuruf Latin
4.2 Mengabstraksi materi 4.2.1 Mendesain wacana singkat dengan menggunakan
tentang kruna polah, kruna kruna wilangan
wilangan, lengkara lumaksana dan
lengkara linaksana

PAPLAJAHAN 6 KRUNA WILANGAN

6.1 Teges Kruna Wilangan


Kruna Wilangan inggih punika, kruna sane nyihnayang akeh utawi akidik pepupulan
barang-barang, ring sahananing maurip wiadin laksana pakaryan. Minakadin ipun : dasa, aakit,
asibak, acakep punika sami ngranjing ring Kruna Wilangan.
Soroh Kruna Wilangan punika kabinayang dados nemnem, inggih punika :
 Kruna Wilangan Ketekan.
 Kruna Wilangan Gebogan.
 Kruna Wilangan Pahan.
 Kruna Wilangan Tan Janten.
 Kruna Wilangan Panta Wilangan.
 Kruna Wilangan Pepasten Wilangan.

Ring sor puniki wantah tetuwek lan conto-conto ring soang-soang pahan Kruna Wilangan :
 Kruna Wilangan Ketekan
contonyane : sa, dua, telu, papat, lima, enem, pitu, kutus, sia, dasa, miwah
selanturipun.

 Kruna Wilangan Gebogan


Kruna Wilangan Gebogan, Kruna Wilangan sane madue aran niri-niri utawi carane
nyambatang maseosan tur sampun ketah pisan kaanggen. Kruna Wilangan puniki
ketah ipun kaucapang utawi kasambatang ngangge lengkara, nenten wilangan ipun.
Sane ngeranjing ring Kruna Wilangan Gebogan luire :
 35 wastanipun pesasur
 45 wastanipun setiman
 50 wastanipun seket
 75 wastanipun telung benang
 100 wastanipun satus
 150 wastanipun karobelah
 175 wastanipun lebak
miwah sane seosan

 Kruna Wilangan Pahan


Kruna Wilangan Pahan puniki boya kasurat antuk angka, sakewanten kasurat ngangge
aksara. Sane ngranjing ring Kruna Wilangan Pahan luire :
Apahempatan (seperempat), Atenga (setengah), Atugel (sepenggal), Apahteluan
(sepertiga) miwah sane lianan

 Kruna Wilangan Tan Janten


Kruna Wilangan Tan Janten puniki akeh nyane nenten janten utawi nenten keni antuk
ngwilangin akehnyane. Ketah ipun kasurat ngangge kruna utawi aksara. Sane
ngranjing ring Kruna Wilangan Tan Janten puniki luir ipun :
a. Abedik; Nasine di payuke enu tuah abedik.
b. Begeh; Saudagar baase begeh maan meli baas di peken Badung.
c. Liu; Anake ento mancing ngaku liu maan be.
d. Aketek; Uyahe enu di calunge tuah aketek.
e. Ombeh; Ombeh mabiayagan lengise uli di paon.
f. Agetul; Agetul tusing enu lengise di botole.
g. Adesa; Ajaka adesa anake demonstrasi di lapangan puputan.
h. Akikit; Akikit tusing dadi idih gelahne.
i. Abanjar; Ajaka abamjar anake nulungin ia mamula padi di carik.
j. Apaso; Lawar apaso isinina kuah.
k.
 Kruna Wilangan Panta Wilangan
Sane ngranjing ring Kruna Wilangan panta wilangan, inggih punika :
Ekan (satuan), Dasan (puluhan), Tus (ratusan), Peon (ribuan), Laksan (puluh ribuan),
Keten/keti (ratus ribuan), Yuta (jutaan), Bara (puluh jutaan), Ingel (ratus jutaan),
Bengong (milyaran)

 Kruna Wilangan Pepasten Wilangan


Kruna Wilangan puniki akeh ipun sampun pasti. Ketah ipun Kruna Wilangan puniki
karihinin antuk kruna-kruna sane wenten pakilitan ipun ring Kruna Wilangan soang-
soang. Sane ngranjing ring Kruna Wilangan Pepasten Wilangan, luire :
 Sampi aakit, Bebek aukud, Tikeh abiding, Sandal apasang, Taluh abungkul,
Busung amuncuk, Wayang akropak, Lontar acakep, Baas ajumput, Tiiang akatih,
miwah sane lianan

Anda mungkin juga menyukai