Anda di halaman 1dari 4

PENGURUS CABANG NAHDLATUL ULAMA

LEMBAGA DAKWAH NAHDLATUL ULAMA


LDNU KABUPATEN KEDIRI
Sekertariat: Jl. Imam Bonjol 38 Kediri 64122
=============================================================================

Khutbah Jum’at
Ghibah, Penyakit Masyarakat Ingkang Kedah Dipun Tebihi
Khutbah I
ْ َ ََ َ َ َ ْ َ َ َ ِّ َ َّ َ َ َ َ َّ َ َ َّ َ َّ َّ ْ
ُ‫آله ُوصحب ه ُهه‬ َ ُ‫َع ُ ه‬
ُ ‫ ُو‬،‫دل ُعدنان‬ ُ‫َع ُُممدُ ُسي ه هُد ُو ه‬ ُ ُ ُ‫ ُوالصَلةُ ُوالسَلم‬،‫ان‬ ‫ك ُادلي ه‬
َ
ُ‫لله ُالمل ه ه‬ ُ ُ ُ‫احل ْمد‬َ
َ ْ َ َّ ْ ْ َ َّ َ ْ َ َ ْ َ َ َ ْ َ َّ َ َّ ْ َ َ ْ َ َ َ َّ ِّ َ ََ ْ ََ
ُ‫اْله ُةه‬ ‫اْلس هميةهُ ُو ه‬ ‫نُ ه‬ ُ‫ل ُالمنـزهُ ُع ه‬ ُ ُ‫ك‬
ُ ‫َشي‬ ‫ّل ُ ه‬
ُ ُ ُ‫ّل ُاللُ ُوحده‬
ُ ‫ل ُإ ه‬
ُ ‫ّل ُإ ه‬
ُ ُ‫ن‬
ُ ‫ ُوأشهدُ ُأ‬،‫َع ُم هُر ُالزما هن‬ ُ ُ ‫وتابهعهي ُهه‬
َ ْ ْ َ َ ْ َّ ْ َ َ ْ َ ً َّ َ َ َ ِّ َ َّ َ َ ْ َ َ َ َ ْ َ َ َّ َ
،‫نُخلقُهُُالقرآن‬ ُ ‫هيَُك‬
ُ ‫نُسي هدناُُممداُعبدهُُورسولُُاَّل‬ ُ ‫ُوأشهدُُأ‬،‫انُوالمَك هن‬ ُ‫والزم ه‬
ْ ْ َ َْ َّ َ َْ ْ َ َ ْ ْ ْ ِّ َ ْ َّ َ َ ْ َ َّ َ
ُ‫ ُيُايها‬:‫آن‬
َ ُّ َ
ُ‫ف ُكهتاب ه ُهه ُالقر ه‬ ُ ‫لُ ه‬
ُ‫ ُالقائ ه ه‬،‫ان‬ َ ‫م‬
‫لله ُالمن ه‬ ُ ‫س ُبهتقوى ُا‬ُ ‫صيك ُم ُونف ه‬ ُ‫إن ُأو ه‬
ُ ‫ ُف ه‬،‫ح هن‬ ُ ‫اد ُالر‬ ُ ‫ ُعهب‬،‫أما ُبعد‬
َ َْ ْ َ ُّ َ ً ْ َ ْ ْ ْ َ ْ َ َ َ ْ َّ َ َ َ َّ ْ ِّ َّ َ ْ َ َّ ِّ َّ َ ِّ ً ْ َ ْ َ ْ ‫َّ ْ َ م‬
ُ ‫نُيَّأك‬
ُ‫ل‬ ُ ‫هبُا َحدكُ ُْمُا‬
ُ ‫بُ َّبعضك ُمُبعضاُُاُي‬
ُ ‫ّلُيغت‬
ُ ‫ّلَُتسسواُو‬
ُ ‫نُا هثمُُو‬
ُ‫ضُالظ ه‬
ُ ‫نُا ُهنُبع‬ ُ ‫نُُا َمنواُاجتنهبواُكثهْياُم‬
ُ‫هنُالظ ه‬ ُ ‫اَّلهي‬
ٰ َّ َ ٰ َّ ْ َ َ َ َ
ُ)12ُ:‫اللُتَ َّوابُُ َّرحهيْمُُ(احلجرات‬ ُ ُ‫حلْ َُمُاخهيْههُ َميْ ًتاُفك هرهتم ْوهُُ َواتقوا‬
َُ ُ‫اللُۗا ُهن‬
Ma’asyiral Muslimin rahimakumullah,
Ngawali khutbah ing siang ingkang bekah meniko, kulo wasiat dateng pribadi kulo
kiamnbak umumipun dateng panjenengan sedoyo, monggo tansah usaha ningkataken
ketakwan kito dateng ngersanipun Allah subhanahu wata’ala kabti nindaaken sedoyo
kewajiban lan nebihi sedoyo awisanipun, mugi kanti meniko pikantuk ridlonipun Allo ta’ala.
Aamiin.
Kaum Muslimin jama’ah shalat Jum’at rahimakumullah,
Ghibah (ngerasani awone utowo kekurangane tiang lintu) meniko salah setunggal
maksiat ingkang dipun haramaken deneng Alloh lan penyakit berbahaya ingkang saget
ngerusak kerukunan, persatuan lan ketentreman masyarakat. Akhir-akhir niki, ghibah sering
sanget dipun lampahi. Menawi rien ghibah meniko namung dipun lampahi deneng
kempalipun tiang wonten panggenan-panggenan tertentu kemawon, nanging saat meniko
seiring perkembanganipun media sosial, ghibah sering dipun lampahi. Ing mongko ghibah
online melalui media sosial meniko sami dosanipun kalian ghibah offline.
Milo saking meniko, wonten kesempatan meniko kulo ngemutaken dateng kito
sedoyo terkait bahaya dusonipun ghibah. Taseh katah sederek-sederek kito ingkang
mboten sadar terjerumus dateng ngelampahi ghibah. Nopo toh ingkang dipun maksud
kalian ghibah?. Dipun riwayataken saking Abu Hurairah bileh Rasulullah shallallahu ‘alaihi
wasallam dawuh: “Opotoh siro ngerti opo iku ghibah?” poro sahabat jawab: Alloh lan
Rosulipun ingkang langkung mangertosi. Lajeng Rosululloh dawuh:
َ ْ َ َ َ َ َ َ ْ
ُ ُ‫اكُبهماُيكره‬
ُ ‫كُأخ‬
ُ ‫ذهكر‬
“Ghibah yoiku olehe nuturake siro marang sedulurmu (muslim) kelawan perkoro seng ora
disenengi.”
Kanjeng Nabi dipun tankleti: “Ya Rosululloh, lajeng kados pundi menawi sederek kulo
meniko sesuai kalian ingkang kulo ucapaken?”. Nabi njawab:
ََ َ َ ْ ْ ََ َ َ َ ْ
ُ )ُ‫نُفهيْ ُههُ َماُتق ْولُُفق ُْدُ َب َه َّتهُُ( َر َواهُُم ْسلهم‬ ُ ُُ‫نُفهيْ ُههُ َماُتق ْولُُفقدُاغ َتبْ َته‬
ُْ ‫ِإَونُل ُْمُيَك‬ ُ ‫نَُك‬
ُ ‫إه‬
“menowo seng siro omongne iku memang terjadi, mongko siro iku ghibah marang sedulurmu,
lan menowo iku ora terjadi mongko siro temen-temen buhtan (gawe goroh) marang
sedulurmu.” (HR Muslim)
Buhtan meniko langkung ageng dusone daripada ghibah, keranten buhtan meniko wonten
unsur kegorohan.
Ma’asyiral Muslimin rahimakumullah,
Ngomongaken awone tiyang lintu menurut ayat ingkang sampun dipun waos wonten
nginggil meniko dipun padaaken kelian mangan daginge sederek sami muslime ingkang pun
ninggal. Tumrap sinten mawon, ingkang kados meniko sanget gilani. Semanten ugi kalian
ghibah, mestinipun kito ugi sanget nebihi keranten gilani utawi njijiki.
Dados ghibah meniko ngomongaken sederek muslim ingkang tase sugeng utawi pon
sedo, alit utawi dewasa, tentang keawonan ingkang wonten piambake, ingkang mboten
dipun remeni menawi piambake mirengaken.
Ma’asyiral Muslimin rahimakumullah,
Nopotoh ghibah meniko kegolong duso alit utawi ageng? Hukumipun dipun rinci,
menawi ghibah dateng tiyang sholih mongko kagolong duso ageng. Menawi ghibah dateng
lintunipun tiyang sholih mongko mboten dipun wasgtani duso ageng secara mutlak.
Menawi tiyang muslim ingkang fasik ingkang dipun ghibahi secara berlebihan, mongko
mlebet dateng duso ageng. Kanti makna meniko kito fahami hadits riwayat Abu Dawud
saking Sa’id bin Zaid bileh Nabi shallallahu ‘alaihi wasallam dawuh:
َ َ َ َ ِّ َ ْ َ ْ ْ ْ َّ َ َ َ ْ َ ِّ َ ْ َ ْ َّ
ُ )‫قُ(رواهُُأبوُداود‬
ُ ‫ْيُح‬ ُ ‫فُع ُهر ه‬
ُ‫ضُالمسل ه هُمُبهغ ه‬ ُ ‫لُ ه‬
ُ‫الرباُاستهطال ُةُالرج ه‬
ُ‫بُ ه‬
ُ ‫هنُأر‬
ُ ‫نُم‬
ُ ‫إه‬
“Saktemene termasuk duso seng serupo karo riba seng paling nemen yoiku wong seng
leluwihan ngrusak kehormatane sedulur muslim tanpo hak.” (HR Abu Dawud)
Wonten hadits Isra’ lan Mi’raj, Rasulullah shallallahu ‘alaihi wasallam nyeritaaken:
“Naliko aku Mi’raj, aku ngelewati golongane wong seng kukune saking tembogo lajeng
nyakar-nyakar wajah lan dodone. Terus aku tangklet: sinten niku Ya Jibril? Jibril njawab:
meniko tiyang-tiyang ingkang ngerasani awone tyang lintu lan ngrendahne kehormatane
tiyang lintu.” (HR Abu Dawud)
Ma’asyiral Muslimin rahimakumullah,
Kados dene dipun haromaken ngucapaken ghibah, harom ugi mirengaken. Allah
ta’ala nalikane nyebutaken sifatipun tiyang ingkang terpuji, dawuh:
َُ‫ي‬ ْ ‫ْم‬ َ ْ َ َ ْ َْ َ ‫ْ َ م‬ ْ َ ْ َ َ َ َ ْ َ َ َ ْ َ َ ْ َ ْ َ ْ َ َ ْ َّ َ
ُ ‫اْل ههل ه‬
ُ ُ‫غ‬ ُ ُ ُۗ ‫َوا هذا ُ َس همعوا ُاللغ ُو ُاعرضوا ُعنهُ ُوقالوا َُلاُ ُاعماَلا ُولك ُم ُاعمالك ُم ُۗس ُلمُ ُعليك ُم‬
ُ ‫ّل ُنبت ه‬ َ
ُ )٥٥ُ:‫(القصص‬

“Lan nalikane deweke kungu omongan elek, deweke nyingkreh lan ngucap “tumrapku amal-
amalku, lan tumrap siro amal-amal siro, mugo mugo siro diparingi keslametan, aku ora
kepengen kekancan karo wong wong kang bodo.” (QS al Qashash: 55)
Allah ugi dawuh:
ً َ ْ ُّ َ ْ َّ
ُ )٧٢ُ:‫وهُمرواُكهراماُ(الفرقان‬
ْ ُّ َ َ َ
ُ ‫وا هذاُمرواُبهاللغ‬
“... lan nalikane deweke ketemu kelawan (wong-wong) seng ngelakoni penggawean seng ora
berfaedah, mongko deweke ora meduliaken kelawan jogo kehormatane.” (QS al Furqan: 72)
Kanjeng Nabi shallallahu ‘alaihi wasallam dawuh:
ِّ َ َ َ ْ َ َ َّ ْ َ ْ َ َّ َ ْ َ ْ ْ َ َّ َ ْ َ
ُ )‫الرتمذي‬
ُ ُ‫ارُيو ُمُالقهيامةهُُ(رواه‬
ُ ‫نُوج هه ُههُاَل‬ُ ‫خي ُههُر ُدُاللُُع‬ ُ ‫نُعهر ه‬
‫ضُ أ ه‬ ُ ‫نُر ُدُع‬
ُ‫م‬
“sopo wonge mbelo kehormatan lan harga dirine sedulure, mongko Allah bakal nyelametaken
wajahe saking geni neroko ing dino kiamat” (HR at-Tirmidzi)
Milo saking meniko, mboten pareng mirengaken ghibah kanti sengojo. Tiyang
ingkang mirengaken ghibah wajib nyegah lan ngemutaken kelawan kekuasaan lan
kekuatanipun menawi mampu, menawi mboten mampu, mongk kelawan lisanipun,
menawi mboten mampu mongko kelawan manahipun. Inggih meniko ingkar wonten
manah dateng perkawes harom kolowau. Lajeng piambake ninggalaken panggenan ghibah
kolowau, kanti meniko piambake selamet saking duso.
Ma’asyiral Muslimin rahimakumullah,
Mugi ingkang kulo aturaken meniko wonten manfaatiun, kito dipun selametaken
saking perkawes perkawes ingkang dipun haromaken Alloh, hinggo kito angsal ridlonipun.
Aamin.
ْ َّ ْ َ ْ َ َّ ْ َْْ َ ْ ََ ْ َ ْ َ ْ ََ َ ‫َ ْ َْ ْ م‬
.ُ‫حيم‬‫ُإهنهُُه ُوُالغفورُُالر ه‬،‫ُفاستغفهروه‬،‫لُولكم‬
ُ ‫اللُ ه‬
ُ ُُ‫لُ ُهذاُوأستغفهر‬ُ ‫أقولُُقو ه‬
‫َ‬ ‫َ‬
‫اَ ْ َ‬
‫‪Khutbah II‬‬
‫َ‬ ‫ْ‬ ‫ْ‬ ‫آله ُ َوأ ْ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫ْ‬ ‫َ َ‬ ‫ِّ َ َ‬ ‫ِّ‬ ‫ََ‬
‫ل ُال َوفا‪ُ.‬‬ ‫ص َحاب ه ُهه ُأه هُ‬ ‫َع ُ هُ‬ ‫َع ُ َس ِّي ه هدنا ُُم َّمدُ ُالمُ ْص َطَف‪َ ُ ،‬و ُ‬ ‫ل ُ َوأ َسل همُ ُ ُ‬ ‫لله ُ َوكَف‪َ ُ ،‬وأ َص ه ُْ‬ ‫حل ْمدُ ُ ُ‬
‫ْ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫ْ‬ ‫َ ْ َ َ َ ْ َ َ َ َ ْ َ َ َّ َ ِّ َ َ َ َّ ً َ‬ ‫َ ْ َ َ ْ َّ َ َّ‬
‫نُسي هدناُُممداُعبدهُُورسولُ‪.‬‬ ‫كُل‪ُ،‬وأشهدُُأ ُ‬ ‫َشي ُ‬‫ّلُ ه‬ ‫ّلُاللُُوحدهُُ ُ‬ ‫إلُإ ه ُ‬ ‫ّلُ ُ‬ ‫نُ ُ‬ ‫أشهدُُأ ُ‬
‫اللَُ‬ ‫ْ َ ِّ ْ َ ْ َ ْ َ ْ َ َّ‬ ‫َ‬ ‫ْ ْ ْ ََْ ْ َْ‬ ‫َ َ َ ُّ َ ْ ْ ْ َ‬ ‫ْ‬ ‫َ‬ ‫َّ‬ ‫َ‬
‫نُ ُ‬ ‫ل ُالع هظي هُم ُواعلموا ُأ ُ‬ ‫لله ُالع ه هُ‬ ‫س ُُب هتقوى ُا ُ‬ ‫صيك ُم ُونف ه ُ‬ ‫ُأما ُبعد‪ُ ،‬فيا ُأيها ُالمسلهمون‪ُ ،‬أو ه‬ ‫ُ‬
‫َ َ َ ْ َّ َ َ َّ َ َ َ َ ِّ ْ َ ْ َ َ َ َّ َ َ َ َ َ َ َ ُّ َ َ َ‬ ‫ْ‬ ‫َ‬ ‫ْ‬ ‫ََ ْ َ‬
‫َعُ‬‫ون ُ ُ‬ ‫الل ُومَلئهكتهُ ُيصل ُ‬ ‫نُ ُ‬ ‫ال‪ُ :‬إ ه ُ‬ ‫َع ُنبهي ه ُهه ُالك هري هُم ُفق ُ‬ ‫أم َرك ُم ُبهأمرُ ُع هظيم‪ُ ،‬أمرك ُم ُبهالصَل ُة هُوالسَل هُم ُ ُ‬
‫َ ِّ َ‬ ‫َ ٰ َّ َ ِّ َ َ َ ِّ َ َ َّ َ َ َ‬ ‫ً‬ ‫ْ‬ ‫َ ُّ َ َ ْ َ َ ِّ َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫َّ ِّ َ َ ُّ َ َّ‬
‫َع ُآ هُل ُسي ه هدناُ‬ ‫َع ُسي ه هدنا ُُممدُ ُو ُ‬ ‫لُ ُ‬ ‫لله ُم ُص هُ‬ ‫صلوا ُعلي ُهه ُوسل هموا ُتسلهيما‪ُ ،‬ا ُ‬ ‫هين ُآمنوا ُ ُ‬‫ب‪ُ ،‬يا ُأيها ُاَّل ُ‬ ‫اَل ه ه‬
‫َ ِّ َ‬ ‫َ ِّ َ ْ َ ْ َ َ َ ْ َ َ َ ِّ َ َ َّ َ َ َ‬ ‫َ َّ َ َ َ َّ ْ َ َ َ َ ِّ َ ْ َ ْ َ َ َ َ‬
‫َع ُآ هُل ُسي ه هُدناُ‬ ‫َع ُسي ه هدنا ُُممدُ ُو ُ‬ ‫كُ ُ‬ ‫َع ُآ هُل ُسي ه هدنا ُإهبراههي ُم ُوباره ُ‬ ‫َع ُسي ه هدنا ُإهبراههي ُم ُو ُ‬ ‫تُ ُ‬ ‫ُممدُ ُكما ُصلي ُ‬
‫لله ُمَُّ‬ ‫ْ ْ َ َ ْ َ َّ َ َ ْ َ ْ َ ٰ‬ ‫َ‬ ‫ْ‬ ‫َ‬ ‫ْ‬ ‫َ ِّ َ‬ ‫َ َّ َ َ َ َ ْ َ َ َ َ ِّ َ ْ َ ْ َ َ َ َ‬
‫َميدُ‪ُ .‬ا ُ‬ ‫ك ُحهيدُ ُ ه‬ ‫ي ُإهن ُ‬ ‫ف ُالعال هم ُ‬ ‫َع ُآ هُل ُسي ه هدنا ُإهبراههيم‪ ُ ،‬ه ُ‬ ‫َع ُسي ه هدنا ُإهبراههي ُم ُو ُ‬ ‫تُ ُ‬ ‫ُممدُ ُكما ُبارك ُ‬
‫ْ ْ َ َْ‬ ‫َْ‬
‫اد َف ُْع ُ َع َّنا ُ ْاْلَ ََل ُءَُ‬ ‫ْ‬
‫ات‪ُ ،‬اللهم ُ‬ ‫َ‬ ‫ْ‬
‫ات ُاْلحياءهُ ُمهنه ُم ُواْلمو ه‬ ‫َ‬ ‫ْ‬ ‫َ‬ ‫ْ ْ َْ َ ْ ْ‬
‫ي ُوالمؤمهن هُ‬ ‫ات ُوالمؤ همن ه ُ‬ ‫َ‬ ‫ْ‬
‫ي ُوالمسلهم هُ‬
‫ْ ْ ْ ْ َْ َ ْ‬
‫اغفه ُر ُل هلمسل ه هم ُ‬
‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ ْ َ َ َ َ ْ َ َ َ َ ْ َ ْ َ َ َ ْ ْ َ َ َ ْ َ ْ َ َ ُّ ْ َ ْ ْ َ َ َ َ َّ َ َ َ ْ َ َ َ َ َ َ ْ‬
‫ف ُالمختلهف ُة ُوالشدائ ه ُد ُوال همحن‪ُ ،‬ما ُظه ُر ُمهنها ُوماُ‬ ‫غ ُوالسيو ُ‬ ‫اء ُوالمنك ُر ُواْل ُ‬ ‫اء ُوالفحش ُ‬ ‫والغَل ُء ُوالوب ُ‬
‫ْ‬ ‫ْ َ َ َ َ َ َ َّ ً َ ْ ْ َ ْ ْ ْ َ َ َّ ً َّ َ َ َ ِّ َ ْ َ‬
‫كَُشءُُق هديرُ ُ‬ ‫َعُ هُ‬ ‫كُ ُ‬ ‫يَُعمة‪ُ،‬إهن ُ‬ ‫انُ ُالمسل ه هم ُ‬ ‫هنُبَل هُ‬ ‫هنُبَلهناُهذاُخاص ُةُوم ُ‬ ‫َب َط َن‪ُ،‬م ُ‬
‫َ ْ َ َ ْ ْ َ‬ ‫َ‬ ‫ْ َْ ََْ‬ ‫َ‬ ‫ْ‬ ‫َ‬ ‫ْ‬ ‫َْ ْ َ ْ‬ ‫َّ َ َ ْ‬ ‫َ‬
‫ن ُالفحشاءهُ ُوالمنك هُرُ‬ ‫ه ُع هُ‬ ‫ب ُوين ُ‬ ‫ان ُِإَويتاءهُ ُذهي ُالقر ُ‬ ‫الل ُيأمرُ ُبهالعد هُل ُواْلحس هُ‬ ‫إن ُ ُ‬ ‫اد ُالله‪ُ ُ ،‬‬ ‫ع َهب ُ‬
‫َ‬ ‫َ ْ‬ ‫َ ْ‬ ‫ْ‬ ‫َ ْ‬ ‫ْ َ َ َّ ْ َ َ َّ ْ َ َ‬ ‫َ َْ‬
‫ب‪ُ .‬‬‫للهُأك ُ‬ ‫اللُال َع هظيْ َُمُيَذك ْرك ُْمُ َوَّلهكرُُا ُ‬ ‫ن‪ُ.‬فاذكرواُ ُ‬ ‫غ‪ُ،‬يَعهظك ُمُلعلك ُمُتذكرو ُ‬ ‫واْل ه‬
‫‪Oleh: Ustadz Nur Rohmad,‬‬

‫‪Tim Aswaja NU Center PWNU Jawa Timur dan Ketua Bidang Peribadatan & Hukum, DMI Kab.‬‬
‫‪Mojokerto‬‬

Anda mungkin juga menyukai