PETUNJUK UMUM
1. Berdoalah sebelum Anda mengerjakan soal!
2. Tulislah identitas Anda pada lembar jawab yang telah tersedia!
3. Bacalah setiap soal dengan teliti, sebelum Anda menjawabnya!
4. Kerjakan semua soal sengan teliti pada lembar jawaban yang telah tersedia!
5. Laporkan pada pengawasan apabila terdapat tulisan yang kmurang jelas, rusak atau jumlah
soal kurang!
6. Periksalah pekerjaan Anda sebelum diserahkan kepada pengawas!
1. Paragraf sing babone panemu (gagasan pokok) dejelasna kanthi cara nggambarna kanthi
cetha barang/objek, papan, utawa prastawa sing lagi dadi pirembugan/ topik maring wing
sing maca. Saengga wong sing maca kaya-kaya ngrasakna langsung apa sing lagi
dejlentrehna neng njerone wacan kasebut diarani...
A. Wacan argumentasi
B. Wacan eksposisi
C. Wacan deskripsi
D. Wacan narasi
2. Sawijine paragraf deskripsi sing panggambarane objeke manut karo
pambijine/penilaianesing nulis dearani…
A. Identifikasi
B. Klasifikasi
C. Deskripsi bagian
D. Deskripsi subjektif
Wacanen kanthi permati kanggo mangsuli nomer 3 – 7
Melu Pawai Budaya,
Purbalingga Ngenalaken Bathik Khas Purbalingga
PURBALINGGA, Mangayubagya pengetan dina laire Provinsi Jawa Tengah
sing kaping 76, Purbalingga ngirimna maning tim kesenian karnaval budaya.
Pagelaran Karnaval sing dipapanaken neng Kabupaten Jepara adohe kurang lewih
rong kilometer. Karnaval sing padatane/biasane dileksanakaken esuk, neng taun kiye
dileksanakaken wengi, saengga penonton/pamirsa uga umpel-umpelan utawa dhesek-
dhesekan neng sedawane dalan sing diliwati pawai karnaval,Jemuwah(25/8)
Kepala Bidang Kebudayaan Dinas Pendidikan dan Kebudayaan
Kabupaten Purbalingga, Sri Kuncoro, ngendikakaken lamona tema sing diangkat
neng pawai budaya mujudaken nyawijine musik lokal, beksan/tarian lokal, lan
busana lokal. Kanthi tema sing kaya kuwe mulane piranti tim karnaval sekang
Purbalingga nggunakna musik nganggo seperangkat gamelan, busanane nganggo
klambi bathik motif guwa lawa, lan tariane tarian kontemporer sing nggambarna
pesona wisata guwa lawa.
9. Tembang wonten pagelaran braen ingkang ngelingaken dhateng tiyang sedaya babagan
agama islam niku tembang….
A. Robanai C. Uwung-uwung
B. Tulung matulung D. Kawulatu
12. Klambi bathik guwa lawa yen ditulis nganggo aksara jawa….
A.?kLmBibqiguwlw.
B. ?kLmbbqikGuwlw.
C.. ?klmBiqikGuwlw.
D. ?kLmBibqikGuwlw.
13. ?wtekÓuau/wte[kprst]iy. Yen diwaca unine…
A. watek luhur watek para priyayi
B. watek luhur watek para satriya
C. watek luhur wateke para satriya
D. watek luhur wateke para priyayi
16. Ing taun kalih ewu pitulas, kesenian tradhisional khas Purbalingga ingkang
Sampun wiwit direvitalisasi,nggih niku…
A. manongan C. ebeg
B. ringgit wacucal D. lengger
18. Tembung sing diringkes supaya lewih rikat pangucapané. Lumrahé tembung sing
nduwéni rong wanda diringkes dadi sewanda kuwe diarani…
A. Tembung andhahan C. Tembung aran
B. Tembung rangkep D. tembung plutan
20. Bocah nom kae (weruh) (suwasana) peteng ndedet mlayu ngitir. Tembung ngisor kiye endi
sing pas kanggo ringkes tembung sing neng njero kurungan….
A. Weruh-swasana C. wruh-swasana
B. wruh-suasana D. weruh-suasana
Ukara neng ngisor kiye sing jumbuh karo isine paragraf nduwur yakuwe…
A. kawula muda luwih seneng karo budayane dhewek
B. Kesenian mancanegara lewih menarik tinimbang kesenian lokal
C. Generasi muda luwih seneng karo budaya lan kesenian mancanegara
D. Budaya mancanegara luwih unggul lan moden
22. " Kesenian niki sampun awis-awis ketingal lan kepireng. Wonten ingkang kepeksa
dimodifkasi supados langkung endah lan kewes.
Tembung modifikasi neng ukara kasebut nduweni teges….
A. ditambahi utawa diowahi C. digawe seneng
B. dikurangi D. dilestarikna
23. " Kesenian niki sampun awis-awis ketingal lan kepireng.
Tembung awis-awis basa ngokone …
A. Murah-murah C. larang- larang
B. Arang- arang D. uwis-uwis
24. Kesenian asli purbalingga melu pawai budaya. Tembung kesenian asli purbalinggaYen
tinulis ing aksara jawa, ….
a. ?kekeniynHsLi8u/bli=g.
b. ?keseniynasLi8u/bli=g.
c. ?keseniynHsLi8ubli=g.
d. ?keseniynHsLi8u/bli=g.
A.
25. " K e s e n i a n n i k i sampun awis-awis ketingal lan kepireng. Wonten ingkang
kepeksa dimodifkasi supados langkung endah lan kewes,
Trmbung kewes ana ing ukara ing nduwur nduweni teges….
A. Usaha C. lestari
B. Seneng D. kepenak ditonton
SINOM SINOM
Pangeran Kang sipat murah Panembahan senopatya,
njurungi kajating dasih, kang jumeneng ing Matawis
ingkang temen tinemenan iku kepareng lan mangsa,
pan iku ujare Dalil dhawuh nugrahaning Widdhi,
nyatane ana ugi, saturune lestari,
hanenggih Ki Ageng Tarub, saking berkahing leluhur,
wiwitira nenedha, mrih tulusing nugraha,
tan pedhot tumekeng siwi ingkang keri keri iki,
wayah buyut canggah warenge kang tampa wajib uga niruwa lelakonira.
29. Guru wilangan lan guru lagune tembang macapat sinom gatra kaping loro yakuwe…
A. 8i C. 7i
B. 8a D. 7a
30. Sinom kuwe tegese kanoman, minangka kalodhangan sing paling penting kanggoné wong
enom supaya bisa ngangsu kawruh seakeh- akehe.
Tembung ngangsu kawruh ngemu teges….
A. nggolet banyu C. nggolet ilmu
B. nggolet usaha D. nggolet wangsit
31. Guru wilangan lan guru lagune tembang Sinom ndhuwur kuwe….
A. 8-a, 8-i, 8-a, 8-i, 7-i, 8-a,7-u, 8-i, 12-a_
B. 8-i, 8-a, 8-a, 8-i, 7-i, 8-u,7-a, 8-i, 12-a
C. 8-a, 8-i, 8-a, 8-i, 7-i, 8-u,7-a, 8-i, 12-a
D. 8-a, 8-i, 8-u, 8-i, 7-i, 8-u,7-a, 8-i, 12-a
32. Tembang sinom ing nduwur ana pirang pada….
A. 3 C. 1
B. 9 D. 2
34. Sapa paraga kang dadi conto ana ing pada sji tembang sinom nduwur kuwe….
A. Leluhur C. Ki Ageng tarub
B. Siwi D. wayah buyut
36. Neng tembang sinom ndhuwur kuwe anak keturunane melu marisi prilakune paraga
amarga…
A. Uripe tansah gelem laku priyatin
B. Seneng aweh bebana marang wong liya
C. Uripe tansah seneng golek ilmu
D. Uripe seneng aweh pitutur marang wong liya
39. Ukara ngisor kiye endi sing nganggo tembung rangkep dwipurwa…
A. Bocah-bocah lagi padha playon neng ngarep umah.
B. Tujuane plesir kuwe kanggo nggolet sesawangan sing apik tur asri.
C. Pesisir segara kidul ombake pancen gedhe tur medeni yen kanggo langen.
D. Wis bola-bali dikandhani koh ajeg bae lelakone ya
40. Tembung kang wanda /suku kata wiwitane dirangkep utawa sing dirangkep wanda sing
ngarep diarani….
A. Dwipurwa C. Dwi lingga salin swara
B. Dwi wasana D. dwi lingga wantah
41. Kula ngaturaken sugeng rawuh lan sugeng lelenggahan sinambi ngedahapi pasugatan
ingkang sampun sumadya.
tembung lelenggahan, linggane…
A. Lelenggah C. lenggah
B. Lelungguh D. lungguh
42. Wingi esuk Budi tuku soto sokaraja. Tembung sing kecethak kandel neng ukara kasebut yen
diganti dadi tembung rangkep dwi purwa owah dadi….
A. tetuko C. tutuku
B. tituku D. tetuku
45. perangane ukara sing nudhuhaken jinise pagawean, mulane wasesa tansah kedadean sekang
tembung kriya (kata kerja) utawa tembung-tembung sing ginawekriya diarani….
A. Jejer C. lesan
B. Wasesa D. katrangan
48. Pusparini lagi nyirami kembang. Neng ukara kasebut kang nglungguhi perangan wasesa
yakuwe…
A. Kembang C. lagi nyirami
B. Lagi D. pusparini
49. Pak Danur maringi Dik agung dhuwit iuran. Ukara kasebut yen diudhal manut lungguhing
tembunge…
A. jejer – wasesa – lesan – katrangan
B. jejer – Wasesa – lesan- geganep
C. lesan – wasesa – katrangan – geganep
D. jejer – Wasesa – Katrangan – Katrangan
50. Kembang maware ditandur pak Roni wingi sore. Neng ukara kasebut tembung sing
nglungguhi perangan jejer yakuwe…
A. Kembang maware C. Pak Roni
B. Ditandur D. Wingi Sore
53.Tulisan aksara jawa ngisor kiye nek deganti aksara latin munine...
?becikKetitikHlketr.
54. Saben esuk mbok Wasti nyirami kembang nganggo gembor.
Udhalana ukara kuwe manut lungguhing tembunge!
sinom
Panembahan senopatya,
kang jumeneng ing Matawis
iku barang masa dhawuh,
inggih ingkang Hyang Widdhi,
saturune lestari,
saking berkahing leluhur,
mrih tulusing nugraha,
ingkang keri keri iki,
wajib uga niruwa lelakonira.
55. Tembang macapat sinom neng nduwur coba gancaraken nganggo basamu dhewe !
Kunci Jawaban
1. C. 11. D 21. C 31. C 41. C
2. B 12. D 22. A 32. D 42. D
3. B 13. C 23. B 33. C 43. C
4. A 14. C 24. D 34. C 44. C
5. C 15. A 25. D 35. A 45. C
6. B 16. A 26. D 36. A 46. A
7. C 17. C 27. D 37. D 47. C
8. B 18. D 28. A 38. C 48. C
9. D 19. B 29. A 39. A 49. B
10. B 20. C 30. C 40. A 50. A
5. Panembahan Senopati, sing dadi , iku ratu neng Mataram, kuwe tansah
nindakaken kabeh dhawuhe Hyang Widdhi ya Gusti Allah, tansah dadi
p a n g u w a s a n g a n t i t e k a n keturunane, tansah pikantuk kaberkahane
Gusti Allah, conto sing keri-keri kiye, wajib padha ditiru