Anda di halaman 1dari 14

MAKALAH PSIKOLOGI LINTAS

BUDAYA TENTANG BUDAYA DAN


INTELEGENSI

Disusun oleh kelompok 2:


1. Vanny Novita S. ( F.131.21.0118)
2. Maya Shohiyani (F.111.20.0043)
3. Ahmad Farih Khoirul F (F.111.20.0035)
4. Benny Irawan (F.111.20.0047)

FAKULTAS PSIKOLOGI
UNIVERSITAS SEMARANG
TAHUN AJARAN 2022/2023
KATA PENGANTAR

Puji syukur saya panjatkan kehadirat Tuhan, karena atas rahmatnya kami dapat
menyelesaikan makalah ini yang berjudul. “PSIKOLOOGI LINTAS BUDAYA TENTANG
BUDAYA DAN INTELEGENSI” Adapun tujuan dari pembuatan makalah ini adalah untuk
memenuhi tugas matakuliah “PSIKOLOGI LINTAS BUDAYA”
Kami menyadari bahwa pada penulisan makalah ini masih banyak terdapat kekurangan.
Oleh karena itu, kami mengharapkan saran dan kritik dari dosen yang membaca makalah ini
yang sifatnya membangun untuk kesempurnaan makalah ini.
Harapan kami semoga makalah ini bermanfaat bagi semua pihak yang membacanya.
Tidak lupa kami mengucapkan terimakasih kepada semua pihak atas dukungannya sehingga
terwujudnya makalah ini.

Semarang, 11 November 2023

penulis

i
DAFTAR ISI

Kata Pengantar..................................................................................................................i
Daftar Isi.............................................................................................................................ii
Bab 1 Pendahuluan............................................................................................................1
Budaya Dan Intelegensi.....................................................................................................1
A. Latar Belakang......................................................................................................1
B. Tujuan Penelitian ...................................................................................................2
C. Rumusan Masalah .................................................................................................2
Bab ll Pembahasan............................................................................................................3
A. Pengertian Budaya Dan Intelegensi….................................................................2
B. Faktor – Faktor Yang Mempengaruhi Intelegensi….........................................2
C. Hubungan Intelegensi Dengan Budaya…............................................................3
D. Peran Intelegensi Dalam Kehidupan Manusia....................................................4
Bab lll Penutup...................................................................................................................6
A. Simpulan.................................................................................................................6
B. Saran.......................................................................................................................6
Daftar Pustaka...................................................................................................................7

ii
BAB I
PENDAHULUAN
BUDAYA DAN INTELEGENSI

A. Latar Belakang
K e b ud a ya a n m e ru pa k a n h as i l p e r ol eha n ma nu s i a s e l a ma m
en j a l i n i nt e r ak s i k eh i d up an b a i k de n ga n l i n gk u n gan f i s i k m a up un
no n f i s i k . H a s i l p e r ol eh a n t e r s eb ut b e rgun a u nt uk m en i n gk a t k an
k u a l i t as h i d up m an us i a . P ro s es h ub un ga n a nt a r m a nu s i a d e n ga
n l i n gk unga n l u a r n ya t e l ah m e n gkis a hk a n su a t u r an gk a i an p
em b e l a j a r an s e c a ra a l ami a h . P ad a a k hi rn ya p r os e s t e r s e bu t m
am pu m e l ah i rk an s i s t em ga gas a n , t i nd a ka n d an h a s i l k a r ya m a n u s
i a . Di s i n i k eb ud a ya a n d ap a t di s imp ul k an s eb a gai h a s i l p emb e
l a j ar an ma nu s i a d e n ga n a l a m. A l am t e l ah m e ndi di k m a nu s i a m e l a
l ui s i t u asi t er t en t u ya n g m e mi c u akal b ud i m a nu s i a un t
uk m e n gel ol a ke a d a an m e nj ad i s es u a t u ya n g b e rgu n a b a gi k e hid up a n
n ya .
P a da d as a r n ya , p ro s es p en ye s u a i an m em a n g ak an di ha d a
pi ol eh i nd i vi du ya n g m e ma s uk i l i n gk un ga n ya n g baru d an ak a
n l ebi h su l i t j i k a p e rb ed a a n t e r s e bu t cu ku p j a uh . P e rb e d a an t er
s eb ut d ap a t m en c ak up b a h as a dan p ema h a ma n k ol ek t i v i t a s ata
u i n div i d ua l i s . In t e l e ge nsi m em p en ga r u hi p e nye s u a i a n d i r i s e se
or a n g t e rh a da p l i n gk u n gan n ya , o r a ng l a i n d a n di r i n ya s e n di r i . S
em ak i n t i n ggi t a r af i nt e l i gen s i n ya s e m a kin b a i k p e n ye s u a i an
di r i n ya dan l e bih m am pu be r e a ks i t e rh a d ap r a n gs a n gan li
n gku n ga n a t au or a ng lain de n ga n cara ya n g d ap a t d i t e r im a
. Hal i ni jelas a k an m e ni n gk a t k a n k on s ep diri, de mi ki an p
ul a s e ba l i k n ya .
Intelegensi mengacu pada kemampuan, bakat, dan pengetahuan yang secara umum
merujuk pada kemampuan-kemampuan mental maupun kognitif. Dimana perlu dipahami bahwa

1
sukses kecerdasan dalam memahami tentang intelegnsi bukan hanyasebagai sebuah prediktor
akademik kerja, tetapi juga sebagai prediktor keberhasilan dalam hidup. Yang mana ini
mendefinisikan sukses sebagai keterampilan dan pengetahuan dibutuhkan untuk sukses dalam
hidup, sesuai dengan definisi keberhasilan dalam konteks sosial budaya seseorang.
B. Tujuan Penelitian

1. Untuk mengetahui tentang pengertian intelegensi budaya dalam psikologi lintas budaya

2. Untuk mengetahui faktor dan peran intelegensi dan budaya dalam kehidupan manusia

C. Rumusan Masalah

1. Apa pengertian tentang intelegensi dan budaya dalam psikologi lintas budaya?

2. Bagaimana peran intelegensi dan budaya dalam kehidupan manusia?

2
B AB II
PE M B AH ASA N

A. Pe n g e r t i a n Bu da ya d an In te l eg en s i
M e nu r ut Yaq i n ( 20 0 5 ) m en ya t a k a n b a h w a b ud a ya a d a l a h se
su a t u ya n g ge n e r a l d a n sp e s i f i k . G en e r a l d a l am h a l i ni b e r a r t i s e t
i ap m a nu s i a d i d u ni a i ni m em pu nya i b ud a ya , s e d angk a n sp e s i f i k
b e r ar t i s e t i a p b ud a ya p a d a k e l o mp ok m as ya r a k a t b e rv a r i a s i a nt a r
a s a t u d an l a i nn ya . S ed an gk an Tyl o r ( H . A . R Til a ar, 20 02 ) j u ga b e
rpe n d ap a t b ah w a bu da ya a d a l ah su a t u k e s e l u r uh a n ya n g k om pl ek s
d a r i p e nge t a h ua n , k ep e r c a ya a n , s en i , m or a l , h u kum , ad a t i s t i ada t
, s e r t a k em am pu an - k em am pu a n d a n k e bi as a a n l a i nn ya ya n g d i p e ro l
eh m anu s i a s eb a ga i a n ggo t a m as ya r a k a t .
M e nu r ut W. St e rn ( S uj an t o , 2 00 4 ) m e n y a t a k a n b ah w a i nt e
l e ge n s i a d a l a h k es a n ggu p an j iw a u nt uk d a pa t m en ye s u a i k a n di r i d
en ga n c ep a t d an t e p a t d a l am s i t u a s i ya n g b a r u . S ed angk a n , C ro w
d an C ro w ( Ti r t on e go ro , 2 0 06 ) m e n ya t a k a n b a h w a i n t e l e ge nsi a d a l
a h i s t i l a h ya n g dit e r ap k an unt uk s e mu a a kti vit a s ya n g b er k a i t a n
d enga n p ro se s me nt a l . Be be r a pa as p ek i nt e l e ge ns i ant a r a l a i n d a
ya i n ga t , d aya i m a j i n asi , p e n a l a r a n d a n b e ntu k - b e nt uk k e gi a t an
m en t a l l a i n n ya .

B. Fa k t o r- Fak to r Yang M e mp eng a ruhi In t e l eg e nsi


Fa t ma wi ya t i ( 2 01 8 ) m e n ya t a k a n b a hw a f akt o r ya n g me m p
en g a r uhi i nt e l e ge ns i i n div i du di ant a r a n ya ya i t u :
1. Fa k t o r Ke tu run an
Fa t ma wi ya t i ( 20 18 ) i nt e l e ge ns i s eo r an g i nd i vi du b e ra s a l d a r
i f a kto r k e t u ru n an . Pe n e l i t i a n m e mb ukt i k a n b a h w a ko r e l as i Te
s IQ d a r i s a t u k e l u a rga s e kit a r 0 , 5 0 d an di a nt a r a ana k k em b a r d i h
as i l ka n k o re l asi Tes IQ ya n g s a n ga t t i n ggi ya i t u m e n ca p a i 0 , 90 .
A d a pu n p e n e l i t i an p a d a a na k ya n g d i a d op s i m en unj uk k an b a
3
hw a IQ m e r ek a b e r ko r e l as i s ek i t a r 0 , 40 - 0 , 50 d e n ga n a ya h d a n i bu
se b en a r n ya d a n s e b a l i kn ya k o r e l a s i IQ a n a k d e n gan a ya h d a n i bu
an gka t h a n ya b e r k i s a r 0 , 10 - 0 , 2 0 .

4
2. Fa k t o r L ingku ng an
M e nu r ut Az w a r ( 2 0 11 ) , p ro s es l i n gk u n gan j u ga be r p e
n ga ru h t e rh a d ap i nt e l e ge ns i a t au da p a t dis eb ut d en ga n p r os es b
e l a j a r. P r os es b e l a j a r m en ye b a b ka n p e rb e da a n p e r i l a k u an t ar i n
div i d u . M e l a l ui p ros es b e l a j a r, pe n ga r uh b u da ya secara t i d ak
l a n gsu n g j uga m e mp e n ga ru hi i nd i vi du . St an d ar t d an no rm a s osi a
l ya n g b e r l a ku p ada su a t u k e l om po k b u da ya t e mp a t i nd i v i d u be
r ad a a ka n m en j adi a c u an i n div i d u d a l a m b e r pik i r da n b e rp e r i l
a ku .
D e n ga n d e mik i an , f a kt o r k e t u ru n an da n p en ga r uh l i n gk u n ga n
t e mp a t i nd i vi du be r a d a a ka n sa l i n g m em b entu k s i f a t da n k a r ak t e r i
n div i d u , d a l am h a l i ni t e rm as uk k ap a s i t a s i nt e l ege n s i n ya , s eh
i n gga a k an t e rd a pa t p e r b ed a an p a d a se t i a p di r i i n di vid u .

C. Hu bung an In t e l ege ns i d en gan Bud aya


Ste nb e rg d a l am t ul i s an ya n g b e r j udu l “ I n t e l l i g e n c e and
C ul t ure ” m e n gk a j i t en t a n g b a ga im a n a bu d a ya m emb e nt uk p en ge r
t i a n - p en ge r t i an i nt e l e ge ns i d a n m en gi mpl e me nt a s i k a n t e rh a d ap s u
a t u i lm u . Stu di Li n t as Bu d a ya d a n Mul t i bu d a ya m e n ge n a i i nte l e ge
ns i m en un j u kk a n b a hw a Tes IQ t i d ak s e l a l u v a l i d m e n guk ur i nt e l
e ge n s i i nd i vi du , h a l i ni d i k a r en a ka n t e rd a p a t pe n ga r uh ba h as a
d an ko nt e ks bu d a ya . Mi sa l n ya , a n ak - a nak i mi gr a n ya n g t i d ak t
er l a l u f a s i h m en ggu n a k an Ba h as a In ggr i s , t ent un ya a k a n m en ga l
ami k es uli t an d a l a m m e n gi ku t i Tes In t e l e gens i ( D a l am Bah a s a In ggr i
s ) , s eh i n gga m e r ek a r e nt an m e nd a p a t ka n S ko r IQ ya n g r e n d a h p ad
a a k hi r t e s . D emi ki an j u ga d i In d on e s i a , Tes IQ ya n g b i a s a di gu
na k an di J a k a r t a s e p e r t i t es u nt uk s e l ek s i ka r ya w a n , be l u m t e
n t u v a l i d un t uk d i gun a k an di d ae ra h - d ae r a h l a i n k ar e n a p en ga
r u h b ud a ya d a n ba h as a ( d i a l ek ) ya n g b e r b ad a .
Te r d ap a t p e r de b a t an m e n ge na i p er b eda a n IQ d a l a m m a sya r a
k a t d an k e l om po k e t nis t e r t e n t u ya n g d i s e b ab ka n ol eh f ak t o r h e r ed
5
i t as ( ke t u r un an ) , s e b a gai m an a d a l a m p e n e l i t i an J e ns e n ( 2 00 0 ) m en
unj uk k an b ah w a ra t a - r a t a

6
A f r i ca n - A m er i ca n m em i l i ki sk o r IQ ya n g l e bi h r en da h diba
ndi n gk an E u ro p e an - Am e r i c ans . Le b i h l an j u t , pa d a p e n e l i t i an t e r
se b ut m en ya t a k a n b a h w a 80 % i nt e l e ge n s i s es e o ra n g d i p en ga r u hi ol
e h f ak t o r bi ol o gi s .
Ste nb e rg ( 19 85 ) m e n gaj uk a n teori i nt e l e gen s i b e rda s a r ka
n t i ga s ub t eo r i t e rp i s a h , ya i t u In t e l e gens i C o n t e x t u a l , E x p e r i e n t a l , d
a n C o m p o n e n t i a l . In t e l e ge ns i C o n t e x t u a l a d a l a h k em am pu an i n div i d
u d a l am b e r a da pt a s i d en ga n l i n gk un ga n d a n ma m pu m en ye l e s a i k
an m as a l ah d a l am s i t u a s i t e r t e nt u . In t e l e ge ns i E x p e r i e n t a l ad a l a h k
em a mp ua n i n div i d u u ntuk m em f o rmu l asi k an ide-ide b a ru . In t e
l e ge nsi Componential a da l ah k e m amp u an i n di vid u un t u k b er pi ki
r s e c a r a a bst r a k , m en go l ah i n f o rm asi d a n m en e ntu k an apa ya n g p e
r l u d i l aku k an . Teo r i i ni l ebi h b e r f ok us p a d a p r os e s ya n g m e nd a s
ari p e mik i r a n i nd i vi du di b an di ngk a n p ad a h asil p e mik i ra n t er t
ent u .
Be r a ga m s t ud i m em p e l a j a r i s ek e l om po k i ndi vi du di an t
ar a n ya i nt e l e ge ns i s eb a gai ad a pt as i t e r h ad ap l i n gk un ga n s a n ga t
re l ev a n . Te o r i k e c e rd a s an m en ya t a k an b ah w a suatu k e se im ba n
ga n ke m am pu a n h a r us d i c ap a i s e hin ga u nt uk b e r ad a pt as i d an
m e mb en t u k serta m emi l i h l i n gk un ga n ya n g se s u a i . Mi s a l n ya ,
se o r a n g i n div i d u de n ga n p en di dik a n p e rgu r u an t i n ggi, b i as an ya
m e mil i ki b an ya k pi l i h a n d a r i p ad a s eo r a n g i nd i vi du ya n g m e nga l
a i dropout d a r i pe rgu r u an t i n ggi , unt uk m en u nj a n g k e l ul us a nn ya .
J adi , b a gai ma n a i n di vi du m en ye s u a i ka n dan m e mil i h l i n gk un
ga n h a ru s se l a l u dii n ga t d ar i se gi p e l u a n g ya n g t e r s e di a .

D. Pe r a n In t e l eg en s i d ala m Ke hid upan M a nusi a


M e nu r ut Bin e t ( S ur ya b r a t a , 2 00 4 ) m en ya t a k a n b ah w a t er d a p
a t t i ga m a c am s i f a t h a ki k a t i nt e l e ge ns i ya i t u :
1. K e c e nd e r un ga n un t u k me n e t ap k an d an m em p er t ah a nk a n
a t au m em p e r j u a n gk an t u j u a n t e r t en t u . Se m a kin c e r da s s es e
o r an g , a kan s e ma ki n c a ka p d a l am m en e nt uk a n t uj ua n .
7
2. K e m am pu an u nt uk m e n ga da k an p e n ye s u a i an d e n ga n m a ks ud m
en c a pai t uj ua n . S e ma ki n c e r d as s e se o r an g , a k an l eb i h m am pu u
ntuk

8
m e n ye s u a i k an ca r a - c a r a m en gh a d ap i s e su a t u d en ga n s em e s t i
n ya d a n l e bih m am pu u nt uk b e rpi ki r k r i t i s .
3. K e m am pu an un t u k m e n gkr i t i s di r i se n di r i , k em a mp ua n u nt uk
be l a j ar d a r i k es a l a h an . Sem a kin c e rd a s s es eo r a n g , k em am pu a
n u nt uk s e l a l u b e l a j a r da r i ke s a l ah a n s em ak i n t i n ggi.

9
B AB II I
PE N UT U P

A . Si mpul an
In t e l e ge n s i da n bu d a ya m e m i l i ki a r t i dim a n a bu d a ya m em
b ent uk p e n ge r t i an - p e n ge r t i a n i n t e l e ge nsi d an m en gim pl em e nta s
i k an t e rh a dap s u a t u i lm u . In t e l ege n s i j u ga s eb a ga i a d a pt as i t er
h ad a p l i n gku n ga n ya n g s a n gat r e l ev a n . Intelegensi dalam budaya diperlukan
untuk menunjang kemampuan seseorang dalam berbudaya dan bersosial agar mencapai
keseimbangan dan kesetaraan antar individu dalam lingkungan sosial.

B . S a ran
P e nti n gn ya k e b ud aya a n d a l am ke hi du p an m an usi a ya n g k em
ud i an m e nd as a r i b a h w a ke b ud a ya a n t i d ak bis a d i l ep a sk a n da r i p e nd
i di k an k a r en a k e bu d a ya a n m e milik i p en ga r uh d a l a m p r os e s ko gni t i f
i n di vi du .

1
0
DAFTAR PUSTAKA
Azwar, S. (2011). Pengantar Psikologi Inteligensi. Yogyakarta: Pustaka Pelajar
Fatmawiyati, Jati. (2018). Telaah Inteligensi. Magister Psikologi. Universitas Airlangga
H.A.R. Tilaar. (2002). Pendidikan Kebudayaan dan Masyarakat Madani Indonesia. Bandung:
PT. Remaja Rosda Karya
Sternberg, RJ. (1985). Metaphors of Mind. New York: Cambridge University
Sujanto, Agus. (2004). Psikologi Umum, 1 ed. Jakarta: Bumi Aksara
Suryabrata, Sumadi. (2004). Psikologi Pendidikan. Jakarta: PT Raja Grafindo
Tirtonegoro, Sutratinah. (2006). Anak Supernormal dan Program Pendidikannya. Jakarta: Bumi
Aksara.
Yaqin, M, Ainul. (2005). Pendidikan Multikulturalisme Cross-Cultural Understanding, Untuk
Demokrasi dan Keadilan. Yogyakarta: Pilar Media

1
1

Anda mungkin juga menyukai