113 43 Final Fizik DLP t4 Fasa 3-90-161

BAB 6 : CAHAYA DAN OPTIK
CHAPTER 6 : LIGHT AND OPTICS
6.1 PEMBIASAN CAHAYA

REFLECTION OF LIGHT
6.1.1 PEMBIASAN CAHAYA

REFRACTION OF LIGHT
❖ Pembiasan cahaya merupakan satu fenomena yang berlaku apabila cahaya merambat
melalui 2 medium berlainan ketumpatan optic.
Refraction of light is a phenomenon when light propagates through 2 mediums with
different optical densities
❖ Pembiasan cahaya bermaksud pembengkokan cahaya apabila cahaya merambat melalui
dua medium berlainan ketumpatan optic disebabkan oleh perubahan halaju cahaya
Refraction of light is the bending of light when it passes through medium with different
optical densities due to the change of velocity of light.
❖ Pembiasan cahaya yang berlaku adalah seperti berikut:
Refraction of light occurs as below:
a. Sinar akan terbias menjauhi garis

normal jika merambat daripada
medium lebih tumpat ke medium
kurang tumpat
The light refract away from normal

line when travel from denser to the
less dense medium.
b. Sinar akan terbias mendekati garis

normal jika merambat dari medium
kurang tumpat ke medium lebih
tumpat.
The light refract towards normal line

when travel from less density to
denser medium
c. Sinar tidak dibiaskan jika merambat

sepanjang garis normal.
Light does not refract when travel

along normal line
| MODUL KSSM FIZIK TINGKATAN 4 88

6.1.2 INDEKS BIASAN
REFRACTIVE INDEX
❖ Indeks biasan, n, menentukan darjah pembengkokan alur cahaya apabila cahaya merambat
dari vakum ke suatu medium
Refractive index, n, shows the degree of bending of the light rays when travel from vacuum
through a medium
❖ Indeks biasan di takrifkan sebagai nisbah laju cahaya di dalam vakum kepada laju cahaya di
dalam medium
𝑙𝑎𝑗𝑢 𝑐𝑎ℎ𝑎𝑦𝑎 𝑑𝑖 𝑑𝑎𝑙𝑎𝑚 𝑣𝑎𝑘𝑢𝑚 𝑐

n= 𝑙𝑎𝑗𝑢 𝑐𝑎ℎ𝑎𝑦𝑎 𝑑𝑖 𝑑𝑎𝑙𝑎𝑚 𝑚𝑒𝑑𝑖𝑢𝑚
= 𝑣
di mana c = 3 x 108 ms-1
Refractive indexs is defined as ratio of velocity of light in a vacuum towards velocity of

light in a medium
𝑣𝑒𝑙𝑜𝑐𝑖𝑡𝑦 𝑜𝑓 𝑙𝑖𝑔ℎ𝑡 𝑖𝑛 𝑣𝑎𝑐𝑢𝑢𝑚 𝑐
n= 𝑣𝑒𝑙𝑜𝑐𝑖𝑡𝑦 𝑜𝑓 𝑙𝑖𝑔ℎ𝑡 𝑖𝑠 𝑎 𝑚𝑒𝑑𝑖𝑢𝑚
= 𝑣
whereas c = 3 x 108 ms-1
6.1.3 HUKUM SNELL

SNELL’ S LAW
❖ Hukum pembiasan cahaya bagi cahaya yang merambat antara 2 medium adalah :
Law of refraction of light for the light that propagates between 2 medium states that
• Sinar tuju, sinar biasan dan garis normal bertemu pada satu titik dan berada pada
satah yang sama
incidence ray, refractive ray and normal line are lie in a same plane
Di mana / Where
• Hukum Snell :
Snell’s Law
n1 sin θ1 = n2 sin θ2 n1 = indeks biasan medium 1
maka refractive index medium 1
whereas n2 = sin θ1 n2 = indeks biasan medium 2
n1 sin θ2 refractive index medium 2
θ1 = sudut tuju dalam medium 1
Apabila medium 1 adalah udara incident angle in medium 1
When medium 1 is air θ2 = sudut biasan dalam medium2
n1 = 1 refraction ansgle in medium 2
n = sin i i = sudut tuju dalam udara
sin r incident angle in air
r = sudut biasan dalam medium
refraction angle in a medium

6.1.4 DALAM NYATA DAN DALAM KETARA
REAL DEPTH AND APPARENT DEPTH
Fenomena dalam nyata dan dalam ketara.

1. Dalam nyata ialah jarak objek dari
Real depth and apparent depth phenomenon.
permukaan air.
Real depth is a distance of object
from a surface of water.
2. Dalam ketara ialah jarak imej dari

permukaan air.
Apparent depth is a distance of image
from surface of water.
3.Hubungan antara indeks biasan

dengan dalam nyata dan dalam ketara
di beri oleh persamaan:
The relationship between
Refractive index real depth and
apparent depth is state as equation
below:
Sekeping duit siling kelihatan lebih dekat dengan
permukaan air 𝐷𝑎𝑙𝑎𝑚 𝑛𝑦𝑎𝑡𝑎
A coin appears closer to the surface of water. n=
𝐷𝑎𝑙𝑎𝑚 𝑘𝑒𝑡𝑎𝑟𝑎
𝑅𝑒𝑎𝑙 𝑑𝑒𝑝𝑡ℎ
n=
𝐴𝑝𝑝𝑎𝑟𝑒𝑛𝑡 𝑑𝑒𝑝𝑡ℎ
𝐻
n=
ℎ

LATIHAN
EXERCISE
Kertas 1 (Objektif)
Paper 1 (Objective)
1. Rajah 1 di bawah menunjukkan satu sinar cahaya merambat dari air ke udara. Indeks
biasan air ialah 1.33.
The Diagram 1 below shows a light ray propagating from water to air. The refractive
index of water is 1.33.
Rajah 1/ Diagram 1
Berapakah sudut biasan?
What is the angle of refraction?
A 22.1° C 48.8°
B 41.7° D 60.0°
2 Rajah 2 menunjukkan sinar cahaya diarahkan ke blok kaca.

Diagram 2 shows a ray of light directed to a glass block.
Rajah 2/ Diagram 2
Pernyataan manakah yang betul?
Which statement is correct?
A Sudut tuju sama dengan sudut biasan
The incident angle is equal to the refracted angle
B Cahaya merambat lebih laju apabila memasuki blok kaca

The light travels faster as it enters the glass block
C Cahaya terbias mendekati normal apabila memasuki blok kaca

The light refracts towards normal as it enters the glass block
D Kecerahan cahaya bertambah apabila ia merambat di dalam blok kaca

The brightness of light increases as it travels in the glass block

3. Rajah 3 di bawah menunjukkan keadaan perkataan PHYSICS dilihat melalui suatu kanta
pembesar.
Diagram 3 below shows the appearance of the word PHYSICS as seen through a
magnifying lens.
Rajah 3/ Diagram 3
Fenomena cahaya manakah yang menerangkan situasi ini?

Which light phenomenon explains this situation?
A Pantulan C Pembiasan
Reflection Refraction
B Pembelauan D Pantulan dalam penuh
Diffraction Total Internal Reflection
4 Rajah 4 di bawah menunjukkan kedudukan ketara seekor ikan dilihat oleh seorang
pemerhati yang berdiri di pinggir sebuah tasik.
Diagram 4 below shows the apparent position of a fish as seen by an observer standing
by a lake.
Rajah 4/ Diagram 4
Antara titik A, B, C dan D, yang manakah kedudukan sebenar ikan itu?

At which point, A, B, C or D, is the actual position of the fish?
5 Halaju cahaya dalam udara ialah 3.0 × 108 m s-1.

Berapakah halaju cahaya dalam sebuah blok kaca dengan indeks biasan 1.60?
The velocity of light in air is 3.0 × 108 m s-1.
What is the velocity of light in a glass block of refractive index 1.60?
A 5.6 × 10-10 m s-1 C 4.8 × 108 m s-1

B 5.3 × 10-9 m s-1 D 1.9 × 108 m s-1

6 Jadual 1 di bawah menunjukkan indeks biasan bagi air dan kaca.
Table 1 below shows the refractive indices of water and glass.
Jadual / Table 1
Berdasarkan maklumat dalam Jadual di atas, sinar cahaya, A, B, C atau D, yang

manakah dalam Rajah 5 di bawah adalah betul?
Based on the information in Table above, which light ray, A, B, C or D, in Diagram 5
below is correct?
Rajah 5/ Diagram 5
7. Rajah 6 di bawah menunjukkan satu sinar cahaya melalui satu bongkah kaca.
Indeks biasan bagi kaca itu ialah 1.54.
Diagram 6 below shows a ray of light passing into a glass block.
The refractive index of the glass is 1.54.
Rajah 6/ Diagram 6
Berapakah sudut tuju?
What is the angle of incidence?
A 19.7° C 54.7°
B 33.7° D 58.0°

8 Rajah 7 di bawah menunjukkan lintasan cahaya merambat dari udara ke cecair X.
Diagram 7 below shows the path of light travelling from air into liquid X.
Rajah 7/ Diagram 7
Berapakah indeks biasan cecair X?
What is the refractive index X?
A 0.17 C 1.68
B 1.46 D 2.00
9. Rajah 8 menunjukkan satu objek, O, berada di bawah sebuah blok kaca dan imejnya, I,
diperhatikan dari kedudukan tegak di atas blok kaca itu.
Diagram 8 shows an object, O, that lies underneath a glass block and its image, I, is
observed from a position directly above the glass block.
Rajah 8/ Diagram 8
Indeks biasan, n, ditentukan oleh
The refractive index, n is determined by
A. 𝑄 C 𝑄+𝑅
n=𝑅 n= 𝑅
B. 𝑅 D. 𝑄+𝑅
n= 𝑄+𝑅 n = 𝑄

10. Rajah 9 menunjukkan seorang budak kelihatan pendek apabila berenang di kolam.
Kedalaman air kolam. Kedalaman air kolam ialah 1.2m Indeks biasan air ialah 1.33.
Diagram 9 shows a boy appearing shorter when he is in a swimming pool. The depth of
the water in the pool is 1.2m. The reflective index of water is 1.33.
Rajah 9 / Diagram 9
Berapakah dalam ketara bagi kolam itu?

What is the apparent depth of the pool?
A 0.1m C 0.9m
B 0.3m D 1.1m
Kertas 2 ( bahagian A)
Paper 2 (Section A)
1 Rajah 10.1 menunjukkan sebatang pembaris kelihatan bengkok di dalam air.

Diagram 10.1 shows a ruler appeared bend in water.
Rajah 10.1
Diagram 10.1
(a) (i) Namakan fenomenon cahaya yang terlibat.

Name the light phenomenon involved.
……………………………………………………………………………….………...
[1 m]

(ii) Terangkan bagaimana fenomenon cahaya dalam (a)(i) berlaku.
Explain how the light phenomenon in (a)(i) happened.
………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………….
[2 m]
(b) Rajah 10.2 menunjukkan seorang lelaki menembak seekor ikan yang
diperhatikannya di dalam air. Tembakannya tidak mengena ikan tersebut.
Diagram 10.2 shows a man shooting a fish as seen by him in water. His shooting
does not hit the fish.
Rajah 10.2/ Diagram 10.2

(i) Beri satu sebab mengapa tembakannya tidak mengena ikan tersebut.
Give one reason why his shooting fails to hit the fish.
…………………………………………………………………………………….
[1 m]
Pada Rajah 10.2
On Diagram 10.2,
(ii) lukis dua sinar cahaya untuk menentukan kedudukan sebenar ikan itu.
draw two light rays to determine the actual position of the fish.
[2 m]
(iii) tanda dengan X kedudukan sebenar ikan itu.
mark with X the actual position of the fish
[1 m]
( c) Beri satu cadangan bagaimana untuk menembak ikan dengan tepat.

Give one suggestion how to shoot the fish accurately.
……………………………………………………………………………………………….
[1 m]

(d) Laju cahaya di dalam udara dan dalam air adalah 3.0 × 108 m s–1 dan
2.25 × 108 m s–1, masing-masing.
The speed of light in air and in water are 3.0 × 108 m s–1 and 2.25 × 108 m s–1,
respectively.
Hitung:
Calculate:
(i) Indeks biasan air.
The refractive index of water.
[2 m]
(ii) Kedalaman sebenar ikan tersebut dalam air apabila kedalaman ketara
adalah 1.8 m
The real depth of fish in water when the apparent depth is 1.8 m.
[2 m]
2. Rajah 11.1 dan Rajah 11.2 menunjukkan kedudukan imej yang dilihat oleh pemerhati
apabila dua syiling yang serupa diletakkan dibawah dua blok kaca yang berlainan. blok
kaca itu mempunyai ketebalan yang sama tetapi indeks biasan yang berbeza.
Diagram 11.1 and Diagram 11.2 shows the positions of the image seen by the observer
when two identical coins are placed under two different glass block. The glass block has
different thickness but same refractive index.
Rajah 11.1
Diagram 11.1
Rajah 11.2
Diagram 11.2

(a) Tandakan (√) jawapan yang betul pada kotak yang disediakan .Indeks biasan boleh
ditentukan melalui:
Tick (√) the correct answer in the box provided. The refractive index of the glass
can be determined by:
𝐷𝑎𝑙𝑎𝑚 𝑁𝑦𝑎𝑡𝑎 𝑅𝑒𝑎𝑙 𝐷𝑒𝑝𝑡ℎ

𝐷𝑎𝑙𝑎𝑚 𝐾𝑒𝑡𝑎𝑟𝑎 𝐴𝑝𝑝𝑎𝑟𝑒𝑛𝑡 𝐷𝑒𝑝𝑡ℎ
𝐷𝑎𝑙𝑎𝑚 𝐾𝑒𝑡𝑎𝑟𝑎 𝐴𝑝𝑝𝑎𝑟𝑒𝑛𝑡 𝐷𝑒𝑝𝑡ℎ

𝐷𝑎𝑙𝑎𝑚 𝑁𝑦𝑎𝑡𝑎 𝑅𝑒𝑎𝑙 𝐷𝑒𝑝𝑡ℎ
[1 m]
(b) Perhatikan Rajah 11.1 dan Rajah 11.2
Obseve Diagram 11.1 and Diagram 11.2
(i) Bandingkan dalam nyata duit syiling itu
Compare the real depth of the coin.
…………………………………………………………………………………………
[1 m]
(ii) Bandingkan dalam ketara duit syiling itu yang dilihat oleh pemerhati.
Compare the apparent depth of the coin seen by the observer.
………………………………………………………………………………………….
[1 m]
(iii) Hubungkaitkan dalam nyata dengan dalam ketara
Relate the real depth to the apparent depth.
………………………………………………………………………………………….
[1 m]
(iv) Namakan fenomena cahaya yang terlibat.
Name the light phenomenon involved.
…………………………………………………………………………………………
[1 m]
(c) Rajah 11.3 menunjukkan rajah sinar yang tidak lengkap
Diagram 11.3 shows incomplete ray diagram.
Lengkapkan rajah sinar untuk menunjukkan bagaimana imej dibentuk
Complete the ray diagram to show how the image is formed.
[3 m]

3. Rajah 12.1 menunjukkan satu sinar cahaya bergerak dari udara ke dalam cecair A.
Rajah 12.2 menunjukkan satu sinar cahaya bergerak dari udara ke dalam cecair B
Diagram 12.1 shows a ray of light entering from air into liquid A
Diagram 12.2 shows a ray of light entering from air into liquid B
Rajah 12.1/ Diagram 12.1 Rajah 12.2 / Diagram 12.2
(a) (i) Bandingkan laju cahaya dalam cecair dengan laju cahaya dalam udara.
Compare the speed of light in the liquid and the speed of light in the air.
……………………………………………………………………………………
[1 m]
(ii) Nyatakan ciri sepunya bagi pembengkokan sinar cahaya dalam Rajah 12.1
dan Rajah 12.2.
State the common characteristic for the bending of light in Diagram 12.1 and
Diagram 12.2.
…………………………………………………………………………………….
[1 m]
(iii) Nyatakan hubungan antara perubahan laju dengan arah pembengkokan arah
sinar cahaya apabila sinar cahaya dari satu medium ke medium yang lain.
State the relationship between change in the speed of light and the direction of
bending of light when the light moves from one medium to another medium.
…………………………………………………………………………………………..
[1 m]
(iv) Namakan fenomena yang ditunjukkan dalam Rajah 12.1 dan Rajah 12.2.
Name the phenomenon shows in Diagram 12.1 and Diagram 12.2.
……………………………………………………………………………………..
[1 m]

(b) Rajah 12.3 menunjukkan satu titik P pada dasar satu kolam kelihatan pada titik Q
kepada seorang pemerhati.
Diagram 12.3 shows a point P at the bottom of a swimming pool appears to be the
point Q to the observer.
(i) Lengkapkan Rajah 12.3 dengan melukis sinar cahaya untuk menunjukkan
bagaimana imej titik P kelihatan pada titik Q.
Complete Diagram 12.3 by drawing the light rays to shows how the image of
the point Q is formed.
[2 m]
(ii) Hitung indeks biasan air dalam kolam renang itu.

Calculate the refractive index of water in the swimming pool.
[2 m]

6.2 PANTULAN DALAM PENUH
TOTAL INTERNAL REFLECTION
1. Apabila sinar cahaya memasuki dari medium lebih tumpat (kaca) ke medium kurang tumpat
(udara), ia akan dibiaskan menjauhi garis normal
When light enters from a denser medium (glass) to less dense medium (air), it is bent or
refracted away from the normal.
2. Sinar pantulan yang lemah juga dapat dikesan
A small part of the incident ray is reflected inside the glass.
3. Apabila sudut tuju, i meningkat, sudut biasan,r juga meningkat.

As the angle of incidence, i increases, the angle of refraction, r also increases.
4. Apabila sudut biasan mencapai 90o sinar dibiaskan di sepanjang sempadan permukaan kaca
dan udara
When the angle of refraction reaches 90o, the light is refracted along the boundary
5. Sudut tuju dalam medium berketumpatan tinggi dipanggil sudut genting,c .
This angle of incidence in the denser medium is called the critical angle, c.
6. Sudut genting ialah sudut tuju dalam medium yang berketumpatan optik tinggi apabila sudut
biasan dalam medium berketumpatan optik rendah sama dengan 90o
The critical angle is defined as the angle of incidence in the denser medium when the angle of
refraction in the less dense medium is 90o.
Incident ray reflected ray
1
Indeks biasan =
sin 𝑐
Refractive index
7. Apabila sudut tuju melebihi sudut genting, tiada sinar biasan. Cahaya dipantulkan sepenuhnya
ke dalam kaca.
The angle of incidence is increased further so that it is greater than the critical angle, the light
is not refracted anymore but is internally reflected.

8. Fenomena ini dipanggil pantulan dalam penuh
This phenomenon is called total internal reflection
9. Pantulan dalam penuh hanya berlaku apabila cahaya merambat dari medium berketumpatan
optik tinggi ke medium berketumpatan optik rendah.
Total internal reflection occurs when a light ray passes from a denser medium towards a less
dense medium with the angle of incidence greater than the critical angle of the medium.
SYARAT BERLAKUNYA PANTULAN DALAM PENUH:

a. Cahaya mesti merambat dari medium yang lebih tumpat ke medium yang kurang tumpat.
light ray enters from a denser medium towards a less dense medium
b. Sudut tuju mesti melebihi sudut genting, c (i>c)

light ray enters from a denser medium towards a less dense medium
FENOMENA SEMULAJADI PANTULAN DALAM PENUH DALAM KEHIDUPAN HARIAN
1. Logamaya/ Mirage
2. Pembentukan Pelangi/
Formed of Rainbow
3. Priskop berprisma /
Prism periscope

LATIHAN
EXERCISE
Kertas 1 (Objektif)
Paper 1 (Objective)
1 Sudut genting bagi suatu bongkah kaca semibulatan ialah 42º. Rajah manakah yang
menunjukkan pantulan dalam penuh?
A critical angle of a semicircle glass block is 42º. Which diagram shows a total internal
reflection?
A C
41° 42 °
B D
42 ° 45 °
2 Sudut genting bagi sempadan kaca-udara ialah c.

Rajah yang manakah menunjukkan laluan sinar cahaya yang betul?
The critical angle for a glass-air boundary is c.
Which diagram shows the correct path of the light ray?
A C
B D

3 Rajah 3 menunjukkan suatu sinar cahaya merambat dalam satu blok yang lutsinar. Apakah
sudut genting bagi blok itu?
Diagram 3 shows a ray of light propagating in a transparent in a transparent block. What is the
critical angel of the block?
Rajah 3/ Diagram 3
o
A 25 C 45 o
B 35 o D 55 o
4 Rajah 4 menunjukkan sinar X ditujukan ke dalam blok kaca. Sudut genting kaca itu ialah 42 o.
Ke manakah arah sinar X merambat dari titik Y?
Diagram 4 show a ray, X is directed into a glass block. The critical angel of the block is
42 o. Which direction do the light travel from point Y?
Rajah 4 / Diagram 4
5 Rajah 5 menunjukkan suatu sinar cahaya P merambat dari air ke udara dengan sudut tuju 39 o .
Jika sudut genting air ialah 39 o pilih lintasan cahaya yang betul selepas melalui titik O?
Diagram 5 shows a light ray P travelling from water to air at an angle of incidence of 39 o . If the
critical angle of water is 39 o choose the correct path of light after passing through point O
Rajah 5 / Diagram 5
A OQ C OR
B OS D OT

6 Rajah 6 menunjukkan cahaya merambat melalui satu kabel gentian optik.
Diagram 6 shows a light ray travelling through a fiber optic cable
Rajah 6 / Diagram 6
Antara yang berikut, manakah mengaitkan hubungan antara ketumpatan bahan X dan bahan Y
dengan betul?
Which of the following relate the density of material X and material Y correctly?
A Keumpatan X > Ketumpatan of Y C Ketumpatan X = Ketumpatan Y

Density of X > Density of Y Density of X = Density of Y
B Ketumpatan X < Ketumpatan Y
Density of X < Density of Y
7 Rajah 7 menunjukkan satu sinar cahaya P ditujukan kepada satu bongkah kaca semibulatan.
Sudut genting kaca itu ialah 42 o . Ke arah manakah sinar itu bergerak dari titik O?
Diagram 7shows a light ray, P is directed to the centre O of semicircular glass block. The critical
angle of the glass is 42 o. In which direction does the light move from point O
45
Rajah 7 / Diagram 7

8 Rajah 8 menujukkan lintasan cahaya yang dipancar ke dalam sebuah kaca plumbum.
Berapakah sudut genting bagi kaca tersebut?
Diagram 8 shows a light ray enters the lead glass with an angle. What is the critical angle of the
lead glass?
Rajah 8 / Diagram 8
A 35 o C 50 o
B 39 o D 69 o
Kertas 2 (Bahagian A)
Paper 2 (Section A)
9 Rajah 9 menunjukkan satu sinar cahaya ditujukan secara normal ke sisi AB bagi sebuah
prisma kaca. Diberi bahawa indeks biasan bagi prisma itu ialah 1.5
Diagram 9 shows a light ray which directs normally at the side AB of a glass prism. Given
that the refractive index of the prism is 1.5
Rajah 9 / Diagram 9
(a) Berdasarkan rajah,

Based on diagram,
(i) Berapakah sudut tuju bagi sinar pada AB

(i) What is the angle of incidence of the ray at AB
……………………………………………………………………………………………………
[1 m]

(ii) Berapakah sudut tuju pada AC?
What is the angle of incidence at AC?
……………………………………………………………………………………………………
[1 m]
(iii) Hitungkan sudut genting pada prisma kaca
Calculate the critical angle of the glass prism
[2 m]
(b) Apakah yang akan terjadi kepada sinar cahaya selepas mengena permukaan AC
What would happen to the light ray after it strikes the surface A
……………………………………………………………………………………………………
[1 m]
(c) Namakan satu peralatan yang menggunakan konsep Fizik yang dinyatakan dalam (b)
Name one instrument which uses the physics concept mentioned in (b)
…………………………………………………………………………………………………
[1 m]
10 Rajah 10.1 menunjukkan sinar tuju pada bongkah kaca yang mempunyai sudut genting 42°.
Diagram 10.1 shows a light ray incident on a glass block that has a critical angle of 42°.
Rajah 10.1 / Diagram 10.1
(a) Apakah yang dimaksudkan dengan sudut kritikal?

What is the meaning of critical angle?
……………………………………………………………………………………………
[1 m]
(b) (i) Pada rajah 10.1 lengkapkan lintasan sinar untuk menunjukkan bagaimana sinar
tersebut keluar dari blok kaca.
On Diagram 10.1 complete the ray path to show how the ray emerge from the
glass block.
[1 m]

(ii) Hitung index biasan blok kaca.
Calculate the refractive index of the glass block
[2 m]
(iii)
Nyatakan fenomena cahaya yang terjadi dalam blok kaca.
State the light phenomenon that happen in glass block
……………………………………………………………………………………………
[1 m]
(c) Rajah 10.2 menunjukkan keratan rentas gentian optik yang digunakan dalam
perhubungan.
Diagram 10.2 shows the cross section of an optical fibre used in communication

Gentian optik diperbuat daripada dua jenis kaca. Satu jenis adalah untuk teras
dalam satu jenis lagi untuk pembalut luar. Anda dikehendaki memberi beberapa
cadangan untuk mereka bentuk gentian kaca yang boleh membawa banyak
maklumat.
Optical fibres are made of two types of glass. One type is
for the inner core and the other type is for the outer cladding. You are required to
give some suggestions in designing an optical fibre which can carry more
information.
Berikan cadangan anda berdasarkan aspek-aspek berikut:

Give your suggestions based on the following aspects:
Indeks biasan kaca bagi teras dalam berbanding dengan pembalut luar.
(i)
The refractive index of glass for the inner core compared to the outer cladding.
……………………………………………………………………………………………..
[1 m]
Sebab
Reason
………………………………………………………………………………………………
[1 m]

(ii) Sifat gentian optik yang membolehkan ia membawa banyak maklumat.
The property of optical fibres that enable them to carry more informatio.
……………………………………………………………………………………………..
[1 m]
Sebab
Reason
………………………………………………………………………………………………
[1 m]
(iii) Sifat gentian optik yang membolehkan ia dibengkok dengan mudah
The property of optical fibres that enable them to bend easily
……………………………………………………………………………………………..
[1 m]
Sebab
Reason
………………………………………………………………………………………………
[1 m]
Kertas 2 (Bahagian B)
Paper 2 (Section B)
11 (a) (i) Apakah yang dimaksudkan pantulan dalam penuh?

What is meant by total internal reflection?
……………………………………………………………………………………………………
[1 m]
(ii) Jelaskan bagaimana sinaran cahaya laser boleh bergerak melalui gentian optic
dengan kehilangan tenaga yang paling minimum.
Explain how a beam of laser light can travel through an optical fibre with minimum
energy loss
……………………………………………………………………………………………………..
……………………………………………………………………………………………………..
…………………………………………………………………………………………………….
…………………………………………………………………………………………………….
[4 m]

(b) Indeks biasan blok kaca adalah 1.50.

The refractive index of glass block is 1.50.
Hitungkan
(i) Sudut genting bagi bongkah kaca
Calculate
(i) the critical angle of the glass block
[2 m]
(ii) Lukiskan lintasan betul bagi NO dan QO selepas melalui O

Draw the correct paths of NO and QO after the rays passing O
[1 m]
(iii) Hitungkan sudut biasan sinar cahaya PO

Calculate the angle of refraction of the light ray PO
[2 m]

(c) Rajah 11.2 menunjukkan seorang doktor menggunakan endoskop. Endoskop adalah
alat perubatan yang digunakan untuk memeriksa saluran percernaan seseorang.
Dengan menggunakan endoskop, doktor dapat melihat gambar saluran pencernaan
pada monitor TV berwarna.
Diagram 11.2 shows a doctor using an endoscopy. Endoscopy is a medical device used
to examine a person's digestive tract. Using an endoscope, the doctor can view pictures
of your digestive tract on a colour TV monitor.
Anda diminta untuk mengkaji ciri-ciri endoskopi yang digunakan dalam bidang ini
seperti yang ditunjukkan dalam jadual 11
You are asked to investigate the characteristics of endoscope for use in this field as
shown in Table 11.
Bilangan kanta Panjang fokus

Muncung udara /
panduan cahaya di kanta objektif
Endoskop Kelenturan air di hujung distal
hujung distal
Focal length of
Endoscope Flexibility Air/water nozzle at
Number of light guide objective
distal end
lens at distal end lens(mm)
Tinggi Satu Ada

P 0.2
High One With
Rendah Satu Tiada
Q 0.5
Low One Without
Tinggi Dua Ada
R 4.0
High Two With
Rendah Dua Tiada
S 5.0
Low Two Without
Tinggi Dua Ada
T 0.2
High Two With
Jadual 11 / Table 11

Terangkan kesesuaian setiap ciri endoskopi dalam Jadual 11 untuk digunakan dalam
perubatan. Tentukan endoskopi yang paling sesuai yang mampu menghasilkan
gambar yang jelas dan besar.Beri alasan untuk pilihan anda.
Explain the suitability of each characteristic of endoscope in Table 11 for use in

medicine. Determine the most suitable endoscope that is capable to produce clear and
large image.Give reasons for your choice.
Ciri-ciri Penerangan
Characteristics Reason
[10 m]

LATIHAN
EXERCISE
Kertas 1 (Objektif)
Paper 1 (Objective)
1. Rajah 1 menunjukkan pembentukan imej sebuah objek oleh kanta cembung. Jika tinggi
objek dan tinggi imej masing-masing adalah 3 cm dan 6 cm, berapakah jarak objek
Diagram 1 shows the formation of an image of an object by a convex lens. If the height of the
object and the height of the image are 3 cm and 6 cm, respectively, what is the distance of the
object
Rajah 1 / Diagram 1
A 5 cm C 8 cm
B 6 cm D 10 cm
2. Antara yang berikut, yang manakah menunjukkan ciri-ciri imej yang dilihat di bawah kanta
pembesar?
Which of the following shows the characteristics of an image seen under a magnifying glass?
A Nyata dan tegak C Maya dan tegak

Real and upright Virtual and upright
B Nyata dan songsang D Maya dan songsang
Real and inverted Virtual and inverted
3. Rajah 2 menunjukkan sebuah objek pada kedudukan O.

Diagram 2 shows an object at position O.
Rajah 2 / Diagram 2
Antara kedudukan A, B, C dan D, di manakah imej akan terbentuk?

Between positions A, B, C and D, where will the image be formed?

4. Suatu objek diletakkan di sebelah kiri sebuah cekung seperti yang ditunjukkan dalam Rajah 3.
Apakah ciri-ciri imej yang dibentuk oleh kanta itu?
An object is placed to the left of a concave as shown in Diagram 3. What are the characteristics
of the image formed by the lens?
Kanta cekung
Concave lens
Rajah 3 / Diagram 3
A Nyata, tegak, lebih besar daripada C Maya, tegak, lebih kecil daripada objek
objek Virtual, upright, smaller than object
Real, upright, bigger than object
B Nyata, songsang, lebih besar daripada D Maya, songsang, lebih kecil daripada
objek objek
Real, inverted, bigger than object Virtual, inverted, smaller than object
5. Rajah yang manakah menunjukkan gambar rajah sinar yang betul unluk pemhentukan imej, I
bagi suatu objek, O, dengan menggunakan sebuah kanta cembung?
Which diagram shows the correct ray diagram for image formation, I for an object, O, by using
a convex lens?
A C
B D
6. Di manakah satu objek harus diletak di depan satu kanta cembung supaya ia
bertindak sebagai kanta pembesar? Jarak fokus kanta cembung itu ialah f.
Where an object should be placed in front of a convex lens so that it
act as a magnifying glass? The focal length of the convex lens is f.
A sama dengan 2f C kurang daripada f

equal to 2F less than 2f
B lebih daripada 2f D antara f dan 2f
more than 2f between f and 2f

7. Rajah 4 menunjukkan satu rajah sinar.
Diagram 4 shows a ray diagram.
imej
Image
Objek
Object
F F
Rajah 4 / Diagram 4
Ini ialah sebuah rajah sinar bagi
This is a ray diagram for
A Mesin fotostat C Kanta pembesar

Photostat machine Magnifying glass
B Projektor D Teleskop
Projector Telescope
8. Gambar rajah sinar dalam Rajah 5 menunjukkan bagaimana suatu imej terhasil dari suatu
kanta cembung. Jika tinggi objek dan imej masing-masing 2 cm dan 1 cm, apakah nilai L?
The ray diagram in Diagram 5 shows how an image results from a convex lens. If the heights of
the object and the image are 2 cm and 1 cm, respectively, what is the value of L?
Rajah 5 / Diagram 5
A 1 cm C 4 cm
B 2 cm D 14 cm

Paper 2 (Section A)
1. Rajah 6 menunjukkan sebuah objek, P dengan ketinggian 2 cm diletakkan di hadapan kanta

cembung, Q. Panjang fokus lensa cembung adalah 10 cm.
Diagram 6 shows an object, P with a height of 2 cm placed in front of a convex lens, Q. The focal
length of a convex lens is 10 cm.
Kanta cembung Q
Convex lens Q
Rajah 6/ Diagram 6
(a) Lengkapkan rajah sinar dalam Rajah 6 untuk menghasilkan imej bagi objek P
Complete the ray diagram in Diagram 7 to produce an image of the object P
[3 m]
(b) Nyatakan satu ciri imej yang terbentuk.
State one characteristic of the image formed.
….………………………………………………………………………………………………..............
[1 m]
(c) Sekiranya objek diletakkan pada jarak 5 cm dari lensa, hitung
If the object is placed at a distance of 5 cm from the lens, calculate
i. jarak imej
image distance
[2 m]
ii. pembesaran linear imej

linear magnification of the image
[2 m]

2. Rajah 7 menunjukkan sinar cahaya selari merambat ke arah kanta P. F adalah titik fokus kanta.
Diagram 7 shows a parallel ray of light propagating towards the lens P. F is the focal point of the
lens.
Kanta P
Lens P
Rajah 7/ Diagram 7
(a) Kanta P adalah.....
The lens P is ........
Tandakan (√) pada jawapan yang betul

Tick (√) the correct answer
Kanta cembung
Convex lens
Kanta cekung
Concave lens
[1 m]
(b) Berapakah panjang fokus kanta P

What is the focal length of the lens P
….………………………………………………………………………………………………..............
[1 m]
(c) Apa yang berlaku pada panjang fokus kanta jika kanta yang lebih tebal digunakan?
What happens to the focal length of the lens if a thicker lens is used?
….………………………………………………………………………………………………..............
[1 m]
(d) Namakan fenomena cahaya yang membolehkan sinar selari difokuskan pada titik F.
Name the phenomenon of light that allows parallel rays to be focused at point F.
….………………………………………………………………………………………………..............
[1 m]

Kertas 2 (Bahagian C)
Paper 2 (Section C)
3. Rajah 3.1 dan Rajah 3.2 menunjukkan sinar selari menuju permukaan kanta P dan Q
dengan titik fokus F.
Diagram 3.1 and Diagram 3.2 show parallel rays heading towards the lens surfaces P
and Q with focal points F.
Rajah 3.1 Rajah 3.2

Diagram 3.1 Diagram 3.2
(a) (i) Apakah yang dimaksudkan dengan titik fokus?

What is a focal point?
……………………………………………………………………………………….
[1 m]
(ii) Menggunakan Rajah 3.1 dan Rajah 3.2, bandingkan ketebalan, panjang
fokus dan kuasa kanta tersebut. Hubungkaitkan ketebalan kanta dengan
panjang fokus untuk membuat satu deduksi tentang hubungan antara
ketebalan dengan kuasa kanta.
Using Diagram3.1 and Diagram 3.2, compare the thickness, focal length,
and power of the lens. Relate the thickness of the lens to the focal length to
make a deduction about the relationship between thickness and power of
the lens.
………………………………………………………………………………………
………..…………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………
………..…………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………
[5 m]

(b) i Rajah 3.3 menunjukkan kanta P digunakan sebagai kanta pembesar.
Diagram 3.3 shows a lens P used as a magnifying lens.
Pada kedudukan manakah objek patut diletakkan supaya kanta P bertindak

sebagai kanta pembesar?
At what position should the object be placed so that the lens P acts as a
magnifying lens?
………………………………………………………………………………………
[1 m]
ii Lukiskan rajah sinar untuk menunjukkan pembentukan imej yang terbentuk

oleh kanta P dalam Rajah 3.3.
Draw a ray diagram to show the image formation formed by the lens P in
Diagram 3.3.
[3 m]

(c) Rajah 3.4 menunjukkan sebuah mikroskop majmuk.
Figure 3.4 shows a compound microscope.
Menggunakan konsep fizik yang sesuai, cadang dan terangkan pengubahsuaian

atau cara yang boleh dilakukan untuk meningkatkan keberkesanannya bagi
menghasilkan imej yang terang dan jelas. Pengubahsuaian anda boleh
berdasarkan kepada aspek-aspek berikut:
Using appropriate physics concepts, suggest and explain modifications or ways
that can be made to increase its effectiveness in producing a vivid and clear
image. Your modification can be based on the following aspects:
i. Pemilihan kanta sebagai kanta objek dan kanta mata

Selection of lenses as object lenses and eye lenses
ii. Kedudukan objek
Object position
iii. Kedudukan kanta mata
The position of the eyepiece
iv. Jarak antara kanta objek dan kanta mata
The distance between the object lens and the eyepiece
v. Keadaan tempat penyimpan mikroskop
The condition of the microscope storage area
[10 m]
CIRI-CIRI PENJELASAN
CHARACTERISTICS EXPLANATION

6.4 FORMULA KANTA NIPIS
THIN LENS FORMULA
1. Persamaan kanta:
Lens equation:
a) Persamaan kanta menghubungkan panjang fokus (f), jarak objek (u) dan jarak imej (v).
Lens equations relate focal length (f), object distance (u) and image distance (v).
2. Persamaan kanta:
Lens equation:
1 =1 + 1
f u v
di mana f = panjang focus

where f = focus length
u = jarak objek
u = object distance
v = jarak imej
v = image distance
3. Tanda yang perlu dipatuhi dalam formula kanta untuk kanta cembung dan kanta cekung:
Signs that must be obeyed in lens formula for convex and concave lens:
Simbol Tanda
Symbol Sign
Kanta cembung Kanta cekung
Convex lens Concave lens
f Positif (+) Negatif (-)
Positive (+) Negative (-)
u Positif (+) Positif (+)
Positive (+) Positive (+)
v Positif (+) untuk imej nyata Negatif (-)
Positive (+) for real image Negative (-)
Negatif (-) untuk imej maya

Negative (-) for virtual image
P Positif (+) Negatif (-)

Positive (+) Negative (-)

4. Eksperimen mengkaji hubungan antara jarak imej dengan jarak objek.
Experiment to investigate the relationship between image distance and object distance.
Skrin putih
White screen
Kanta cembung
Convex lens
Mentol
Light bulb Objek
Object
Pembaris meter
Metre ruler
5. Jadual data yang boleh diperolehi daripada eksperimen di atas :

Tabulate table from the above experiment:
u/cm v/cm 1/u / cm-1 1/v / cm-1

20
40
60
80
100
6. Analisis graf 1/v melawan 1/u :

Graph analysis from graph 1/v against 1/u:
1/ v (cm-1) Daripada persamaan :

From equation:
y = mx + c,
1=-1+ c
v u
1 +1 = 1
v u f jadi ; c = 1
so ; f
1/u (cm-1)

7. Formula pembesaran linear, m
Linear magnification formulae, m
m=v dan = hi Di mana ; m = pembesaram linear

u ho Where ; m = linear magnification
v = jarak imej
v = image distance
u = jarak objek
u = object distance
hi = tinggi imej
hi = height of image
ho = tinggi objek
ho = height of object
8. Kuasa kanta , P ;
Power of lens, P;
P=1m or 100 cm Di mana ; P = kuasa kanta

f f Where , P = power of lens
f = panjang fokus
f = focus length

LATIHAN
EXERCISE
Kertas 1 (Objektif)
Paper 1 (Objective)
1 Sebuah objek diletakkan 15cm dari pusat optik sebuah kanta penumpu. Panjang fokus
kanta penumpu ialah 10 cm. Antara berikut, yang manakah menerangkan imej yang akan
dibentuk?
An object is placed 15 cm from the optical centre of a converging lens. The focal length of
the converging lens is 10cm. Which of the following describes the image that will be formed?
A Nyata , tegak, dikecilkan C Nyata, songsang, dibesarkan

Real, upright, diminished Real, inverted, magnified
B Maya, tegak, dikecilkan D Maya, songsang, dibesarkan

Virtual, upright, diminished Virtual, inverted, magnified
2 Sebuah objek diletakkan 5cm di hadapan sebuah kanta cembung yang mempunyai
panjang fokus 10 cm. Apakah nilai m, pembesaran imej?
An object is placed 5 cm in front of a convex lens whoch has a focal length of 10 cm. What
is the value of m, the magnification of the image?
A 0.5 C 2
B 1.5 D 5
3 Satu objek diletakkan 40 cm jauh daripada sebuah kanta penumpu dengan panjang fokus 4
cm. Apakah jenis imej yang dihasilkan.
An object is placed 40 cm away from a converging lens of focal length 4 cm. What type of
image is produced?
A Nyata, songsang, dikecilkan C Maya, tegak, dikecilkan
Real, inverted, diminished Virtual, upright, diminished
B Nyata, songsang, dibesarkan D Maya, tegak, dibesarkan

Real, inverted, magnified Virtual, upright, magnified
4 Apabila satu objek diletakkan 20 cm di hadapan sebuah kanta cembung, sebuah imej
dibentuk 20 cm di belakang kanta. Berapakah panjang fokus kanta itu?
When an object is placed 20 cm in front of convex lens, an image is formed 20 cm behind the
lens. What is the focal length of the lens?
A 5 cm C 15 cm
B 10 cm D 20 cm

5 Diberi u ialah jarak objek, v ialah jarak imej dan f ialah panjang focus. Antara berikut, yang
manakah benar tentang kanta nipis?
Given that u is the distance of the object, v is the distance of the image and f is the focal
length. Which of the following is true about thin lenses?
A f= uv C 1 = u v_
u+v f u+v
B f= 1__ D 1 = 1__
u+v f u+v
6 Suatu objek berada 25 cm di hadapan sebuah kanta cembung dengan panjang fokus 10 cm.
Berapakah jarak imej yang terhasil?
An object is 25 cm in front of convex lens with a focal length of 10 cm. What is the distance
of the image formed?
A 16.7 cm C 25.0 cm
B 20.0 cm D 35.0 cm
Paper 2 (Section A)
1 Sebuah kanta cembung dengan panjang fokus 10 cm dipegang sejauh 30 cm dari

sebuah objek. Berapakah :
A convex lens with a focal length of 10 cm is held for 30 cm from an object. What is:
a) Jarak imej
Image distance?
[2 m]
b) Pembesaran linear kanta itu?
The linear magnification of the lens?
c) Jarak imej dan pembesaran linear imej jika kanta itu digantikan dengan
sebuah kanta cekung. [2 m]
The distance and the linear magnification of image if the lens is replaced by a
concave lens.
[3 m]

2 Rajah 2 / Diagram 2
Rajah 2 menunjukkan jarak di antara objek dengan imej ialah 32 cm apabila suatu objek
diletakkan di hadapan sebuah kanta cekung yang mempunyai panjang fokus 10 cm seperti
yang ditunjukkan pada rajah di atas.
Diagram 2 shows the distance between the object and the image is 32 cm when an object is
placed in front of a concave lens which has a focal length of 10 cm as shown in the figure
above.
a) Apakah maksud imej maya?

What is mean by virtual image?
……………………………………………………………………………….. [1 m]
. b) Cari nilai x.
Find the value of x.
[3 m]
c) Cari jarak objek dan imej?
Find the distance of the object and the image?
[2 m]

6.5 PERALATAN OPTIK
OPTICAL INSTRUMENTS
1. Mikroskop Majmuk
Compound Microscope
a) Terdiri daripada dua keping kanta cembung dengan panjang fokus yang pendek. Kanta
objek dengan panjang fokus, fo dan kanta mata dengan panjang fokus, fm. Panjang fokus fo
kurang daripada panjang fokus fm.
Made up of two convex lenses with short focal lengths. Objective lens has focal length, fo
and eyepiece lens has focal length, fe. Focal length fo is less than focal length fe.
b) Jarak di antara kanta objek dengan kanta mata > fo + fm.

Distance between objective lens and eyepiece lens > fo + fe.
c) Jarak objek adalah di antara fo dengan 2fo. Kanta objek membentuk imej pertama, I1 yang
nyata, songsang dan diperbesar. Imej I1 menjadi objek untuk kanta mata.
Object distance is between fo and 2fo. Objective lens forms the first image, I1 which is real,
inverted and magnified. I1 lies between Fe and the optical centre of the eyepiece lens and
becomes the object for the eyepiece lens.

d) Kanta mata berfungsi sebagai kanta pembesar. I1 terletak di antara Fm dengan pusat optik
kanta mata. Kanta mata membentuk imej akhir, I2 yang maya, diperbesar dan masih
songsang berbanding dengan objek O.
Eyepiece lens functions as a magnifying glass. Eyepiece lens forms the final image, I2
which is virtual, magnified and inverted compared to object O.
e) Lazimnya, kanta mata dilaraskan supaya imej akhir, I2 terletak pada titik dekat mata
pemerhati supaya keadaan penglihatan yang paling jelas dapat dicapai.
Normally, eyepiece lens is adjusted so that the final image, I2 is at the near point of the
observer’s eye to achieve the clearest vision.
2. Teleskop
Telescope
a) Teleskop terdiri daripada dua keping kanta cembung. Kanta objek dengan panjang fokus, fo
yang panjang. Kanta mata dengan panjang fokus, fm yang pendek.
Made up of two convex lenses. Objective lens has a long focal length, fo and eyepiece lens
has a short focal length, fe.
b) Jarak di antara kanta objek dengan kanta mata ialah fo + fm.
Distance between objective lens and eyepiece lens is fo + fe.

c) Sinar-sinar selari dari suatu objek yang jauh akan ditumpukan pada satah fokus kanta objek
untuk membentuk imej pertama, I1 yang nyata, songsang dan diperkecil.
Parallel rays from a distant object can be focused on the focal plane of the objective lens to
form the first image, I1 which is real, inverted and diminished.
d) Imej pertama, I1 bertindak sebagai objek bagi kanta mata.

The first image, I1 acts as the object for the eyepiece lens.
e) Kanta mata membentuk imej akhir, I2 yang maya, songsang dan diperbesar berbanding
dengan objek
Eyepiece lens forms the final image, I2 which is virtual, magnified and inverted compared to the
object.
f) Lazimnya, imej I2 terletak di infiniti. Keadaan ini dinamakan pelarasan normal.

Normally, image I2 is located at infinity. This is known as normal adjustment.
g) Pelarasan normal untuk teleskop boleh dilakukan dengan melaraskan jarak di antara kanta
objek dengan kanta mata sebagai L = fo + fm. Keadaan ini membolehkan imej akhir terbentuk
di infiniti untuk penglihatan yang paling selesa.
Normal adjustment of telescope can be done by adjusting the distance between the objective
lens and the eyepiece lens, L = fo + fe. This enables the final image to be formed at infinity for
a comfortable vision.
h) Pembesaran teleskop pada pelarasan normal, M ialah M = fo

fm
Magnification of telescope at normal adjustment, M is M = fo
fe.

Kertas 1 (Objektif)
Paper 1 (Objective)
1 Seorang murid dibekalkan dengan dua kanta dengan panjang fokus 80 cm dan 10 cm
untuk membina sebuah teleskop astronomi ringkas.
Manakah antara pengubahsuaian berikut yang menghasilkan suatu imej yang lebih
besar dan lebih jelas?
A student is provided with two lenses with focal lengths of 80 cm and 10 cm to make a
simple astronomical telescope
Which of the following modification will be able to produce a larger and clearer image?
A Gunakan kanta cekung untuk C Gunakan kanta cembung untuk kanta
kanta objek dengan panjang objek yang berkuasa rendah
fokus 100 cm Use convex lens for objective lens with
Use concave lens for objective lower power
lens with focal length 100 cm
B Gunakan kanta cekung untuk D Gunakan kanta cembung untuk kanta
kanta objek dengan panjang mata yang berkuasa rendah
fokus 60 cm Use convex lens for eyepiece with lower
Use concave lens for objective power
lens with focal length 60 cm
2 Rajah 1 menunjukkan gambar rajah sinar bagi teleskop astronomi dalam pelarasan
normal.
Diagram 1 shows a ray diagram for an astronomical telescope with normal adjustment.
Apakah ciri-ciri imej akhir yang dihasilkan berbanding imej pertama?

What is the characteristics of final image formed compared to the first image ?
A maya dan tegak C nyata dan songsang
virtual and upright real and inverted
B maya dan songsang D nyata dan tegak
virtual and inverted real and upright

3. Rajah 2 menunjukkan sebuah teleskop astronomi dalam pelarasan normal.
Diagram 2 shows an astronomical telescope at normal adjustment.
Rajah 2 / Diagram 2
Berapakah jarak pelarasan normal teleskop astronomi itu?
What is the normal adjustment of the astronomical telescope?
A 45 cm C 65 cm
B 55 cm D 75 cm
4. Pasangan kanta yang manakah boleh digunakan untuk membina sebuah teleskop?
Which pair of lenses can be used to construct a telescope?
A Dua kanta cekung dengan jarak C Dua kanta cekung dengan jarak fokus 10 cm
fokus 6 cm dan 9 cm dan 80 cm
Two concave lenses with focal Two concave lenses with focal lengths of 10
lengths of 6 cm and 9 cm cm and 80 cm
B Dua kanta cembung dengan jarak D Kanta cembung dengan jarak fokus 6 cm
fokus 10 cm dan 80 cm dan kanta cekung dengan jarak fokus 9 cm
Two convex lenses with focal A convex lens with focal lengths of 6 cm and
lengths of 10 cm and 80 cm a concave with focal length 9 cm
5. Apakah ciri-ciri imej terakhir yang dibentuk oleh sebuah mikroskop majmuk
berbandingkan dengan objek?
What is the characteristic of final image formed by a compound microscope compared to
the object?
A Nyata, tegak dan sama saiz C Nyata, songsang dan lebih besar daripada
dengan objek. objek.
Real, upright and same size as Real, inverted and bigger than the object.
the object.
B Maya, tegak dan sama saiz D Maya, songsang dan lebih besar daripada
dengan objek. objek.
Virtual, upright and same size as Virtual, inverted and bigger than the
the object. object.

6. Rajah 3 menunjukkan sebuah teleskop astronomi. Panjang fokus kanta objektif dan
kanta mata bagi teleskop tersebut masing-masing adalah fo dan fe. Panjang tiub
teleskop itu adalah L.
Diagram 3 shows an astronomical telescope. The focal length of the objective lens and
eyepiece lens of the telescope are fo and fe respectively. The length of the tube of the
telescope is L.
Manakah yang betul untuk hubungan antara L, fo dan fe bagi teleskop astronomi pada
pelarasan normal?
Which of the relationship between L, fo and fe is correct for the astronomical telescope at
normal adjustment?
A L < fo + fe C L > fo + fe
B L = fo + fe D L = fo - fe
7. Rajah 4 menunjukkan kedudukan dua kanta bagi sebuah mikroskop majmuk.

Diagram 4 shows the position of two lenses of a compound microscope.
Rajah 4 / Diagram 4

Penyataan manakah benar bagi mikroskop majmuk dalam pelarasan normal?
Which statement is correct for a compound microscope at normal adjustment?
A imej bagi kanta objek terbentuk C imej bagi kanta objek terbentuk di antara
pada Fo Fo dan Fm
image for objective lens formed image for objective lens formed between
at Fo Fo and Fm
B imej bagi kanta objek terbentuk D imej bagi kanta objek terbentuk di antara
pada Fm Fm dan kanta mata
image for objective lens formed image for objective lens formed between
at Fm Fm and eyepiece
8. Rajah 5 menunjukkan susunan dua buah kanta cembung P dan Q pada pelarasan
normal dalam sebuah teleskop astronomi. Kuasa kanta P ialah 5 D dan kanta Q ialah
25 D.
Diagram 5 shows the arrangement of two convex lenses P and Q of an astronomical
telescope at normal adjustment. The power of lens P is 5 D and lens Q is 25 D.
Hitungkan jarak antara dua kanta P dan Q itu.

Calculate the distance between lenses P and Q.
A 5 cm C 24 cm
B 20 cm D 30 cm

9. Rajah 6 menunjukkan susunan bagi kanta objektif, Lo dan kanta mata, Le dalam sebuah
mikroskop.
Diagram 6 shows an arrangement of objective lens, Lo and eyepiece, Le in a
microscope.
Rajah 6 / Diagram 6
Apakah syarat-syarat yang diperlukan bagi kedua-dua kanta untuk menghasilkan imej
akhir yang besar, songsang dan maya?
What are the required conditions for both lenses to produced large, inverted and virtual
final image?
Jarak fokus, f Pelarasan normal
Focal length, f Normal adjustment
A fe > fo D = fe + fo
B fe > fo D > fe + fo
C fe < fo D < fe + fo
D fe < fo D = fe + fo
10. Antara pernyataan berikut manakah betul mengenai telescope astronomi?

Which of the following statement is true about the telescope?
A Kanta objektif dan kanta mata C Pelarasan normal > jarak fokas kanta
adalah kanta cekung mata + jarak focus kanta objektif
The objective lens and eyepiece Normal adjustment > focal length of
are concave lens eyepiece + focal length of objective lens
B Kuasa kanta objektif < kuasa D Pelarasan normal < jarak fokas kanta
kanta mata mata + jarak focus kanta objektif
Power of objective lens < power Normal adjustment < focal length of
of eyepiece eyepiece + focal length of objective lens

Paper 2 (Section A)
1. Rajah 8.1 menunjukkan rajah sinar bagi kanta cembung

Diagram 8.1 shows a ray diagram of convex lens.
a) Takrifkan fenomena pembiasan cahaya.

Define a phenomenon of refraction of light.
…………………………………………………………………………………………………
[1 m]
b) Hitung
Calculate
(i) Kuasa kanta
Power of lens.
[1 m]
(ii) Jarak imej, v.
Distance of image, v.
[2 m]
c) Lengkapkan rajah sinar di atas untuk menunjukkan bagaimana imej terbentuk.

Complete the ray diagram to show how the image is formed.
[3 m]

d) Sebuah mikroskop majmuk mengandungi satu kanta objektif dan satu kanta mata.
Jarak fokus kanta objektif itu adalah fo dan jarak fokus kanta mata fe.
Jadual 8 adalah menunjukkan tiga jarak objek dan jarak antara dua kanta yang berbeza.
A compound microscope contains an objective lens and an eyepiece lens. The focal
length of the objective lens is fo and the focal length of the eyepiece lens is fe.
Table 8 show three different distances of object and different distances of object and
different distances between the two lenses.
Susunan Jarak objek Uo Jarak antara kanta Jarak antara imej yang
Arrangement dari kanta mata. objek dan kanta terbentuk oleh kanta
Object distance, mata,d objek dengan kanta mata,
Uo from objectives Distance between Ui
lens. objective lens and Distance between the
eyepiece lens, d image formed by the
objective lens and the
eyepieces lens, Ui
J Uo< fo d < (fo + fe) Ui > fe
K Uo = fo d = (fo + fe) Ui = fe
L fo < Uo < 2fo d > (fo + fe) Ui < fe
Jadual 8/ Table 8
Berdasarkan Jadual 8, nyatakan susunan yang manakah sesuai untuk membina sebuah
mikroskop majmuk. Nyatakan alasan untuk pilihan anda.
Based on Table 8, state the suitable arrangement to build a simple compound
microscope. Give a reason for the suitable arrangement.
(i) Jarak objek, Uo / Object distance, Uo
……………………………………………………………………………………………
Alasan/ Reason
……………………………………………………………………………………………
[2 m]
(ii) Jarak, d/ Distance, d
……………………………………………………………………………………………

Alasan/ Reason
……………………………………………………………………………………………
[2 m]
(iii) Berdasarkan jawapan anda di (d)(i) dan (ii), pilih susunan yang sesuai.
Based on your answer in (d) (i) and (ii), choose most suitable arrangement.
…………………………………………………………………………………………………
[1 m]
2. Rajah 8.1 menunjukkan satu objek, O diletakkan di hadapan suatu kanta cembung. Panjang
fokus kanta ialah 6 cm.
Diagram 8.1 shows an object O is placed in front of a convex lens. Focal length of the lens is
6 cm.

a) Apakah yang dimaksudkan dengan panjang fokus?
What is the meaning of focal length?
…………………………………………………………………………………………………
[1 m]
b) (i) Lukis rajah sinar pada Rajah 8.1 untuk menunjukkan bagaimana imej terbentuk.
Draw the ray diagram on Diagram 8.1 to show how the image is formed.
[3 m]

(ii) Nyatakan dua ciri imej yang terbentuk dalam Rajah 8.1.
State two characteristics of the image formed in Diagram 8.1.
……………………………………………………………………………………………….
[1 m]
c) Rajah 8.2 menunjukkan satu teleskop astronomi.

Diagram 8.2 shows an astronomical telescope.

Jadual 8 menunjukkan empat kanta yang boleh digunakan untuk membina teleskop
tersebut.
Table 8 shows four lenses that can be used to build the telescope.
Kanta Jenis kanta Panjang fokus, f / cm Diameter kanta
Lens Type of lens Focal length, f / cm Diameter of lens
P Convex 100 Big / Besar

Cembung
Q Convex 25 Big / Besar
Cembung
R Concave 100 Small / Kecil
Cekung
S Concave 25 Small / Kecil
Cekung
Jadual 8 / Table 8

Berdasarkan Jadual 8, nyatakan ciri-ciri kanta yang sesuai untuk digunakan sebagai
kanta objektif.
Based on Table 8, state the suitable characteristics of the lens to be used as objective
lens.
d) (i) Jenis kanta / Type of lens
……………………………………………………………………………………………
Alasan/ Reason
……………………………………………………………………………………………
[2 m]
(ii) Panjang fokus, f/ Focal length, f
……………………………………………………………………………………………
Alasan/ Reason
……………………………………………………………………………………………
[2 m]
(iii) Diameter/ Diameter
……………………………………………………………………………………………
Alasan/ Reason
……………………………………………………………………………………………
[2 m]
d) Berdasarkan jawapan anda di 8 (c), pilih kanta yang paling sesuai digunakan
sebagai kanta objektif.
Based on your answer in 8 (c), choose the most suitable lens to be used as an
objective lens.
…………………………………………………………………………………………………
[1 m]

Kertas 2 (Bahagian B)
Paper 2 (Section B)
3. Azri membina sebuah periskop cermin daripada bekas makanan. Rajah 9 menunjukkan rajah
periskop tersebut.
Azri want to build up a mirror periscope using food containers. Diagram 9 shows the
diagram of the periscope.
(a) Apakah maksud sudut genting?

What is the meaning of critical angle?
……………………………………………………………………………………………………….
[1 m]
(b) Terangkan bagaimanakah periskop prisma menghasilkan imej yang tajam dan cerah
berbanding periskop cermin seperti Rajah 9.
Explain how prism periscope produced a clear and sharp image than a mirror periscope in
Diagram 9.
…………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………….
[3 m]

(c) Lukiskan susunan periskop prisma dan lintasan cahayanya?
Draw an arrangement of prism periscope and its ray path?
[3 m]
d) Hitung indeks biasan prism iaitu jika sudut genting c = 42 ˚.

Calculate the refractive index of the prism if critical angle c = 42 ˚
[2 m]
(e) Rajah 9.2 menunjukkan sebuah teleskop. Azri membeli sebuah teleskop untuk projek
astronominya yang baru.
Diagram 9.2 show a telescope. Azri buy a new telescope for his new astronomical project.

Jadual 9.1 menunjukkan sebuah teleskop astronomi berdasarkan ciri – ciri baru, anda
dikehendaki menolong Azri untuk memilih sebuah teleskop yang paling sesuai untuk
projeknya.
Table 9.1 shown a type of astronomical with a new feature, helps Azri to choose
appropriate and suitable telescope for his new project.
Teleskop Ketebalan Jarak antara Panjang fokus kanta Jenis kanta
Telescope kanta objek kanta objek dan mata fe dan kanta objek.
Thickness kanta mata,d objek fo. Types of
of objective Distance between Focal length of objective lens.
lens objective lens and eyepiece lens fe and
eyepiece lens, d objective lens fo.
W Nipis d < (fo + fe) fe < fo Cekung
Thin Concave
X Tebal d < (fo + fe) fe = fo Cembung
Thick Convex
Y Nipis d = (fo + fe) fe < fo Cembung
Thin Convex
Z Tebal d > (fo + fe) fe > fo Cekung
Thick Concave
Jadual 9.1/ Table 9.1
Buat pilihan teleskop yang sesuai berdasarkan aspek yang diberikan.
Choose a suitable telescope based on the following aspect that given.
(i) Ketebalan kanta objek
Thickness of objective lens
(ii) Jarak antara kanta objek dengan kanta mata, d
Distance between objective lens and eyespieces lens, d
(iii) Jarak antara imej yang terbentuk oleh kanta objek dengan kanta mata
Distance between the image formed by the objective lens and the
eyepieces lens
(iv) Jenis kanta objektif.
Type of objective lens.

Ciri – ciri Alasan
Characteristics Reason
[10 m]

u mewakili jarak objek dari kutub cermin,P
u represents object distance from the pole of spherical mirror, P

Kertas 1 (Objektif)
Paper 1 (Objective)
1. Rajah 1 menunjukkan pembentukan imej cermin cekung. Ciri-ciri imej yang

terbentuk ialah
Diagram1 shows the formation of concave mirror image. The characteristic of
image form is
Rajah 1/ Diagram 1
I Nyata / Real III Tegak / Upright

II Maya / Virtual IV Songsang / Inverted
A I dan III C II dan III

I and III II and III
B I dan IV D II dan IV
I and IV II and IV
2. Rajah 2 menunjukkan sebuah cermin cekung. Jarak di antara P dan F ialah

Diagram 2 shows a concave mirror. The distance between P and F is
Rajah 2/ Diagram 2

A Panjang fokus cermin C Diameter sfera di mana cermin tersebut
Mirror focal length dipotong
The diameter of the sphere from which
the mirror is cut
B Jejari sfera dari mana cermin D Garisan yang menghubungkan kutub
tersebut dipotong cermin dengan pusat lengkungan
The radius of the sphere from The line connecting the mirror poles to
which the mirror is cut the center of the arch
3. Antara aplikasi berikut, yang manakah tidak menggunakan cermin cembung?

Which of the following applications does not use a convex mirror
A Cermin solek C Cermin pandang belakang kenderaan

Makeup mirror Vehicle rearview mirror
B Cermin keselamatan jalan raya D Cermin keselamatan dalam bangunan
Road safety mirrors Indoor safety mirror
4. Antara rajah sinar berikut, yang manakah menunjukkan pantulan cahaya yang betul
untuk sebuah cermin melengkung?
Which of the following ray diagrams shows the correct light reflection for a curved
mirror?
A C
B D

5. Yang manakah antara gabungan berikut adalah betul mengenai kegunaan cermin?
Which of the following combinations is correct regarding the usage of mirrors?
Pemantul lampu suluh Cermin doktor gigi

Flashlight reflector Dentist mirror
A Cermin cekung Cermin cekung
Concave mirror Concave mirror
B Cermin cekung Cermin cembung
Concave mirror Convex mirror
C Cermin cembung Cermin cekung
Convex mirror Concave mirror
D Cermin cembung Cermin cembung
Convex mirror Convex mirror
6. Rajah 3 menunjukkan lintasan sinar cahaya dipantulkan oleh sebuah cermin cekung.
Diagram 3 shows the trajectory of light rays reflected by a concave mirror.
Cermin cekung
Sinar cahaya Concave mirror
Ray light
24 m
Rajah 3/ Diagram 3
Berapakah jejari kelengkungan cermin cekung ini?

What is the radius of curvature of this concave mirror?
A 12 cm C 36 cm
B 24 cm D 48 cm

7. Rajah 4 menunjukkan suatu objek O di hadapan sebuah cermin cembung, T ialah
pusat kelengkungan cermin itu.
Diagram 4 shows an object O in front of a convex mirror, T being the center of the
curvature of the mirror.
Rajah 4/ Diagram 4
Imej terbentuk di
Image formed at
A J C L
B K D M
8. Rajah 5 menunjukkan satu cermin melengkung.

Diagram 5 shows a curved mirror.
F = Titik fokus / Focus point

C = Pusat melengkung / Centre of curvature
Rajah 5/ Diagram 5
I P III R
II Q IV S
Pada kedudukan manakah objek berada, jika imej yang dihasilkan adalah songsang.
At which position is the object located if the resulting image is inverted.
A I dan II C I, II dan III

I and II I, II and II
B I dan III D II, III dan IV
I and III II, III and IV

9. Rajah 6 menunjukkan dua buah kereta X dan Y sedang bergerak pada arah yang
bertentangan melalui selekoh tajam.
Diagram 6 shows two cars X and Y sis moving towards one another at a sharp turn.
Rajah 6/ Diagram 6
Antara yang berikut, jenis cermin yang manakah paling sesyai untuk diletakkan pada
kedudukan P suapaya pemandu keret X boleh melihat kereta Y?
Which of the following is the most suitable type of mirror to place at position P so that
driver X can see car Y?
A Cermin satah C Cermin cembung

Plane mirror Convex mirror
B Cermin cekung
Concave mirror
10. Rajah 7 menunjukkan sebuah cermin cekung.

Diagram 7 show a curved mirror.
Rajah 7/ Diagram 7
Yang manakah menunjukkan hubungan yang betul di antara jarak objek, u dan
panjang fokus f?
Which of the following shows the correct relationship between object distance, u and
focal length f
A u>f C u = 2f
B u=f D u > 2f

Paper 2 (Section A)
1. Rajah 1 menunjukkan gambarajah sinar bagi sebuah cermin untuk menunjukkan pembentukan
imej I bagi sebuah objek, O.
Diagram 1 shows a ray diagram of a mirror to show the formation of image I of an object, O.
Rajah 1/ Diagram 1
(a) Namakan jenis cermin yang digunakan?

Name the type of mirror used?
….…………………………………………………………………………………………………..
[ 1 m]
(b) Nyatakan fenomena cahaya yang terlibat dalam menghasilkn imej I.

State the light phenomena involved in producing image I.
….…………………………………………………………………………………………………..
[ 1 m]
(c) Berikan satu ciri imej I.
Give one characteristic of image,I.
….…………………………………………………………………………………………………..
[ 1 m]
(d) Apakah yang akan terjadi kepada saiz imej I apabila objek,O diletakkan di C.
What will happen to the size of image,I when the object,O is placed at C.
….…………………………………………………………………………………………………..
[ 1 m]

2. Cermin untuk bercukur dan cermin meja solek adalah antara aplikasi cermin cekung
seperti yang ditunjukkan pada a Rajah 2.
Shaving mirrors and dressing table mirrors are among the applications of concave mirrors
as shown in Diagram 2.
Rajah 2 / Diagram 2
(a) Pada rajah 2, lukiskan satu rajah sinar untuk menunjukkan bagaimana imej objek itu
terbentuk.
On diagram 2, draw a ray diagram to show how the image of the object is formed.
[ 3 m]
(b) Dengan menggunakan cermin pada rajah 2, sebuah lampu suluh yang terang boleh
dihasilkan. Bagaimana anda lakukannya berdasarkan aspek-aspek berikut:
By using the mirror in diagram 2, a bright flashlight can be produced. How do you do
it based on the following aspects.
(i) Kedudukan mentol/ Position the bulb.
…………………………………………………………………………………………..
Sebab/ Reason.
…………………………………………………………………………………………..
[ 2 m]
(ii) Diameter cermin/ Diameter of mirror.
…………………………………………………………………………………………..
Sebab/ Reason.
…………………………………………………………………………………………..
[ 2 m]
(iii) Bilangan bateri/ Number of batteries.
………………………………………………………………………………………….
Sebab/ Reason.
…………………………………………………………………………………………..
[ 2 m]

Kertas 2 (Bahagian C)
Paper 2 (Section C)
1 Rajah 1.1 dan Rajah 1.2 menunjukkan sinar cahaya dari dua objek yang serupa dipantulkan
oleh cermin X dan cermin Y. Kedua-dua cermin itu menghasilkan imej maya, F ialah panjang
fokus dan C ialah pusat kelengkungan bagu setiap cermin itu.
Diagram 1.1 and diagram 1.2 show light rays from two similar objects reflected by mirror X and
mirror Y. Both mirrors produce virtual images, F is the focal length and C is the center of
curvature for each mirror.
Cermin X
Mirror X
Cermin Y
Imej
Objek Imej
(a) (i) Apakah yang dimaksudkan dengan titik fokus?

What is the meaning of focal point?
………………………………………………………………………………………………….
[1 m]

(ii) Berdasarkan rajah 1.1 dan rajah 1.2, bandingkan panjang fokus, kelengkungan
cermin dan tinggi imej yang dihasilkan. Hubungkaitkan tinggi imej dengan panjang
fokus dan kelengkungan cermin.
Based on diagram 1.1 and diagram 1.2, compare the focal length, mirror curvature
and height of image produced. Relate the height of the image to the focal length and
curvature of the mirror.
………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………….
…………………………………………………………………………………………………
[5 m]
(c)
Rajah 1.3 menunjukkan dua buah kereta R dan S yang bergerak dalam arah bertentangan
di antara satu sama lain melalui selekoh tajam. Sebuah cermin diletakkan di X.
Diagram 1.3 shows two cars R and S moving in opposite directions from each other
through a sharp bends. A mirror is placed at X.
(i) Namakan jenis cermin pada kedudukan X

Name the type of mirror placed at position X
………………………………………………………………………………………
[1 m]

(ii) Terangkan bagaimana cermin itu dapat membantu pemandu R melihat kereta
S.
Explain how the mirror can help driver R see car S.
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
[3 m]
(d) Sebagai seorang ahli pengakap anda bercadang untuk mereka sebuah dapur solar yang
boleh mendidihkan air menggunakan pancaran matahari secara terus. Cadangkan reka
bentuk sebuah dapur solar yang boleh mendidihkan air secara singkat. Dalam penerangan
anda berikan penekanan kepada jenis cermin yang digunakan, kedudukan bekas air, bahan
yang digunakan untuk bahagian dalam komponen dapur, diameter dapur solar dan warna
yang dicatkan pada bahagian luar
As a scout member you are planning to design a solar stove that can boil water using direct
sunlight. Suggest a design of a solar stove that can boil water in short time. In the
description, you need to emphasize the type of mirror used, the position of the water
container, the material used for the interior of the kitchen components, the diameter of the
solar stove and the colour painted on the outside of the solar stove.
CIRI-CIRI SEBAB
CHARACTERISTICS REASON
[10 m]
______________________________________ TAMAT __________________________________________
______________________________________ END __________________________________________

113 43 Final Fizik DLP t4 Fasa 3-90-161

Diunggah oleh

Informasi Dokumen

Judul Asli

Hak Cipta

Format Tersedia

Bagikan dokumen Ini

Bagikan atau Tanam Dokumen

Opsi Berbagi

Apakah menurut Anda dokumen ini bermanfaat?

Apakah konten ini tidak pantas?

Hak Cipta:

Format Tersedia

113 43 Final Fizik DLP t4 Fasa 3-90-161

Diunggah oleh

Hak Cipta:

Format Tersedia

BAB 6 : CAHAYA DAN OPTIK

CHAPTER 6 : LIGHT AND OPTICS

6.1 PEMBIASAN CAHAYA

6.1.1 PEMBIASAN CAHAYA

a. Sinar akan terbias menjauhi garis

The light refract away from normal

b. Sinar akan terbias mendekati garis

The light refract towards normal line

c. Sinar tidak dibiaskan jika merambat

Light does not refract when travel

| MODUL KSSM FIZIK TINGKATAN 4 88

𝑙𝑎𝑗𝑢 𝑐𝑎ℎ𝑎𝑦𝑎 𝑑𝑖 𝑑𝑎𝑙𝑎𝑚 𝑣𝑎𝑘𝑢𝑚 𝑐

di mana c = 3 x 108 ms-1

Refractive indexs is defined as ratio of velocity of light in a vacuum towards velocity of

whereas c = 3 x 108 ms-1

6.1.3 HUKUM SNELL

| MODUL KSSM FIZIK TINGKATAN 4 89

Fenomena dalam nyata dan dalam ketara.

2. Dalam ketara ialah jarak imej dari

3.Hubungan antara indeks biasan

| MODUL KSSM FIZIK TINGKATAN 4 90

2 Rajah 2 menunjukkan sinar cahaya diarahkan ke blok kaca.

B Cahaya merambat lebih laju apabila memasuki blok kaca

C Cahaya terbias mendekati normal apabila memasuki blok kaca

D Kecerahan cahaya bertambah apabila ia merambat di dalam blok kaca

| MODUL KSSM FIZIK TINGKATAN 4 91

Fenomena cahaya manakah yang menerangkan situasi ini?

Antara titik A, B, C dan D, yang manakah kedudukan sebenar ikan itu?

5 Halaju cahaya dalam udara ialah 3.0 × 108 m s-1.

A 5.6 × 10-10 m s-1 C 4.8 × 108 m s-1

| MODUL KSSM FIZIK TINGKATAN 4 92

Berdasarkan maklumat dalam Jadual di atas, sinar cahaya, A, B, C atau D, yang

| MODUL KSSM FIZIK TINGKATAN 4 93

| MODUL KSSM FIZIK TINGKATAN 4 94

Berapakah dalam ketara bagi kolam itu?

1 Rajah 10.1 menunjukkan sebatang pembaris kelihatan bengkok di dalam air.

(a) (i) Namakan fenomenon cahaya yang terlibat.

| MODUL KSSM FIZIK TINGKATAN 4 95

Rajah 10.2/ Diagram 10.2

( c) Beri satu cadangan bagaimana untuk menembak ikan dengan tepat.

| MODUL KSSM FIZIK TINGKATAN 4 96

| MODUL KSSM FIZIK TINGKATAN 4 97

𝐷𝑎𝑙𝑎𝑚 𝑁𝑦𝑎𝑡𝑎 𝑅𝑒𝑎𝑙 𝐷𝑒𝑝𝑡ℎ

𝐷𝑎𝑙𝑎𝑚 𝐾𝑒𝑡𝑎𝑟𝑎 𝐴𝑝𝑝𝑎𝑟𝑒𝑛𝑡 𝐷𝑒𝑝𝑡ℎ

Rajah 11.3/ Diagram 11.3

| MODUL KSSM FIZIK TINGKATAN 4 98

Rajah 12.1/ Diagram 12.1 Rajah 12.2 / Diagram 12.2

| MODUL KSSM FIZIK TINGKATAN 4 99

(ii) Hitung indeks biasan air dalam kolam renang itu.

| MODUL KSSM FIZIK TINGKATAN 4 100

3. Apabila sudut tuju, i meningkat, sudut biasan,r juga meningkat.

| MODUL KSSM FIZIK TINGKATAN 4 101

SYARAT BERLAKUNYA PANTULAN DALAM PENUH:

b. Sudut tuju mesti melebihi sudut genting, c (i>c)

FENOMENA SEMULAJADI PANTULAN DALAM PENUH DALAM KEHIDUPAN HARIAN

| MODUL KSSM FIZIK TINGKATAN 4 102

2 Sudut genting bagi sempadan kaca-udara ialah c.

| MODUL KSSM FIZIK TINGKATAN 4 103

| MODUL KSSM FIZIK TINGKATAN 4 104

A Keumpatan X > Ketumpatan of Y C Ketumpatan X = Ketumpatan Y

| MODUL KSSM FIZIK TINGKATAN 4 105

(a) Berdasarkan rajah,

(i) Berapakah sudut tuju bagi sinar pada AB