Laporan Percobaan transformator

(Prinsip Kerja Transformator)

Disusun oleh :
Adhinda Cahyani Putri
XII MIPA 2 / 01

Tahun Pelajaran 2020/2021

A. Petunjuk Praktikum
 Alat dan Bahan :
I. Alat :
1. Voltmeter AC
2. Amperemeter AC
3. Transformator
4. Resistor
5. Stop Kontak

II. Bahan :
1. Kumparan 1 = 1000
2. Kumparan 2 = 500
3. Kumparan 3 = 250 lilitan
4. Kabel
5. Inti besi

 Langkah-langkah :
1. Siapkan semua alat dan bahan yang dibutuhkan.
2. Susunlah rangkaian percobaan sesuai gambar berikut ini.
A

3. Berikan tegangan masukan pada kumparan primer 3 volt AC

4. Ukur beda potensial pada ujung-ujung resistor dengan multimeter
5. Ukur kuat arus yang mengalir pada kumparan primer dan
kumparan sekunder
6. Ulangi langkah-langkah ditas untuk tegangan masukan 6, 9, dan 12
volt AC
7. Tukar posisi kumparan primer dan kumparan sekundernya,
kemudian lakukan lamgkah-langkah seperti diatas.
8. Kemudian data dicatat pada tabel di bawah ini.
Vp Np Ns Vs Ip Is η
(volt) (lilitan) (lilitan) (volt) (A) (A)
3
6
9
12

B. Hasil Data Percobaan

 Tabel 1. Kumparan Np = 250, Ns = 1000
Vp (volt) Np Ns Vs (volt) Ip (A) Is (A) η (%)
3 250 1000 4.2 3 2 93.3
6 250 1000 10 6.2 21 564.5
9 250 1000 16 10 31 551.1
 12 250 1000 21 12.5 39 546
∑ η = 1000

Vs . Is 4.2 x 2
I. η= x 100 %= x 100 %=93.3 %
Vp . Ip 3x 3

Vs . Is 10 x 21
II. η= x 100 %= x 100 %=564.5 %
Vp . Ip 6 x 6.2

Vs . Is 16 x 31
III. η= x 100 %= x 100 %=551.1 %
Vp . Ip 9 x 10

Vs . Is 21 x 39
IV. η= x 100 %= x 100 %=546 %
Vp . Ip 12 x 12.5

∑ η 1754.9
 ∑η = = = 438.7 %
n 4

 Tabel 2. Kumparan Np = 1000, Ns = 250

Vp (volt) Np Ns Vs (volt) Ip (A) Is (A) η (%)
3 1000 250 0.2 3.3 0,6 1.2
6 1000 250 1 6.2 1 2.6
9 1000 250 1.8 9 1.8 4
12 1000 250 2,4 14 2.6 3.7
∑ η= 4000

Vs . Is 0.2 x 0.6
I. η= x 100 %= x 100 %=1.2 %
Vp . Ip 3 x 3.2

Vs . Is 1x 1
II. η= x 100 %= x 100 %=2.6 %
Vp . Ip 6 x 6.2

Vs . Is 1.8 x 1.8
III. η= x 100 %= x 100 %=4 %
Vp . Ip 9x 9

Vs . Is 2.4 x 2.6
IV. η= x 100 %= x 100 %=3.7 %
Vp . Ip 12 x 14

∑ η 11.5
 ∑η = = = 2.8 %
n 4

 Tabel 3. Kumparan Np = 500, Ns = 1000

Vp (volt) Np Ns Vs (volt) Ip (A) Is (A) η (%)
 3 500 1000 2.8 3 5.2 161.7
6 500 1000 5.8 6.2 11 171.5
9 500 1000 8 9 15 148.1
12 500 1000 12 13 17 130.7
∑η= 2000

Vs . Is 2.8 x 5.2
I. η= x 100 %= x 100 %=161.7 %
Vp . Ip 3x3

Vs . Is 5.8 x 11
II. η= x 100 %= x 100 %=171.5 %
Vp . Ip 6 x 6.2

Vs . Is 8 x 15
III. η= x 100 %= x 100 %=148.1 %
Vp . Ip 9x 9

Vs . Is 12 x 17
IV. η= x 100 %= x 100 %=130.7 %
Vp . Ip 12 x 13

∑ η 612
 ∑η = = = 153 %
n 4

 Tabel 4. Kumparan Np = 1000, Ns = 500

Vp (volt) Np Ns Vs (volt) Ip (A) Is (A) η (%)
3 1000 500 0.8 3.2 1 8.3
6 1000 500 2.2 6.2 2.6 15.3
9 1000 500 3.4 9 4.2 17.6
12 1000 500 4.4 13 6.6 19.4
∑η= 4000

Vs . Is 0.8 x 1
I. η= x 100 %= x 100 %=8.3 %
Vp . Ip 3 x 3.2

Vs . Is 2.2 x 2.6
II. η= x 100 %= x 100 %=15.3 %
Vp . Ip 6 x 6.2

Vs . Is 3.4 x 4.2
III. η= x 100 %= x 100 %=17.6 %
Vp . Ip 9 x9

Vs . Is 4.6 x 6.6
IV. η= x 100 %= x 100 %=19.4 %
Vp . Ip 12 x 13

∑ η 60.6
 ∑η = = = 15.1 %
n 4
Berdasarkan teori maka Is :
 Untuk Np = 250, Ns = 1000
Ip . Np 3 x 250
1. Is= = =0.75Volt
Ns 1000
Ip . Np 6.2 x 250
2. Is= = =1.55 Volt
Ns 1000
Ip . Np 10 x 250
3. Is= = =2.5Volt
Ns 1000
Ip . Np 12.5 x 250
4. Is= = =3.125 Volt
Ns 1000

 Untuk Np = 1000, Ns = 250

Ip . Np 3.2 x 1000
1. Is= = =12.8 Volt
Ns 250
Ip . Np 6.2 x 1000
2. Is= = =26.4 Volt
Ns 250
Ip . Np 9 x 1000
3. Is= = =36 Volt
Ns 250
Ip . Np 14 x 1000
4. Is= = =56 Volt
Ns 250

 Untuk Np = 500, Ns = 1000

Ip . Np 3 x 500
1. Is= = =1.5 Volt
Ns 1000
Ip . Np 6.2 x 500
2. Is= = =3.1 Volt
Ns 1000
Ip . Np 9 x 500
3. Is= = =4.5 Volt
Ns 1000
Ip . Np 13 x 500
4. Is= = =6.5 Volt
Ns 1000

 Untuk Np = 1000, Ns = 500

Ip . Np 3.2 x 1000
1. Is= = =6.4 Volt
Ns 500
Ip . Np 6.2 x 1000
2. Is= = =12.4 Volt
Ns 500
Ip . Np 9 x 1000
3. Is= = =18Volt
Ns 500
Ip . Np 13 x 1000
4. Is= = =16 Volt
Ns 500

C. Kesimpulan
Transformator adaalah alat yang digunakan untuk menaikkan atau
menurunkan tegangan AC. Transformator dibagi menjadi 2, yaitu :
1. Transformator step up adalah transformator yang berfungsi menaikkan
tegangan AC dan Np lebih kecil daripada Ns maka Vs lebih besar daripada
Vp.
2. Transformator step down adalah transformator yang berfungsi menurunkan
tegangan AC dan Np lebih besar daripada Ns maka Vs lebih kecil daripada
Vp.
Transformator merupakan aplikasi dari induksi elektromagnetik.
Berdasarkan hukum faraday, yang berbunyi : “Gaya gerak listrik (ggl) induksi
yang timbul antara ujung-ujung suatu loop penghantar berbanding lurus dengan
laju pertumbuhan fluks magnetik yang dilingkupi oleh loop penghantar
tersebut.”. Persamaan umum transformator :
Vs Ns
=
Vp Np
Daya masukan pada dasarnya sama dengan daya keluaran, sehingga diperoleh :
I s Ns
=
I p Np
Jadi, pada transformator berlaku hubungan :
Ns Vs Is
= =
Np Vp Ip
Perbandingan daya output dan input dinyatakan dalam konsep efisiensi, yang
dirumuskan :
Ps Vs Is
η= x 100 %= x 100 %
Pp Vp Ip